„Wie naar de toekomst kijkt
is voor Linggadjati"
De Spoorwegen spreken, maar
ook zij döèn
Hors d' Oeuvre
STAD EN OMGEVING
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
Voortzetting van de
DAGBLAp VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Verklaring van Minister Jonkman
Kerst- en Nieuwjaars
boodschap van
H. M. de Koningin
Parlementaire Commissie
naar West-Indië
Vaders van grote gezinnen
vrij van dienstplicht
Prijsdaling wollen stoffen
ZONDAG A.S. DORPEN-
TOCHT IN
NOORD-HOLLAND
Dit week-end geen voetbal
Alkmaar-Amsterdam weer electrisch
ELFSTEDENTOCHT
OP 28 DECEMBER
Elfmerentocht gaat door!
Wordt Van Mook vervangen?
Waar het ijs gevaarlijk is
Een kerstverrassing voor de
ouden van dagen
Uitslag trekking
Vacantie-kolonies
Weerbericht
DE TORPEDO
BUREAU:
VOORDAM 9, ALKMAAR
TELEFOON ADM. 3330
REDACTIE 3903
Giro 187294
Dir.: J. Bijlsma
VRIJDAG 30 DECEMBER 1946
144ste JAARGANG No. 178-
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 14 cent per
millimeter, „Waagjes" tot 15
woorden 75 ct„ elk woord
meer 5 et., uitsluitend contant
Abonnementen: f 1.10 per
maand, f S.25 per kwartaal
Hoofdredacteur M. H. fc. Uyldert. plv. Tj. N. Adema, rayonredacteur D. A. Klomp
In de Tweede Kamervergadering
van gisteren kwam de minister van
Overzeese Gebiedsdelen, de heer Jonk
man, aan het woord. HU zeide o.m.,
dat ook de gedachtenwisseling in d*
Kamer de regering de overtuiging
heeft gebracht, dat hoezeer men er
ook tegen kan zUn, men zal stemmen
voor Linggadjati.
Spreker wil zUn tegenstanders over
tuigen, dat het beter is toch te stem
men vóór Linggadjati.
Een regering als hier zit, die zich voor
uitstrevend noemt, kijkt naar de toekomst
en als men dat doet, is men voor Ling
gadjati. Men wil in Linggadjati iets veel
belovends zien Men kan er een gang
naar Canossa in zien, maar ook iets ver
heugends. Als men naar de toekomst ziet
aegt men, er is een groot offer gebracht
Óm iets goeds te bereiken.
Een Ronde Tafel-conferentie?
Men bedenke, dat nog zeer veel aan
de verdere uitwerking is overgelaten
Het is voor alles een politiek accoord
en dat de regering overweegt, als het
tot stand is gekomen, of dan niet het
moment is gekomen, om wellicht voor
wettelijke maatregelen uit, toch nog
allereerst bijeen te roepen een Ronde
Tafelconferentie.
Daarna zal men moeten komen tot een
WEER-PRAATJE MET DEN
WEERHAAN
„Ja", zei de haan, „als ik over
het weer maar weer wat te zeg
gen had
Ik zocht hem te Alkmaar op in
zijn duistere tijdelijke woning, de
haan van de Waag. Hij had, sinds
hij enige tijd geleden door de
storm omvergeworpen was, niet
meer gedraaid noch gekraaid en
stond lusteloos tegen de, muur ge
leund Zijn verguldsel flonkerde
niet in de halve duisternis van
Eijn hok. Hij zag er balorig uit.
„Kijk", zei hij en zijn stem
klonk zoals zijn poten eruit za
gen: als oud-roest „kijk toen
lk nog stond waar ik behoor te
staan en over heel Noordholland
opzicht had, hoorde ik iederen
morgen de hanen klaroenen, wijd
en zijd. En nauwelijks hadden zij
hun kreten laten schallen, of de
zon deed zijn plicht: hij kwam
op Wij hanen regeren de zon en
we regeren de wind. Als i k maar
op de Waagtoren stond had mijn
kop voortdurend naar het Zuiden
en Westen gewezen en niemand
had zich te beklagen gehad over
die dekselse kou."
„Dan hadden wij regen gekre
gen", opperde ik, „en misschien
wel sneeuw. Dat is ook zo pret
tig niet."
„Mogelijk", zei de haan. „Ik ben
een hooggeplaatst persoon; ik voel
voor wat vorstelijk is. Maar u
moet niet vergeten dat vorst
brandstof vreet, en dat is beden
kelijk in deze tijd. Bovendien,
sneeuw is prachtig in ons blakke
land Een blanke wade, die zich
uitstrekt over duin en wei, smet
teloos en schitterend in de zon.
Sneeuw dempt alle geluid, maakt
de wereld rustig, stil, vredig, zo
als het tegen het Kerstfeest be
hoort te zijn."
„Misschien krijgen wij toch
sneeuw", zei ik, „als de wind
draait."
Maar de haan lachte honend
„Hoe kèn de wind draaien als i k
er niet ben", riep hij schamper
„Jullie mensen begrijpen het
nooit. Sneeuw en vorst en regen
en wind, dié worden niet door de
mensen gemaakt. Die worden al
leen door m ij gemaakt En zo
lang ik hier in dit hok te kniezen
sta zal het mag vriezen of
dooien niemand tevreden zijn
over het weer."
KREEFT.
Grondwetswijziging en opstelling van een
statuur voor de Unie.
Men bedenke, dat het politiek accoord
nog zo weinig brengt en dat er wettelijke
maatregelen moéten komen voor de over
bruggingstermijn.
Waar ging het bij de overeenkomst om?
Gezocht wordt naar een vrijheid in gro
tere eenheid als oplossing van het kolo
niale geval.
Wij willen op eigen wijze voorzien in
een nieuwe Staatsinrichting met vrijheid
voor de onderdelen.
De vierdelige Staat, welke we gaan op
richten, zal moeten voldoen aan eisen, die
nog niet gesteld zijn. Is het wel redelijk
- als men een andere opvatting over de
Koninklijke rede huldigt, als men anders
denkt over de overeenkomst als een an
der de regering te beschuldigen van
ontrouw en zelfs met vervolging te be
dreigen?
Men heeft betoogd, dat de CG haar in
structies zou hebben overschreden en de
regering zoil daaraan hebben meegedaan.
Men zou meer in federatieve richting
gaan en daarom werd aldus opgetreden
En er zou alleen geparafeerd worden, om
dat de Kamer jZich over de richting nog
moet uitspreken. Waar de bereidheid er
was, om de Kamer te kennen, is er, naar
sprekers mening, weinig reden, om de
C G te beschuldigen
Er is gevraagd: Is dit nog
wel een konïnkrUk?
De overeenkomst moet genomen worden
haar haar eigen tekst en dan ziet men
In artikel 6 een federatie, die Unie wordt
geheten. In artikel 7 organen, die ge
meenschappelijke belangen zullen behar
tigen. En men ziet aan het hoofd der
Unie den konig Besluiten worden ge
nomen in naam des konings. Er is een
conflictenregeling aangekondigd Hieruit
blijkt de eigen souvereiniteit der Unie.
In elk geval wordt een en. ander nog
open gelaten voor nadere uitwerking In
de Unie wordt de laatste gedachte der
overheersing weggenomen als men ziet.
dat aan het hoofd der Unie staat een
koning uit het Huis van Oranje en niet
het Koninkrijk der Nederlanden.
Vervolgens wijst hij erop, dat hèt ont
werp, hier ter tafel gelegd, geen voorstel
is. Een motie is er nog niet. Als er geen
komt, dan neemt de regering aan, dat de
Kamer toelaat, Vat de regering voor
(lemens is te doen. i
Londen, ('Anp-Aneta) - De commandant
der Nederlandse troepen in Engeland,
generaal-majoor D van Voorst Evelink,
heeft de volgende Kerst- en Nieuwjaars
boodschap van H M de Koningin ont
vangen:
„Aan U allen, die deel uitmaken van de
strijdkrachten ter zee te land én in de
lucht, zowel hier te lande, als in Suri
name en Curacao, of wel in opleiding in
Groot-Brittannië, zend ik mijn beste
wensen voor een gelukkig Kerstfeest en
een voorspoedig Nieuwjaar
Moge ieder van U, trouw aan de U ge
geven opdracht, medewerken aan de ver
dere opbouw van onze krijgsmacht
W g WILHELMINA
De parlementaire commissie, wel
ke naar West-Indië zal w orden af
gevaardigd, zal bestaan uit de twee
de kamerleden: S E B Bierema (P
vdV), H J W A Meijerink (A.R), G
Wagenaar (CPN), prof J H A Lo-
gemann (Pvd/en uit de eerste
kamerleden mr G C J D Kropman
(KVP) en prof. J de Zwaan (CH).
Te Parijs heerste gistermorgen
vroeg een vorst van twintig graden
Fahrenheit, terwijl het te Moskou
slechts elf graden vroor.
Volgens het eindverslag van de com
missie van rapporteurs van de Eerste
Kamer terzake van het ontwerp dienst
plichtvoorzieningen, is de minister van
oorlog Lt kol Fievez, ertoe overgegaan
maatregelen te nemen, opdat reserve-
officieren, dienstplichtige onderofficie
ren en ook andere dienstplichtigen, die
een gezin hebben met meer dan vijf
kinderen, voortaan buiten oproeping
zullen blUven!
Zoals gemeld, is in de staatscourant
van 18 December 1-1. verschenen de be
schikking: „Wijzigingen en aanvullingen
van het calculatieschema B voor wollen
stoffen."
Nader kunnen wij mededelen, dat ten
gevolge hiervan de prijzen, die voor
wollen stoffen berekend mogen worden,
met enige procenten zullen dalen,
Schaatsenrijders, die liefhebbers van
dorpentochten over sloten, kanalen en
meren zijn, kunnen Zondag, 33 De
cember as. hun hart ophalen in N.-
Holland benoorden het IJ. De tochten
voor toeristen staan epen voor ieder
een, die er aan deel wil nemen en
zjjn zo gestipuleerd, dat men naar
verkiezing in Alkmaar (bft de Friese
brug), in Hoorn (Keizerskroon), in
Purmerend (Doelen), in Uitgeest
(Ooievaar) en in Zaandam (Posthoorn)
kan starten voor een tocht, waarvan
de afstand op het ogenblik nog niet
is vastgesteld. Waarschijnlijk kan ook
hierna een k'uze worden gemaakt-
omdat de Ijsbond Hollands Noorder
kwartier, die de tochten op touw zet,
van plan is tochen over verschillen
de afstanden te organiseren.
Deelnemers kunnen zich in alle start
plaatsen opgeven. Het adres in Alkmaar
luidt: J. Werkman, Rippingstraat 33,
telefoon 2491.
Van half negen des ochtends af zal
men kunnen starten. Voor wedstrijd
rijders is een dorpentocht vastgesteld,
die begint in Purmerend- Het ijs is
prachtig, terwijl de enkele gevaarlijke
wakken door de Ijsbond zijn afgezet De
diverse tochten zullen worden verreden
over de wateren tussen Alkmaar en
Hoorn, via Stompetoren en Ursem, van
Hoorn door de Eilandspolder bij Graft
en via Spijkerboor naar de Jisperplas-
sen, het Ilperveld, via Ilpendam naar
Purmerend. Vervolgens terug naar de
Zeevangpolder via Hiddelie en Warder
naar Oostwijzen en Hoorn. Startende
van Uitgeest uit, rijdt men via 't West
zijderveld over Assendelft en Westzaan
naar Zaandam, om daar aan te sluiten
op de bovengenoemde ijsbanen. Ook het
Alkmaardermeer wordt in de routes op
genomen. Op diverse punten staan con
troleposten voor het afstempelen der
deelnemerskaarten. Ook in Waterland
kunnen diverse tochten worden gemaakt.
Via Ransdorp en Zunderdorp, langs
Broek in Waterland en Zuiderwoude
zullen schaatsrijders naar Monnikendam
glijden.
Het -Sjs van Alkmaar over de Noor
dervaart, Schermerhorn, Avenhorn,
Oudendijk, Beets, Edam naar Mon
nikendam is van buitengewone kwa
liteit. Alleen moet men b(j Oosthuizen
ongeveer 400 meter lopen, daar er ter
plaatse slecht ijs gevonden wordt.
Alle Voetbalwedstrijden van de KNVB
voor aanstaande Zaterdag en Zondag zijn
in verband met de terreingesteldheid af
gelast
Aan de drie V's, die de Spoorwegen als devies voeren, de* V's van Veilig,
Vlug, Voordelig, kunnen w\j, ,.het publiek", nog een vierde toevoegen, de V
van vertrouwen. Onze spoorwegen beantwoorden het in hen gestelde ver
trouwen altijd. Toen de Moerdijkbrug zou worden geopend, kwam die op tijd
klaar, de electrische lijn van Haarlem tot Uitgeest begon op de gestelde
datum, en toen maanden geleden ons werd beloofd: „Op 20 December rüden
de electrische treinen tot Alkmaar", was dit ook geen ydele voorspelling. Op
20 December reden de treinen, stipt, regelmatig, ieder uur.
Bij de herverschijning van onze courant
schreef ons de burgemeester van Amster
dam aan het einde van zijn gelukwens:
„Mogen de plannen tot verbetering van
de verkeersverbindingen in N.-Holland
in de komende jaren tot uitvoering ge
raken.."
Weinig kon burgemeester d'Ailly toen
vermoeden, dat reeds na drie maanden
deze plannen waarheid werden! Donder
dagmorgen snorde de trein met de ver
tegenwoordigers van de spoorwegdirectie
en genodigden van Amsterdam langs de
Zaan langs Uitgeest, Castricum en Heiloo
en arriveerde ten laatste in Alkmaar^
Onderweg
Onderweg overal blijde gezichten, wap
perende vlaggen, versierde stations, zelfs
een muziekcorps was de feestvreugde ko
men verhogen In Zaandam, de eerste
stopplaats, nadat de met wapenschilden
en vlaggen versierde trein het eerste per
ron van het Centraal-station had verla
ten, betrad het gezelöéhap het koude per
ron om te luisteren naar het welkomst
woord van den heer J J Dinkelberg,
voorzitter van de Zaanse VVV. De N S
waren vertegenwoordigd door de heren ir
F W den Hollander en drs W J Wansink,
terwijl ook mr Van Steenwinkel en dr P
Th Posthumus Meyes de tocht meemaak
ten Nadat de heer Dinkelberg een krans
aan de voorste wagen had gehecht bood
de firma Verkade een „bewijs van waar
dering" aan in de vorm van feestelijk
verpakte ontbijtkoeken, In Koog was bet
burgemeester Ankum, die het woord
voerde, terwijl in Wormerveer zijn col
lega A Slager een kort woord sprak.
Verder sprak op het perron in Wor-
De datum van de Friese Elfsteden
tocht en wedstrijd is thans vastgesteld
op 28 December a-s. De organisatoren
zjjn over het algemene zeer tevreden
over de toestand van het traject
Slechts op enkele plaatsen moet het
ijs nog wat sterker worden en wat dat
betreft zijn de onmiddellijke vooruit
zichten niet ongunstig want het vroor
gisteravond in Friesland acht graden
Maar er kan in acht dagen nog veel
gebeuren.
Voorts wordt vernomen, dat de da
tnm van de elfmerentocht en wedstrijd,
die volgens een vroeger bericht voor
lopig afgelast was, nader bepaald is
op 23 December.
(Van onzen parlementairen redacteur)
„Het Dagblad" in Den Haag doet in
een Indische correspondentie de perti
nente mededeling, dat de luitenant-gou
verneur-generaal, dr H J v Mook, zeer
binnenkort vervangen zal worden door
een zijner naaste medewerkers, dr Ph J
Ictenburg, die dan niet luitenant-G G zou
worden, maar volledig gouverneur-gene
raal Vervolgens geeft bedoelde corres
pondentie weinig opwekkende beelden
van de gedragingen van dr Van Mook,
wiens humeur ondragelijk zou zijn ge
worden.
In een ander bericht meldt genoemd
blad, dat er groot ongenoegen heeft be
staan tussen den luit G-G Van Mook en
de leden der Commissie-Generaal, die
dan ook niet zouden willen terugkeren
als dr Van Mook niet vervangen wordt.
HOLLAND STREEFT WEER
„Holland leeft weer,
Holland streeft weer,
Onze naam wordt weer hersteld,
't Verkeer, weer uit zijn
stof verrezen,
Dankt dit aan het Spoorweg
wezen,
Holland! Dit zij U gemeld.
Met deze woorden besloot de heer
F. H. Ringers zijn rede bij de ope
ning van de opnieuw geëlectrifi-
ceerde lijn Amsterdam—Alkmaar.
Inderdaad, Holland streeft weer.
Deze gebeurtenis is daarvan het
sprekendste bewijs!
merveer de heer Kraaier namens de
vereniging „Wormerveer Vooruit", die een
attentie had meegebracht n.l een reus
achtige mand, beladen met allerhande
producten uit zijn gemeente, in kleurige
verpakking en boordevol....
WU vernamen uit de mond van de
spoorwegdirectie dat deze verrassing
bestemd zal worden voor diegenen, die
aan de totstandkoming van deze be-
langrUke lUn hard hebben meege
werkt Hulde voor dit sympathieke
denkbeeld!
En voort raasde de trein weer naar
Krommenie, waar het muziekcorps „On
derling Genoegen" vrolijke marsen blies.
Burgemeester Kalff, wiens vader aan de
Spoorwegen jarenlang leiding gaf, ver
tolkte hier gevoelens van vreugde en
trots en onder de klanken van een feest-
mars vertrokken de drie wagens weer
naar Uitgeest
Hier stond het deel uit Haarlem al te
wachten en op het feestelijk versierde
perron volgde de ene redevoering op de
andere. Loeo-burgerneester C P van Die-
men, en de heer Jansen namens VVV,
drukten hun vreugde uit over de terug
keer van de „electrische", beantwoord
door ir den Hollander De twee-jarige Jo-
lientje Jansen en Willy Berghuis, die zes
jaren telt, boden schoorvoetend een
fraaie bloemenmand aan, die gevoegd
werd bij alle stoffelijke blijken van blijd
schap, die al in de bagage-ruimte verza
meld waren, In Castricum ook al blijde
gezichten en welkomstwoorden en bloe
men Burgemeester Smeets, mevrouw
Beyersbergen van Henegouwen namens
de forensenvereniging, de heer Broksma
voor de VVV, dr Teenstra, de directeur
van het provinciaal ziekenhuis Duin en
Bos, de heer Pvd Touw namens de oud
gedienden van de N S, zij allen droegen
hun steentje bij.
Op het station te Heiloo was het loco
burgemeester Vennik, die bij zijn woord
van welkom een paar bescheiden wensen
vdegde, zijn station betreffende. Ir den
Hollander wilde echter niets beloven, wel
gaf hij de verzekering, dat de N S een
open oog hebben voor wensen en noden
Te Alkmaar
Geruime tUd te laat arriveerde de
trein aan het eerste perroh in Alk
maar, waar het gezelschapin de
wachtkamer werd ontvangenden waar
de heer F H Ringers sprak namens de
Kamer van Koophandel. Ook de heer
D G G Margadant voerde hier voor
VVV het woord, gevolgd door den
heer J J Dinkelberg namens de Fede
ratie van verenigingen voor vreemde
lingenverkeer, die ook een paar wen
sen op zUn lUstje had staan, en den
heer J W A Heüseveldt voor de Alk-
maarse middenstand.
Ir den Hollander, Öie reeds op ieder tus
senstation de sprekers had beantwoord
dankte voor de hartelijke ontvangst en
Hoewel het ijs van gemeentewege i«
goedgekeurd, zijn er nog zeer gevaar
lijke plaatsen op de Singel. Tussen de
Bergerbrug en het „Texelse hek" zijn
nog vele wakken, evenals op de Oude
Gracht tussen Groot Nieuwland en
Hofstraat, zodat dit ijs is afgekeurd-
Verder zullen de gevaarlijke plaatsen
door middel van strobossen worden aan
gegeven
De ouders dienen hun kinderen te
waarschuwen de onbetrouwbare plaatsen
te mijden
Op het verzoek aan de burgerij om voor
de Kerstverrassing voor de Ouden van Da
gen wat versnaperings-, fruit- en andere
bonnen te willen afstaan, zijn een groot
aantal fruitbonnen ontvangen.
Het comité zag ook gaarne wat ver
snaperingsbonnen tegemoet om de oudjes
toch ook een snoepje te kunnen aanbie
den.
Het Centraal Genootschap voor Kinder-
Kerstellings- en Vacantiekolonies heeft
ook dit jaar weer de gebruikelijke loterij
georganiseerd, waarvoor gisteren de trek.
king plaats had. De lijsten van de prijs
winnaars hangen bij de firma's Franken
berg en Heüseveldt voor het raam ter
inzage, terwijl de prijzen bij eerstgenoem
de firma kunnen worden afgehaald.
LOSLOPENDE HONDEN.
In het Gemeenteblad van Alkmaar
nr 1911 is opgenomen het besluit van
den Gemeenteraad van 18 December
1946 tot vaststelling van een^ Verorde
ning tot wijziging der Algemene Poli
tieverordening der gemeente Alkmaar
met betrekking tot loslopende honden
Burgemeester en wethouders
van Alkmaar.
G van Slingerland, Lo Burgemeester
R Veendorp, Secretaris
maakte de opmerking, dat de trein te laat
was, iets, waar de N S geen gewoonte
van maken,- doch dat werd veroorzaakt
door alle charme en vriendelijkheid on
derweg
Op het stadhuis
In de raadszaal werd het gezelschap-
verwelkomd door loco-burgemeester G
van Slingerland, die memoreerde, dat
precies op tijd, zoals beloofd was, de elec
trische verbinding tot stand is gekomen
Spr voorzag goede resultaten voor Alk
maar en het begin van een nieuwe bloei
periode
Ir Hollander beantwoordde ook hier de
toespraak en zeide, dat de bediening zo
als deze nu wordt, -nog geen afspiegeling
is van wat komen gaat. Hij verklaarde
zich bereid, al het'nodige te doen, wat in
zijn vermogen lag, om tegemoet te komen
aan rechtvaardige wensen Met een glas
erewijn en een proeve van de echte Alk-
maarse kaas was ook deze ontvangst ten
einde. Later keerde de trein naar Am
sterdam terug....
En zo behoort ook deze heropening
van de electrische verbinding Amster
dam—Alkmaar weer tot het verleden.
Tallozen hebben van hun vreugde
blUk gegeven, de vlaggen hingen over
al uit, de perrons versierd, de trein
feestelUk opgesmukt
Een belangrUke dag voor ons gewest,
een dag waarop Noord-Holland be
noorden het IJ veel dichter bU de
rest van Nederland is gekomen, een
dag, diein de wederopbouw van ons
land een geweldige stap voorwaarts
betekent
Dat die stap gedaan is, is te danken
aan het noeste werk van de Neder
landse Spoorwegen, waarmee deze hun
tweede devisie „Dienen" bewaarheid
doen worden.
NOG VORST.
Zwakke of matige wind, overwe
gend tussen Zuid en Oost. Tijde-
1 k weer afnemende bewolking,
vrijwel nergens neerslag. Langs
de kust temperatuur om het vries
punt tot lichte vorst, overigens des
nachts matige tot strenge vorst.
4)
En zo vaart de „Zaandam" voort.
Geen meter uit haar koers lopend, ge*
Êtuurd volgens de strenge regels der
moderne nautische wetenschap. De tro*
penzon straalt op de dekken, het water
van de South Atlantic ombruist de
flanken en de mannen slapen, roken of
liggen wat te zonnebaden.
De „Zaandam" vaart nu ter hoogte
Van Pernambuco, zo ongeveer op de
plaats waar de kusten van Afrika en
Amerika elkaar het dichtst benaderen.
Het is een gevaarlijk traject. Dat weet
kapitein Stamperius, dat weten de of*
ficieren, dat weten ze allemaal. Maa>r ze
Varen al een paar jaar in gevaarlijke
trajecten en op de duur wordt je er een
beetje onverschillig onder. En daarbij:
de zon schijnt en New York is komend.
Ieder uur 17 mijl dichterbij. Er is goed
fcicht met dit schitterend mooie weer,
de blauwe lucht en de matige koelte.
Echt weer voor het gebied van de
Noordoost passaat. De zee is eenzaam
en de hemel wijd. De „Zaandam" is het
enige wat die eenzaamheid breekt.
Dat wil zeggen: boven water.
Want op dezelfde hoogte, bijna de*
zelfde plaats, is er nög een schip. Maar
dat schip zien ze niet van de brug van
de „Zaandam". Dat zien zelfs de extra*
uitkijken niet die door kapitein Stam*
perius en zijn officieren steeds opnieuw
uitgezet wor'den.
Dat schip wordt door niemand ge*
zien. Het is een geheimzinnig vaartuig,
dat een paar meter onder de opper*
vlakte voortschuift. Een mysterievis.
Een stalen vis met binnenin mensen.
Duitsers. Uit de rug van de mysterie*
vis komt een lange voelhoorn. Het bo*
venste stukje ervan komt nèt een paar
centimeter boven de oppervlakte uit,
maar je mag wel drie brillen over el*
kaar dragen als je dat ding wilt zien
met die deining, die golfjes en dat hin*
derlijke geschitter van de verblindend
felle tropenzon in het water. Dat ziet
zelfs de meest gehaaide uitkijk nog
niet, ook al beloof je hem een preftie
van tien guineas.
Maar die vis is geen vis. Het is een
duikboot en hij volgt de „Zaandam" al
vele uren. Dat is niet zo erg. De Vrije
Volken hebben zovele duikboten. Deze
duikboot is echter een vijandelijke en
de mannen die in haar stalen lijf mee*
varen hebben besloten, al uren geleden,
dat dat andere schip New York nooit
zal bereiken.
De „Zaandam" jaagt door de deining
van de South Atlantic en achter haar,
onzichtbaar, schuift de mysterievis. Het
alziend glazen oog van de duikboot
volgt iedere beweging van de „Zaan*
dam". Geen enkele .koerswijziging ont*
gaat haar. Als een bloedzuiger heeft ze
zich vastgehecht aan dat Hollandse
schip, dat daar voortploegt door de
brede golven onder de tropenzon.
In het stalen vissenlichaam weer*
klinken commando's. Mannen, slechts
gekleed in een dun shirt, zetten zich
achter lange, sigaarachtige projectielen,
de torpedo's. Een torpedo is een dood
ding om te zien, maar er zit een helse
•macht in, die ontketend kan worden
door louter het indrukken van een
kleine pen.
Dan schiet de reuzenvis naderbij. De
diesels zoemen ineens hoger, en het
kabbelend geluid der stemmen verstilt.
De vijand maakt zich gereed, de tor*
pedo's zijn ingesteld op lanceren.
Op de „Zaandam" turen de extra*
uitkijken over de wijde, eenzame zee.
Ze zien niets anders dan het zilverig
geschitter van de golfjes. Ze verwen*
sen dat geflikker en geschitter, want ze
kunnefl bijna niets zien bij deze stand
van de zon. En je kunt tenslotte nooit
weten wat zich onder water afspeelt.
Het is best mogelijk dat ze nu door een
duikboot gevolgd worden. Te hopen is
het niet, want dan kun je New York
voorlopig wel afschrijven. En ook de
extra*uitkijken verlangen naar New
York. Daar zijn bioscopen, meisjes en
soda fountains.
Ze turen en turen maar ze zien niet
de'donkere vissenschaduw die achter
hen aanzweeft. Ze zien ook niet dat die
mysterievis opzij van de „Zaandam
komt en evenmin dat een positie wordt
gekozen die er op wijst dat een torpe*
do zijn werk zal gaan doen.
Honderden mannen aan boord van
de „Zaandam" van de Holland Ameri*
ka Lijn denken, dromen,' soezen of pie*
keren. Ieder denkt zijn eigen gedach*
ten. Ieder van hen weet dat dit de ge*
vaarlijke zóne is maar ieder vertrouwt
op zijn gesternte. Je kunt ook niet al*
tijd in spanning verkeren over nade*
rend onheil. En wie weet is er op dui*
zend mijl in de omgeving geen duik*
boot te bespeuren. Want de South At*
lantic is machtig groot en een duikboot
is maar een wezenloos klein hoopje
staal. 1
De schaduw van de duikboot zweeft
onmerkbaar nader. Een klein beetje
schuim werpt de periscoop op. De scha*
duw vlerkt naderbij, nög meer... nög
meereén schaduw als de wiek van
een monster, door de duivel gezonden
om. dat andere schip te vernietigen.
Misschien treedt de voorzienigheid
tussenbeiden.
De voorzienigheid treedt niet tus*
senbeiden.
Op dat moment komt de schaduw tot
stilstand en ergens in het lijf van de
vis wordt op een knop gedrukt. Er
zoemt ietser gaat een zachte tril*
ling door dat stalen lijf.
En rèoht als de vers*getrokken voor
in een voorjaarsland suist de torpedo
weg, recht op de „Zaandam" aan, door
de groen*zwarte zee.
Nog zien de extra*uitkijken niets.
Hoe zouden ze ook, met dat hopeloos
geschitter van de tropenzon in het
golvende water.
Voor de „Zaandam" heeft het uur
van het noodlot geluid.
(wordt vervolgd)