?iSr
STAKINGSGOLF OVER
FRANKRIJK
iaiüi
r
Ramadier voor grote moeilijkheden
Weerbericht
■hbmbmhmm
IlSiilM
De eerste vliegende bom
op Antwerpen
Op de tweesprong
Donderdag 16 Oct. '47 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN ,ste Jaar§ang n0- i4
Na de Metro
thans ook de havens
Opnieuw een anti-
kominternverdrag
Clayton wilde Europa
meer lenen dan
Truman
Sigaretten toch van de
bon
Nieuwe Bonnen
■wsmwmmmmrn'
J
Het P.E.N. in 1946
Drie jaar geleden:
De plaats van Kardinaal
de Jong in de Ridderzaal
bureaux
Administratie
Moordam 9 Telefoon 3320
Ridderstraat/hk Oudegracht
Tel. 3971
Redactie
Achterdam 20 - Tel. 2274
Giro 434000
Dir.: J- Bijlsma
LID VOOR ALKMAAR
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden 1.elk woord
meer 5 ct., uitsluitend con
tant.
Abonnementen: 1.30 per
maand, 3.90 per kwartaal
Het hoofdbestuur van het Ver
bond van Vakverenigingen in het
district Parijs, de hoogste instantie
van het Franse Vakverbond C.G.
T., is bijeengeroepen voor een ver
gadering op Maandagmorgen om
9 uur. Volgens waarnemers uit vak
verenigingskringen houdt dit be
sluit de mogelijkheid in, dat e-r de
volgerde week in Parijs en omstre
ken een algemene staking zal uit
breken.
De eisen van de arbeiders in de
energiebedrijven zijn gisteravond door
minister-president Ramadier en La-
coste, de Minister van Industriële pro
ductie, afgewezen. Er werd een ant
woord gegeven, ,,dat brutaal is en
doet denken aan het antwoord van
een reactionnaire regering".
Eerst heden in de vroege ochtend
heeft de Franse regering besloten de
eisen om 11 percent loonsverhoging
voor de arbeiders in de gas- en elec-
triciteitsfabrieken in overweging te
nemen, waardoor de dreigende sta
king van honderdduizend arbeiders in
deze bedrijven wordt voorkomen.
Officieel werd bekend gemaakt, dat
de voorstellen van de vakverenigings
gedelegeerden in beginsel door de
regering zijn aanvaard.
Alle havens liggen'stil.
Het Franse persbureau A.F.P.
meldt nader, dat na onderhandelingen
tussen vertegenwoordigers van het
personeel van de koopvaardij en de
Minister van Openbare Werken, die
een gedeelte van de avond in beslag
hebben genomen, het enkels dagen
geleden gegeven stakingsbe ;el is ge
handhaafd en dat met ingang van
heden 7 uur in alle havens van Frank
rijk en Algerië het werk volledig zal
worden neergelegd.
Be Franse communistische partij
heeft een manifest uitgegeven, waar-
Volgens Fernandes, de Braziliaanse
minister van buitenlandse zaken, heeft
zijn regering geen verzoek van Argen
tinië en Chili ontvangen om een door
Argentinië opgesteld anti-communis
tisch verdrag te ondertekenen, waar
aan Bolivië, Paraquya en Peru zouden
deelnemen. Fernandes wilde niet toe
lichten, of een dergelijk verdrag het
zelfde militaire karakter zou dragen
als het voor de oorlog door de asmo-
gendheden getekende anti-Komintern
verdrag.
De Braziliaanse pers, die sinds de1
oprichting van het communistische in
lichtingenbureau te Warschau een ster
ke anti-communistische actie op touw
heeft gezet, heeft het denkbeeld van
een dergelijk verdrag met enthousiasme
begroet, hoewel zij gewaarschuwd heeft
voor een mogelijk plan van Argentinië
om dit initiatief te gebruiken als een
middel om een leidende rol te krijgen
op de Pan-Amerikaanse conferentie,
die het volgend jaar te Bogota zal wor
den gehouden.
Pereira da Costa, de Braziliaanse mi
nister van oorlog, verklaarde aan de
pers het volgende: „Communisme be
angstigt goede vaderlanders in Brazilië
niet. Hier is geen plaats voor een der
gelijke leer".
Amerikaanse leger koopt
voor 50 millioen dollar
Franse francs
President Truman heeft bekend ge
maakt, dat hij het Amerikaanse leger
gemachtigd heeft om van de Franse re
gering voor 50 millioen dollar francs
te kopen ten einde aan de Franse dol
larcrisis tegemoet te komen. Deze aan
koop dient als een vervroegde aflossing
van de uitgaven, die de Amerikaanse
strijdkrachten tijdens hun verblijf op
Frans gebied ten koste van Frankrijk
hebben gedaan.
in de houding der Franse regering
jegens de dertigduizend stakende
transportarbeiders fel gecritiseerci
wordt. Het manifest doet een beroep
cp de bevolking van Parijs om de
taking te helpen winnen. Een amb
tenaar van het Departement van Ver
voer heeft meegedeeld, dat er veror
deningen voor het requireren van
Metropersoneel zijn ontworpen, maar
oat omtrent de uitvaardiging geen
beslissing is genomen.
Van betrouwbare zijde verneemt
Reuter, dat William Clayton, die
ontslag heeft genomen als onder
staats-secretaris van Economische
Zaken, voorstander is van een be
langrijk grotere tussentijdse dollar
hulp aan Frankrijk en Italië, dan
de regering van Truman bereid is te
vragen.
Hoewel het nimmer officiëel beves
tigd is, zijn er uitvoerige berichten
gegeven aangaande een reeks tele
grammen, die Clayton gedurende de
laatste maanden van zijn verblijf in
Europa verzonden heeft en waarin
hij aandrong op onmiddellijke hulp aan
Frankrijk en Italië. Hij was van oor
deel, dat de tussentijdse hulp aan de
ze landen twee milliard dollar diende
te bedragen, terwijl h-* maximum, dat
Truman c.s. wil toestaan, honderd
millioen dollar bedraagt. Over het
algemeen geloofde men, dat hij scep
tisch stond tegenover de bruikbaar
heid van het huidige programma voor
Europa.
Weersverwachting geldig tot Don
derdagavond.
TOENEMENDE WIND
Matige, vooral aan de kust tij
delijk krachtige, westelijke wind.
Veel bewolking met plaatselijk
enige regen. Later enige daling
van temperatuur.
Het blad „De Tabaksgrossier" weet
te melden, dat het thans zeker zou
zijn, dat eind November ook de siga
retten van de bon gaan. Tegelijkertijd
zou de prijs der sigaretten echter
drastisch verhoogd worden. Het goed
koopste doosje zou 90 cent gaan kos
ten. Wèl zou tegelijkertijd met kwali
teitsverbetering gerekend kunnen
worden.
(Wij laten dit bericht' uiteraard ge
heel voor rekening van „De Tabaks
grossier". Red.)
Slaapwandelaar uit het raam
gevallen
In de nacht van Maandag op Dinsdag
is te Raar-Meerssen de 37-jarige onge
huwde G. Cortenraadt uit het raam
van een bovenverdieping der ouderlij
ke woning gevallen. Hij is in deernis
wekkende toestand naar het zieken
huis Calvariënberg te Maastricht over
gebracht en er een uur later overle
den.
Zeer waarschijnlijk is het ongeluk
een gevolg van slaapwandelen.
KIND DOOR LIFT DOODGEDRUKT
Woensdagmiddag is het 4-jarig jon
getje J. H. R. Seyesemer uit de Halte
straat te Zandvoort bij het spelen met
een goederenlift op het emplacement
van de N.S. doodgedrukt. Het onher
kenbaar verminkte lijkje is naar de al
gemene begraafplaats overgebracht.
In het tijdvak van 19 October t/m 1
November 1947 geeft elk der volgende
bonnen recht op het kopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 711 (serie P)
P05 Diversen 750 gram suiker, boter
hamstrooisel enz. of
1500 gram jam, stroop
enz., of 750 gram
versnaperingen.
P06 Diversen 250 gram waspoeder
Bonkaarten KD, KE 711 (serie P):
P-13, P-14 Div. 250 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz,
of 500 gr. jam, stroop
enz., of 250 gram ver
snaperingen.
P15 Diversen 250 gram waspoeder
P16 Reserve 500 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel öf
kindermeel (alle soor
ten) of kinderbiscuits
P17 Reserve 250 gram waspoeder
Bonkaarten MA, MD, MH 711 (bijz.
arbeid, a.s. moeders en zieken) Serie P:
P21 Suiker 250 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz. of
500 gram jam, stroop
enz. of 250 gram ver
snaperingen.
Tabak- en versnaperingenkaarten
enz. QA, QB, QC 711:
P—01, P—02 Tabak 1 rantsoen siga
retten of kerftabak.
P03 Tabak 2 rantsoenen sigaretten
of kerftabak
P01 Versnaperingen 200 gram ver
snaperingen of 200 gram suiker',
boterhamstrooisel enz. of 400 gram
jam, stroop enz.
P03 Versnaperingen 100 gram ver
snaperingen of 100 gram suiker,
boterhamstrooisel enz. of 200 gram
jam, stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 17 October worden gebruikt.
De niet aangewezen bonnen van serie
N kunnen worden vernietigd, evenals
de niet aangewezen bonnen van de
serie M van de bonkaarten K 709 en de
niet aangewezen bonnen der oude
Tabaks- en Versnaperingenkaarten
Q 707.
Twee vrouwelijke personeelsleden
werden gewond bij een bomaanslag
op het Amerikaanse Consulaat in
Jeruzalem. De aanslag werd ge
pleegd door een vrouw wier identi
teit tot op heden nog niet vastge
steld kon worden. De foto toont
de verwoeste ingang.
P 35e
Mevr. Spoor tijdens een van haar gesprekken voor de radio, welke er
zoveel toe bijdragen dat het contact tussen de zieke en gewonde militairen
en hun familie in Nederland gehandhaafd blijft.
100,000 kilometer als
passagier
Wanneer piloten er 'n millioen
kilometer door de lucht op hebben
zitten, worden zij tot luchtmillion-
nair gepromoveerd. Voor passa
giers zal dit voorlopig nog wel
een luchtkasteel blijven. Maar
toch blijken er wel te zijn, die een
aanzienlijk aantal kilometers door
de lucht hebben afgelegd Zo b.v.
de heer Alofs, een zakenman uit
Amsterdam, die gedurende 25
jaar gebruik heeft gemaakt van
de diensten der K.L.M. Zijn
eerste reis maakte hij in Septem
ber 1922 in een oud Hanley Page
oorlogstoestel. Voor die gelegen
heid was hij voorzien van watten
in de oren, een vliegkap en een
zwemvest. Binnenkort vertrekt de
heer Alofs wederom per K.L.M.
naar Amerika, maar nu in een
comfortabele Constellation, 't Aan
tal kilometers, dat hij door de
lucht zal hebben afgelegd, zal
dan 100.000 bedragen.
In het jaarverslag van het PEN
(Provinciaal electriciteitsbedrijf N.-
Holland) wordt 14 November 1946 als
een heugelijke dag vermeld. Op die
datum werd voor het eerst na de oor
log méér dan een millioen kwh op
gewekt. Na die dag werd dit cijfer nog
meermalen bereikt. Voor het eerst
na 1943 werd in het voorbije jaar
weer een batig exploitatiesaldo ge
constateerd. De ontwikkeling van het
bedrijf wordt nog ernstig belemmerd
door het kolenprobleem en de schaars
te aan materialen. Het hoge prijspeil
verhindert het snel aanpakken en uit
voeren van noodzakelijke uitbrei-
dings- en onderhoudswerken. In 1946
werd de tracee bepaald van de lijnen,
die de koppeling tussen de centrales
Leiden-Velsen-A'dam moeten bewerk
stelligen, welke koppeling past in het
landelijke plan. De uitgezette lijnen,
waarvan ook de steunpunten reeds
werden vastgesteld, zal aansluiten op
de reeds bestaande koppellijn van de
staatsmijnen naar den Haag, via
Geertruidenberg, Dordrecht en Rot
terdam.
Het vliegveld Valkenburg is door de Luchtstrijdkrachten aan de Kon Marine
overgedragen. Tijdens de inspectie door de Commandant der Luchtstrijd
krachten Kolonel I. A. Aler.
Dertien October is een
datum, die geen Antwer
penaar spoedig zal ver
geten. Het was namelijk
in 1944 de dag, waarop
de Sinjorenstad voor het
eerst door vliegende
bommen werd bestookt.
Te ongeveer 11,50 viel de
eerste bom in de Karei
Roegierstraat en richtte
daar een ware ravage
aan. Konden de Ant
werpenaren aanvankelijk
niet goed vaststellen
wat hun was overkomen,
sommigen dachten aan
een ontploffing. Spoedig
moesten zij ervaren, dat
de Duitsers een systema
tische beschieting van
hun stad met vliegende
bommen waren begon
nen. Van dat ogenblik af
leefde Antwerpen maan
denlang in een paniek
stemming. Het lugubere
geluid der sirenes was
niet meer van de lucht
en boven alles klonk
het gegil der V 1-projec-
tielen of de zware in
slag der geluidloze V 2-
bommen.
Op 16 December richt
te een vliegende bom
een bloedbad aan in de
bioscoopzaal Rex, waar
meer dan 1200 bezoekers
verzameld waren. Meer
dan 560 doden en 291
zwaar gewonden waren
hier te betreuren. Het
offensief van Von Rund-
stedt in de Ardennen
bereikte na deze datum
zijn hoogtepunt en in de
periode van 18 tot 31
December vielen niet
minder dan 51 vliegende
bommen in het stadsge
bied van Antwerpen
neer. Eind 1944 telde
men reeds 1215 doden en
203 gekwetsten. De scho
len werden gesloten, ter
wijl sedert de ramp in
het Rex-theater ook alle
bioscoopvoorstellingen
verboden waren. Het was
een gouden tijd voor de
verhuisondernemingen,
want iedereen, die het
betalen kon, verliet de
gevaarlijke stad. Wie
blijven moest voelde zich
voortdurend bedreigd.
Sedert 31 December had
den ook de sirenes opge
houden te waarschu
wen; de alarmdienst be
schikte niet over midde
len om de aanwezigheid
van de „stille" V 2's
boven de stad vast te
stellen. Deze toestand
duurde tot einde Maart.
Toen de oprukkende ge
allieerde troepen het af
schieten van de vliegen
de bommen op Antwer
pen onmogelijk hadden
gemaakt, bleek dat in
totaal 3700 van deze-
projectielen in de pro
vincie Antwerpen wa
ren neergekomen. In zes
maanden tijds waren
hierdoor 6515 mensen
gedood, 5824 gewond en
waren bijna 70.000 wo
ningen vernield.
Naar aanleiding van critiek, welke
enige bladen uitgeoefend hebben op
de plaats, welke Kardinaal de Jong
innam bij de plechtige beëdiging van
H. K. H. Prinses Juliana als regentes
van het Koninkrijk, welke bladen van
mening waren, dat de kardinaal zijn
plaats had moeten vinden tussen de
vertegenwoordigers van de andere
kerkgenootschappen, deelt men aan het
ANP van bevoegde zijde mede ter
voorkoming van verder misverstand,
dat kardinaal de Jong niet was uitge
nodigd als kerkelijke autoriteit, doch
als Grootkruis in de Orde van de Ne
derlandse Leeuw, evenals prof Ger-
brandy, generaal Winkelman en admi
raal Helfrich. Hieruit volgt, dat des
kardinaals plaats niet was bij de uit
genodigde kerkelijke vertegenwoordi
gers, onder wie de opperrabijn in het
ressort 's-Gravenhage. Dat de kardi
naal bovendien zijn plaats niet had te-
zelfder hoogte als de Grootkruisen in
de Orde van de Nederlandse Leeuw
vindt zijn oorzaak hierin, dat hij in
ternationaal protocolair wordt be
schouwd als Prins van den Bloede.
Bij de plechtigheid is geheel gehan
deld overeenkomstig het desbetref
fende protocol.
Lunshof kreeg
tien gulden boete
Uitspraak doende veroordeelde de
Amsterdamse Rechtbank de oud-
ho'ofdredacteur van Elseviers Week
blad, de heer A. Lunshof, tot een geld
boete van f 10,subsidiair 10 dagen
hechtenis.
De heer Lunshof had zich te ver
antwoorden gehad wegens het feit, dat
hij geweigerd had voor de rechter
commissaris de zegsman te noemen, die
hem had ingelicht over de geheime
notulen van Linggadjatti, waarover hij
in zijn blad een publicatie had doen
verschijnen.
De Rechtbank motiveerde het von
nis met er op te wijzen, dat artikel
218 van het Wetboek van Strafvorde
ring slechts twee argumenten erkent,
die een getuige kunnen ontslaan van
de verplichting verklaringen af te
leggen, namelijk overmacht en be
schermen van het openbaar belang.
Geen van beide argumenten gelden,
naar het oordeel van de Rechtbank,
voor de weigering van de heer
Lunshof.
De verplichting verklaringen af te
leggen voor de justitie had zwaarder
moeten wegen dan de morele ver
plichtingen, waarop de heer Lunshof
zich beroept.
Gouden zwaard
aan Eisenhower overhandigd
Dinsdag heeft mr. Van Kleffens net
gouden zwaard, dat door Koningin Wil-
helmina is aangeboden, aan géneraal
Eisenhower overhandigd. Bij de plech
tigheid, die in de Nederlandse ambas
sade te Washington plaats had, ver
klaarde mr. Van Kleffens, dat net
zwaard een symbool is van de succes
volle gealliëerde oorlog tegen de tota
litaire onderdrukking. „Het is een
blijk van de dankbaarheid en bewon
dering, die wij voor de gealliëerde
strijdkrachten en in het bijzonder voor
Uw leiderschap koesteren", zeide mr.
Van Kleffens.
Generaal Eisenhower antwoordde,
dat het geschenk bijzondere betekenis
voor hem had. „In de donkere dagen
vóór de'bevrijding heeft de dapperheid
van het Nederlandse volk nooit nage
laten indruk te maken op onze strijd
krachten. Dit zwaard zal voor millioe-
nen Amerikanen een herinnering zijn
aan de moed der Nederlanders", aldus
de generaal.
n.
„Wij hadden er op gerekend de vre
de te bewaren. Nu moeten wij in een
andere richting zoeken," zegt Lord
Robert Vansittart, de man, die het
met Chamberlain's nog goedgelovende
en goedhopende politiek niet eens was
en aftrad om de wereld te wijzen op
dreigende gevaren, in een artikel in
Elseviers Weekblad.
Gezien de ervaringen-, die men in de
Veiligheidsraad met de Russische di
plomatie opdeed, een diplomatie, wel
ke er voortdurend op uit schijnt t«
zijn elk plan, dat de wereld tot meer
dere eenheid, tot meerdere rust, tot
meerdere opbouw kan brengen, te
dwarsbomen, ziet hij in Rusland het
gevaar, dat een internationale samen
werking bedreigt en geeft hij de raad
om het dan maar zonder Rusland te
doen. Daarbij vergeet hij één ding,
n.l., dat het zonder Rusland niet zal
gaan, dat men zonder medewerking
van de Sovjets een voortdurende drei
ging zal blijven behouden. Hij spreekt
verder van een komen tot nauwe
Europese samenwerking in de geest
van Benelux en neemt bovendien het
woord verdediging in de mond. Dat
zou een betere garantie voor de vrede
betekenen Neen, wij geloven dat niet.
Mussolini meende het ook, doch de
bewijzen liggen wel anders. Een ster
ke bewapening betekent altijd een
dreiging of een zich bedreigd voelen.
West-Europa zou op zijn minst een
„bufferstaat" worden, doch zich in
feite aansluiten bij Engeland en de
Ver. Staten, die met de Zuid-Ameri
kaanse mogendheden een pan-Ameri-
kaans pact hebben gesloten. En vroeg
of laat zouden het Westelijke- en het
Oostelijke blok met elkaar in een ge
wapend conflict raken. De oude zucht
van een enkele staat, die de heer
schappij over de wereld tot zich wil
trekken zo bekend uit de oude ge
schiedenis, door Duitsland en Japan
weer tot nieuw leven gewekt, zal zich
verder openbaren of beter: openbaart
zich reeds. Als alles wegvagend wapen
zal dan een „verbeterde" atoombom
op het toneel verschijnen, de oorlog
zal er plotseling zijn, zonder aankon
diging als bij Pearl Harbour „gelijk
een dief in de nacht" en de vernieti
ging van het mensdom zou een aan
vang nemen, tenzij
Tenzij men nog niet de moed op
geeft om tot overeenstemming te ko
men, tenzij men bij alle partijen wil
inzien, dat het zó de berg afgaat.
De eerste stap in die richting is in
ternationale contróle op het gebruik
van de atoomenergie. Dit punt werd
en wordt nog steeds onder ogen ge
zien. In Juli 1946 nam het Ameri
kaanse congres een wet aan, waarin
de oprichting werd georganiseerd van
een commissie voor de atoomenergie.
Deze commissie, waarvan D. E. Lilien-
thal voorzitter werd, zou het beheer
over alles wat in de Ver. Staten met
de atoomenergie in verband staat,
overnemen. Lilienthal ontwierp daar
na het plan voor internationale con
tróle, dat uitgroeide tot het bekende
plan van Baruch.
Dit plan houdt in, dat er interna
tionale controle op de ontwikkeling en
het gebruik der atoomenergie zal ko
men. Het controlerende lichaam zou
het alleen-recht hebben, waar ook ter
wereld, de benodigde ertsen aan te
kopen en de atoomkracht te ontwik
kelen. Inspectie in welk deel der we
reld om deze contróle te bewerkstel
ligen is een der fundamentele regels
van het onderwerp. Elke staat zou zich,
wil dit plan kans op succes hebben,
hieraan vrijwillig moeten onderwer
pen. Het gehele atoomprobleem zou
hiermede dus onder wereldcontröle
komen te staan, d.i. de enig doeltref
fende oplossing.
Ook de Russen kwamen bij de be
handeling van dit plan in de atoom
commissie der Ver. Volkeren met een
voorstel. Zij verwierpen het plan-
Baruch niet, doch wilden automati
sche wapens buiten de wet stellen
en vernietiging van de bestaande bom
men. Het raakt echter de kern niet:
internationale contróle en dat is hier
het belangrijkste.
Intussen is er van verschillende zeer
gezaghebbende zijden met grote na
druk op gewezen, dat er een oplossing
moét komen.
Prof. Albert Einstein: „Er is geen
andere uitweg dan internationale con
trole op de atoomenergie en uitban
ning van iedere oorlog".
De Engelse filosoof Bertrand Rus
sell, schrijver van het bekende boek
„Alleen voor zondaars", zei enkele we
ken terug tijdens 'n spreekbeurt in de
aula van de Amsterdamse universi
teit: „Vernietiging van de mensheid in
dit atoomtijdperk is slechts te voor
komen indien een internationaal ge
zag wordt gevestigd. Rusland verzet
zich er tegen. Alle volkeren moeten
pressie uitoefenen om Rusland te be
wegen dit te aanvaarden. Lukt dit
niet, dan is oorlog tegen Rusland on
vermijdelijk".
Het zal goed zijn deze dingen te
overdenken en te komen tot nationale
en internationale acties, voortsprui
tende uit de volkeren zelf, opdat er
gehandeld worde.
Het kan nog niet te laat zijn, doch
de tijd dringt.
AD INTERIM.