N
Republiek: Een strijd om de angst
I
Tante Sabine
Engelse Koning opende het parlement
Zwakke regeringen hebben schuld
aan de maatschappelijke ellende
ieuws
g&zondm
Uiterst-links heeft nog grote invloed
op bewind van Djocja
Noodwet-lndonesië in
de Kamer
Quo Vadis, Frankrijk
De toekomst ziet er donker uit
grijpt in
:orrigeerd
i naar Berlijn
lebroken
sche autoriteiten heb-
en de enige spoorlijn.
Sovjet-sector van Ber-
lerikaanse sector ver
ben en de politieposten
issen de twee sectoren
ius meldt Dena (Ame-
BIJ LOS ANGELES?
mpe regeringsbureau
onderzoek heeft de
indgemaakt van rijke
i„ van belang voor de
lustrie, in het Anti-
Angeles. Volgens J. C.
•adio-activiteitsproeven
uitvoert, vertoont het
erts de hoogst meet-
radio-activiteit.
:VE ACTIE DER
(BIEREN.
ordt gemeld, dat de
het eens is geworden
:lijke details van een
van de leden-staten
schendingen van het
rders in Palestina het
zoals deze door de
;d zijn.
IS GEARRESTEERD
igenaars in de streek
ïongarije) zijn aange-
zij de najaarswerk-
et land gesaboteerd
LilJKE STAND
na M., dochter van
M. G, M. Hofman.
van A. W. Vendel en
r. Alida M., doch-
■khouwer en V. Groot
•us Hoetjes en Johan-
AR WESTERVELD.
October a.s. zal door
kmaar en Heiloo van
ior Facultatieve Lijk-
excursie plaats heb-
matorium Westerveld.
gelegenheid gegeven
monument voor de
strijders te zien.
eiloo
TERS-FAMILIE
E FEEST.
vereniging heeft Zon
estavond aangeboden
„De Rustende Jager",
cht zagen wij o.a.
er wiens leiding het
a stond. En inder-
p de planken, evenals
wij 's middags kon-
k zijn mannetje staan,
/ij Tiny Komen en
een liedje, enkele
oor mej. G. Kuiper en
is, terwijl „Meester
oaasd deed staan met
l Voor het muzikale
siding zorgden Jan
vd Waay. Eerstge-
direct met populaire
accordeon stemming
pauze werd eerst een
evoerd tussen Tor 1
handbal (dames) die
:rsengymnastiek-wed-
De dames moesten
sterke geslacht hun
en. Na nog enkele
tekenen volgde het
saretprogramma.
in de supportersver.
twoord o.a. dank aan
sun belangeloze me-
ezellig bal dat tot 2
t deze goed geslaag-
DAGAVOND
SRGADEBING
[e raad op Donderdag.
jeen geroepen om de
unten te behandelen
in extenso het voor-
betreffende het Ge-
c De andere punten
van B en W tot vast-
ieuwe verordening op
:s; voorstel van B en
algemene politie-ver-
van B en W tot con-
ta! geldleningen: voor
tot beschikbaarstelling
st bestuur der school
'iing van schoolmeu-
elen; voorstel van B
g van een onderwijzer
en een voorstel van
van bezwaarschriften
i de hondenbelasting,
ding der gem-begro-
voor het Grondbedrijf
Ponds Arm en coed er en
mdelijkheid van de
actie)
T VOOR WIJLEN
N KLEY.
iacteur,
klein plaatsje in uw
men!
denkteken oprichten
iley en als oud-pa-
n met mijn kinderen
bijdragen. Toch
dit in de geest zou
ipene, die een voor-
l was.
:t graag aan de weg,
patiënten. Zij weten,
1 naar streefde de
doeltreffend moge-
e. heeft hij daarvoor
n daarom het geld,
gedenkteken bijeen-
c.-bestrijding geven,
dat als dokter dat
n stille glimlach zijn
tuigen. Ik hoop, dat
r met mij eens zul-
de plaatsruimte.
A. H.
(R.D.P.-correspondentie uit Batavia).
DE STRIJD BINNEN DE REPUBLIEK op Java is een wanhopige strijd om de
angst, een angst die nimmer zal aflaten, zolang deze republiek daar de lakens
uitdeelt, en er geen mannen zijn opgestaan die (gelijk in de andere deelstaten
van Indonesië) in eerlijke samenwerking met de Nederlanders een rechtsstaat
willen opbouwen, waarin voor ieder veiligheid, rust, orde en gelegenheid tot
constructieve arbeid bestaat. Dit zijn onder meer de overwegingen, op grond
waarvan men hier in Indonesië sceptisch tegenover nieuwe pogingen tot onder
handeling met het kabinet-Hatta door de Nederlandse regering staat. Bij de
Nederlanders wekt het ongerustheid, bij de Indonesiërs in de andere deelstaten
wantrouwen, want men vreest bovendien, dat de republiek er in zou kunnen
slagen zodanige concessies uit het vuur te slepen, dat haar positie straks boven
die der andere deelstaten uitgaat. En dat is iets, waar zonder twijfel geen enkel
lid der federatie mee accoord zou gaan. Men is zich in het niet-republikeinse
Indonesië te zeer zijn eigen waarde bewust geworden, dan dat men in de komen
de V.S.L een republikeins overwicht, in welke vorm ook, zou kunnen en willen
verdragen.
DE JONGSTE gebeurtenissen in de
republiek, waarbij de regering-Hatta
zich zelfs gewapenderhand tegen de
communisten heeft gekeerd, hebben
niemand, die de verhoudingen en toe
standen hier kent, gerust gesteld.
De „zuivering" van Djokja richt zich
tegen een brede schare opstandelingen,
bij wie ontevredenheid over de sociale
toestanden bestaat, maar dit betekent
nog geenszins dat de rijen van de repu
blikeinse medestrijders daardoor van
„communistische smetten vrij" kunnen
worden geacht.
Integendeel, het verschijnsel doet
zich voor, dat verscheidene vroegere,
befaamde communistische leiders zich
aan de kant van Hatta scharen, en door
de republiek van Djokja met open ar
men ontvangen zijn. Er heeft zich een
nieuwe, vrij sterke linkervleugel ge
vormd, die zich tegenover Moeso stelt,
maar daarom nog niet minder com
munistisch getint is. Men moet de op
stand van Moeso en Amir Sjarifoeddin
wat het volk betreft als een uiting van
ontevredenheid over de sociale toestan
den zien, maar wat de leiders aangaat,
is het niet anders dan een strijd om de
macht, een strijd tussen persoonlijkhe
den meer dan om beginselen.
„Stuivertje wisselen".
Vandaar dan ook, dat zich in het re
publikeinse kamp nog tenminste even
veel communistische elementen bevin
den als voor de opstand van Moeso het
geval was. Want voor Moeso en Alimin
en Amir Sjariffoeddin zijn figuren als
Tan Malakka, Sukarni en Moh. Yamin
in de plaats gekomen. Zij bevonden
zich in verband met een vroegere, mis
lukte staatsgreep tegen de republiek,
in de gevangenis, doch zijn bij deze ge
legenheid door Soekarno gegratieerd en
vormen thans de „loyale" communisti
sche (ook wel door hun rode tegen
standers, genoemd „Trotzki-istische")
vleugel in Djokja.
Typerend voor de situatie is ook het
voortdurend overlopen van de T. N. I.-
bataljons (dit zijn de officiële republi
keinse troepen) naar de kant van Moe
so gevolgd door weer andere berich
ten van „overlopers" uit het Moeso-
kamp naar de republiek, of de „be
rouwvolle" bekering van gedeserteer
de T. N. I.-soldaten. Een Indonesisch
republikeins dagblad slaakte dezer da
gen de volgende verzuchting: „Wij be-
Fannyniei naar Australië
De K.N.A.U. heeft aan de Australi
sche Athletiek Bond telegrafisch laten
weten dat Fanny Blankers-Koen de
binnengekomen invitatie niet accep
teert. In de eerste plaats spreekt de
officiële invitatie niet over de kinde
ren, terwijl de officieuze uitnodiging
v/el met hen rekening hield. In de
tweede plaats omvat het Australische
program negen startdagen in drie we
ken, met enorme tussenafstanden, het
geen als beulswerk valt te kwalifi
ceren.
Mevr. Blankers-Koen is thans wel
genegen aan 't indoor-seizoen in Ame
rika deel te nemen.
COMPLOT VOOR GRAZIANI?
Een redacteur van het socialistische
Italiaanse blad Avanti zou een samen
zwering hebben ontdekt om maar
schalk Graziani te doen ontsnappen
op de dag, waarop het speciale Hof
van Assisen van Rome uitspraak zal
doen in zijn zaak.
WETTELIJKE REGELING VAN HET
KAMPEERVRAAGSTUK.
In verband met in overweging zijn
de plannen om te komen tot een wet
telijke regeling inzake het kampeer-
vraagstuk heeft de minister van Bin
nenlandse Zaken aan de gemeentebe
sturen verzocht hem te doen weten
in hoever de gemeenten financieel bij
het kampeerwezen zijn geïnteresseerd.
grijpen van de T. N. I. niet veel meer.
Wanneer Moeso ergens lijkt te winnen,
lopen zij naar de communisten over, en
op de plaatsen waar de republiek aan
de winnende hand is, komen zij hard
terugrennen en roepen zij: leve Hatta
en Soekarno!"
Deze verzuchting is niet alleen type
rend maar ook verhelderend. Zij toont
nog eens duidelijk aan, dat er in de
republiek op het ogenblik gevochten
wordt om de angst. Men wordt gedre
ven door de vrees straks niet bij de
winnende, sterkste partij te zijn. Want
men weet heel goed, dat beide partij
en, zo zij de macht hebben, terreurme
thoden toepassen, en dat degene die
straks het dichtst bij het vuur zit de
voordelen ontvangt, die het Javaanse
volk als geheel in de afgelopen vijf
jaar nooit meer genoten heeft.
Film voor Duitsers
verboden
,In de Britse sector van Berlijn is aan
Duitsers de toegang tot de Jerboa bio
scoop ontzegd, waar de film „No orchids
for miss Blandish" wordt vertoond.
Deze centuur is ingesteld omdat de film
het leven in Amerika in een minder
gunstig daglicht stelt, zo deelde een lid
van de afdeling van het militaire be
stuur Reuter mede. De film is niet ver
boden voor andere bioscoopbezoekers,
omdat zij ruim denkend genoeg zijn om
te beseffen dat het slechts een film is.
De Duitsers echter vatten een film heel
ernstig op."
Bij de debatten in de Tweede Kamer
over de noodwet-lndonesië betoogde
de heer Van der Goes van Naters
(arb.), dat men niet eenzijdig mag af
wijken van het in tweezijdige overeen
stemming bereikte resultaat. Bij dit
ontwerp behoefde z.i. de buitenlandse
politiek niet betrokken te worden.
Naar aanleiding van het betoog van de
heer De Groot zeide spreker, dat
Moeso verklaard heeft, „dat alle Ne
derlanders in Indonesië moeten wor
den vermoord". De C.P.N. in Neder
land heeft zich met zijn opstand ac
coord verklaard. Dus, zo betoogt spre
ker, zijn ook de communisten in Ne
derland van mening, dat onze soldaten
in Indonesië vermoord moeten wor
den.
De heer Romme (K.V.P.) betoogde,
dat ook indien de staatsrechtelijke pro
blemen van Indonesië binnenkort zul
len zijn opgelost, de oplossing van de
sociale problemen nog lang niet aan
wezig zal zijn. Immers, het samen
gaan in gelijkwaardigheid is voor een
zeer groot deel een maatschappelijke
kwestie. Spreker en zijn fractie- waren
bereid de verlangde bevoegdheden aan
de regering te geven.
De heer Stokvis (C.P.N.) noemde het
ontwerp een poging van de regering
om dictatoriale bevoegdheden te ver
krijgen en de heer Gerbrandy (A.R.)
verklaarde zich tegen het ontwerp.
De minister van overzeese' gebieds
delen, de heer Sassen, zeide van me
ning te zijn, dat de noodwet een voor
ziening is krachtens de Grondwet.
Over de redenen van deze noodwet
zeide de minister: Ook de republiek
behoort in het overleg volgens hoofd
stuk 14 te worden betrokken en het is
niet onlogisch te noemen, dat ook bui
tenlandse mogendheden hiervan in
kennis worden gesteld. De regering
verwacht, dat een accoord over de ge
hele linie met de republiek op korte
termijn mogelijk is, al zal de nadere
detaillering en uitvoering langere tijd
vorderen.
Het ontwerp werd, nadat de mi
nister enige wijzigingen had aange
bracht, aangenomen met 69 tegen 25
s'emmen.
Plechtigheid ging gepaard met
pracht en praal
De opening van het Engelse parle
ment ging met een pracht en praal ge
paard, die Londen sinds de vooroorlog
se tijden niet meer gekend heeft. De
koning was gekleed in een scharlaken
rood en gouden uniform. De koningin
droeg een wit-hermelijnen mantel over
een avondjapon van wit satijn, die met
goud afgezet was. Haar hoofd was ge
tooid met een tiara, terwijl om haar
hals een juwelenketting hing. Duizen
den hadden lich langs de weg, die de
stoet nam, opgesteld. Bij aankomst aan
hei parlementsgebouw werd het konink
lijke paar met luid gejuich en 41 kanon
schoten begroet.
In het hogerhuis zette de koning voor
het eerst sinds 10 jaar zijn kroon op
en trok hij het roodfluwelen parle-
mentsgewaad aan. De beide prinsessen
waren niet aanwezig, met de kroon op
sprak de koning zittend zijn rede uit,
die 11 minuten duurde.
In zijn troonrede kondigde de Ko
ning het wetsontwerp tot nationalisatie
der Engelse staalindustrie aan.
In een preambule tot zijn rede sprak
de Koning over de internationale situ
atie. Wantrouwen en onenigheid tus
sen de staten hebben Engeland ge
dwarsboomd in zijn verlangen zich te
v/ijden aan het herstel van de oorlogs
schade, doch wederzijds vertrouwen
en goede wil zouden kunnen mede
werken tot het oplossen van de vraag
stukken en de volkeren der wereld in
•vrede doen leven en de vruchten van
hun werk doen genieten, aldus de Ko
ning.
De Koning verklaarde, dat de En
gelse regering zal voortgaan in het
Uitspraken meervoudige Kamer
Jan de V., Zaandam; verkeersover
treding, f 60 subs.. 20 dagen.
Frederik I„ Alkmaar; oplichting, 8
maanden voorwaardelijk met 3 proef
jaren en onder toezicht stelling van de
reclassering.
Ferdinand Joh. Q, Heemstede; dief
stal, 4 maanden voorwaardelijk met 2
proefjaren en f 40 subs. 20 dagen.
kader van het pact van Brussel nauw
en eensgezind samen te werken met de
andere deelnemende regeringen. Ko
ning George herhaalde, dat Engeland
het optreden van de Sovjet-Unie in
Duitsland als een inbreuk op de vrede
beschouwt.
Wat de defensie betreft, kondigde de
Koning een actie tot werving van re-
cvuten voor de geregelde strijdkrach
ten aan en de vorming van een reser
ve- en hulpleger.
PARIJS, October 1948
QE MIJNWERKERSSTAKING heeft Frankrijk tot dusverre het equivalent van
drie volle weken Marshallhulp gekost. Drie millioen tonnen kolen zijn min
der gedolven, dan in normale omstandigheden zou zijn geschied. Verschillende
industrieën hebben hun productie ten gevolge van het gebrek aan brandstoffen
aanzienlijk moeten inkrimpen. En nog zijn er geen tekenen, die wijzen op een
snel einde van het conflict, dat langzamerhand de betekenis van 'n economische
catastrofe dreigt te krijgen. Want terwijl de regering te kennen geeft, dat zij
niet bereid is aan de eisen der stakers, die volgens haar de grenzen van het
economisch mogelijke te buiten gaan, toe te geven, verklaart de C.G.T., het
onder communistische leiding staande verbond van vakverenigingen, waarin de
meeste mijnwerkers georganiseerd zijn, met niet minder nadruk, dat zij de
staking tot het bittere einde zal voortzetten. Bovendien dragen de gevechten
tussen de regeringstroepen en de stakers om het bezit der mijnschachten er
natuurlijk niet toe bij, de bereidheid tot een compromis groter te maken.
Zeven gaar voor prol. Van Dam
Uiterlijk onbewogen hoorde de voor
malige secretaris-generaal van het de
partement van Opvoeding, Wetenschap
en Cultuurbescherming, prof. Jan van
Dam, die gisteren voor het Amster
damse Bijzonder Gerechtshof terecht
stond, de lijvige tenlastelegging aan.
De 52-jarige verdachte gaf toe. dat
het verkeerd was de benoeming tot
secretaris-generaal te aanvaarden en
erkende, dat zijn verzet krachtiger had
kunnen zijn. Op de vraag van de pre
sident of hij. prof. van Dam, een man
van wetenschappelijke standing, dan
niets anders was dan de loopjongen
van de Duitsers, bleef verdachte het
antwoord schuldig. Om zijn kneedbaar
heid had men hem de bijnaam van
„Jan Pudding" gegeven. Aan het eind
van de zitting die de gehele dag in
beslag nam, eiste de proc.-fiscaal zeven
jaar gevangenisstraf met aftrek van
voorarrest.
MEESTE LEVENSMIDDELEN VAN
DE BON IN SOVJET-ZONE
Alle levensmiddelen met uitzondering
van vlees, eieren, boter, melk en kaas.
zullen van 15 November af in de Sov
jet-zone van Duitsland verkrijgbaar
zijn zonder bon. Het tegenwoordige
rantsoeneringsstelsel blijft bestaan
maar „de huisvrouw zal in staat zijn
haar rantsoen naar believen aan te
rullen door hogere prijzen te betalen.
Het is de bedoeling, zo zegt het desbe
treffend communiqué, gaandeweg naar
de prijzen der „vrije markt" terug te
keren en mogelijk de gehele distributie
af te schaffen.
In dit verband dient opgemerkt te
worden, dat de regering haar gewa
pende macht niet heeft ingezet om
de staking te breken. Zij erkent het
recht van staking der Franse arbei
ders en heeft tot nu toe angstvallig al
le maatregelen vermeden, vrelke als
een inbreuk op dit recht zouden kun
nen worden uitgelegd. Gewapend op
treden vindt alleen daar plaats, waar
daden van sabotage zulks niet slechts
tot een recht, maar ook tot een plicht
der regering maken. Geen regering
kan en mag dulden, dat stakers om
kracht bij te zetten aan hun eisen, mij
nen onder water laten lopen en cokes
ovens, die lange tijd behoeven om
weer op temperatuur te worden ge
bracht, doven.
Uit de vaststelling, dat de regering
met haar krachtdadig optreden het
recht aan haar zijde heeft, mag echter
in geen geval geconcludeerd worden,
dat zij geheel onschuldig zou zijn aan
de voor het land zo fatale arbeidson
rust. Deze geheel te wijten aan duis
tere m-achten achter de schermen, is
wat al te simplistisch. Het moge waar
zijn, dat de Franse communistische lei
ders slaafs de aanwijzingen van de
Kominform, die geheel andere doelën
dan betere levensomstandigheden voor
de Franse arbeiders nastreeft, volgen,
maar dit verklaart nog niet. waarom
bijvoorbeeld de vrouwen van de mijn
werkers de traangasbommen en in het
ergste geval zelfs de kogels uit de ge
weren van de mobiele garde in de ge
vechten om de mijnen trotseren Voor
een dergelijke verbitterde houding is
slechts één verkfaring mogelijk: ellen
de en haat tegen het huidige regiem.
INDERDAAD komt men door dit te
constateren aan de kern van het Fran
se stakingsprobleem. Evenals alle Euro
pese staten heeft Frankrijk door de
oorlog enorme schade geleden. Deze
schade moet rechtvaardigheidshalve
betaald worden door het gehele
volk. Dit gebeurt in Engeland, Neder
land, België, ook al heeft men daar
wellicht kleine onrechtvaardigheden
niet kunnen vermijden. In Frankrijk
echter zijn het tot nu toe in hoofdzaak
de arbeiders geweest, die het gelag
hebben moeten betalen. Steeds weer
hebben de Franse boeren, de groot- en
de kleinhandelaren hun waren vastge
houden, wanneer zij daarmede de prij
zen konden opdrijven. In feite be
gingen en begaan zij daarmede een
even grote misdaad als de mijnwer
kers, die door het terugtrekken van
hun veiligheidsploegen het behoud der
productiebronnen in gevaar hebben ge
bracht.
Tegen deze kringen is echter nooit
krachtdadig opgetreden, zij het ook
misschien minder uit onwil dan door
gebrek aan organisatievermogen der
zwakke regeringen, wélke Frankrijk
sinds de bevrijding gehad heeft. Dat
dit de woede moest opwekken van de
Franse arbeiders en hun vrouwen, die
in de allereerste plaats de dupe zijn
van het voortdurend opschroeven der
prijzen, ligt voor de hand.
Geen Franse regering kan de arbei
ders op het ogenblik een even hoge
levensstandaard garanderen, als zij
vóór de oorlog genoten. Maar wel mo
gen de arbeiders verwachten, dat de
kosten van de oorlog gelijkelijk ver
deeld zullen worden over alle maat
schappelijke klassen. Van de beant
woording van de vraag, of de rege
ring er alsnog in zal slagen een der
gelijke situatie te scheppen, hangt de
weg. die het land zal gaan. uitsluitend
af Of naar een regiem, dat gedragen
wordt door een democratisch volk,
hetwelk zich in de wetenschap, dat
allen offers brengen, in zijn lot schikt,
of naar een autoritair regiem van
uiterst rechts, dat het land ongetwij
feld naar een opstand van uiterst
links moet leiden. Helaas gedogen de
ervaringen uit het verleden niet, dat
men Frankrijks toekomst in dit op
zicht zeer gunstig beoordeelt.
Tien grossiers in Isonnen
gearresteerd
De hoofdstedelijke politie heeft een
tiental „groothandelaren" in distribu
tiebonnen gearresteerd. Bij een winke
lier trof men 580 diverse bonnen, 27
volledige bonkaarten, 8 tabakskaarten
en 4 stamkaarteh aan, welke alle in
beslag werden genomen evenals een
bedrag van f 600. Bij een 45-jarige sto
ker werden 720 bonnen, 24 volledige
kaarten, 2 tabakskaarten en een be
drag van ongeveer f 350 in beslagge
nomen.
De stoffelijke resten van de leden
van de bemanning van de veron
gelukte „Nijmegen" en die van de
Nederlandse en buitenlandse pas
sagiers zijn Maandagavond naar
Amsterdam overgebracht. Gister
morgen vroeg werden zij geplaatst
in de Nieuwe Kerk op de Dam,
die daarvoor als chapelle ardente
is ingericht.
Antwerpens geschenk aan
Koningin aangeboden
De burgemeester van Antwerpen, de
heer L. Craeybeckx, vergezeld van zijn
echtgenote en de gemeente-secretaris,
de heer Goedhals, hebben zich giste
ren naar het paleis Soestdijk begeven,
waar zij des middags door H.M. de
Koningin in audiëntie zijn ontvangen.
De Antwerpse burgemeester stelde
daarbij onze Landsvrouwe namens zijn
gemeente een fraai uitgevoerd album
ter hand, waarin een speciale op
dracht was geschreven, en een zestal
grcte etsen, vervaardigd naar schilde
rijen van oude meesters, onder wie
Rubens. Album en etsen waren ver
pakt in een speciaal daartoe door de
stadsbinderij van Antwerpen vervaar
digde leren doos.
Het Radioprogramma
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, 301 m Nieuwsberichten
om 6, 8 en 11 uur VARA; 6,15 Vara-
varia 6.20 Robert Valentino (piano)
6,30 Voor de Strijdkrachten 7,00. Staat
en Maatschappij 7,15 Silvestri-kwartet
- VPRO: 7,30 Voor de jeugd 7,45 „Lezen
in de Bijbel VARA: 8,05 Dingen van de
dag 8,15 Omroep-orkest 9,15 „Dat was
Amsterdam" 10,15 Kwartet Jan Cor-
duwener 10,45 Van boek tot boek
11,15 Nieuwe successen van over de Oce
aan
HILVERSUM n, 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8 en 11 uur NCRV: 6,00 Onze
Nederlandse koren en korpsen 6,30 He
dendaagse boeken en schrijvers in Vlaan
deren 7,15 Het nieuws uit Indonesië
7,30 Het actueel geluid 7,45 Engelse les
- 8,05 Programma-proloog 8,15 Radio
Philharmonisch orkest 9,00 Ons* Chris
telijk geloof 9,25 Radio Philharmonisch
orkest 10,00 NCRV-koor 10,15 Orgel
concert 10,45 Avondoverdenking 11,15
Oramofoonplaten 11,45 Slot-accoord
VOOR DONDERDAG
HILVERSUM I, 301 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur AVRO: 8,15
Ochtendvaria 10,15 Arbeidsvitaminen
1,20 Reportage van de huldiging van Fred
Rceske 1,30 The Skymasters 3,00 Voor
zieken en gezonden 5,35 Maria Zamora
en haar Zuid-Amerikaans orkest 6,15
Sportpraatje 6,3o Voor de Strijdkrach
ten 7,00 De ring van Rico 7,10 Avro's
avondschool 7,45 De Regprings-voor-
tingsdienst antwoordt 8,05 Wereld-
spsardag 8,15 Kamerorkest 9,00 Het
wassende water (hoorspel) 10,15 Ray
Ventura en orkest - 10,45 Pijlers van
Neêrlands welvaart 11,15 Gramofoon-
muziek
HILVERSUM II, 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1 7, 8 en 11 uur KRO: 8,15
Pluk de dag NCRV: 2,00 Na de lunch
- 5,30 Piano-duo 6,15 Land- en tuin
bouw 6,30 The Masqueraders 6,45
Problemen voor pientere piëkeraars
7,15 Leger des Heils-kwartier 7,30 Het
actueel geluid 7,45 Nederlandse orga
nisten 8,05 Programma-proloog 8,15
Studio-steravond 9,30 Familie-compe
titie 10,00 Liederen 10,15 De vaart der
Volken 10,35 Gramofoonmuziek 10,45
Avondoverdenking 11,15 Gramofoon-
platen
ROMAN
VAN MARIA SAWERSKY
„Wat?! Heb je nog geen vuur ge
maakt?" riep hij verontwaardigd „Zeg
eens, Irene, je wilt toch zeker fn'n
dood niet op je geweten hebben, wel?
Vooruit, jongedame, steek er de brand
in, dan kan ik me intussen verkleden".
„Toch zeker niet in mijn tegenwoor
digheid!" riep Irene, hevig ontsteld.
„Ik heb er niet het minste bezwaar
tegen, dat je zolang voor de deur gaat
staan, maar als je dat liever niet doet,
in verband met de stromende regen,
keer je dan alsjeblieft om en zorg
voor de haard!"
Zuchtend gehoorzaamde Irene, maar
wat zij ook deed, het hout wilde niet
branden. Het ging uit, het rooktp. het
smeulde, maar tot een behoorlijk vuur
vermocht ze het niet te brengen. Tot
eindelijk Kareltje, nu eveneens in dro
ge houthakkerskleren, op haar toetrad.
„Nou", bromde hij, „ik zie 't al, je
bent voor praktische dingen niet te ge
bruiken, zodat ik het zelf wel weer zal
moeten doen. Let nu eens goed op,
hoe men vuur aanmaakt. Dan kan je
dat tenminpt" ook. als je nog eens in
zo'n precaire situatie geraakt".
„Dat zal me beslist niet meer over
komen", snauw.de Irene.
„Zoiets kan men nooit vooruit zeg
gen, meisje", antwoordde Karei.
Onder zijn vlugge handen laaide het
vuur weldra op. Hij hing de ketel met
water boven de vlammen en toen dit
begon te zingen, zei hij: „Geef nu eens
even de bus koffie en een kop aan,
Iiene!"
„Je spreekt tegen me, alsof ik je
dienstbode ben!"
„Ik spreek tegen je als tegen een
vriend, die met mij in een impasse ge
raakt is", verbeterde Kareltje ernstig.
.Wees alsjeblieft niet zo overgevoelig.
Irene, en probeer vooral eens af te le
ren overal en onder alle omstandighe
den de verwende jongedame te spelen
Daar is niet de minste reden voor,
want hier ben je geheel en al op mij
aangewezen. Zonder mij zou je hier
eenvoudig omkomen, omdat je nog niet
eens vuur kunt aanmaken, een maal
tijd kan bereiden, ja zelfs nog geen
koffie kunt zetten. Klopt dat of niet?"
Het klopte inderdaad, maar Irene
Larsen dacht er niet aan om het toe te
geven. Zonder Kareltje enig antwoord
waardig te keuren, haalde ze het ver
langde uit de kast.
„Nu de eieren, een snuifje zout, een
beetje meel en een kop water!"
„Wat wil je daarmee uitvoeren?"
„Een bescheiden maaltijd voor ons
klaar maken, schat. Aangezien je van
middag in die herberg de meelballen
van de hand hebt gewezen, zul jewel
honger hebben. Heb ik dat goed ge
reden?"
Ook dat was zo. al gaf Irene weder
om niet toe. Maar zij haalde voor haar
metgezel toch alles, wat deze nodig
had en zag. terwijl de koffie stond te
trekken, hoe hij een grote omelette
begon te bakken, die er in haar goud
gele kleur met hier en daar lichtbrui
ne plekken bijzonder smakelijk uitzag.
Toen ze op tafel stond en ze ervan
proefde, smaakte ze weliswaar een
beetje naar reuzel, maar Irene had
veel te veel honger om dat te bemer
ken. Ze deed er zich naar hartelust
aan te goed, maar plotseling schoof ze,
ietwat beschaamd, Kareltje het bord
toe.
„Je zult ook wel honger hebben",
zei ze zacht.
Schuch glimlachte. Hij was werkelijk
even getroffen. Irene dacht zowaar
ook een ogenblik aan hem; dat was
iets buitengewoons.
Hij schudde zijn hoofd. „Mij ligt het
gebakken spek nog te zwaar op de
maag. Eet jij maar. schat!"
„Zeg toch niet altijd schat tegen
me", meende Irene zich te moeten be
klagen.
„Dat meen ik nu eenmaal zo,
liefste!"
Irene dronk de warme koffie en be
gon zich nu al heel wat behaaglijker
te gevoelen.
„Wat gaan we doen?" vroeg ze. „De
auto zit hopeloos vast in de modder
en wij zitten in een verlaten hut...."
..En weten niet, waar we ons eigen
lijk bevinden", voltooide Kareltje de
zin. „Ja, lieve kind, het ziet er niet
best voor ons uit. Ik heb me wel eens
laten vertellen, dat je hier lelijk kunt
verdwalen en dagen lang geen be
woonde plaats kunt terug vinden. Zo
uitgestrekt en verlaten is hier alles...."
„Maar er zullen toch wel mensen
naar deze hut komen?"
„Zeker natuurlijk! 't Is alleen
maar de vraag wanneer. Ikik
vrees, dat we in ieder geval de nacht
hier zullen moeten doorbrengen".
Irene stiet een kreet van ontzetting
uit. „Maar dat gaat toch niet!" riep ze
ontsteld. „Wat zullen de mensen wel
denken, als ze horen, dat ik met jou
eenvoudig uit het hotel ben verdwe
nen? Wat zal mama wel zeggen? Ach,
was ik toch maar niet met je meege
gaan! Het is eenvoudig verschrikke
lijk! Ze zullen natuurlijk allemaal over
me kletsen en alle mogelijke dwaze
veronderstellingen maken. Ze zullen
denken
„Wat?" vroeg Kareltje zacht, toen
Irene plotseling zweeg.
„Ze zullen natuurlijk denken, dat
we elkaar liefhebben", vervolgde hij,
toen het meisje in haar stilzwijgen
bleef volharden. „Isis die gedach
te je zo onaangenaam, Irene?"
Irene zei nog steeds niets. Ze steun
de het hoofd in'haar handen en staar
de voor zich uit.
„Je weet, dat ik je graag mag, Irene",
ging Kareltje voort. „Ik heb je dat,
meen ik, voldoende laten blijken,
mhar je hebt 't me buitengewoon moei
lijk gemaakt. Je hebt zo de methode
een man aan je uitgestrekte arm te la
ten verhongeren. En ik móet zeggen,
dat dié methode me helemaal niet be
valt. Daarop heb ik me teruggetrok
ken en gedacht: die Irene is een knap
meisje, maar ze heeft geen hart. Ze
leeft alleen maar voor zichzelf en dat
heeft me pijn gedaan
„En toen heb je je troost bij Beate
gezocht", viel Irene hem bitter in de
rede.
„Hm, ogenschijnlijk ja
Irene keek hem met een eigenaardi
ge blik aan. Iets van begrijpen lag
daarin en nog iets pnders dat nu ech
ter door tranen verduisterd werd. Op
hetzelfde ogenblik was het met Ka-
reltjes zelfbewustheid gedaan.
(Wordt vervolgd)