P> - si mm.
Vrijwillig of niet?
„Met Duitschlcmd voor vrij
Nederland".
Industrieele en handels
bedrijven.
Hoogere prijzen voor
gedistilleerd.
„Saltrex" een ondeugdelijk
product,
Sneeuwruimen eventueel
in werkverruiming.
BOEKEN
VRAAG EN AANBOD
36 cent per vijf regels
uitsluitend a content.
ALKMAARSCHE COURANT VAN DINSDAG 23 DECEMBER 1941.
Pagina 3.
Rede ir. Mussert.
's-Gravenhage, 22 Dec. (A.N.P.)
Voor een openbare vergadering in
de tot de uiterste hoeken gevulde
igroote zaal van den Haagschen Die
rentuin heeft hedenavond de leider
van de N.S.B., ir. A. A. Mussert, een
rede gehouden over het onderwerp
„Met Duitsdhland voor vrij Neder
land".
Ir. Mussert sohetste o.m. de moei
lijkheden van dezen tijd ten opzichte
van verduistering en voedsel-
schaarschte, en constateerde, dat bo
ven dezen kleinen materieele nood
uit de verscheurdheid van ons volk
gaat. Hoeveel, krachtiger zouden
wij niet zijn, zoo zeide spr., indien
wij schouder aan schouder stonden.
Het land is bezet, Suriname is ons-
ontnomen, evenals Curasao, terwijl
Ned.-Xndië aan Japan den oorlog
heeft verklaard. Wij staan midden
in een wereldrevolutie, niet alleen
wjj, doch alle volken van Europa
ondervinden de ellende van den
oorlogstijd.
Over de Poolsche kwestie zei spr..
Polen wenschte niet mede te werken
aan het voorstel om voor de eeuwen
oude Duitsche stad Danzig een re
delijke oplossing te vinden, en ook
Engeland weigerde, toen aan het
eind van Augustus 1939 Mussolini
aan Engeland, Frankrijk, Polen en
Duitschland had voorgesteld aan de
ronde tafel te gaan zitten, om een
bevredigende regeling te zoeken. De
oorlog begon en de democraten zei
den, dat Duitschland bevreesd was,
toen Hitier te kennen had gegeven,
niets van Engeland of Frankrijk te
verlangen. In het voorjaar van 1940
bezette Duitschland achtereenvol
gens Noorwegen, Denemarken, Ne
derland, België en een deel van
Frankrijk en op 19 Juli 1940 deed
Hitier nogmaals een beroep op het
gezond verstand van Engeland, welk
beroep echter tevergeefsch 'was. Be
lang bij de vernietiging van het
nat. soc. hebben 1. Het Jodendom, 2.
Het kapitalisme, en 3. het commu
nisme. Adolf Hitler is gekomen als
een door God gezondene om de
menschheid hiervan te redden.
Juist daarom echter hebben de
Engelsche Joden, gesteund door die
te New York en te Moskou, Enge
land er toe gebracht iedere vredes-
mogelijkheid af te wijzen.
Wij wenschen, aldus spreker, een
nat .soc. Europa, een Europa derhal
ve zonder Joden en zonder Engel-
schen invloed. De eerste phase van
deze schoonmaak is voorbij, de
tweede phase, dat is de bedreiging
door de Sowj et-macht, is thans,
dank zij het tijdig ingrijpen van
Hitier, reeds voor een belangrijk
deel overwonnen. Op Kerstavond is
er nu één feit, dat in beteekenis bo
ven alle uitgaat, nl., dat de Sowjets
met hun geweldige legers niet over
Europa gekomen zijn.
Wij hebben dit in de eerste plaats
aan Adolf Hitler te danken en
voorts aan allen, die in en met de
Duitsche legers strijden en hun le
ven daarvoor offeren. Vervolgens
wees spr. op de mogelijkheid in de
Oekraine het graan te verbouwen,
dat vóór den oorlog werd ingevoerd
van overzee.
Met groote voldoening gewaagde
spreker nogmaals ervan, dat Neder
land thans door Hitler is gemach
tigd om mee te doen in de Euro-
peesche wereldruimte.
„Veiligstelling, voeding en vor
ming zijn nu voor Europa de groote
factoren. Er komt een bond van
Germaansche volken en daarin zal,
dank zij de NSB Nederland zijn
deel hebben. De landen in Europa
kunnen zich niet meer de weelde
veroorlooven om elkander te bestrij
den, zij moeten tot een hecht ver
band komen en daaraan moet de
schoonmaak voorafgaan. Dan gaan
wij een betere, een schoone toe
komst tegemoet en dan zal alge
meen worden ingezien, dat Neder
land, gelijk spreker in 1937 heeft
gezegd, zonder de NSB geen toe
komst meer zou hebben gehad. Voor
die toekomst vechten thans vele
duizenden Nederlandsche jongens.
Die toekomst is het licht, dat ko
men gaat".
DE WEER-
AFDEELING
VAN DE
N. S. B.
vierde Zater
dag in het
Vondelpark te
Amsterdam
het midwin-
terwende-
feest, een oud
volksgebruik,
dat thans
nieuW leven
wordt inge
blazen. Rechts
de formaties
van de W. A.
met brandende
fakkels.
(Polygoon-
Zeylemaker)
Sluitingsdata.
's-Gravenhage, 22 Dec. De secr.-
gen. van het dep. van handel, nijver
heid en scheepvaart maakt bekend,
dat het, in verband met de huidige
bijzondere situatie in het bedrijfs
leven, noodzakelijk moet worden ge
acht tot sluiting van industrieele en
handelsbedrijven over te gaan op de
in de periode van 25 Dec. 1941 tot
en met 1 Jan. 1942 gelegen werkda
gen. Mitsdien wordt bepaald, dat de
^noemde bedrijven op de werkda
gen in de periode van 25 Dec. 1941
tot en met 1 Jan. 1942 moeten zijn
gesloten behoudens de hierna te noe
men uitzonderingen:
a. Voor wat betreft de sluiting op
27 Dec. 1941: 1. bedrijven, die zich
bezig houden met het voortbrengen
van grondstoffen; 2. gas-, waterlei-
dings- en electriciteitsbedrijven; 3.
bedrijven, werkende voor de voed
selvoorziening; 4. continubedrijven,
waarbij een tijdelijke stillegging
schade aan de outillage of aan de in
bewerking zijnde goederen zou ver
oorzaken; 5. verkeersbedrijven; 6.
bedrijven, waarin detailhandel wordt
uitgeoefend; 7. bedrijven, welke
rechtstreeks door de bevoegde Duit
sche instanties zijn aangewezen.
b. Voor wat betreft de sluiting op
29, 30 en 31 Dec. 1941, behalve de
hierboven reeds onder a. 1 tot en
met 7 genoemde uitzonderingen, me-
t, geheele ijzer-metaalindustrie.
Door de voorgeschreven arbeids-
rust zal geen vertraging bij het la
den en lossen van verkeersmiddelen
mogen optreden. Het volledig ge
bruik van alle verkeersmiddelen
mag m deze periode in geen geval
worden gestoord. Met het oog hierop
dienen de bedrijven er voor zorg te
dragen, dat gedurende de feestda
gen en de daartusschen liggende
overige rustdagen geen opeonhoo-
pmg van goederen op de stations en
opslagplaatsen voor het verkeer te
water ontstaat.
In de gevallen, dat twijfel mocht
bestaan omtrent de vraag of een be
drijf al dan niet onder de hierboven
genoemde uitzonderingen valt, dier>
men zich onverwijld te wenden tot
het Rijksbureau waaronder de be
trokken onderneming ressorteert.
De secr.-gen. van het dep. van so'
ciale zaken maakt in verband met
het bovenstaande bekend, dat voor
vaste arbeiders, waaronder mede
zlJn te verstaan losse arbeiders, die
°P 24 Dee. reeds vier weken of lan
ger bij den werkgever in dienst
zijn, over de werkdagen tijdens de
vorenbedoelde periode het loon op
tijdloonbasis moet worden doorbe
taald.
Omtrent het inhalen van de niet-
gewerkte uren en mogelijke verre-1
kening met verlofdagen zal nog een
verdere regeling worden getroffen.
Voor het andere personeel zullen
speciale steunnormen gelden, die 20
pet. boven het gewone steunbedrag
liggen. Hierbij zal geen aftrek van
gezinsinkomsten plaats vinden.
's-Gravenhagfe, 22 Dec. In ver
band met de onlangs plaats gehad
hebbende accijnsverhooging en an
dere tarief- en prijswijzigingen ten
aanzien van gedistileerd, waardoor
de inkoopsprijs van gedistilleerd
voor den ondernemer van een re
staurant of café hooger komt te lig
gen dan voorheen, heeft de secr.-
gen^ van het departement van han
del, nijevrheid en' scheepvaart aan
bovenbedoelde ondernmers toege
staan hun prijzen van vóór Mei 1940
te verhoogen.
Dientengevolge zal in zaken, in
welke vóór 9 Mei 1940 voor jonge
jenever en jenever met elixer per
glas van 40 gram minder dan 20
cent werd berekend, de prijs voor
dezelfde hoeveelheid op ten hoogste
22 cents mogen worden gebracht,
terwijl voor dieezlfde producten in
bedrijven, in welke 20 cents of meer
wordt berekend, de prijs van 9 Mei
1940 met maximaal 5 cents verhoogd
mag worden.
In een bedrijf mag voor oude
jenever, branderak, fladderak, ci-
troenj'enever, bessenjenever, oran
jebitter, schilletje) voorburg en tip
van Bootz voor een glas van 40 gram
een prijs worden berekend, welke
ten hoogste 5 cents hooger is dan
voor een glas jonge jenever nu in
dat bedrijf zal mogen worden ge
vraagd.
Voor glazen met minder inhoud
dan 40 gram zijn de te berekenen
maximumprijzen 2 cent minder per
elke 5 gram of gedeelte daarvan,
dat het glas minder dan 40 gram be
vat. Voor het overige niet met na
me genoemde gedistilleerd mogen
de ondernemers de thans geldende
prijzen slechts verhoogen met het
bedrag waarmede de inkoopsprijs is
verhoogd.
De aandacht wordt er op geves
tigd, dat de volgens deze regeling
berekende prijzen uitdrukkelijk de
nu geldende maximumprijzen zijn.
t 15.000 boete opgelegd,
zaak Voor goed gesloten.
's-Gravenhage, 22 Dec. Vele vin
dingrijke lieden komen er bij de
huidige brandstoffenschaarschte toe
te probeeren hieruit munt te slaan
door het in den handel brengen van
aanvullings- en vervangingsbrand
stoffen. De stookwaarde hiervan is
vaak problematisch. Dit ris wel in
heel. sterke mate het geval gebleken
bij een product, Saltrex genaamd,
dat 40 pet. besparing zou geven bij
het gebruik 'van vaste brandstoffen,
de uitstraling zou verhoogen en de
vérbranding der gassen bevorderen.
Een door het Rijkesbureau voor on
derzoek van handelswaren gemaak
te analyse wees echter uit, dat de
opgegeven samenstelling geenszins
klopte met de werkelijkheid en bo
vendien dat het preparaat de 'brand
stof slechter ii. plaats van beter
deed branden, en van warmtewinst
of brandstofbesparing geen sprake
was. Het preparaat moet beschouwd
worden als een voor het gestelde
doel waardeloos middfel, aldus de
meening der deskudigen.
Voor dit „brandstofbesparings-
middel" werd echter desondanks
een zeer hooge prijs gevraagd. Niet
alleen berekende de fabrikant, G. J.
Hart te Dordrecht, aan zijn afne
mers 2.30 per 12 zakjes, soms zelfs
nog meer, maar de grossiers- en de
kleinverkoopersprovisie was ook
zoo groot, dat het publiek 0.35 per
zakje, dus 4.20 per dozijn moest
betalen.
Afgezien van de kwaliteit van het
preparaat was deze prijs, de kosten
der grondstoffen in aanmerking ge
nomen, veel te hoog. Bij een prijs-
riolling in overeenstemming met
het prijsvormingsbesluit 1941, had!
de fabrieksprijs hoogstens 1.35
per dozijn, de detailprijs 0.17 per
zakje mogen bedragen.
De fabrikant werd door den in
specteur voor de prijfibeheerschteg
te 's-Gravenhage tot 15.000 boete
veroordeeld, terwijl zijn zaak voor
goed gesloten is. Bovendien werd'
tem gedurende een jaar het fabri-
ceeren van brandstof besparings
middelen, van welken aard ook,
verboden. Tenslotte is openbaarma
king van het vonnis te de pers ge
last.
Inbraak. - Bij den heer H. Keu
ter, wonende bij de chr. school op
Uric, is dioor dieven uit een kast
4500 weggenomen. Ook namen zij
een voorraad shag en een flesch
cognac mee.
'-Gravenhage, 22 Dec. De secr.-
gen. van het dept. van sociale zaken
heeft in een rondschrijven aan de
burgemeesters medegedeeld, dat, in
dien het sneeuwruimen in hun ge
meente-op financieele moeilijkheden
mocht stuiten, er geen bezwaar te
gen bestaat, dat deze werkzaamhe
den onder de voorwaarden, neerge
legd in het besluit loonbepaling
werkverruiming, in werkverruiming
worden verricht tegen het uurloon
van 30 cent, eventueel verhoogd met
de voor de betrokken gemeente vast
gestelde woonplaatstoelage.
Indien deze werkzaamheden niet
onder de dagelijksche leiding van de
Ned. Heide Mij. te. Arnhem, de N.V.
grondmij te Zwolle of het Staats-
boschbeheer worden uitgevoerd,
dient de Ned. Heidemij. met de al-
gemeene controle te worden belast.
Het aan de tewerkgestelde arbei
ders betaalde loon en de eventueele
woonplaats-toelage, zoomede de te
gemoetkoming in de sociale lasten
behooren tot de gemeentelijke uitga
ven wegens werkloozenzorg, die in
aanmerking komen voor de bijdrage
uit het werkloosheidssubsidiefonds.
VAN UITSTEL KOMT AFSTEL.
Hoe dikwijls wordt niet dit
spreekwoord werkelijkheid en hoe
dikwijls hebt u niet. uitgesteld uw
bijdrage voor de Nederlandsche
ambulance te storten hoewel u zich
stellig voorgenomen had dezen
■menschlievenden arbeid te steunen?
Toch zou it u niet willen, dat als
straks de ambulance uitrijdt, gij
niet hebt bijgedragen aan de tdt-
standkonring daarvan. Stelt daarom
r.:et meer uit en voorkomt daarmede
dat van uitstel afstei komt.
Stort vandaag nog uw bijdrage
op .girorekening
8-7-G-0-0
Nederlandsche ambulance,
Koninginnegracht 22, te den Haag.
VIJFTIEN KISTEN THEE
GESTOLEN.
Gisterochtend werd ontdekt, dat
inbrekers hun slag hadden geslagen
in een koffie- en theehandel aan de
Prinsengracht te Amsterdam. Waar
schijnlijk met behulp van een val-
schen sleutel verschaften zij zich
toegang tot het leegstaande boven
huis en toen was het voor hen een
klein kunstje om de zaak aan de
achterzijde binnen te komen. Door
de winkeldeur verdwenen zij later
met den buit, welke uit 15 kisten
thee, tezamen 700 kg bestond.
Minimum uurloonen. - 's-Gra
venhage, 22 Dec. - In verband met
de omstandigheid, dat op het tot
standkomen van een loonregeling
voor alle desbetreffende groepen van
ondernemingen in de textielindustrie
langs den weg eener C.A.O. geeti
uitzicht bestond, heeft het college
van rijksbemiddelaars, blijkens een
in de Ned. Staatscourant opgenomen
beschikking, minimum-uurloonen
voor mannelijke, volwassen arbei
ders bindend aan den geheelen be
drijfstak opgelegd.
Helpt den mensch in nood
Steunt Winterhulp!
ARBEIDERS ONDER VALLEND
HOUT BEDOLVEN.
Een doode, twee gewonden.
Gistermiddag is in een houtloods
van de meubelfabriek G. K. D. te
Deventer, een groote lading hout
omgevallen, waarbij Vier arbeiders
onder het hout terecht kwamen. Een
van hen, de 16-jarige Timmerarends,
werd op slag gedood, twee anderen
zijn gewond naar het ziekenhuis
overgebracht, terwijl de vierde met
•den schrik vrij kwam.
Verdronken. - De 14-jarige
Geesje Dunnewind uit Avereerst, is
Zaterdagavond bij de grens dezer
gemeente en die van Ommen in de
Dedemsvaart te water geraakt en
verdronken.
Gistermorgen is te Meppel dé 44-
jarige gehuwde pakhuisknecht R.
Spijkerman, die zich naar zijn werk
begaf, ten gevolge van de duister
nis te water geraakt en verdronken.
Glimlachje.
488e STAATSLOTERIJ.
DERDE KLASSE EERSTE LIJST
Trekking van 22 December
PRIJZEN VAN 45.
16699.
Goeden morgen, Gustaafü
1050 1065
1176 1216
1359 1367
1502 1509
1610 1629
1833 1878
2209 2223
2355 2358
2562 2571
2657 2661
2841 2898
3018 3022
3190 3209
3402 3448
3547 3583
3686 3688
3788 3799
3944 3970
4015 4038
4235 4285
4391 4409
4569 4657
4812 4816
5009 5101
5217 5261
5410 5433
5874 5896
6111 6127
6279 6291
6365 6383
6555 6582
6723 6736
6924 6936
7044 7102
7352 7380
7572 7630
7832 7898
8125 8135
8306 8390
8531 8544
8659 8672
8784 8785
8909 8939
9141 9223
9460 9525
9681 9733
9873 9898
10019 10121
10360 10376
10546 10549
10687 10749
11015 11034
11239 11250
11365 11399
11594 11650
11787 11789
11879 11908
12246 12278
12469 12483
12631 12647
12862 12911
13006 13031
13209 13246
13438 13465
13666 13677
13800 13829
14025 14030
14179 14213
14445 14473
14606 14607
14763 14770
15076 15098
15285 15324
15489 15537
15769 15789
15908 15970
16019 16049
16304 16310
16440 16461
16681 16704
16915 16923
17101 17123
17261 17280
17438 17439
17497 17503
17687 17695
17780 17801
17998 18054
18298 18307
18455 18514
18652 18785
19011 19044
19242 19260
19307 19309
19475 19497
19697 19717
19935 19958
20033 20036
20225 20295
20384 20401
20537 20539
20664 20716
20880 20907
21003 21022
21396 21453
21598 21623
21719 21764
21899 21980
1105
1221
1405
1526
1670
1880
2229
2437
2575
2667
2902
3042
3236
3463
3610
3713
3820
4041
4298
4462
4670
4844
5120
5265
5568
6018
6170
6292
6430
6601
6753
6940
7105
7392
7659
7974
8138
8392
8558
8718
8786
8947
9310
9559
9741
9914
10171
10381
10581
10760
11092
11301
11406
11743
11808
11958
12313
12485
126.84
13047
13291
13524
13715
13845
14031
14250
14494
14621
14782
15110
15330
15547
15800
15977
16063
16321
16506
16739
16939
17124
17319
17440
17511
17698
17867
18123
19354
18549
18829
19135
19262
19321
19517
19729
19970
20083
20301
20442
20547
20719
20915
21096
21455
21631
21791
1143
1244
1408
1543
1683
1885
2260
2512
2585
2674
2962
3080
3289
3466
3613
3716
3840
4056
4335
4486
4715
4863
5131
5290
5588
6050
6181
6301
6454
6609
6831
7135
7395
7695
8037
8164
8431
8580
8725
8790
9014
9334
9570
9751
9956
10176
10402
10583
10791
11117
11318
11410
11753
11834
11964
12314
12546
12693
13149
13385
13599
13728
13864
14032
14272
14528
14635
14842
15139
15336
15580
15813
16123
16354
16541
16796
16976
17125
17345
17458
17533
17707
17879
18165
18360
18563
18834
19139
19272
19391
19531
19847
19987
20093
20336
20454
20556
20747
20929
21135
21483
21661
21814
1156
1252
1435
1566
1722
1916
2264
2544
2602
2698
2967
3087
3292
3479
3645
3734
3842
1171 1175
1305 1349
1449 1477
1590 1592
1768 1791
2099 2142
2321 2337
2546 2558
2603 2630
2816 2837
2982 3009
3120 3158
3348 3353
3495 3529
3667 3680
3759 3786
3872 3886
4071 4091
4353 4359
4521 4528
4719 4738
4873 4913
5143 5162
5336 5346
5669 5826
6064 6089
6207 6275
6318 6325
6489 6491
6614 6652
6833 6846
7141
7425
7807
8085
8223
8434
8594
8752
8812
9052
9355
9603
9779
9968
10217
10447
10639
10893
11144
11329
11450
11756
11850
11991
12315
12550
12809
13179
1339S
13602
13736
13921
14053
14306
14544
14660
14892
15191
15393
15679
15818
16163
16358
16573
16833
16980
17143
17357
17480
17571
17729
17920
18181
18361
18576
19163
19277
19408
19613
1991.7
19990
20114
20345
20478
20624
20831
20945
21302
21498
21698
21321
7152
7452
7822
8103
8225
8462
8605
8754
8816
9100
9392
9621
9804
9984
10250
10483
10648
10968
11193
11346
11494
11760
11861
11995
12408
12581
12814
13183
13400
13636
13750
13979
14056
14343
14563
14674
15016
15206
15447
15693
J5834
16184
16435
16590
16843
17040
17197
17373
17483
17634
13733
17932
18224
18381
18638
19171
19285
19423
19646
19919
19998
20155
20317
20500
20647
2084Q
20950
21318
21529
21716
21833
4188
4388
4534
4754
5006
5176
5354
5869
6095
6276
6347
6526
6691
6859
7202
7506
7826
8121
8296
8484
8628
8783
8881
9129
9417
9642
9863
10324
10532
10654
11009
11203
11363
11573
11786
11866
12010
12433
12622
12859
13197
13409
13657
1377-1
13990
14107
14361
14600
14731
15045
15227
15461
15719
15895
16299
16436
16659
16860
17069
17245
17401
17489
17645
17763
17936
18270
18434
18641
19234
19305
19446
19687
19932
20016
20159
20355
20535
20648
20847
20953
21332
21547
21717
21871
„De zangers van den prins",
door J .E. Kuiper; uitgave
van PloegSma te A'dam.
Een historisch verhaal, dat zich af
speelt in de eerste jaren van den
tachtigjarigen oorlog en vooral de
aandacht zal trekken van de Noord-
holianders, omdat het zich voorna
melijk ontwikkelt in de streek tus-
schen Purmerend en Hoorn, waar
toen nog zooveel méér water was
dan thans en waar voortdurend ge
streden werd om den onderhouds
plicht van den Zuideraeedijk.
De wijze waarop in dit boek ver
haald wordt van de politieke en
godsdienstige tegenstellingen van die
dagen gaat niet boven het begrip
van de jeugdige lezers, waarvoor het
bestemd is en geeft toch een inzicht
in hetgeen toen de menschen be
roerde. Tusschen en tegelijk met dit
alles worden op prettige wijze de
lotgevallen beschreven van het gezin
van Maaike-meu, de vrouw die tij
dens de lange afwezigheid van haar
man de zorgen droeg voor een klein
boerderijtje, waarvan zij en haai'
zeven zoontjes, alsmede twee jon
gens van haar broer moesten
V; ,r|s? i
wik
DE VROUWEN en jeugdgroepen der N.S.-Frauenschaft maakten
resp. uit oude kleeren nieuwe en leverden speelgoed ten behoeve
van de N. S. V. (Stapf-Borrius)
Winterhulp Nederland.
Politieke demonstratie ten koste der
noodlijdenden.
(Van onzen Haagschen
correspondent.)
De Winterhulp is nog altijd min
of meer een probleem in ons land.
Eenerzijds staan daar de vele dui
zenden, die vragen om geholpen te
mogen worden, omdat zij in klare
woorden met den besten wil niet
rond kunnen komen en gebrek lij
den; anderzijds is er de schare der
genen, die helpen kunnen en die het
deels wél en deels niét doen. Zijn
die beide groepen niet tot elkaar te
brengen? Het is toch van het groot
ste belang voor ons, als volk van Ne
derland, dat die- beide groepen een
centrum hebben, waar zij elkaar vin
den. Winterhulp heeft dat centrum
willen vormen en biedt zich aan, be
middelingsapparaat van het sociale
leven te zijn. Vanzelfsprekend
daarvoor zijn wij Nederlanders
kwamen er allerlei bedenkingen, se
rieuze maar vooral ook lasterlijke.
Winterhulp heeft echter volgehou
den, tegen alle verdachtmakingen in.
Na een jaar werken waren vele „ge
ruchten" door de practijk weerlegd:
het geld was niet naar Duitschland
gegaan; de directeur zat niet in de
gevangenis wegens oplichting, enz.
Het beleid van Winterhulp was voor
iedereen te controleeren; tallooze be
hoeftige landgenooten waren gehol
pen; zes millioen gulden niet
slecht voor een begin werden uit
gedeeld.
Toen begon Winterhulp zijn twee
de werkjaar. Wie verwachtte, dat
het» ditmaal vlotter zou gaan, kwam,
althans gedeeltelijk, bedrogen uit.
Op de ontvangende lijn is het nu wel
langzamerhand in orde gekomen.
Ook de bescheidenen, die eigenlijk
opgezocht moeten worden, omdat zij
hun armoede verbergen achter
schoone gordijnen en proper-geboen-
de meubelen en dat zijn de mees
ten, ofschoon er ook altijd een cate
gorie bestaat, die overal aanwezig
is, waar wat te halen valt; maar die
herkent men gauw genoeg be
ginnen iets te begrijpen van het in-
vreugde-ontvangen, omdat zij zich
geborgen mogen weten in eigen volk.
Dit vertrouwen in Winterhulp kan
reeds blijken uit het feit, dat er dit
jaar honderdduizenden aanvragen
binnenkwamen.
A-sociale elementen.
Op de gevende lijn dus bij de
klasse der bezittenden valt ech
ter, de goeden niet te na gesproken,
nog veelal een verstarring te bespeu
ren, die in feite aldus de directeur
van Winterhulp, met wien wij dezer
dagen in zijn bureau, tusschen tal
looze telefoontjes door, een onder
houd mochten hebben niet an
ders is dan de bevestiging van een
van .ouds bestaande a-sociale hou
ding in bepaalde kringen van ons
volk, die thans, nu het de Winter
hulp betreft, een dankbaar gebruik
maken van allerlei geruchten en
lasterpraatjes, om zich een excuus
aan te meten, wanneer zij op hun
egoïstische nalatigheid ten aanzien
van de volksgemeenschap, waarvan
ook zij deel uitmaken, worden ge
wezen. Ieder, die vroeger wel eens
voor het een of ander doel gecollec
teerd heeft, weet over die a-sociale
houding van een deel van ons volk,
in het algemeen juist het meest-be-
zittende deel, mee te praten. Hoe
vaak gebeurde het b.v. niet, dat men
in den mobilisatietijd, geld inzame
lend voor de uitrusting der plaatse
lijke luchtbescherming, aan de groo
te villa's, welker bewoners toch wel
het meest te verliezen hadden, met
een dubbeltje werd afgescheept?
Schrijver dezes heeft jarenlang in
een deftig dorp de kapitale villa's
langs den straatweg af-gecollecteerd
voor de t.b.c.-bestrijding en nooit een
grootere gift dan een rijksdaalder in
zijn bus gehad! In zooverre is dus
de weinige offervaardigheid in deze
kringen geen uitvinding van den
nieuwen tijd. Het verschil is alleen,
dat men vroeger via dienstbode of
huisknecht geheel of gedeeltelijk
WOENSDAGS EN ZATERDAGS
Alléén 3de handscb goederen.
leven. Tot die lotgevallen behooren
ook de avonturen van de zangers
van den prins, in dit geval de twee
laatstbedoelde jongens en een
meisje, dat op haar vlucht vopr de
Spanjaarden nog juist op tijd uit het
water werd gered en hij Maaike-
meu een liefderijk thuis gevonden
had. Alles te zamen mag dit boek
verdienstelijk gesdhreven worden
genoemd, zoodat het stellig veel ge
lezen zal worden en waarschijnlijk
niet alleen door de jeugd.
G. H. W. ter Hoeven.
verstek liet gaan, terwijl men thans
dit miserabele gebrek aan gemeen
schapsgevoel tracht te verontschuldi
gen door allerlei „politieke" uit
vluchten te berde te brengen. Er
zijn gelukkig ook thans uitzonderin
gen, gelijk die er ook vroeger wa
ren; met dankbaarheid werden ze
door den heer Piek, den geestdrifti-
gen en idealistischen directeur van
Winterhulp, die tot geen enkele poli
tieke partij behoort, vermeld. En dat
vroeger de collecten niet heelemaal
mislukten, was voor een niet gering
gedeelte te danken aan de uitvinding
van „eerecomité's", waarin men een
aantal kapitaalkrachtige dames en
heeren wist te vereenigen, die dan
vanwege deze „eer" zich geroepen
voelden, een veelvoud van het an
ders gebruikelijke kwartje te geven,
terwijl hun namen ook inspireerend
werkten op buren en kennissen.
Verplicht of vrijwillig'?
Al deze dingen in aanmerking ge
nomen, mag men zeker niet ontevre
den zijn over de resultaten, die Win
terhulp tot dusverre, ook op de ge
vende lijn, mocht boeken. Niettemin
doet zich de vraag voor, of het wel
heelemaal juist was, de inzameling
voor Wintei'hulp geheel vrijwillig
te stellen. Gezien de ontwikkeling
der dingen zeker niet, want het is
thans helaas zóó geworden, dat elke
collecte in zekeren zin e'en „volks
stemming" voor <of tegen de N.S.B.
is. Dus een demonstratie ten koste
van hen, die in nood zijn. Derhalve
is een zekeïe dwang aldus de
heer Piek zeker thans niet geheel
verwerpelijk. Het meermalen geop
perde plan tot het heffen van eenige
opcenten op het belastingbiljet, zou
echter het vrijwillig karakter van
Winterhulp zoo goed als geheel te
niet doen, en dat wil men zeker niet,
daar Winterhulp zich ook een opvoe
dende taak ten aanzien van ons volk,
zoowel op de gevende als de ontvan
gende lijn, heeft gesteld. Immers,
zonder saamhoorigheidsgevoel in po
sitieven zin, zonder het besef eener
innige gemeenschap, heeft een volk
geen levenskracht. Wél overweegt
de leiding van Winterhulp bepaalde
normen voor de offervaardigheid
vast te stellen, waaraan men zich
dan al of niet houden kan, terwijl
zij den maatregel van verschillende
burgemeesters, om degenen, die aan
de gemeente leveranties doen, tot
steun aan Winterhulp te verplich
ten, mede als een zekeren drang om
de bovengenoemde demonstratie, die
door bepaalde onverantwoordelijke
lieden gepropageerd wordt, te door
breken, niet verwerpelijk acht. Stel
lig af te keuren blijven echter sanc
tiemaatregelen ten aanzien van de
verstrekking van schoenen e.d.
Dezer dagen werd de Kerstcollec
te voor Winterhulp gehouden. Ter
wijl wij dit schrijven, weten wij nog
niet, of de politieke strijd in ons
land bij die gelegenheid wederom
werd uitgevochten op de ruggen van
onze noodlijdende landgenooten.
Maar zal men dan na afloop voldaan
verklaren, het weer eens duidelijk
te hebben getoond, niets met die
zaak te maken te willen hebben? Zal
men dan met een eerlijk en rustig
geweten Kerstmis het feest van
licht en liefde kunnen vieren?
Want dit „zaak" was de zaak van
hen, die gebrek lijden en dringend,
zeer dringend hulp noodig hebben!
Weet men wel, dat het overgroote
deel van ons volk niet in staat is, al
zijn distributiebonnen wekelijks in
waren öm te zetten, omdat het daar
toe het noodige geld mist?
Heeft men weieens gesproken met
een der vele sociale helpers over
hetgeen zij op hun tochten hebben
gezien en ervaren? Is het bekend,
dat deze menschen vaak ontsteld en
soms zelfs gebroken van hun huis
bezoeken terugkeeren? Mag dit alles
dan zoo blijven, om welke reden dan
ook? Wij hebben tcch een plicht te
vervullen jegens hen, die in nood
zijn! Wil men met alle geweld zijn
afkeerigheid van een bepaalde poli
tieke partij uiten, laat men dan uit
zien naar andere middelen dan die,
waarvan onze eigen behoeftige land
genooten het onschuldige slachtoffer
worden. Men heeft kunnen zien,
hoe Winterhulp zonder onderscheid
het geheele volk in haar arbeids-
kring betrekt; hoe al het ingezamel
de en nauwkeurig verantwoorde
geld geheel ten goede is gekomen
aan onze eigen behoeftige landge
nooten, van welke partij of gods
dienst ook. Is het dan langer verant
woord, zich afzijdig te houden en
tekort te schieten in den vaderland-
schen plicht tot daadwerkelijke
naastenliefde?
Wie vóór Kerstmis nog iets goed
wil maken, kan dat gemakkelijk
doen: het gironummer van Winter
hulp (5553) staat in elke krant.
Maar stel niet uit tot morgen, wat
ge heden doen kunt!