ZUIDERZEESTEUNKLANTEN
WERDEN RIJKAARDS
ras
Adverteren doet verkopen
Heeft II zelf STOF
iMÈi
SIMAR GRONDFREESMACHIHES
DEKKERS' Bakkerijen
VanGogh
TERRA INCOGNITA door J. O. VAN EXTER
DAMRUBRIEK
Urk behoort tot geen enkele
provincie
Vissers besomden in vijf
maanden 50 60
duizend gulden
SnuiPcn wrijf
'5)üiinema
Predikbeurten
Marktberichten
Patricia Roc Zaterdag
in Amsterdam
FEUILLETON
Durf ie L(
.even
Wij hebben de voerings
Wij hebben de vaklui
Wij maken er een
eerste klas COSTUUM van
jjirugaemaffir
LAAT 125 TEL. 3157 ALKMAAR
in voorraad bij
Fa. BRUIN en ZONEN St. Panera*.
WILT U
C0RFSTRAAT 20
ALKMAAR
Prima
met gouden
pen
i 15 en 118
Marie Oudejans
„HET VULPENHUIS" Tel. 3864 Schoutenslraat 13
(Van onze reizende redacteur)
„Wat baat het, of mijn kleinzoon d'akker ploegen zal", zingt Maria van
Urk, de dichteres van het gelijknamige voormalige eiland, in een van haar
weemoedige volksliederen, geïnspireerd door de gevolgen van de afsluiting
der Zuiderzee in 1932. Die strofe is verouderd, want de stellige verwach
ting, dat het ingedamde IJsselmeer dood water worden zou, dat derhalve
de gehele visserij ten dode opgeschreven zou zijn, is tot verbazing der
trkers allerminst bewaarheid. Integendeel, als er ergens leven te vinden is,
dan is het wel onder de oppervlakte van die nog altijd zeer uitgestrekte
grauwe plas, waar het wemelt van snoekbaars en paling, de bron der wel
vaart van Neerlands enige gemeenten, die niet tot een provincie behoren.
slag heeft 65.000 gulden in de gemeen
telijke schatkist gebracht.
Gemeente zonder zorgen dus....
concludeer ik glimlacherid.
Zegt U dat maar zacht, aldus de
burgemeester, wij zitten met een te
kort van maar even 250 woningen op
de 4500 inwoners. Iedereen woont bij
iedereen in. En de wederopbouw heb
ben wij hier niet mee, want Urk is
geen geteisterd gebied. Vorige week
zijn de eerste zestien woningen sedert
de bevrijding.... aanbesteed. Zo schie
ten wij dus wel op!-
U zult heel Urk moeten volbou
wen, vrees ik.
Daar gaat het aardig op lijken;
Urk heeft een oppervlakte van 80 ha,
waarvan er 30 bebouwd zijn. En van
die bebouwing gaan wij dan nog een
130 woningen wegsaneren. Bovendien
moeten wij behalve ons woningtekort
inhalen ook nog normaal uitbreiden
wegens geboorte-overschot en tenslot
te is er dan nog industrieterrein nodig
voor vier rokerijen en een visconser-
venfabriek.
Dan mag u wel een stuk polder
annexeren!
Daartoe hebben wij dan ook een
verzoek ingediend. Een 100 ha. zouden
wij'erbij willen hebben, te weten het
opslagterrein van de Zuiderzeewer
ken. maar de Dienst schijnt het te
willen vasthouden met het oog op de
Zuidelijke polders.
Hebt u nog andere toekomstplan
nen?
Wij onderhandelen met de IJsel-
se centrale voor stroomlevering. Tot
nu toe .maken wij zelf stroom, maar
onze motoren raken aftands. En dan
zal de Waterleiding-maatschappij Over-
JAREN geleden hebben de Staten
Generaal hun goedkeuring ge
hecht aan het ontwerp-Zuiderzee-
steunwet, dat het, toen het wet ge-
vorden was, mogelijk maakte de
Slachtoffers van de afsluiting finan
cieel te steunen uit 's Rijks kas. Die
slachtoffers waren de vissers van
Marken en Volendam, van Blokzijl
en Vollenhove, van Medemblik en
Enkhuizen, van Kampen en Elburg,
van Huizen en Harderwijk, van Bun
schoten en Schellingwoude en hoe al
die plaatsjes rondom de Zuiderzee mo
gen heten. Het zijn er tientallen en er
gijn er heel kleine bij kent u Laa-
xum bij het Rode Klif? en flink
rote, zoals Urk, het zelfbewuste stad
je met zijn 4500 inwoners op de kei-
(■err.rots daar in het hartje van wat
kns onze onstuimigste zeeboezem
kasi Het kostte velen moeite de gang
(aar het Rokin, die Amsterdamse
jracht, waar het steunkantoor geves
tigd was. Maar nu?
J— De slachtoffers zijn allang geen
pachtoffers meer, vertelt mij een Ur-
Noordzeevisser, eigenaar van een
kotse motorkotter, die meer dan een
ton heeft gekost; en de ware slachtof
fers komen' niet in aanmerking.
S— Wie zijn dat dan?
'M— Dat zijn de Waddenvissers, die
garing en ansjovis moeten missen, en
de palingvissers van de Noordholland
se binnenwateren.
Hoe bedoelt u dat?
Kijk. dat binnen de Afsluitdijk
na 1932 geen zeevis meer zou voorko
men kon iedereen voorzien, maar dat
zij ook uit de Waddenzee zou wegblij
ven, daarop had niemand gerekend.
Vandaar, dat de Waddenvissers niet
onder de Zuiderzeesteunwet vallen.
En wie kon hebben voorspeld, dat de
palingen het tegenwoordig in 't IJsel-
meer zo naar hun zin hebben, dat zij
eenvoudig niet meer de binnenwate
ren optrekken? En wist u in 1932,
toen wij de vlag halfstok lieten han
gen, omdat er nöoit meer een haring
té vangen zou zijn in het Val van Urk
of daaromtrent, te voorspellen, dat er
tegenwoordig aan snoekbaars, waar
van wij toen nog het bestaan niet af
wisten méér verdiend zou worden
dan ooit tevoren aan de haring en de
ansjovis van weleer?
Wordt er dan zoveel aan ver
diend? vraag ik.
Wij hadden in 1947 een record
omzet aan de gemeentelijke visafslag:
2.2 millioen gulden is er opgebracht,
bijna driemaal zoveel als het jaar te
voren, dat met 8.5 ton ook al een re
cord had gevestigd, vertelt mij burge
meester G. Keijzer.
Hoe verklaart u dat?
Dat is te danken aan de vrije
prijzen. Tot '46 was 60 cents per pond
het maximum. Maar nauwelijks was
de rem los of de pondsprijs liep op
tot een rijksdaalder. Meer dan één
visser heeft tussen 1 Mei en 1 Octo
ber, het palingseizoen, 50 tot 60 dui
zend gulden besomd.
Urk verdient geld als water.
En Urk vaart ec wel bij. Schulden
en hypotheken zijn afgelost, velen
hebben hun vaartuigen verbeterd. De
vloot, tweehonderd schepen sterk, telt
nu al een half dozijn Noordzeekotters,
<Je waarde op meer dan
100.000 gulden wordt geschat. De af-
ijsel hier water gaan leveren. Wij heb
ben tot nu toe alleen eenr leiding voor
niet-drinkbaar water maar met een 80
aansluitingen» Voor menselijk gebruik
hebben wij hier alleen het regenwater
ter beschikking; u begrijpt wat dat
beeft betekend in die droge zomer van
'47. Tot November hebben wij drink
water moeten aanvoeren!
Moet ik uit deze maatregelen af-
leidèn, dat u bezig bent uw gemeente
bij Overijsel in te lijven? Wat zegt
Noord-Holland daar wel van?
Het provinciaal bestuur heeft hier
sinds 1942 niets meer te vertellen, al
hebben wij nog wel voor de Provin
ciale Staten gestemd. Urk ressorteert
rechtstreeks onder Binnenlandse Za
ken.
Bevalt u die uitzonderlijke situ
atie?
Neep» niet erg. Ik wou, dat ik
maar weer bij de een of andere pro
vincie behoorde, welke dan ook....
Rebus-prij&vraag
voor Diaconessenhuis Arnhem
Is de oplossing van een rebus op
zichzelf reeds een prettige bezigheid,
het verhoogt nog aanmerkelijk het ge-
noegen. als het hier een puzzle betreft
waarvoor een, kerncollectie fraaie prij
zen beschikbaar is gesteld. In totaal
zijn 1000 prijzen beschikbaar voor de
vierde Rebus-prijsvraag, welke geor
ganiseerd wordt ten behoeve van de
herbouw van het Diaconess'enhuis te
Arnhem. Het zal onze lezers een vreug
de zijn in groten getale mede te dingen
naar deze prijzen en hiermede hun
steentje bij te dragen voor dit sympa
thieke doel. Voor de rebus en de voor
waarden tot deelneming zie men onze
"dvertentie-pagina.
Uw verkoudheid van neus,
keel of borst weg met
rMUNHARffTlMM^f
LUISTEREN
NAAR....
Zaterdag 17 Januari
HIL.VERSUM I, 301
m., geeft Nieuws om
7, 8, 1, 7, 8 en li uur
KRO: 8,15 Pluk de
dag. 9,05 Kamer
muziek. 10,15
Reisje langs de Do-
nau. 11,08 Zieken
bezoek. 11,45 Orgelwerken van Fraritk
12,03 JanRietveld, tenor, en Jos Car-
pay, orgel. 12,33 Klaas van Beek. 1,00
Regerings-uitzending. 1,30 Dansorkest
(vervolg). 1,50 Toneel en film. 2,10 The
Kentucky Minstrels. 2,40 Elck wat Wils
3,15 Concert der jongeren 4,00 Man
nenkoor ,,Laus Deo". 6,00 André de
Raaf en Jac Schutte. 7,35 Banden die
binden. 8,05 De gewone man, 8,30
Lichtbaken. 9,00 Italiaans Opera-concert
10,00 Weekend Serenade. 11,20 Om
roep Kamerorkest.
HILVERSUM n, 415 m., geeft Nieuws om
7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur. VARA: 7,15 Am
brose en orkest. 8,18 Johan Jong
8 40 Morgenklanken. 9,35 Gramofoon-
niuziek. VPRO: 10,00 Morgenwijding
VARA: 10,35 Nederlandse componisten.
11,00 Uitzending arbeiders in de continu
bedrijven. 12,00 Lucienne Boyer én Tur
ner Laytön. 12,33 „Vincentino" 2,00
Als een bonte vogelvlucht. \2,15 Harmo
nie orkesten. 3,15 Gevarieerd platen-^
programma. 4,15 Binnen zonder klop
pen 5,15 Volksconcert, 6,15 Klaas
Peereboom. 6,30 Om en nabij de twin
tig. —v VPRO: 7,30 Voer de jeugd. 7,45
De Bijbel in steen. VARA: 8,05 Vara-
Varia 8,15 En nu.... Oké! 9,15 K
Voskuil 9,30 Week-end orkest. 10,09
Lady Dona.
best
10,30 Malando. 11,30 Lest
HOESTPARELS
z wits Al fabrieken apeldoorn
ALKMAAR: Grote Kerk, 10 uur ds Van
Wijk Kapelkerk, 10 uur ds Wesseldijk;
5 uur ds Den Oudsten Luth kerk (Oude
gracht), half elf ds Roodenburg (de op
gave in „Het Contact" is foutief) Doops
gezinde kerk, n m 7 uur ds Van der Slu's
(extra collecte) Geret' kerk, 10 uur dr
Polman; 5 uur' ds Van Teijlingen, van
Amsterdam (collecte theol. hogeschool)
Gereformeerde kerk (art 31 K O), ln Waakt
en Bidt, half tien en, half zes prop. Posv
ma, van Kampen Baptisten gemeente
(In N Doelen), 10,15 uur evangelist Hof
huis Oüd-Katholieke kerk, geen dienst
Hersteld Ap. Gemeente, Toussaintstraat
half tien en 4' uur en Woensdagavond 8
uur, dienst Ned Chr Gemeenschaps-
bond, ln Waakt en Bidt, 3 uur Jeugd
samenkomst; Donderdagavond half acht
de heer Van Oostveen en Rutger Voor-
haar; Dinsdagavond half acht Bijbelbe
spreking, Houtweg 8 Leger des Heils,
Limmerhoek 40, 10 uur Heiliglngsdienst;
12 uur Zondagsschool; 8 uur Verlossings
bijeenkomst onder leiding van majoor Ter
Telgte Kerk van Jezus Christus van
de Heiligen der laatste dagen, in Valk's
Lunchroom, Houttil 5, half elf Zondags
school; 5 uur godsdienstbijeenkomst
Rozekruisersgenootschap, half elf, Oude
gracht 114, Tempeldienst; spreker de heer
J Leene, onderwerp „Het Hemelschip in
het Egyptisch dodenboek"
OMGEVING:
AKERSLOOT: av half acht ds Van
Santen
BERGEN: Ruïnekerk, 10 uur prof dr
Westendorp Boerma Geref kerk, 10 en
5 uur ds Telkamp Maranatha, half elf
ds Bremer
BROEK OP LANGENDIJK: Herv gem,
half tien (Heilig Avondmaal) ds Bijlsma;
half vier (dankzegging) ds Van Beem, van
Amsterdam Geref kerk, 10 en 3 uur
ds Donner Gerei kerk (Art 31), elf en
3,45 uur student Postma, van Kampen
Chr Geref kerk, half tien (belijdenis deS
geloofs en voorbereiding Heilig Avond
maal) en 3 uur (H Doop), ds Henstra
DIRKSHORN: Geref kerk, half tien ds
Van der Sluis; 2,15 uur eredienst
EGMOND AAN ZEE: Herv gem, 10 uur
ds Roobol Geref kerk, 10 uur ds Van
Teijlingen, van Amsterdam; half vijf ds
Polman (collecte theol. hogeschool)
Oud-Katholieke kerk, vm 8 en 10 uur en
nm 7 uur dienst
GROET: zie Schoon
HEILOO: Herv gem, half elf ds Bloem-
hoff Evang, Kerkelaan, 10,15 uur de
heer C G Dun, van Alkmaar Gere
formeerde kerk (in Evang-gebouw), half
negen dr Polman; 4 uur leesdlenst (coll
theol hogeschool)
HEERHUGO WAARD: Herv gem, half
tien leesdienst; half drie ds Van der Sluis,
van Dirkshorn (collecte Vrije Universi
teit) Geref kerk, 9,30 uur leesdienst
HENSBROEK: geen dienst
KOEDIJK: 10 uur de heer Slager
BIMMENi -Kalf tien ds •BloérhHbff
NOORD-SCHARWOUDE: Geref kerk, 10
uur (Heilig Avondmaal) en 4 uur (dank
zegging) ds Haitsma
OBDAM: 10 uur de heer J Cieremar.s
OOST-GRAFTDIJK: av half acht ds
Boekee
OTERLEEK: 10 uur ds W Kastein
ÖUDORP: 10 uur ds Bosch
SCHERMERHORN: Herv gem, 10 uur
ds Leendertz Geref kerk, 10 en 3 uur
ds Visser
SCHOORL: 10 uur ds C M de Jong
SINT-PANCRAS: Geref kerk, 10 en 4
uur ds Middelkoop
STOMPETOREN: geen dienst Evan
gelisatie, 10 uur ds heer Dekker
URSEM: geen dienst
VEENHUIZEN: 10 uur ds Van Santen
WARMENHUIZENhalf drie ds Bijlsma
van Broek op Langendijk
ZUID-SCHERMER: geen dienst
De Van Goghtentoonstelling in de
Londense Tate Gallery is door
niet minder dan 157.452 personen
bezocht. De directeur der Tate
Gallery, John Rothenstein, ver
klaarde naar aanleiding van deze
grote belangstelling, dat velen
onder de bezoekers nog nooit in
een museum waren geweest. De
reproducties van Van Gogh's wer
ken hadden hen er toe gebracht
om de originele stukken te gaan
zien. Rothenstein zeide voorts,
dat Van Gogh's werk op zeer bij
zondere wijze de huidige genera
tie aanspreekt, wat niet alleen
zijn oorzaak vindt in de door
hem gebruikte kleuren, maar voor
al in Van Godgh's openheid en
transparante zuiverheid.
Alkmaarder-, zegt U dit iets?
Zondag is Uw laatste kans in het
Sted. Museum!
NOORD-SCHARWOUDE, 16 Jan. '43.
123000 kg Witte kool 16.90—17.10; 45000
kg Rode kool f 12—f 13.10; 10000 kg
Gele kool f 6; 2500 kg Veldgele kool
f 8; 3500 kg Groene kool f 15.60—125.30,
2500 kg Peen III f 8.80—f 9.60 en IV
f 8.60; 7000 kg Uien 1 22.90—1 23.60,
grove uien 1 25—1 25.40, drielingen
1 17.30—1 19; 850 kg Bieten I 1 '6.10.
De Engelse lilmactrice Patricia Roc,
bekend uit „2000 vrouwen", „De ma
donna der zeven manen", „Het volk
der zee", „De vrijbuiter", „Bloed
wraak" en „Zigeunerbloed" zal Zater
dagmorgen per auto van Brussel naar
Amsterdam reizen. Zij wordt om
streeks 2 uur des middags bij het Doe
len Hotel verwacht. Des avonds om
kwart over tien komt zij in het thea
ter Tuschinsky, waar zij de premiere
van „Zigeunerbloed" met een kort
woord zal inleiden. Daarna verlaat zij
de zaal, ondertussen aan het publiek
niet minder dan 500 van haar portret
ten uitdelend, voorzien van haar hand
tekening.
Bernard Slijdel, publiciteits-direc-
teur van de Eagle Lion My., vergezelt
haar op haar reis.
BROEK OP LANGENDIJK, 16 Jan.
25000 kg Rode kool 1 12—1 12.80; 11000
kg Gele kool 1 6; 12000 kg Groene kool
1 17.20—1 31.10; 70000 kg Witte kool
1 13.50—1 17.30; 5200 kg Peen 1 8.80—
1 8.90; 10000 kg Uien 1 22.80—1 25.70;
1500 kg Witlol 1 19—1 25 en 3000 kg
Bieten 1 7.10—1 7.50.
WARMENHUIZEN, 15 Jan. 1948. 1000
kg Uien 1 22.50; 20000 kg Gele (vee
voer) 1 1.50; 22600 kg Rode kool 1 12—
f 13.60; 85000 kg Gele kool 1 6; 35000 kg
Witte kool 1 10—1 17.50; 2300 kg Groene
kool 1 11.20—23.10; 2300 kg Bieten 1 7.30
en 1600 kg Peen 1 9.10— 9.20.
Dook
HILLFGONDA VAN REENEN
„Waarde John,
Ik waardeer je brie! en de wijze,
waarop je hem geschreven hebt.
Ja, ik heb Arthur verloren.
Als je hier wilt komen om eens
ernstig met mij over de toekomst
te praten, zal ik je ontvangen. Niet
op de Manor, op Beverley Place,
wanneer je wilt. Ik ben op 't ogen
blik in Londen en voel mij, zonder
Arthur, erg eenzaam.
Arthurs schoenen zijn leeg. Als
ik mijn opinie over je zou kunnen
herzien, kou je er in kunnen stap
pen. Maar dat zal wel alhangen
van onze ontmoeting als het tot
een ontmoeting tussen ons komt.
Bel mij op als je deze brie! ont
vangen hebt, opdat ik zal weten,
dat hij terecht gekomen is. En
kom dan eten, als je geen andere
alspraak hebt. Je weet welke plan
nen ik voor Arthur had. Je bent
geen idioot, ondanks je ongeluk
kige pogingen om ons van het
tegendeel te overtuigen. Hij hield
veel van je. Indien mogelijk, zou
ik mijn plannen op jou willen
overbrengen.
Je
OSBORNE RIVERSIDE."
Frank Newton zette grote ogen op.
Een onbeschrijflijke opwinding maak
te zich van hem meester. Éen schit
terend panorama van de toekomst
trok aan zijn geestesoog voorbij; het
oude 'leven, de goede oude tijd, hoop
en vreugde en rijkdom. Hij was tot
nieuw leven geroepen. Als voortge
dreven door een onweerstaanbare
macht doorkruisten de gedachten zijn
brein. De laatste maanden armoe
de. Dit huwelijkkrankzinnigheid.
CoDvrlebt R.D.P.
Deze gore armoede onuitsprekelijk.
„O, God!" riep hij uit. „Vrij! Weer mij
zelf! Weg van dit alles! Vanavond
nogvanavondvanavond!"
Deze zelfde avond zou hij nog bij
Osborne kunnen zjjn. Gesprekken
zoals hij die gewend was, geurige wij
nen, alle heerlijkheden van de wereld
aan zijn voeten.
Arthurs schoenen!
Huiverend liep hij op en neer, bleef
bij het raam staan, keek naar buiten.
De straat als een vuile riviër, al deze
armoedige straten als vuile rivieren,
rommel en verdorde bladeren mee
slepend, her- en derwaarts, mee
slepend deze mensen, die even weinig
wilskracht hadden als dieren; hoe kon
hij het ooit, ooit voor mogelijk ge
houden hebbep. dat
Het zou nooit mogelijk geweest zijn.
Het was zelfmoord. Het was krank
zinnigheid. En toen, terwijl zijn ge
dachten verder holden en de zekerheid
van dit heerlijke leven dat hij
slechts voor het grijpen had hem
als een flonkerende ster wenkte,
dwong hg zich een ogenblik tot be
zinnen, zoals een grote der aarde zich
voor een seconde op een onbelangrijk
heid bezinnen zou. Zijn gedachten
dwaalden naar Dolly. Hij dacht aan
haar vreemde, vluchtige, tedere, doch
oppervlakkige gedachten, die reeds
een brede kloof tussen hen schiepen.
En terwijl die luchtige, vluchtige ge
dachten aan Dolly de flonkerende he
mel van zijn geest bewolkten, dacht
hij aan de tijd. Het was vijf uur ge
weest, toen hij de brief opende. Tijd!
Er hing zo veel af van de tijd, van
snel besluiten, van snel handelen! Hij
tastte in zijn zak, naar zijn geld.
Genoeg. Zonder dat hij het wilde,
vormden zich allerlei plannen in zijn
hoofd.
Zij kon elk ogenblik thuis komen.
Hij had het korte briefje geschre-
schreven, prikte het aan de mand met
appels op'haar tafel. Haar kamer had
alle bekoorlijkheid voor hem ver
loren. Haar naaimachine stond onder
de kap op de tafel; op alles lag het
stempel der armoede. De geranium
leek niet langer het land van de
bloeiende Lotus.
Passie, toen zij hem dag aan dag
verpleegd had, passie opgewekt door
haar worsteling met Carrol, passie,
aangewakkerd door de vlam van haar
prachtig haar, passie was van alles
de schuld. Had zijn bloed niet vaker
sneller voor een meisje gestroomd?
Natuurlijk.
Hij stond reeds op straat, liep snel,
vermeed de weg, die zij komen moest,
liep zonder opkijken door, tot hij in
een geheel andere buurt was. En toen
stapte hij naar een telefooncel en bel
de sir Osborne Riverside, Beverley
Place, No. 16, op.
„Zeg sir Osborne, dat mr. John Ri
verside om acht uur bij he» is. Hoe
maakt sir Osborne het?"
„Dat gaat wel."
(Wordt vervolgd).
Oplossing probleem 14. Opl. 1. 47—41 (36 x 47), 2. 5044
Stand. Zw. 8 sch. op: 3, 8, 9, 14, 17, 18,(40 x 49), 3. 29-4-24 (49 x 46), 4. 26—21
36, 40. Wit,8 sch. op: 15, 26, 29, 33, 37,(47 X 20), 5. 21 x 23 (46 x 19), 6. 15 x 2!!
38, 47, 50.
En nu nog even het volgende
standje:
Zw. 8 sch. op: 6, 8, 13, 14, 18,
19, 23, 25. Wit 8 sch. op: 16, 22,
27, 34, 37, 38, 39, 43.
Wit is aan zet en speelt 3933.
Zwart ziet een kansje, want ziet
in 2328 geen gevaar. Hij
speelde dan ook 2328? Waar
na wit liet volgen: 3430 (28 x
48), 16—11 (6 x 28), 38—32 (48 x
22), 32 x 3 (25 X 34), 3 x 11!
Ter oplossing voor deze week;
PROBLEEM 15
van H. N. J. WINTER.
(Zie diagram).
Zwart 11 sch. op: 11, 13, 15, 17,
18, 19, 22, 23, 27, 35, 36.
Wit 11 sch. op: 24, 25, 26, 29,
31, 34, 37, 39, 43, 45, 48.
Wit speelt en wint.
FIJNE KOEKJES9
EN GEBAKJES
Heerlijk t BIERKADE 3
Tel. 4432
