Toestand in Palestina wordt
eerder slechter dan beter
Donderdag 5 Febr. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN ,45ste Jaai« No-30
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Veiligheids- en bestuursdiensten dreigen
ineen te storten bij opheffing mandaat
„Rijkseenheid"
waarschuwde tegen
Koninklijke rede
Rede maakt uitstekende
indruk te Londen
WEERBERICHT
Bliksem sloeg in zijn
fluitje
Sociale lasten stijgen
Ook witlof naar
de vaalt
Anthony van Kampen naar Indonesië
J
Fruitteelt gestegen
Gaan Belgische prtsen
staken
ZUINIG
MET HUISHOUDZEEP
Nieuwe Bonnen
Wie kolengeld moeten
halen
België overweegt geen
devaluatie
DUITSLAND
EN DE BENELUX
F ons blad van gister schreven
wij over de noodtoestand, waar-
In vele Langedijker tuinders verkeren
door de export-stop van kool ten be
hoeve van de Duitse burgerij. In dit
verband is het tekenend gade te
slaan, wat er zich in de Britse en
Amerikaanse zónes in deze dagen af
speelt. Een millioen arbeiders legde
het werk neer uit protest tegen de
lage voedselrantsoenen. Het is won
derlijk welke woorden de militaire
gouverneur van de Amerikaanse zóne
naar aanleiding van de stakingen
sprak tot de te Stuttgart verzamelde
Duitse bestuurders: „Al het voedsel,
dat er maar te krijgen is, is bq elkaar
gehaald. Deze demonstraties zullen
niet meer voedsel kunnen verschaf
fen". Dit is een flagrante leugen.
Daarvan kunnen de Langedijker tuin
ders meepraten.
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voor dam 9 - Telefoon 9320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 234000
(t.n.v. N.V. Dagblad
voor Noord-Holland)
Directeur: J. Bijlsma
ALKMAARSCHE COURA
TARIEVEN:
Advertenties: 1,6 cent per
millimeter. Familieberichten
20 cent per millimetér.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden 1.elk woord
meer 5 cent, uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, f 3.90 per kwartaal
Wrnd. Hoofdredacteur: Jac. Broersen.
Rayonredacteur: W. Oliemans.
In haar eerste rapport aan de Vei
ligheidsraad waarschuwt de commis
sie voor Palestina er voor, dat de
veiligheids- en bestuursdiensten in
Palestina ineen zullen storten, bij de
beëindiging van 't Palestijnse man
daat, tenzij de commissie voor Pales
tina voldoende in de gelegenheid
wordt gesteld haar gezag uit te oefe
nen.
„Alle tot nog toe voor de commissie
beschikbare inlichtingen leiden tot de
slotsom, dat de toestand in Palestina zo
wel wat de veiligheid als het burger
lijk bestuursgezag betreft waarschijn
lijk eer slechter dan beter wordt", al
dus het rapport. De kwestie van een
internationale strijdmacht zal in een
speciaal rapport aan de Veiligheids
raad worden» be'/andeld.
21 Januari heeft Sir Alexander Ca-
dogan, de Britse vertegenwoordiger in
Palestina,die door de commissie ge
raadpleegd is, verklaard, dat in de hui
dige omstandigheden de Joodse be
wering, dat de Arabieren de aanvallers
en de Joden de aangevallenen zijn, niet
houdbaar is. Volgens Cadogan wil de
Engelse regering de commissie toestaan
kort vóór de beëindiging van het man
daat in Palestina aan te komen, opdat
de commissie gedurende een periode
van bijvoorbeeld 14 dagen haar ver
antwoordelijkheden op zich kan nemen.
De commissie heeft de economische
vraagstukken met betrekking tot de
verdeling voorlopig bestudeerd en stap
pen genomen om tot vorming van een
uit drie leden bestaande voorbereiden
de economische commissie te komen.
Deze commissie zal zich moeten wijden
aan vraagstukken betreffende de vor
ming van een tolunie, koersen, vervoer
en verbindingen, vervolgens moeten on
derhandelen met Engeland en met ver
tegenwoordigers van Joodse en zo mo
gelijk Arabische gemeenten in Palesti
na over bepaalde aangelegenheden.
Aan de vooravond van de dag,
waarop H.M. de Koningin haar ra
diorede tot onze bondgenoten zou
houden inzake Indonesië heeft het
nationale comité „Handhaving Rijks
eenheid" een telegram gericht aan de
minister-president, waarin het zijn
bezorgdheid hierover uitsprak.
„Indien Hare Majesteit zich, aldus 't
telegram, zij het indirect, zou uitspre
ken ten gunste van dit beleid, dan zou
dit zodanig kunnen worden opgevat,
met name in het buitenland dat onze
constitutionele gebruiken niet kent,
dat hoogstderzelve vereenzelvigd wordt
met de regeringspolitiek, hetgeen
in verband met de stemming in
den lande ten aanzien van die poli
tiek in hoge mate bedenkelijk zal zijn
Voor het prestige der monarchie".
„Het Comité tot Handhaving der
Rijkseenheid veroorlooft zich voren-
gaande beschouwingen onder uw aan
dacht te brengen, zij het wellicht ten
overvloede, omdat het zich de vrijheid
wil voorbehouden te zijner tijd even
tueel openbaar te maken, dat het ge
waarschuwd heeft tegen een inconsti
tutionele en voor het prestige en aan
zien der monarchie uiterst bedenkelij
ke handeling, waarvoor U de verant
woordelijkheid draagt".
Het telegram was o.m. ondertekend
door: Prof. P. S. Gerbrandy, C. J. I. M.
Weiter en Generaal Winkelman.
De radiorede, waarin Koningin
WUhelmina heeft gesproken over de
plaats welke het nieuwe Indonesië
in de Nederlandse gemeenschap zal
Innemen en waarin zij de koloniale
gedachte heeft doodverklaard, heeft
te Londen een uitstekende indruk
gemaakt.
Hoewel de bevoegde instanties zich
er toe beperken uitdrukking te geven
aan hun tevredenheid, is men hier in
het algemeen de mening toegedaan,
f plechtl8 gedane verklaring
de rmla n+Seeft te vertr°uwen, dat
de Inrinr, Ten de Nederlanders en
de Indonesische Republikeinen geslo-
!!nde7ik ndS0Vereenk0mst Uit-
Kütief „7 rrden omSez®t in een
definitief en duurzaam verdrag
Weersverwachting (geldig tot he
denavond)
IETS MEER ZON.
Wisselende bewolking met lange
opklaringen. Ongeveer dezelfde
temperatuur als gisteren. Geleide
lijk verder afnemende wind uit
Westelijke richtingen.
De heer Stanley D Cockayne is de
eerste voetbalscheidsrechter, die er
prat op kan gaan, dat zijn fluitje
door de bliksem werd getroffen. Hij
wil nu aan de F.A. vragen het ge
bruik van bakelieten fluitjes toe te
staan, teneinde dergelijke incidenten
in de toekomst te voorkomen.
Mr. Cockayne bracht tijdens een
wedstrijd te Wolverhampton de fluit
naar zijn lippen, want er was een
overtreding in het strafschopgebied
begaan, toen er een lichtstraal uit
zijn hand scheen te komen. Hij bleef
stokstijf staan, met de fluit tegen zijn
lippen, maar er kwam geen geluid
uit, tot stomme verbazing van de
spelers, die een penalty verwachtten.
De scheidsrechter bleek verdoofd en
wist niet wat er'gebeurd was.
Enkele minuten later kon hij zijn
taak hervatten, met alleen maar een
raar gevoel in zijn arm. Maar aange
zien hij zich hoegenaamd niet kon
herinneren voor welke overtreding hij
had willen fluiten, moest het spel
zonder strafschop na een opgooi wor
den voortgezet. Sindsdien is de heer
Cockayne een absoluut voorstander
van de bakelieten fluit geworden.
De minister van verkeer eh water
staat heeft over het tijdvak 1 Juli '46
—31 Dec. '47 de percentages vastge
steld, welke een aantal beroepen
(bouwvakken, metaalnijverheid, ver-
warmings- en electrotechnisch be
drijf) voor sociale lasten in rekening
mogen brengen van de wettelijk toe
laatbare en betaalde lonen. De percen
tages, welke in de 2e helft van 1946
varieerden van 213/440 stegen in
de maanden Nov. en Dec." 1947 van
25 3/4 (electrotechnisch bedrijf) tot
50% (heiersbedrijf). Voor verschillen
de beroepen, o.m. burgerlijke en utili
teitsbouw, water-, spoor- en wegen
bouw, straatmakers- en stucadoorsbe-
drijf en zwarte corps stegen de per
centages van gemiddeld 25 tot gem.
37. Voor het heiersbedrijf zelfs van
381/4 op 50%. De percentages omvat
ten de kosten voor: ongevallenverze
kering, ziekteverzekering, wettelijk
verzuim, wettelijke aansprakelijkheid,
kinderbijslag, vereveningsheffing, zie-
kenfondsenbesluit, invaliditeits- en
ouderdomsverzekering, vacantiebonnen
en -gelden en vorstverletcoupons.
Een partij van 26.000 kilo witlof," die
op de veiling te Venlo onverkoopbaar
was, is in de verboden strook langs de
Duitse grens vernietigd. De witlof be
stond grotendeels uit tweede soort. Een
en ander is het gevolg van de grote
aanvoer van kwaliteitswitlof uit Bel
gië, dat zelf overstroomd wordt door
nog goedkoper Italiaans witlof. Bo
vendien is er meer vraag naar bloem
kool, welke als gevolg van de zachte
winter nog steeds op de veiling wordt
aangevoerd.
Te IJmuiden is de derde hoogoven officiéél in gebruik genomen. Dit be
tekent een belangrijke verhoging van de ruwijzer-productie en het
brengt ons deviezen in. Prof. ten Doesschate steekt de hoogoven aan.
J_jET verheugt ons de lezers van ons blad te kunnen berichten, dat
onze medewerker Anthony van Kampen door de Minister van
Marine en de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten in staat gesteld is
als gast der Koninklijke Marine een réis van ongeveer een half jaar
door Indonesië te maken. Het motief, hetwelk het Ministerie aan
leiding gaf tot deze bijzondere onderscheiding, was gelegen in het
feit, dat men ten Departemente de behoefte gevoelt aan- goede
maritieme voorlichting.
^NTHONY VAN KAMPEN vertrekt begin April aan boord van Hr.
Ms. torpedobootjager „Kortenaer" uit Nieuwediep, alwaar het
schip thans op de Rijkswerf gereedgemaakt wordt. Ons blad heeft
zich verzekerd van een exclusieve reportage van de gehele reis naar
en in Indonesië, dus zowel van de uitreis als het verblijf in de
Archipel en de terugtocht naar Patria.
gINNENKORT komen wfl nader op één en ander terug.
Arrestant slikte knopen en
een vork
De Hilversumse recherche heeft met
de arrestatie van twee Hilversummers
de 22-jarige J. de W. en de 21-jarige
J. B., een serie inbraken, welke de
laatste tijd te Hilversum werden ge
pleegd, opgelost.
J. de W. trachtte zich, na zijn arres
tatie, in zijn cel aan zijn straf te ont
trekken, door enige knopen van zijn
vest, alsmede een vork, welke hij te
voren in tweeën brak, in te slikken.
Hij moest daarop naar een ziekenhuis
worden overgebracht voor het onder
gaan van een maagoperatie.
De in ons land met fruitbomen (ap
pels, peren, enz.) beteelde oppervlak
te steeg volgens de uitkomsten der in
ventarisatie van het C. B. S. van
55.795 ha in Mei 1946 tot 59.349 ha in
Mei 1947 tegen 48.627 ha in dezelfde
maand 1939. Een stijging dus sedert
1939 van 10.700 ha. Het aantal bomen
bedroeg in Mei 1.1. 12.8 millioen.
Verloren uren
Het aantal werkstakingen en uit
sluitingen heeft in 1947 volgens
een overzicht van het C.B.S. be
dragen 276 met totaal 66.700 werk
nemers en 203.000 verloren ar
beidsdagen. In 1946 vonden 283 ge
schillen plaats, waaraandeelna
men 88.900 werknemers met 681.600
verloren arbeidsdagen....
Eén der laatste foto's van Mahatma Gandhi. Een nicht van de Hindoe
leider strooit bloemblaadjes op het lichaam van de grote dode.
De Belgische regering is er enige
tijd geleden toe overgegaan de Bel
gische artsen het gebruik van een spe
ciaal kwitantieboekje voor te schrij
ven teneinde belastingontduiking on
mogelijk te nlaken. Hoe groot deze be
lastingontduiking door de Belgische
geneesheren is, blijkt wel uit een uit
lating van de minister van Financiën,
volgens welke 42 pet. van de artsen
tegenover de fiscus verklaard heeft
jaarlijks minder dan fr. 50.000 te ver
dienen, een inkomen, dat dan onge
veer overeen zou komen met dat van
een arbeider.
Het algemeen Belgisch Verbond van
Geneesheren is over het invoeren van
dit kwitantieboekje in het geheel niet
te spreken.
Uit een ingesteld referendum over
7000 artsen is gebleken, dat van de
5.439 artsen er 5200 zijn, die het kwi
tantieboekje niet gebruiken en bereid
zijn aan elke actie tot afschaffing er
van deel te nemen.
Naar Dr. Titeca, de voorzitter, ten
slotte mededeelde, zullen de artsen,
indien het nieuwe systeem gehand
haafd blijft en de overheid bij niet-
toepassing tot lijfsdwang overgaat, 't
werk, behalve voor dringende geval
len, neerleggen.
Trouwt ex-koning Mjchael
in Mei
Volgens de „Berlinske Tidende" zou
het huwelijk van ex-koning Michael
van Roemenië en Prinses Anne de
Bourbon Parma, plaats vinden in Mei
aanstaande en „allerwaarschijnlijkst"
te Kopenhagen, ofschoon omtrent de
plaats nog geen definitief besluit zou
zijn genomen.
Schriftelijke bekentenis van
Godes
Agence France Presse verneemt
van welingelichte zijde, dat Gandhi's
moordenaar een bekentenis van zesen
dertig bladzijden heeft geschreven,
waarin hij leden van de Mahasabha
beschuldigt, met name een ijzer
magnaat, multi-millionnair uit New
Delhi. Van andere zijde wordt ver
nomen, dat de Mahasabha de samen
zwering voorbereid zou. hebben en dat
de leden zelfs op de dag van de aan
slag uitgenodigd waren naar hun
radio te luisteren om „ongelofelijk
én groot nieuws" te vèrnemen.
De directeur van het Rijksbureau
voor Chemische Producten deelt
mede, dat door verschillende omstan
digheden de laatste Bonaanwijzing
voor huishoudzeep 14 dagen is ver
vroegd. Aangezien de volgende oon
voor huishoudzeep op het normale
tijdstip zal worden aangewezen, zal
het publiek thans acht in plaats van
zes weken met dit rantsoen moeten
toekomen. Men wordt derhalve aan
geraden de nodige zuinigheid te be
trachten, De bonaanwijzing voor
zachte zeep, aanvankelijk vastgesteld
op 18 Maart j.l„ zal in verband met
het bovenstaande een week worden
vervroegd.
VOOR HET TIJDVAK VAN
8 T/M 21 FEBRUARI 1948.
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het kopen van
BONKAARTEN KA, KB, KC 802:
175 Algemeen
17e Algemeen
177 Algemeen
179 Algemeen
165 Reserve
168 Reserve
500 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of
1000 gram jam, stroop,
enz., of 500 gram ver
snaperingen.
1600 gram brood (geldig
t/m 14 Febr. a.s.)
400 gram brood of 1
rantsoen gebak (geldig
t/m 21 Febr. a.s.)
250 gram zachte zeep
125 gram soda.
800 gram brood (geldig
t/m 14 Febr. a.s.)
400 gram brood (geldig
t/m 14 Febr. a.s.)
BONKAARTEN KD, KE 802:
673 Algemeen
674, 675 Alg.
676 Algemeen
677 Algemeen
679 Algemeen
644 Reserve
668 Reserve
500 gr. bananen (voor
inlevering).
250 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of 500
gram jam, stroop enz.,
of 250 gram versnape
ringen.
400 gram brood (geldig
t/m 14 Febr. a.s.)
400 gram brood of 1
rantsoen gebak (geldig
t/m 21 Febr. a.s.)
500 gram zachte zeep
250 gram soda.
400 gram brood (geldig
t/m 14 Febr. a.s.)
500 gram bloem of zelf
rijzend bakmeel of kin
dermeel of kinderbis
cuits.
Voetballer voor 18 000 Pond
Shackleton, de binnenspeler van
Newcastle United en international
gedurende de oorlogsjaren, werd door
Sunderland /oor 18.000 pond overge
nomen. Dit Is na de 20.000 pond voor
Tommy Lawton het hoogste bedrag,
dat ooit voo* een speler betaald Is.
BONKAARTEN MA, MB, MC, MD, MH
802 (büz. arbeid, a.s. moeders en zieken)
1055 Suiker 250 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of 500
gram jam, stroop, enz.,
of 250 gram versnape
ringen.
TABAK- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA, QB, QC 802:
07, 11 Tabak 2 rantsoenen sigaretten
of kerftabak
09 Versnaperingen, 200 gram versna
peringen of 200 gram suiker, bo
terhamstrooisel ènz., of 400 gram
jam, stroop enz.
1? Versnaperingen 100 gram versna
peringen of 100 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz., of 200 gram
jam, stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 6 Februari worden gebruikt.
De bon 673 Algemeen voor bananen,
moét uiterlijk op 14 Februari a.s. bij
een- handelaar in groente en/of fruit
worden ingeleverd.
KEUZEBON BROOD/GEBAK
VOORTAAN SLECHTS TWEE
WEKEN GELDIG.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat de bonnen voor gebak
in den vervolge ln plaats van vier,
twee weken geldig zullen zijn.
Vrijdag a.s. kunnen de houders
van een kolenkaart TA 707 en TB
707, wier naam begint met de
letters KeKo van het plaat
selijk postkantoor terugbetaling
ontvangen van de per 1 Juli 1947
verhoogde kolenprijs. Het kantoor
is geopend van v.m. 9 tot n.m.
3 uur.
Ernest SelUers, directeur voor Bel
gië van het internationale monetaire
fonds, heeft gisteren ten stelligste
ontkend, dat België een devaluatie
van deBelgische franc zou overwe
gen. Hij verklaarde, dat België niet
tot invoering van het systeem der
uiteenlopende wisselkoersen zou over
gaan, en verklaarde tevens, dat Bel
gië niet verwachtte, dat een wijzi
ging in de pariteit van de Franse
franc een aanzienlijke verandering
zou betekenen voor de gunstige beta
lingsbalans tfan België tegenover
Frankrijk,
r\E noodzaak van een spoedige op
lossing van het probleem Duits
land wordt meer en meer voelbaar.
De belangrijke betekenis, welke dit
land vroeger in het ecciiomische stel
sel van dit werelddeel had, een bete
kenis, die nu voor het overgrote deel
is weggevallen, komt steeds meer op
de voorgrond. Het economisch herstel
van Europa wordt door deze bedui
dende missing link ten zeerste belem
merd. Het zal daarom voor de Duits
land vooral in het Westen omringen
de volkeren hoe langer hoe meer een
hartekreet worden tot de bezettende
machten om hier met spoed en de
grootste serieusheid te gaan arbeiden
aan een oplossing.
De bezettende mogendheden schij
nen n.l. ondanks hun vele beloften
zeer weinig rekening te houden met
de vitale belangen der kleinere lan
den. Wij behoeven daarbij slechts
twee namen te noemen: Antwerpen en
Rotterdam. Hoe lang reeds hebben de
onderhandelingen geduurd teneinde
deze beide havens, die voor de oorlog
als transitohavens voor Duitsland
van groot gewicht waren, weer voor
de doorzending van goederen in te
schakelen? Steeds weer waren er an
dere bezwaren en werd slechts ge
dacht aan eigen belang. Hamburg en
Bremen voeren er wel bij en de havens
der Benelux hadden het toekijken.
Wij wijzen hier slechts op een ding,
doch er is meer.
Het is dan ook niet te verwonde
ren, dat na de ministeriële besprekin
gen der Drie Landen in Luxemburg
besloten ls tot de Grote Drie het ver
zoek te richten te worden toegelaten
tot de conferentie, welke op 19 Fe
bruari te Londen begint over het be
stuur van Bizonia.
Men zal Engeland en de Ver. Sta
ten ervan moeten overtuigen een
einde te maken aan dit veronacht
zamen van de belangen der Benelux.
Mogelijk dat de wens van Bevin, te
komen tot een Westelijke Unie en de
wetenschap, dat deze nimmer een
realiteit kan worden zonder de spon
tane medewerking der Drie Landenj
de houding ten opzichte van ons in
zake het urgente Duitse probleem zal
wijzigen.
Andere berichten maken weer mel
ding' van het feit, dat Lucius Clay
heeft medegedeeld, dat een bedrag
van 500 millioen dollar ter beschik
king van Bizonia zal komen ter ver
krijging van voedsel uit Nederland,
Denemarken, Italië, Zweden en Tur
kije. Mocht dit zo zijn, dan is dat
minstens een gevolg van de Duitse
protesten. Jacob Kaiser, de door Rus
land afgezette voorzitter van de Chr.
Democr. Partij in Oost-Duitsland, zei-
de te Keulen, dat de huidige noodtoe
stand het groeien van het communis
me ln de hand zal werken. Een waar
schuwing dus.
Of zullen vooral Engeland en de
Ver. Staten langzamerhand gaan In
zien, dat 'de politiek, die zij tot nu
voerden en gericht was op eigen bei
lang, dat de politiek gekleurd door
verregaande protectie en voorbijzien
van de banden, die' de Drie Landen
met de Duitse ecpnomie bonden, fout
is en straks als een boemerang op de
eigen positie zal terugslaan?
Wfl hopen het, want voortgaan op
de lang gevolgde weg zou op de duur
fnuikend worden voor het noodzake
lijke economische evenwicht in Euro
pa. En economie, men weet het, is de
basis waarop alle politieke verhoudin
gen uiteindelijk gegrondvest zijn.
De tegenwoordigheidvan de Bene
lux op de a.s. conferentie te Londen
is daarom niet alleen gewenst, maar
noodzakelijk wil het te beginnen ge
sprek over Duitsland redelijke kansen
hebben op succes.
AD INTERIM.
Ilja Ehrenburg in ongenade?
In een van de laatste nummers van
het Moskouse tijdschrift „Cultuur en
Leven" wordt scherpe critiek uitge
oefend op Ilja Ehrenburg, die tot
dusverre als de representant van de
zuivere Sovjet-stijl gold.
De schrijver wordt verweten, dat
zijn oeuvre nog niet voldoende de
zuivere Sovjetstijl vertegenwoordigt
en dat het niet genoeg bolsjewisti
sche zelf critiek kent.