RENO: 100 scheidingen per week c De start in de baai van Inanwatan Nederlandse vlooi herstelt zich snel 20.000 plotselinge huwelijken per jaar Waar cowboy en millionnair elkaar ontmoeten J Niets vragen Waar zijn onze schepen? TUNNEL ONDER DE MONT BLANC Contact met thuis Vooroorlogse tonnage spoedig bereikt Amerika ongerust? Praecaire ogenblikken DE RIMBOE DANST De burgemeester ven Reno, een eer biedwaardig uitziende oude beer fronst de wenkbrauwen. „Wij hebben een slechte naam over de hele wereld", meent hij, „en dat is volkomen onjuist!" „Kijk maar eens naar de statistie ken!" zegt hij tot een medewerker van „Die Weltwoche". Achter hem aan de wand hangen de statistieken, waarop de rode en blauwe lijnen stijgen en dalen alsof het om gasverbruik of belastingop brengsten gaat. In werkelijkheid zijn het de statis tieken van de echtscheidingen en de huwelijken, die in Reno worden ge pleegd. NIETS VRAGEN! Reno is he* echtscheidingsparadijs in de staat Nevada, de enige staat onder de banier van Uncle Sam, waar men aan lieden, die willen scheiden of willen trouwen, geen bijzondere vragen stelt. „Bekijk ze maar goed", zegt de bur gemeester. „Ik wil erkennen, dat we de naam van echtscheidingsparadijs ver dienen, maar meer nog verdienen we de naam van huwelijksparadijs, want op elke echtscheiding, die hier uitge sproken wordt, voltrekken we vier hu welijken. Het vorig jaar brachten we het maar tot 4967 echtscheidingen, ter wijl het aantal huwelijken steeg tot 21.649. DE WETTEN. Om te begrijpen, waarom Reno tot het echtscheidingsparadijs van de Ver. Staten werd, moeten we even toelich ten, dat scheiden in rond veertig van de Amerikaanse Staten vrijwel onmogelijk is De enige echtscheidingsgrond is „echtbreuk" en die moet bewezen wor den doordat de overtreedster of over treder bij het plegen van het delict is betrapt. In de enkele staten, waar men dan nog een scheidingsprocedure toelaat zijn bijzondere moeilijkheden daaraan verbonden. Men eist bijvoorbeeld een bedenktijd van een jaar. terwijl een echtscheiding met wederzijds goedvin den.... als een wetsovertreding wordt beschouwd. In de staat Nevada is dat anders. Daar is men in een ander uiterste ver- Aagtekerk, Rotterdam-Australië, pass. 5-8 Ouessant. Abbekerk, Australië- Rotterdam, pass. 5-8 Perim. Alde- gonda, 5-8 van Singapore naar Bang kok. Alwaki, 5-8 van Buenos Aires naar Rotterdm. Amstelkerk, Am sterdam-West Afrika, 5-8 nog te Bor deaux. Berlage, 3-8 van Batavia te Probolingo. Bloemfontein, 5-8 van Amsterdam te Kaapstad. Boissevain, 3-8 van Kaapstad naar Port Elisabeth. Borneo, Vancouver-Manilla, 31-7 van Tacoma. Boskoop, 5-8 van Tocopilla naar Valparaiso. Clavella, Casablan- ca-Tripolis, pass. 5-8 Malta. Congo- stroom, 4-8 van Balik Papan te Syd ney. Ena, 29-8 van Poeloesamboe te Miri. Eemland, Amsterdam-Buenos Aires, 5-8 te Rio de Janeiro. Johan .Van Oldenbarnevelt, Batavia-Amster- dam, pass. 5-8 Abuail eiland (Rode Zee). Keilehaven, Las Palmas-Oost Afrika via Marseille, 5-8 Golf v. Biscaye. Leuvekerk, Rotterdam-Calcutta, 6-8 te Port Said. Lutterkerk, Bombay- Rotterdam, 5-8 te Suez. Limburg, San Francisco-Philippijnen, pass. 5-8 550 mijl ten Noorden van Midway eil. Marken, Rotterdam-Batavia, 5-8 11 uur van Aden. Merwede, Rotterdam- Calcutta, 6-8 te Bombay verwacht. Modjokerto, Rotterdam-Batavia, pass. 5-8 12 uur Gibraltar. Molenkerk, Hongkong-Rotterdam, 5-8 te Singapo re. Oranje, Batavia-Amsterdam, pass. 5-8 Perim. Radja, 5-8 van Kaapstad nar Buenos Aires. Raki, New York-Java, 5-8 van Aden. Randkerk, Calcutta-Rotterdam, pass. 5-8 Kaap Guardafui. Rondo, 5-8 van Singapore naar Port Swettenham. Rijnkerk, Rotterdam-Australië, 5-8 van Colombo. Saparoea, 2-8 van San Francisco naar Rangoon. Sibajak, Rotterdam-Batavia, pass. 6-8 1 uur Ouessant. Stad Schiedam, 5-8 van Monrovia naar Tacoradi. Sumatra, Batavia-Amsterdam, 5-8 van Port Said. Tjibadak, 4-8 van Hongkong naar Ba tavia. Zeeland (KRL) 5-8 te Ale- xandrië, vermoedelijk 8-8 vandaar naar Batavia. Zuiderkruis, Rotter dam-Batavia, pass. 5-8 13 uur' Pantel- laria. Alchiba, 5-8 van Pernambuqo naar Macaio. Alcyone, Rotterdam- Casablanca. pass. 5-8 Finisterre. Al- gorab, 5-8 van Calcutta naar Rotter dam Blijdendijk, Rotterdam-New York, 6-8 te Antwerpen. Eemdijk, 5-8 van Galveston te Mobile. Noordwijk, 5-8 van Port of Apain naar Nederland. Prins Frederik Hendrik, Montreal-Rotterdam, 5-8 te Antwerpen. Prins Willem van Oranje, 5-8 van Montreal naar Rotterdam. Stad Arnhem, 5-8 van Genua te Huelva. Stad Haarlem, 5-8 van IJmuiden naar Saffi. Tiba. Antwerpen-Buenos Ai res, pass. 5-8 15 uur Ouessant. Wes- terdam, New York-Rotterdam, wordt 8-8 23 uur aan de Hoek van Holland verwacht. Delfshaven, 6-8 van Oden- se naar Rotterdam. Edam, 6-8 van Boston te New York. Lissekerk. Perzische Golf-Rotterdam, pass. 6-8 Gibraltar. Lutterkerk, Bombay-Rot terdam, 6-8 van Suez. Mariekerk, Japan-Rotterdam, 5-8 van Alexandrië. vallen. Er zjjn in Nevada echtscheidin gen uitgesproken omdat een dame de biefstuk liet aanbranden of omdat een man de lievelingskanarievogel van zijn vrouw niet beminde. Om van deze vrijmoedige wetgeving te kunnen profiteren behoeft een Ame rikaan of Amerikaanse zich slechts zes weken in Nevada op te houden en daar bij het voornemen uit te spreken, dat hij of zij zich in de staat wil vestigen. RIJKE INKOMSTENBRON. Twintig jaar geleden namen de be stuurders van de staat deze zonderlinge scheidingswetgeving aan en sedertdien is er in de stad Reno geen vrije hotel kamer meer geweest. Elke dag verschijnen reeksen van hotelhouders voor de rechters om te bezweren, dat zij een bepaalde heer of dame gedurende zes weken in Reno hebben gezien en dat deze cliënt dus aanspraak kan maken op de „zegenin gen" van de echtscheidings- en huwe lijkswetgeving. De stad Reno telt Slechts 15.000 in woners en toch heeft ze een hoofdstraat met de kostbaarste hotels en de duur ste winkels. De grootste modehuizen van Amerika en de beste juweliersza ken van New York hebben filialen in Reno. In de zijstraten zijn kleinere hotels voor de minder goed gesituëerden, die ook met de algemene rage willen mee doen en er zijn zelfs pensionhouders, die eenvoudige gemeubileerde kamer tjes verhuren tegen 6-weken-tarief. DE COWBOYS. Het klinkt wonderlijk, maar het meest in trek zijn als logeergelegen- heid de boerderijen, waarop cowboys rondlopen in fantastische kleding en met geweldige zwepen. Ze dragen rode leren laarzen en als ze paardrijden, gebruiken ze zadels die ware kunst werken van leder zijn. Deze jongelui houden de „ontroostbare" vrouwen ge zelschap, die in Reno de kroon komen zetten op haar mislukte huwelijksleven. Ontroostbare vrouwen.... want het is namelijk zo, dat de mannen meestal geen tijd hebben om de zes weken in Reno uit te zitten. Ze laten dat aan de dames over, die zich in Reno verma ken totdat aan het einde van de zes weken plotseling de nieuwe echtgenoot opduikt om haar naar het altaar te voe ren. Om bepaalde redenen stellen de lei ders van de hotelbedrijven, van de luxe boerderijen enz. er prijs op, dat hun mannelijk personeel ongehuwd is. Ze hebben namelijk ontdekt, dat de zon verbrande jongelingen, die op wilde mustangs reden, meer in de smaak vie len van de bedroefde'Vrouwtjes als ze geen trouwring droegen! DE HUWELIJKEN. Ook de huwelijken in Nevada zijn ongewoon. Hier geen afkondiging op het aanplakbord voor het stadhuis en een nauwkeurig onderzoek van de pa pieren. Duizenden mannen en vrouwen, die op deze dingen niet kunnen wach ten, gaan per vliegtuig naar Reno, laten zich in het vliegtuig trouwen en keren dan terug naar hun woonplaats. Om het verblijf voor jonggetrouwden aantrek kelijk te maken heeft de staat toestem ming gegeven tot het openen van een aantal speelholen, zoals ze nergens in Amerika zijh toegelaten. Vanzelfspre kend is er in Amerika heel wat te doen geweest over de rechtsgeldigheid van de huwelijken en echtscheidingen, die in Reno worden voltrokken. Men schrok echter terug voor de mogelijkheid, dat door het onwettig verklaren van de Reno-activiteit duizenden huwelijken weder ontbonden zouden worden en tienduizenden kinderen vaderloos. Daarom worden nu die scheidingen en huwelijken vrijwel overal erkend. En wanneer we vertellen dat twee zoons van president Roosevelt zich hier lieten scheiden, dan is het wel duide lijk hoe diep deze abnormaliteit zich vastgezet heeft in het Amerikaanse leven. Het bedroevende is, dat men er nu in Amerika op uit is de huwelijks wetgeving in de andere staten zo moge lijk ook aan te passen bij de vrijmoe digheid van Reno, in- plaats van Reno binnen de perken van de algemene Amerikaanse wetgeving te brengen. Jaarlijks zullen 110.000 automobilisten tol moeten betalen Het ministerie van openbare werken in Frankrijk heeft dezer dagen de plannen goedgekeurd betreffende een tunnel, .die onder de Mont Blanc zal worden gegraven. Reeds veertig jaar geleden heeft een Frans ingenieur dit plan aangeboden. In 1931 heeft men een Frans-Italiaans- Zwitsers comité in het leven geroe pen, om de kwestie te bestuderen, maar de oorlog in Ethiopië maakte een einde aan de onderhandelingen. Over een lengte van 12.650 meter zal deze tunnel dwars door de Alpen worden gegraven. De afstand tussen Italië enerzijds en Frankrijk, Zwit serland, het Rijnland en de Benelux- landen anderzijds zal zodoende met 500 km worden bekort. Het werk, dat begint zodra de ministeriele beschik king door een wet zal zijn bekrachtigd, zal 4 jaar duren. De kosten aan het werk verbonden zullen worden terug gewonnen door tolrechten, welke de 110.000 automobilisten moeten betalen, die, naar men schat, jaarlijks deze nieuwe verbindingsweg zullen gebrui ken. Toevallig spreekt men thans ook weer over de tunnel onder het Kanaal, die Napoleon ontworpen had en waarmede in 1876 zelfs een begin is gemaakt. De kosten van dit reuzen werk zouden 100 milliard Franse fran ken bedragen. Een grappenmaker heeft gevraagd of, als de tunnel ge reed zal zijn, de „Tour de France", die thans reeds vier vreemde landen „aandoet", ook nog niet een klein om wegje door Engeland kan maken. De door de Niwin aan het Strijdkrachten-programma geschonken „Sound- Mirror"-magnetophoon, die in de rubriek „Contact met thuis" gebruikt wordt om elke dag groeten uit Indonesië naar Nederland te zenden. Een edele wedloop tussen de Amsterdamse en de Rotterdamse werven Is in volle gang om de eer van de aflevering van het duizendste schip der na oorlogse Nederlandse koopvaardijvloot. Zonder tegenspoed kan die heuge lijke gebeurtenis begin September verwacht worden. Het feit verdient alle aandacht, niet zozeer vanwege het ronde cijfer, maar vooral omdat het be reiken van dat cijfer tevens het herstel van de vooroorlogse vloot zal betekenen. (Van onze reizende redacteur). Op 1 September 1939, toen de vijan delijkheden van de tweede oorlog ter zee begonnen die al slachtoffers maakten onder de Nederlandse sche pen vóór ons land er in betrokken werd telde onze vloot 593 grote zee schepen met een gezamenlijke tonnage van 2.744.053 br.t., benevens 536 kust vaarders (kleiner dan 500 brt.) met een gezamenlijke tonnage van 129.908 brt. Deze 2.853.961 br.t. betekenden dat Ne derland het vierde scheepvaartland ter wereld was. Eigenlijk lagen deze cij fers nog aanzienlijk hoger, aangezien de Ned. Indische, de Curacaose en de Surinaamse vloten ook onder de Ne derlandse vlag varen en, voor het me rendeel met Nederlands kapitaal wor den gefinanciërd. Vijandelijke oorlogsschepen en vlieg tuigen brachten de helft van onze tonnage, die volledig ten dienste stond van de gealliëerde oorlogvoe ring, tqt zinken. En al moge daar nu tegenover staan, dat Nederlandse oorlogsschepen en vliegtuigen een groot aantal Duitse, Italiaanse en Ja panse schepen naar de kelder joegen, ons verlies aan schepen en mensen levens kon daarmee niet goedge maakt worden. TONNAGE GROEIDE SNEL Wel werd nog tijdens de oorlog ge tracht en ten dele is dat ook wel gelukt de lege plaatsen aan te vul len door opdrachten te verstrekken aan Amerikaanse en Engelse werven, maar de Nederlandse vloot van medio 1945 had haar betekenis verloren. Er is echter van stonde aan even hard gewerkt aan het herstel van het verkeer te water als aan dat te land en door de lucht. Voor een groot deel ont trok dit herstel zich aan de waarne ming van het Nederlandse volk, zodat zich nu het merkwaardige verschijnsel voordoet, dat de rederijen hun tonna ge sneller hebben weten aan te vullen dan hun personeel. Men zag de vloot eenvoudig niet groeien en een voldoende aanbod van arbeidskrachten bleef achterwege. Van daar de grootscheepse actie tot wer ving van zeelieden, die op het ogen blik gaande is. Dit verschijnsel heeft zich nooit eerder voorgedaan en hoeft zich eigenlijk ook niet voor te doen, gezien bijv. de grote liefhebberij voor de luchtvaart. De vloot groeit ondertussen gestadig aan, door aankoop uit het Amerikaan se overschot, door aanbouw in het bui tenland en vooral door aanbouw op de Nederlandse werven. Op 1 Januari van dit jaar waren er al weer 871 schepen van totaal 2.084.445 brt. En reeds op 1 Juli was dit aantal aangegroeid tot 977 met een totale inhoud van 2.838.268 brt. Vergelijkt men deze cijfers met die van negen jaar geleden, dan blijkt, dat het aantal schepen 89 pet. van 1 Sep tember '39 bedraagt en de br.t. tonnage 92 pet. 102 SCHEPEN IN ZES MAANDEN. Een vergelijking met 1 Januari J.I. wijst uit, dat er in zes maanden 102 schepen zijn bijgekomen, d.w.z. precies zeventien per maand. Gaat dat zo door, dan zullen de 33, die er nog nodig zijn om het aantal van duizend vol te ma ken, er binnen twee maanden na 1 Juli zijn. Het aantal schepen boven 500 brt. (510 op 1 Juli jl. tegen 593 op 1 September 1939) is sneller gegroeid dan het aantal kustvaarders (467 tegen 536); niettemin .Is de Nederlandse kustvloot al lang weer de grobtste ter wereld. Van de overzeese vloten onder Ne derlandse vlag zijn de laatst beschik bare cijfers die van 1 Januari jj., toen de Ned.-Indische vloot 158 schepen met 312.056 brt. telde en beide vloten in de West 77 met 125.660 brt. In feite varen er onder Nederlandse vlag dus al weer meer dan 1200 schepen van meer dan een kwart millioen brt. JALOEZIE? Wat onze werven betreft de veer tien grootste werken met 24.000 man personeel zij hebben een capaciteit van 300.000 a 350.000 brt. per jaar. In 1947 hadden zij 147 schepen voor Ne derlandse en 55 schepen voor buiten landse rekening in aanbouw, die ten dele nu reeds afgeleverd zijn. Neder land had het vorig jaar voorts nog be stellingen lopen in Engeland (8), Ver enigde Staten (4), Duitsland (1) en Italië (1). De groei van de Nederlandse vloot gaat zo snel, dat Paul Hoffnikn, ad ministrateur van het E.R.P., er ver ontrust door is geraakt. Hij heeft als voorwaarde voor de z.g. Marshall hulp verlangd, dat aan de scheeps bouw hier te lande beperkingen wor den opgelegd en dat de Marshall-goe deren voor Nederland voor 50 pet. met Amerikaanse schepen worden vervoerd. Onze koopvaardijkopstuk- ken vermogen niet in te zien, hoe deze voorwaarden stroken met de ge dachte van Europees herstel, waar aan zij, op hun manier hard menen te werken DE KRUISTOCHT VAN DE CATALINA P 85 MANOKWARI, 17 Juli. De 16e Juli van het jaar 1948 zal ik waarschijnlijk niet zo heel spoedig ver geten, zo boordevol als hij geladen was met vreemde ervaringen en gebeurte nissen, die ieder op zich dan wellicht zeer romantisch mogen lijken, doch die dit alleen zijn als men er achter staat en het geluk heeft ergens aan de kust van de Vogelkop van Nieuw Guinea 'n bankje te vinden en een kruk. Dat bankje is dan het schrijfbureau en 't krukje de zitplaats. Inanwatan heet de plaats waar wij gistermorgen heenvlogen, na het ver blijf in Fak Fak. De Catalina was vrij zwaar, omdat er behalve das passa giers veel barang, veel bagage, mee ging. De commandant had die morgen zorgelijk gekeken, maar ik dacht: ik vergis me. Het was nog zo vroeg en zo donker en je kon je heel goed vergis sen in iemands gezicht. Over de eindeloze wouden van de Vogel kop vlogen we. Over rivieren, verdroogd tot de bodem en andere gevuld met helder-schuimend water. Over eiland jes langs de gekartelde kustlijn en door pluizige mistflarden. De twee motoren daverden hun nu al zo lang gehoord lied en over de blister suisde de door de propellers weggemalen lucht. Zo vlogen we naar Inanwatan. Dat ligt in een baai. Die baai dringt diep het land in en halverwege ligt dan Inanwatan. Een kampong waar 'n 1600 Papoea's leven. En waar een Ne derlandse bestuurspost is gevestigd. We daalden in de baai en hoewel de Catalina zwaar was verliep de landing in de baai zonder enig incident. Op het zelfde moment brak een oor verdovend leven over ons los. De blis ter werd geopend en toen werden wij geplaatst tegenover een tafereel, dat zijn weerga in wildheid en vreemdheid moeilijk zal kunnen vinden. Rondom het toestel vlogen 12 prauwen. Als ik zeg „vlogen" kunt u dat min of meer als realiteit aannemen, want de snel heid waarmee deze schepen door het water schoten was fantastisch. Iedere prauw bestond uit een enorm lange uitgeholde palm. In die palm zaten 12 roeiers, naakt tot op een smal schaam- schortje, en iedere roeier was als een razende bezig het water weg te slaan. Aan beide kanten van iedere prauw staken twee brede vlerken uit. Op iede re vlerk zaten twee rijen Papoea's, iedere rij van 12 man. In totaal werd elke prauw dus voortbewogen door 60 roeiers. Zo waren er 12 prauwen. De mannen zagen er woest uit: met lange veren en pluimen op het hoofd, met vreemde figuren op de zwarte lij ven geschilderd met grijze klei, som migen met korte rokjes van gras, an deren met een lang mes of een stenen bijl in een der handen. En in het mid den van iedere prauw stond een Pa poea te dansen, op een vreemde en wilde wijze, en hij was het, die het uiterste haalde uit de zwarte lichamen die zich bogen over de brede peddels, waarvan er eveneens vele beschilderd waren. Iedere prauw had een soort schegtbeeld; nu eens een rennende hond, dan weer een kwaadaardig loe rende kat en soms een krokodil. In elke prauw zat een Papoea, die in één en hetzelfde rhythme op een torn torn sloeg. Op zijn rhythme, en dat van de dan sende man in het midden, werd ge roeid. Er werd, toen wij de glister openden van de Catalina, gebruld en gegild. Het toppunt van sensatie was daar. De vogel die was gekomen opende zich zelf, en uit dat zilveren vogellijf kro pen de wezens die verwacht werden en over wie ze hadden gehoord van de Toean Besar, de bestuursambtenaar, die woont in het witte huis op de berg. Door joelende en schreeuwende Pa poea's werden we naar de wal geroeid. Het wankelde wel erg, dat prauwtje en er kwam wel water over maar ei werd, met een grote tritonschelp, zo duchtig gehoosd, dat we tóch nog be houden op de steiger aankwamen. De begroeting der bevolking was uiterst hartelijk. Daar waren jongens die een fluitorkest vormdén en achter elkaar, zonder pauze, bekende wijsjes bliezen, nadat eerst, in heel langzaam tempo, het Wilhelmus gespeeld was. Op enkele tientallen meters verhief zich de wildernis, met daarvóór de kamponghuisjes. Hoe zoudt u het vin den, als u daar, onder de gloeiende zon, met op de achtergrond de gillen de Papoea's, op zo'n oude, rotte, ver weerde en nogal morsige sjpiger, hoorde blazen liedjes als „Waar in bronsgroen eikenhout" en „We gaan nog niet naar huis.nog lange niet. nog lange niet.en „Trink, trink, Brüderlein trink.Nu, ik kan u wel zeggen dat zoiets heel vreemd, heel raar, heel merkwaardig klinkt. Daarna bood een bedeesd Papoea meisje (ze durfde geen seconde op kijken) de Resident van Nieuw Guinea bloemen aan, waarvoor de Resident eerbiediglijk dankte. En daarna kwam de dans. In de dagen dat ik op Nieuw Guinea ben heb ik al vaak en veel zien dan sen. Wonderljjke dansen, onbegrijpelij ke dansen. Wat nu kwam spande de kroon. Dagen en dagen geleden waren de mannen uit alle windstreken komen opdagen. Niet zozeer om de komst van de lanke mannen te aanschouwen als wel omdat er gedanst mocht worden. Als u dit „dansen mogen" niet begrijpt, hr volgende ter verduidelijking. Een aantal Papoea-dansen is door het Ne- d '.andse gezag verboden, omdat ze rechtstreeks het begin zijn van 'n snel- tocht. Iedere dhns heeft zijn eigen be tekenis, die men eerst kan leren door iets te begrijpen van de adat, de „wij ze van leven en moraal" van dit volk, waarvan ik u reeds zei dat het goed deels nog in het stenen tijdperk leeft. Deze dansen duren lang. Ze duren geen uur, geen twee uur.geen 6 uur ze duren doorgaans van het onder gaan der zon tot het opgaan der zon. Als de mannen zó lang gedanst hebben, zijn ze volkomen buiten zinnen, zijn ze volkomen in de macht der demonen van hun eigen adat en bevindt zich in hun hoofden geen enkele herinnering meer aan datgene, wat de blanke man van de Kompenie hun voorgeschreven en verboden heeft. De ernstigste ex cessen zijn in dergelijke toestanden, waarbij iedere danser de hoogste vorm van exaltatie en opwinding, van koorts en „amok" bereikt heëft, mogelijk. En niet alleen mogelijk, ze gebeuren ook. Maar deze dag mocht dan gedanst wor den en ze dansten! Met die verstande, dat de blanke man het teken zou ge ven als moest worden gestaakt Het werden enkele uren. Nooit zag ik vreemder dans. De mannen hadden hun bogen en messen, hun bijlen en versierselen, bij zich en zwaaiden daar, al dansend, mee. De instrumenten be stonden uit lange houten trommen, waarover de huid van een casuarls ge spannen is. Dat geeft een dof, hol ge luid, dat tot diep in de jungle hoor baar is. Er wordt gedanst in groepen van 5 tot 8 man, en aan de buitenkant dansen de vrouwen. Heel jonge meisjes en vrouwen op reeds gevorderdg leef tijd. De kledij is, laat ons zeggen, zeer sumier, zeer beperkt en bestaat nauwe lijks uit een enkel bedeksel van de onderbuik. Het is me een raadsel hoe deze men sen het uithouden zó lang en in zulk een tempo te springen en schuiven en lopen. Ik ben er zeker van dat dit Veel meer een kwestie is van verdoving, be dwelming, dan van physieke kracht. Een Westerling zou een dergelijk tem po hoogstens een kwartier volhouden en er dan, en zeker in dit klimaat, bij neervallen. Nadat eerst gedanst was voor de in gang van het huis van de bestuurs ambtenaar ging het de kampong in. Voor ieder kamponghuisje stonden de vrouwen en mannen en kinderen te kijken. Beter gezegd: te staren. Woor deloos. geboeid.dromendvolko men in de ban van het dansfeest, hun eigen feest, hun adat. Ik kwam voorbij een huisje, waar voor een afschuwelijk mens stond. Een blank mens, met een witte, doorschij nende, mat-rosse huid. Met gele krul lende haren, met wijd-opengesperde mond en een dierlijk-imbeciele trek over het geschonden gezicht. Het was een albino. Een vreemde, allervreemd ste, verschijning in deze wereld van donkere lichamen, roetzwarte haren. Een robot, een soort kunstmatig ge wrocht mens, dat wij voorbijgingen en dat ons dof-starend nazag. Wat ging er om in het brein van deze mens, in dit ogenblik? Er komt een uur dat wij weer heen gaan van Inanwatan. Heel de kampong doet ons uitgeleide, nadat eerst nog een w -<st"ijd geleverd is tussen de snelste prauwen van het dorp. Dan kruipen we de blister in van de Catalina, boor devol herinnering aan dit vreemde oord. Wassenburg opgetogen met het zeldzaam mooie filmmateriaal dat hij voor de camera-lens kreeg, de foto graaf dolgelukkig met de series opna men die hij maakte in een gebied waar zelden een foto gemaakt zal zijn. En ik zelf diep onder de indruk van dit land en dit volk, Nederlands gebied en Ne derlandse onderdanen, maar vreemd en onbegrijpelijk voor de man die niets weet van de adat dezer mensen. De motoren slaan aan, de schroef wind davert langs de blister en lang zaam neemt de Catalina P 85 zijn aan loop. Dat is niets bijzonders, dat is al zo v-ik gebeurd op deze reis. Ik zit in de blister en -ie de groene rimboe-wal voorbijschieten. Direct gaan we stijgen nog enkele seconden en het grote amphibie-vliegtuig zal zich oprichten en in de nevelig-blauwe hemel schie ten. Zo gaat het iedere keer zo zal het ook nu geen. De Catalina P 85 schiet als een raket door de baai. Die baai is kronkelig en van bocht tot bocht nauwelijks drie kwart mijl. Voor beide bochten ver heft zich de jungle. Donkergroen een muur van bomen, Twintig, dertig me ter hoog. De Catalina is zwaar beladen. „Nogal looiig" heb ik commandant De Liefde horen zeggen. Nu ja, Catalina's zijn sterke machines. Er kan niets gebeu ren. Als een afgeschoten kogel uit een enorm mortier jaagt het toestel voort. Recht op de bocht aan. Vreemdnóg niet los. Ik verlaat de blister, loop naar voren, en kijk omhoog. Daar zit de commandant.naast hem de tweede bestuurder. Op het gezicht van com mandant De Liefde trillen grote zweet druppels. En ik zie de' aderen in zijn nek als koorden zwellen. Meer kan ik niet zien, maar ik weet dan genoeg. De groene lawine springt als het wa re naar voren. Ik besef heel duidelijk één ding: we moeten over die barrière heen. Maar dan zal de Catalina P 85 éérst los moeten zijn van het water en als hij dat niet is, nu direct nog niet, zullen we nooit over die groene muur heenkomen. Er komen dan enkele momenten, dat men zich los voelt worden tussen tijd en ruimte en dat men zich vast gaat klemmen, en dat er gedachtenflitsen door iemands brein razen. Ik ben niet de enige die het ziet. Wassenburg zit op een der stretchers en staart me aan. Nooit zag ik dat ronde, gezellige ge- zich zó strak en ernstig. Ik tel de seconden.een.twee. drie«.en ik knik in m'n knieën door. Het gieren der motoren neemt nóg toe het is een tyfoon die door het toe stel scheurt.nóg hoger wordt de toon.Nu staat alles bij, nu geven de beide motoren hun maximum aan kracht aan de propellers. Zij moeten het doen. Water bonkt.ik hoor iets schu ren, sissen.er valt iets weg.- we zijn los. Ik kruip terug in de blister en kijk naar buiten. Ja, we zijn los en de groene muur ligt onder ons. Maar ook niet meer dan twee meter. Dan stormt de Catalina P 85 als een grote, vastberaden vogel de hemel in. Later, diezelfde dag, spreek ik de commandant en ik vraag hem of het een zware start was, deze maal. Hij kijkt me wat koel aan en zegt: „Ja, hij was nogal zwaar en voor m'n lol doe ik de tweede keer niet meer zo. Het was een heel moeilijke, en nog al précaire start". En verder praten we er geen woord over. ANTHONY VAN KAMPEN.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 6