Geheime agent F. W. Rouwerd
zijn afscheidsbrief
chrijft
SEDAN
A. v. d. Waals wordt dood verklaard
per krantenbericht
Hr. Ms. Kortenaer tussen
twee woestijnen
n pk
se!
vag en
zebon voor
Dealer
itrieschool
Ik kom binnenkort naar Holland om
jullie een handje te helpen"
Achter de schermen
van de Oorlog
Bij het IJzeren Gordijn
Arbeidsvoorwaarden
Baksteenindustrie en
en Wederopbouw
Scheepvaart
SUEZ KANAAL
En uit Haaren ontvluchten de
agenten Ubbink en D&trflein
Einde van England-Spie!
ingeluid
Ontmoeting met de
„Dordrecht"
Indisch Journaal
J
AGRARISCH NIEUWS
Fondsvorming in de
Tuinbouw
ABONNEERT U
OP DIT BLAD
l Rijwielgroothandel
bied van magazijn-
illng.
itter A 383, bureaH
ALKMAAR.
1948—1949.
die 6 klassen van
en (geen leeftijds-
2 jaar. Schoolgeld
ding voor meisjes,
>ol gevolgd hebben
ling voor meisjes,
ituigschrift van de
Dpi. 1 jaar),
stuumnaaien voor
i het getuigschrift
r 2 jaar),
ie in het bezit zjjn
lee gelijk te stellen
v. d. opl. 1 jaar),
sn (duur v. d. opl.
Voor meisjes, die
ma TJ.L.O. of die
wijs gevolgd heb-
rs (schooldiploma
voor leerlingen,
iploma Hulp in de
Huish. opl. (vor-
>ken fijne keuken,
ellen, knippen en
p de spreekuren
1 uur.
ïgezonden. Inlich-
lor de directrice,
rKEDERIK WILLEM ROUWERD, die
op 21 Maart 1943 in Londen een af-
op
scheidsbrief schrijft aan zijn moeder
in Den Haag, heeft op dat ogenblik in
feite afgerekend met het leven. Binnen
weinige dagen zal hij boven het bezet
te vaderland worden geparachuteerd,
binnén weinige dagen zal hij geen uur
van de dag of de nacht meer veilig
zijn voor het speurend oog der Duitse
contra-spionnage. De gemiddelde le
vensduur van een geheim agent te re
genen van het tijdstip der dropping af,
is drie maanden zo vertelt men el
kaar in Londen. En Rouwerd realiseert
zich dat scherp.
Vóór hem ligt een stapeltje briefpa
pier, waarop in oranjekleur een V
staat. De V van Victorie! Daarnaast is
de ontplooide Nederlandse vlag afge
drukt en daaronder staan de trotse
woorden: „Nederland zal herrijzen".
Die woorden zijn een troost. Maar is
iedere troost niet schamel in het aan
gezicht van de dood? En is die troost
niet bijster schamel als men nog -zo
jong en levenskrachtig, zo sterk en zo
XXIX
vol idealen is als Frederik Willem
Rouwerd? Op 30 Mei 1912 is hij in Den
Haag geboren. Een paar jaar later
bleef zijn moeder als weduwe achter,
als weduwe met opgroeiende kinderen.
Freek Rouwerd is niet in weelde groot
gebracht; maar zijn denken wordt een
stille hulde aan Moeder in Holland, die
met nimmer-aflatende zorg de strijd te
gen 't harde leven heeft opgenomen en
die haar kinderen met God en met ere
heeft opgevoed. Freek is 'timmerman
geworden, maar de toestanden waren
slecht in de bouwvakken. In 1937 is hij
naar Zuid-Afrika gegaan, heeft er werk
en welvaart gevonden, is er getrouwd
met het meisje, dat hij in Den Haag
had leren kennen en heeft er op de
hoogste toppen van het geluk ge
staan, toen hun zoontje geboren werd.
Hij heeft in Pretoria vrienden gekre
gen in de neven Willem en Pieter van
der Wilden, twee Haarlemse jongens,
die ook in de bouwvakken zijn en wie
het in Zuid-Arika al evenzeer voor de
wind is gegaan.
Tot de oorlog kwamTot Hitiers
horden de grenzen van het oude va
derland overspoelden; tot de Neder
landse regering-in Londen alle man
van Nederlandse stam, waar ook ter
wereld, opriep naar Engeland om mee
te strijden in de grote worsteling om
de Vrijheid,
Op, 21 Maart 1943 schrijft Frederik
Willem Rouwerd zijn afscheidsbrief,
die eerst na de oorlog aan zijn moeder
mag worden overhandigd, als hij niet
terugkeert uit het vreemde avontuur,
dat hem straks in Nederland wacht.
„Liefste Moeder en broers en
zusters.
Hierbij zend ik jullie mijn laatste
groet op deze wereld. Het heeft
helaas niet anders mogen zijn.
Moeder, Ik hoop dat jullie niet te
lang zullen treuren, want het ligt
niet aan ons, maar aan Hem, die
over het wel en wee van de.'wereld
beslist. Moederlief, allereerst wil
ik u bedanken voor alles wat u
voor mij hebt gedaan.'Nooit was u
iets teveel, nooit was u iets te
zwaar. De vijf jaar die ik in
Afrika heb doorgebracht waren
voor mij een goede leertijd. Samen,
Miesje en ik, hebben we er ons
doorheen geslagen zoals het een
Hollander betaamt. En toen na
drie jaar Freekje geboren werd,
was er niets meer om naar te ver
langen. Helaas heeft de oorlog een
eind aan ons geluk gemaakt. Be
gin 1942 zijn we met de eerste
groep naar Engeland vertrokken
om voor het oude vaderland te
vechten
Freek Rouwerd vertelt dan uitvoerig
over de opleiding in Engeland. Hij en
de twee neven Van der Wilden kwa
men in de speciale scholen voor ge
heimen agenten; hij heeft geleerd te
werken als radio-telegrafist; hij heeft
inbreken geleerd, hij heeft geleerd hoe
men iemand doodt met ongewapende
handen. Hij heeft Engeland en Schot
land leren kennen, heeft in kastelen en
villa's gewoond en is, als hij deze brief
schrijft, aan het einde van zijn training
gekomen. Hij vertoeft reeds te Londen
om gereed te zijn als het bevel komt,
dat-hij naar Nederland zal gaan. Het
Wordt nu bittere ernst.
„Als ik straks naar Holland ga,
krijg ik voor mijn onderhoud voor
lopig 2500.mee om de eerste
tijd door te komen. Ik weet niet of
dat nu veel is in Holland, maar als
ik meer nodig heb, sein ik dat wel
en dan wordt dat mij weer zo gauw
mogelijk verstrekt. Zoals die
NSB-schoften tekeer gaan en jullie
terroriseren, dat mag toch niet on
gestraft blijven. Maar één ding is
zeker, Moeder en broers: zij hebben
hun langste tijd geleefd. Ónze or
ganisatie is zo groot in Holland,
dat ze niet zullen ontkomen aan
hun verdiende loon. Ook daarom
heb ik dit werk op me genomen
parachutespringen is een van de
grootste sensaties, die men kan be
leven. Als ik er nu aan denk, ril ik
er nog van. In het toestel is een
rond gat in de bodem van ongeveer
ïy, meter. Je zorgt dat als je
springt je benen en voeten stijf te
gen elkaar zijn .geklemd, anders
ga je duikelen. Eerst gaat er een
rood licht branden als waarschu-
wingssein. Daarna komt er een
groen licht en schreeuwt de in
structor: Go! En rrrtdaar ga
je. De eerste oefensprong is van
250 meter. Je valt eerst ongeveer
50 meter met een reuzevaart; dan
voel je een klein rukje, je paraplu
is open en je hangt vrij boven de
wereld!'.
„En nu kom ik binnenkort naar
Holland, om jullie een handje te
helpen. Ik zal jullie daar, niet ont
moeten, want dat is te gevaarlijk
voor jullie en voor mij ook. Maar
al die tijd zal ik bij jullie in de
buurt zijn. En Jantje, jouw ver
jaardag kan ik misschien op een
klein afstandje meevieren. Ik kom
per vliegtuig en spring boven een
zeker punt uit, waar een aantal
mensen (geen NSB-ers). mij op
wachten en naar een veilige plek
vervoeren
„Ik had jullie nog zo graag eens
gezien, want ik zou jullie alles zo
graag zelf verteld hebben, maar d,at
heeft helaas niet mogen zijn. Hou
den jullie Freekje voor, alles te
doen, wat goed is, zodat ik gerust
kan zijn. Liefste broers en zusters,
beloof het mij als ik Boven ben.
Wees goed voor Freekje en z'n
Mammie, ze hebben het verdiend.
Dat is alles wat ik jullie wilde vra
gen, jongens. Moeder, mijn laatste
gedachten zullen aan u zijn. Vaar
wel allemaal, die mij lief zijn en
kijk alstublieft naar mijn kleine
jongen, die ik maar zo kort gezien
heb. Vaarwel tot in een betere we
reld, waar we elkander weer zullen
ontmoeten.
Voor het laatst, vaarwel van jullie
liefhebbende zoon en broer, die al
leen, zonder vrienden zal sterven.
Vaarwel!"
pREDERIK WILLEM ROUWERD kwam
onder de naam F. W. Roeleveld
in de nacht van 21 op 22 April 1943 per
parachute op Nederlands grondgebied.
Hij wist niets van een England-Spiel,
hij wist niets van besmette zenders, hij
wist niets van ontvangst-comité's en dé
namen Schreieder en Van der Waals
waren hem onbekend. Hij kwam om
zijn plicht te doen gelijk het een goed
Nederlander betaamt.
Hij werd gevangen, werd naar Haren
gebracht, verbleef nog in Vught en is
het laatst gezien in het Silezische kamp
Rawicz. Dat was in Januari 1944. Sinds
dien heeft men ni s meer van hem
gehoord.
Zijn vriend Wim van der Wilden
werd in Februari 1943 geparachuteerd.
Hij werd gevangen, ging naar Haren,
later naar Mauthausen en werd gefusil
leerd.
Piet van der Wilden werd in Maart
1943 geparachuteerd. Hij werd gevan
gen, ging naar Haaren, later naar een
Duits concentratiekamp en is aldaar ge
fusilleerd.
Drie jonge kerels, die uit Zuid-Afrika
kwamen om 't vaderland te helpen in
zijn nood. Zij hebben de dageraad der
bevrijding zien gloren in de honger
kampen -der barbaren. Maar eer de
vrede kwam heeft het executiepeloton
een einde gemaakt aan hun bestaan.
Zij hadden hun bewogen afscheidsbrie
ven niet voor niets geschreven.
De grens van de zóne wordt ten strengste bewaakt, maar desondanks pas
seren nog altijd mensen in beide richtingen. Velen van hen zijn politieke
vluchtelingen, maar het gebeurt ook dikwijls, dat men eenvoudig op bezoek
gaat om later terug te keren. Vluchtelingen verlaten de Russische zóne.
Op een te Groningen gehouden bij
eenkomst van afgevaardigden van de
Vakgroep Baksteenindustrie van de
Fabrieksarbeidersbond werd medege
deeld, dat de onderhandelingen met 't
bestuur van het Federatief Verbond
van Werkgevers in de Steenindustrie
over de gevraagde verbeteringen in
zake lonen en verdere arbeidsvoor
waarden, waaronder invoering be
drijfspensioenfonds en bijslag op ziek
te- en ongevallenuitkeringen, prac-
tisch tot geen enkel resultaat hebben
geleid. De fabrikanten achten het met
het oog op de huidige steenprijzen
uitgesloten meerdere lasten op het be
drijf te leggen. De vakgroep nam een
uitvoerige resolutie aan, waarin ook
met het oog op de wederopbouw van
cns land (woning- en wegenbouw) ge
vraagde verbeteringen in de positie
der steenfabriekarbeiders dringend
noodzakelijk worden geacht. De reso
lutie is aan verschillende instanties,
waaronder betrokken minister, Colle
ge van Rijksbemiddelaars en Directo
raat-Generaal van de prijzen, toege
zonden.
Abbekerk, 29-4 van Fremantle te
Adelaide. Alderamin, Perzische Golf
R'dam, 30-4 te Suez. Bredero, Sin
gaporeR'dam, pass. 29-4 Ouessant.
Colytto, 28-4 van Huelva n' A'dam.
Congostroom, 29-4 van Lobito te Pointe
Amboin. Dordrecht, 30-4 van Haifa
te Fanara. Helbergen, 29-4 nm. van
Melilla naar IJmuiden. Klipfontein,
29-4 van Teneriffe naar Kaapstad.
Lissekerk, A'damPerzische Golf, 29-4
van Londen. Lombok, Honolulu
Cebu, 29-4 te Manilla. Oranje, Am
sterdamBatavia, 29-4 van Suez.
Salland, AmsterdamBuenos Aires,
30-4 te Bahia. Samaria, 30 4 van Ko-
nakri te Bordeaux. Samarinda 28-4
van San Francisco naar Manilla. Van
't Hoff, 29-4 van Durban te Lorenzo
Marquez. Waterman, R'damBata
via, 29-4 van Aden. Zwijndrecht 29-4
van Lagos naar Rome.
XXX.
IN DE ZOMER VAN 1943 vindt de S.D.
bij huiszoekingen van tijd tot tijd
foto's van Van der Waals met een vrij
nauwkeurig signalement. Daaruit kan
maar één conclusie worden getrokken:
de illegaliteit is Anton op het spoor,
weet wat hij doet en staat hem naar
het leven. Gans ondergronds Nederland
is gealarmeerd: door geheel Nederland
is de geheime boodschap gegaan: Kijk
uit naar Anton'us van der Waals en
schiet hem neer zodra ge hem op de
korrel krijgt!
Dat gaat er beroerd uitzien, zegt
Giskes tot Schreieder. Vandaag of mor
gen is Van der Waals tot zijn vaderen
verzameld.
Jaagt men op een dode?, vraagt
Schreieder.
Wat bedoel je?, vraagt de chef
van de Abwehr. Is hij dan al
Nee, maar binnen een paar dagen
is hij officieel dood. 'n Kleine comedie
in de kranten. Proberen of we de ille
galiteit voor de gek kunnen houden.
Enkele dagen later brengen de Ne
derlandse dagbladen het bericht.
POLITIEKE MOORD TE
ROTTERDAM
10.000 gulden beloning.
's-GRAVENHAGE, 21 Juli: In de
avonduren van 19 Juli 1943 tegen
23 uur werd in de Zestienhoven-
straat in het Noordelijk deel van
Rotterdam de Nederlandse staats
burger Antonius van der Waals, ge
boren op 11 October 1912 in Rotter
dam, door verscheidene schoten ern
stig gewond. De gewonde is tijdens
het vervoer naar het ziekenhuis aan
zijn verwondingen bezweken. De da
ders wisten zonder herkend te zijn te
ontkomen. Op de dode werd een
persoonsbewijs gevonden, uitgeschre
ven ten name van Antoon de Wilde.
Het vermoeden bestaat, dat het
slachtoffer zich soms van de naam
Antoon de Wilde bediend heeft.
De bevolking wordt' aangespoord
om mede te werken aan het opspo
ringswerk. Voor ter zake dienende
aanwijzingen, die leiden tot het vin
den van de daders, wordt een beloning
van 10.000 gulden uitgeloofd.
De leider van de Sicherheitspolizei
en van de S.D. te Rotterdam
(w.g.) -WULK,
SS-Sturmbannführer.
- Van der Waals is dood! zeggen op
dje avond tal van Nederlanders tegen
elkaar. En de kerkgangers van de Ge
reformeerde Gemeente aan de Boezem
singel te Rotterdam zien 's Zondags de
oude vader van de verrader in diepe
rouw gekleed. Ze weten niet, dat de-
man in dezelfde klereri reeds een be
zoek heeft gebracht aan Schreieder,
om te vragen of de camouflage zó vol
doende is.
Want Anton van der Waals is na
tuurlijk niet dood en zijn familie
speelt het gruwelijk spel mee in de rol
van treurende nabestaanden.
Fraaie grap, zegt Giskes diezelfde
week tot Schreieder. Zou het helpen?
We zullen het hopen, zegt de Kri-
minal-Direktor. Ik kan Anton voorlopig
niet gebruiken. Een poosje afwachten.
Later zal ik hem wel wat oppoetsen
met cosmetische middelen; een bril, een
snor, een andere slag in zijn haar....
Ja, we hebben vele zorgen, meinlieber
Giskes
Inderdaad vele zorgen. En die zorgen
beperken zich niet tot de vraagstukken
van de dienst alleen. Veeleer liggen z(j
op internationaal gebied. Want op 10
Juli zijn de geallieerden op Sicilië ge
land; de eerste troepen van de Vrij
heid staan op Europees grondgebied!
Vijftien dagen later nemen koning Vic
tor Emanuel en Pietro Badoglio het be
wind in handen. Mussolini heeft afge
daan.
Het Nederlandse volk, dat steeds
zwaarder de Duitse laars op de nek
voelt, krijgt nieuwe hoop. De oorlog
heeft zijn keerpunt bereikt: de as
kraakt. Het begin van het einde is er.
IN DE NACHT van 19 of 20 Augustus
1943 gebeurt er in het tot gevangenis
ingerichte seminarie te Haaren iets, dat
de zorgen van Schreieder nog vergroot;
iets dat het einde van 't England-Spiel
inluidt: de agenten Jan Ubbink en
Dgürlein ontvluchten! Z(j zijn 's avonds
tijdens het uitreiken van voedsel in
een toilet gekropen en voor het
raampje van dat toilet zitten géén tra
lies.
Ubbink en Deurlein hebben reeds da
gen tevoren het plan tot in de kleinste
onderdelen besproken; zij hebben van
beddegoed een lang, sterk zeel vervaar
digd. Als alles stil is in het seminarie
openen zij voorzichtig het raampje en
glijden achter elkander naar beneden.
Niemand bemerkt hun vlucht en als
de volgende morgen de alarmkreet over
hun ontsnapping doordringt tot Schreie
der en Giskes en Rauter zijn de beide
agenten reeds ver het Brabantse land
ingetrokken-. In Tilburg komen zij on
der de hoede van pater Gevasius, die
hen naar België speelt.
Vaffdaar bereiken zij Zwitserland,
waar dr. Visser 't Hooft (de tegenwoor
dige secretaris van de Wereldraad der
Kerken) hen verder helpt naar Lerida
in Spanje. De Nederlandse regering
laat hen per vliegtuig naar Engeland
halen, waar ze bij aankomst als boeven
behandeld en in een gevangenis opge
sloten worden.
Wij hebben ernstige redenen, om
op deze kwestie thans niet uitvoerig
in te gaan. Daarvoor zal gelegenheid
te over zijn, als wij in enige slotarti
kelen tot bepaalde conclusies komen.
Wat wij thans reeds wél willen zeg
gen is: dat de schandelijke behande
ling dezer dappere kerels volkomen
past in het kader van de faits et
gestes van zekere Londense kringen.
En dal de parlementaire enquêtecom
missie de lotgevallen van Ubbink en
Deurlein niet onbesproken zal kun
nen laten, zo zij zich een duidelijk
beeld wil vormen van de achtergron
den dezer dramatische dingen.
VERKLARING
De directeur van het Rijksbureau
voor Oorlogsdocumentatie, drs. L.
de Jong, die van 1940 tot 1945
redacteur was van Radio-Oranje te
Londen, zendt ons onderstaande
verklaring:
„Uit Uw artikelenserie over
het Nordpol-Spiel en de acti
viteit van de verrader de Wil
de is herhaaldelijk gebleken,
welke voorname rol code-be
richten, uitgezonden via Radio-
Oranje, in hét geraffineerde
Duitse spel gespeeld hebben. Ik
stel er prijs op U hierbij mede
te delen, dat den redacteuren
en medewerkers van Radio-
Oranje nimmer iets omtrent de
werkelijke betekenis van der
gelijke code-berichten bekend
geweest is. Zij kregen opdracht,
die berichten uit te zenden
dat was alles.
„Aangezien door Uw artikelen
serie de indruk gewekt is, dat
in Londen in de eerste jaren
van de bezetting ernstige fou
ten gemaakt zijn op het gebied
van de verbinding met Neder
land, lijkt het mij billijk het bo
venstaande mede te delen,
waaruit moge blijken, dat re
dactie en medewerkers van
Radio-Oranje welke andere
gebreken overigens aan hun
uitzendingen mogen hebben ge
kleefd voor de gesignaleerde
fouten in geen enkel opzicht
verantwoordelijk zijn geweest."
Er ontstaat een grote twist tussen
Rauter en Schreieder, als de vlucht der
beide agenten ontdekt wordt.
Wat Schreieder nog groter zorgen
baart: sinds vele weken zendt Engeland
geen agenten meer. Zeven-en-vijftig
zijn er geparachuteerd sinds de S.D.
zijn radio-verbinding met Londen kreeg.
Maar het is reeds lange tijd geleden,
dat de enerverende boodschap over de
telefoonlijnen flitste: „Es geht los heute
Abend; mit Herrenbesuch".
De radioverbinding functioneert nog
uitstekend. Code-geheimen of geheimen
van bijzondere beveiliging bestaan er
voor de S.D. niet. De Londense kaarten
liggen open op tafel. Maar wat, heeft
men aan kaarten als de tegenpartij
weg blijft?
In die tijd rijst bij Schreieder het
plan, Anton van der Waals naar Zwe
den te zenden om via de daar werkende
Nederlanders een nieuw contact met
Engeland op te bouwen. Een plan, dat
Van der Waals benauwde ogenblikken
en Schreieder een echec zal bezorgen.
In ons nummer van Dinsdag:
De avonturen van
„Baron van Lynden" in
Stockholm.
RODE ZEE, 19 April.
JWEE DAGEN GELEDEN passeer
den we Port Said. De mannen van
de Kortenaer hebben er niet veel van
gezien: alleen schepen van talrijke
nationaliteiten, de eerste groezelige
en smerige parlevinkers, die in de
Nederlandse jager een felbegeerde
prooi zagen voor hun super-t ommer-
ciële aspiraties, (zonder succes even
wel!) schreeuwende en brabbelende
knapen, die op de verleidelijkste ma
nieren sausjes, noga, damestassen,
hemden en duizend andere artikelen
probeerden te versjaggeren aan de
vrijwel deviezen-loze Jannen. De loods
kwam aan boord en was bepaald on
vriendelijk. Er bleek iets niet hele
maal te kloppen met de mededelingen,
die hij van of via de Nederlandse con
sul in Port Sa'd had ontvangen. H(j
had tenminste een scheepje van zo te
gen de 900 ton verwacht, dat direct
had kunnen dóórvaren. Nu zou de
boel wel spaak lopen en we moesten
er ons maar op voorbereiden, dat we
het Suez-kanaal nog niet door waren.
We lagen een paar uur in de haven,
brachten de tijd door met het lezen
van de post uit Holland (het aller
belangrijkste van zo'n dagbeke
ken het beeld van Ferdinant de Les-
seps, die het geweldige plan van het
90-mijl lange kanaal uitdacht en liet
volbrengen (met ontzaglijke hoeveel
heden bloed, zweet en tranen) en
merkten tot ons genoegen, dat de
K.L.M. in Port Said duidelijk zichtbaar
vertegenwoordigd is en Simon Arzt
nog steeds zijn wereldvermaarde ser
vice biedt aan de doortrekkende rij-
zigers. De loods bleef kankeren over
bloody bastards en dergelijke fraaiig
heden meer en deed sterke verhalen
over de steeds toenemende onpopula
riteit van het blanke ras in Egypte
in het algemeen en in Port Said in 't
bijzonder. „Nog vier jaar, heren en
we varen weer om de Kaap, let op!"
aldus was zijn weinig optimistische
verwachting.
gij DE INGANG van het Suez-
kanaal werd een Nederlands schip
gepasseerd, de „Dordrecht" van Van
Ommeren. Alles aan dek van het
vrachtschip rende als bezeten naar de
reling en daar werd een geroep-en-
gezwaai-voorstelling gegeven, van en
naar Hr. Ms. Kortenaer, die lichtelijk
aandoenlijk was.
Er was er één op de „Dordrecht",
die boven alle anderen uitbrulde, tel
kens weer: „heiiii jongensis
Franke bij jullie aan boordWel
de adjudant was aan boord en de
bevestiging van dit feit ontlokte zicht
bare vreugde bij de Dordrechtenaren.
En lang nagezwaaid schoven we
langs elkaar heen.
O—
£N DAN ZIJN WE in het Suez-
kanaal. Het begin ziet er aan de
beide walkanten nog dragelijk uit,
maar na een uur schuift de Kortenaer
door twee woestijnen. WoestijnenY
met geel, bruin zand, met hier en daar
wat armzalige palmen en heesters,
met moerassen en modderplateaux,
met armzalige Egyptenaren btj arm
zalige tenten of huisjes. En over dat
alles schijn,t de zon en die zon is heet.
Zo heet, dat de horizon nergens te
zien is en ae lucht trillend boven de
beide walkanten van het kanaal hangt.
Gammele treinen passeren ons en
vrij veel Engelse vrachtauto's. De
eerste kamelen liggen triest en me
lancholiek in het korstige zand en
wekken bij mij in geen enkel opzicht
herinnering aan het fiere schip-der
woestijn, hetwelk ons door de pen
van Karl May, Aimard en Paul d'Ivoi
zo enthousiast beschreven werd.
'•We liggen een uur of drfe aan de
kant,, omdat er een 10-tal schepen,
tegenliggers, moeten passeren. Er
wordt gemeerd en dat gaat dan ge
paard met het nodige gekrakeel van
de Egyptenaren, die met de loods de
reis meemaken en in dienst staan van
de Kanaalmaatschappij. Eigenwijze,
onhebbelijke kerels, alleen niet onheb
belijk als ze later aan dek zitten te
bidden, met de hoofden naar het Oos
ten gebogen en proberen wat meege
nomen negotie te slijten. En zeer on
hebbelijk jegens Sinbad, die in op
perste vreugde geraakte, toen hij de
blote tenen van deze zonen der woes
tijn ontdekte en meende, dat deze
voorwerpen er alleen waren te zijnen
pleziere
We lagen aan de walen schip
na schip voer voorbij. Ieder schip, van
welke nationaliteit ook, groette voor
de Kortenaer en dat is ten slotte niets
meer en niets minder dan een normale
internationale beleefdheid. Ze groetten
alle, op de Yankees na, die blijkbaar
geen tijd hadden om te groeten. „Ach,
meneer, wat zal ik U zeggen," zei de
sergeant naast me, die zich groen en
geel ergerde over dat onhoffelijke ge
doe, „waarom zou je anderen nog
groeten als je barst van de dollars..."
Aan de kant ligt een klein bivak
met Engelse soldaten. Er was in de
kortst mogelijke tijd verbroedering
tussen de Tommies in het hete zand
en de Jannen op de Kortenaer. De
Jannen vroegen of dit een strafkolo
nie was. Dit bleek niet het geval te
zijn, al kwam het op hetzelfde neer.
De nederzetting scheen iets uitstaan
de te hebben met het terugvoeren
van de Britse goederen uit Palestina.
Een der Tommies was enthousiast,
"N
door
Anthony van Kampen
VII
want hij had een half jaar in Schie
dam gezeten en had daar aangename
herinneringen aan. Veel aangenamer
dan aan de woestijn, waar ze hem nu
„geplant" hadden. Er ging' een kist
bier over boord en zelfs de lege flesjes
mochten behouden blijven.
y\VONDS PASSEREN we Ismailia:
een oase in de woestijn. Eindelijk
wat normaal levenwat fris
groeneen zwembadEuropees
geklede mensenMaar Ismailia is
snel voorbij en dan verlichten de beide
schijnwerpers, vóór op de torpedo
jager, alleen nog maar de troosteloze
zandwallen van dit troosteloze land.
Er komt een nieuwe loods aan boord
en dat is een loods, die blijkbaar
haast heeft, want we lopen wel met
16 mijl door de Bittermeren en Suez
komt in zicht alp het nog maar nau
welijks 9 uur in de avond is.
Het is wel een romantische vaart...
met kleine Egyptische éénpersoons
bootjes wiegelend op het donkere wa
ter en een slapende man er in. Met
soms een paar vogels, die roerloos
blijven hangen in de schelle lichtbun
dels der schijnwerpers, om er daarna,
verschrikt, onthutst, uit te tuimelen.
Op enkele plaatsen schemert iets van
een nederzetting aan de wal: flarden
gezang worden hoorbaar, een rossig
lichtschijnsel gloort voorbij. En In de
verte slaan brede lichtbundels over de
woestijn. Dat is Suez. We zullen er
spoedig zijn.
Overeenkomstig een op de laatste
algemene vergadering genomen be
sluit heeft het. Bestuur van het Cen
traal Bureau voor dö Tuinbouwvei
lingen reédsvoor twee groepen pro
ducten commissies ingesteld ter vor
ming van fondsen, waaruit bij door
draaien van groenten wegens te lage
prijzen de tuinders gesteund kunnen
worden. De eerste groep omvat sla,
spinazie en radijs, de tweede alleen
komkommers. De heffingen zijn vast
gesteld na gepleegd overleg met d«
organisatie-commissie „groenten" uit de
Stichting voor de Landbouw en het
bedrijfssehap voor groenten en fruit.