A.R.-fractieleider klaagt aan
)en weer
ontvangen
a f 14.75
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Felle critiek van den heer Schouten
op Linggadjati
Even kouder dan bij ons
Van een eenzaam eiland
Nederlandse ski-kampioen
schappen.
De Noodvoorziening van
Ouden van Dagen
Een huurstaking in Tiel?
Laatste boten over IJselmeer.
Nieuwe Bonnen
Ontsporing in Zeeland.
Holland bindt de ijzers onder
De elfstedentocht.
Zaterdag de Elf meren tocht.
Wedstrijden te Diemen
Weerbericht
Aanhoudende vorst
De vrede met Duitsland
DE OLIEMAN
GEVRAAGD:
?ergordflnen en
14. Superlargo
rn. aangeb.:
en bontmantel
aaat 4446,
onder no. 249
dit blad.
2423
12.13
door
1222
12.24
1228
12.29
12.32
12.33
12.36
1237
12 42
12.44
12.48
12.49
12.55
12 55
13.02
2451
18.13
door
18.22
13.24
18.28
1829
18.32
18.33
18.36
18.37
18.42
18.44
18.48
18.49
18.55
18.56
19.02
ecstdfgcn.
BUREAU:
VOORDAM 9, ALKMAAR
TELEFOON ADM. 3320
REDACTIE 3902
Giro 187294
Dir.: J. Bijlsma
WOENSDAG 18 DECEMBER 1946
Voortzetting oan de
144STÈ JAARGANG No. 176
ALKMAAHSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties; 14 cent per
millimeter, „Waagjes" tot 15
woorden 75 ct., elk woord
meer 5 ct., uitsluitend contant
Abonnementen: f 1.10 per
maand, f S.25 per kwartaal
Hoofdredacteur M. H. fc. Uyldert. jilv. TJ. N. Adema, rayonredaoteur D. A Klomp
(Van onzen parlementairen red.)
De heer J. Schouten (A.R.) die gis»
teren de eerste spreker-.in de Tweede
Kamer was bij de voortzetting van het
debat over Linggadjati, heeft ruim
t\yee uren nodig gehad om zijn inzicht
ten te ontvouwen en meer nog dan de
vorige avond de heer W. H. Tilanus
(C.H.) had gedaan, die ook in orato»
risch opzicht niet zo klemmend be*
toogt, rafelde de heer Schouten stuk
voor stuk de bepalingen v. Linggadjati
en haar toelichtingen uiteen. Maar dat
was tenslotte niet de zaak, welke hem
bracht tot een beklemmend „J'accuse"
die ging om het feit, dat de Commissie»
Generaal is afgeweken van haar wette»
lijke taak, mede met goedvinden, ja,
op aanraden der Regering, welke aan
de C. G. opdracht gaf, „te bereiken
wat maximaal bereikbaar is" door prof.
mr. C.P.M. Romme „verfoeilijk" ge»
noemd.
Volgens geruchten zou de It. G.G.
het buiten de wet gaan hebben afge»
dwongen door met ontslag te dreigen.
De heer Schouten riep uit, dat de Re»
gering niet had mogen wijken, maar
desnoods wetswijziging had moeten
voorstellen. „Nu heeft zij de wet ge»
schonden", zo verklaarde de "A.R. frac»
tie»leider nadrukkelijk en dat achtte hij
niet te vergoelijken. En ging hij on»
der gróte stilte in de zaal en bewegen»
loze aandacht aan de Regeringstafel
voort beroept de Regering zich op
de nood, dan betekent dat, dat zij de
rechtsorde terzijde stelt, met als ge»
volg de ondermijning van het Staats»
gezag. We moeten optreden tegen hen,
die illegale middelen toepassen, maar
evenzeer tegen een Regering en een lt.
Gouverneur»GeneraaI, die <pók illegaal
te werk zijn gegaan en aldus illegale
wederactie oproepen. '„Wij verzetten
ons tegen iedere illegale actie, maar
even sterk tegen illegale actie van dé
Regering."
Zijn inderdaad Engeland en Amerika
da „boemannen" zoals de heer Schou»
ten het zei? „-Zeker zei hij, daar moeten
wij rekening mee houden, maar voorop
sta het landsbelang. („Volkomen juist"
rrep dr. Logemann).
Krachtige standvastigheid zou groter
invloed op de wereld hebben en als
cngeland en Amerika ons inderdaad
zouden willen dwingen om te doen wat
zij willen, dan dragen' zij riep de A.
R.»fractieleider uitde verantwoorde»
lijkheid.
I Geroep van de P.v.d.A.cbanken: „Dan
bleven wij met de stukken zitten")
Dat is volkomen défaitisme, vond de
heer Schouten, die voortging met te
verzekeren, dat de regering der repu»
bliek minimale zekerheid geeft, dat zij
het accoord kan en wil nakomen. En
toch bukt onze Regering voor haar,
daarmede de rechtsorde in naam der
democratie terzijde schuivend. Gesteld,
riep de heer Schouten uit, dat Neder^
land in 1940 óók maar kalm had ge»'
bukt en was blijven bukken voor ge»
weid
(De heer Vorrink: „Colijn") Colijn en
ik antwoordde de heer Schouten on»
middellijk hebben dadelijk na Mei
1940 steeds geconfereerd en Colijn
Stond voorop in het bieden van verzet,
hetgeen niet betekende, dat de heer
Schouten geen bezwaren had tegen de
bekende brochure, maar riep hij den
heer Vorrink toe als gij. bezwaren
had tegen den heer Colijn had ge niet
met hem moeten gaan samenwerken.
De heer Schouten verzette zich fel
tegen de beschuldiging, een oorlogs»
drijver te^zijn. De geschiedenis met het
Bestand noemde hij leerrijk. Hij ver»
zekerde, dat de positie van het republi»
keinse bewind uiterst wankel is, elk
ogenblik vervangen kan worden of weg»
gevaagd. En dat eist „souvereiniteit".
Hoe kan vroeg de heer Schouten
na Regering de militaire toestand van
nu laten bestaan, terwijl onze mannen
tot weerloosheid worden gedwongen
tegen het moordzuchtig, extremisme?
Laat men nu een veelzijdige Rijkscon»
ferentie bijeenroepen, welke zonder
bedreiging in de rüg werken kan, opdat
verkregen worde een waarachtige na»
tionale oplossing der zaak, met steun
van het gehete Nederlandse volk en
respectérend de werkelijke nationale
gevoelens van het Indonesische volk.
Zó wordt het Koninkrijk gediend en
wordt voldaan aan het „Je Maintien»
drai"
We kunnen het er gevoegelijk over
eens zijn, dat het hier op het ogenblik
behoorlijk wintert, doch het was nog
slechts bij uitzondering zo, dat de
temperatuur lager was dan tien gra
den beneden nul. Geheel Europa ligt
echter onder de boeien van de heer
sende vorst en zo wordt uit Moskou
zelf een temperatuur gemeld van mi
nus 24 graden.
De koudste plaats ter wereld is
thans Kolyma Taiqa bij de nederzet
ting Oimekon aan de rivier Indigir-
ka in Noo.rd-Siberië, waar men een
temperatuur heeft geregistreerd van
70.2 graden onder nul
Lief en leed in Amelands isolatie
Ameland is nu drie dagen van de bui
tenwereld afgesneden en deze isolatie
bezorgt de inwoners heel wat ongerief
Maar anderzijds geeft deze toestand een
zekere rust, want men behoeft bij de
heersende Oostenwind geen angst te heb
ben voor het verder afkalven van de
duinenrij, die in het Westen van het
eiland nog slechts enkele hieters breed
is Dit houdt het*gevaar in, dat bij een
iets verder doordringen van de Noordzee
honderden hectaren cultuurgrond verlo
ren gaan De mogelijkheid ls zelfs niet
uitgesloten, dat het geheele Westen van
Ameland aan de golven ten prooi zal
vallen Reeds enige malen zijn adressen
met handtekeningen van alle bewoners
aan de bevoegde instanties in Den Haag
gezonden om op direct ingrijpen aan te
dringen Momenteel is de situatie zodanig,
dat Ameland prefereerde geïsoleerd te
zijn boven voortdurend in angst en vrees
te leven
Reeds thans dreigt er gebrek te komen
aan diverse artikelen Aan kruideniers-
en grutterswaren is voor 14 dagen aan
wezig, aan tabaksartikelen slechts voor
een week De schuld hiervan ls niet bij
de winkeliers te zoeken, die met een
isolatie van Ameland rekening hebben
gehouden en tijdig bevoorrading bij het
CDK hebben aangevraagd
DIRECTEUR BOLDOOTFABRIEKEN
OVERLEDEN
Op 61-jarige leeftijd is te Overveen
overleden de heer J M B van Vlijmen
.directeur van de Boldootf abrieken en
oud-lid van de Kamer van Koophande
te Amsterdam.
Als bijzonderheid kan worden vermeld
dat de zoon van den overledene enkel'5
weken geleden om het leven is gekomer
bij de vliegramp op Schiphol.
De Nederlanders die deze winter ld
Zwitserland zfjn of zullen zijn, zullen
kunnen deelnemen aan de Nederland
se skikampioenschappen, die te Arosa
worden gehouden op 27 en 28 Jan.
De kampioenschappen zullen be
staan uit afdaling en slalom voor dames
en heren.
Pleidooi voor rentetrekkende
weduwen en wezen
Aangezien het ingediende ontwerp
Noodvoorziening Ouden van dagen /een
verbetering brengt voor rentetrekkende
weduwen en wezen, noch van de invali
den beneden 65 jaar, heeft de Stichting
vd Arbeid tij den minister nog eens erop
aangedrongen om regelingen te treffen
voor deze bevolkingsgroepen
Ook heeft zij erop geweien, dat het
wetsontwerp geen rekening houdt met 't
feit, dat de positie van verzekerden een
andere 13 dan die van niet-verzekerden
In dit verband heeft de Stichting van de
Arbeid bepleit af te zien van de aftrek,
van inkomsten uit pensioenvoorzieningen
Zulks op grond van het feit, dat in de
vorm 'Van de Vereveningsheffing voor so
ciale doeleinden zeer grote bedragen
worden opgebracht, welke in de eerste
plaats dienen ten goede te komen aan
hen, die bij het arbeidsproces betrokken
zijn' of betrokken zijn geweest
.Over de Tielse noodwoningen, die het vo
rig jaar om deze tijd door 42 Tielse
gezinnen zijn betrokken wordt door de
bewoners veel geklaagd
Volgens de bewoners is een van de
grootste bezwaren, dat deze woningen
zeer vochtig zijn
Het water loopt ln vele gevallen langs
de muren Hierdoor wordt grote schade
aan meubilair, inventaris en aan de ge
zondheid van de bewoners en vooral aan
die der kinderen toegebracht Al deze
klachten zijn reeds acht maanden oud,
doch zonder resultaat
Wij vernemen thans, dat de bewoners
een schrijven hebben gericht aan het ge
meentebestuur en de wederopbouw om
onmiddellijke verbetering, daar zij an
ders met ingang van 1 Januari in huur
staking zullen gaan
Gistermiddag om 2 uur zijn twee sche
pen van de rederij Koppe ,te Amsterdam
na een moeilijke nachtelijke tocht over
het IJselmeer in Amsterdam aangeko
men Het waren de „Rijnstroom" en de
„Waalstroom", die beide te middernacht
resp. uit Kampen en Lemmer vertrokken
waren De plm 170 ton metende pas
sagier-vrachtboten ontmoetten elkaar mid
den op het IJselmeer en zetten gezamen
lijk de tocht voort tot zij 'bij Marken In
het, daar zeer dikke, ijs vastraakten.
Na veel manoeuvreren wist de beman
ning de schepen gisterochtend om 8 uur
weer vlot te krijgen en zij bereikte na
een reis van 0 uren de veilige haven yan
Amsterdam, verklsumd, doch behouden,
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat de
scheepvaart over het IJselmeer thans ge
heel is lam gelegd.
Zoveel mogelijk wordt het goederen
vervoer thans per auto in stand gehouden
De 54-jarige mevrouw J I de J te 's-
Gravenhage, die Maandag aan de was
was, heeft de dood gevonden, toen de
electrische wringer de punten van haar
halsdoek greep en meetrok
Voor de eerste helft van de 1ste pe
riode 1947 (22 Dec, 1946 tot en met 4
Jan. 1947):
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het kopen van:
BONKAARTEN KA KB KC 701
STROOK no. 1):
53-1 brood 800 gram brood
53-2 brood 400 gram brood
53 1 boter 125 gram boter
53-2 boter 125 gram margarine
of 100 gram vet
53-3 boter 250 gram margarine
of 200 gram vet
53-1 melk 4 liter melk
53 2, 53 - 3 melk 3 liter melk
53-1 vlees 100 gram vlees
53-2 vlees 400 gram vlees
53 1 algemeen 200 gram kaas
53 2 algemeen 100 gram suikerwerk
53 3 algemeen 1 ei
53-4 algemeen 750 gram suiker,
boterhamstrooisel, enz. of 1500
gram jam, stroop, enz.
53 1 reserve 1600 gram brood
53 - 1 c reserve 800 gram brood
53 - 2 b reserve 200 gram kaas
BONKAARTEN KD KE 701
(strook no, 1):
54.1 brood 800 gram brood
54.1 boter 250 gram boter
54 2 boter 125 grant margarine
of 100 gram vet
54 - 1, 54 - 2 vlees 100 gram vlees
54,1 algemeen 100 gram kaas
54 2 algemeen 100 gram suikerwerk
54-3 algemeen 1 ei
54 - 4, 54 - 5 algemeen 250 gram suiker,
boterhamstrooisel enz. of 500
gram jam, stroop enz.
54 ld reserve 800 gram brood
54 le reserve '500 gram rijst, kinder
meel (uit rijst bereid) of kin-
derbiscuits.
TABAKSKAARTEN ENZ.
T 63, T 64 2 rantsoenen tabaksart.
V 64 200 gram chocolade en/of
suikerwerken
X 63 2 rantsoenen tabaksart.
X 64 100 gram chocolade en/of
suikerwerken
BONKAARTEN MA MB MC MD 701
(Strook no. 1):
53-4 brood 800 gram brood
53 4 boter 250 gram boter
53-4 margarine 250 gram margarine
of 200 gram vet
53 4 melk 5 liter melk
53 4 vlees 400 gram vlees
53 - 5 vlees 100 gram vlees
53 - 4 kaas 200 gram kaas
53-4 suiker 250 gram suiker,
boterhamstrooisel en/of 500
gram jam, stroop enz.
Deze week is wederom 100 gram ex
tra vlees beschikbaar, zodat men in to
taal 500 gram per veertien dagen ont
vangt.
Op de bonnen voor tabaksartikelen
zafl bij aankoop van twee rantsoenen si
garetten ten minste één rantsoen siga
retten, vervaardigd uit Z.-Amerikaanse
tabak gekocht moeten worden.
Het aanvullend kaasrantsoen voor per
sonen, geboren in een der jaren van '27
tot 1932, zal in de vervolge worden ver
strekt in de vorm van 200 gram per 4
weken in plaats van 100 gram per 2 we
ken.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds-,
op Donderdag 19 December worden ge
bruikt, met uitzondering van de bonnen
voor vlees en melk, waarop eerst met
ingang van Maandag 23 Dec. mag wor
den gekocht.
De niet aangewezen bonnen van de
bonkaarten 612 kunnen worden vernie
tigd.
De in de bonnenlijst vermelde num
mers van de bonkaarten MA, MB, MC
MD 701 hebben betrekking op de ex
tra-rantsoenen, geldende voor bijzonde
re arbeid en voor aanstaande en jonge
moeders. Zij, die hierop recht hebben,
zijn en worden periodiek in het bezit
van deze bonkaarden gesteld.
Een geheimzinnige epidemie onder
babies in Engeland heeft reeds de dood
van 23 pasgeborenen ten gevolge gehad
Professor Jean Robert Mazet, rector
van de universiteit te Caen, ls per radio
doctor honoris causa van de universi
teit van Montreal geworden
In China Is een Dakota neergestort,
waarbij 5 Inzittenden de dood hebben
gevonden Het toestel had 500 kg bank
biljetten aan bocrd, waarnaar men een
onderzoek Instelt
De tweede bijzondere KLM-vlucht
op Zuld-Afrika is voltooid Het toestel
landde op Schiphol met 34 passagiers
aan boord
De 63-jarige kantoorknecht P J Ver
straten uit Amsterdam is, toen hij op een
passerende vrachtauto wilde springen,
onder de aanhangwagen terecht gekomen,
waardoor hem het hoofd werd verbrij
zeld
Dinsdagavond om ongeveer zeven uur
is nabij het station Kruiningen in Zee
land een losse locomotief öntspoord, het
geen een ernstige stagnatie van het trein
verkeer tengevolge had Verschillende per
sonentreinen uit de richting Vlissingen
naar Brabant en Holland hadden lang
durige vertraging Naar wij vernemen had
dén bij de ontsporing geen persoonlijke
ongelukken plaats
De commissie voor de Friese Elfste
dentocht houdt P©r auto een inspec
tietocht langs* het Friese Elfsteden-
traject om zich op de hoogte te stel
len van de jjsgesteldheid. In verband
met de vrij harde wind, die vele open
plekken in het ijs veroorzaakt, - ver
wacht men echter niet, dat zoals
sommige geruchten willen doen gelo-
van reeds deze week een Elfsteden
tocht zal kunnen worden gehouden.
Door het comité voor de Elfmeren-
tocht is besloten om Zaterdag 21 Deo.
de vierde elfmerentocht per schaats
te honden.
De wedstrijdtocht met start en eind
punt te Langweer vangt aan des mor
gens 9 uur precies, de tourtocht met be
gin- en eindpunt te Sneek, des morgens
om 10 uur precies. Voor den winnaar
van de wedstrijdtocht wordt de zilveren
zwaan van Langwer als wisselprijs be
schikbaar gesteld.
De route is nog niet geheel vastge
steld, doch zal voor de wedstrijdtocht
plm. 100 km; voor de ourtocht plm. 80
km bedragen en door het mooiste ge
deelte van de Zuidwesthoek van
Friesland voeren, o>a. over Hissen,
Piekemeer, Oude Gaasterbrakken,
Zand- en Gaastmeer, Heegermeer,
Fluessen, Slotermeer, Grote Brakken,
Couvordermeer, Langweerderwielen,
Goengarflpsterpoel, en Sneekermeer.
Er zal worden getracht om naast ho
tels ook particulieren te bewegen aan
de deelnemers onderdak te verlenen.
Aan de laatste Elfmerentocht ln 1941
waren voor de wedstrijdtocht. 187, voor
de tourtocht 7317 deelnemers, die bij
na allen he parcours uitreden.
In het laatste nummer van de natio
nale wedstrijden voor amateurs, die te
Diemen werden gehouden, de 3000 m,
wist de Amsterdammer Breed zich als
eerste te plaatsen in de tijd van 6 min
4,2 sec. en hiermede tevens de eerste
plaats in het totaal-klassement te ver
overen.
Buyen, die de beste papieren had,
kwam in de voorlaatste 'bocht van zijn
serie tegen Breed te vallen, en kon niet
meer opstaan. Gelukkig bleek even la
ter, dat zijn arm niet, zoals eerst ge
dacht werd, uit de kom geschoten was.
Weersverwachting, medegedeeld
door het KNMI te De Bilt, geldig tot
Woensdagavond.
Slechts enkele overdrijvende wol
kenvelden, des nachts matige tot
strenge, overdag matige tot lichte
vorst. Tijdelijk nog krachtige noord
oostelijke tot oostelijke wind
De afdeling klimatologie van het
KNMI te De Bilt deelt mede. dat de
ontvangen gegevens geen betrouw
bare verwachting voor de maand Jan
toelaten
VAN HOORN WINT DE 500 METER
De uitslag van de 500 meter luidt: 1. S
van Hoorn (Zaandijk) 50,5 sec.; 2. J Ha-
vekotte (Amsterdam) 51,8 sec,; 3. en 4. J
Breed en Buyen (beiden Amsterdam) 52,2
sec.
De 1500 meter voor Buyen
De uitslag van de 1500 meter luidt: 1
Buyen (Amsterdam) 2 min. 50 sec.; 2. J
Breed (Amsterdam) 2 min# 42,8 sec.; 3. W
Egas (Amsterdam) 2 min. 53,8 sec.; 4. Van
Hoorn (Zaandijk) 2 min 55,5 sec.
Ondanks de straffe wind werden op
deze 333V2 meter lange baan goede tijden
gemaakt.
NU de besprekingen over de vredes
verdragen met de kleine tegenstanders te
New York afgehandeld zijn, komen die
met de grote vijand aan de beurt; en in
de eerste plaats het vredesverdrag met
Duitsland over de voorbereiding waar
van de Grote Vier'van gedachten hebben
ge-yvisseld Het lijdt geen twijfel of ook
vertegenwoordigers der kleine naties,
die door de Duitse agressie getroffen
zijn, zullen na verloop van tijd bij deze
besprekingen worden betrokken Daarbij
zal dan onze regering het verlangen naar
grenscorrecties kenbaar kunnen maken,
en haar eis kunnen toelichten, een eis
welke in Duitsland reeds veel stof heeft
opgejaagd, en die daar allerminst in goe
de aarde gevallen is
Het Duitse volk, de tegenwoordige po
litieke partijleiders inbegrepen, is er nl
nog in het geheel niet van doordrongen,
dat het tijdens de wereldoorlog ten aan
zien van het „bevriende Nederland" een
gruwelijk onrecht heeft begaan, zó gru
welijk, dat van een vriendschappelijke
verhouding inafzienbare tijd geen spra
ke zal kunnen zijn Zeker, de helderste
koppen beseffen wel dat Duitsland aan
Nederland iets goed te maken heeft,
maar dat een klein volk aan een mach
tig en groot volk machtig in het na
bije Verleden en ongetwijfeld machtig in
een niet al te verre toekomst eisen
waagt te stellen, krenkt de Duitse trots,
die nog allerminst gebroken is en ver
wekt toorn en wrok
Neen, de Duitsers hebben ook uit deze
tweede wereldoorlog nog niet veel ge
leerd In ieder geval niet® wat deemoed
is Zij hebben nimmer uitgemunt door
zelfinkeer en zelf-critiek Zij leven nog
steeds in een waan, welke door geen
deemoediging gebroken is
WAT Nederland betreft beroepen ook
de vrijzinnigste en weldenkendste Duit
sers, overtuigde tegenstanders van het
Nazi-bewind, zich botwqg op de oude
vriendschapsbanden en zij beseffen niet
in het minst, dat er tussen hen en ons
een en ander is gebeurd waardoor de
vriendschap is verkoeld Zij zijn natuur
lijk bereid, want gedwongen, om met de
Grote Vier op voet van gelijkheid over
de vredesvoorwaarde]} te onderhandelen
en, als de partij die het spel verloren
heeft, concessies te doen Maar grensge
bied afstaan aan het kleine en nietige
Nederland, dat is niet slechts vernede
rend, het is in'hun ogen belachelijk Dr
Kurt Schumacher, de leider der Duitse
sociaal-democraten is tijdens zijn verblijf
te Londen zelfs zo ver gegaan dat hij 'n
verkapte bedreiging uitgesproken heeft..
Als de Nederlandse' en Belgische eisen
worden ingewilligd zal het Duitse natio
nalisme voedsel krijgen en dit nationalis
me zou wel eens zeer snel in een agres
sief militairism° kunnen overslaan Aldus
dr Schumacher in een gesprek met
Engelse partijgenoten, maar partijgeno
ten, die toevallig ook Engelse ministers
zijn Men weet in Duitsland zeer goed,
tenminste de vooraanstaande vrijzinnige
politici weten zeer goed, dat de Geal
lieerden belang hebben bij een spoedig
economisch herstel van midden-Europa
en dat zij dus bij het opstellen van het
vredesverdrag aan de economische no
den van Duitsland tegemoet zullen** ko
men
De Duitse protesten tegen onze eisen
betreffende inlijving van grensgebied
zijn talrijk en het heeft geen zin daarvan
een exposé te geven Naar Nederlands
rechten op economisch herstel wordt nau
welijks gevraagd Alleen Duitslands her
stel wordt door de Duitser in het oog ge
vat Is dit herstel eenmaal verwezenlijkt,
dan wil hij wel zo goedertieren zijn het
kleine Nederland enige schadeloosstelling
te gunnen, maar Nederlandse eisen acht
hij uiterst ongepast
MEN zal moeten afwachten wat van
andere zijde zal worden geëist, n.l, door
de Geallieerde Komen de Grote Vier ten
aanzien van Duitsland tot overeenstem
ming en' tot vruchtbare samenwerking;
weten zij het herstel van een eenheids
staat te voorkomen: slagen zij in de vor
ming van een Duitse federatie die in
economisch en militair opzicht duurzaam
gekneveld blijft, dan is het gevaar be
zworen en dan zullen de Duitsers tot een
juister begrip van hun positie in Europa
kunnen worden opgevoed Maar botsen
ten aanzien van Duitsland wederom de
belangen tussen Rusland en de Anglo—
Amerikanen, dan zou Duitsland zijn
macht wel eens sneller kunnen herwin
nen dan voor de- toekomst van de wereld
wenselijk is U
2)
Het motorschip „Zaandam" van de
Holland»Amerika Lijn, 11000»tonner,
ploegt de brede deining van de South
Atlantic en Kees van der Slot, de olie»
man, hangt over de reling.
Wie is Kees van der Slot? Kees van
der Slot keilt niemand, en dat is geen
wonder. Kees van der Slot is maar ge»
woon olieman en hij mag al blij zijn
als ze hem kennen op de vuurplaat van
zijn schip.
Kees van der Slot is niets bijzonders.
Hij is één uit acht niillioen Nederlanr
ders en hij bezit hoegenaamd geen bij»
zondere eigenschappen. Hoe zou hij
ook? Oliemannen maken de wereld
niet en er gaan er twaalf in ieder do»
zijn. Zijn oliemannen eigenlijk wel no»
dig? Kees van der Slot vraagt het zich
Te&i eens af.
Het is maar een grijs en mistroostig
bestaan. Varen, varen, varen. Je kunt
natuurlijk op allerlei manieren varen.
Als cabin»class passagier, als tourist,
als filmartiste, en alle variëteiten heeft
Kees van der Slot al zo in z'n carriëre
van olieman gezien. En hij heeft ze
stuk voor stuk benijd. Hij gaf wat om
zo'n leven, maar .dat is voor hem niet
weggelegd. Dan had hij maar moeten
zorgen in een ander nest geboren te
worden en niet als mister Nobody er»
gens in een Rotterdams proletenbuurt»
je
De „Zaandam" vaart z'n 17 mijl, uur
na uur en Kees van der Slot hangt
over de reling. Hij staart in het water
en hij denkt eraan dat het hoog tijd
wordt dat het met die pokken»oorlog
afloopt. Hij heeft er z'n buik vól van,
ondanks de dappere daden die de ra»
dio»zenders de zeelui der Vrije Volke»
ten laten bedrijven. Kees van der Slot
heeft hoegenaamd geen behoefte zich
te scharen onder die helden. Liever zat
hij thuis, in Rotterdam, bij z'n zes
broers of bij z'n vader, in het Oude»
mannenhuis.
Olieman Van der Slot is ongetrouwd.
Wel verkering gehad, maar nooit is hij
naar het stadhuis gelopen. Hij had ook
nooit zoveel om wat over te leggen en
zonder dat doe je niet veel. Maar soms
is het een verduiveld eetvzaam gevoel
als je eraan denkt dat je eigenlijk geen
huis hebt, vSoral met die oorlog.
Kees van der Slot krijgt ineens erg
veel verlangen naar huis, maar het
moet bij verlangen blijven. Tussen Rot»
terdam en de South Pacific ligt een
verduivelde lap water en die oorlog kan
nog wel jaren duren, al zegt Mister
Churchill dan dat het in '45 wel beke»
ken zal zijn. Kees van der Slot gelooft
niet meer aan Misters Churchill. Hij
gelooft niet aan zo heel veel dingen
meer. Dat is geen wonder, want zo'n
bestaan als olieman laat weinig ruimte
over voor lieve en hooggestemde en
idealistische en vaderlandslievende ge»
dachten. Je buik en je veiligheid zijn
véél concreter dingen en daar heb je
dagelijks mee te maken. Ja, Kees van
der Slot, de olieman van de „Zaandam"
is een nuchter mens. Maar dat wa#hij
altijd.
Dat was hij al toen hij op 14 Maart
1940 uit Rotterdam vertrok. En dat
bleef hij toen de oorlog uitbrak. Hij
voer met de „Zaandam" naar Manilla
en Oostindië en hij ontkwam ternau»
wernood aan de Jappen, toen die bezit
van Tjilatjap namen. Daarna kwam het
overbrengen van evacué's naar Austra»
lië en vervolgens werd de „Zaandam"
troepentransportschip. Van Australië
naar Amerika, heen en weer. Een soort
taxi»dienst, maar altijd de dood op je
het aan wal toch altijd nèt iets veiliger
is dan buitengaats. Maar al die dingen
mag je niet denken en Kees van der
Slot houdt er tenslotte nogal orthodoxe
begrippen op na wat zijn dienstverband
aangaat.
Kees van der Slot kan hoegenaamd
geen aardigheid aan de oorlog vinden.
hielen. Kees van der Slot kent de oor»
log. Hij heeft de bommenwerpers bo»
ven z'n schip horen ronken en de near
misses op een paar meter afstand zien
neerdonderen. Met de scherven aan
dek. Hij was niet zo erg bang, maar hij
zat liever achter een koud biertje in 't
Vergulde Spinnewiel in Rotterdam. Als
je het tenminste voor 't zeggen hebt.
Maar Kees van der Slot hééft het niet
voor het zeggen, want hij is maar olie»
man en een zeeman mag nooit wegblij»
ven, ook al denk je natuurlijk wel eens
bij jezelf, als j« gepassagierd hebt, dat
Eenmaal pikten ze van de „Zaandam"
een sloep op met een getorpedeerde bp»
minning. Het waren allemaal Indont»
'siërs en er waren 'r 16. Van een Ne»
derlandse schuit. Die kerels hadden het
vervloekt hard-gehad en het was hoog
tijd dat toevallig kapitein Stamperius
van de „Zaandam" in de buurt kwam.
Je moet maar geluk hebben. Kees van
der Slot bekeek die bruine kerels en hij
kreeg zowaar de angst dat hem zoiets
nog 's zou overkomen. Nee, varen was
mooi maar ze moesten aan wal geen
oorlog maken. Want je zat met die
smeerpijpen van een Moffen en Jappen
op zee, wier vuile streken aan iederen
zeeman bekend waren en waarvan
olieman Kees van der Slot niets be«
hoefde te verwachten als het zover
kwam.
De „Zaandam" boort zich in de dei»
ning van de South Atlantic. Een vuil en
smerig schip, met z'n bizarre camou»
flagekleuren. 's»Nachts, als ze in de
black out varen, moet het wel een
spookschip lijken. Geen cigaretje mag
je opsteken, laat staan dat er een lamp
brandt. Het is allemaal beroerdigheid
en misère, denkt Kees van der Slot.
De eenzame olieman van de „Zaan»
dam" luistert naar het bruisen van het
water tegen de flanken van het schip,
dat zijn witschuimende voor trekt door
de bedaarde deining van de South At»
Iantic. C: hemel koepelt als een ont»
zaglijk blauwe drijfschaal hoven hem en
beneden hoort hij het veraf dreunen
van de machines van het schip. Hij
zucht: over een half uur moet hij op
wacht. Voor uren in de gloeiende ma»
chinekamer van het schip dat zich rept
naar Amerika.
Ergens worden glazen geslagen.
Olieman Kees van der Slot telt mee: ja,
het klopt, hij heeft nog een half uur
om zich te laten zonnen. Hij zal nog
even een biertje gaan pikken ook.
(wordt vervolgd)
