Economische opbouw met hulp van
Nederland
Vergoeding van oorlogsschade in
banen
.nieuwe
Maandag 26 Jan. 1948.
71ste Jaargang No. 21
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Morgenochtend opening Ronde Tafel-conferentie
s&ar^ T
Nieuwe belasting tot een
bedrag van 250 millioen
per jaar
Wie kolengeld moeten
halen
VOLKSPARTIJ voor
Vrijheid en Democratie
opgericht
Franse franc
gedevalueerd
Aardbeving
op Philippijnen
In twintig jaar 500 maal
Amsterdam-Batavia
Republiek aanvaardt
de zes punten
OPSTAND
in de Oekraïne
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Telefoon 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 234000
(th.v. N.V. Dagblad
voor Noord-Holland)
Directeur: J. Bijlsma
ALKMAAHSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden 1.elk woord
meer 5 cent, uitsluitenO
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, f 3.90 per kwartaal
Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen.
Rayonredacteur: W. Oliemans.
Mr. dr. Buiskool: „Suriname biedt grote mogelijkheden'
(Van onze speciale verslaggever)
In de directiekamer van de Helderse Tivoli-bioscoop troffen wij de heer
en mevrouw mr. dr. Buiskool, die van hun verblijf in Nederland al
vorens te Den Haag de Ronde Tafelconferentie gaat beginnen gebruik
maken om oude relaties in onze provincie te bezoeken. In ons nummer van
Maandag 19 dezer schreven wij reeds iets naar aanleiding van een kort on
derhoud dat wij onmiddellijk na de aankomst op Schiphol met dr. Buiskool
mochten hebben, maar thans hadden wij gelegenheid om nader op enkele
punten in te gaan.
bananen:
,Wat de bananen betreft kan ik he
laas minder optimistisch zijn. De ba
nanenteelt heeft ontzettend met ziekten
te kampen gehad, maar er zijn ernstige
plannen van de „bacoven-cultuur"
weer op het oude peil te brengen. Het
zelfde is het geval met de cacao-cultuur
die erg te lijden heeft gehad van de
krulloten-ziekte. Ook deze wordt met
kracht bestreden, waarbij de tropische
proeftuin in -Paramaribo onschatbare
diensten bewijst. U begrijpt wel, dat de
plannen tot herstel van deze cultures,
vooral van de bacoven-cultuur, gericht
zijn op de export. En daarbij moet men
niet uit het oog verliezen, dat voor het
vervoer van bananen speciale bacoven-
boten nodig zijn, om bederf onderweg
te voorkomen".
„Biedt Suriname ook mogelijkheden
voor industrieën?"
Grote mogelijkheden zelfs", verze
kert dr. Buiskool ons met nadruk. „Het
bevorderen van industriële bedrijven is
zeer gewenst, speciaal op het gebied
van de agrarische industrie. Vooral bij
voorbeeld het aantal fabrieken ter ver
werking van cocosnoten tot spijsoliën
en vetten moet sterk worden uitge
breid. Dat is een heel belangrijke cul
tuur, zodat de stichting van oliever-
werkende industrieën van grote beteke
nis is, niet alleen voor Suriname en
Nederland, maar voor de gehele we-
Het spreekt vanzelf dat ons gesprek
spoedig liep over de economische en
politieke toestand van Suriname, het
gebiedsdeel waaraan dr. Buiskool in de
tijd dat hij er gewoond en gewerkt
heeft, zijn hart heeft verpand, maar
dat voor zovelen in Nederland vrijwel
Terra incognita" is. Men weet, dat ook
Suriname streeft naar een zo groot
mogelijke zelfstandigheid, en men heeft
voorts wel eens gehoord dat^ Suriname
iets betekent voor de aluminium-pro-
ductie op onze planeet, maar dan houdt
ös kennis over dat vijf maal Nederland
metende gebiedsdeel meestal op.
Dr. Buiskool is de aangewezen
persoon om eens meer licht daar
over te doen opgaan. Naast zijn
functie als President van het Hof
van Justitie te Paramaribo beweegt
hü zich namelijk ook op economisch
en sociaal terrein, doordat hij ook
voorzitter is van de Bemiddelings-
raad ('n college van drie personen,
overeenkomst vertonend met ons
College van Rijksbemiddelaars) en
van de Economische Adviesraad!,
die de Gouverneur buiten het De
partement van Economische Zaken
en andere regeringsinstanties om,
over economische aangelegenheden
heeft te adviseren. Beide instanties
werden ruim een jaar geleden in
het leven geroepen.
DE LANDBOUW
reld. Op het ogenblik wordt nog te
veel cocos met de hand verwerkt, en
we hebben al zo'n groot gebrek aan
arbeidskrachten. U moet bedenken, dat
in Suriname nauwelijks 200.000 mensen
wonen op een gebied, dat vijf maal de
oppervlakte van Nederland heeft! Die
bevolkingsdunheid is één der meest fa
tale remmen voor de economische op
bouw van het land. Mensen moeten er
komen, het bos moet voor een belang
rijk deel worden gekapt, dan kan te
gelijk onze houtexport die reeds veel
groter is dan vóór de oorlog nog
sterker worden uitgebreid. Er zijn al
heel veel concessies uitgegeven".
POLITIEKE TOEKOMST.
Wanneer we tenslotte informeren
naar dr. Buiskool's gedachten over de
politieke toestand van Suriname, neemt
hij begrijpelijkerwijs een zekere reser
ve in acht. Uiteraard wil hij niet voor
uitlopen op hetgeen straks om de
Ronde Tafel zal worden besproken.
Wel geeft dr. Buiskool ais zijn
mening te kennen, dat de toekom
stige verbondenheid tussen Neder
land en Suriname geheel zai afhan
gen van de vraag, of Nederland aan
Suriname de noodzakelijke finan
ciële hulp zal verlenen. „De door
Suriname gewenste politieke zelf
standigheid in inwendige zaken zal
alleen dan volledig tot haar recht
kunnen komen, wanneer deze ge
paard gaat met een sterke econo
mische opbouw, waarvoor de hulp
van Nederland zeer gewenst is".
Nederland dient ,ten opzichte van
Suriname op zijn qui-vive te blijven,
cpdat niet financiëel sterke landen ge
bruik gaan maken -ëan kansen, die door
Nederland onbenut bleven. Morgen
ochtend om elf uur wordt in het ge
bouw van de Eerste Kamer te Den
Haag de Ronde Tafelconferentie ge
opend. Het aangename onderhoud dat
wij met mr. dr. Buiskool hadden, ver
sterkte bij ons de indruk, dat Suriname
in deze begaafde en scherpzinnige
jurist-econoom een krachtig pleitbe
zorger zal hebben.
woning-
De politieke situatie in Suriname is,
aldus mr. Buiskool, niet los te zien
van de economische ontwikkeling, die
momenteel in het brandpunt Van de
belangstelling staat. „Als Suriname aan
de nodige middelen geholpen wordt,
dan acht ik de economische bloei van
Suriname, gezien de mogelijkheden in
dit land, onbetwist. Suriname heeft
thans het grootste gebrek aan geld en
aan arbeidskrachten, speciaal voor de
landbouw. Volgens recente gegevens
heeft Nederland zelf momenteel geen
plaats voor vijftigduizend arbeidskrach
ten in de landbouw, maar men moet
niet denken dat deze eventueel onmid
dellijk in Suriname emplooi zouden
kunnen vinden. De grond, die voor
landbouwdoeleinden geschikt is, zal
eerst door irrigatie, inpoldering enz.
nog in cultuur gebracht moeten wor
den.
„U spreekt nu blijkbaar over de kust
strook. Is in de toekomst ook in het
binnenland de beoefening van land
bouw mogelijk?" vragen wij.
„Inderdaad zal deze mogelijk zijn,
maar dan zal toch eerst in de verder
van de kust gelegen gebieden ontbos
sing moeten plaats vinden. Het spreekt
vanzelf, dat er dan wegen aangelegd
moeten worden, en dat er huizen ge
bouwd moeten worden."
„Is er in Suriname ook
schaarste?"
„Ook bij ons heerst woninggebrek,
wel niet zo nijpend als in Nederland,
maar wij hebben toch ook met het pro
b'leem te worstelen. Men staat' thans
voor de vraag of men uitsluitend hou
ten woningen zal blijven bouwen, of
dat overgegaan moet worden tot een
gemengde bouw of tot het bouwen van
geheel stenen woningen. Er wordt in
West-Indië, met name op San Domin
go, geëxperimenteerd met huizen van
aluminum, speciaal voor de tropen."
DE BAUXIET-PRODUCTIE
„Suriname levert bauxiet voor de
aluminum-fabricage, maar de bouw
stenen moeten zeker worden inge
voerd?
„Neen," antwoordt dr. Buiskool,
en er klinkt een beetje trots uit z'n
stem, „we hebben grote steengroe
ven, maar deze liggen vrij diep het
binnenland In. De bauxietwinning
is in het afgelopen jaar ongekend
TsnnSp°eaig segaan. Er werd
.800.000 ton geëxporteerd, voorna
melijk naar Amerika. Dat is voor
nu en voor de toekomst wel één
Ta" oiierbelangrijkste grondstof
fen, die Suriname oplevert."
enmet onze banaantjes
Iangstellend iniormeren we be"
riwioc T ..aasappelen, manda
rijntjes, grapefruit en citroenen! ic
zeer behoorlijk geweest. He? was het
vorig jaar alleen maar zo jamLTd JX
NeTl Sl',Cht geregeld Was- in
Nederland onevenredig ho»
moesten worden betaald. De schÏÏd
hiervan lag niet bij Suriname, maar bh
regeringsinstanties en importeurs in
Nederland. Er zijn nu maatregelen se
nomen, dat deze ongewenste gang van
zaken zich niet zal herhalen.
Bij de Tweede Kamer der Staten-
Generaal is ingediend het wetsontwerp
cp de materiële oorlogsschaden. Bij
aanvaarding van dit ontwerp zullen
alle tot dusver in verschillende beslui
ten verspreide bepalingen op het ge
bied van de door particulieren geleden
oorlogsschade komen te vervallen en
zal van het oorlogsschaderecht een
overzichtelijk geheel zijn verkregen.
Het wetsontwerp geeft echter meer
dan een overzichtelijke samenvatting
van hetgeen tot heden reeds gold. Het
ontwerp kent geheel nieuwe grond
slagen, welke tot uitkomsten leiden die
voor-de getroffenen belangrijke verbe
ringen betekenen. Het belang dier ver
beteringen komt sterk naar voren in de
memorie van toelichting, waarin een
vergelijking wordt gemaakt tussen het
totaal van de verplichtingen, welke de
staat bij aanvaarding van het wets
ontwerp op zich neemt en de lasten
welke ingevolge de bestaande maat
staven reeds op hem zijn gelegd.
Het wetsontwerp komt tot een to
taalcijfer van 5.132.000.000. De gel
dende maatstaven bleven hier ruim
2 milliard onder en zouden tot een
totale verplichting hebben geleid van
.f 3.104.000.000. Ondanks deze haast
astronomische bedragen verstrekt het
wetsontwerp toch nog niet over de
gehele lijn een integrale vergoeding
van de geleden schade. Een oplossing
van het vraagstuk van de materiële
oorlogsschade in deze zin, welke nog
een f 2 milliard méér zou hebben
gevraagd, heeft de regering niet kun
nen aanvaarden.
verdeling van de 2 milliard,
wetxe het ontwerp méér aan schade
vergoeding toekent dan volgens de gel
dende maatstaven zou worden uitge
keerd geschiedt naar geheel nieuwe
maatstaven.
Het ontwerp leidt er toe dat de scha-
evergoedmg aan de economisch zwak
keren vollediger zal worden gemaakt
dan die aan de economisch sterkeren.
Dit is vooral van belang voor de arbei
ders en de kleine middenstanders.
NIEUWE BELASTINGEN
De regering heeft het noodzakelijk
geoordeeld een schema te ontwerpen
voor belastingverhoging en belasting
herziening, welke per jaar een bate
Van 250 millioen zullen moeten af
werpen. Langs deze weg zal in 50 jaar
de oorlogsschuld zijn afgewikkeld.
Als nieuwe belastingen zijn gedacht
in de eerste plaats een huurbelasting
en voorts1 een belasting op onroerende
goederen met uitzondering van kerk
en schouwgebouwen toebehorende
aan instellingen van de dode hand, het
registratie- en zegelrecht, de personele
belasting, de inkomstenbelasting, de
vermogensbelasting en de omzetbelas
ting.
Omtrent een huurbelasting wordt in
de memorie van toelichting verklaard
dat de regering voornemens is, zodra
dit in het raam van haar prijs- en loon
politiek mogelijk is, een verhoging van
de huurprijzen van onroerende goede
ren toe te staan. Zij acht het ge
rechtvaardigd om, zodra het huurpeil
aldus kan worden verhoogd, een huur
belasting in te voeren, te heffen naar
de maatstaf van de huurwaarde van
hier te lande gelegen gebouwen, zowel
woningen als bedrijfspanden en onver
schillig of zij al dan niet zijn verhuurd.
De 57-jarige Otto Rasch wordt ervan beschuldigd persoonlijk verantwoor
delijk te zijn voor 75.000 moorden. De 75.000 slachtoffers waren Joden,
Zigeuners en andere „wegens ras of politieke overtuiging" niet gewenste
personen". Rasch, die verklaart zenuwziek te zijn, wordt op een brancard
binnengedragen
Dinsdag a.s. kunnen de houders
van een kolenkaart TA 707 en TB
707, wier naam begint met de
letters FeGo van het plaat
selijk postkantoor terugbetaling
ontvangen van de pqr 1 Juli 1947
verhoogde kolenprijs. Het kantoor
is geopend van v.m. 9 tot n.m.
3 uur.
Als resultaat van de Zaterdagoch
tend gehouden vergadering van de
Partjj van de Vrijheid in een der zalen
van Bellevue te Amsterdam, werd
besloten samen te gaan met het comi
té ter voorbereiding van de oprich
ting van een democratische volks
partij en een nieuwe partij „De Volks
partij voor Vrijheid en Democratie"
te stichten. Het voorstel tot de fusie,
uitgegaan van hét hoofdbestuur van
de Partij van de Vrijheid, werd aan
genomen met 189 tegen 2 stemmen.
Het Franse kabinet heeft Zaterdag
een wet aangenomen, „die betrekking
heeft op de regeling van de markt in
buitenlandse deviezen en in goud", al
dus meldt een officieël communiqué
In het orgaan van de Franse staat,
het Journal Officiel, is de devaluatie
van de Franse franc tot een koers van
214,392 ten opzichte van de dollar en
ten opziehte van het pond sterling be
kend gemaakt, zodat de devaluatie nu
van kracht is geworden.
DE EERSTE MAANDEN GEEN
HUWELIJK VAN EX-KONING
MICHAEL
Volgens majoor Jacques Vergotti,
vleugeladjudant van ex-Koning Michael
van Roemenië, wiens verloving met
Prinses Anne van Bourbon-Parma voor
het eerst officieel erkend is, zal het
huwelijk de eerste maanden niet plaats
hebben, daar de Koning niet de indruk
wil wekken, dat hij om zijn huwelijks
plannen Roemenië heeft verlaten.'
Volgens radioberichten zijn de cen
trale Philippijnen getroffen door een
der hevigste aardbevingen sinds vijf
tig jaar. Uit Manilla wordt vernomen,
dat tenminste twintig personen ge
dood enettelijke tientallen gewond
zijn. Er zijn in totaal elf schokken
waargenomen.
Het ergste is klaarblijkelijk Panay er
aan toe, waar dertien personen om het
leven kwamen. Enige mensen zijn daar
bedolven door het puiii van de klok-
ketoren en de Tohplrog-k athedraal.
De aanslagen in Jeruzalem duren voort. Tijdens een bomaanslag werden 15
Arabieren gedood en 41 gewond. Tijdens hun vlucht werden vijf Joden,
die de aanslag gepleegd hadden, neergeschoten. Arabieren dragen een ge-
wonde weg.
„Eerst toen ik na drie jaren Japans
kampleven voet zette aan boord van
een K. L. M. vliegtuig, dat ons naar
Nederland zou brengen, kreeg ik het
rechte gevoel werkelijk bevrijd te
zijn" sprak Zaterdagavond minister
Jonkman, toen hij namens de Neder
landse regering de K. L. M. en de
heer Plesman (want de K. L. M. en
Plesman zijn één, aldus de minister)
complimenteerde. Zaterdagavond her
dacht de K. L. M. dat zij twintig jaar
geleden haar tochten op Indië begon
met een soiree in haar gebouw,
waartoe behalve da minister van
Overzeese gebiedsdelen en de gezan
ten vari de landen, over welker ge
bieden de K. L. M. op haar Indische
tochten vliegt, ook verschillende hoge
ambtenaren van onderscheidende de
partementen en rijksdiensten waren
genodigd, benevens vele zakelijke re
laties van de nationale luchtvaart
maatschappij! Minister Jonkman hul
digde de heer Plesman en zijn mede
werkers, die de oude Nederlandse
tradities voortzetten en hoog houden,
die hun taak van saambundelen op
zo uitnemende wijze vervullen.
De K. L. M. herdacht twintig jaar
vliegen op Nederlands-Indië op de
dag, waarop zij haar 500ste vlucht na
de bevrijding op Indië volbracht. De
heer Plesman memoreerde de eerste
vlucht op Indië van de heer v. d.
Hoop, de beroemde kerstvluoht van
Smirnof, de overwinning van de
„Uiver" en herinnerde er in zijn wel
komstwoord aan, dat er thans dage
lijkse vluchten zijn op Indië, welke
van de aanvang af op 't programma der
toekomst hadden gestaan. Dankwoorden
ook sprak de heer Plesman tot de re
gering en- zijn medewerkers.
Koninklijke familie bezocht
Stadsschouwburg
H. M. de Koningin en H. K. H. prin
ses Juliana woonden Zaterdagavond
de opvoering bij van Shakespeare
„Richard III", dat door het Amster
dams Toneelgezelschap onder regie
van A. Defresne, met Albert van
Dalsum in de titelrol in de Stads
schouwburg te Amsterdam ten tonele
werd gevoerd.
Toen de vorstelijke gasten de zij
loge C, de vaste plaats van H. M. als
lid van de Wagnervereniging, betra
den, verhieven alle aanwezigen zich
van hun plaatsen en maakten front
naar de loge.
De roep: „Leve de Koningin" werd
aanstonds door allen overgenomen.
H. M. dankte met een buiging voor
deze spontane atttentie.
Belgische studenten
demonstreerden voor de
Koning
Zoals wij reeds berichtten, hadden
de studenten van de rechtskundige
faculteit te Leuven besloten gisteren
in staking te gaan om te protesteren
tegen professor Dabin, die een bro
chure het licht heeft doen zien, waar
in hij op rechtskundige gronden de
houding van de Belgische koning in
1940 afkeurt. Op de Vlaamse col
lege's was gisteren vrijwel niemand
aanwezig. In de Kraekenstraat had
zich een groot aantal studenten op
gesteld om professor Dabin te belet
ten het Spoelberghinstituut te betre
den. Do professor kwam evenwel
door een achtërdeur binnen, waarop
de Vlaamse studenten het lokaal pro
beerden binnen te dringen, waar prof.
Dabin les gaf aan Waalse studenten,
Zij ramden met een bank de deur van
het leslokaal en veroorzaakten een
dusdanig tumult, dat prof. Dabin er
niet in. slaagde het woord te herne
men. Hij verliet het instituut Spoel-
bergh hierop onder bescherming van
ofcfl wöalse studentes»,
In een gisteren uitgegeven commu
niqué verklaart de commissie voor
Goede Diensten, dat zij duidelijk
wenst te maken, dat zowel de Neder
landse als de Republikeinse delegatie
de zes punten van de commissie on
voorwaardelijk als basis voor de po
litieke besprekingen aanvaardden.
Het communiqué zegt voorts, dat
vanv/ege het misverstand, dat gerezen
is naar aanleiding van de brief der Re
publikeinse delegatie betreffende de
zes punten, welke brief op 19 Januari
is bekend gemaakt, de commissie te
Djogja deze kwestie besproken heeft
met de leden van de Republikeinse re
gering. Na deze bespreking, aldus het
communique, adresseerde President
Soekarno een brief aan de commissie,
waarin wordt verklaard, dat de Repu
blikeinse regering de zes punten van
de commissie onvoorwaardelijk aan
vaardde. De commissie verwacht, dat
de onderhandelingen tussen de beide
delegaties Woensdag 28 Januari zullen
v/orden voortgezet.
Een communique van de Republi
keinse regering zegt eveneens, dat de
Republikeinse regering de betrokken
zes punten „geheel en onvoorwaarde
lijk aanvaardt". Dit deelt de rêgering
der Republiek Indonesia mede zowel
aan de Nederlandse regering als aan
de commissie van drie. Deze aanvaar
ding, zo voegt het communiqué er
aan toe, is natuurlijk verenigbaar met
de voorwaarden, waaromtrent men
het met de Nederlandse delegatie
eens was geworden en die vervat zijn
in de brief der Republikeinse rege
ring van vijftien Januari.
Evenals Nederland behoudt de
Republiek zich het recht voor op enig
punt commentaar te leveréb of eni
gerlei kwestie op te werpen, die met
de punten samenhangt.
De Nankingse correspondent van de
„Journal American" heeft verklaard'
dal de Chinese geheime dienst te we
ten is gekomen, dat de eerste „grote
opstand in de geschiedenis van de
Sovjet-Unie in de zuidelijke Oekraïne
ontvlamd is".
De correspondent beweerde, dat LI
Eoe, de minister voor de partij-orga
nisatie in de Chinese regering, deze
mededeling verstrekt had, uitsluitend
bestemd voor de „Hearst bladen".
Anderhalf milliaen personen zouden
bij de opstand betrokken zijn, waarbij
een eeuwenoud nationalisme en wrok
tegen slechte behandeling door Mos
kou een rol zouden spelen. De bevol
king in de zuidelijke Oekraïne zou de
steun hebben van een sterke guerilla-
macht. Gedeelten der bevolking zou
den naar Siberië gedeporteerd zijn,
doch het zou niet gelukt zijn
de honderdduizenden guerilla's te ver
slaan. Deze zouden zich in de dichte
wouden verbergen en vaak slagen
toebrengen aan de Sovjet-troepen.
De guerilla's zouden trachten oud
strijders van andere Sovjet-republie
ken te werven voor een grote alge
mene revolutie.
Hevige sneeuwstorm in de
Ver. Staten
De Oostelijke staten van de v.-s. en
in het bijzonder de stad New Fork
worden geteisterd door een hevige
sneeuwstorm. Heb New Yorkse vlieg
veld, Laguardia is voor vertrekkende
vliegtuigen gesloten.
Men vreest, ^dat een vliegtuig van
de kustwacht met vijf personen aan
boord als verloren moet worden be
schouwd. Het toestel heeft de lucht
haven van Baltimore doen weten, dat
het door de sneeuwstorm niet kon
landen, doch daarna heeft het niets
meer van zich doen horen.
In verschillende gebieden zijn reeds
17 personen ten gevolge van het weer
overleden. Treinen hadden dikwijls
meer dan 7 uur vertraging en het
vertrek van de oceaanstomer Queen
Elizabeth uit New York moest wor
den uitgesteld.
Zuid-Californië beleeft echter zijn
31ste dag zonder regen en de grote
hitte brengt de oogst in gevaar.
WAAR ZAL DE VOLGENDE
ASSEMBLEE DER V.N. WORDEN
GEHOUDEN?
Naar de opvatting van de commis
sie van deskundigen van de V.N.;
welke onder leiding van de secretaris
generaal der V.N., Trygve Lie, ons
land bezocht, is het mogelijk de vol
gende assemblee der V.N., zowel in
Genève, Parijs, Brussel als in ons land
te houden.
Zulks werd door onze landgenoot,
de heer A. Pelt, adjunct-secretaris
generaal der V.N., medegedeeld op
een persconferentie, welke onder lei
ding van de heer Trygve Lie, op het
departement van Buitenlandse Zaken
gehouden werd. Deze opvatting was
het resultaat van het onderzoek, dat
de heer Lie en zijn staf in de vier
landen hebben verricht.