MILITAIRE ACTIES OP JAVA BEGONNEN nan s >rood taalbaard" ïaal D Az. STRIJD lrd 2385 acantie! de Vries Aan hef Nederlandse geduld is een einde gekomen r Nederland herneemt het recht van handelen Engeland biedt Zes Birmese ministers vermoord WeetAecicht i de dag! Linggadjati blijft echter gehandhaafd goede diensten aan maar DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN ;rkop en ige van: el. 4375. ONTEUR. IIS rhooltos [Telef. 2474 ranaf 12.25 It ilefoon 2107 sn is met RADIO Radio-rede van Dr. Beel Tweede Kamer Woensdag bijeen Alle republikeinse gebouwen in Batavia bezet Dr. Van Mooh Brief aan de Indonesische regering N.V.V. doet beroep op arbeiders K.V.P. en P.v.d.A. achter der regering Republikeins persbureau gesloten Razzia's en gevechten in Rangoon stkring BUREAU: VOORD AM 9, ALKMAAR TELEFOON ADM. 3320 REDACTIE 3902 Giro 187294 Dir.: 3. Btjlsma MAANDAG 21 JULI 1947. Voortzetting uon de 144E JAARGANG No. 440. ALKMAABSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 14 cent per millimeter ..Waagjes" tot l woorden 75 ct., elk woor<H meer 5 ct„ uitsluitend con tan Abonnementen: i 1.10 per maand, f 3.25 per kwartaa» I ■•MAJtfJ.jJ'Ui&ltfPJl Hoofdredacteur M. H. E. Uyldert «e plv. Tj. N. Adema. EN, kan ge- L0 uur, straat no 25, Salonstellen, i, Ledikanten, •eaux, Radio- Tafels, Clubs, kking, voorts dags 69 uur. AMOUREUS, Oud Papier lief wordt door rzorgd. scheert schoner, ïionstratie bijt 9 Tel. 2803 Alkmaar. htingen I 4237 - ALKMAAR RNE TAXI'S. Gisteravond om acht uur heeft de Minister-President, dr. L. J. M. Beel, zich over de beide radiozen ders tot het Nederlandse volk ge richt met een rede, waarin hy o.m. zeide: De gebeurtenissen in Indonesië nemen een zo ernstige loop, dat ik meen U geen ogenblik langer dan Btrikt noodzakelijk is, in het onze kere te mogen laten. In dit onzekere immers hebben wy nu lang genoeg verkeerd. U, zo wel als ik. En met mij al degenen in het kabinet zowel ais daarbuiten, die in de laatste maanden dag aan dag, om niet te zeggen dag en nacht, al hun krachten hebben ingespan nen om tot een vredelievende oplos sing der gerezen moeilijkheden te geraken. Ruim anderhalve maand heeft eerst de Commissie-Generaal en heeft ver volgens de Nederlandse regering ge poogd de regering van de republiek weer te brengen op de grondslag van het vrywillig bij de ondertekening van Linggadjati aanvaarde. Tevergeefs. Landgenoten, daar is meer. Op 14 October van verleden jaar werd tussen Nederland en de repu bliek een militair bestand gesloten, krachtens hetwelk alle daden van wapengeweld wederzijds achterwege zouden worden gelaten. VAN GOEDE WIL. Nederland heeft aanstonds offi cieel gevolg gegeven aan de ver plichting, by dit bestand aanvaard. De republiek echter van haar kant heeft de verklaring tot sta king der vijandelijkheden eerst maan. den nadien afgelegd en is vervol, gens daarop weer gedeeltelijk terug gekomen. Zy heeft nimmer opge houden daden te stellen in lijnrech te strijd met dit bestand, en ontkent dit ook niet. DUIZEND SCHENDINGEN. Linggadjati zou een tydperk van eerljjke samenwerking inluiden. Niettemin is het aantal schendin gen sinds de ondertekening van Linggadjati de duizend gepasseerd. Bij een bezoek aan Indonesië hebben mijn ambtgenoot van Overzeese ge biedsdelen en ikzelf de toestand in ogenschouw genomen. Wy zijn diep onder de indruk geko men van het welhaast bovenmenselijk geduld, dat van onze Nederlandse sol daten werd gevergd. Zeker: ook onzerzijds hebben schendingen van het bestand plaats gevonden. De republiek heeft er en kele tientallen medegedeeld. Al deze gevallen zijn onderzocht en over elk hunner is een rapport opgemaakt en toegezonden aan de republiek. Nim mer heeft de republiek ons enig rap port doen toekomen aangaande door ons opgegeven schendingen. Herhaaldelijk hebben wij van de re publiek geëist, dat zij een einde zou maken aan deze onhoudbare toestand. Landgenoten, ik behoef U niet te zeggen, dat het de regering in de laatste maanden niet gemakkelijk is gevallen haar lankmoedigheid jegens dit alles te bewaren. Men zal van haar niet kunnen getuigen, dat zij het ge duld niet tot het uiterste heeft be tracht. Zy heeft dit o.m, gedaan voor eerst omdat zij de overtuiging koes terde en nog koestert, dat zeer velen zowel binnen als buiten het republi keinse gebied Indonesië in het alge meen en Java en Sumatra in het bij zonder willen opbouwen in blijvende samenwerking met Nederland. Zij heeft dit gedaan, omdat zij el ders, in de Malino-gebieden steeds De Tweede Kamer zal haar reces onderbreken in verband met de hoogst ernstige toestand met betrekking tot Indonesië. Zij is telegrafisch bijeenge roepen tegen Woensdag a.s. te één uur. De regering is voornemens dan een verklaring af te leggen. Vermoedelijk 7-ai reeds des avonds een debat over deze verklaring worden gehouden. meer de gelegenheid kreeg te tonen, wat in goede samenwerking te berei ken valt, hoe daar in onderling ver trouwen, constructief kan worden aan gevat. Helaas verwierp Djocja de overeen komst van haar eigen voormannen, zoals vroeger al de heer Sjahrir tot aftreden werd gedwongen, werd nu de heer Sjarifoeddin gebracht tot be strijding der voorstellen, door hem zelf aanvaard. Landgenoten, er komt een punt, waarop lankmoedigheid ophoudt een deugd te zijn. Nu het vaststaat, dat de tegenwoor dige regering der republiek economi sche afbraak en plundering, monetai re verwarring en wetteloosheid, niet kan tegengaan. Nu vaststaat, dat indien hier niet snel verandering in komt, talrijke eco nomische objecten, mitsgaders grote voorraden levensmiddelen en grond stoffen, waar de wereld de grootste behoefte aan heeft, zullen worden ver nield. Nu de gevaren voor de bewoners van bepaalde streken door het uitblij ven van een behoorlijke voedselvoor ziening worden vergroot, en nu vast staat, dat deze republikeinse regering weigert aan het gerechtvaardigd ver langen der Nederlandse regering, tot het beëindigen van al deze aperte schendingen van eenmaal aangegane overeenkomsten gevolg te geven. REPUBLIEK HOUDT ZICH NIET AAN AFSPRAKEN. Nu moet de Nederlandse regering zich op het standpunt stellen, dat èn het op 14 October 1946 gesloten bestand èn de op 25 Maart 1947 ge tekende overeenkomst van Linggad jati door de republikeinse regering en haar organen zodanig zyn over- overtreden en geschonden, dat de Nederlandse regering hierbij goede wil niet meer aanwezig kan achten en dus baar vrijheid van handelen overeenkomstig hetgeen by het aan gaan der overeenkomst van Ling gadjati harerzijds is uitgestippeld, moet hernemen. De Nederlands regering heeft dit gedaan. Zy heeft de landvoogd gemach tigd, om, gezien het nog steeds voortduren, het verscherpen zelfs van de vijandelijkheden, de vernie lingen en al wat dies meer zy, met de hem ter beschikking staande strijdmacht tot politioneel optreden over te gaan, om datgene te ver wezenlijken, waartoe de republiek zelf onmachtig blykt. Landgenoten, de regering verheelt niet, dat deze stap haar zelf grote moeite heeft gekost en zij is er zich van bewust, dat hierdoor bij velen onder U naast bezorgdheid voor hen, die ginds, ver overzee, hun plicht moeten doen, een teleurstelling wordt gewekt, niet geringer dan de hare. Wij hebben zorgvuldig nagelaten enige druk op de republiek uit te oefe nen zolang het er om ging tot een ac- coord te geraken. Wij hebben volledig begrip getoond voor het gezonde na tionalistische streven, hetwelk zich in Indonesië heeft geopenbaard. Dat haar iedere neiging om dit gezonde nationalisme te weerstreven vreemd is, Oost-Indonesië en West-Borneo kunnen het getuigen en getuigen het ook. Wij hebben de republiek in volko men vrijheid tot een overeenkomst bewogen op beginselen, waarvan wij de juistheid blijven erkennen en de toepassing blijven vergen, ook nu. Het is echter te enenmale onaan vaardbaar, dat, wanneer eenmaal een overeenkomst vrijwillig is getekend, deze van dag tot dag wordt geschon den. De regering bljjft aan de begin selen van Linggadjati vasthouden. Wie mocht menen, dat er nu aan leiding is om zich van deze begin selen te ontdoen, zal de regering tegenover zich vinden. De toepassing dezer richtlijnen ten aanzien van de beide andere, reeds gevormde deelstaten van In donesië en ten aanzien van al die delen, die daartoe de wens alsnog zullen te kennen geven, zal ononder broken voortgang vinden. Ook te genover de republiek behouden zij ten volle hun kracht. Zodra een leiding der republiek bereid en bij machte zal blyken tot ene daadwerkelijke samenwerking overeenkomstig Linggadjati, staat ene gelijkberechtigde plaats, als door de andere deelstaten ingeno men, in de kring van de Verenigde Staten van Indonesië voor haar open". Vliegtuigen nemen aan actie deel De inleidende operaties door de Nederlandse strijdkrachten zijn Zondagavond om 23 uur Javatjjd begonnen. In Batavia zyn alle republikeinse gebouwen door Nederlandse troepen bezet. Dr. van Mook verklaarde in een persconferentie, dat de acties zul len worden gelocaliseerd, tenzij omstandigheden tot een andere koers dwingen. Er zullen geen maatregelen genomen worden tegen republikeinse functionaris sen en de republikeinse pers in dien zij zich rustig gedragen. Mo gelijk zullen zij voor enige tijd worden beschermd, doch niet worden gearresteerd. Een uitzondering zal slechts wor den gemaakt voor hen, waarvan bekend is, dat zij iets van zins zijn, doch het betreft hier, zoals Dr. van Mook toevoegde, slechts enige honderden, die mogelijk over eni ge dagen weer zullen worden vrij gelaten. Inmiddels kan worden gemeld, dat Dr. van Mook zijn brief aan de republikeinse regering heeft over handigd. Even daarna is Dr. Gani onder militaire leiding wegge voerd. Hij werd met minister Tamzet echter spoedig weer teruggebracht naar zijn ambtswoning, waar zij onder Nederlandse militaire bewa king kunnen verblijven. Vijf divisies Indonesische troepen. Waarnemers zijn van mening, dat het ten minste twee dagen in be slag zal nemen om mijnenobsta- kels op te ruimen, voordat de Ne derlanders in de richting van het binnenland kunnen optrekken. Republikeinse bronnen geloven in de mogelijkheid, dat Voor-Indië de scherpste maatregelen tegen Nederland zal nemen, indien in Indonesië oorlog uitbreekt voor dat de kwestie voor de Veilig heidsraad van de V.N. komt. De mate, waarin de republikeinen weerstand zullen bieden blijft een vraagpunt. Met tenminste twee divisies in Oost-Java, welke hun basis hebben in Malang, een divi sie in Midden-Java en twee in West-Java zullen de republikei nen, naar men verwacht, scherp tegenstand bieden aan de Neder landse openingsaanvallen om zich vervolgens terug te trekken in het beboste bergland, waar zij een zeer lastige guerilla zouden kunnen voeren. Minster Tamzil heeft verklaard, dat de voornaamste verdediging van de Republiek zal bestaan uit de tactiek der „verschroeide aar de". „Indien wij bruggen, wegen en spoorlijnen vernielen, dragen de Nederlanders daarvoor de verant woordelijkheid. Wij doen dat al leen, om ons te verdedigen", al dus Tamzil. Nederlandse vliegtuigen nemen aan de actie deel, jagers van het type Kittyhawk en Mustang, ter wijl ook Fireflies en bommenwer pers zijn aangekomen. De Nederlanders zijn ook voor treffelijk uitgerust wat betreft artillerie, infantenegeschut, tanks, pantserauto's en brew-carriers. Gister te middernacht (Java tjjd), heeft de Lt.-G. G., dr. van Mook, in het paleis aan de pers een verkla ring uitgegeven, dat de Nederlandse regering de geëigende maatregelen zal nemen om de orde en veiligheid te herstellen. In een brief aan de Republiek heeft dr. van Mook bo vendien medegedeeld, dat de Neder landse regering haar vrijheid van handelen herneemt, teneinde aan de onhoudbare toestand een einde te maken. Dr. van Mook zeide: „Na vele maan den van geduldige onderhandelingen en een beheerste afweer tegen bijna voortdurende agressie is de Nederland se regering zeer ongaarne en met groot leedwezen, tot de overtuiging geko men, dat de huidige regering van de Republiek Indonesië hetzij niet bereid, hetzij onmachtig is om zowel het be stand dat op 14 October 1946 gesloten werd, als de overeenkomst van Ling gadjati, die op 25 Maart 1947 werd ondertekend, uit te voeren. De verwerping door de Republiek van de voorstellen tot wezenlijke sa menwerking ten opzichte van rechts herstel voor niet-Indonesiërs en bin nenlandse veiligheid, maakt de aanne ming der andere voorstellen, tot vor ming van een interim-regering, krach teloos, daar zij de uiteindelijke ver antwoordelijke interim-regering de deugdelijke middelen zou onthouden om die veiligheid te beheersen. Het bestand werd eigenlijk nimmer door de Republikeinse strijdkrachten in acht genomen. De gewelddadigheden zijn eerder toe- dan afgenomen. Wanneer men al deze feiten in aan merking neemt, dan moet de huidi ge toestand onhoudbaar worden ge acht en schjjnt er geen uitzicht meer op een werkelijke oplossing door verder onderhandelen. Daarom heeft de Nederlandse rege ring aan de regering van de Repu bliek doen weten, dat zy, gezien de bijna voortdurende schendingen van Republikeinse zijde, zich niet verder gebonden kan achten door het be stand en de overeenkomsten en haar vrijheid van handelen herneemt. Met het oog op haar uiteindelijke verantwoordelijkheid en haar onver anderlijke wil om het politieke pro gramma, vervat in de overeenkomst van Linggadjati uit te voeren, zal zij geëigende maatregelen nemen ten ein de orde en veiligheid te herstellen in voldoend grote gebieden om dat pro gramma te verwezenlijken. Zij is overtuigd de hulp en goedkeu ring te verkrijgen van talloze Indone siërs, die er zich van bewust zijn, dat gebrek aan gezag van de huidige Re publikeinse regering slechts to onheil kan leiden. Hedenmiddag worden de hoofdbestu ren van de bij het N.V.V. aangesloten organisaties bijeen geroepen. In verband hiemede doet het be stuur van het N.V.V. een dringend beroep op de arbeiders noch op eigen initiatief, noch ingevolge op roepen van welke organisatie of groep van personen dan ook, het werk neer te leggen of onberaden stappen van welke aard ook te doen. De Katholieke Volkspartij heeft giste ren een manifest uitgegeven, waarin o.m. wordt gezegd, dat de K.V.P. zich met de regeringen van Oost-Indonesië en West-Borneo ook thans achter de Nederlandse regering schaart. Wij doen dat met onveranderde doelstelling, al dus het manifest. Ook het Hoofdbestuur van de Partij van de Arbeid heeft in een te Amster dam gehouden vergadering besloten, zich achter de regering te stellen. Het Britse ministerie van Buiten landse Zaken heeft gisteravond in een officieel communique verklaard, dat de Britse regering aan de Ne derlandse regering heeft doen we ten, dat zij altijd bereid is haar goe de diensten aan beide partijen aan te bieden. Dit aanbod is gisteren aan beide partijen opnieuw gedaan. Het communique deelt verder mede, dat deze stap ondernomen is navol- ledig overleg met de regering van de Verenigde Staten. De Nederlandse militairen hebben heden het republikeinse persbureau Antara", dat tot op het laatste ogen blik berichten over de gevechten had doorgegeven, gesloten. Het bureau is onder bewaking van de Nederlandse troepen gesteld. Radio Batavia heeft medegedeeld, dat in Batavia de avondklok is ingesteld van 18.30 tot 5.30 uur. De Republikeinse radio-zender te Batavia, die afgelopen r.acht door de Nederlanders werd ge sloten, heeft hedenmorgen de uitzen dingen onder Nederlandse supervisie hervat. Het besluit is gevallen, een dat onze zo uitermate geduldige regering zwaar gevallen moet zijn, het besluit om door politionele maatregelen orde te schep pen in de wanorde, welke, sinds Ling gadjati werd aanvaard, op Java is ont staan. Want van welke zijde men het probleem ook beziet, dit staat vast, dat de verwachtingen welke Linggadjati heeft verwekt, niet in vervulling zijn gegaan. De wapenstilstand, reeds 14 October afgekondigd „Het Parool" schreef toen, al te optimistisch: „De vlaggen uit" heeft geweldplegmg niet kunnen voorkomen en van Indonesi sche zijde is het bevel om het vuren te staken nooit geëerbiedigd. Aandrang, ook van de zijde der Engelse regering, om dit te doen, en herhaalde klachten en protesten uit Den Haag hebben niet gebaat Bij het overleg over de kern vraagstukken van het accoord kregen onze bewindsmannen geen zekerheid omtrent de bedoelingen en de ernst van de regering der Republiek. Thans heeft dan ons kabinet besloten de orde te scheppen, welke noodzake lijk is, en gebruik te maken van de wa penen. Er stond haai geen andere weg meer open dan deze, die zeker betreu- renwaardig is, maar klaarblijkelijk on vermijdelijk. Het Nederlandse volk is een vreed zaam volk en geeft aan rede en over reding de voorkeur boven geweld, maar wanneer de oren van de tegenstander doof voor rede blijven en, naar de regering tenslotte heeft moeten aan- neven, doof wi 11 e n blijven, is er geen andere mogelijkheid, geen andere weg dan die welke thans is gekozen. Onze regering heeft verplichtingen na te komen, ook tegenover het buiten land; maar in de eerste plaats tegenover de Indonesiërs zelf, tegenover diegenen onder hen die Linggadjati trouw geble ven zijn en die van de Nederlander na koming en handhaving van het verdrag verwachten en beveiliging van hun maatschappelijk belang en moreel recht. Minister Beel heeft er nadruk op ge legd, dat de beginselen, in het accoord van Linggadjati neergelegd, erkend blijven en dat de toepassing van het verdrag blijvend wordt gevergd. Daar toe is overleg in een sfeer van orde volstrekt noodzakelijk. Ten einde die orde te scheppen, treden thans onze troepen, tot het nemen van politionele maatregelen, op. Zij hebben een moeilijke taak en onze gedachten gaan thans allereerst uit naar onze jongens, die deze taak hebben te verrichten. Wij mogen erop vertrouwen, dat zij dit met beleid en omzichtigheid zullen doen en weldra een einde zullen maken aan de chaos, die het herstel en het tot stand brengen van de Verenigde Staten van Indonesië sinds het einde van de wereldoorlog be lemmerd heeft. U. Terwjjl de Birmese regering Zater dag in zitting te Rangoon bijeen was, is een moord-aanslag gepleegd op de ministerraad, waarbij zes mi nisters werden gedood. Tijdens de zitting kwam een jeep voor de hoofdingang van het gebouw aan, waaruit vijf mannen, gewapend met stenguns en geweren, stapten en ver volgens de trap opgingen naar de raadszaal. Nadat een gewapende schildwacht buiten de deur was neergeschoten, traden de met sten guns bewapende mannen de raads zaal binnen en schoten hun wapens leeg op de daarbinnen verzamelden. Daarna gingen zij er in de jeep weer van door. Bij de moordaanslag kwamen om het leven U Aung San, plv. voorzitter van de Raad; U Ba Win, Minister van Han del; Aboel Bazak, minister van On derwijs en Ordening; Mahn Ba Khaing minister van Industrie en Arbeid; Thakin Mya, minister van Financiën AF EN TOE NOG DREIGEND. Weersverwachting, geldig tot he denavond: In het Zuidwesten van het land matige aansterkende wind tussen West en Zuid. Afnemend buiig. In net overige gedeelte van het land enige verspreide buien met zwakke veranderlijke wind. Wei nig verandering in temperatuur en bewolking. en Ohn Maung, ondersecretaris van Transport en Verkeer. Gewond werdU Ba Choe, minister van Voorlichting en de minister der Grensgebieden, die la ter aan zijn verwondingen is bezwe ken. RAZZIA'S EN GEVECHTEN. Naar aanleiding van de moord heeft de politie te Rangoon Zaterdagavond razzia's uitgevoerd, waarbij Oe-Saw, voormalig premier van Birma en 20 vooraanstaande leden van zijn partij de Myotsjit (Zij, die het volk lief hebben) werden gearresteerd. Ook het hoofdkwartier der partij werd doorzocht en een aantal functionaris sen in hechtenis genomen. De arrestaties vonden plaats na een geregelde veldslag tussen de politie en de Galon, het geheime leger van My otsjit. In totaal zijn 178 personen ge arresteerd, terwijl in de stad geruch ten gaan, dat nog enkele leidende po litici van Birmese oppositiepartijen zouden worden gearresteerd. De moordenaars zouden nog voortvluchtig zijn. Oogbehandeling van Prinses Marijke geslaagd Na een verblyf van ca. vijf weken in het Nederlands gasthuis voor oog- lijders te Utrecht, kan prinses Ma rijke dezer dagen het ziekenhuis ver laten. De operatieve behandeling van de aangeboren oogafwijking is met goede uitslag bekroond. Het prinsesje heeft de behandeling zeer goed verdragen en mede dank zij het feit, dat H. K. H. de kleine nog steeds voedt, zich onmiddels ontwik keld tot een orachtige gezonde nor male baby. H. H. K. K. H. H. prinses Juliana en Prins Bernhard betuigen hun harte lijke dank voor de vele blijken van medeleven, welke zij van zo vele zij den mochten ontvangen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1947 | | pagina 1