Stad en Omgeving
Gemeenteraad van Alkmaar
HET LAND
AMSTERDAM
tfr>hwaa« sk in
CHANTAGE
Een onbe angrijke agenda waarbij vier uren
gediscussieerd werd. fnterpel aties, moties
en vragen van commun'stische zijde. Waken
de communisten alleen over 't arbeidersbelang?
Verhuur van gemeente-
woningen.
Verbetering Stedelijk
Muziekpark
Distributie van woning
ruimte.
AGENDA
Interpellatie-Torenvliet
Grote vooruitgang
Nieuwjaarsrede
van den Burgemeester
in afgelopen jaar
Interpellatie-Kruistingh
Neven
De leden van de Alkmaarse raad heb
ben gister, bü een betrekkelijk korte
agenda, zoveel gesproken, dat de tijd
van twee uur tot bijna zes uur met de
behandeling van allerlei kwesties is
volgepraat Neemt men daarbij in aan
merking, dat in deze zitting ook nog
de zogenaamde nieuwjaarsrede van den
burgemeester is uitgesproken, welke
rede als het ware een wapenschouw
over het wel en wee der gemeente in
het afgelopen jaar is, dan behoeven
Wij niet nader uiteen te zetten, dat wij,
bil de huidige papierschaarste waar
door alles in een zeer kort bestek moet
komen wel gedwongen zijn het
raadsverslag meer te bekorten dan men
van ons gewend is
Wij zullen de verschillende sprekers
niet allen aan het woord kunnen laten,
maar de beschouwingen btJ diverse
agendapunten alsmede die der inter
pellaties zo kort en overzichtelijk
mogelijk moeten samenvatten
Het was toevallig, dat de eerste raads
vergadering welke door burgemeester
Koelma werd geleid, tevens de eerste in
dit jaar is, waardoor de voorzitter van
de raad zijn traditionele nieuwjaarsrede
heeft gehouden
Ingekomen stukken
Mededeling werd gedaan van de afwe
zigheid van de heren Andriesma en
Sietsma, beiden wegens ziekte De bur
gemeester sprak de beste wensen voor
hun herstel uit
Ingekomen waren goedkeuringen voor
diverse raadsbesluiten, alsmede aanvra
gen om vergoeding voor bijzondere scho
len krachtens de L O-wet
Mede was Ingekomen een brief van het
bestuur van. het Genotoschap van de
Stille omgang te Alkmaar, met verzoek
om langs een der hoofdverkeerswegen
een stuk gemeentegrond af te staan voor
de oprichting van een monument voor
stellende Christus als vorst van de Vrede
Voorstellen en aanvragen werden in
handen van B en W gesteld om bericht
en raad
De noodschouwburg
Den heer De Wilde werd toegezegd, dat
de raad zich apdermaal over de garantie
van een geldjfening aan de Stichting
noodschouwburg kan beraden als voor
de bouw daarvan toestemming zal wor
den verleend, wat thans nog niet het
geval is, zodat men later voor een ge
heel andere exploitatierekenig kan ko
men
Interpellaties van de heren Torenvlled
en Knuistingh Neven werden verscho
ven naar het einde van de agenda
De raad besloot dit pakhuis te verhu
ren aan de coöp ver „De Voorzorg"
Besloten werd voor de tijd van 5 ja
ren de met Rijkssteun gebouwde wo
ningen der gemeente en de niet met
Rijkssteun gebouwde noodwoningen aan
de Noorderkade te verhuren tegen de
thans geldende huurprijzen
Alvorens dit besluit werd genomen be
schreef de heer Asjes (comm) de toe
stand waarin de noodwoningen op de
Noorderkade verkeren, waarvoor, de ge
meente thans f 3,25 huur durft te vragen
Er zijn woningen bij waarvan de riole
ring kapot Is, het water staat onder de
vloer het dak is stuk en men kan de
hand naar buiten steken zonder de deur
of het raam te openen In de keuken
waadt men door het water en 5 personen
6lapen gezamenlijk in een kamer van 2
bij 2 M2 Men moet zo'n woning afbreken
of verbeteren, maar er niet f 3,25 huur
voor vragen Voor deze woningen is f 2,25
huur meer dan genoeg
Wethouder Coerts verklaarde, dat het
slechtste perceel inderdaad onbewoon
baar was De man die er in woont is
er zonder toestemming met zUn uit
Duitsland gekomen gezin ingetrokken
Hij had zelfs geen vestigingsvergun
ning Huur betaalt hü toch niet Wat
moet men met dat gezin doen? Moet
men deze mensen eigenlek niet tegen
zichzelf beschermen omdat ze grote
kans lopen nu ziek te worden? Moet men
deze mensen voorrang geven voor een
ander huis? Dat is niet billük tegen
over mensen die al veel langer op een
huis wachten Ook met de huur van
andere percelen Is het zó gesteld, dat
men vaak niet betaalt De gemeente
zal nader bekijken in hoeverre er aan
deze woningen nog verbeterd kan wor
den
De burgemeester onderstreepte deze
woorden Van gemeentewege wordt nage
gaan wat er aan deze woningen te doen
valt Bij de opmerking, dat de bewoners
zich moeten beklagen bij Bouw- en Wo
ningtoezicht merkte de burgemeester op,
dat iemand die geen huur betaalt en
clandestien in een huls zit, zich moeilijk
kan beklagen over de toestand waarin
dat pand verkeert
Nadat B en W zich diligent verklaard
hadden ging de heer Asjes met het voor
stel van B en W accoord
Verpachting landelijke eigendommen
De boerderij Oosthoek met bijbehoren
de grond werd voor een jaar verpacht
voor een hogere pachtsom, welke de te
genwoordige pachter bereid was te be
talen Een bij het Zeglis gelegen perceel
grond werd aan J Wagenaar verpacht
genaar verpacht
De Koningsweg wordt nog niet
verbeterd
Besloten werd de aangevraagde verbe
tering van de Koningsweg (die op f 29,000
geraamd wordt) tot een volgend jaar uit
te stellen door de slechte materiaalposi
tie en de hoge bestratingskosten
Verbetering arbeiderswoning
Ten behoeve van de verbetering van
een arbeiderswoning (eigendom van gebr
TTJfcCr
Dinger en gelegen in de Westerburg
straat) werd een bedrag van f 77,50 toe
gestaan
Verkoop van grond
Aan de firma G A Conijn en zoon al
hier werd 7000 M2 grond aan het Kwa-
kelpad verkocht voor f 16,000 (bestemd
voor industrieterrein)
Aankoop van gronden in de
Huiswaarderpolder
De raad besloot voor de aanleg van
handels- en industrieterreinen 4,55,30 HA
grond In de Huiswaarderpolder te kopen
voor f 0,75 per M2
De burgemeester beloofde daarbij den
heer Van der Borden, die over stroefheid
bij de grondpolitiek klaagde, dat men
alles zal doen om bouwrijpe grond zo
vlot mogelijk te verkopen
Aankoop van grond aan de
Noorderkade
Voor het uitbreidingsplan „Noord"
moet de gemeente beschikken over 340
M2 grond aan de Noorderkade (eigen
dom van de NV Bouwmaterialenhandel
voorheen Carel de Wild en zoon) welk
terrein toegang geeft tot het in de drie
hoek tussen Noorderkade, Hoornse Vaart
en spoorlijn Alkmaar ontworpen in
dustrieterrein Besloten werd dit voor
f 7,35 per M2, te kopen
Uitgaven voor feestelijkheden
B en W stelden voor bij de komende
feestelijkheden een bedrag van f 0,30 per
leerling beschikbaar te stellen voor de
lagere scholen voor gewoon-, voortgezet
gewoon- en ULO onderwijs (openbaar en
bijzonder) benevens een bedrag van f 300
voor onvoorzien (in totaal niet meer dan
f 2000)
Nu er nog jongens in Indië door de re
actie vallen en men politiek met de
feestviering bedrijft, wilde de heer Asjes
(comm) wel geld voor tractaties maar
niet voor versiering toestaan
De burgemeester wees op het kinder
feest, verwachtte geen debat en ver
heugde zich persoonlijk over net aanne
men van het voorstel
Bij 't Sted, Muziekp. moeten de toiletten
bij de dancing v, waterspoeling worden
voorz. De woning moet worden aangesl,
bij de riolering, er moet een garderobe
komen, een kleedkamertje naast het to
neel enz, alles tesamen kosten.de f 9200
Het Prijzenbureau keurt slechts een
pachtverhoging van f 300 goed De pach
ter wil niets geven voor de riolering,
maar B en W blijven diligent
De heer Kirpensteijn (P vd A) en
anderen wezen er op, dat de Muziejs-
tuin waarvan men voor Alkmaar zovele
illusies had omdat hij de gemeente zo
veel kunstgenot zou verschaffen, lang
zamerhand is uitgegroeid tot een ge
meentelijke dancing Daarover zal bij de
komende begroting een hartig woordje
worden gesproken De heer Kirpensteijn
noemde de zogenaamde tuinzaal een af
dak met beweegbare wanden en zeide
o a dat het Prijzenbureau te weinig re
kening met practische omstandigheden
houdt De heren Hoytink en Torenvlied
wilden verbetering toestaan, maar bij de
begroting ook hun hart luchten, waarbij
laatstgenoemde nog eens op de noodza
kelijkheid wees de ingang van het Park
aan de zijde van de Straatweg te maken
De heer Venneker was het hier mee
eens, de heer Van der Borden wilde
geen cen£ voor verbetering uitgeven
Na aftrek van cfe woninghuur brengt
de tuin f 650 per jaar op De hoge uit
gave is dus niet gemotiveerd De riole
ring kan met 'n stapelput van f 500
wel in orde gebracht worden De zg
tuinzaal is een kippenschuur
Wethouder Coerts wees er op, dat in
October de pacht afloopt Dan zal men
zich nader beraden, maar nu moet er
verbetering komen Ook als men de tuin
later van de hand mocht doen moet een
en ander in orde zijn
Nadat de burgemeester nog op het
verschil tussen doel en exploitatie ener
zijds en de rioleringskwestie anderzijds
had gewezen, werd het voorstel (met de
stem van den heer vd Borden tegen)
aangenomen
B en W wilden, nu de afdeling Alkmaar
van „Volksherstel" liquideert, haar
huisvestigings commissie behouden Het
verdient huns inziens aanbeveling de
toewijzing van woningruimte behou
dens supervisie van B en W door
een veelzijdig samengestelde commissie
te doen geschieden, waarin zitting heb
ben o a vertegenwoordigers van resp
de huurders, de verhuurders, de wo
ningbouwverenigingen en *t DBVO met
een wethouder als voorzitter en een
presentiegeld van f 5 per week en per
vergadering
Dit voorstel ontketende een lawine van
beschouwingen
Van communistische zijde (Meelis, To-
IEDERÉEM WIL NMR. HUIS, MAAR. HIEMANÜ bURFT ALLEEN
TENSLOTTE VAART MEN IN C0MV0O1EN VAN -OE MEER. WEG.
Hedenavond:
Geen bioscoopvoorstellingen wegens
kolengebrek.
Zaterdag:
Wapen Van Heemskerk, 8.30 uur bal-
masqué. Zaalopening 8 uur.
Gulden Vlies. 8 uur, Theater Plezier.
renvlied en Asjes) werd aangedrongen op
vertegenwoordiging van de politieke
groepen ln de commissie, opdat beter
contact met de burgerij zou worden ver
kregen
(De heer Meelis wilde in verband
daarmede ook de artikelen wijzigen) De
heer De Zeeuw wenste een andere op
lossing van de woningdistributie en
wilde ook een vertegenwoordiger van
het Bureau van Sociale Zaken in de
commissie opnemen Als huurdersverte
genwoordigers wenste hij huurders-raads
leden te nemen De heer Steenis (P vd A)
was het niet eens met de benoeming
van politieke vertegenwoordiger (Waar
blijft men bv mefc de godsdienstige groe
pen?) De heer Torenvlied wees op de
raad als afspiegeling van de bevolkings
groepen Men kan ook 's raads geestver
wanten buiten het raadslidmaatschap
kiezen De burgerij wenst nu eenmaal een
democratische samenstelling
De heer Van der Borden bepleitte het
loslaten van enkele nu zittende leden en
het bijvoegen van een vertegenwoordi
ging van de makelaars, alsmede het aan
stellen van plaatsvervangers De gemeen
te moet het huurverlies betalen als de
woning te lang leeg staat Laat men de
gegadigden volgnummers geven, dan is
er geen sprake meer van urgentie Amb
ten, moeten voor woning verkrijging niet
voorgaan boven bv bedrijfschefs van
nieuwe industrieën Het is verkeerd, dat
kantoren met weinig kantooruren
gezet worden in woningen waarin meer
dere gezinnen 24 uur per etmaal zouden
kunnen wonen
De heer Hoytink noemde dit geen
kwestie van politiek maar van objectief
bekijken Hij is als oud voorzitter dank
baar voor de hulde aan „Volksherstel"
Hoe meer leden hoe minder vlot het zal
gaan Brengt men alles in den raad, waar
het niet thuishoort, dan wachten daar
eindeloze discussies
De heer De Wilde had wel lof voor
het werk der commissie en wees er op,
dat B. en W. voor de uitvoering ver
antwoordelijk blijven.
Wethouder Coerts belichtte de moei
lijke taak der commissie, die vaak ook
nog rekening met de medische voor
schriften had te houden, alsmede met
zaken, welke bü de rechtbank aanhan
gig werden gemaakt. Soms nam men
een persoon in huis oió aan meerdere
te ontkomen. Er zün 2000 woningen te
kort en als de commissie de ene partij
(de huiszoekenden) bevredigt krügt zü
de andere partü (de reeds wonenden)
tegen zich als men tot samenwoning
gaat besluiten. Spreker gaf een exposé
van de gezinnen met vele kinderen, met
t b c-lüders «enz., die geholpen moeen
worden, wees op de 50 ambtenaren, die
nu nog heen en we©r moeten reizen.
B. en W. moeten de supervisie heb
ben en beslissen, ook by juridische
kwesties. Dit is een politiék, maar een
technisch vraagstuk. B. en W. zullen
het rapport over «en nieuw systeem be
handelen. De nieuwe commissie moest
1 Januari J.l. in werking treden. De
commissie moet In haar ledental de
nodige elasticiteit hebben. Een makelaar
is bü deze samenstelling in de com
missie overbodig. Men kan de heren
Smal en Couwenhoven als vertegen
woordigers van de huurders beschou
wen en desverlangd plaatsvervangers
aanwijzen. Beroepen behoren niet in
de raad om eindeloze discussie te voor
komen. Ook vroeger was er wel eens
huurverlies in normale tüden. Men moet
dat niet overdrüven. Men kan trachten
de huur te laten ingaan als de woning
komt.
De burgemeester wees er op,
dat men geen regeling zal vinden, die
ieder zal bevredigen. Niemand behoeft
©r op gebrand te zün in deze commis-
sie te zitten. Men moet de commissie
zo eenvoudig mogelük laten. Ze is de
instantie welke B. en W. voorlicht. Het
college blüft verantwoordelük.
De heer De Wilde wilde de bevoegd
heid tot het aanwijzen van leden delege
ren aan de raad, de heer De Zeeuw
wilde niet te veel leden, omdat dat te
duur werd (waartegen wethouder Coerts
opmerkte, dat geftieente ambtenaren in de
commissie geen presentiegeld krijgen).
De heer Torenvlied wilde de com
missie o.a. laten uitzoeken of de gem -
grondpolitiek In overeenstemming is met
de woningnod. Wijst men arme gezinnen
grote huizen aan, dan moet men hen een
toeslag geven om die te kunnen bewo
nen.
De heer Hoytink wilde mannen met
ervaring in de commissie behouden en
de heer Van der Borden wilde de
huiseigenaren de candidaat-huurders zelf
laten uitzoeken (b.v. uit een drietal).
Wethouders Coerts wees er op, dat
de commissie' niets met grondpolitiek te
haken heeft. B. en W. zijn diligent wat
woningbouw betreft. Men verhuurt geen
huizen aan mensen, die daarvoor de huur
niet kunnen betalen. Men is trouwens ge
bonden aan prijsvoorschriften. De eigenaar
kan er weer uit laten zetten, wie geen
huur betaalt.
De burgemeester stelde voor de
verdere discussie over dit onderwerp uit
to sellen tot de volgende raadsvergade
ring, welke met het oog op de toe
passing der L O-wet nog deze maand
zal worden gehouden.
Daartoe werd besloten.,
WAAROM KREEG HET LAGERE
PERSONEEL GEEN 10 pet. LOONS
VERHOGING?
De heer Torenvlied had vragen
gesteld over de toepassing van de 10°/»
loonsverhoging voor het gemeente-per
soneel. Het blükt nu, dat Juist de meest
behoeftige beambten veel blinder en
soms helemaal niets krijgen. De heer
Torenvlied, die namens de vak-centrale
sprak, wees op de rampspoedige ver
houding tussen hogere lonen en hogere
prüzen, met een voortdurend tekort aan
koopkracht. Men was blü met de bepa
ling van den minister van Binnenlandse
Zaken van 10 December 1946 en nu blükt
ln de practük, dat aan de minst koop-
krachtigen ve©l minder wordt gegeven,
Beambten met 2 kinderen kregen maar
8°/o, met 1 kind 5*/o, mensen zonder kin
deren en ongehuwden soms niets. Dat
dooft de arbeidslu9t.
Wethouder Van Slingerland liet
uitkomen, dat B. en W. dat allemaal
weten, maar er niets aan veranderen
kunnen. Er zijn door de vergelijking van
gemeente- en rüks-ambtenaren, mensen
tn gemeente-dienst, wier inkomen f 2,9S
boven het rijksloonpeil ligt. Trekt men
dit bedrag af dan komen velen niet aan
de loonsverhoging toe. Elk gemeente
bestuur kampt met die moeilijkheden.
Maar B. en W. hebben gedaan wat moge
lijk was door te verzoeken de voorschrif
ten zo te wijzigen, dat meerderen zullen
bevredigen. Een bezoek aan Den Haag
had geen succes.
Aan de nieuwjaarsrede van de burge
meester ontlenen wij dat het stadsbeeld
in de loop van 1946 wel zeer gewijzigd is
Burgemeester Koelma releveerde wat
zijn voorganger Jhr mr Van Kinschot
voor onze gemeente heeft betekend en
zeide zeer erkentelijk te zijn voor de
waarderende wijze waarop hijzelf door
den raad en de bevolking is begroet Hij
bracht dank aan wethouder Van Slinger
land voor de uitnemende wijze waarop
deze de representatieve plichten vervuld
heeft en memoreerde met waardering,
dat de bevolking nu weer haar eigen
door de grondwet ingestelde organen
heeft kunnen kiezen Hij herdacht dank
baar de benoeming van zijn opvolger als
gemeentesecretaris en bracht een woord
van hulde aan de Noodraad, die zijn
taak zo goed mogelijk heeft vervuld
Natuurlijk wijdde hij enkele woorden
aan de vriendschappelijke betrekkingen
met Bath en herdacht hij de heengegane
raadsleden Gememoreerd werden de be
noemingen van dr van Berk bij de Keu
ringsdienst, van den heer Dreeuws tot
comissaris van politie en van den heer
Westdorp tot directeur der Lichtbedrij-
ven Eveneens werd het heengaan van dr
Mol en het overlijden van den heer Van
Lidth de Jeude herdacht
De woningnood
De woningnood ls het moeilükste
probleem in de gemeente, al heeft Alk
maar het voorrecht ongeschonden uit
de oorlog te zün gekomen Er zün geen
nieuwe woningen en geen materialen,
de nood wordt steeds groter en drasti
sche maatregelen zullen op de duur
nietkunnen uitblüven De bevolking
groeide van 31,774 inwoners op 1 Jan
1939 tot 37,472 zielen welke men nu telt
Neemt men daarbü in aanmerking, dat
er thans een overschot van 714 zielen
was (meer geboren dan overleden)
van 20 pet van ingekomen boven ver- taald
trokken personen, dan zal de woning
bouw in 1947 bü lange na niet in staat
zün het jarenlang tekort te compense
ren Er zullen steeds meer gezinnen bü
anderen huisvesting moeten vinden Dat
is voor beide partüen niet prettig, maar
laat men bedenken, dat er ln het ge
teisterde gebied veel erger slachtoffers
zün Het ls zaak met een goed humeur
op de onaangenaamheden van deze tüd
te reageren
Dank werd gebracht aan de afdeling
Alkmaar van Nederlands Volksherstel
(voor de distributie van woonruimte) en
aan de HARK en vele anderen, die hun
schouders zetten onder het werk van de
wederopbouw De geest van bereidwillig
heid, die er geweest is moet blijven
voortleven
De economische toestand
De economische toestand der bevol
king is vrij gunstig Het aantal werkzoe
kenden was 1 Januari 1946 921 en op 31
December nog maar 374 Alkmaar streeft
thans naar de vestiging van industrieën,
waarvoor de gemeente wat de verbin
dingen te land en te water betreft uit
stekend is gelegen
In deze vergadering komen voorstellen
tot grondverkoop en afronding van ge-
meent. industrieterrein aan de orde en de
gemeente heeft n plan gereed tot aanleg
van industrieterrein in de Huiswaarder
polder Al zal efvan de bouw van fa
brieken vooreerst nog maar op zeer be
scheiden schaal sprake kunnen zijn, de
grond moet er zo spoedig mogelijk ge
heel voor gereed zijn Maatschappelijk
Hulpbetoon bleef in 1946 ondanks de
steunverhoging binnen het raam der be
groting en voor 1947 wordt door de
noodwet-ouderdomsvoorziening een be
langrijke besparing op de uitgaven ver
wacht Aan overbruggingsgelden werd in.
1946 f 169,000 uitgekeerd voor een van 237
tot 681 oplopend en daarna weer tot 25
teruglopend aantal gevallen Ter verge
lijking diene dat in 1938 het gemiddelde
aantal werklozen 782 per week bedroeg
aan wie f 425,498,51 aan steun werd be-
De gaslevering groeide van 4,225,180 M3
ln 1938 tot 7,655,450 M3 ln 1946 (met ver
zorging in Warmenhuizen en Schagen)
Door de rantsoeneringsmaatregelen daal
de de stroomverkoop van 6,139,980 kw in
1930 tot 6,108,680 kw In 1946 Op het
Abattoir werden in 1945 5,£06 slachtingen
verricht tegen 18,193 in 1946 (Het vóór
oorlogse peil was plm 25000) Er werd
veel meer vlees ingevoerd, de üsfabrica-
ge gaat In stijgende lijn en op de vee
markt werden in 1946 15,«57 stuks aange
voeld tegen 10,889 in 1945 De kaasmarkt
bracht weer heel wat bezoekers en had
een aanvoer van 583,009 kg tegen 10,850
kg in 1945 Dank werd gebracht aan de
commissie-Deckers door wier arbeid het
Rijk een subsidie van f 20,000 in de kos
ten verleende De Alkmaarse Exportvei
ling had een waarde-omzet van
f 1,393,163,69 ln 1946 tegen f 917,266,26 in
1945, mede dank zij de steeds grotere
aanvoeren
Hogere waarde
Materieel is Alkmaar dus sterk vooruit
gegaan, in niet—materiëlen zin laat dit
nog te wensen, maar ook daarin komt
langzaam verandering Hoge waarde moet
worden toegekend aan de invloed welke
het openbare leven ondervindt van de
geestelijke stimulans, die 6ns boven de
moeilijkheden van de tijd heft en ons in
staat stelt alles te zien tegen de achter
grond van het Hogere Bestel, dat alles
draagt en dragen moet en van een ge
meenschap, die van ons allen het beste
vraagt
De burgemeester bracht dank voor de
belangstelling hem bij de jaarwisseling
betoond, bood wederzijds raad en bevol
king zijn gelukwensen aan en sloot met
de hoop uit te spreken, dat men voor de
stad veel tot stand zal kunnen brengen
en met de wens, dat het de bevolking
mag gelukken de stad onder Gods zegen
ln geestelijk en materieel oogpunt op te
stuwen tot het peil dat de gemeente
waardig ls
Antwoord uit de raad
De heer Groot dankt® namens de
raad voor deze woorden Hij vertrouwde
op gestage verbetering van de algemene
toestand ook op moreel gebied, maande
den burgemeester, met het oog op diens
gezondheid tot matiging in zijn ar-
beidsdrang, dankte den heer Van
Slingerland voor de wijze waaróp hij het
hoofd der gemeente had vervangen en
sprak de beste wensen voor -1947 uit
De heer Torenvlied begreep, dat
men zich aan de ministeriële voorschrif
ten moest houden, maar wees op de toe
gestane soep' d van uitvoering. Spre
ker lag een i. -e voor, waarin de wen
selijkheid daartoe tot uitdrukking komt.
De heer Hoytink (AR) wees er op,
dat B. en W. zich reeds tot de regering
en Gedeputeerde Staten wendden. Zij kon
den niet meer doen. De regeling, zoa*
deze thans is, bevredigt niemand.
De heer Asjes wees er op, dat een
vakarbeider nu minder verdient dan een
ongeschoolde en wilde ook de bouwvak
arbeiders deze 10°/» geven.
Men mag 't allerminst als een kindertoe
slag beschouwen!
De heer De Wilde toonde zich ver
rast over het samengaan van vakcentrale
en politieke partij bij de communisten.
Deze laten het voorkomen alsof zij alleen
de arbeidersbelangen voorstaan.
De heer Vleugel (Kath.) zou het
Georganiseerd Overleg weer willen in
schakelen en zienswijzen nader willen
mededelen om misverstanden te voor
komen.
Wethouder Van Slingerland zet
te uiteen, dat B. en W. alles deden wat
mogelük was door zich via Ged. Staten
tot den minister te wenden voor het
zoeken van een middenweg. Men i«,
wat dat betreft, de communistische par
tü al vóór geweest. Men kan nu een
maal geen üz©r met handen breken.
Nadat de heer Torenvlied betoog i
had, dat de E V C politiek onafhankelijk
ls en zich alleen om hulp tot de partij
richtte, bepleitte hij Georganiseerd Over
leg.
Wethouder Van Slingerland had
daartegen geen bezwaar, maar helpen zal
't niet. De communistische raadsgroep
streeft toch zeker niet naar politieke re
clame?
De heer Torenvlied bepleitte be
ter overleg voor de toekomst en trok zijn
motie in.
De burgemeester wees er op, dat
argumenten als hier naar voren werden
gebracht via wel honderd gemeenten hua
v/eg vinden naar het centrale orgaan,
waarna wethouder Van Slingerland
ten slotte mededeelde, dat men in de
vorige raadsvergadering spontaan tot da
loonsverhpging had besloten en dat eerst
de uitwerking de practische moeilijkheden
gebracht had.
ACHTERUITSTELLING VAN ARBEIDERS
BIJ DE GEMEENTE-REINIGING
De heer K. N. deelde mede, dat met
1 October j.l. koetsiers en chauffeurs
van de Gemeente-Reiniging van toon
groep II in longroep III waren gebracht
(met daaraan verbonden loonsverhoging)
Vier stuks werden evenwel buiten
gesloten, hoewel ze ook dagelüks on
derweg zün en dezelfde risico's hebben
Zü rüden meer dan elf uur en verdie
nen ook een hoger loon evenals dc
motorschippers.
In November J.l. zün drie arbeids
contractanten goedgekeurd, maar ze
hebben nog geen vaste aanstelling. Hoe
kan dat?
Wethouder Coerts wees er op, dat
de vaste arbeiders in een hogere loon-
groep kwamen. De vier anderen zijn
reserve-krachten, 2 in vasten dienst en
2 als arbeidscontractanten. Doen zü tij
delijk het werk van de anderen, dan
komt hen daarover een hoger loon toe,
dat ze dan ook zullen krijgen vanaf 1
November. Of ze regelmatig dit werk
verrichten komt uit op he ratpport van
verrichten komt uit op het rapport van
thans in het college van B. en W. be
handeld zal worden.
Er zijn drie goedkeuringen voor vaste
aanstelling. Anderen hadden bezwaren
Een en ander is nog in onderzoek en B.
en W. zullen 't nader bezien, ook met
het oog op een te verwachten rapport
van de directie. Men kan wel op vaste
aanstelling rekenen wat de besprokenen
betreft. Ze hebben zelf niet geklaagd en
als de heer K. N. eerst overleg met den
wethouder had gepleegd, was deze inter
pellatie overbodig geweest..
De heer K. N. bepleitte een gunstige
beslissing en salaris-uitkering vanaf 1
November 1948.
De heer Vleugel wilde de zaken laten
waar ze thuis horen. Opt deze wijze wordt
de raad overladen. Dit is iets voor het
Georganiseerd Overleg.
De heer Asjes betoogde, dat het Ge
organiseerd Overleg te langzaam werkt.
De heer De Wilde wees er op, dat
men ook schriftelük vragen kan stellen
en dat een lid der fractie zitting in het
Georganiseerd Overleg heeft.
De heer Hoytink drong op spoed
aan. De raad heeft geen bevoegdheid.
Nadat de burgemeester er op ge
wezen had, dat het Georganiseerd Over
leg dienst- en arbeidszaken, maar geen
persoonlijke zaken bespreekt en wethou
der Coerts nogmaals spoedige behan
deling in B. en W. beloofd had, werden 1
de discussie beëindigd en de vergadering
resloten.
door J. S. FLETCHER.
97)
Mevrouw Mallathorpe's houding veranderde als
bü tooverslag. Haar oog viel op hét pakje ln
Esther's hand en zü sprong bleek en bevend op.
Onbewust strekte zü haar handen uit en kwam
wat dichter bü de kamenier. Snel trad Esther
achter de tafel en schudde haar hoofd.
,,Neen, neen", zei ze, „handen thuis. U wilde
met Pratt onderhandelen, onderhandel nu met
mü Ik ben niet zoo gek als hü, ik wil klinkende
munt hebben."
Met bevende handen de tafelrand vasthoudend,
fluisterde mevrouw Mallathorpe: „Ia het heusch
het testament?"
Zonder antwoorden toonde Esther één voor
één de stukken. „Het testament", zei ze. „Uw
brief aan Pratt De volmacht. Twee stukken, die
u nog moet teekenen. Dat is alles. Nu zullen
we handelen."
„Waar is hü?" vroeg mevrouw Mallathorpe.
„Hoe ben je er aan gekomen? Weet hü ervan?"
„Als u het precies wilt weten", zei Esther,
„hü slaapt heel vast in de torenkamer. Ik heb
hem iets gegeven. Ër is Iets aan de hand in
Barford, iets verkeerd geloopen en hü kwam
hier. Dus nam ik de kans waar. Nou, wat zult
u mü er voor geven?"
Mevrouw Mallathorpe, meer en meer nerveus,
wrong de handen. „Ik heb niets", riep zü uit.
„Je weet ook wel, dat hü alles ln handen had,
ik weet niet eens hoe de zaken staan."
„Nonsens", zeide Esther. „Ik weet wel beter.
Er is een hoop los geld in uw bureau, u nam
het een tüdje geleden op als reserve, het is er
nog. En dan zün er uw ringen en juweelen, die
zfln heel wat waard. Vooruit maar, geef me
de heele boel en geen gezeur."
Mevrouw Mallathorpe blikte van de papieren
naar het brutale, vastberaden gezicht van de
kamenier, dan naar den haard, waar een helder
vuurtje flikkerde.
„Dan geef je me alles?" vroeg zij.
„Leg dat bankpapier uit uw bureau en die
ringen en juweelen op de tafel tussohen ons ln.
Gelük oversteken. Wat moet ik er mee doen?
Ik ben ze liever kwflt. Dat is nu uw kans."
Mevrouw Mallathorpe haalde een bosje sleu
tels te voorschijn en trad op het bureau toe.
Binnen een minuut was zij terug met het geld
en een half dozg'n prachtige ringen. Zij legde
alles op de tafel en trok haar handen terug.
Met een droog lachje wierp Esther de papieren
neer en veegde den losprüs in haar tasch.
Plotseling bedaarden mevrouw Mallathorpe's
zenuwen. Met een diepen zucht nam zü de pa
pieren en keek zü door. Dan scheurde zü ze in
stukken en wierp die op het vuur en zag de
vlammen opschieten. Dan keerde zü zich tot
Esther -en haar oogen flonkerden zoo, dat ze
terugdeinsde.- Maar zü was al bfl de deur, ver
liet de kamer schielijk en liep de trap af.
Zü was halfweg de hall, waar een of twee
knechts stonden te praten, toen een scherpe
uitroep van boven haar deed opzien. Mevrouw
Mallathorpe, herleefd, leunde oVil 4e balustrade.
„Houdt die vrouw tegen", zeide zü tot de
knechts. „Grüpt haar en houdt haar vast. Sluit
haar ergens op. Ze heeft mijn ringen gestolen
en een groote som gelds uit mün bureau. En bel
dadelük de politie van Barford op."
HOOFDSTUK XXVI IT.
DE VROUW IN HET ZWART,
Nesta Mallathorpe verschrok hevig, toen zü
Eidrick en Collingwood naar zich toe zag ko
men rennen. Eidrick steeg zonder vragen in
en riep den koetsier toe naar Normandale terug
te rüden. Ondertusschen wendde Collingwood
zich tot Nesta. „Schrikt u maar niet", zei hü'.
„Er is iets gebeurd op Normandale, uw moeder
heeft om politiehulp getelefoneerd, daar gaan
ze al op dien motor voor ons."
„Zei mijn moeder, dat er gevaar dreigde?"
vroeg Nesta.
(Werdfc vervolgd.)
Oost-Indonesië is rijk
maar zij worden nie
(Van onzen farlenien lairen reiacUv
Blijkt uit de statistieken, d;
Oostindonesle 68.000 Chineezt
telt, dan kan men daar bij wij:
vai spreken uit concludeeren, d;
in deze staat 63.000 handelaren zi.
gevestigd. Dat gaat natuurlijk ni<
heelemaal op, wa it in het totai
aantal zijn ook de vrouwen en kir
deren begrepen, die weliswaar va
den handel bestaan, maar er nh
rechtstreeksch aan deelnemen. Hi
js In Oost-Indonesië als in den g<
heslen Archipel: de handel is er 1
handen van Chlneezen.
Arm en achterl
Overigens is er slechts in zeer geri
mate van handel sprake. Het is
arm en achterlijk land. Misschien
hot rijk kunnen worden, want hei
tenslotte ook een land vol schooüe
lofton. Op Celebes wordt ijzer, nik
en koper in den grond gevonden,
in de Tomini-bocht zelfs goud, m
het is er nooit tot een loonende exp
tatie gekomen. Dat is trouwens
met het ijzererts het geval, ofseh<
het van goede hoedanigheid is. Bov
dien is de voorraad er voorloopig i
uitputtelijk. Zou men kans zien
jaar een millioen ton van dit erts
dat is waarlijk geen geringe hoevr
hoid!) te delven, dan nog zou het t\
eeuwen duren voor men er door w
Want de hoeveelheid bedraagt
Celebes tenminste 170 millioen ton
de overige 30 millioen vindt men
verspreide eilanden in de Molukken.
is echter nog nooit een schip met e
geladen. Geen enkele Oost-Indones
zou er kans toe zien een ijzermijn
exploiteeren. Daartoe ontbreken h<
de middelen en de vakkennis. En i
iemand anders, een Nederlander bij
het zou willen doen, zou hem ook n<
de vervoersgelegenheid outbroke
Want de ertsgehiedon liggen ver v.
de kust in een streek zonder wegen
spoorlijnen. Misschien wordt er in
Aaaste toekomst werk van gemaakt.
Primitieve landboin
Tot dusver heeft de Oost-Indonesi
er hoegenaamd geen behoefte aan g
voeld ijzererts uit den grond te haie
?esteld al, dat hij de economische h
eekenis van zulk een handeling z<
doorgronden. Over het algemeen is 1
tevreden met zijn palmen, waaruit 1
de sago klopt, die het dagelijkse
voedsel leveren voor hem en zijn gèzi:
Voor 90 procent leeft de Oost-Ind
nesiër nog van primitieven landhom
Behalve sagopalmen vindt, men er rijs
aanplantingen, maar die zijn er allee
op Bali en in Zuid-Celebes.
Copra, het vruchtvleesch van c
noten der cocospalmen, is het belanj
rijkste uitvoerproduct. Het komt va
I Ternate, Makassar en Menado. Verdi
I worden boschproducten uitgevoerd a
damar, copal, rotan en sandelhou
Boeroe levert kajapoeti-olie. Moer
een minderwaardig teakhout. Vroegi
vormden de kleine Molukkeneilandei
die als speldeknoppen op de kaart staa
aangegeven (Bandahet klassiek
specenjenland: peper, muscaat e.d. E
is weinig van overgebleven.
Scheepsbouw
Zuid-Celebes kent een scheepsbouw
industrie. Er worden houten zeil
prauwen vervaardigd voor de visschers
bevolking, kleine prijnitieve scheepjei
Over twee films wilde ik nog enkeli
opmerkingen maken en daarmee d(
serie „grosze Kanonen" besluiten. D<
eerste is de Zweedsche rolprent „Him
iaspelet", „De Weg naar den Hemel"
waarover nogal wat te doen is ge
weest. De censuur verbood de vertoo-
nmgen niet, zooals ln de gezapige ja
ren vóór de bezetting het geval wai
met „Green Pastures", waarin de Ne-
i ger-Hemel op celluloid geserveerd
werd. Veel te „cru" voor de onschul
dige oogen van dit onschuldig en we
reldvreemd volk! Ik denk dat zelfs
critische en orthodoxe geloovigen wei
nig aanstoot zullen nemen aan dit
werk, dat stellig niet uit een begeerte
naar profanatie vervaardigd werd. Als
de film dan tóch geen groot succes
I wordt is dat toe te schrüven aan het
nuchtere feit dat ze niet zoo interes-
I •ant en boeiend is als de reclame wil
laten voorkomen. Ik heb weinig be
wondering voor deze opzet en zag uit
kkandlnavië na de Bevrijding al heel
Wat beter, zuiverder en knapper-uit-
gewerkte films.
De andere film is de veelbesproken
Rebecca". Nu, aan tam-tam heeft het
niet ontbroken om de naam van deze
dame er in te stampen. Dit moet een
ermogen gekost hebben. Een vermo
gen dat er overigens dubbel en dwars
uitkomen, want „men" vindt Re-
,ecaa mooi en Tuschinsky zit voor
telling aan voorstelling besproken
verkocht. Ondanks de temperatuur
"jten, die een wandeling naar de Re-
gubersbreestraat toch niet tot een
«mecure maakt. Met „Rebecca" is het
en wonderlijk geval. Daphne du Mau
ser heeft wel betere boeken geschre-
en dan dit en het oordeel over de
maST navenant luiden. Zeker, het
pel van Laurens Oliver en Jane Fon-
e jf uitstekend en het gegeven is
uitgezocht kostje voor den door
pee-bioscoopbezoeker. Dat deze fUm
,.r bijzondere eigenschappen bezit,
kim tJ °'deJopPreataties van de film-
goedaLricKtr„ ef' Maar metAziet wat
J^def met'een0'5"16 Vermag en zelfs
oordeel, dien ik gfPron°nceerd eigen
ca, gaven het °T "ïf*
•lottenietwaar °nfeker- Ten'
maar „Rebecca" het was toch
Angelsaksische ongeveer alle
•r aan te pas geknm °emdhe'len ziJn
Vaardigen! gekom<m om hem te ver-
