Geen wijziging in de buitenlandse politiek der Verenigde Staten Smokkelaars met gangster-manieren Arrestaties in de Republiek Trustschap derV.N. voor Berlijn? Gunstige kansen voor flinke mensen Van Mook in het stormgetij krijgen antsoenen Zaterdag 2 Oct. 1948 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN '45ste Jaargang No. 232 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Als Dewey president wordt Weerbericht De emigratie naar Canada Een uiteenzetting door de heer T. Cnossen Engeland heeft nog machtige vlootreserves Plesman aan de muren van de tijd „De Reus van Rijswijk" ommandant in Ber- Howley, heeft ver leid, dat de lucht- d dagen oud is, zo dat geallieerde des- i deze winter de West-Berlijners te commissie van des- „intensief" be- het Duitse nieuws- e zóne) had Howley loop nog niet opge- ide door de Sovjets /oerder verklaarde, blokkade op 23 dsel en steenkool ikaanse vliegtuigen oracht. Er is een 39 dagen. Voor het preserves zijn deze eenkool in de stad er dan verbruikt zderen, vervaardigd ctoren, zijn buiten ierbij zijn goederen aarde van 500.000 ilGEVAAR. politieke commissie le ernstige gevaren le vrede en veilig- lie voortvloeien uit en controle over de Sovjet-Unie hier- TEGEN MANCA istrijden welke op que Royal te Brus- en zal de hoofd- tussen Luc van mpioen van Italië OP ARABIEREN :us wordt gemeld, trijdkrachten, ge- wagens en artille- getracht stellingen „Arabische bevrij- Ijabal aan de Liba- ntencrediet ivaard! ilechts het aller- dus elijke en voor- hoenen 5ér waarde! Nederland ENAVOND m Nieuwsberichten VARA: 6,15 De Vara Dr de Strijdkrachten 7,15 Silvestri- 0 Nederland en zijn voor acht 8,05 violon 8,30 „Mid- VARA: 9,00 Men 9,30 Kermis Buitenlands week- wing and sweet 10,45 Avondwij- m Nieuwsberichten - KRO: 6,00 Prome- Kareol-septet 7,15 30 Gramofoonmuziek 8,05 De gewone Les Cloches de Cor- geboden 10,25 tualiteiten 10,45 Dansmuziek 11,40 TERDAG m Nieuwsberichten uur VARA: 8,18 11,00 Uitzending 12,00 Metropole Strijdkrachten een woordje mee 6,15 Tonny - 6,30 Voor de Strijd- staalkaart de kerk 7,45 Uit- in Duits van de dag 8,15 9.00 Socialistisch e winkel van sinkel ichrammeFn 10,30 11,15 Gramo- m Nieuwsberichten 11 uur KRO: 8,15 ,15 Muziek houdt fit van Beeck 1,25 eek (vervolg^ 2,20 oude en nieuwe 6,00 Populaire nalistiek weekover- hoe deze plaat en uit operettes van winterwerk be- gewone man 8,20 Foort (orgel) klok 9,45 Zakken- 10,00 Weekend- 10,45 lamermuziek beleefde, was, ling scheef stond, het vliegtuig zich wat Sabine overi- ïiet bemerkte. de wereld bene- rig vlak, de stad waarop zij nu ran een bouwdoos en huizen ver- en in plaats j uitgestrekte bos- nkende meren en welke door wit- egen werden door- langzaam reed, paard getrokken overheen gleed 'n Sabine al haar neus te- Levend op gebeuren. Er ge- Het vliegtuig wolken of door f en toe werd uit aan de passa- ïen dan liet circu- slechts weinig ngen. (Wordt vervolgd) BUREAU ADMINISTRATIE Voordam 9 - Tel. 3320 REDACTIE Achterdam 20 - Telef. 2274 Postgiro 187294 Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK ALKMAARSCHE COUBANT TARIEVEN: Advertenties: 16 cent per millimeter Familieberich ten 20 cent per millimeter. Vraag en Aanbod tot 15 woorden 1.elk woord meer 5 cent. uitsluitend contant Abonnementen: 1.40 per maand, 4.per kwartaal plus incassokosten HOOFDREDACTEUR: A. KAPTEIN RAYONREDACTEUR: W. OLIEMANS De republikeinsei candidaat voor het presidentschap van de V.S., Thomas E Dewey heeft in een verkiezingsrede een programma van negen punten ontvouwd betreffende de buitenlandse politiek van de V.S. Deze politiek moet gericht zijn op een durende vrede. Wij zijn echter niet van plan, aldus Dewey, ons door de Sowjet-Unie te laten koeieneren of overbluffen. Bij het vormen van onze buitenlandse politiek moeten wij van nu af aan elke dag denken aan de les van .München. Hoezeer wij ook vrede wensen, wij kun nen deze niet kopen door steeds toe te geven. Dat kan slechts tot slavernij of tot oorlog leiden. Dewey herhaalde zijn voorstel tot orming van de Verenigde Staten van Europa. De organisatie van de Verenigde Naties moest worden gesteund en de vriendenhand gereikt aan vrijheidslie vende mensen overal ter wereld. Ook het Europees herstelplan diende van ganser harte te worden gesteund. Het Ruhrgebied moest worden gedemilitari seerd en onder internationaal toezicht geplaatst. Wij zullen een einde maken aan de tragische verwaarlozing van onze oude vriend en bondgenoot China, aldus De wey. Wij moeten in militair opzicht zo sterk zijn, dat geen enkel land het zal wagen ons aan te vallen. Als hoeksteen van onze buitenlandse politiek moeten wij de nauwe en hartelijke samenwer king met onze naburen op het Ameri kaanse continent blijven versterken. Wij hebben er naar gestreefd alle landen tot onze vrienden te maken, doch willen van geen enkel land een satelliet maken. Over de gespannen verhouding tot de Sowjet-Unie zei Dewey: „de beste ma nier om met de Sowjet-leiders om te gaan is hen als sterke gelijken te behan delen opdat hun eerbied voor ons wordt hersteld; het is niet te laat een conse quente en doeltreffende buitenlandse po litiek te vormen en te volgen en de Sowjets te doen begrijpen, dat wij van plan zijn anderen eerlijk te behandelen, maa. dat wij er aan de andere kant op staan, dat anderen ons eerlijk behan delen. De republikeinse regering heeft een communiqué uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat een aanzienlijk aantal leiden de figuren van de Sobsi (het republi keinse vakverbond) is gearresteerd, aangezien gebleken is, dat de leiders be trekkingen onderhielden met de op standelingen. De correspondent van „Antara" meldt uit Madioen, dat de stoottroepen op 30 September te 16 uur Madioen hebben be zet, welke plaats blijkbaar door de op standelingen verlaten was. De drie voornaamste legereenheden van de com munisten trokken terug naar Doengees en Kandangan, 16 km van Madioen op het Wilis bergmassief. De communisten hadden voorbereidingen getroffen om het oorlogsmateriaal en levensmiddelen naar de bergstreken te kunnen over brengen. Volgens genoemde correspon dent vluchtten Sjarifoeddin, Moeso en Setyadjit naar Kandangan. De commu nisten vernielden het telefoonkantoor, terwijl een radiozender is weggevoerd. Toeslagen op invaliditeitsrente Met ingang van 1 October zijn de uitkeringen ingevolge de invaliditeits wet verhoogd met een toeslag van 100 benevens met eventuele gezinstoe slag en kinderbijslag. Al deze verho gingen worden automatisch door de Rijksverzekeringsbank uitbetaald, zo dat belanghebbenden geen aanvragen behoeven in te dienen. Slechts van twee groepen van recht hebbenden op kinderbijslag zijn de ge gevens niet bekend, n.l. kinderen be neden 16 jaar, wier wezenrente des tijds wegens het geringe bedrag is vervangen door een afkoopsom en kin deren van 16 tot 21 jaar, die dagonder wijs genieten. Voor zulke kinderen dienen de rentetrekkers een aanvrage voor kinderbijslag in te dienen bij de Rijksverzekeringsbank te Amsterdam. Bunche ondervindt geen medewerking Dr. Ralph Bunche. de waarnemende bemiddelaar der V.N., in Palestina, heeft bij de Veiligheidsraad geklaagd over gebrek aan medewerking van zo wel Joden als Arabieren. In een tele gram zeide Bunche dat de moord op Bernadotte een „tragisch licht had ge worpen op de steeds slechter wordende situatie in Palestina" en hij voegde daaraan toe, dat de veiligheid van het personeel der V.N. in gevaar was. Zes levens waren verloren gegaan bij het toezicht op de wapenstilstand, het leven van de bemiddelaar zelf inbegre pen, terwijl 7 man werden gewond. De beruchte pantser-smokkel- affaire voor de rechter Tot gisteravond half elf is de Bredase Bijzondere Politierechter doende ge weest met de behandeling van de be ruchte „pantsersmokkelaffaire" van de smokkelkoning John Braspennincx. De bende van de oud-wielrenner maakte, zoals bekend, gebruik van pantserauto's en ontzag zich niet met deze pantser wagens op douane en grenswacht in te rijden en het vuur op deze ambtenaren te openen. Twintig verdachten staan in deze zaak terecht- De zitting duurt twee dagen. De pantserwagens vervoerden van België naar Nederland duizenden kilo's tabak, zeep, grote hoeveelheden tapij ten, katten-, geiten- en konijnenvellen, terwijl naar België grote partijen kaas en huiden gesmokkeld werden. Slechts na hardnekkige achtervolgingen werd de bende opgerold en konden de pant serwagens geliquideerd worden. In een uiterst fel requisitoir heeft de officier van justitie de smokkelaars ge hekeld. Hij kwalificeerde hen als „gang sters" in de ware zin des woords, die ons land grote financiële stroppen be zorgden. Hij wees er op, dat de smok kelaars het in het-begin vrij gemakke lijk hebben gehad. „Zij gebruikten toen militaire wagens en ondervonden van corrupte grenswachters alle mogelijke medewerking. Nadat de grenscontrole veel straffer werd, kwamen de pantser wagens en stenguns in zwang. De smokkelaars, aldus de officier, „hebben zich toen als bandieten gedragen door op ambtenaren ir te rijden en op bon te schieten. Het zijn mensen",, zeide de officier, „die alle gemeenschapsgevoel missen. Het is hen alleen maar om grote winsten te doen. Zij bestelen zelfs el kaar. Van dit soort lieden", zeide de of ficier met nadruk, „moet Nederland be- MILITAIR VERDEDIGINGSPLAN VAN 25 JAAR In regeringskringen te Washington spreekt men over het algemeen de mening uit, dat de berichten uit Britse bron, volgens welke „minister Mar shall en John Foster Dulles geheime besprekingen zouden hebben gevoerd met minister Bevin betreffende een militair verdedigingsplan voor 25 jaar tussen de Verenigde Staten en de landen, die het pact van Brussel heb ben ondertekend", wel eens met de werkelijkheid zouden kunnen over eenstemmen. Geldig tot Zondagavond. Wisse lend bewolkt met op enkele plaat sen tijdelijk enige lichte regen. Matige en in het Noorden van het land vrij krachtige wind uit Wes telijke richtingen. Weinig veran dering in temperatuur. Het vleesrantsoen hersteld Met onmiddellijke ingang is de bon 245 Vlees (A, B en C-kaarten) aange wezen voor het kopen van 100 gram vlees en vleeswaren. Deze bon is geldig tot en met 9 October 1948. Door deze aanwijzing en die van 27 September (100 gram vlees voor alle leeftijdsgroepen) is, dank zij de verbe terde veeaanvoer, te rekenen van 19 September af het normale vleesrant soen van 200 gram vlees per week her steld. ONDER MUUR GEDOOD. Op het vliegveld Twenthe zijn DUW arbeiders bezig met het opruimen van bunkers. Daarbij heeft zich Vrijdag een ernstig ongeval voorgedaan, toen de 50-jarige B. Christenhuis uit Deurnin- gen bij het slopen onder een neerstor tende muur werd bed-olven en gedood. De man laat een vrouw met 7 kinde ren achter. De regering der Verenigde Staten, aldus de commentator van de Ameri kaanse radio, Felix Morley, bestuderen een plan om Berlijn onder trustschap van de V. N. te plaatsen. Morley be weert dit bericht ontvangen te hebben van een „hoge regeringspersoonlijk- heid". Volgens dit plan, dat weldra aan minister Marshall te Parijs zou worden voorgelegd, zou het bestuur van Ber lijn worden toevertrouwd aan een trustschapsraad, bestaande uit alle vas te leden van de Veiligheidsraad. vrijd worden, zeker tot het moment, dat de Benelux in werking treedt. Nog steeds wordt er gesmokkeld en als men het weer wil proberen met pantser auto's dan kan ik dit zeggen. Laat ze maar komen, een eskadron pantserwa gens van de marechaussée staat langs de grens klaar om deze lafaards, die zich achter staal verbergen, te ontvan gen". Op deze eerste dag werd tegen A. J. Braspennincx 2 jaar gevangenisstraf geeist, tegen J. van Peer, die zijn auto aan de smokkelaars verhuurde 9 maan den en tefeen J. A. Nelemans, de 30- jarige kermisexploitant, één jqar gevan genisstraf en twee jaar Rijkswerkin richting. De eis tegen een aantal onder geschikte bendeleden varieerde van 5 weken tot 3 maanden. Heden zal o.m. terechtstaan de „smok kelkoning" John Braspennincx. In 'n in de „Esplanada" te Utrecht ge houden vergadering van de hoofdbestu ren der centrale landbouworganisaties heeft de heer T. Cnossen, directeur van de centr. stichting Landbouw-emigratie te 's Gravenhage, een lezing gehouden over emigratie. De heer Cnossen heeft in de afgelopen zomer voor de derde maal een reis door Canada gemaakt en speciaal on derzocht, hoe de Nederlanders, die daar sinds jaren wonen en zij die het vorig en dit jaar vertrokken, het maken, hoe de verdere perspectieven in dit opzicht zijn en op welke wijze de regeling van de Nederlandse emigratie het best tot haar recht komt. In zijn voordracht wees spreker, na een historische inleiding, op de toene mende welvaart op het platteland van Canada, wat blijkt uit de betere farm gebouwen, aanschaffing van nieuwe landbouwmachines en aflossing van hypotheken. Ondanks de betere op brengst en hogere prijzen van de pro ducten zijn de prijzen van de boerde rijen naar evenredigheid niet gestegen. Dit is een gevolg van: le de nog grote hoeveelheid beschikbare grond, en 2e de trek van de jongere generatie van het land naar de (oorlogs-) Industrie. Door het vijfjarig Canadees-Engelse accoord, is de afzet van tarwe, eieren en bacon voor het grootste deel gega randeerd, al liggen de prijzen aanmer kelijk beneden de wereldmarktprijs. Dit geeft echter stabiliteit aan de land bouw, die ook op de basis van deze prijzen lonend is. Spr. had kunnen con stateren, dat de Nederlanders een be langrijk aandeel in de Canadese land en tuinbouw hebben en ook de jongste emigranten veelal tevreden zijn. De minimum-lonen zijn voor grote gezin nen met enkel kleine kinderen te laag, doch veelal worden spoedig hogere lo nen betaald. Als mocht worden besloten de kin derbijslag ook aan immigranten toe te kennen en vanwege het gouvernement van Ontario financiële hulp zou wor den verleend bij de aankoop van de boerderijen, zou aan onze kinderrijke families een grote steun worden ge schonken. Spreker drong er bij de landbouw organisaties met kracht op aan cursus sen in te stellen om d» emigranten vóór hun vertrek enige kennis bij te brengen van landbouwmachines, het besturen van auto's, machinaal melken en eenvoudige reparaties. Goed voor bereid en goed geregeld kan emigratie naar Canada thans plaats vinden onder gunstige omstandigheden, al dient de volle verantwoordelijkheid daarvoor na voorlichting te blijven bij de emi grant zelf. Spreker drong aan op een duidelijke uitspraak van de regering, critiseerde de huidige gang van zaken, zeer spe ciaal ten aanzien van de ambtelijke uitvoering en de plannen inzake Australië en vroeg voor het georga niseerde bedrijfsleven een regelmatig aandeel in het belangrijke werk ten aanzien van zovele Nederlanders en van ons volk in zijn geheel. ENGELAND EN FRANCO. Een woordvoerder van het Britse mi nisterie van buitenlandse zaken heeft nogmaals verklaard, dat Engeland te genstander is van het toetreden van Spanje tot het plan-Marshall of tot de West-Europese Unie, zolang de rege ring van Franco aan de macht blijft. Engeland, heeft na de tweede wereldoorlog de vloot sterk inge krompen. Een groot aantal sche pen kan echter in korte tijd ge- vechtsklaar gemaakt worden. Een deel van de Britse vlootreserves ligt hier voor anker bij Harwich. QELIJK WELEER TER ZEE Mi- chiel de Ruyter Hollands naam befaamde, zo doet zulks in de lucht (dus hoger) Albert Plesman in onze dagen. Hoort wat het niet onvermaar de dagblad „New York Herald Tribune" van de directeur onzer KLM schrijft: „Wanneer de lijst van grondleggers van luchtverkeer in de toekomst' aan de muren van de tijd zou worden op gehangen, zal de naam van dr. Albert Plesman hier een plaats vinden. Wij zullen met deze Nederlander vechten om elke passagier en elk pond vracht goed, dat hij over de wereld vervoert. Doch bij zijn benoeming tot voorzitter van de lata moet dr. Plesman weten, dat hij in het hart van iedere Ameri kaanse vliegenier geëerd is. Om het even of hij „het onderspit delft of ons scalpeert in beide gevallen zal hij geëerd en geëerbiedigd worden in de luchtvaartbroederschap". We hebben geen aandelen in de KLM. maar van zoveel roem over een Nederlander straalt toch ook een klein beetje af op ons allemaal. Hoewel: de gloria mundi transit nog nog altijd, getuige een bericht uit Athene. Op het eiland Kalymos is een menselijk geraamte ontdekt van 5000 jaar, naast de resten van mammoeten, rendieren en een rhinoceros. Andere vergane glorie: het ingedommelde Zie- rikzee, dat volgend jaar met veel feestvertoon zijn elfhonderdjarig be staan als stad gedenkt. Aan de muren van de tijd, jawel. Maar de tijd sloopt alle muren. Opdat we ootmoed zouden leren. DOCH, VRIENDEN LAAT ONS niet wijsbegeren. Hier zijn de jongens van de (slechte) daad: Een agent van politie greep in het „Lustoord" aan de Zuidelijke Wandelweg te Amsterdam een drietal jongens in hun kraag, die bezig waren uit de piano, welke in 't clubgebouw stond het hamerbord te slopen. Motief: de knapen zouden een feestje hebben; zij hadden een piano gekocht, maar daarvan bleek het ha merbord defect te zijn. Dus gingen ze maar een ander hamerbord halen. Andere daad: Voorzitter van de Ak kerbouwcommissie van Stichting voor de Landbouw stichtte weer een andere commissie (commissies zijn net ko nijnen). Die jongste commissie zal ver gaderen over de vraag, welke in de toekomst de meest verantwoorde be stemming zal zijn van de aardappel. Wie lust er nog peultjes? MOCHT U BEHOEFTE hebben naar Bordeaux te gaan: Met ingang van heden wordt de dienst der KNSM van Amsterdam op Bordeaux uitge breid. In plaats van, zoals voorheen, iedere 4 weken, zal thans om de 14 dagen een schip vertrekken. Het his torische kasteel van Horn, dat ^op 6 Juli door een brand vrijwel volkomen werd vernield, zodat alleen de meters dikke muren overeind bleven staan, zal worden gerestaureerd. De regering geeft credieten. £EN RIJKE KOOPMAN te Suez had een grote hoeveelheid opium in de woestijn Sinai begraven en wacht te op de kans deze partij over het Suez-kanaal naar Cairo te vervoeren. De politie legde zich in hinderlaag en betrapte een aantal smokkelaars, toen deze trachtten de verdovende middelen weg te halen. Er ontstond een revol vergevecht, dat twee uur duurde. De bende wist te ontkomen, doch liet zak ken verdovende middelen tot 'n waar de van 400.000 gulden achter. De koop man ijsbeert in een cel. Winkeliers in Tsjecho-Slowakije, die goederen ach terhouden of toestaan dat in hun zaken valse geruchten worden verspreid, zul len veroordeeld worden tot dwangar beid en hun spulletjes worden verbeurd verklaard. Ze zijn daar niet zo kinder achtig. "DEELDENSTORM IN ANTWERPEN. In Enschede woont bakker Pren- gers die een kunstenaar is in het ma ken van chocoladebouwsels; had van 40 pond chocola een beeld geboetseerd, voorstellend een boer te paard en zond het naar de tentoonstelling in Antwer pen. De volgende dag waren boer en paard verdwenen. De politie zoekt een Antwerpenaar met buikpijn. Hoofdpijn kregen sommige leden van de politieke commissie der V.N. toen de Rus Wysjinsky gisteren in het vuur van zijn rede plotseling sprak en een goed verstaander had maar een half woord nodig over „de illusie van de Verenigde Staten dat zij alleen het ge heim van de atoombom bezitten". Al leen? Nitschewo! ZUIDER NIEUWS; Koning Leopold van België, die sinds '45 in Genéve in ballingschap'lqeft, is met zijn echtgeno te naar Italië vertrokken. Voor vacan- tie. De Belgische kolenproductie steeg in Augustus met 200.000 ton en de sui ker blijft in België op de bon. (Vakbon den waren tegen vrij-geven, omdat de prijs omhoog zou gaan). De „Scaldis", het schip van de diepzee-expeditie van Piccard en Cosijns is te Dakar aange komen, waar het tot het einde van de volgende week zal blijven. Alles wèl aan boord en geen spoor van zenuwen. I/RIJGSGELUIDEN. Er dreigt geen oorlog, zei de Amerikaanse minis ter van het leger, maar de beslissing daarover ligt niet bij ons. Bij wie dan wel? Bij enkele despotische, machtige mensen. Wij weten dat de Sovjet-Unie meer dan vier millioen man onder de wapenen heeft en dat haar militaire uitrusting de V.S. 35.000 millioen dol lar per jaar zou kosten. En daar de Sovjet-Unie door geen aanval bedreigd wordt noch sterke landen aan haar grenzen heeft, weten wij, dat deze macht gehandhaafd wordt voor een an der toekomstig doel dan verdediging. Is dat duidelijk? De regering van Bir ma heeft te Londen een spoedbestelling gedaan van 13 Engelse tweemotorige Oxford-vliegtuigen. De vliegtuigen zijn onmiddellijk naar Rangoon vertrokken. pijlen Dikke Hermans donder rede, waarover u zich gisteren even hard geërgerd hebt als wij, werd op de befaamde Berlijnse vergadering gevolgd door een discussie. Tot Hein- rich Lohse blafte Görfng: Organiseer in Nederland een gedwongen recrute- ring en formeer twee regimenten tegen de Russische partisanen. De partisaan kent geen Duits en geen Nederlands, die talen lijken op elkaar. Voor hem is de Nederlander net zo Duits als wij. Hij schiet ook op de Nederlander, en die moet dan terugschieten. Dwing de Hollanders. Je moet ze zonder wapens tot in het partisanengebied sturen en ze daar wapens geven. Vooruit beest, eet of krepeer! Also sprach Hermann Medaille. (Van onze correspondent te Batavia) JJR. H. J. VAN MOOK is weer „thuis". De Nederlandse pers heeft reeds ge meld, dat zijn verwelkoming op Kema- joran een demonstratie was, niet alleen van Europese maar ook van Indonesi sche zjjde. Het is hier in Indonesië met dr. Van Mook een eigenaardig geval. Zelden is, vooral in de eerste phasen van het Indonesisch conflict, een man zo verguisd, scherp becritiseerd en met de hardste verwijten overladen als deze Lt.G.G. In dit warme land, waar de gemoederen nogal spoedig verhit plegen te zijn, werd hij soms zeifs onverholen voor „landverrader" uitgemaakt. En vele Indonesiërs dachten al evenmin gunstig over hem als de Nederlanders, zij het om andere redenen. Zij vonden, dat dr. Van Mook te veel zijn eigen koers volgde, en niet spoedig genoeg hun zin deed. Zo was en is het met de republikei nen, zo is -het nu weer bij de vertegen woordigers van sommige deelstaten het geval. Maar dr. van Mook bleef en werkte. Hij werkte aan de con structie van een nieuw Indonesië. Het was alsof alle critiek langs hem heen gleed, alsof hij het niet hoorde. Ter wijl vele Nederlanders zich in hun bed om hem lagen te ergeren, brand den de lichten in het Paleis en „de Reus van Rijswijk" (zoals een Indone sisch blad hem dezer dagen noemde) was aan de arbeid. Rusteloos en met een uithoudingsvermogen dat haast onmenselijk scheen. Langzamerhand zijn hier in Indië de stemmen der scherpe critiek verstomd. Waarlijk met, waarde lezer, omdat de „dicta tor" Van Mook ze tot zwijgen heeft gebracht. Het is een dolzinnige veron derstelling, dat Van Mook hier de pu blieke opinie zou leiden en beheersen, zoals men naar het mij toelijkt in Nederland wel eens vermoedt. Enorm respect. Maar bij mensen hier in Indië, die de zware stormen en de barensweeën van dit land in de laatste paar jaar persoonlijk hebben aanschouwd en bijgewoond, en die tot hun verbazing hebben gezien hoe Van Mook dit land telkens opnieuw uit een crisis naar een oplossing leidde bij die mensen hier in Indië is zo langzamerhand een enorm respect voor deze grote figuur gegroeid. Zonder twijfel zijn er nog velen, die om een of andere reden zijn beleid van vroeger en nu niet zonder ernstige bedenkingen achten. Maar er is niemand of bij koestert de volledige overtuiging, dat er slechts één Neder lander is in het Koninkrijk, die op het ogenblik het Indonesische probleem volledig beheerst en tot een goed ein de kan brengen. En dat is Van Mook. Nu Indonesië in deze weken in een ensis verkeert, ernstiger dan alle voor afgaande, heeft de mogelijkheid, dat Van Mook niet zou terugkeren hier bij velen de diepste zorg gebaard. Het was voor heel de Archipel een opluch ting, dat de Lt.G.G. weer op Kemajoran landde. Wij gevoelden ons als een ge zin, dat een zware storm boven zijn huis ziet samenpakken, terwijl de Vader niet thuis is. En dat gezin was dan niet zozeer beangst om het lot van die Vader dan wel om de eigen geva ren, nu er niemand was aan wie men volledig vertrouwd en gerust de maat regelen tot afwending daarvan kon toevertrouwen. Dr. Van Mook is thuis. Indië valt een pak van het hart. We hebben plotseling weer het gevoel, dat wij de nieuwe moeilijkheden aan kunnen en zullen overwinnen. Welke die nieuwe moeilijkheden zijn, behoef ik u niet te zeggen. Het is het drama van de bur geroorlog in de republiek, en de drei ging van het communisme ook in dat gedeelte van Indonesië, waar sinds het vorig jaar rust en orde gevestigd waren. Het heeft geen zin thans over de strijd in de republiek te schrijven waar de situatie zich, wanneer deze brief onder uw ogen komt, misschien alweer volledig gewijzigd heeft. Hoe ook de afloop van deze tragi sche burgeroorlog moge zijn, de repu bliek zal er niet door versterkt worden, want de werkelijke oorzaak van de interne politieke moeilijkheden ligt niet allereerst in het gestook vanSow- let-agenten, maar in het feit, dat de bodem rijp was voor een volksopstand. Het volk in de republiek verkeerde en verkeert in een ellendige toestand. Daar hebben de communisten een dankbaar gebruik van gemaakt. En het ligt voor de hand, dat die toestand er niet beter op wordt, ook al zou de republiek er in slagen de opstand met eigen wapengeweld te onderdrukken. Een verbetering van het lot der mil- lioenenmassa zou alleen mogelijk zijn bij een constructieve samenwerking met Nederland, op basis van de Ren- ville-overeenkomst. Tot nu toe ver keert hier echter niemand onder de indruk, dat Djokja daar ooit ernstig naar gestreefd heeft.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1948 | | pagina 1