SALARISVERHOGING burgerlijk rijkspersoneel Nieuwe Bonnen I STAD EN OMGEVING Hors d'Oeuvre VOETBALPROGRAMMA DE NÖORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Omstreeks 10 pCt. van 1 October af Salarisregeling voor onder wijzers spoedig te verwachten Het Indische vraagstuk m< kSÊM Van nabij en verre Hugowaard-Batavia Zweeds Dans-Theater VOOR ZONDAG A.S. Weerbericht De Griekse burgeroorlog BUREAU: VOORDAM 9, ALKMAAR TELEFOON ADM. 3320 REDACTIE 3902 Giro 187294 Dir.: J. Bijlsma DONDERDAG 21 NOVEMBER 1946 Voortzetting van de 144ste JAARGANG No. 153 ALKMAARSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 14 cent per millimeter, „Waagjes" tot 15 woorden 75 ct., elk woord meer 5 ct., uitsluitend contan* Abonnementen: f 1.10 per maand, f 3.25 per kwartaai Hoofdredacteur M. H. E. Uyldert. plv, Tj. N. Adema, rayonredacteur D. A. Klomp Onder voorzitterschap van den heer L Nelier, Directeur-Generaal van het Staatsbedrijf der PTT, heeft de door den minster van binnenlandse zaken inge stelde salariscommissie ad hoe definitief advies uitgebracht omtrent verschillende voorstellen met betrekking tot de bezoldiging en de rechtspositie van het burger lijk rijkspersoneel Omtrent *t voorgestelde werd door de regeringsvertegenwoordi gers in de salariscommissie volledige overeenstemming bereikt met de daarin zitting hebbende centrale organisaties van het overheidspersoneel Het kabinet heeft zich inmiddels' met het resultaat der besprekingen ver enigd en zal op grond daarvan aan de Kroon in overweging geven zo spoedig mogelijk dienovereenkomstig te besluiten De huidige rijksbezoldigingen zullen toorarbeid of huishoudelijke arbeid Is voor de eerste helft van de 13de periode 1946 (24 November t'm 7 December). Elk der volgende bonnen geeft recht op het kopen van: Bonkaarten KA, KB, KC 612 (strook no. 3): 491 Brood 492 Brood 491 Boter 492 Boter róorts gerekend van 1 October 1946 af, tvorden verhoogd met ongeveer 10 pet Ook deze verhoging zal aanstonds in de salaris- en loonschalen en de vaste wed den worden verwerkt De bestaande ongehuwdenaftrek ten bedrage van 3 pet met de beperking, dat een ongehuwde nimmer meer dan 90 pet van de voor zijn functie geldende wedde mag ontvangen, zal vervangen worden door een uniforme ongehuwdenaftrek van 5 pet Ingeval »an huwelijk zal-het totale bedrag van de ongehuwdenaftrek, welke F Vóór het bereiken van de 45-jarige leef tijd op de ambtenaar is toegepast, aan 'hem worded terugbetaald De nieuwe af trek zal zich uitstrekken over het gehele burgerlijk rijkspersoneel Ook het onderwijzend personeel Het hierboven omschreven voornemen met betrekking tot de bezoldiging van het burgerlijk rijkspersoneel heeft eveneens betrekking op het onderwij- I zend en docerend personeel bij het la- i. ger, middelbaar en hoger onderwijs Bo- l vendien zullen de wedden van de on derwijzers nog afzonderlijk worden her zien De defintieve uitwerking van deze -lannen vergt enige tijd Het ligt in de edoeling voor de periode van 1 October tot het ogenblik, waarop de plannen in werking kunnen treden, een overgangs regeling te treffen De besturen van de lagere publiek rechtelijke lichamen zullen gewezen worden op de' wenselijkheid om soort gelijke maatregelen voor het provin ciaal, gemeentelijk en waterschapsper- soneel te nemen, met dien verstande, dat het rijkssalaris- en loonpeil als ab soluut plafond zal gelden Voor het personeel op weekloon, werk zaam bij de lagere publiekrechtelijke 'chamen In gemeenten, waarin geen of i geen groot aantal rijksweekloners werk- belast intrekikng van de korting van IV2 pet op de lonen van bepaalde arbeidscontrac tanten c Verbetering der geldende regeling van de overwerkvergoeding d Vervroeging van het aanvangstijdstip van het recht op kindertoelage, thans ingaande op 1 Januari volgende op de datum, waarop het kind geboren is, tot de eerste dag van de maand, volgend op die datum e Uitbr. van de kindertoeslagl. tot kin- 18, 19 en 20 jaren, die dagonderwijs ge nieten f Verhoging van het ziekengeld van de arbeidscontractanten, die volgens amb telijke loonschalen worden betaald, tot 100 pet (thans 80 pet) Van officiële zijde wordt ons mede gedeeld, dat in de commissie van advies en overleg inzake de onder- wijzerssalarissen t.a.v. de hoofd punten van de salarisregeling vol ledige overeenstempiing is bereikt. De commissie zal thans nog enkele nevenzaken in behandeling nemen en vertrouwt binnenkort haar ad vies aan de regering te kunnëp uitbrengen. Naar het ANP verneemt, zal a.s. Zater dag een buitengewone ministerraad wor- zaam is, zal bij de bepaling van de nieu- I den gehouden, waarin de door de com- we ionén, behalve met het rijksloonpeil, missie-generaal bereikte resultaten zul- dat tn geen geval mag worden overschre- I ien worden besproken. In de loop der den rekening dienen te worden gehouden volgende week zal de regering bespre- tw pfaatseyper ï>artlcullere l00nPei1 kingen voeren met de commissie-gene- Iraalwaarna het definitieve standpunt De rechtspositie der regering zal worden bepaald. Met betrekking tot de verdere rechts positie zal het kabinet aan de Kroon de volgende maatregelen in overweging geven: Verhoging der tijdelijke pensiontoelage voor uitwonend Jeugdig personeel en per- l soneel, hetwelk met eenvoudige kan- 800 gr Brood 400 gr Brood 125 gr. Boter 125 gr. Margarine of 100 gram Vet 250 gr Margarine of 200 gr Vet 4 liter Melk 100 gr Vlees 400 gr Vlees 200 gr Kaas 50 gr Cacao 750 gr. Suiker, Boter hamstrooisel enz. of 1500 gr Jam, Stroop, enz. 1600 gr Brood 800 gr Brood 49-2b 49-2c Reserve 3 liter Melk 49—3b Reserve 100 gr Kaas 493c Reserve 1 Ei Bonkaarten KD, KE 612 (strook no. 3): 493 Boter 491 Melk 491 Vlees 492 Vlees 491 Algemeen 492 Algemeen 493 Algemeen 49lb Reserve 49lc Reserve 50—1 Brood 501 Boter 502 Boter 50—1 Melk 50-1, 50-2 Vlees 50—1 Algemeen 502 Algemeen 503, 504, 50—5 Algemeen 800 gr Brood 250 gr Boter 125 gr Margarine of 100 gr V.et 12 liter Melk 100 gr Vlees 100 gr Kaas 50 gr Cacao 250 gr. Suiker, Boter hamstrooisel of 500 gr Jam, Stroop, enz. 506 Algemeen 1 Ei 50—ld Reserve 800 gr Brood 50—le Reserve 250 gr Rijst 50—2e Reserve 300 gr Bloem Tabakskaarten, enz.: T 59 2 rantsoenen Tabaks artikelen V 60 200 gr Chocolade en/ of Suikerwerken X 59 2 rantsoenen Tabaks artikelen X 60 100 gr Chocolade en/ of Suikerwerken Voor de week van 1 t/m 8 December zullen nog bonnen worden aangewezen voor Tabak en Suikerwerk. Deze week is wederom 100 gr Vlees extra beschikbaar, .zodat men in totaal 500 gr per veertien dagen ontvangt. Op de bonnen voor Tabaksartikelen, zal bij aankoop van 2 rantsoenen siga retten ten minste één pakje sigaretten vervaardigd uit Zuid-Amerikaanse tabak gekocht moeten worden. De niet-aangewezen bonnen van strook 2 kunnen worden vernietigd. a i y ts f&i&cv/.sï Keizer Hirohito groet de menigte van ongeveer 100000 personen, die op het plein van het Keizerlijk paleis te Tokio bijeengekomen waren, om de afkondiging van Japan's nieuwe grondwet te vieren. Rechts de keizerin. Ass Press P. In België zijn vanaf heden de tex- tielgoederen zonder punten verkrijgbaar Als gevolg van een brand, ontstaan door het vlamvatten van een klamboe, zijn te Sampin (Ned-Indië) vijftig gezin nen dakloos geworden In de kelders van het departement van Financiën te Berlijn zijn 75,000 kaar ten gevonden met aantekeningen over Joden, die door de nazi's werden gearres teerd Joseph Orlopp, die met de leiding van de voedselvoorziening van Berlijn is belast, heeft verklaard dat de voedsel voorziening van Berlijn geen gevaar loopt Een 62-jarige garagehouder te Am sterdam die op een rijdende tram wilde springen, greep mis en kwam onder de tram terecht, waardoor hem beide be nen werden verbrijzeld De Engelse regering Is van p).an voor de som van ruim 2 millioen pond onge veer 60,000 slaapkamer-ameublementen aan te schaffen uit Europese landen, on der andere uit Nederland Een 21-jarige juffrouw te Amster dam die een afspraakje had rfiet een diamanthandelaar, heeft kans gezien hem diamanten ter waarde van f 12000 te ontfutselen Zij ls echter spoedig achter haald en gearresteerd V 60 200 gr. prima chocolade en/of suikerwerken van C. Jamin. X 60 100 gr. prima chocolade en/of suikerwerken van C. Jamin. DE GAATJES IN HET N „IJZEREN GORDIJN" Elke mogelijkheid van uitzendin gen uit de Sow jet-Unie door buiten landse radiocommentators is afgesne den door een nieuwe bepaling van het Sow jet-Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, dat radiocor respondenten alleen, telegrafisch nieuws kunnen zenden, maar, niet meer voor de radio mogen spreken. Alle vertegenwoordigers van Ame rikaanse omroepverenigingen vallen ook onder deze maatregel. Eéndags-kuikens door de lucht. Het KLM-vliegtuig, dat hedenmor gen van Schiphol naar Batavia ver trekt, heeft wel zeer jeugdige pas sagiers aan boord, n.l. een 50-tal ééndagskuikens van het hoender park Kout uit Heer-Hugowaard, die als proefzending afgaan naar éen pluimveevereniging in Batavia. Deze kuikentjes, die reeds op hun eerste levensdag de luchtdoop ont vangen, worden aan de bijzondere zorgen van den gezagvoerder, den heer Van Ulsen uit Bergen, toever trouwd, die ook voor de „voedering zal zorg dragen. Slaagt deze proef, dan worden gro tere zendingen in het vooruitzicht gesteld, zodat de KLM ook in dit opzicht nieuwe perspectieven opent. DE ROKENDE VROUW. Wanneer mijn nichtje Mièntje Krab op bezoek komt, brengt ze altijd een goede stemming mee en geen kanariepietje heeft zoveei welluidendheid in zijn stem als zij Maar vanmiddag keek ze sip. Ik trachtte haar op" te beuren en zei: ,,Kind, je ziet er weer snoeperig uit!" Toen loensde ze naar mij en zij keek bepaald vals. „Snoeperig?" zei ze, giftig „Wat bedoelt u daarmee!" Ik legde het haar uit en zij 'rok een beetje bij. „Ik kan dat woord niet meer velen, oom, nu minister Huys- mans dreigt, dat ik mijn bon straks uitsluitend voor snoep zal moeten gebruiken. Ik heb liever één sigaret dan tien bonbons." Ik presenteerde haar een; het was mijn laatste en ik gaf haar daarom niet erg vurig, vuur „Dank u, oom Kreeft," zei ze, iets vriendelijker, en ze inha leerde diep. „Maar ik vind het in-gemeen." „Maar kind, ik kan toch niet zeggen: wat zie je er rokerig uit?" verontschuldigde ik mijn onschuldig compliment. Ze ne- geerde dit. I vind het in-gemeen," her- I vrm, zy »Waai"om krijgen wij vrouwen straks suiker in plaats van tabak? Weet minister Huys- mans nog niet, dat er zoiets 'als a vrouwenbeweging, emancipa- bestaat? wvï het noemen wilt Sïrt! k« Hebben wij daarom voor3 een eeuw gevochten Om nft u rechten der seksen? su7kerwerk,0Ii af8escheeP« met ri7ner£„ \w-n we kinde- ren van pap! De minister mnecit maar liever de mannen boven de vijftig bruidssuikertjes toefen Vanwege de verkalking. Mij do": roken geen kwaad Ik dacht aan mijn eigen ver kalking ik ben de vijftig voor bij - en ik zweeg. Zij gooide het peukje in de kolenkit en gre«=>p uit de bonbonnière een bonbon van mijn vrouws bon. „Denk orn je lijn, kind", zei mijn vrouw, die bezorgd aan haar versnapermgs kaart dacht, suikerzoet „Och, tante, daartegen helpt de nicotine wel. Dan rook ik maai wat meer." En zij nam er noe een. „Dan rook je meer?'' vroeg ik ..Van wat?" „Van u, en van anderen" zei i!S2"e- "De mannen zijn nog altijd galant" ecmi, dacht lk' en ondanks de e rechten voornoemd. En ik bakskEr?aï, m,nlster m«n ta- oakskaart hadgehalveerd. KREEFT. Het optreden van dit ensemble bleek een ware artistieke verrassing te zijn, het herinnerde aan het hoge peil van het Jooss-bailet, hoewel we hier-uitslui tend met het genre „Dans Theater" te doen hadden. Wanneer men zo iejs voor treffelijks beleeft, krijgt men een spijtig gevoel dat de belangstelling nog niet groter was, en men geen uitverkocht huis kon constateren, We werden dan deze avond gevoerd in het rijk van de fantasie en de schone dromen waar de (ianskunst op geniale manier dienstbaar wordt gemaakt aan het verlangen om de innerlijke roerselen des gemoeds ken baar te maken. De órtistische leiding Birgil Cullberg en Ivo Cramér zijn er in geslaagd ons een avond van grote schoonheid te bie den. Het is toch wel een phenomenale prestatie om Bijbelse tafrelen in dans vorm uit te beelden zonder,, de voor naamheid daarvan schade te doen. Me moreren we het ontroerende tafreel van de „Kribbe" en het grootse en indruk wekkende „Golgotha". Costumering en belichting waren hier subliem en prach tig in stijl. Wat leende zich buitenge woon hiervoor de muziek van Haendel en Gluck. Toen na de pauze het doek weer openging, werden we onmiddellijk gevangen door de boeiende sage van de zon en de wind. „1945" riep weer sug gestieve herinneringen op aan den over weldiger, maar werd besloten met „Her rijzenis". Een serene weergave van het huwelijks-ideaal. Zeldzaam bekoorlijk was de Zweedse Suite met muziek van Lille Bron SoJerland. In „De Eenzame" domineerde wel de meesterlijke mimiek van Birgit Cullberg. De Note comique was hierin ook sterk vertegenwoordigd Eesloten werd met „Hercules op de Tweesprong''. Voorbeelden van deugd zaamheid en van het tegenovergestelde werden hier fel tegen elkander ge plaatst. Een brillante uitbeelding. Een artistieke gebeurtenis als dit op treden van gisteren behoort hier ter stede nog steeds tot de hoge zeldzaam heden. He publiek was zeer enthousiast en maakte mede de voorstelling voor de Zweden tot een groot succes. Veel open doekjes en ovaties. We besluiten dus met een van harte „Tot Weerziens". Prachtig was de muzikale illustratie door de pianisten Maxim Stempel en Josef Brisé. De artisten maakten een compliment over de keurige belichtings-installatie van de schouwburg. Namens het perso neel van het Gulden Vlies werden bloe men aangeboden als dank voor de hulp in de bange tijd van Zweden genoten- Musicus. EERSTE KLASSE District I RFC—ADO Hermes DVS—Sparta EDO—A j ax VSV—DWS Feijenoord—'t Gooi t District H Blauw-WitDHC De Volewijckers— Stormvogels Neptunus—DOS HBSExcelsior DFC—Haarlem District III Go AheadEnsched. Boys AGOVV—Quick Enschede—Vitesse NEC—Wageningen District IV Willem II—NOAD De Baronie DNL—Longa VVV—RKTVV Vlissingen—NAC Helmond—BW District v Be Quick—Achilles V elocitasLeeuwarden SneekEmmen HSC-GVAV Heerenveen—Veen-lam District VI PSV—Brabantla Sitt. Boys—1 imburgia Juliana—MW Sportd, Emma— Eindhoven De Spechten—Maurits DISTRICT I 2de klasse A Hilversum—RCH De Spartaan- De Kennemers Zeeburgia—WFC West-Frisia—ZFC HVC—Alkm. Boys 2de klasse B SDWVeisen Watergraafsmeer— Vriendenschaar ZVV—TOG KFC—DWV Volendam—OSV 3de klasse A Helder—SLTO Succes—KW Halfweg—De Germaan GVO—Ahrends BloemendaalDe Meer 3de klasse B Tewasvogels— Purmersteijn VVZRapiditas Always Forward DTS Kinheim—NEA 3de klasse C V V A—B ever wij k ASVKRipperda Schoten—RKVVA Zandv, Meeuwen De Meteoor IVV—Aalsmeer 3de klasse D ADO '20—Hollandia Zaandijk—O VVO SchagenHRC Alcm. Victrix—APGS 4de klasse A W'waardTexel JVCWatervogels Grasshoppers—Schoorl MFCN. Niedorp LSWBKC 4de klasse B WW—EVC Sij bekarspel—Zouaven De Rijp—SEW MonnikendamAndijk St. GeorgeWestfriezen 4de klasse C Alkmaar—Vitesse '19 HSV—Assendelft WSV '30—Randers Vr one—Uitgeest SPELDJESDAG „VALKENHEIDE" Het Jongensopvoedingsgesticht „Val- kenheide" te Maarsbergen vanwege de Ned. Herv. Gemeente heeft tijdens de oorlogsjaren veel geleden. 200 jonge mensen van 12 tot 21 jaar, de jeugd van ons volk, doorleeft harde tijden en de opvoeding en vakopleiding brengen grote kosten met zich mede. Het herstellen van onze paviljoens en werkplaatsen kost zeer veel geld en wij verheugen ons, weer te mogen rekenen op de steun van ons volk. Meer dan duizend zonen van ons volk vonden in „Valkenheide" een plaats van inkeer en opbouw van lichamelijk her-^ stel en geestelijke groei. Steun daarom ons werk voor de ver waarloosde jeugd, door op Zaterdag 23 November a.s. een speldje te kopen. Er zijn echter nog collectanten nodig- Zij die mede willen helpen kunnen zich opgeven bij den heer N. van de Poll, Nieuwlandersingel 48. VIERDE FILMMIDDAG VOLKS UNIVERSITEIT. Zaterdagmiddag zal de 4e filmmiddag in dit seizoen plaats vinden, waarvoor de keuze is gevallen op „Levensavond". Over deze film schrijft de filmcriticus Jordaan in het VU-programma: Zelden toonde de film zoveel moed, om met versmading van de gebruikelijke goedkope successen een origineel on derwerp te behandelen, dat dermate valt buiten het domein der gangbare stokpaardjes. In een rusthuis voor be jaarde toneelkunstenaars belandt als nieuwe huisgenoot de eens vermaar de „jeune premier" Saint-Clair. Hij heeft niet alleen een grote reputatie als acteur, do'ch tevens als hartenbreker: talloos zijn de vereersters, die aan zijn amoureus temperament ten offer vielen. Het verschijnen van den thans op-jaren- gekomen „lady-killer" verwekt een ge weldige opschudding in het stille „Te huis" en tal van verwikkelingen zijn er het gevolg vantemeer, waar .de echtgenoot van één zijner vroegere con- quête's als verpleegde in het rusthuis verblijft en een naief kellnerinnetje zo waar nog aan de verleidingskunsten van den ouden Don Juan ten offer Valt. Het geheel is met een mets-ontziende realistische zin getekend en daarbij doortrokken van een lichte, tere wee moed. Prachtige rollen van kunstenaars als Louis.Jouvet (St. Clair), Victor Francen (de bedrogen echtgenoot) en Michel Simon als een allermerkwaardig ste oude verpleegde. OPGELET! In verband met de grote drukte voor St Nicolaas in de winkels, worden de huisvrouwen aangeraden bij het winke len goed op hun tassen en boodschappen te letten. Gisteren werd bij de politie tweemaal aangifte gedaan van de ver missing van een handtasje, dat in een aan de arm hangende boodschappentas bewaard werd» „DUIZEND MILLIOEN JAREN" Gisteravond werd door de IVfij tot Nut van 't Algemeen een zeer leerzame avond gegeven met de filmvoordracht „Duizend millioen jaren". In een korte inleiding gaf de voorzitter, de heer Feringa, in t kort de inhoud der film weer. Zij be oogt niet een volledig beeld te geyen van de toestand, duizend millioen jaren ""terug, want dit zou niet mogelijk zijn. De film toonde ons echter enkele beelden van de overblijfselen uit het prae-historische tijdperk, zoals die in onze aardbodem werden en nog worden gevonden, en mede door de toelichting kreeg men enig idee van de toestand waarin de plek, waar nu ons land ligt, zich in primaire tijd perken moet hebben bevonden. Als de film dan overgaat tot de geschreven historie wordt ons de loop der -ontwik keling hoofdzakelijk getoond door de opeenvolging van de diverse bouwstij len, en vele prachtige voorbeelden hier van werden daarbij getoond. Vooraf werd, bij verrassing, een filmpje getoond over Tirol, zijn prachtige berg landschappen en zijn inwoners met hun schilderachtige klederdrachten IN OVERTREDING Tegen een inwoner van Alkmaar werd procesverbaal opgemaakt wegens het clandestien houden van 3 varkens. Ver scheidene winkeliers werden geverbali seerd omdat ze de winkelsluitingswet overtraden (verkopen na 6 uur). Tegen hoofden van ondernemingen werd eveneens procesverbaal opgemaakt omdat hun personeel zonder vergpnning van de arbeidsinspectie overwerk ver richtte BUITELIN.G VAN STROBALEN Gistermiddag om 5 uur kwam er op de Kanaaldijk een vrachtauto, hoog op geladen met balen stro aanrijden. Waarschijnlijk doordat de chauffeur een te grote snelheid had en doordat de weg enigszins rond is, schoof een ge deelte van de lading van de aanhangwa gen af. Gelukkig kwamen er geen voor bijgangers langs. Een lantaarnpaal werd echter totaal vernield. BONKAARTEN AFHALEN. Degenen, wier geslachtsnaam begint met de letter K kunnen hun bonkaarten afhalen op Vrij dag 22 November en Maandag 25 Novem ber a.s. Krachtige, aan de kust tijdelijk harde, Zuidwestelijke wind- Wisse lend bewolkt met regenbuien, hier en daar met hagel of onweer. Enige daling van temperatuur. landse politiek van Amerika geen wij ziging zou ondergaan, maar een derge lijke verzekering mag men niet al te letterlijk nemen. Het is vrij zeker, dat ook de republikeinen weinig gevoelen voor een politiek van isolatie ten aan zien van Europa, maar tussen het be ginsel van anti-isolationisme en een daadwerkelijke militaire steunverlening is nog een aanmerkelijk verschil. U- pjET is een gemeenplaats geworden om de Balkan te vergelijken met een heksenketel, een kokende, waarin voor het Overige van de wereld al het onheil gebrouwen wordt, dat men zich maar denken kar}. Dat is voor de vol ken bezuiden de Donau geen compli ment, maar hun rusteloos nationalisme, hun expansie-zucht, hun onderlinge veten zijn factoren die inderdaad aan leiding hebben gegeven tot tal van in ternationale conflicten en men zou kunnen zeggen, dat de wereldvrede pas gewaarborgd zal zijn als de nationale hartstochten in die uithoek van Oóst- Europa volkomen tot bedaren zijn ge komen en als het politiek evenwicht, daar is hersteld. "poCH zou men de Roemenen, Bulga- ren, Zuidslaven en Grieken onrecht doen als men hun de uitsluitende schuld gaf van alle oorlogsrampen welke door hun onderlinge naijver zijn ontstaan. Immers, als het alleen onderlinge na»' ijver was, zou het overige Europa zich* ei niet veel van behoeven aan te trekken.5 Het kon de kemphanen laten vechten en/ zich tot de rol van onverschillig toe- schouwer bepalen. Het behoefde zich van de politieke intriges, de grensge schillen, de landhonger niets aan te trekken. Maar het ongeluk wil, dat dit onrustige hoekje van Europa, met een. zeer hartstochtelijke, impulsieve, en in cultureel opzicht weinig ontwikkelde bevolking het percentage der analfa beten bedroeg omstreeks 1900 In die lan den meer dan 85 terwijl dat in Euro pees Rusland en Spanje toen circa 40 en in West-Europa minder dan 1 be droeg, en zeer veel verbetering zal sindsdien, tenminste op de Balkan, ook a! tengevolge van de bloedige oorlogen, niet ingetreden zijn het ongeluk wil, cafc de Balkan juist gelegen is op een plaats waar ook de grote mogendheden tegenstrijdige belangen hebben en dat deze vrij primitieve Balkanvolken zich zqgr gemakkelijk als werktuigen dezer mogendheden laten gebruiken. In Ser- vië zou het panslavisme nimmer de af metingen hebben aangenomen die tot de moord van Serajewo en het uitbreken van de eerste wereldoorlog hebben ge leid, als het tsaristisch Rusland dit niet aangemoedigd en gesteund had. Op de Balkan kwamen voorheen de Russi sche en Duitse (Oostenrijkse) belangen met elkaar in conflict en thans botsen daar de Russische belangen tegen die der Anglo-Amerikanen, en des te hevi ger, nu de maritieme macht van Italië gebroken is. Want nu dit is gebeurd, begeren laatstgenoemde mogenheden da ongehinderde heerschappij over de Middellandse Zee, door welke wateren de handelsvaart naar het nabije en verre Oosten voert, en wensen zij dus de lan den, die aan deze zee hun kustgebied en hun havens hebben, onder hun in vloed en gezag te houden, terwijl het communistische Rusland zijn invloeds sfeer juist in die richting wenst uit te breiden. Vandaar de voorlopig nog alleen maar diplomatieke strijd over de vaart door en de bewaking van de Dardanellen, een probleem dat voor beide partijen van vitaal belang is, daar deze zeestraat de Zwarte Zee, die eert overwegend Russische zee is, met de ^Middellandse, die men tot de West- Europese wateren rekenen mag, ver bindt. Vandaar de burgeroorlog in Griekenland. JpuSLAND volhardt bij zijn eisen om aan de Dardanellen een militaire basis te verkrijgen en de bewaking van deze zeestraat met Turkije te delen. Moskou heeft over dit geschilpunt de zer dagen wederom een nota tot Enge land gericht. En wat Griekenland be treft, het herstel van de monarchie, zo bereidwillig door Engeland bevorderd, heeft geen einde gemaakt aan de bin nenlandse onlusten. Integendeel, het heeft deze zo mogelijk nog verscherpt. Het geschil over Triëst, de havenstad aan de Adriatische Zee, die door Zuid- slavië wordt begeerd, mag dan door da Grote Vier zo goed als beslecht zijn, het is van zeer ondergeschikte betekenis, wanneer men het vergelijkt met de pro blemen van Dardanellen en Grieken land. y^THENE blijkt niet bij machte te zijn de guerilla te bedwingen en heeft de hulp van Amerika ingeroepen. De Griek se regering meent de bewijzen in han den te hebben, dat de opstandelingen door een vreemde mogendheid worden ondersteund en er naar streven in Noord-Griekenland een communistisch bewind te vormen, dat zich onafhanke lijk van Athene maken wil. Mochten de Anglo-Amerikanen er werkelijk toe overgaan de gevraagde militaire hulp te verlenen, dan zou zich op Grieks grond gebied kunnen herhalen hetgeen in de jaren vóór het uitbreken van de tweede wereldoorlog in Spanje is geschied; dan zou de strijd tussen communistische en anti-communistische ideologieën worden uitgevochteft op Griekse grond. Er staan Engelse troepen in Griekenland onder bevel van generaal Crawford en een Amerikaans eskader kruist in het oosten van de Middellandse Zee. Of Byrnes, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, echter thans, nu de republikeinen het Congres beheersen, nog zo krachtig zal kunnen optreden als vóór de kentering in de binnenlandse politiek der Ver. Staten, is een opeg. vraag. Weliswaar is onmiddellijk na de verkiezingen verzekerd, dat de buiten- (Zie slot kolom 5 onderaan)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1946 | | pagina 1