Duitse Phoenix herrijst uit zijn as
ZIJ VERKOOS HET KAMP
De enige remBerlijn
Procureur-fiscaal eist verwerping
van Rauter's beroep
ONZE AARDE VAN 112.000 METER HOOGTE
I Mieke?
de minderheid
Miraculeus herstel openbaart zich in
winkeletalage en statistiek
Gaan de mensen minder uit?
Amusementsbedrijf
is bezorgd
Dubbelganger
VAN VROUW TOT VROUW
Het nieuwe boek
Hij was innerlijk vergiftigd
Rauter kreeg het laatste
woord
Foto genomen uit
V2
een
Agrarisch nieuws
tiek
agh
Ling maken, dat het oplossen
m in de krant heel wat ge-
la 10 seconden het bekende
natuurlijk waar, maar
oor de radio-uitzendingen
n er worden geen persoon-
staat uit tien personen en
Ier het zeggen. Dat wil dus
ir 10 x 10 100 seconden
it tien verschillende breinen
ijk maakt het veel verschil
rode lampjes en de gedachte
;huis zit bij een kopje thee.
id dragen. Hoe kan nu een
e zoons, die elk 100 pond
Doorwegtunnel in Europa
■arhim en auditorium
1 „De vette vadoek"T
:d kent men de uitdrukking
Irie lettergrepen), waarvan
het tegengestelde is van
jas en een vest. Wot is er
vertenties.
NAAR VASTE 6R0ND
AFGEVAARDIGDE van de Chi-
kerk sprak op het wereldcon-
r kerken, dat deze zomer te Am-
a werd gehouden, over „Het
lijk getuigenis in China". Da
tel van deze lezing luiddet
de kerk in de minderheid is",
door deze spreker ongewild vra-
ar voren werden gebracht, die
s werelddeel, ons land en onza
;ie raken, is het goed iets uitde-
ng te vertellen. China bood zo
d, nog niet zo heel lang geleden
ire aanknopingspunten voor het
ndom. Er was een gevestigde
e kuituur, er was 'n hoogstaan-
:aal, er was een verlangen naar
orde en innerlijke vrede. Er
j wijze van spreken, in dit reus-
land een vóórchristelijk chris-
i. Maar thans geldt dit niet meer.
kent een politieke en intellectu-
rolutie. Militaire bevelhebbers
len elkaar. China heeft een
rige oorlog gevoerd tegen Ja-
u is er een heftige strijd tegen
oeiend communisme. Zo is de
jke rust van het Chinese leven
>rd. Sommigen prijzen nu het
misme als de enige redding aanj
n propageren een zuiver Ooster-
msbeschouwing; weer anderen
n Oosterse en Westerse elemen-
één levensfilosofie te verbinden,
het christendom nu, zo wordt
gd, in dit innerlijk verscheurde
deel een kans, een taak een mo-
eid?
is waar, zo wordt verder ge
lat de christelijke kerk in China
eworteld is. Door het ter hand
van de opvoeding en door me-
hulp b.v. heeft de kerk ver-
n gewonnen. Maar aan de ande-
t beslaat de kerk in China niet
lan een half procent van de be-
De kerk is ver in de minder-
)aar komt nog bij dat in de ver-
g van het moment er steeds meer
voor het evangelie worden ge-
Jongeren die gedoopt zijn, be-
i zich later niet meer met hun
Hoogstaande geestelijke leiders
ken.
neer deze afgevaardigde dan
e toestand in zijn land geschetst
en daarna iets heeft verteld over
istelijke kerk in dat land, spreekt
slotte over het getuigenis dat de
lijke kerk in China moet doen
Dan noemt hij drie dingen. Al-
t het persoonlijk initiatief. Ieder
de kerk zal persoonlijk da
hap van Christus moeten door-
Dan bepleit onze spreker het
i van kleine kringen van actie-
jde christenen. Hier ligt vooral
ak voor -de jongeren. En ten-
zal de kerk zelf een echte ge-
:hap moeten zijn, een plaats
ie waarde van het evangelie in
lad van hartelijke liefde wordt
it.
China naar Noord-Holland is
:én stap. De moeilijkheden, die
Ihinese afgevaardigde naar vo-
acht, leven hier in een andere
ook. Want in feite is de kerk
Noord-Hollandse platteland ook
minderheid. Het percentage men-
t kerkelijk meeleeft, Is zeer ge-
jok hier bemoeien jongeren die
t zijn en lidmaat zijn geworden,
iter met hun kerk niet meer.
Holland is zendingsveld zo goed
ina.
Ihina en in Noord-Holland, in
nd en in Afrika, overal zoeken
een hechte levens- en wereld-
uwing. Het is mijn vaste over-
dat deze alleen te vinden is in
ugdeboodschap van Jezus Chris-
'aar deze boodschap moet door
k worden doorgegeven. Dan zal
n de kerk het individueel ini-
de broederschap, en vooral een
gemeenschap te vinden moeten
i de kerk zullen de evangelische
m van vergeving, liefde, hulp-
'heid en barmhartigheid tladen
i worden. Wanneer dat het ge-
zal ieder verlangen bij die ge-
:hap te behoren.
(Van onze Berljjnse correspondent).
OCTOBER 1948.
„MIRACULEUS" NOEMDE DEZER DAGEN generaal Lucius Clay, de Ame-
rikaanse gouverneur in Duitsland, de herstelverschjjnselen, welke hij op
een Inspectietocht door West-Dultsland had opgemerkt. En inderdaad, er kan
nauwelijks aan getwijfeld worden: het Roergebied, voor de oorlog de indus
triële reus van West-Europa, welks productie die van de grote Britse en
Franse industriegebieden nog overtrof, is hard op weg zijn oude positie te
heroveren. Met dit verschil echter, dat de fabrieken, die eens de wapens smeed
den waarmede Europa werd verwoest, zich thans moeten toeleggen op de
vervaardiging van materialen, die gebruikt zullen worden om de gevolgen
van deze zelfde verwoesting te overwinnen. Daarin schuilt ongetwijfeld iets
van een hogere rechtvaardigheid.
merkbaar geworden. Een maand na de
uitvoering van deze maatregel vestigde
de industrie van Bizonië een nieuw na
oorlogs record door een productie te
bereiken, welke bijna 70 pr¢ beliep
van die van 1937. De steenkoolproduc
tie, sleutel van alle andere industrieën,
steeg zelfs tot 81 procent en men ver
wacht, dat de Roermijnen deze maand
gemiddeld 300.000 ton kolen per dag
zullen produceren. Beter echter dan
statistieken illustreren de winkelétala
ges deze opleving. In Hamburg kost een
nieuwe Leica-camera nog geen fiOO
mark, in München worden stofzuigers
VV/ANNEER MEN DE West-Duitse ste-
den bezoekt en de productiecijfers
aan een onderzoek onderwerpt, wordt
het ogenblikkelijk duidelijk, dat Duits
land niet langer is, wat het een half
jaar geleden nog was: een land van
puin, honger en waardeloos geld. Na
tuurlijk zijn de ruïnes, die de oorlog
achtergelaten heeft, nog niet opgeruimd.
Dat is een werk, dat nog vele, vele
jaren zal eisen. Maar wat met beschei
den middelen te herstellen was, is her
steld en wat zonder overgrote moeite
uit de weg geruimd kon worden, is op
geruimd en dit heeft de Duitse steden
veel van het spookachtige aanzien doen
verliezen, dat nog tot voor kort op de
bezoeker een zo sinistere indruk
maakte. En ook aan nieuwbouw wordt
al heel wat gepresteerd. Gapende open
vlakten beginnen plaats te maken voor
nieuwe huizen en winkels, die zelfs de
luxe van een neon-reclame niet behoe
ven te ontberen.
Wat het eten betreft: in Dusseldorf
kan men een goed diner krijgen, dat
iets duurder is dan in Amsterdam,
maar beslist minder kost dan in Soho,
Montmartre of Manhattan. Achter de
winkelramen liggen de verbruiksarti-
kelen hoog opgetast en dat niet slechts
voor de „show" zij zijn wel degelijk
te koop. Een Amsterdams warenhuis
kan niet voller zijn dan zo'n Duitse
winkel op Zaterdag. De jaarbeurs in
Frankfort moest zijn terreinen met een
derde uitbreiden, om plaats te bieden
aar. de meer dan tienduizend na
oorlogse producten, die daar deze
maand worden tentoongesteld. Vele
van deze artikelen gaan daarna naar
New York, waar een Duitse export-
beurs op 1 Januari haar poorten opent.
Vanwaar die opleving.
Waaraan deze economische opleving
te danken is7 In de eerste plaats aan
het feit, dat West-Duitsland een indus
trie-apparaat bezit, dat nog steeds gro
ter is, dan het bij voorbeeld in 1937
was, ondanks bombardementen en de
„ontmanteling" in 't kader der herstel
betalingen. Overigens staat deze ont
manteling op het ogenblik practisch stil
en indien de door de Duitsers gedu
peerde landen van West-Europa de
Amerikaanse gedachtengang willen
volgen, dat het in het kader van het
plan-Marshall beter is talrijke der voor
de herstelbetalingen aangewezen fa
brieken in Duitsland te laten, zal er in
de toekomst wel helemaal niet veel
meer van demontage komen. Verder
spelen bij het economisch herstel van
Duitsland een rol de enorme Ameri
kaanse hulp, direct zowel als via het
plan-Marshall, de nieuwe Duitse mark
hier Deutschmark genoemd en
een Europese markt, die zit te springen
op verbruiksgoederen.
Nu is Duitsland (nog altijd officieel
ds vijand, vrede is er immers niet ge
sloten), wat zijn buitenlandse handel
betreft, gebonden aan de voorschriften
der bezetters. Export is alleen geoor
loofd op grond van gesanctioneerde
handelsverdragen of door gecontroleer
de verkoop tegen dollars, die uiterst
schaars zijn, op de wereldmarkt. Het
land beschikt daarom practisch niet
over buitenlandse betaalmiddelen en
hoewel het dringend behoefte heeft aan
afgewerkte materialen en grondstoffen
uit Zweden, Nederland en Engeland
kan het deze bij gebrek aan kronen,
guldens en ponden niet kopen. Speciaal
met het oog hierop heeft generaal Clay
echter oniangs een uitermate belang
rijke beslissing genomen: het verbod
van buitenlandse investeringen in
Duitsland zal spoedig opgeheven wor
den. Dit betekent niet slechts een ver
sneld herstel van gehavende of ouder
wetse bedrijven, maar bovendien zal
met hulp van dit nieuwe kapitaal on
getwijfeld druk worden uitgeoefend
om de handel in alle mogelijke valuta
weer toe te staan. Dit kan de Duitse
markt op de internationale beurzen
voor notering rijp maken.
Succes der munthervorming.
De weldadige gevolgen van de munt
hervorming in Duitsland zijn al spoedig
verkocht voor 150 mark en in Frank
furt ligt het Woolworth-warenhuis vol
met Amerikaanse importartikelen, die
niets duurder zijn dan die, welke men
in de legermagazijnen verkoopt. Dc
aanzienlijke koopkracht van de nieuwe
Deutschmark heeft de zwarte hande
laren, die vooral met dollars manipu
leerden, volledig de das om gedaan.
Slechts voor bepaalde levensmiddelen,
zoals bij voorbeeld vetten, bestaat nog
een kleine zwarte markt.
Hoe geheel anders is de situatie in
Berlijn. Daar wordt wel is waar een
drukke handel gedreven in Deutsch.
marken, Ostmarken en ander geld,
maar dat is 'ook eigenlijk het gehele
economische verkeer, dat er zich nog
afspeelt. In feite is de stad een econo
misch vacuum, kunstmatig in stand ge
houden door de luchttoevoer van
R.A.F. en Amerikaanse luchtmacht.
Overigens vormt de Berlijnse situatie
de belangrijkste rem voor het herstel in
West-Duitsland. Vele Duitsers zeggen:
„Goed, de basis is gelegd, maar waarom
zouden wij verder gaan, indien een
nieuwe oorlog toch alles zal vernieti
gen?" Maar zelfs dit pessimisme ver
hindert niet, dat West-Duitsland bezig
is zijn industriële hegemonie snel te
heroveren. De patiënt is uit bed ge
klommen en weggewandeld, nog voor
dat de dokters de diagnose hebben ge
steld.
Verkeersongeval eisi dode
Op de Wieringer Rijks verkeersweg,
ter hoogte van Oosterland, gebeurde
Vrijdagmorgen een ernstig ongeluk,
waarbij de 61-jarige heer T. Takes
werd gedood. De heer Takes, die de
Rijksweg over wilde steken, heeft een
met grote snelheid naderende luxe
auto waarschijnlijk niet opgemerkt.
De chauffeur zag geen kans meer de
auto tot stilstand te brengen of uit te
wijken. De heer Takes werd door de
wagen gegrepen en overreden. Het
slachtoffer was vrijwel op slag dood.
Naar wij vernemen treft de chauffeur
geen schuld.
VERBRUIK ROOMBOTER EN
MARGARINE.
Het hoofdelijk gebruik van ropmboter
en margarine bedroeg in 1947 in Neder
land 14 kg tegen 12.2 kg in 1939. Het
boterverbruik daalde in dat tijdvak van
5 8 tot 5.5 kg per hoofd per jaar, het
margarineverbruik steeg daarentegen
van 7.04 tot 8.5 kg.
J-JET GEBEURDE gedurende de bezet
tingstijd, dat wij eens een uitvoerig
echt huiselijk gesprek voerden met
een bekend Nederlands acteur, die zijn
naam en reputatie bij de kunst met
een grote K door jarenlang werk op
de planken reeds lang gevestigd had.
„Ik ben niet van plan", zei hij bij die
gelegenheid, „om weer toneel te gaan
spelen, wanneer deze waanzin van
oorlog en bezetting voorbij zal zijn".
„Waarom niet en wat ga je dan
doen?", wilden wij weten.
„Kijk eens, mijn waarde", luidde zijn
antwoord. „We zijn jarenlang versto
ken geweest van Amerikaanse, Franse
en andere films, we hebben een grote
achterstand in te halen. Is deze oorlog
eenmaal voorbij, dan betekent dat,
dat de mensen de eerste jaren nodig
zullen hebben om bij films, radio en
cabaret èf te reageren op de verschrik
kingen van de hel, die zij nu doorma
ken. Voor het serieuze toneel zal geen
of weinig belangstelling bestaan of
om het eens in een vakterm te vat
ten: „er komt geen hond meer in de
comedie", let op mijn woorden. Van
daar dat ik van koers zal verande
ren"
Het duurde nog twee volle jaren eer
Het korte verhaal
Tom Soy, de burgemeester van Catt-
leville, ging naar huis. In zijn linker
zak had hij een revolver en in zijn
rechterzak ook. Want Tom Soy was
niet bemind, sinds hij een meedogen
loze strijd voerde tegen de dranksmok
kelaars en vooral tegen de leden van
de Haldybende. Niet ver van huis strui
kelde hij bijna over iets weeks: er lag
een man bp de grond. Dood? Tom Soy
lichtte bij: nee, de man ademde lang
zaam. De burgemeester aarzelde niet.
Hij tilde het lichaam op, wierp het over
zijn schouder, droeg het naar zijn huis
en legde het op zijn bed. Vijf minuten
later sloeg de man zijn ogen op en keek
Tom Soy aan. Tom, van zijn kant,
staarde, staarde, als keek hij in een
spiegel. Neus, kin, ogen, oren, ze leken
op de zijne als twee druppels water.
Tom Soy, de burgemeester van Cattle-
ville en deze man waren volmaakte
dubbelgangers!
De mart deed zijn verhaal: landloper,
reiziger, weer zwerver en nu, als ver
stekeling, was hij naar Cattleville ge
komen. Maar de overval dan? Dé man
herinnerde het zich niet, „alles weg
gevaagd", zei hij, „ik weet het niet
meer"
Tom Soy begon te vertellen. „Wat mij
betreft, ik ben hier de burgemeester.
De mensen mogen mij niet. Het stadje
bestaat sedert de drooglegging voorna
melijk uit misdadigers. En ik bestrijd
ze. Zonder revolver kun je de straat
niet op. Het werkelijke hoofd van de
stad", ging Tom Soy voort, „is Jim Da-
vis, een kerel met vuurrood haar. Naar
zijn pijpen dansen ze"
„Rood haar? "Nu herinner ik het mij
weer. Rood haar, hij was wel twee me
ter groot, ja, hij was het die me neer
sloeg"
„Dat was Jim Davis", zei de burge
meester, „de hoofdman van de Haldy
bende. Die heeft j o u neergeslagen en
mij bedoeld"
Langzaam hief de dubbelganger zich
op „Een treurige verwisseling", zei hij.
„Jim Davis heb ik dat goed gehoord,
is dié lid van de Haldy-bende?"
„Ja", mompelde Tom Soy.
„Heel jammer", ging de dubbelganger
voort, „ik ben óók lid van de Haldy
bende".
De burgemeester verstijfde.
Hiermee is de geschiedenis eigenlijk
uit. Wat geeft het of men een revolver
links en rechts draagt, wanneer men de
vinger niet voortdurend aan de trekker
heeft? De volgende morgen begroeven
de mensen van Cattleville een vreemde
landloper, die zij ergens, zonder papie
ren op zak, gevonden hadden. Tom Soy
evenwel, was vanaf die dag plotseling
een vriend van de dranksmokkelaars.
„Hij is een heel andere kerel geworden
zei de roodharige Jim Davis, „hij is erg
in zijn voordeel veranderd",..,,...
de bevrijding kwam, maar onze vriend
kreeg gelijk. En wat hij deed, deden
ook anderen; verschillende bekende
acteurs zegden het grote toneel vaar
wel en sloten zich aan bij cabaret-ge
zelschappen of lieten zich voor de
lichte programma's door de omroep
verenigingen engageren.
"Wanneer wij nu, meer dan drie en
half jaar na de bezetting, een globale
balans maken van het amusementsbe
drijf, dat wil dus zeggen, van het uit
gaan van het publiek, dan kunnen wij
beginnen met vast te stellen, dat die
eerste periode van .Afreageren op de
gebeurtenissen" voorbij is. Men heeft
zijn oude gevoel voor critische onder
scheiding teruggekregen en er is geen
sprake meer van dat men, om maar
een voorbeeld te noemen, een Ameri
kaanse film zonder meer waardeert
(zoals een paar jaar geleden), eandét
het een Amerikaanse film Is. "Men
wikt en weegt en zoekt met zorg al
vorens men zijn geld besteedt.
Zien wij dan dat het amusements
bedrijf in het algemeen en het thea
terbedrijf in het bijzonder een bloed-
arme periode doormaakt, dan spreekt
het vanzelf, dat hier andere factoren
een woordje meespreken. In de eerste
plaats is het vrijkomen van voorheen
gedistribueerde goederen van (na
delige) invloed op het uitgaan. Eens
„kon men niets kopen" en was dus
eerder geneigd geld uit te geven voor
amusement. Nu is dat anders. Huis
gerei, schoenen en andere artikelen
liggen weer vrij in de etalages en in
duizend-en-een gevallen zal men liever
iets noodzakelijks kopen en thuisblij
ven (bij de radio) dan drie gulden of
meer neertellen voor een plaats in
schouwburg of cabaret.
Ziedaar een duidelijk aanwijsbare
oorzaak van de terugslag in het amu
sementsbedrijf. Voeg daarbij de zo In
grijpend verhoogde vermakelijkheids
belasting waardoor talloze musics'
met werkloosheid bedreigd of daar
door al overvallen zijn eri men be
hoeft niet verder naar motieven en
oorzaken te zoeken.
Nederland is arm geworden en dat
is een veeg teken voor het vak van de
ontspanning....
i
Italiaanse mijnwerkers naar
Nederland
De Nederlandse delegatie, die in
Rome besprekingen heeft gevoerd
over de werving van Italiaanse mijn
werkers voor de Limburgse mijnen,
heeft telegrafisch meegedeeld, dat
overeenstemming bereikt is. De ge
maakte overeenkomst moet thans nog
door de Nederlandse regering worden
bekrachtigd.
MISSCHIEN BENT U ook gaan
zien naar „Achter de wolken"
Misschien bent u er juist niét naar
gaan zien, omdat u het nu lang
zamerhand welletjes vond met die
oorlogsfilms en zo. Een mens leest
's avonds al genoeg narigheid in de
krant; als je daar nu óók nog voor,
je plezier naar moet gaan kij
ken.
Toch jammer als u zo gedacht
hebt. Want dan hebt u, ondanks al
de ellende van puin en verwilde
ring en onbeschrijflijk kinderleed
toch iets héél mooist gemist. Iets zo
hartverkwikkend moois, dat ik er
dagenlang niet over uitgedacht
raakte.
En hu bedoel ik niet allereerst
die zeldzaam hartelijke, jongens
achtige Amerikaanse sergeant, die
van een verwilderd hongerig klein
dier een normale jongen maakt.
Noch van die magere, stille Tsje
chische moeder, die met zo held
haftige hardnekkigheid langs die
eindeloze autowegen blijft lopen,
altijd maar lopen, van het ene
Unnra-kamp naar het andere, op
zoek naar haar jongen.
Zulke dingen zijn prachtig, de
critieken hadden gelijk, maar zijn
ze niet menselijk en natuurlijk?
Soldaten en kleine jongens hebben
het wel vaker goed met elkaar
kunnen vinden, en een moeder die
haar voeten stukloopt voor haar
kind zouden wij anders doen?
Maar waarom hebben alle film-
critieken nu juist die ene overge
slagen die ene, die op mij de
meeste Indruk heeft gemaakt?
Die ene in haar hélemaal niet
flatteuze uniform, met een veld-
muts op het dikke, onverschillig
opgemaakte haar. Zo maar een
slordige knot, in de nek vastgesto-
ken, omdat zij geen tijd heeft voor
een modieuze permanent. Zij zit
achter haar schrijfbureau, met tel
kens een ander formulier onder
haar vulpen. De commandante van
het Unnra-kamp. Dat lelijke, rusti
ge, smartelijke gezicht kan ik niet
vergeten. Zij is een van de prach
tigste vrouwen, die ik ooit heb ont
moet.
Ik weet niets van haar. De film
geeft haar geen voorgeschiedenis,
die zet haar daar zo maar meteen
neer in haar houten barak, die laat
haar alleen maar „Mevrouw" noe
men en af en toe een paar rustige,
korte zinnen zeggen.
Wie is zij, en waar komt zij van
daan? Misschien uit één van die
duizenden kleine Amerikaanse ste
den, die wij óók van de film zo
goed kennen alsof wij er geweest
waren. Misschien heeft zij er in één
van die zonnige, ruime huizen ge
woond, tussen gebloemde gordijnen
en lichte meubels, met het uitricht
op een onberispelijk grasveld of
een straat met accacia's aan weers
kanten. Misschien heeft zij niet ge
noeg gehad aan haar huishouding,
haar cake-recepten en haar vrou
wenclub, omdat haar hart te groot
was voor bazars en theekransjes.
Misschien heeft zij zich gemeld
voor het hulpwerk in Europa, zon
der eigenlijk te beseffen wat zij
zou te zien krijgen.
En nu zit zij achter een schrijf
bureau in een kale houten barak,
ergens in Duitsland te midden van
de puinhopen. Een zandvlakte en
stenen in plaats van de bloeiende
tuin, een uniform in plaats van een
keurige japon, tafels op schragen
en houten banken in plaats van het
glanzend gewreven mahonie en de
zitjes bij de haard. En in plaats
van de lachende, beleefde kinderen
uit haar straat, in hun heldere
blousjes en fleurige jurkjes ein
deloze stoeten van schuwe, have
loze, half verwilderde, tot op het
bot vermagerde kleine zwerfdieren.
EENTONIG HERHAALT ZICH,
met duizend variaties, dezelfde ge
schiedenis. Van de aankomst, mid
den in de nacht, op het wrakke
stationnetje, waar in goederenwa
gens het nieutoe convooi, uitgeput
en onbeschrijflijk verwaarloosd, op
het stro ligt te slapen. Tot het ver
trek van een vrolijke, gezonde, zin
gende troep met de rugzakken op,
die de versierde barak zo heel leeg
achterlaat.
Zij zit achter haar bureau en
kijkt, duizendmaal, in de ogen van
een kind dat door de hel is ge
jaagd. Zij laat zich levensgeschie
denissen vertalen die eens te gru
welijker klinken, omdat ze, toon
loos en onaandoenlijk, verteld wor
den door kleine meisjes met de ge
zichten van oude vrouwen. Zij vult
formulieren in die elk een ten
hemel schreeuwende aanklacht zijn.
Zij bewaart honderden kleding
stukken, elk met een label er aan,
van gestorven, verdronken, en ver
hongerde kinderen, die zij zwij
gend tonen moet aan radeloze on
gelovige moedersZij zit en
schrijft en kijkt op met rustige
ogen; zij mag niet bezwijken onder
dit alles en haar grote hart moet
dit moedig verwerken, want zij is
de enige toevlucht van duizenden
in deze woestijn van puin.
Laten wij ons niet al te veel op
winden over Ilse Koch.
Zij staat in alle kranten, de hele
wereld kent haar en haar afschu
welijke lampekappen, zij geniet een
belangstelling en een „beroemd
heid" waarover wij ons verbitterd
ergeren. Maar laten wij nooit ver
geten, dat tegenover deze ene Ilse
Koch tientallen vrouwen staan als
deze commandante van het Unnra-
kamp. Vrouwen, over wie nooit
iemand spreekt of schrijft, die van
niemand een medaille of zelfs maar
een ruikertje bloemen krijgen in
haar kale barak.
Maar die, op haar stille manier,
de balans van goed en kwaad in
deze wereld in evenwicht houden.
SASKIA.
ONGESCHREVEN WET.
Van de hand van Laura Z. Hobson
verscheen in vertaling van C. J. Kelk
bij Van Holkema en Warendorf N. V.
te Amsterdam „Ongeschreven Wet",
waarvan de oorspronkelijke titel luidt
.Gentleman's Agreement".
Laura Hobson behandelt in dit boek
een probleem, dat men in de verlichte
Verenigde Staten niet aanwezig zou
wanen, namelijk het grote vraagstuk
van het anti-semitisme. Want dit gif is
niet alleen van Hitier en zijn rotgeno-
ten, het is ook, zij het dan in minder
openlijke vorm, van. millioenen men
sen in de hedendaagse samenleving.
Maar juist door die verborgenheid is
het zo veel sluipender en kwetsender
ook in God's own country, in de ver
lichte Verenigde Staten van Noord-
Amerika. Laura Hobson heeft dit schrij
nend leed, dat vreet aan het bestaan
van honderdduizenden Amerikanen, tot
uiting gebracht in een roman, die door
ieder beschaafd mens gelezen dient te
worden, opdat die mens tot zichzelf in-
kere en zich afvraagt: „En ik, ben ik
vrij van schuld?" En hoe weinigen blij
ven dan over, die deze vraag met een
eerlijk „Ja" kunnen beantwoorden?
Dat de film naar Laura Hobson's werk
heeft gegrepen, bewijst, hoezeer het
in het brandpunt van de belangstelling
staat, al mag verfilmen van een roman
zeker niet steeds als bewijs van kwali
teit gezien worden. Dat bewijs krijgt
men slechts, door het wrange werk zelf
te lezen. Jammer is slechts, dat Kelk
bewezen heeft, het Amerikaans idioom
niet te beheersen. Wanneer hij schrijft:
„Drinkt U Schotse of rogge?" zegt dat
een niet-ingewijde niets. Inderdaad is
rye whiskey uit rogge gestookt, maar
de vertaling gaat mank. En een meis
je heeft haar notitieboekje niet vol
staan met „data" want de vertaling
van „Dates" luidt: „Afspraakjes". En
zo zijn er tal van voorbeelden. Men
late zich hierdoor echter niet weer
houden. Want het boek van Hobson is
er niet minder schrijnend om.
Voor de conclusie van de procureur
fiscaal, mr. A. M. Baron van Tuyll van
Serooskerken, in de zaak tegen Hans
Albin Rauter bestond grote publieke
belangstelling. Reeds lang vóór de aan
vang der zitting stonden velen te
wachten voor het gebouw van de Hoge
Raad te 's-Gravenhage. De rechtszaal
was geheel gevuld toen Rauter werd
binnengeleid.
De proc.-fiscaal verklaarde, dat Rau
ter voor een Nederlands Hof berecht
kon worden. Ook het beroep van Rau-
tei op het principe nulla poena sine
lege werd verworpen.
Het beroep op ambtelijk bevel werd
ongegrond verklaard. „Men kan zich
niet beroepen op dergelijke immorele
bevelen" verklaarde de procureur-fis
caal.
Rauter's stelling: „De Nederlandse
regering in Londen heeft het oorlogs
recht geschonden door verzet te steu
nen; daardoor had Duitsland het recht
hetzelfde te doen", werd vervolgens
besproken. Het Nederlandse verzet is
ontstaan door de Duitse maatregelen,
spontaan, zonder in de aanvang steun
te ontvangen van de regering in Lon
den. De proc. fiscaal vroeg zich af, of
de regering van deze late hulp geen
verwijt gemaakt moest worden.
De maatregele-, die Rauter ten laste
gelegd worden, werden in de dagvaar
ding opgenomen. Een verdere specifi
catie, zoals door Rauter verlangd,
wordt, aldus de proc. fiscaal niet door
de Nederlandse wet vereist.
Dat Rauter niets geweten heeft van
JO ZIET ONZE AARDE eruit van
een hoogte van 112.000 m. De
Amerikaanse marine heeft een deel
van de aarde door middel van
fototoestellen in V 2-raketten laten
fotografen. Een oppervlakte van
4300 vierkante kilometer, tus
sen Wyoming, in het midden
westen van de Verenigde Staten
en Mexico, werd in beeld gebracht.
Men heeft een serie opnamen ge
maakt en deze later tezamen ge
voegd. Onze bovenste foto toont
U een dergelijke montage, terwijl
de foto rechts een deel van Mexico
laat zien. Men kan duidelijk de
details op het aardoppervlak on
derscheiden, terwijl met deze op
name ten overvloede bewezen
wordt, dat dt oord* rond is.
de gruwelijke maatregelen, die tegen
de Joden werden genomen, achtte de
procureur-fiscaal volstrekt onaanneme
lijk.
„Rauter eist voor zich het recht op
straffeloosheid," verklaarde de proc.-
fiscaal. „Het wereldgeweten zou ech
ter diep geschokt worden, wanneer
deze gruwelijke maatregelen onge
straft zouden blijven."
Pleiter heeft aangevoerd, dat op
elke verzetsdaad van het Nederlandse
vólk de Duitsers met represailles
mochten antwoorden.
„Neen," riep de proc.-fiscaal uit;
„de Duitsers hadden moeten zorgen,
dat er geen verzet was door de oor
zaak: „hun eigen onwettige maat
regelen, weg te nemen."
Rauter bleef totaal onbewogen onder
deze woorden. Hij volgde met aandacht
net betoog van de proc. fiscaal.
De misdaden door Rauter tegenover
bet Nederlandse volk begaan achtte mr.
Baron Tuyll van Serooskerken zo ern
stig, dat hij geen aanleiding vond de
strafmaat te verlichten. Hij concludeer
de derhalve tot verwerping van het In
gestelde beroep.
Het laatste woord.
De president, Mr. Haga, richtte zich
daarop tot Rauter. „Volgens de Ne
derlandse rechtspraak heeft U br| do
cassatiebehandeling geen enkel recht
op het laatste woord. De Raad heeft
echter besloten U dit bij uitzondering
toe te staan. Ik geef U 15 minuten."
Rauter sprak. Het werd zeer stil in
de rechtzaal. Niet voor zichzelf, doch
voor zijn kameraden had hij gespro
ken. Hun zaak wilde hjj vooral be
hartigen. Zijn stem sloeg over. Even
pauseerde hij, dan was hij zichzelf
weer meester en klonk zijn stem even
fel als steeds. Hij kwam nogmaals te
rug op z(jn verklaring, dat hij geen
gelegenheid had gehad zijn verdedi
ging naar behoren voor te bereiden.
Tenslotte verklaarde hij nogmaals,
dat hij alle daden, die in zijn sector
waren uitgevoerd, of hij nu het bevel
daartoe gegeven had of niet, voor zijn
rekening nam.
„Maar laat mijn kameraden dan vrij"
zo besloot hij.
De president verklaarde daarop de
zitting gesloten. Uitspraak op 15 Decem
ber a.s. of eerder.
HET ACHTSTE LEERJAAR EN HET
PLATTELAND.
Met het oog op bestaande plannen tot
wederinvoering van het achtste leerjaar
besloot het Kon. Ned. Landb. Comité de
nodige stappen te doen ter voorkoming
van benadeling van het platteland. Het
Comité wenst, dat ook de lagere land
en tuinbouwscholen het 8e leerjaar zul
len omvatten, alsmede dat het gewoon
lager onderwijs op het platteland zijn
agrarisch karakter behoudt.
ELECTRISCHE AFRASTERING VOOR
KIPPEN.
In de gemeente Zuidwolde (Dr.) pas
sen kippenhouders met uitstekend re
sultaat electrische afrastering voor kip
pen toe. Een halve meter hoge afraste
ring bestaand uit slechts vier draden
blijkt in de practjjk voldoende. De kos
ten van een dergelijke afrastering be
draagt 1/10 deel van de gebruikelijke
gazen afrastering.