Communisten grijpen Madioen
r.
Den Haag bejubelt de Koningin
Maan3aS 20 Sept. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN ,45sfe No. 221
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Moeso (uit Moskou)
leidt de coup
Weerbericht
Oe Tin Toet vermoord
Moordenaars van Bernadotte worden gezocht
Israel verantwoordelijk
gesteld
Mosquito stort neer
Opnieuw een grote brand te Amsterdam
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9 - Tel. 3320
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberich
ten 20 cent per millimeter.
Vraag en Aanbod tot 15
woorden I.elk woord
meer 5 cent, uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.30 per
maand, 3.75 per kwartaal
HOOFDREDACTEUR: A. KAPTEIN RAYONREDACTEUR: W. OLIEMANS
Via Radio-Djogjakarta heeft de Re
publikeinse regering bekend gemaakt,
dat communistische groepen de be
stuursgebouwen van de Republikeinse
stad Madioen hebben bezet en na een
gevecht 't bewind over de stad in han
den hebben genomen.
Volgens het radiobericht nemen de
republikeinen strenge maatregelen te
gen de communisten, die onder leiding
staan van de onlangs uit Moskou terug
gekeerde Moeso.
Madioen, op twee na de grootste
plaats van de Republiek, is een van de
steden, waar de communisten verleden
week gevechten leverden. In de stad
geldt een uitgaansverbod van 23 uur
tot 5 uur.
Soekarno heeft voor de radio Moeso
een verrader genoemd en een beroep
op de bevolking gedaan, zich achter
de regering te scharen.
Hij voegde daar aan toe, dat Madioen
spoedig weer onder gezag van de rege
ring zal worden gesteld. De Sultan van
Djocja heeft zich bij deze woorden aan
gesloten. Kolonel Djokosoejono is be
noemd tot militant gouverneur van
Madioen. Deze vaardigde de order uit
dat alle militaire commandanten zich
Haiderabad gecapituleerd
De overgave van Haiderabad is thans
een feit geworden. Alle regeringstroe
pen van de Nizam hebben gecapitu
leerd. Volgens de commandant van het
Zuidelijke Indische Leger in Haidera
bad hebben geen Engelse officieren in
het leger van de Nizam meegevochten.
In Secundarabad en Haidarabad is een
nachtelijk uitgaansverbod afgekondigd.
De Nizam heeft een beroep op zijn
volk gedaan, om orde en rust te hand
haven.
Sayed Kasim Razvi, de leider der fa
natieke Muzelmanse Razakers, die ge
tracht had, zelfmoord te plegen, is in de
hoofdstad gearresteerd.
De Nizam van Haiderabad heeft in
verband met het capituleren van zijn
land het beroep, dat hij op de Veilig
heidsraad deed, ingetrokken.
Molotof ontvangt Westerse
afgezanten
Zaterdagmiddag om vier uur hébben
zich de Westelijke vertegenwoordigers
weer naar het Kremlin begeven voor
•n onderhoud met Molotof. Waarnemers
geloofden, dat het van deze bijeenkomst
zou afhangen, of de besprekingen over
de Berlijnse crisis aan de militaire ->e-
velhebbers zou worden overgelaten of
verwezen naar de V.N. te Parijs.
Het onderhoud heeft twee en een half
uur geduurd. Onmiddellijk na afloop
werd een gemeenschappelijk rapport
naar Washington, Londen en Parijs ge
zonden. Op rlle vragen, die journalisten
stelden, volgde het stereotiepe, „geen
commentaar".
Nog 'n kans voor veroordeelde
Berlijners
De Sovjet-commandant van Berlijn,
generaal Kotikof, heeft het Sovjet-
militaire gerechtshof te Berlijn ge
vraagd de beschuldigingen tegen de vijf
Duitsers, die tot 25 jaar dwangarbeid
werden veroordeeld wegens deelname
aan de anti-Sovjet-demonstratie op 9
September, nog eens in beschouwing te
nemen.
Het Sovjet-nieuwsbureau verklaarde,
dat Kotikof de aandacht van het ge
rechtshof had gevraagd voor het feit,
dat de uitspraak er geen rekening mee
bad gehouden, dat de beschuldigden
hadden gehandeld onder invloed van
opruiende toespraken van leden van het
Berlijnse stadsbestuur.
Emil Ludwig overleden
Emil Ludwig, de beroemde Duitse
schrijver van biographieën, is Vrijdag
te Ascona in Zwitserland op de leeftijd
van 67 jaar overleden.
Ludwigs werkelijke naam was Cohen
en hij was geboortig uit Breslau en had
Joodse ouders. Hij ging tot het christen
dom over, doch toen de Joodse minister
van buitenlandse zaken van Duitsland,
Rathenau, vermoord werd, sloot hij zich
weer bij de Joodse godsdienst aan „ten
einde zijn trouw aan het oude volk te
tonen".
SOVJET-TROEPEN ZULLEN KOREA
VERLATEN.
Radio Moskou heeft meegedeeld, dat
de Sovjet-regering besloten heeft 15
October een begin te maken met de ont
ruiming van Korea door de Sovjet
troepen.
Het presidium van de opperste Sovjet
hoopte, dat de Amerikaanse regering
bereid zou zijn haar troepen uit Zuld-
Korea terug te trekken.
Verwachting, geldig tot Dinsdag
avond: Wisselende bewolking met
enkele verspreid optredende lich-
te regenbuien. Kouder de nacht,
overdag ongeveer dezelfde tem
peratuur als vandaag. In het
Noorden van het land tijdelijk
krachtige, en langs de Wadden
eilanden nu en dan harde wind
heden op het gemeentehuis moeten aan
melden. Naar is komen vast te staan
heeft een militaire eenheid zich bij de
coup aanget. .n en daadwerkelijke
steun verleend. De greep r-ar de macht
in Madioen wordt in Republikeinse
kringen beschouwd als inleiding op de
omverwerping der Republiek door de
communisten.
Krijgswet van kracht
President Soekarno heeft gisteravond
via de radio bekend gemaakt, dat in
het ganse republikeinse gebied van
Java de krijgswet van kracht is.
Al de nutsbedrijven en de openbare
diensten, zoals de radio, de PTT, de
electriciteitsdiensten, de staatsbedrij
ven en de productiemiddelen zijn ge
militariseerd, zo verklaarde hij.
Tot besluit zegde hij: „Madioen is
ons ontnomen, doch wij zullen er ons
opnieuw meester van maken".
aan
Weer 130 millioen
Marshall-dollars
Het bestuur voor economische sa
menwerking heeft medegedeeld, dat
voor de volgende drie maanden 1.796
millioen dollar is toegewezen onder
het plan-Marshall. Als deze toewij
zing is verbruikt, zal er nog slechts
786 millioen dollar van de oorspron
kelijke 5055 millioen dollar over zijn
voor de eerste drie maanden van het
volgende jaar.
De verdeling is als volgt: Neder
land 130 millioen, Indonesië 30 mil
lioen, Groot-Brittannië 500 millioen,
Frankrijk 380 millioen, Italië 235 mil
lioen, West-Duitsland 175 millioen,
Oostenrijk 85 millioen, België en Lu
xemburg 65 millioen, Griekenland 60
millioen, Denemarken 35 millioen,
Noorwegen 32 millioen, Eire 30 mil
lioen, Triëst 8 millioen, IJsland 4
millioen.
Een deel van de nieuwe toewijzin
gen zouden leningen zijn.
Een ongespecificeerd deel van het
geld zal worden gebruikt om zware
machinerieën te kopen, die lang te
voren moeten worden besteld.
Sabotage op Italiaanse
vliegtuigen
Het Italiaanse militaire- en het lucht
vaarthoofdkwartier hebben te. Milaan
verklaard, dat sabotage de oorzaak is
van een brand, die een jager verwoest
te en vijf andere vliegtuigen bescha
digde op een vliegveld te Venegono.
Zakjes met kleine bommen zouden
in de motoren en onder de zitplaatsen
zijn gelegd. Alle vliegtuigen waren in
de hangar. Militairen en brandweerlie
den zouden vele andere vliegtuigen heb
ben gered. Twee van de toestellen ston
den tussen 20 jagers die door Egypte
waren besteld. In vliegerskringen
denkt men dat een Joodse organisatie
er de hand in heeft.
Noodtoestand in Birma
In Birma is de noodtoestand afgekon
digd met het oog op de heersende on
rust in het land. Tijdens de troebelen
werd door een onbekend aanvaller een
handgranaat geworpen in de auto van
de minister van buitenlandse zaken,
Oe Tin Toet, toen de auto door de ge
barricadeerde straten reed ongeveer op.
dezelfde plek, waar verleden jaar de
ministers werden vermoord. Zaterdag
avond is Oe Tin Toet overleden nadat
getracht was hem door bloedtransfusie
te redden. Oe Tin Toet, die gehuwd was
en drie kinderen heeft, bracht nog in
Augustus van dit jaar een bezoek aan
Den Haag.
500 C.C.D.-ambtenaren
worden ontslagen
DEN HAAG, Sept. Op 1 Novem
ber a.s. zullen 500 man van de Crisis
Controle Dienst, de opsporingsorgani
satie van het Ministerie van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening,
ontslagen worden, dat is ongeveer een
zesde van de totale sterkte.
In hoeverre in de naaste toekomst
nog meer C.C.D.-ambtenaren ontsla
gen zullen worden, is nog in het duis
ter gehuld. Hieromtrent lopen wel
allerlei geruchten, doch er bestaat
geen enkele zekerheid. Verder ont
slag hangt af van het beleid, dat de
regering ten aanzien van de distribu
tie volgen zal. Ongetwijfeld werkt zij
in de richting van een zo volledig mo
gelijke opheffing, doch het aantal fac
toren, dat hierop van invloed is
Benelüxpolitiek, Marshall-hulp, sub
sidiëring, oogstvooruitzichten en pro
ductie-uitbreiding is zo groot, dat
hierover op het ogenblik nog niets
met zekerheid te zeggen valt en dus
ook geen voorspellingen gedaan kun
nen worden over nieuwe ontslagen.
De defensie van West-Europa
Op 27 September zullen de ministers
van defensie der vijf landen (Frankrijk,
Engeland -a de Benelux-landen) te Pa
rijs een bijeenkomst hebben, waarvan
diplomatieke waarnemers geloven, dat
dil de volgende stap zal zijn naar nau
were vereniging van de Verenigde Sta
ten met de Westerse Unie.
- .--.S.-:- ..NX-...; -.
- S
A.v, V
H.M. Koningin Juliana deed Zaterdagmiddag Haar officiële intocht in Den Haag. Na aankomst op het Paleis
Noordeinde verschenen H.M. en Z.K.H. Prins Bernhard en de Prinsesjes, met de burgemeester van Den Haag,
Mr. Visser, op het balcon.
Gevechten met
Indonesiërs?
Volgens onbevestigde berichten zou-
ien Nederlandse troepen op 't ogen
blik in het door Nederlanders gecon
troleerd gebied van Poerbalingga (on
geveer 60 km. ten Noordoosten van
Tjilatjap) in botsing zijn gekomen met
1500 bewapende Indonesiërs. Volgens
mededelingen uit dezelfde bron zouden
de verliezen aan Nederlandse zijde vijf
doden en acht gewonden bedragen.
Men voegde hieraan toe, dat 3000 Indo
nesiërs in genoemd gebied langs de
statusquo-lijn gereed staan om tussen
beide te komen.
Negen doden te Manston
Tijdens vliegfeesten te Manston in
Engeland is 'n twee-motorige Mosquito
van de R.A.F. brandend neergestort on
terechtgekomen op een file auto's en
wielrijders. Tenminste negen personen
werden gedood.
Op een ander vliegveld nabij St. An
drews in Schotland explodeerde een
Spitfire in de lucht, waarbij de piloot
werd gedood.
De doden te Manston waren allen on
herkenbaar verbrand. Zij zijn o.m. de
piloot, de navigator en een dertien
jarige jongen. De 32 inzittenden van een
bus liepen ernstige verwondingen op.
Een en ander gebeurde tijdens de
herdenking van de „Battle of Britain".
De Israëlische regering zegt in een
verklaring, dat de moord op graaf Ber
nadotte een ontwijding is van de Heilige
Stad Jeruzalem. De daders zijn verra
ders van het volk en vijanden van zijn
vrijheid. De regering mobiliseert de ge
hele macht van de staat om de moorde
naars en hun medeplichtigen op te spo
ren en voor het gerecht te brengen.
De buitenlandse consuls in Israel
hebben een mededeling ontvangen,
getekend door een „splinter-groep"
van de Stern-groep met de volgende
inhoud: „Wij vermoordden Bernadotte,
omdat hij voor de Engelsen werkte en
hun orders uitvoerde".
Ralph Bunch, leider van het secre
tariaat der V.N. in Palestina en voor
lopig bemiddelaar, heeft in een tele
gram aan Mosje Sjertok, minister van
Buitenlandse Zaken van Israel, de
moord op graaf Bernadotte „een zeer
ernstige schending van het bestand"
genoemd en de voorlopige regering
van de staat Israel hiervoor het meest
verantwoordelijk gesteld.
Namens de Nederlandse regering
heeft minister-president Drees aan de
secretaris-generaal der Verenigde Na
ties het volgende telegram gezonden:
Opnieuw is de Amsterdamse brand
weer gealarmeerd voor een grote
brand. Deze keer woedde het vuur in
de markthallen, die ook reeds verle
den jaar door een grote brand werden
geteisterd, waarbij een gróót deel der
aardappelloodsen in vlammen opging.
Ook thans stond een der overgeble
ven loodsen in lichtelaaie, toen de
brandweer om tien uur alarm „grote
brand" gaf. De brandbegon in loods
nr. 11 en sloeg later op de dag over
Dwars over de foto de geweldige
straal van de „Jan van der Heydrn"
op de loodsen 10 en 12, die eveneens
verloren gingen. Van de vijftien aard
appelloodsen, die het terrein oorspron
kelijk rijk was, staan nu nog slechts
drie overeind. Eerst om kwart over
elf Zaterdagavond kon de brandweer
het vuur als bedwongen beschouwen.
„Ben diep geschokt door de misda
dige aanval, welke een ontijdig einde
maakte aan het werk van Graaf Ber
nadotte, in wiens moed en persoonlijk
inzicht de Verenigde Naties hun ver
trouwen hadden gesteld om te bemid
delen in het Palestijnse conflict. Het
verlies is onherstelbaar, doch zijn
naam zal een inspiratie blijven voor
allen, die voor de zaak van de vrede
werken".
Voorts is namens de minister van
Euitenlandse Zaken aan de minister
van Buitenlandse Zaken der Zweedse
regering de volgende betuiging van
deelneming geseind:
„In naam Nederlandse regering be
tuig ik Zweedse regering mijn diepste
medegevoel,' met het lot, dat aan de
wereld ontnam de onschatbare dien
sten van Graaf Bernadotte, wiens
naam een symbool zal blijven van on
bevreesde pogingen om het lijden der
mensheid te verlichten en de vrede te
herstellen. Weest zo goed het mede
leven der Nederlandse regering over te
brengen aan de weduwe".
Veiligheidsraad herdenkt
Bernadotte
Zaterdagmiddag is de veiligheidsraad
bijeengekomen in verband met de
moord op Graaf Folke Bernadotte. Alle
elf leden van de Raad spraken in een
zeldzaam eenstemmige atmosfeer hun
verontwaardiging uit over de misdaad.
Enkele ogenblikken stilte werden in
acht genomen ter herdenking. Besloten
werd, dat de Raad bij de begrafeenis in
Stockholm gepast vertegenwoordigd zal
zjjn.
Inmiddels worden te Jeruzalem on
verminderd maatregelen genomen, om
de moordenaar op te sporen. Reeds 200
arrestaties zijn verricht en alle havens
en vliegvelden zijn gesloten.
Trygve Lie heeft besloten, de kwestie
Palestina aan de agenda van de alge
mene vergadering der Verenigde Naties
toe te voegen.
Rijtoer in de avonduren
Reeds vroeg hadden honderden en
nog eens honderden Zaterdag een
plaatsje opgezocht teneinde H. M. Ko
ningin Juliana en Z. K. H. Prins Bern
hard het centrum van den Haag te zien
binnenrijden.
Met moeite baanden zich de trams en
autobussen een weg door de dichte me
nigte en de politie had handen vol werk
om het verkeer gaande te houden.
X eze menigte groeide aan tot duizenden
toen de jonge Landsvrouwe om half 4
onder enthousiast gejuich het hart van
de binnenstad inreed.
Ruim een uur lang heeft de Kon. fa
milie van het balcon van het paleis
Noordeinde een lange stoet Hagenaars
met vlaggen, vaandels, bloemen en
muziek aan zich zien voorbijtrekken.
Een grote manifestatie van onge
veer 6000 mannen en vrouwen,
jongens en meisjes, die alle aspecten
van 't Haagse leven vertegenwoordig
den, en onze jonge vorstin enthousiast
fcebben begroet op deze historische plek
die onderwijl getooid werd met een
schoon mozaïek van najaarsbloemen,
dat door vaardige vingers werd gelegd.
Om kwart over vijf begaf het Ko
ninklijk gezin zich naar binnen. Voor
het paleis lag toen het grote bloemen-
mozaïek, dat met zijn gloeiende kleu
ren rond een oranje „J" zeide, wat de
welpen in woorden meedroegen: „Gij
hebt geheel ons hart".
Zaterdagavond beleefde de bevolking
rond de verlichte torens van Den Haag
en Scheveningen onvergetelijke ogen
blikken, toen Koningin Juliana, verge
zeld van de Prins der Nederlanden en
EUWE LEIDT TEGEN
v.SCHELTINGA.
De eerste partij van de wedstrijd
EuweScheltinga om het kampioen
schap van Nederland, welke na 40
zetten in ongeveer gelijke stelling
was afgebroken, is zonder verder te
spelen remise gegeven. De tweede
partij werd door Dr. Euwe gewonnen.
Stand 1%Lé pt.
POLITIEKE BOTSING TE
GRENOBLE.
Bij het binnenkomen van generaal
de Gaulle hebben zich te Grenoble
botsingen voorgedaan tussen aanhan
gers van de generaal en tegenstan
ders, ten gevolge waarvan één per
soon gedood en 18 gewond werden.
GAAT MONTGOMERY HEEN?
Tijdens een rede heeft luit.-kolonel
Pearson verklaard, dat Montgomery
eerlang op zijn eigen verzoek ontslag
zal nemen om rust te nemen. De Britse
minister van oorlog heeft geweigerd, op
dit bericht enig commentaar te geven.
Admiraal Helfrich
gaat heen
Op zijn verzoek en op voordracht
van de minister van marine a.i. is
lt.-adm. C. E. L. Helfrich bij Konink
lijk besluit d.d. 16 Augustus met in
gang van 1 October eervol ontheven
van de functie van bevelhebber der
zeestrijdkrachten, en is hem met in
gang van 1 Januari 1949 eervol ont
slag uit de zeedienst verleend, we
gens langdurige dienst, onder dank
betuiging voor de vele uitstekende,
gewichtige en langdurige diensten
door hem aan den lande bewezen.
Koelhuis Amerika wordt nog
steeds bewaakt
Zaterdagmorgen, precies een week
na het uitbreken van de brand in het
koelhuis Amerika van het Blauwhoe
den- en Vrieseveem aan de Oostelijke
Handelskade te Amsterdam, bleek de
directie in staat mededelingen te doen
over de gevolgen van deze brand, die
inderdaad gebleken is een der ern
stigste te zijn, welke ooit de stad Am
sterdam heeft geteisterd.
Het pand Amerika moet als totaal
verloren worden beschouwd en zal zo
spoedig mogelijk afgebroken worden.
Nog steeds heeft de brandweer er een
ploeg bewakingsmanschappen gesta-
tionneerd en nog steeds druipt het
blussingswater langs de zwart gebla
kerde ruïne.
De grootste zorg is het verlies aan
koelruimte. De directie deelde mede,
dat in de loop van het komende jaar,
te beginnen in October a.s., in ons land
totaal 35.000 ton bevroren vlees zal
worden geïmporteerd. Ten dele zal dit
direct in distributie worden gebracht.
Een belangrijk deel zal echter tijdelijk
moeten worden opgeslagen en hiervoor
ontbreekt op het ogenblik de noodza
kelijke koelruimte in ons land.
„Het is daarom zaak, dat zo spoedig
mogelijk een noodvoorziening wordt
getroffen, welke de gevolgen van deze
brand, het verlies van koelruimte zal
kunnen opvangen".
hare drie oudste dochtertjes, een auto
tochtvan anderhalf uur door den Haag
en Scheveningen maakte. Honderddui
zenden Hagenaars stonden langs de rou
te met fakkels, lampions, vlaggetjes en
shawls, om de koninklijke stoet, die met
een gemiddelde snelheid van twintig
kilometer reed, te bejubelen en toe te
wuiven.
Queuille's financiën
goedgekeurd
De Franse Nationale Vergadering
heeft met 300 tegen 262 stemmen het
economisch en financieel programma
van de nieuwe regering Queuille aan
genomen. Een voorstel der communis
ten, met de strekking de militaire be
groting sterk te beknotten, werd ver
worpen. Tevoren werden enkele amen
dementen aangenomen, die de nieuwe
belastingen op auto's en sterke drank
en de inkomstenbelasting iets verlagen.
Zeven jaar geëist in
Hollandia-zaak
Er ontstond enige deining op de pu
blieke tribune van het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam, die Zaterdag
morgen geheel gevuld was, toen de 26-
jarige Maria Magdalena Korthagen bin
nengeleid werd. De mensen op de tribu
ne zagen hier het meisje terug, dat me
de aanleiding werd tot een grootscheep
se razzia in de Hollandia-fabrieken Kat
tenburg te Amsterdam-Noord en waar
bij tallr-e familieleden van hen, die
bier verzameld waren, gearresteerd wer
den en in Duitse concentratiekampen
de dood vonden.
De procureur-fiscaal kwam tot de
volgende conclusie. De S. D. heeft
door toevallige omstandigheden de ver
dachte gearresteerd en onder enige
dwang deze verdachte tot verraad ge
bracht. Dit leidde tot de arrestatie en
deportatie van het volledige Joodse
personeel van de Hollandia fabrieken.
Rekening houdend met haar jeugd en
de dwangpositie waarin zij verkeerde,
eiste hij zeven jaar gevangenisstraf met
aftrek.
Hotelgasten met schoten
gewekt
Nauwelijks waren de laatste klan
ken van de Bossche kermis van Vrij
dag op Zaterdag verklonken, of in het
hart der stad ontdekte patrouillerende
politie brand in het parterre deel van
hotel-café-restaurant Central. Het ho
tel was reeds gesloten en de politie
moest de buitendeur forceren. Door
de sterke rook kon men echter niet
verder doordringen dan de gang en
luid roepen der politie om de logé's te
wekken had geen succes, waarop men
buiten op straat met alarmschoten uit
de revolver de aandacht der 65, in het
hotel aanwezige personen moest trek
ken.
Prijsverhoging van alle
Nederlandse dagbladen
De enorme stijging der prijzen van
de grondstoffen voor de papier-in
dustrie, welke moeten worden geïm
porteerd, heeft noodzakelijkerwijze
een g^pte stijging van de prijzen van
het courantenpapier tengevolge ge
had.
In verband hiermede en mede in
verband met andere kostprijsver-
hogende factoren zullen de prijzen der
dagbladen in Nederland, met ingang
van 1 October a.s., met goedkeuring
van het Directoraat-Generaal van de
prijzen, worden verhoogd.
Met ingang van gemelde datum
zal de prijs van dit blad zijn:
per maand 1.50 plus incassokosten;
per kwartaal ƒ4.— plus incassokosten