TERRA INCOGNITA
Door de lucht naar het onbekende
binnenland
Wat de theaters brengen
CINEMA AMERICAIN
Iedere avond klokslag acht
VICTORIA-THEATER
Mijn eigen rechter
60 cent
Predikbeurten
IJmuiden.
V isserij -besommingen
HARMONIE- THEA1 ER
De beste jaren van ons leven
Bergen.
De oogst van de weg
Siem Nieuwenhuizen
brengt vrolijkheid
De schade hersteld
Wijziging busroute naar
Egmond
Nieuwe Niedorp.
De zee eiste weer zijn tol
Egmond-Binnen
Tocht ouden van dagen
Burgerlijke Stand
Heiloo.
Burgerlijke Stand
Egmond aan Zee.
Reddingsfilm
Officiële cursus voor het
Middenstandsdiploma
Oudorp
jaarvergadering
R.K.V.V. Kolping Boys
CDE KRUISTOCHT VAN DE CATALINA P 85
De Wisselmeren door woesi maan
landschap van de kust gescheiden
De vallei der
Meren
De film „Iedere avond klokslag acht"
heeft alle kwaliteiten die elke Ameri
kaanse show-film bezit en die voor de
liefhebbers van zo grote bekoring zijn.
Een weelde van kleuren, een overdaad
van vrouwelijk schoon, in een mini
mum van textiel gehuld, in het gehoor
liggende muziek en een ongelooflijke
vaart en meeslepend rythme in ballet
ten en solo-dans. In het algemeen ge
sproken dus een luchtig vermaak, zon
der pretenties, zoals er dertien in een
dozijn gaan. Maar daarenboven heeft de
film een story, die verre uitsteekt bo
ven de zouteloze verhaaltjes van haar
soorgenoten en die „Iedere avond klok
slag acht" onderscheidt van het door
snee product. De film behandelt de ge
schiedenis (onder een andere naam)
van het Windmill-theater te Londen dat
zelfs gedurende de ergste Blitz-periode
nooit sloot en daarom van de Engelse
koning een hoge onderscheiding ont
ving. Terecht werden de mensen, die
avond aan avond klokslag acht uur hun
voorstelling brachten, vaak onder een
regen van bommen en scherven, geëerd
om het hooghouden van het Londense
moreel. Daarom kent deze film actuali
teit, iets, wat wij vaak misten in een
show, daarom is zij juist iets beter dan
de meeste. En Rita Hayworth draagt
daartoe haar steentje bij, al pleegt zij
ook een aanslag op puriteinen.
Nigel Balchin schreef het drama
„Mine own executioner" en Burgess
Meredith, Dulcie Gray en Vierson
Moore vertolkten met hun uitstekend
spel dit boek tot een film, zoals er he
laas maar weinige worden uitge
bracht.
Niet alleen het spel in deze film is
opvallend goed, ook filmtechnisch is
„Mijn eigen rechter" tot een uitstekend
geheel gegroeid waarin de vaak fasci
nerende close ups een welhaast ener
verende spanning teweeg brengen.
De film is tragisch, maar tragischer
is nog de houding van sommige „film
liefhebbers" die, wanneer een film hun
begrip te boven gaat, de bioscoop niet
verlaten maar rustig een praatje opzet
ten of lachen wanneer er niet gelachen
moet worden.
DE attractie van ons blad
was voor vele abonné's
het bekende verhaal
van J. D. v. Exter
Onze jongelui genoten er
dubbel van, omdat er zoveel
avontuur in zat.
Nu bet in boekvorm ver
schenen is, kun je het in
eens doorlezen
En de prijs valt mee n.l.
slechts
per boekje
Koopt het nog heden bij
onze bureaux ol bij agen
ten en bezorgers
Zondag 15 Augustus.
ALKMAAR, Geref. kerk, 10 uur, prof.
dr. Nauta van Amsterdam; 5 uur ds.
Schenk van Nieuwolda.
BERGEN, Geref. kerk, 9 uur en half
elf, ds. Telkamp; half 5 dr. Kraan van
Vlaardingen.
BROEK OP LANGENDIJK, Geref.
Kerk, 10 en 7 uur, ds. Donner.
EGMOND AAN ZEE. Geref. kerk. 10
uur ds. Schenk van Nieuwolda; half 6
prof. dr. Nauta, van Amsterdam.
HEILOO, Geref. kerk in Evangelisa-
tiegebouw a.d. Kerkelaan, half 9, ds.
Schenk van Nieuwolda; 4 u. prof. dr.
Nauta Van Amsterdam.
HEER-HUGOWAARD: Geref. kerk,
half 10 en 7 uur, ds. Huismans.
NOORDSCHARWOUDE, Geref. kerk
10 en 4 uur, dr. Richel van Heemstede.
SCHERMERHORN, Geref. kerk, 10
uur leesdeinst; 3 uur ds. Donner van
Broek op Langendijk.
SINT PANCRAS. Geref. kerk, 10 en
4 uur ds. Middelkoop.
In totaal werden aan de Rijksafslag
gisteren 3870 kisten vis aangevoerd.
Besommingen: IJm. 16 f 22.270, 39
f 25.155, 249 f 133. 5 f 825, 213. f 95,
229 f 675. 239 f 627. 234 f 14, 207 f 8,
202 f 51, 237 f 6; KW. 78 f 6045; HD.
74 f 143. 25 f 131, 7 f 116. 95 f 683,
79 f 9. 220 f 7, 63 f 14, 184 f 101; UK.
202 f 677, 162 f 1787, 36 f 123, 105 f 120.
169 f 143, 69 f 158. 86 f 137, 7 f 500,
90 f 59, 59 f 218, 87 f 1684 44 f 1743,
234 f 674, 51 f 436; VO. 9 f 188, 60
f 199; OD 8 f 92.
Het gegeven is misschien ietwat ver
gezocht, doch dit realiseert men zich
niet. Daarvoor is het spel te boeiend.
Een ander punt waardoor de film op
valt is dat men het heeft aangedurfd
om, evenals in het boek, aan het einde
geen happy-end te verzinnen.
„My own executioner" is meer ge
worden dan een rolprent, die men bij
het naar buiten lopen weer is verge
ten, het werd er een die tot de beste
na-oorlogse producties gerekend mag
worden.
In de Harmonie draait voor de
vierde week de film van het seizoen,
zodat verdere aanbeveling overbodig is.
Gedurende het tijdvak van 6 tot en
met 13 Augustus werden aan het po
litiebureau te Bergen de navolgende
voorwerpen als gevonden aangegeven:
wit kralen ketting, een vulpen (Wa
terman), wit wollen kinderjasje, ga
bardine regenjas, gewicht 1 kg., ro
zenkrans, Angorapoesje, ceintuur
(gebloemd), horlogeketting, wit kin
dervestje, kinderschoentje (zwart lak),
kinderwagen, zakboekje, gele regen
kap, lichtgroene geblokte dames
shawl, gummibal (oranje-bruin), kin
dervestje, klomp, armband (zilver),
beige wollen vest, etui met vulpen en
vulpotlood, gebloemde shawl, padvin-
detsriem, zwarte suède dameshand
schoenen, rood wollen kindervestje,
2 muntbiljetten van 2.50, 4 munt
biljetten van 1.autosleuteltje
(contact), rood zijden shawl, bril zon
der montuur, parapluie, gouden da-
mesring met steen.
De lijst van verloren voorwerpen
over bovengenoemd tijdvak vermeldt:
Duitse herdershond (zwart) bruin
gevlekt, zilveren kettinkje met zilve
ren kruisje, bruine portemonnaie, inh.
3.portemonnaie inh. 220.en
insigne B.S., rode portemonnaie inh.
klein geld en bonnen, parapluie (grijs
zwart geruit), zwarte portemonnaie
inh. enige muntbiljetten en postwis
selstrookje, blauw jongenswindjack,
paarlen-snoer, fototoestel, geruite
hoofddoek, fototoestel Kodak met
bruin lederen tas en bibliotheekboek,
wieldop „Hilmann", damespolshorloge
double grjjs bandje; tas met motor
gereedschap, Canadese regenjas, licht
blauw wollen vest, actetas inh. 4 bad
pakken, witte badhanddoek, 2 gum
miballen, alpinopet; rozenkrans met
dopje, Cyperse kat, zonnebril, grijs
montuur; rood lederen portemonnaie
inh. ong. ƒ2.en enige vleesbonnen;
zwarte brieventas inh. ƒ200.en 510
Belgische francs; boodschappentas,
wit met ltorenblauw; badpak, hand
doek en regenjas, grijs zeiltje voor
kinderwagen, tennisracket, rose plas
tic regenkapje, 2 muntbiljetten a
2.50 en 2 1.rood bruin lede
ren portemonnaie inh. 11.rode
plastic ceintuur, blauw wollen vestje,
blauwbewerkte das, zwarte portefeuil
le met ritsluiting inh. ƒ17.leesboek
„Laatste kwartier".
Inlichtingen te bekomen aan het
Groepsbureau der Rijkspolitie, Karei
de Grootelaan 17, tel. 2444, elke werk
dag tussen 10 en 11 uur v.m.
Waarheen zouden de gasten Don
derdagavond hun schreden richten?
Zouden ze hun opwachting gaan ma
ken bij Don Quichot in het openlucht
theater of zouden ze een plaatsje
zoeken in De Rus, waar Siem Nieu-
wenhuyzen optrad, de grapjas, die
heel Nederland heeft doen schateren
van de lach? Vrezende, dat Pluvius
de dolende ridder op zijn van koude
rillende rossinant zou verdrijven en
de bruiloft van Kamaclio zou ver
regenen, ging de meerderheid naar de
revue-komiek, waar ook een bruiloft
wachtte, zelfs twee n.l. van een jon
ge dokter, die door een deurwaarder
met inbeslagneming van zijn inboedel
bedreigd en door zijn zure verliefde
huishoudster achtervolgd, een toe
vlucht zocht bij een rijke freule en
van Hannes, ?ijn huisknecht, die werd
ingepikt door de barones en zo ge
bombardeerd tot baron Kneut. Het
ging niet alles zo vlot en soms leek
het of er van de bruiloft door de
stommiteiten en malle fratsen van
Hannes niets terecht zou komen,
maar tenslotte kwam alles op zijn
pootjes of liever in het huwelijks
bootje terecht.
Het publiek, dat de zaal tot het
laatste plaatsje bezette, genoot ge
weldig van al die zotternij.
Siem was de ziel van het gezel
schap en liet het publiek de hele avond
daveren van de lach.
De fraaie trapjesgevel van het ge
meentemuseum, die al verscheidene
eeuwen oud is en dus heel wat stor
men zal hebben getrotseerd (de cijfe
rs ntus vermelden het jaartal 1655)
liep hij de storm van j.l. Zondag vrij
ernstige schade op. Een tak van de
ervoor staande oude iep kwam naar
beneden, boven op de gevel.
Gelukkig liet Gemeentewerken er
geen gras over groeien. Het geveltje
heeft Donderdag en Vrijdag in de
steigers gestaan en gedurende die
tijd is een metselaar bezig geweest
het „Sterkenhuis", met behulp van
de daartoe zorgvuldig bewaarde
steentjes, zijn oude contouren te her
geven. Een minutieus werkje, waar
van, naar wij hopen, de sporen spoe
dig geheel uitgewist zullen zfln.
De busroute BergenEgmond, die
als gevolg van de smalle wegen zo
veel moeilijkheden oplevert, heeft
met ingang van gisteren een kleine
wijziging ondergaan. In Bergen wordt
n.l. niet meer gereden via Breelaar»,
Raadhuisstraat en Hoflaan, maar
langs de Hertenkamp en Komlaan.
Het is hier: nieuwe wegen, nieuwe
moeilijkheden. Bij de Komlaan wordt
de trambaan in beide richtingen ge
kruist, juist op een tijdstip, dat de
tram passeert.
DOKTERSDEENST OP ZONDAG.
Morgen, Zondag 15 Aug., wordt de
medische dienst te Bergen en Bergen
aan Zee uitgeoefend door dr. De Vos
(waarnemer voor dr. Lugten), Rus-
senweg 1, tel. 2700.
Enkele meisjes, o.a. twee van de
familie Goedhart alhier waren
Woensdag hij Camperduin in zee
aan 't baden. Een van hen, de drie
en twintig-jarige Alida Goedhart is
daarbij verdronken. Het lichaam
van het meisje had men tot Vrij
dagmorgen nog niet teruggevonden.
President Truman heeft de wet
ondertekend voor de lening ad 65 mil-
lioen dollar aan de V.N. voor de bouw
van het permanente hoofdkwartier in
New York.
Rustig vingen gisteren de ouden van
dagen de uitgeschreven autotocht door
Noord-Holland aan, maar opgewekt en
levenslustig keerden zij pas laat in de
avond weer. Alles is zonder stoornis
volgens een mooi programma verlopen.
Geen wanklanken en klachten, niets
dan tevredenheid. Zo mogen we gerust
zeggen, dat de tocht voor 100 ge-
Er was goed voor eten, drinken en
versnaperingen gezorgd. Vooral de
royale fruitbedelingen vielen zeer in de
smaak. Buiten de snoepjes voor de da
mes was zelfs het rokertje voor de
heren niet vergeten. Op Schiphol bracht
een regenbui een kleine kink in de pro
gramma-kabel, waardoor de rondleiding
kwam te vervallen, maar de prachtige
rondvaart door de havens en grachten
van Amsterdam, met een geestige gids
aan het roer maakte alles dubbel en
dwars weer goed. Dan het diner bij
Heck! Van het smullen, dat sommige
deden zou een boek met kostelijke
schetsjes vol te tekenen geweest zijn.
Naarmate de dag vorderde werd de
stemming lustiger. In Valkenveen ge
noot men volop van natuur en kinder
spel, van bootjevaren en dwalen door
het doolhof met de bekende lach
spiegels, zowel als van een rustig zitje
onder het groene lover.
Het was al bijna donker toen de
oudjes door de enthousiast juichende
kinderen en kleinkinderen werden in
gehaald. Dat moment zal menig oudje
even diep in het hart hebben geroerd.
Voorafgegaan door muziek werd een
kleine rondgang door de dorpskom Eg
mond-Binnen gemaakt. En na dat
alles hadden ze warempel nog de vitali
teit om pittig-hossende en dansende het
café van de Wed. Apeldoorn in te gaan
voor een afscheidskopje koffie. En ter
wijl men daar nog zat na te genieten
reden de oudjes van den Hoef naar hun
dorpje door. Doodvermoeid denkt U?
't Was al levenslust wat er uit stapte.
De muziek zette in, de oudjes haakten
arm in arm en dansten bij lamplicht op
de straat. De bijna 90-jarige Dries
maakte zowaar nog een walsje met de
wijkverpleegster.
Zowel in Binnen als den Hoef riep
burgemeester M. Niele de oudjes een
„tot volgend jaar" toe. In den Hoef
dankte de heer J. de Waard namens de
„oude kinderen".
Geboren: Margaretha Maria, d. v.
G. P. Schotvanger en M. W. Terra.
Bernardus Nicolaas, z. v. B. J. v. d.
Kolk en Chr. A. Kleverlaan. Johan
nes Jacobus, z. v. G. Kool en M. Zent-
veld. Hendrik Cornelis Gerardus z.
v. H. Levering en C. A. Dongelmans.
Ondertrouwd: S. Groen en C.
M. Beentjes. J. v. d. Berg en N. Lou
ter. C. B. Groenewèg en Gr. v. d.
Berg.
Gehuwd: J. P. J. M. Wagenaar,
Alkmaar en P. R. Kareis. S. Groen,
Koedijk en C. M. Beentjes, J. v. d.
Berg en N. Louter, Alkmaar.
Overleden: Klaartje de Winter,
oud 60 jaar, echtg. v. G. v. d. Molen.
Geboren: Cornelis Jacobus Ge
rardus, z. v. Johannes Ernestus Wil
helmus Lammers en Maria Zoon.
Margaretha Maria, d. v. Wilhelmus
Koevoets en Maria Breuker.
Ondertrouwd: Marinus Anto-
nius Witlox en Alida Catharina
Kraakman.
Getrouwd Willem Beers en
Jacoba Emerentiana Kaandorp.
Overleden: Reinier Haak, 57
jaar.
Jammer was het, dat de concertzaal
van de Vergulde Valk niet meer dan
300 mensen kon bevatten, zodat vele
honderden moesten worden teleurge
steld, toen Donderdagavond de propa
gandafilm van de Noord- en Zuidhol
landse Redding Maatschappij werd ver
toond.
Ter wille van de vele teleurgestelden
zal Maandagavond 16 Augustus, om 8
uur 's avonds, deze film opnieuw wor
den gedraaid.
Het was ruim half negen, toen Don
derdagavond burgemeester Niele in z'n
kwaliteit als voorzitter der plaatse
lijke commissie van bestuur der Noord
en Zuidhollandse Reddingmaatschappij
de stampvolle zaal een welkom toeriep
op 'deze propaganda-avond, die haar
doel niet zou missen.
Schipper W. ten Bruggencate hield
daarna een propagandarede van een
half uur. Wel zeer bescheiden begon
hij met de opmerking dat hij liever
een straal zout water over zich kreeg,
dan voor een volle zaal te spreken.
Want op boeiend^ wijze ontvouwde hij
het ontstaan en de groei van het red
ding wezen en lichtte aan de hand van
verschillende voorbeelden toe, hoe ook
de beste outillage van het reddingswe
zen aan boord, soms gedoemd is te fa
len, zodat vanaf de wal assistentie moet
worden verleend. Hiertoe werd op 11
November 1824 de Noord- en Zuidhol
landse Reddingmaatschappij opgericht.
Vervolgens gaf spreker een overzicht
van de technische ontwikkeling der
reddingsmiddelen roeireddingboot,
strand-motorreddingboot, motorredding
boot. Teveel legde hij de nadruk op de
perfectionnering der reddingsmiddelen
en de taak der plaatselijke commis
sies, daarbij bescheiden eigen presta
ties en die van de belangloos werkende
bemanning op de achtergrond schui
vend.
Een warm applaus beloonde hem
voor zijn gloedvolle rede.
Daarna vertoonde de heer Stikker de
propagandafilm van de Reddingmaat
schappij in 3 gedeelten, voor en tij
dens de film de nodige uitleg gevende
en na afloop de vragen uit het publiek
beantwoordend.
Zeer voldaan keerde het, publiek
huiswaarts en velen zullen zonder
twijfel, van bewondering voor dft werk
vervuld, gaan behoren tot degenen,
die het mogelijk maakten, dat de Maat
schappij, geheel door particuliere gif
ten in staat gesteld werd, sinds haar
oprichting meer dan 7000 schipbreuke
lingen het leven te redden.
GESLAAGD.
In Alkmaar slaagden voor het aldaar
gehouden examen voor het Midden
standsdiploma de heren: S. Visser en
Alb. Vuil, beiden leerlingen van de
Middenstandscursus te Egmond aan
Zee.
Nu de laatste candidaten voor het
Middenstandsexamen geslaagd zijn, is
de Middenstandscursus in de vorm, zo
als die tot heden bestond opgeheven,
Het bestuur van de Egmondse Mid
denstandsvereniging heeft besloten tot
het stichten van een afdeling van het
Instituut voor Middenstandsontwikke
ling, welke gaat opleiden voor het
door de Vestigingswet Kleinbedrijf on
misbaar geworden Middenstandsdiplo
ma Algemene Handelskennis.
In het schoolbestuur hebben zitting
de heren: P. vd Pol, voorzitter; Joh.
Koeman, secretaris en J. Bas, pen
ningmeester. Tot leraren aan deze cur
sus zijn benoemd de heren J. Gorter,
J. P. Cuijpers en A. vd Steen. Laatst
genoemde heren gaven ook reeds
les aan de thans opgeheven cursus. De
nieuwe cursus zal begin September
aanvangen met twee klassen. De oud
leerlingen, die reeds een jaar les ont
vingen, kunnen zich laten inschrijven
voor de tweede klasse (examenklas
se). Tot de tweede klasse kunnen even
eens worden toegelaten zij die reeds in
het bezit zijn van het Mulo-diploma of
daarmee gelijkstaand overgangsbewijs.
Nieuwe leerlingen, voor de eersteklas-
se kunnen alle inlichtingen bekomen
bij de cursusleider, de heer A. vd
Steen, Trompstraat 15.
De j.l. Donderdagavond in café Hes
gehouden jaarvergadering van de voet
balvereniging „Kolping Boys" was goed
bezocht. Na een openingswoord van
voorzitter N. van Baar bracht de heer
Th. Bos verslag uit over het afgelopen
verenigingsjaar. Hieruit stipten we
aan. dat het ledenaantal stabiel was en
op 1 Mei j.l. 51 bedroeg. Door toela
ting van nieuwe adspianten telt de
vereniging thans 63 leden. Van de vier
aan de competitie deelnemende elftal
len werden de beide adspirarrten-elf-
tallen kampioen. Het voetbalterrein
was in de laatste maanden door eigen
leden opgeknapt, terwijj de kleedka
mers, na een plaats gehad hebbende
vertimmering, aan alle redelijke eisen
voldoen. Het vraagstuk van voetbal
shirt is opgelost, nu een 30-tal wit-
zwarte shirts kon worden aangekocht.
De penningmeester had over het af
gelopen boekjaar ean totale uitgaaf
van f 1308.33. De ontvangsten waren
slechts f 5,99 minder, welk bedrag kon
worden gedekt door het overgebleven
saldo van vroegere jaren.
De kascommissie had de bescheiden
van de penningmeester gecontroleerd
en in orde bevonden. In de nieuwe
commissie namen J. Weste en Nic. Ko
ning zitting.
De elftalcommissie werd ongewijzigd
herkozen. Er zal echter meer contact
worden gezocht met de aanvoerders
der elftallen. Ook de aftredende be
stuursleden Th. Bos. N. Commandeur,
P. H. Rood en K. Venneker werden
herkozen, tewijl voor A. Molenaar, die
niet herkiesbaar was, een niet-spelend
persoon zal worden aangezocht.
Met het oog op het aanstaand 10-ja-
rig bestaan der vereniging in begin
1949 werd reeds thans een feestcom
missie gevorihd.
De leden-contributie bleef ongewijzigd
bepaald op 25 cent per week voor se
nioren en 10 cent voor adspiranten.
Bij de rondvraag werden enkele in
terne aangelegenheden besproken,
waarna sluiting met de chr. groet
volgde.
BIAK, 23 Juli.
Alle dagen van deze maand zijn
boordevol gevild met vreemde, zeld
zame en soms ongelooflijke gebeurte
nissen. Nieuw Guinea is het land der
felste uitersten, hardste tegenstel
lingen. Hier grenzen leven en dood
soms angstwekkend dicht aan elkaar.
Dit is het land van een rauwe en wil
de romantiek en tegelijk het land van
opperste somberheid en trieste ver
latenheid. Nogmaals: de achterhoek
der aarde, de verloren wereld.
De Catalina P 85 brengt ons, als
was hij een voor deze expeditie af
gehuurde taxi, van kampong tot kam
pong. Voor de P 85 bestaan geen af
standen. Waar de rimboe ondoordring
baar is, waar de eindeloze oerwouden
iedere poging om het land binnen te
komen illusoir maken, daar stuift de
P 85 vrij en ongehinderd door de he
mel. En dan mogen er zware regen
buien op dat blank alluminium lijf
neerstriemen, dan mogen de passen
door de bergen versto.pt zijn door
enorme wolkenbanken, dan mogen er
riffen zgn op de plaats waar de grote
vogel moet neerstrijkenniets is
in staat hem tegen te houden en op
enkele, niet belangrijke storingen na,
brengt hij ons over en langs heel
Nieuw Guinea.
En dan komt de dag, dat wij naar
de Wisselmeren gaan.
Het was op een dag in October 1936,
dat een vliegtuig oVer Nieuw Guinea
vloog. Daarin zat de officier-vlieger
Wissel, marinevlieger in dienst van
de Nederl. Nieuw Guinea Petroleum
Mjj. Hij was in gezelschap van de
heer Haak, een employé van de
K.N.I.L.M.
Het was een vlucht over goeddeels
onbekend land. Het doel was zo mo
gelijk waarnemingen te verrichten
van een stuk Nieuw Guinea, waar
over nog nooit tevoren was gevlogen.
Een stuk, dat doorgaans onzichtbaar
is vanwege de nevels en wolkbanken,
die zich over dit deel der aarde uit
strekken. Twee mannen vlogen over
dat wilde land, van de Geelvinkbaai
naar de zuidkust, via het eiland Ja
pen. Er was die dag weinig wolkvor
ming.
Twee Nederlanders vlogen het on
bekende binnenland in. Dat was, ik
herhaal het, in het jaar 1936.
Zij waren het, die de Wisselmeren
ontdekten. Zij waren de eersten, die
deze 3 watervlakten midden in de ber
gen aanschouwden en het moet een
moment geweest zijn, zoals een man
maar éénmaal in zijn leven meemaakt.
De meren kregen de naam van die
marine-vlieger: de Wisselmeren. Na
derhand is er nog wel eens een vlucht
gemaakt. Maar eerst kwam de grote
wereldcrisis en er waren wel andere
dingen dan tochten naar onbekende
meren. Later kwam de tweede we
reldoorlog. En tussen die crisis en die
tweede wereldoorlog werd er door het
Nederlandse Binnenlandse bestuur, 't
BB, een bestuurspost opgericht bij die
Wisselmeren. Eén man ging er heen
en die éne man vertegenwoordigde 't
Nederlandse gezag. Die man was
Jean Victor de Bruyn. Hjj was 28
jaar oud. Onthoud U deze naam. U
zult er nog van horen.
Om half 6 in de morgen startte de
P 85 voor de tocht naar de Wissel
meren. Behalve de bemanning waren
aan boord de filmer Wassenburg, een
jong B.B.-ambtenaar, Jean Victor de
Bruyn en Ormeling, het hoofd van de
Indische topografische dienst. Het
was me niet gelukt Pfaff, de topo-
graaf, mee te krijgen. Het toestel
moest zo licht mogelijk gehouden wor
den. Iedere kilo gewicht telde deze
dag. En zou zeker dubbel tellen als
de zaak bij de Wisselmeren dicht zat.
Ook dat moest geavontuurd worden,
want in dit land zijn geen weerbe
richten.
Over zee eerst naar het eiland Japen
en dan over de Geelvinkbaai. Het is
nog vrij goed weer, hoewel er overal
dikke wolkbanken hangen. Soms gaan
we daar overheen, soms er dwars
door. Dat geeft een enkele maal nogal
wat remous en we denken min
stens een paar honderd meter naar
beneden te tuimelen. Maar ik heb me
laten vertellen, dat dit aanzienlijk
minder is. Het lijkt erger dan het is
Dan komt het vasteland van Nieuw
Guinea in zicht: groen en grauw. Met
er tegen aan spoelend het water van
de Stille Oceaan. Inderdaadstille
Geen schip, geen zeil, geen mast is
zichtbaar. Geen prauw, geen kano.
Niets dan zee, zover je kunt zien.
De eenzaamste zee, die denkbaar is.
Maar wat zouden schepen hier ook
moeten doen, aan het einde der we
reld
Dan schuift de zee weg onder de
Catalina en vliegen we het land bin
nen. Onder ons de oerwouden van
Nieuw Guinea, tot aan de horizon.
Met de zon er over heen glijdend, met
wat nevelflarden tussen dat groen en
de hemel en op die nevel een kleine
zwarte schaduw, die even hard voort
glijdt als de P 85. Het is de schaduw
van ons vliegtuig en het is het enige
gezelschap op deze lange tocht, dat
we hebben. Later wordt de boom-
groei minder intens. Het land onder
ons wordt kaler, ruwer, naakter. Het
land krijgt een gans ander beeld. Het
is alsof we een ander rijk binnenvlie
gen, dat niets te maken heetf met het
voorgaande. Dit is het land tussen de
kuststrook en het doel van de tocht:
de Wisselmeren, en dit land heeft een
onvergetelijke indruk op me gemaakt.
Het is moeilijk te beschrijven hoe
zich de aarde hier vertoont: Kipling,
de beroemde Engelse schrijver, heeft
eens beschrijvingen gegeven van een
woest deel van centraal Afrika. Ik
moest aan die beschrijving denken.
En ook aan die van Rider Haggard,
in de boeken „She" en „Ayesha". En
aan sommige beschrijvingen van
Wells. Dit landschap is, om het oud
testamentisch te zeggen: „woest en le
dig". Het rijk des doods. Hier leven
geen mensen. Hier leven de dieren
der wildernis, hier stroomt een enkel
armelijk riviertje. Hier is niets dan de
schreeuw van een enkele bergvogel en
de roep van de kleine dieren, die hier
nog kunnen leven.
Dit landschap doet denken aan de
afbeeldingen van het maanlandschap.
Terracotta gekleurde bergwanden rij
zen op. Schaars begroeide hellingen
rijen zich achter elkaar en soms vliegt
de Catalina over ravijnen, die 500 me
ter diep wegzinken in de korst der
aarde. Dit bergland, zo wild, zo ver
laten, zo volkomen verzonken in de
stilte der grootste verlatendheid,
grijpt ons allen aan. Men moet er niet
aan denken, dat hier een noodlanding
gemaakt zou moeten worden. En men
moet er niet aan denken, dat men
hier gedropt wordt en dat men dit
land moet doorkruisen, te voet. En dit
is gebeurd, maar dat is een ander ver
haal.
Bergen.bergen.bergen.rauw
en wild en onbegroeid. Kaal als de
wanden van een vulkaan, die juist een
dag tevoren gewerkt heeft. Bergmu
ren, die als het ware bedekt zijn met
lava, pas gestolde steen. Zelden zag
ik zo'n ruw en zo'n eenzaam oord als
dit deel van Nieuw Guinea. We glij
den er over heen. Niemand spreekt,
niemand rookt, iedereen is bezig met
zichzelf. Iedereen voelt diep in zijn
hart, dat we een vreemd, een zeer
vreemd land binnen vliegen.
o
Vóór ons stapelen zich de wolken.
Hoger rijzen de bergen, tot meer dan
3000 meter. En het is alsof iedere
bergtop de wolken naar beneden zuigt.
Toch moet hier de pas zijn, waardoor
we de vallei der Wisselmeren kunnen
binnendringen. De Catalina stijgt
het gedaver der motoren wordt ho
gernóg hogerik krijg het
een beetje benauwd en het klopt in
m'n slapen. Het is alsof ook déér een
motor op hoge toeren aan het werk
is. We zitten midden in de wolken.
Boven ons vliegen de grijze en witte
banken, onder ons schuiven ze, laag
over laag, en ze zijn ook om en op
de Catalina, die druipt van water.
Soms is de amphibie als een grote,
gestroomlijnde bobslee, die in razen
de vaart over een sneeuwheuvel jaagt
Wolkenwolkenniets an
ders. En het hoog zoemen der beide
motoren. Ik zie de gezichten van de
beide bestuurders en zie dat ze hun
ogen strak gevestigd hebben op iets,
dat eindelijk toch wel eens uit die
baaierd van wolken te voorschijn
moet komen.
—o
Het komt! Er is een moment, dat
al deze mist en nevel en wolken op
lossen, wegflarden. Vóór ons en boven
ons is de zon. Heel ver beneden de
schemerüig van groen en grijs. En
daardaar ligt iets wits en zilve
rigs. De topograaf naast me in de
blister kijkt me aan en z'n mond
maakt het woord: Wisselmeren.
Langs het dal van de Siriwo vlie
gen we de vallei der meren binnen.
De vallei, verloren in het hart van
een verloren brok wereld. De vallei
van het onbekende. Nauwelijks betre
den land, land van mysteries.
Snel hoogte verliezend en koersend
op dat stukje zilver achter het rots
massief vliegt de Catalina P 85 de
vallei binnen.
ANTHONY VAN KAMPEN.
V
I
