Tweehonderdduizend verlieten de linkervleugel
Zeven fractieleiders zeggen hun mening
Zetelverlies voor P. v. en C. P. N.
Winst voor V.V.D. en C.H.LJ.
DE BALANS
WELTER IN DE TWEEDE KAMER
Oost-Duitse Mark
betalingsmiddel in Berlijn
Eerste Olympische prijzen
Donderdag 8 Juli 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN ,45st* I60
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
De wettelijke
kiesdeler was
49337
Nieuwe Bonnen
Waarnemers naar
Palestina
BARTALI WINT DE
EERSTE BERGETAPPE
Over de verkiezingen en de
ioekomstige kabinetsformatie
Het luchtverkeer naar
Berlijn
Sokolofsky naarMoskou?
spel - waar be-
ijkheid? Film-
Dunne („Anna
Siam" - MPEA-
>x film) weten
rfeae mondver-
succes kan af-
iharmante glim-
ide, parelwitte
le raad: als U
nengaat, vraag
tndpasta", maar
Prodent bevat
tandsteen.
ks tussen
ur (ingang
RTVEILING
:te indienst-
lekwaamheid
gen te rich-
ur gevraagd
'an dit blad.
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Tel. 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directie:
J. BIJLSMA en C KRAK
ALKMAARSCHE COURANT
Wrnd. Hoofdredacteur: W. Middelbeek. Rayonredacteur: W. Oliemans.
nen uit de stembusuitslagen normale
steun putten voor de moeilijke taak het
schip van staat naar een veilige en
zonnige zee te koersen. De komende
tijden zullen van grote betekenis wor
den voor ons volk en voor ons wereld
deel. Daarom heeft het volk met deze
stemming ,op de schouders van de nieu
we vertegenwoordigers en -sters een
grote verantwoordelijkheid gelegd.
Moge het Volk in de verwachtingen,
die het koestert van de daden van de
nieuwe Kamer en van het te vormen
Kabinet niet teleurgesteld worden. Mo
ge wijsheid, initiatief en doortastend
heid bij het uitoefenen van de talloze
werkzaamheden hun deel zijn tot heil
van land en volk.
AD INTERIM.
Kath. Volkspartij
Oude S.D.A.P.
O.N.G.
Lijst Weiter
Middenst. Partij
Rev. Comm. Partij
MEDERLAND heeft zijn stemplicht
weer vervuld, de bussen gaan weer
naar zolder in afwachting van de ge
meenteraadsverkiezingen in het vol
gende jaar, de. verkiezingsredenaars
kunnen weer tot rust komen na de ge
weldige woordenstroom, waarin zij het
volk trachtten mee te sleuren. De ver
kiezingsplakkaten zullen weer verdwij
nen onder aankondigingen van concer
ten, toneelvoorstellingen en reclame.
Vele uren van spanning voor kamerle-
den-in-spé zijn weer ten einde. Voor
sommigen betekende het vervulling
van gekoesterde wensen, anderen zul
len hun zetel moeten inruimen.
Maar over het algemeen kan vastge
steld worden, dat de verwachting, wel
ke wij in ons nummer van Dinsdag
uitspraken n.l. een practisch geringe
wijziging in de bestaande Zetel
verdeling in de Kamer, door de feiten
is bevestigd geworden. Schokkende cij
fers, zoals wij die in Engeland zagen
kort na de oorlog, kregen wij niet on
der ogen.
De KVP behield zijn aantal van 32
zetels. Weiter c.s. zagen zich 1 zetel
toegewezen. Dit zal voor de KVP ze
ker Verheugend zijn. Deze had ongetwij
feld gevreesd, dat Welter met meer
stemmen van het RK-volksdeel zou
gaan strijken. Voor Weiter zeer zeker
een teleurstelling
Het zetelverlies van de P.v.d.A. möfet
voor een groot deel te wijten zijn aan
het uittreden van Oud c.s., wat ook
weer doet begrijpen, waarom de voor
malige Partij van de Vrijheid, thans
WD een winst van twee zetels kon
boeken.
De anti-communistische sfeer, die in
den lande is gegroeid na de schokken
de gebeurtenissen in Oost-Europa en
dichterbij, heeft velen doen afzien van
het uitbrengen van hun stem op de
CPN, die twee zetels in de Kamer zal
moeten ruimen.
De CHU won 1 zetel. Dit wellicht in
tegenstelling tot de verwachtingen,
welke in verband met de wat onzekere
houding van deze partij ten opzichte
van de grondwetsherziening, aan ver
lies vanstemmen deed denken. De
partij van ds. Zandt tenslotte wist 'zich
ongewijzigd te handhaven. De anderen
wisten het niet tot het vereiste aantal
stemmen voor één zetel (49.337) te
brengen.
Als wij de resulaten in de diverse
kieskringen nagaan, treffen we uiter
aard in het Zuiden van het land - de
grootste tegenstellingen aan.
In de Kring 's-Hertogenbosch be
haalde de KVP ruim 47 maal zoveel
stemmen als de CPN. Amsterdam
Percentage
Zetels
1948
1946
1948
1946
'48
*46
1.531.326
1.466.510
81.04
30.81
32
32
1.263.386
1.347.664
25.61
28.31
27
29
651.717
610.177
13.21
12.90
13
13
381.958
502.935
7.74
10.57
8
10
453211
377.191
9.19
7.84
9
8
391.982
305.202
7.94
6.41
8
6
117.142
101.772
2.37
2.14
2
2
15.344
0.31
22.197
0.45
62.337
1.26
1
40.936
0.83'
2.224
0.05
bracht het grootste aantal aanhangers
van de CPN, al werd enige achteruit
gang geboekt, doch ook de andere gro
te partjj van de hoofdstad, de P. vd A.
liet een veer....
In Rotterdam bleef de P. vd A. con
stant, de CPN verloor een derde van
zijn stemmers.
DEZIEN wij dit alles, dan valt te con
stateren, dat de meningen van ons
volk wat de regeringspolitiek betreft
ongeveer gelijk zijn gebleven.
Het aantal voorstanders veranderde
in slechts geringe mate, hetzelfde was
dit het geval met de oppositie. Dan is
tevens de verwachting gerechtvaardigd,
dat de samenstelling van het Kabinet
weinig verandering zal ondergaan wat
betreft de verdeling van de posten on-
voor het tjjdvak
van 11 t.m. 24 Juli 1948.
Bonnen voos- brood
007-2 brood 800 gram brood
(geldig t.m. 17 Juli)
008-2 brood 200 gram brood
(geldig t.m. 17 Juli)
009 brood 400 gram brood
(geldig t.m. 17 Juli)
Alle bonkaarten 808
014 Algemeen 750 gram suiker, bo
terhamstrooisel, enz. èf 1500
gram jam, stroop enz. óf 750
gram versnaperingen.
015 Algemeen 400 gram brood of
1 rantsoen gebak.
TabakB- en versnaperlngenkaarten
QA, QB, QC 808
73, 74, 77 Tabak 2 rantsoenen siga
retten of kerftabak.
Niet aangewezen zijn en vernietigd
kunnen worden de bonnen: 452, 454,
455, 954, 955 melk, 460, 461, 462, 467,
964, 966, 967 reserve. 973, 975, 979,
390, 420, 450, 890, 920, 950 van de
bonkaarten 806.
Engeland, Frankrijk, België, Tsjecho-
slowakije, Brazilië en Columbia hebben
geantwoord op het verzoek van de Vei
ligheidsraad, graaf Bernadotte te hel
pen bij het nakomen van de bepalingen
van het wapenstilstandsvoorstel.
Frankrijk wijst er op, 31 officieren als
waarnemers ter beschikking te hebben
gesteld en export en transitovervoer
van wapens, munitie en oorlogsmate
riaal voor Palestina en de 7 Arabische
landen te hebben verboden. Engeland
verklaart alle mogelijke maatregelen te
hebben genomen om het vertrek van
militairen uit gebieden, die onder Brit
se controle staan, naar een van de be
trokken landen te verhinderen en sinds
begin Juni een volledig embargo te heb
ben ingevoerd op het verstrekken van
Engels oorlogsmateriaal aan deze lan
den. De vier overige regeringen hebben
in hun antwoord eveneens uitdrukking
gegeven aan hun instemming met he*
verzoek. België voegde er aan toe, d;
op verzoek van de bemiddelaar 21 Bel
gische officieren als waarnemers naar
Palestina zijn gezonden.
REVOLUTIE IN PERU ONDER
DRUKT.
Te Lima wordt officiëel bekend ge
maakt, dat de revolutie in Peru is on
derdrukt.
De 7g etappe van de Ronde van Frank
rijk, Biarritz-Lourdes (219 km), gaf het
volgende resultaat:
1. Bartali (Italië) 6 uur 40 m. 47 sec.;
2. Robic (Frankrijk) zelfde tijd;
3. Bobet (Frankrijk) zelfde tijd;
4. Gauthier (Zuid-Oost) 6 uur 41.35;
5. Camellini (Intern.) zelfde tijd;
6. Teisseire (Frankrijk) 6 uur 43 m.;
Bobet (Frankrijk) blijft leider in het
algemeen klassement.
In de Nederlands-Luxemburgse ploeg
heeft Kirchen gister de beste prestatie
geleverd en hij neemt als 26e een eer
volle plaats in het klassement in. Jans
sen rijdt eveneens uitstekend, hij ar
riveerde 9 minuten na de winnaar
Bartali te Lourdes en schoof negen
plaatsen omhoog in de rangschikking.
Hij is nu 40e.
Het algemeen klassement na de 7e
étappe luidt:
1 Bobet, Fr. nat. ploeg, 45 uur 36
min. 56 sec.; 2 Sciardis, Intern ploeg,
45 uur 42 min. 23. 3 Lambrecht, Inzern
ploeg, 45 uur 46 min. 14; 4 Teisseire,
Fr. nat. ploeg, 45 uur 46 min. 19; 5
Roneoni, Italië B, 45 uur 51 min. 03.
Door de Berlijnse gemeenteraad is de
Oost-Duitse mark eenparig als beta
lingsmiddel aangenomen voor alle dien
sten der stad. Hoewel de meerderheid
van de gemeenteraad zich tegen de Sov
jet-politiek te Berlijn verzette, zag zij
zich „door de omstandigheden genoopt"
deze mark te aanvaarden.
Het A.N.P. heeft hedennacht, aanstonds na het bekend worden van de uit
slag der Tweede Kamer-verkiezingen zich telefonisch in verbinding gesteld
met de leiders der politieke partijen, welke zetels in de nieuwe Tweede
Kamer zullen bezetten.
Ondanks het nachtelijk uur waren zij aanstonds bereid hun oordeel in een
kort onderhoud te formuleren.
Bij dit telefonisch interview werden aan allen de volgende vragen voor
gelegd:
1. Bent U tevreden en is aan Uw verwachting voldaan? e
2. Zijn er bijzondere verschuivingen, die Uw aandacht trekken?
3. Wat is Uws inziens de algemene 'ehdenz van de cjifers?
4. Geven zij al aanleiding tot een opmerking over de kabinetsformatie?
Wij laten hier de antwoorden volgen:
VAN DER GOES VAN NATERS.
De fractie-leider van de Partij van de
Arbeid, jhr. mr. M. van der Goes van
Naters zeide in zoverre tevreden te
zijn, dat de communisten werkelijk
achteruitgedrongen zijn. Aangezien de
Partij van de Arbeid in het offensief
tegen het communisme is geweest, al
dus jhr. Van der Goes, moest zij tegen
rechts in het defensief zijn. Wij hopen
een volgende keer terug te winnen,
wat wij thans aan rechts verloren, zo
zeide hij, indien wij dan in het offen
sief naar rechts zijn.
De tendenz van de cijfers vertoont
inderdaad een verschuiving naar rechts,
d. w. z. ook naar de Partij van de Ar
beid, die twee zetels van de commu
nisten won, doch nog meer naar rechts
moest doorgeven door opgemelde oor
zaken.
De heer Van der Goes zeide voor
zichtig te willen zijn met het geven
van een oordeel over de kabinetsfor
matie. Hij is van mening, dat de uit
spraak van de kiezers duidelijk wijst
op het vormen van een regering, die
een uitgesproken progressieve politiek
moet blijven voeren, bijvoorbeeld ten
aanzien van maatregelen van geleide
economie en van de Indonesië-politiek.
J. SCHOUTEN.
Op de vraag of hij tevreden was
met de uitslag en of aan zijn verwach
ting is voldaan verklaarde de heer
J. Schouten, voorzitter sder A. R.-frac-
tie in de Tweede Kamer, het volgende:
Laat ik dit zeggen: op zichzelf ben ik
tevreden met de uitslag, al heb ik een
kleine hoop gehad op een veertiende
zetel.
Als algemene opmerking maakte de
heer Schouten deze, dat uit de uit
spraak der kiezers blijkt, dat er velen
zijn, die ernstig bezwaar hebben te
gen het regeringsbeleid ten aanzien
van Indië.
De algemene tendenz van de cijfers
is naar 's heren Schouten's oordeel deze,
dat er een zekere verschuiving heeft
plaats gevonden van links naar rechts,
welk begrip men niet moet nemen in
historisch-politieke zin, maar los daar
van.
GERBEN WAGENAAR.
De heer Gerben Wagenaar, fractie
voorzitter van de C. P. N., is niet te
vreden over de verkiezingsuitslag.
Hoewel, naar hij zegt, de anti-com
munistische campagne niet geleid heeft
tot aanzienlijke verschuiving maar
rechts, ziet hij in deze uitslag een ver
zwakking van links, van de arbeiders
klasse. Verzwakking van links, aldus
de heer Wagenaar, betekent verslech
tering voor de arbeiders.
Ten aanzien van de kabinetsforma
tie is volgens hem nog niets te zeggen,
omdat niet bekend is, wat binnenska
mers bekokstoofd wordt.
H. W. TILANUS.
De heer H. W. Tilanus, fractieleider
van de Christelijk Historische Unie,
zeide voor zijn groep zeer tevreden en
voldaan te zijn. Zijn aandacht is geval
len op de algehele verschuiving naar
rechts!
Met het oog op de kabinetsformatie
gaan de wensen van de heer Tilanus,
zoals vóór 1946, uit naar een kabinet
in breder verband. De zorgen in het
staatkundig leven, gelet op de inter
nationale verhoudingen en de moei
lijke situatie met het oog op Djocja
voorwaarden.
>lad.
ik zeg niet Indonesië, aldus de heer
Tilanus, voorts de financiële zorgen in
het eigen vaderland met dé bijkomen
de vraagstukken als materiële oor
logsschade en wederopbouw, dwingen
er mijns inziens toe specifieke partij-
wensen te laten rusten en over de par
tij-muren heen als oprecht democra
tische groeperingen elkaar de hand te
geven om gezamenlijk uit al deze zor
gen en moeilijkheden te komen.
Mr. P. J. OUD.
Ook mr. P. J. Oud, lijstaanvoerder
van de Volkspartij voor Vrijheid en
Democratie, was ondanks zijn grote
heesheid bereid op de vier vragen
van het A. N. P. te antwoorden. Hij is
best tevreden over de uitslag en zeide
deze prachtige vooruitgang voor zijn
partij dan ook min of meer te hebben
verwacht. De Partij van de Arbeid
heeft gewonnen van de communisten,
doch nog meer naar rechts afgestaan.
De oude vrijzinnig-democraten hebben
de oude leiding weer gevolgd.
Ten aanzien van de kabinetsformatie
zeide mr. Oud, dat naar een zodanig
beleid gestreefd moet worden, dat een
meerderheid, voor de grondwetsherzie
ning in tweede lezing zal kunnen wor
den gevonden. Bij de formatie zal re
kening moeten worden gehouden met
de inzichten van V. V. D. en C. H.
Meer wil ik er nog niet over zeg
gen", aldus mr. Oud, „ik moet eerst
nog eens rustig denken".
Ds. ZANDT:
Ds. Zandt verklaarde dat er voor
hem reden tot grote tevredenheid was.
Zijn partij heeft een prachtige vooruit
gang gemaakt, vond hij. De verschui
vingen, welke tot uitdrukking zijn ge
komen, achtte hij niet groot.
De heer Zandt zeide verwacht te heb
ben dat de A. R. meer zetels zouden
halen. Hij constateerde een lichte ver
schuiving in de richting der oppositie
partijen. Over de kabinetsformatie
zeide de heer Zandt, dat het z.i. de
zelfde kant zal uitgaan.
CHR. J. I. M. WELTER.
De heer Chr. J. I. M. Welter' zeide
dankbaar te zijn, maar niet voldaan.
De verschuiving naar rechts kan tot
zeer vergaande conclusies aanleiding
geven en zeer bepaald met betrekking
tot het Indië-beleid. Ten aanzien van
de kabinetsformatie wilde de heer
Weiter zich nog niet uitlaten.
Toen dit overzicht werd afgesloten
hedenmorgen half vier had het A.N.P.
de heer Romme, de fractievoorzitter
der K. V. P., nog niet kunnen berei
ken, zodat moest worden volstaan met
de vermelding van de mening van ze
ven der politieke leiders.
2.
3.
Voor kunsttentoonstelling
Het Olympisch Comité voor Kunst
heeft de volgende uitslagen van de
verschillende inzendingen bekend ge
maakt:
Architectuur: ontwerpen in steden
bouwkundig verband
1. athletiekcentrum te Varkaus door
Yrvo Lindegren (Finland)
trainingscentrum van de Zwitser
se sport en gymnastiek federatie
door Werner Schindler en dr. Edy
Knupfer (Zwitserland)
athletiekcentrum te Keml door
Ilmari Niemalinen (Finland);
Architectonische tekeningen:
1. skispringschans op de Kobenzi
■door Adolf Hoch (Oostenrijk);
2. watersportcentrum in Carlnthia
door Alfred Rinesch (Oostenrijk);
3. bad en sport hall vo'or Gothen
burg door Nils Olssen (Zweden)
Schilder en graphische kunsten „olie-
ii waterverf":
1. de Londense amateurkampioen
schappen door Thomson (Enge
land)
2. de renner door Giovanni Stradone
(Italië)
3. point to point race door Letitia
Hamelton (Ierland).
Gravures en etsen:
1. zwembad door Albert Decaris
(Frankrijk)
2. polospeler door Copley (G. Britt,);
3. strandsport door Walter Battffes
(Z.-Afika).
Beeldhouwkunst:
1. hulde aan Ling door Gustaf Nor-
dahl (Zweden);
2. het hert door C. Kar (Gr. Britt.);
3. de zwemster* door Hubert Yen-
cesse (Frankrijk).
Literatuur en lyrische poëzie:
1. Laurel of Hells door Aale Tynnf
(Finland)
2. zes gedichten door E. van Heer
den (Z.-Afrika);
3. rhythme van het stadion door Gil
bert Prouteau (Frankrijk).
Epische werken:
1. La Grotta door Giani Stuparich
(Italië)
2. de Olympische kampioen door
Josegh Petersen (Denemarken)
8. de gezondheid van de jeugd door
Eve Foodes (Hongarije).
Muziek
I Olympische Symphonie door
Ibigniew Turski (Polen);
2. De Berenjacht door Kalesvo Tuu-
kanen (Finland)
3. Levenskracht door Erling Brene
(Denemarken).
Te Berlijn is thans officieel bekend
gemaakt, dat de Sovjet-Russen alle ver
antwoordelijkheid voor de veiligheid
van Amerikaanse vliegtuigen, die Ber
lijn bevoorraden, van de hand wijzen.
De afwijzing van deze verantwoordelijk
heid is geschied in een schrijven d.d.
5 Juli.
In een tweede Amerikaanse brief
wordt de in het schrijven van 5 Juli
geuite beschuldiging, dat de Ameri
kaanse autoriteiten eenzijdig hebben
besloten inbreuk te maken op de voor
schriften omtrent regeling en controle
van het luchtvaartverkeer in de corri
dors en te Berlijn, van de hand gewe
zen.
Maarschalk Wassili Sokolofsky, de
Sovjet-opperbevelhebber in Duitsland,
zal een dezer dagen naar Moskou vlie
gen om aan Molotof, de Sovjet-minister
van Buitenlandse Zaken, verslag uit te
brengen, aldus melden Duitse politieke
kringen, die in nauw contact staan met
het Sovjet-hoofdkwartier.
Dit bezoek zou in verband staan met
de ontvangst te Moskou van de Britse,
Amerikaanse en Franse nota's over de
toestand te Berlijn.
De nieuwe D.C.-6 machines van de K.L.M. mogen de namen der leden van
de Koninklijke Familie voeren en zullen voortaan de faam van het Huis
van Oranje en de roem van de Nederlandse burgerluchtvaart over alle
werelddelen, uitdragen. Z.K.H. Prins Bernhard doopte op het vliegveld
Schiphol een dezer reuzen-machines, die zijn naam voert. Deze handeling
betekende tevens de symbolische indienststelling van alle
DC.-6 vliegtuigen.
