1
ALKMAAR VIERDE VROLIJK 8 OCTOBER-FEEST
Historische optocht was het glanspunt van de dag
■m'ÉÊiÉ
Duizenden zagen het vuurwerk
de
VAM ALKMMR BEGINT DE VICTORIE
Windhondenrennen
op de Laat
«nnen-
1
m
,ns.
L, Hofplein,
CABBIèBE
NGEN.
SESTUtm.
ESTUTJR.
nde tot de
sierderij v.h.
2 JONG Jz„
imber a.s.
REEMDE
VELE DUIZENDEN ALKMAARDEBS, die gistermorgen op straat
waren om de gebeurlijkheden van de achtste October gade te slaan, groei
den na de lunch aan tot tienduizenden, die In drommen de nauwe straten
van de binnenstad overstroomden en die zich overgaven aan een onbekom
merde feestvreugde. Want met recht mag gezegd worden, dat het kroonjaar,
dat wij gisteren beleefden en waarbij wjj de 875ste verjaardag van ons ontzet
vierden, inderdaad een bijzondere viering was. Niet alleen is het de gehele
dag stralend weer geweest, maar ook in andere opzichten droeg de viering
een bijzonder geanimeerd karakter. De grote rede, die de voorzitter van de
Acht-October-Vereniging, mr. C. i. de Lange, b|j het Victoriebeeld heeft
"ehouden, muntte uit door woordkeus en door voordracht en liet niet na,
op de aanwezigen grote indruk te maken. En ook overigens viel een opge
wektheid te constateren, die weldadig aandeed. Wjj, die ook de feesten in
Leiden medemaakten, verleden week Zaterdag, zijn in staat een vergelijking
te maken en dan moeten wjj, op gevaar af voor chauvinistisch te worden uit
gekreten, met de hand op ons hart verzekeren, dat de Alkmaarse viering
aspecten vertoonde, die voor die van Leiden zeker niet onderdeden. Wij heb
ben de viering bescheidener opgezet, maar daarom klonk de kinderzang niet
minder zuiver, daarom bood de historische optocht geen minder kleurig beeld, dan
in de Sleutelstad het geval was. 8 October 1948 zal in de Alkmaarse annalen
geboekstaafd worden als een dag van feestviering, die een ieder, die het mee
beleefde, nog lang zal heugen. Een woord van waardering voor de organisa
toren van het feest, het bestuur van de Ontzetvereniging en alle neven-
commissies daaronder begrepen, Is dan ook zeker op zijn plaats.
toe waar het koor zich doet horen.
Zowel „Scheepspraet" van Jac,. Bon
set ais „Hollands vlag" van J. P. J.
Wierts werden zeer goed gezongen.
Men had voor de gasten de rede van
mr. De Lange in het Engels vertaald,
zodat ook zij deze konden volgen.
Na de rede werd de krans weer aan
de arm van het beeld gehangen en
men mag professor Sackré wel dank
baar zijn, dat hij destijds besloot onze
Victoria een opgeheven arm te geven,
omdat deze buitengewoon geschikt is
er jaarlijks de lauweren van een dank
baar nageslacht om te hangen.
Met het Wilhelmus van het koor
en het Alkmaarse volkslied, door alle
aanwezigen meegezongen, werd de
plechtigheid besloten.
De optocht.
De mensenmenigte, die in de namid
dag de binnenstad bevolkte was com
pact, opgewekt en rustig. Kalm stond
men langs de trottoirs te wachten, tot
de historische optocht zou voorbijtrek
ken, de optocht, waarvan dit jaar zo
bijzonder veel werk is gemaakt.
Het is niet de gewoonte met het slot
te beginnen, maar deze keer zulion wij
een uitzondering maken. De auctor-
intellectualis van het schouwspel, de
regisseur Piet Cloeck, reed daar ach
teraan, trots gezeten te paard en zijn
blik weerspiegelde zjjn voldoening, die
hjj gevoeld moet hebben en die zo vol
komen op haar plaats was. Want het
kleurrijke schouwspel, onder dè titel
Vrjjheid-Oranje-Vrijheid, is er één ge
worden, zoals wfl In onze stad nog niet
woe ALKMAAR FeE^T VIBRDI
HET verleden HBR-
LEEFPS T'JOENS OE.
HISTOC2ISO-IË OPTOCHT.
ALKMAAR <4S'
EEN SCHITTEREND
VUURWERK BE
SLOOT DEZE
FEESTDAG.
De Mayor van Bath Alderman
Sam Day luistert naar de rede van
Mr. de Lange bij het Victoriebeeld
Wjj hebben in ons vorig nummer
reeds het een en ander over de plech-
iigheid bij het beeld verteld en daarbij
de herdenkingsrede van de voorzitter
de 8 Octobervereniging „Alkmaar Ont
zet", mr. C, J. de lange, weergegeven.
Dat is en blijft telkenjare het hoog
tepunt van de dag, want dat is, tus
sen alle feestvieringen In, het moment
van bezinning, het ogenblik waarop
men zich realiseert waarom men
eigenlijk feest viert.
Dit jaar waren er heel wat gasten,
die de traditionele gebeurtenis bijge-
I v.oond hebben. Natuurlijk was er de
I deputatie uit Leiden, de vertegen-
I woordigers van onze zusterverenigin-
j gen uit de Sleutelstad, waarmee de
banden telkenjare nauwer worden
aangeknoopt, er waren afgevaardig
den uit Groningen, dat vroeger ook
al van de Spanjaarden te lijden heeft
gehad, er waren studenten, de leden
van het corpsbestuur met de linten als
teken van hun waardigheid en last but
not least waren er onze gasten uit
Bath, die Alkmaar ditmaal in zijn
volle glorie zagen, niet alleen de roem
van zijn kaasmarkt, maar ook het al-
tijd aantrekkelijke beeld, dat de stad
op 8 October biedt.
Er was voor hen en daarbij na-
t tuurlijk voor alle bestuurderen van de
i Ontzetvereniging en him gasten uit
(leze gemeente bijna geen plaats.
De stoelen, die er stonden en die
er konden staan waren vrijwel alle
besproken en bij het groeiend leden
tal van deze stedelijke organisatie en
de daarmede gepaard gaande meerde
re belangstelling voor de plechtigheid
bij het Vietoriebeeld, zal het nood
zakelijk zijn het ruimteprobleem spoe
dig tot een oplossing te brengen.
Misschien zal men meer gebruik
kunnen maken van het gazon, dat zich
aan de rechterzijde van het beeld uit
strekt. Aan deze kant had men gister
het mannenkoor „Orpheus" opgesteld
en de zang van dit voortreffelijke koor
kwam buitengewoon goed tot haar
recht. Trouwens, sinds er geluidsver
sterkers bestaan doet het er weinig
MARIA STUART en WILLEM III
zagen. Weliswaar was de stoet korter
dan vorige jaren, doch daartegenover
stond, dat het geheel verzorgd was op
een wjjze, die boven alle lof was ver
heven.
Praalwagens, costumering en grime
waren feilloos, de muziek blies zich
de wangen bol, enkele corpsen gesto
ken in achttiende-'eeuwse dracht, en
het publiek had gelegenheid genoegd
zijn waardering te uiten. Telkensmale
klaterde het applaus op langs de weg
Na het rijtuig van commissaris
Dreeuws en hoofdinspecteur Rypma
volgden de Postharmonie, de vlaggen
draagsters en de vaandelwacht met
het vaandel van de 8 Octobervereni
ging, waarna de eerste praalwagen
zichtbaar werd, geheel onder bloemen
bedolven en voorstellende het Alk
maarse Victoriebeeld.
In open rijtuigen reden mede de
burgemeester van Alkmaar met me
vrouw Wytema, het bestuur van de
8 Octobervereniging, een delegatie
van de Leidse Ontzetvereniging en
van die voor Volksvermaken te Gro
ningen. En vervolgens trok een bonte
T)p' historische optocht werd besloten met een allegorische voorstelling:
het Amerikaanse Vrijheidsbeeld.
stoet aan het oog van de toeschouwer
voorbij, te voet, te paard of in karos
gezeten. Scholen, rijverenigingen e.d.
hadden hun aandeel geleverd tot het
welslagen van de optocht. De tijd der
eeuwen verstreek bij het vorderen
van de minuten, waarin de optocht
passeerde. Wij zagen, hoe Juliana van
Stolberg les gaf aan de adellijke jeugd,
hoe Lodewijk van Nassau met Hen
drik van Brederode op weg ging naar
Margaretha van Parma om in 1566
het smeekschrift te overhandigen.
Willem de Zwijger trok met zijn ge
volg op jacht. Vervolgens (hoewel de
chronologische volgorde daardoor wel
wat in het geding kwam) werden
Egmond en Hoorne onthoofd. De beul
en zjjn rakkers zagen er luguber uit
en een zeer jeugdig priester schreed
achter de wagen om de veroordeelden
in hun laatste ogenblikken bij te staan
Trijn Remmen smeet met kokend lood
en hete pek, dat de Spanjolen onder
de stadswallen „voor pampus" lagen
en zeer realistisch staken de laarzen
uit de'hooiwagen van Lochem. Frede-
rik Hendrik met zijn lieftallig gevolg
blikte waardig voor zich uit, met zwier
gezeten op zijn rossinant, een peinzen
de trek op het verstandig gelaat.
Enthousiast reageerde het publiek
op het aanvallig tafereel van de jonge
Maria Stuart, die haar Willem III
schuchter bij de hand hield, om ver
volgens te zien, hoe Willem III in 1689
tot Koning van Engeland werd ge
kroond.
In een statiekoets reden Willem IV
met zijn gade en wij kunnen ons niet
voorstellen, dat Wilhelmina van Prui
sen 1787 verontwaardiger zal hebben
en na het invallen der duisternis
vlamde de feestverlichting allerwege
op. Men ging zijns weegs naar de
bioscoopen, die propvol zaten gister
avond, men bezocht het vuurwerk, of
men zocht ernstiger gelegenheid en
luisterde naar het concert in de Grote
Kerk.
Het kerkconcert.
De Nederl. Hervormde Oratorium
Vereniging o.l.v. Corn. Jonker heeft
zeer zeker niet de weg van de minste
weerstand gekozen, om dit 8 October-
concert te verzorgen, integendeel, het
was een programma, zoals we zelden
op het traditionele kerk-concert kon
den beluisteren, en bovendien was er
de kennismaking met twee belangrijke
stukken uit de muziek-literatuur,
welke alhier nog niet werdén uitge
voerd, n.l. het Inleidingskoor uit het
Weihnachts Oratorium van Bach en het
Schicksals-lied van Joh. Brahms, bei
de werken voor gem. koor. Zo gaat
het de goede kant uit en wordt ieder
een nader tot de werken van de grote
meesters gebracht, die heus niet al
leen hun werken schreven uitsluitend
voor een geselecteerd groepje bewon
deraars. Immers, Mozart zelf heeft ver
klaard: „ik schrijf voor allen". En
hiermede is wel de culturele ver
dienste van deze avond gekenmerkt.
Wat de uitvoering betreft het volgen
de. Dat het „Alkmaars Volkslied" in
bew. Corn. Jonker het feitelijk con
cert vooraf ging, was vanzelfsprekend
en intussen reeds een zeer goede inzet
van het koor. Het inleidinvskoor uit
Bach's Weihnachts Oratorium werd
over 't algemeen zéér goed gezongen
'v V i, V
Hierna werd door het koor het
jubelende „Halleluja" van Handel uit
stekend uitgevoerd.
Het Nederlands Kamer Symphonis
Orkest uit 's-Gravenhage zorgde voor
een perfecte orkestbegeleiding. De zeer
kleine schaduwzijde van dit concert
was, dat de klank zowel van koor als
orkest soms dooreen Vloeiden, dit
kwam door de accoustiek van de kerk.
De honderden belangstellenden zul
len zeker uiterst voldaan huiswaarts
zijn gegaan, na dat ze allen als plech
tig slot het „Wilhelmus" hadden ge
zongen.
Het vuurwerk.
Duizenden verdrongen zich gister
avond tegen half tien op de Handels
kade, waar de feestelijkheden met een
vuurwerk besloten werden. Het was
ditmaal een vuurwerk, dat voor ieder
een vrij toegankelijk was een aar
dige attentie van de 8 October-vereni-
ging tegenover de burgerij en dat
kosten noch moeite gespaard waren
om iets goeds te presenteren kan wel
blijken uit de lange lijst van kunst
stukken, welke ditmaal niet minder
dan 25 afdelingen telde.
Tussen de vuurpijlen, die onophou-,
delijk naar boven schoten en telkens
weer een andere verrassing inhielden,
werden de grote stukken afgestoken,
die de menigte luide kreten van be
wondering ontlokten. Bengaals vuur
verlichtte de gehele omgeving, een
„waterval" deed het „vuur-water" in
brede stroom wegvloeien, vuur in al
lerlei kleuren draaide en wentelde,
lichtbollen werden links en rechts naar
beven gespoten en het knalde en da
verde dat de gehele stad kon horen,
dat er wat bijzonders gebeurde.
Het slotstuk was een „schitterende'
kennisgeving: Links een paal waarop
,in vurige letters het jaartal 1573 ver
scheen, rechts een met 1948 en in het
midden daarvan „375 jaar Alkmaars
Victorie!"
Onze gasten uit Bath hebben mede
van het vuurwerk genoten. Zij zullen
nu wel tot de conclusie gekomen zijn,
dat Alkmaar in alle opzichten een ver
lichte stad is.
„Excelsior", dat evenals de andere
korpsen een zware dag achter de
rug had, heeft ook het vuurwerk met
wat vrolijke marsen opgeluisterd.
De Alkmaarse Reddingsbrigade heeft
niet eigen materiaal voor een goede
afzetting gezorgd en was met gediplo-
merde redders aanwezig om bij even
tuele ongevallen die langs de water
kant zo licht kunnen optreden, direct
bij de hand te zijn. Er is niets ge
beurd, maar voorkomen is beter dan
genezen. Dat heeft de ARB ook ge
dacht en daarmede bewezen; haar taak
volkomen te begrijpen.
Tot diep in de nacht.
Tot diep in de nacht bleef Alkmaar
in feeststemming. Toen de feërieke
straatverlichting gedoofd was, keer-
Alkmaarse turnsters gaven in de ochtenduren op het Waagplein een keurige
demonstratie
gekeken, dan zjj gisteren aan de Goe-
janverwellesluis deed.
De Franse tijd trok aan het oog
voorbij, maar uiteindelijk keerde toch
weer een Oranje op vaderlandse bo
dem terug en landde de latere Koning
Willem I te Scheveningen.
Het Amerikaanse vrijheidsbeeld
met de vlaggen van het Verenigd
Europa sloot de stoet, een allegorische
voorstelling, die niet naliet indruk te
maken op het publiek.
Er waren lieden, die de stoet twee,
zelfs driemaal zagen passeren en zij
hadden gelijk, want hét is een schouw
spel geworden, dat men niet licht zal
vergeten.
Het werd steeds drukker in. de stad.
Men verdeelde zijn aandacht tussen ae
windhondenrennen (waarover elders
nader), tussen de kermis en tussen zo
maar een beetje slenteren en kijken.
Het blaasvechten op het Hofplein trok
grote belangstelling en het publiek
onderging de sensatie val de doffe
klappen der varkensblazen, die op de
hoofden der deelnemers neersuisden.
De versieringen werden bewonderd
en dit was ook ten dele te danken aan
de ervaring, welke dit koor in het zin
gen van Bach zich reeds heeft ver
worven. Deze praktische bijdrage tot
de kennis van Bach bewees weer eens
hoe een genie met hetzelfde werk
procédé toch tegelijk zo veelzijdig kan
zijn.
Joh. Brahms heeft in zijn Schicksals-
lied op tekst van Friedrich Hölderin
vooral harmonisch een boeiende klan-
kenpracht geschapen, soms met felle
bewogenheid en het koor leverde hier
een voortreffelijke prestatie inzake
fijnzinnige nuancering.
De zangeres Vera Doniska, sopraan,
zong Exaltate et Jubilate van Mozart.
Haar klankvolume was niet toereikenc
voor de grote ruimte van de kerk, zo
dat wel een en ander van dit schitte
rende werk verloren ging, overigen-
een mooie stem en muzikale voo?
dracht. .De violist Sam Swaap speelr
de twee bekende romance's van Bee
hoven, met zéér mooie toongeving en
gediciplineerde voordracht, zoals we
dat van de Haagse concertmeester
konden verwachten.
DE ALKMAARSE STEDENMAAGD
de de rust in de straten weer, maar
in de eafé's en zalen laaide de feest
vreugde hoog op. Na afloop van het
vuurwerk werd de drukte nog groter.
Velen wilden de 8 Octoberviering met
een dansje besluiten en vonden hier
voor ruimschoots de gelegenheid.
In het Gulden Vlies speelden Gerard
v. d. Woude in de voorzaal en dans
ten in de grote zaal honderden op de
vrolijke tonen van het orkest „Sirel-
li". Er heerste een gezellige stemming,
welke door geen wanklank werd ver
stoord. Voor het gala-bal in het Vic
tory Hotel bestond eveneens een gro
te belangstelling en ook daar bleef
men geruime tijd feestelijk bijeen.
In het Wapen van Haarlem oogstten
De Drie Musketiers wederom succes
en ook in de overige Alkmaarse eafé's
en restaurants heerste een uitstekende
8 October-stemming. „Het Wapen van
Heemskerk", Hotel Centrum, „De In
stuif", „Centraal", Restaurant Schuyt
en vele andere zaken waren het mid
delpunt van opgewekt feestgedruis.
De verlichte wijzers van de klok
van de Grote Kerk wezen reeds een
vroeg uur, toen de laatste feestgangers
huiswaarts keerden, nog zachtkens 't
Victorielied neuriënd
Het publiek, dat gisteren in groten ge
tale de windhondenrennen op de Laat
heeft aanschouwd, heeft daarbij blijk
gegeven van een wel zeer ongedicipli-
neerde houding, door ondanks het ver
bod van de politie, die toch ook niet
overal tegelijk kan zijn, steeds weer van
de trottoirs te komen en op de rijweg
te stappen.
De hardwerkende juryleden, de ha-
zenjongens en de draaier werden daar
door ernstig in hun werk belemmerd en
de honden werden er schichtig van en
onrustig, zodat dit alles een invloed in
ongunstige zin op het vlotte verloop
van de course had.
De volgende maal zal men heter doen,
het hele trottoir met touwen af te zet
ten, om op zo'n manier de kijkers te
dwingen binnen de perken te blijven.
Zijn wij goed ingelicht, dan was het
reeds deze keer de bedoeling, touw-
afzettingen te gebruiken, doch op het
laatste ogenblik is hiervan niets geko
men.
De draverij zelf had een vlot verloop,
ondanks de bovengeschetste moeilijk
heden. Onophoudelijk gleed het haas
pijlsnel over het asfalt, op de hielen
gevolgd door de rennende honden, die
fraaie tijden maakten en elkaar niet
veel in snelheid toegaven.
Het Victoriebeeld. Een der mooiste
groepen uit de gecostumeerde
optocht voor meisjes
Het was een sierlijk gezicht, de slan
ke dieren over de weg te zien gaan,
aangemoedigd door het oorverdovend
geblaf van hun soortgenoten achter de
starthokken. Soms werd er gewonnen
met meters voorsprong, soms maakte
slechts een koplengte het verschil uit.
Aan het eind van de baan remden de
honden krachtig af in het zand en wer
den door hun eigenaars opgevangen. En
nog weer verder naar het Ritsevoort
draaide de draaier aan zijn wiel en
sleurde het haas naar zich toe.
Een enkele hond was te nerveus en
gaf het na enkele tientallen meters op,
andere weer zochten onderweg ruzie
en trachtten elkander te bijten en soms
wak er een beetje moeite om een hond
in het starthok te krijgen.
Er was een lang programma af te
.erken, want de honden liepen twee
aan twee met een afvalsysteem, zodat
de dag alweer ten einde liep, eer de
courses afgewerkt waren en de eind
resultaten bekend werden. De organi
satoren van deze rennen, de jury, de ha-
zenjongen en de draaier, om van de
deelnemende eigenaren nog maar te
zwijgen, zij allen hebben het publiek
op de Laat enige uren aangenaam be
zig gehouden en daarmede bijgedragen
aan het welslagen van de viering van
acht October.
De uitslagen waren als volgt:
Finale B-klasse:
1. Elly van mej. Peelen, Beverwijk;
2. Nelly van Gebr. Ackerman, Alk
maar; 3. Rujou Orpheus van Aber-
crombi en Kraehtwijk; 4. Dumas v. d.
Kaasstad van Hooghiem, Winkel; 5.
Frits van Sprong, Alkmaar.
Demifinale A-klasse: Black, Gebr.
Hoedjes, Alkmaar; Lex van mevr.
Wiering, St. Pancras; Simano van
v. d. Molen, Verlaat, Heerhugowaard;
Nasker van Gebr. Ackerman, Alk
maar.
Finale: 1. Nasker van Gebr. Acker
man, Alkmaar; 2. Lex van mevr.
Wiering, St. Pancras; 3. Simano van
v. d. Molen, Verlaat, Heerhugowaard;
4. Black van Gebr. Hoedjes, Alkmaar.
De prijsuitreiking vond plaats in
café Sleutel.
Een der Leidse gasten temidden van de leden van Alkmaar's 8 October-
comité, de heren Ringers, Grondsma en Kuiper
