„Ruhig bleiben! Sicherheitsdienst!" - en ik
ben gevangene van de S.D.
Roozenburg heeft de leiding
NOODLOT
Bemiddeling;
tot mislu
Ik was geheim ageni in oorlogstijd (XIX)
Bliksemsnelle arrestatie op het station van
Driebergen - Oog in oog met Giskes
GUM SCHOENCREAM
Het doel voorbij
geschoten
Om het wereldkampioenschap dammen
AAR.
Hei Radioprogramma
Truman handhaaft
Japanse Rijkscli
ontbonden
UET NIEUWE JAAR heeft zijn intrede gedaan en in mün leven ia niets veran
derd. George van Triest heeft in mUn afwezigheid tijdens de Kerstdagen opge
beld en gezegd, dat hjj me begin Januari in Utrecht wil ontmoeten om enkele
nieuwtjes te bespreken. Bram van Oord, in wiens huis ik nog altijd vertoef, heeft
de afspraak vastgesteld op Maandag 3 Januari, 'a middags om twee uur. Ais ik van
die afspraak hoor nodig ik Bram alt bij het gesprek aanwezig te zijn. Maar van
Oord is op Nieuwjaarsdag naar Amsterdam vertrokken om zijn ouders te bezoe
ken en als Maandag 3 Januari 1944 aanbreekt is hij nog niet terng. Ik ben lang
zamerhand gewend geraakt aan de grillen van mijn gastheer en maak voorberei
dingen voor mijn vertrek. Bram zal vermoedelijk wel rechtstreeks van Amsterdam
naar Utrecht komen. Zelf wil ik, na in Utrecht met George te hebben gepraat,
doorreizen naar Amsterdam om het contact met illegale groepen te hervatten. Er
hebben arrestaties plaats gehad, er zijn nienwe medewerkers aangetreden en die
wil ik Ieren kennen.
Lange tijd overleg ik, of ik alle papieren betreffende de proclamatie,voor de
lnvatle-Instructies mee zal nemen. Ik besluit het te doen. Het is natuurlijk een
zeer gevaarlijke onderneming, maar wanneer ik in staat wil zijn de zaak in zijn
volle omvang met mijn Amsterdamse contactmensen door te praten, heb ik ze
wel nodig. Het pistool neem ik niet mee. BU een oppervlakkige routine-controle
in de trein zullen de papieren niet opvallen, maar het feit, dat ik 'n wapen draag
wordt stellig ontdekt. En daar dit in de ogen van de bezettingsmacht een halsmis
drijf ts, zou mijn enige uitweg een schietpartij zijn. Het idee staat me absoluut
niet aan en dus besluit ik met „blote handen" te gaan.
JN HET BEWUSTZIJN, dat ik zeer be
zwarende papieren in mijn zak heb,
ben ik wat achterdochtiger tegenover
mijn medepassagiers in de tram dan ge
woonlijk, maar zij stappen plichtsge
trouw bij de verschillende halte's uit
en wanneer ik in de wachtkamer van
het station Driebergen kom, is er nie
mand meer, die ik behoef te wantrou
wen. Of misschien dat droefgeestige
manneke, dat me zo zonder noodzaak
strak schijnt aan te kijken? Ik zeg tot
mezelf, dat ik geen idioot moet zijn en
wanneer ook hij verdwenen is, krijg
ik mijn zenuwen weer in bedwang.
Toch ben ik blij, wanneer de trein
binnenrolt.
Ik loop langs het perron en ga de
voetbrug over. Daardoor ontmoet ik
een deinende mensenmenigte, die juist
uitgestapt is. Boven baan ik me be
dachtzaam een weg tussen de zaken
mensen met koffertjes en de dames,
die terugkeren van hun boodschappen
en.... dan gebeurt het in een ogen
blik.
„Ruhig bleiben! Sicherheitspolizei!"
Op hetzelfde moment, dat ik de
greep om mijn beide polsen voel, besef
ik, dat uit de mensenmassa, die me
tegemoet komt, vier mannen zijn ge
komen, waarvan er één voor me blijft
staan en me aankijkt, één om me heen
gelopen is en nu achter me staat en
da twee anderen me elk bij een pols
gegrepen hebben. Op het ogenblik,
dat zij uit de menigte opdoken, leken
het heel gewone mensen en tóch, nu
ik ze goed opneem, kan ik me niet
voorstellen ooit vier mannen gezien té
hebben, die zo typisch in hun soort
zijn met hun koude, onverbiddelijke
gezichten.
Vóór ik besef wat er gebeurt, ben
ik omgedraaid en word naar de uit
gang gevoerd, opgenomen in de drom
van haastende mensen, van wie nie
mand het incident opgemerkt schijnt
te hebben.
„Wat is er aan de hand?" weet ik
spoedig uit te brengen.
„Ruhig bleiben!" gromt de rechtse
en beiden omklemmen mijn polsen
nog steviger. Dan kan ik opeens weer
denken en bij het zien van de onver
schilligheid van de mannen en vrou
wen om me heen is mijn eerste ge
dachte: „Over een minuut ben je weg
en dan weet niemand, dat je gear
resteerd bent. De mensen in Amster
dam! Die moeten het weten!" Maar
wat moet ik doen? Ik ben volkomen
ingesloten. Even buiten de controle
ruk ik me met geweld los, doe een
snelle stap vooruit en duik dan voor
over. Ik heb niet het plan te proberen
er van door te gaan. Ik heb te veel
eerbied voor hun revolvers. Maar de
manoeuvre heeft het gewenste resul
taat.
Met een wilde schreeuw storten de
vier mannen zich boven op me.
„Hou dat Schwein! Ruhig! Hij pro
beert er van door te gaan! Vorsicht!"
Er is een verschrikkelijk lawaai. Eén
van de heren staat boven me en houdt
zijn Walter-pistool mijn eigen fa
voriet! op me gericht. De anderen
proberen mijn handen en voeten te
pakken te krijgen en zwaaien met
pistolen en handboeien. Weldra ben ik
hiermee onschadelijk gemaakt en ze
zetten me overeind. Eén van de
S.D.-ers zegt grijnzend: „Dat was toch
dom! Je dacht toch zeker niet, dat je
een kans had, hè?"
Ik weet, dat hij gelijk heeft, maar
wanneer ik snel over mijn schouder
kijk, voel ik voldoening bij het zien
van het resultaat van mijn werk. Op
een paar meter afstand staat een grote
menigte mensen. Zij rekken de halzen
om te zien wie de ongelukkige is. Ik
ben tevreden. Het gerucht, dat „de
lange kerel met de zwarte hoed" gear
resteerd is, zal ongetwijfeld tot Doorn
doordringen en bij het horen daarvan
weet Bram van Oord, dat het tijd voor
hem is om Janny Rebel in Amster
dam waarschuwen.
Ze duwen me in een gereedstaande
auto en gaan bijna boven op me zitten.
Een paar fluisterende opmerkingen en
een opgewonden „Nee, eerst Drieber
gen. om zeggenvan de lange
man, die blijkbaar de leider is. We rij
den. De S.D-ers kijken me zwijgend
aan. Er is een geamuseerde glans in
hun ogen. Ze zijn blijkbaar buitenge
woon tevreden over zichzelf, dat ze dit
werkje zo netjes opgeknapt hebben.
Ik wil me juist afvragen hoe groot
hun bekwaamheid precies is, wanneer
we een scherpe bocht naar links ma
ken en een grindweg oprijden, die ein
digt bij de ingang van een groot land
huis, dat door dicht struikgewas vol
komen aan het gezicht onttrokken is.
NU VOLGENDE handelingen heb
ben zij blijkbaar meer verricht.
De lange man springt haastig uit de
auto en belt aan, terwijl wij in de wa
gen wachten. Hij spreekt een paar
woorden tot de persoon, die de deur
opent en die van mijn plaats af on
zichtbaar is. Dan stappen ook wij uit.
Eerst twee S.D.-ers, dan hun gevan
gene en tenslotte de twee anderen in
de achterhoede. Binnen brengen ze me
rechtstreeks naar een grote kamer met
een mahoniehouten bureau en ver
schillende rechte stoelen.
„Ga zitten!" Ik voel me niet op mijn
gemak.
Een kleine, magere man komt bin
nen, kijkt naar mijn begeleiders en
dan naar mij.
„Wij willen Herr Giskes spreken.
Hij weet, dat we komen!"
Ik wacht uiterst nerveus. Waarom
ben ik hier? Het hoofdkwartier van de
Sicherheitsdienst is toch in Den Haag?
Wie is deze man
Ik hoef niet lang te wachten. De
deur gaat open en een man van mid
delbare leeftijd komt binnen. Dat
moet dus Herr Giskes zijn! De mannen
klakken met hun hakken, heffen hun
rechter arm op en zeggen: ..Heil
Hitier!" Hij knikt alleen maar, zegt af
wezig „Heil", geeft de lange man de
hand en zegt dan:
„Zo, dat is hij dus?"
Ik voel, dat ik verwacht werd, een
gevoel, dat me volkomen van mijn
stuk brengt. De man loopt op me toe
en wanneer hij recht tegenover me
blijft staan, verwijderen de iwee man
aan mijn zijde zich en draaien zich
half in mijn richting. Dan onderga ik
de onbeschrijfelijke vernedering
bekeken" te worden, een ondervin
ding, die ik in de toekomst zó vaak
zal moeten opdoen, dat ik er onge
voelig voor word. Maar nü word ik
vervuld van gloeiende verontwaardi
ging en ik voel het bloed naar mijn
gezicht stromen. Volkomen machte
loos, hulpeloos en in de war zit ik
daar, terwijl deze Giskes me koel staat
aan te kjjken met zijn staalblauwe
ogen.
„En? Zal je spreken?" vraagt hij
sardonisch.
Ik zwijg en beantwoord uitdagend
de blik van mijn tegenstander.
„Hebben jullie hem gefouilleerd?"
vraagt hij, zonder zijn blik van me af
te wenden.
„Nein!" zegt de lange man, niet op
zijn gemak. „Nog niet!"
Hij komt op me af, steekt zijn hand
in mijn binnenzak en haalt er mijn
portefeuille en het pak papieren be
treffende de proclamatie uit.
„Ach! Wat hebben we hier?" grijnst
Giskes en na er een blik op gewor-
peh te hebben gaat hij verder: „Tame
lijk belastend, dit!"
Dan verstart zijn blik en hij snauwt
me de volgende vraag toe:
„Waar heb je die vandaan?"
Nog steeds antwoord ik niet, vast
besloten om hen eerst aan 't woord te
laten. Het is vreemd hoe afzijdig de
vier man blijven. Zij beschouwen dit
blijkbaar als een particuliere zaak
tussen hun chef en mij.
Weer ontspant het gelaat van mijn
gastheer zich. Hij doet een stap voor
waarts en klopt me kort op mijn
schouder.
„In je eigen belang raad ik je aan te
praten!" merkt hij op. „En, mijn
vriend, ik weet zeker, dat je zult wil
len praten! Niet dat je ons veel nieuws
kunt vertellen!" zegt hij lachend,
„maar uitsluitend als een kwestie van
fatsoen."
Het gesprek is beëindigd en ik word
weer naar de auto gebracht, die met
grote snelheid verdwijnt.
Waarheen? Ik heb de bangste voor
gevoelens
kjMC t*i#è
*-■& y v
n;vTe 11 m f e r i k o v e nsctttE
Scheveningen had het druk
In vier hotels der exploitatie maat
schappij „Scheveningen" hebben in de
periode 1 April1 October 1948 in. to
taal 8983 vreemdelingen verblijf ge
houden tegen 5380 in 1947. Het feit,
dat het „Palace Hotel" in 1948 voor het
eerst na de oorlog in vol bedrijf was,
heeft het zijne daartoe bijgedragen.
De grootste aantallen toeristen wer
den geleverd door: Engeland 2300, toe
neming 102 pet.; België 2245, toene
ming 32 pet.; Ver. Staten 1275, toene
ming 155 pet.; Zwitserland 868, toene
ming 135 pet.; Frankrijk 748, toeneming
27 pet.; Skandinavië 550, toeneming
6 pet.
De gemiddelde verblijfsduur van 5.5
dagen viel terug op 4.93 dagen, hetgeen
tc wijten was aan de zeer slechte
weersomstandigheden in de zomer van
1948.
ZWERTBROEK TOT ACHT JAAR
VEROORDEELD
Het Amsterdams Bijzonder Gerechts
hof heeft gistermorgen uitspraak ge
daan in de zaak tegen G. J. Zwert-
broek, de vroegere secretaris van de
Vara. Verdachte was na de Duitse in
val een overtuigd nationaal-socialist
geworden en werd propagandaleider
van het Nederlands Arbeidsfront. Hij
werd veroordeeld tot acht jaar gevan
genisstraf met aftrek en ontzetting
voor de tijd van het leven uit de poli
tieke rechten.
DOODSTRAF GEëlST TEGEN DE
SD-CHEF NITSCH
Nadat in de middagzitting van het
Bijzonder Gerechtshof te Maastricht
een lange reeks getuigen had verteld
over mishandelingen en folteringen, die
vele gearresteerden van de „Sicher
heitsdienst" ondergaan hadden door de
Duitser Nitsch, kwam de advocaat
fiscaal mr. F. baron van Voorst tot
Voorst, aan het woord om in een scherp
en diep verontwaardigd requisitoir de
doodstraf tegen de Duitse beul te
eisen.
MEDISCHE BRIEF
TELKENS WEER bezoeken ons de
rheumatische patiënten, de dikke
dames met „pijnen overal". En bijna
allen verklaren, nu eens trots, dan weer
wat beschaamd, dat ze weer veel dik
ker zijn dan vóór de oorlog. Het is dan
mijn gewoonte me flink boos voor te
doen, de enige wijze namelijk om op
deze patiënten indruk te maken, met
enigszins duurzaam effect. Want zij
geven allen zonder uitzonderingtoe.dat
zij zich veel en veel beter gevoelden,
toen hun gewicht een 15 a 20 gere
duceerd was.
Toen er weer volop te eten was, ont
brak hun echter de zelfbeheersing hun
gewicht op een wat lager peil te hand
haven. Ze aten maar raak en zijn nu
zelfs zwaarder dan vóór de oorlog. De
gevolgen blijven niet uit: krakende,
overbelaste knieen en heupen, pijnlijke
vetaanzetting aan de dijen, kortom het
bekende type van de zogenaamde fibro-
sitis of cellulitis (resp. Engelse en
Franse benaming) van de dikke vrou
wen. Het onderhuidse vetweefsel gaat
kleine ontstekingachtige plekken verto
nen, die gevoelig zijn en bij aanraking
direct blauwe plekken achterlaten.
Ook het vet, dat in de plooien om de
gewrichten heenzit, vertoont dergelijke
veranderingen. De toestand van liet
gewrichtskraakbeen verandert en de
hele bloedstoevoer der gewrichten raakt
in het gedrang. Degeneratie van het
kraakbeen en later van het bot zelf zijn
het volgend stadium. Dan komen de on
regelmatige gewrichtsvlakken met het
bekende kraken en tenslotte kunnen er
kleine stukjes aan de oppervlakte van
de gewrichten loslaten en als deze toe
vallig in de gerwrichtsspleet schieten,
zit het gewricht als het ware „op slot",
kan niet meer gestrekt noch gebogen
worden.
Dit verschijnsel doet zich vooral voor
bij de knieën. Maar ook de heupen lij
den door overbelasting en degeneratie,
gaan tenslotte vervormen en geven dap
veel pijn en last bij het lopen.
Al deze kwalen, eenmaal ontwikkeld,
Zijn moeilijk te bestrijden. Rust, warmte,
bestraling, massage, het kan allemaal
een beetje helpen. Voorkomen is ech-1
ter ook hier verre te verkiezen boven
genezen.
Leef doelmatig!
Hoewel overvoeding niet de enige
factor is bij het dik worden van dit
type patiënten, kan toch door een doel
matige leefwijze veel worden voorko
men van de ziekte die hierboven be
schreven wordt.
En daarbij behoeft de patiënt geen
honger te lijden, integendeel, de voe
ding mag vrij rijkelijk zijn, mits aan de
goede indeling streng -de hand wordt
gehouden.
Al deze dames beginnen reeds bij de
begroeting zich te verdedigen: „Heus,
dokter, als ik U nu zeg, dat ik van
ochtend nog niets gehad heb dan één
dun boterhammetje en één kopje
thee". Ze zijn dan verbaasd als ik dat
onmiddellijk en volledig geloof, maar er
op laat volgen: „Wat at II gisteravond
voor het slapen gaan?" Want deze men
sen ontbijten veelal de avond te voren,
gaan dan met een volle maag slapen en
voelen zich 's morgens nog niet honge
rig.
Engelsen zijn verstandiger.
Het is merkwaardig, dat onder de
Engelsen dit dikke type veel minder,
voorkomt dan in onze landen. Een der
factoren hierbij is ongetwijfeld de En
gelse gewoonte een stevig ontbijt te
nemen, een behoorlijke lunch en tegen
de avond slechts een zeer licht souper
te gebruiken of zelfs te eindigen met
een vrij uitvoerige „tea" in plaats van
een avondmaaltijd.
Dat ontbijt loopt men er gedurende
de dagtaak wel af, het avondeten
wordt echter gevolgd door rust en
„slaat veel meer aan".
Zodat met dit alles voor ogen, ons
schema voor te dikke of dik worden
de vrouwen er als volgt uitziet.
Aan het ontbijt wat yoghurt (K fles
je), 2 a 3 boterhammen, zo mogelijk
een gekookt ei of wat kaas.
Lunch met sla en en vruchten, 2 5 3
boterhammen met ei of gekookte vis,
weinig zout, weinig vocht.
Diner evenals lunch beginnen met
sla of vruchten, verder veel bladgroen
ten, weinig of geen aardappelen en zo
mogelijk mager vlees (liefst gestoofd)
of gekookte vis.
In de loop van de avond nog enkele
vruchten.
Zeker een menu, waarbij men niet te
kort komt en geen honger zal hebben.
Bij zwaar lichamelijk werken kan aan
het ontbijt en lunch nog wat meer ge
geten worden. Het avondeten moet
echter zo sober blijven als het hier be
schreven staat.
Voldoende beweging en frisse lucht
üHKi
Een groep Zwitsers, die met een aantal honden aan de internationale
U.Z.G.-kampioenstentoonstelling te Utrecht heeft deelgenomen, bracht
Maandagochtend in nationaal costuum een bezoek aan Paleis Soestdijk,
waar zij Prinses Marijke een Sennenhondje aanboden. Het kleine prinsesje
moet blijkbaar nog aan het nieuwe speelkameraadje wennen.
Maandagmiddag vond in gebouw
„Artis" de derde ontmoeting plaats
van de strijd om de wereldtitel dam
men. De uitslagen luidden als volgt:
PérotChiland 2—0; RostamDe-
mesmaecher 02; v. d. StaayLaros
11; VerpoestPost 02; Keiler
Roozenburg 02; Ghestem was vrij.
De partij tusseu de beide Fransen
Pérot en Chiland had 'n zeer onregel
matig verloop, waarin eerstgenoemde
door een tijdelijk offer gunstig spel
verkreeg. Chiland was na enige zetten
gedwongen het geofferde stuk prijs te
geven, en kon tevens niet verhinde
ren, dat Pérot een voordelige stand
overhield. In het verdere verloop
meende Chiland zijn positie door een
afruil te kunnen verbeteren, doch
overzag daarbij een kleine finesse, het
geen hem een stuk en later de partij
kostte.
De Belgische kampioen Demesmae-
cher revancheerde zich, na de gedeci
deerde nederlaag tegen Roozenburg,
door een overwinning op Rostan. In
deze partij, welke een vrijwel gelijk-
opgaande strijd te zien gaf, verzuimde
de Zwitserse kampioen in tijdnood de
sterkste voortzetting, waardoor De-
mesmacher met enige krachtzetten de
balans te zijnen gunste kon doen over
slaan.
Van der Staay, die zich blijkbaar in
de eerste twee ronden te veel had in
gespannen, toonde ditmaal in de par
tij tegen mijzelf niet zijn gebruikelijke
strijdlust. De partij had hierdoor een
zeer rustig verloop en eindigde zon
der noemenswaardige hoogtepunten in
remise.
Verpoest, die in de voorgaande par
tijen enige gemakkelijke overwinnin
gen had behaald, stuitte ditmaal op
hardnekkige tegenstand van de luit.-
vlieger, de Fransman Post. Na enige
schermutselingen in de opening, plaat
ste de Belg een voorpost op 24, het
geen tot zeer ingewikkeld spel leidde,
waarin deze aanvankelijk voordelig
spel verkreeg. Door zeer goed tegen
spel wist de Fransman de partij weer
in gelijke banen te leiden en zelfs in
het vergevorderde middenspel de lei-
Als no. 4 in onze serie stripver
halen is verschenen:
DE ZWARTE SCHADUW
Het zeer interessante en span
nende vervolgverhaal. Een
boekje waar elke jongen ver
rukt over zal zijn.
Geef het als St. Nicolaas-
geschenk!
U kunt dan tegelijk beslag leggen
op de voorafgaande deeltjes, n.l.:
DE WATERDEMON
PAMPUS PIRAAT en
TERRA INCOGNITA.
En voor de kleintjes hebben wij:
PIM, PAM en POM.
Prijs voor elk deeltje 60 cent.
Verkrijgbaar bij de bureaux,
agenten en bezorgers van dit blad.
zullen tezamen met bovenstaande leef
wijze zeker een gunstige invloed op de
gewrichtsklachten der dikke dames
hebben.
S. JOLES, arts.
ding te nemen en Verpoest, na een
langdurig eindspel te kloppen.
Begrijpelijkerwijs concentreerde zich
aller aandacht op de belangrijke par
tij tussen de beide koplopers Roozen
burg en Keiler. Na een gelijkwaardige
opening slaagde Keiler er in, bij de
aanvang van het middenspel, enige
druk uit te oefenen op de stelling van
de Nederlandse kampioen. Roozenburg
wist echter op meesterlijke wijze alle
moeilijkheden op te lossen en in de
klassieke partij, welke hierna ont
stond, tempovoordeel te behalen. Ia de
7 om 7 stand moest Keiler, wegens ge
brek aan tempi, een stuk offeren, het
geen echter geen compensatie meer
bood, waardoor Roozenburg won.
De stand na de 3e ronde luidt thans:
L Roozenburg 6 punten; 2. Keiler 4 p.;
3. Verpoest 4 p.; 4. Ghestem 3 p.; 5.
Pérot 3 p.; Chiland 2p.; Demesmaecher
2 p.; Post 3 p.; Laros 1 p.; v. d. Staay
1 p. Rostam 1 p.
Het programma voor Dinsdag luidt:
RoozenburgLaros; GhestemPérot;
DemesmaecherKeller; PostRostam;
VerpoestChiland; v. d. Staay is vrij.
H. LAROS.
NIEUWE OPERETTE
VAN OSCAR STRAUSS
De nieuwe operette van Oscar Strauss,
„De muziek komt", die hij, zoals ge
meld, te Wenen heeft geschreven, is
dezer dagen als wereldpremière te Zu
rich opgevoerd. De componist woonde
de eerste opvoering bij, die, naar de
Neue Züricher Zeitung meldt, een groot
succes is geworden.
door F. Coppersmith
Vol verwachting richtten alle blik
ken zich op de kapitein, die op een ton
voor de grote mast ging staan. Hij had
een robust uiterlijk, met rood haar en
een dikke nek. Hij sprak alleen Hol
lands, maar desondanks sprak hij tot
de velen, die zich rond hem hadden
opgesteld.
„De „Meermin" zal over een half
uur in volle zee zijn", zo begon hij
luidkeels, „moge God ons veilig in
Amerika brengen. Iedereen aan boord
behoort zich naar mijn aanwijzingen
te gedragen. Ongehoorzaamheid zal
volgens het op zee geldende recht ge
straft worden. Iedereen krijgt dage
lijks voedsel uitgereikt, dat elke fa
milie zelf moet bereiden. Aan de deur
van de kombuis vindt men het menu
voor een gehele week vermeld. Dage
lijks zal voorts water en bier uitgereikt
worden. Wanneer het bier zuur is ge
worden wordt het niet meer verstrekt.
De helft van het waterrantsoen moet
voor het koken gebruikt worden. Een
kookinrichting vindt men op het dek!
Van de passagiers wordt verwacht, dat
zij zich gedisciplineerd zullen gedra
gen en dat zij met de rantsoenen tevre-
en zijn. Indien het God behaagt de
reis langer te laten duren dan ver
wacht wordt, zullen de rantsoenen
kleiner worden. Iedereen zal in de
grote kajuit gelegenheid krijgen om
met zijn handtekening een verklaring
te bekrachtigen, waarin beloofd wordt
zich stipt volgens de voorschriften te
gedragen!"
De kapitein had zijn toespraak in
een snel tempo gehouden, zo snel zelfs
dat men zich niet aan de indruk kon
onttrekken, dat hij een van buiten ge
leerd lesje opzei. Nadat hij even ge
pauzeerd had. ging hij in een nog
sneller tempo verder: „Het tekenen
van de verklaring is tevens een beves
tiging van de mondeling met de agent
van de rederij Van Wael gesloten over
eenkomst, betreffende de voorwaarden
waarop de passage voor u is geregeld;
benevens over de afbetaling van de
schuld".
De kapitein sprong nu van de ton,
waarop hij deze rede had afgevuurd
en ging met Westerbaan naar de gro
te kajuit; een matroos bevestigde een
stuk papier tegen de deur van het
kombuis.
Slechts weinigen van de toehoorders
hadden iets van de toespraak begrepen.
Ook Claire had nauwelijks een woord
er van verstaan. Eén van de passagiers,
die echter gebrekkig Frans sprak,
poogde haar duidelijk te maken waar
het om ging. De meeste emigranten
verdrongen zich om het aan de kom
buisdeur opgehangen papier. Daarop
stond te lezen:
Maandag: twee pond meel. een half
pond spek, voor zeven dagen.
Dinsdag: een pond aardappelen en
een pond vet, voor zeven dagen.
Woensdag: een pond erwten.
Donderdag: een pond rijst.
Vrijdag: een half pond kaas, zeven
pond brood, voor zeven dagen.
Zaterdag: een pond gepekeld vlees.
Zondag: een half pond rundvlees.
Direct ontspon zich 'n discussie over
de mogelijkheid of onmogelijkheid
met deze karige rantsoenen rond
te komen zonder honger te lijden. Nie
mand had er op gerekend, dat men
zelf moest koken. Maar tijd om er uit
voerig over te spreken kreeg men niet.
de matrozen drongen de passagiers
naar de steile trap, leidend naar de
grote kajuit.
Hier stond een reus van een matroos
op wacht. Met stentorstem schreeuw
de hij: „Niet dringen! Gezinnen moe
ten zich verzamelen en straks geza
menlijk tekenen!"
Westerbaan zat in de kajuit achter
een tafel, bedekt met een stapel pa
pieren. De kapitein stond naast hem.
„Opschieten snel!" riep Westerbaan,
„wie niet schrijven kan. dient drie
kruisjes te zetten" en reeds schoof hij
aan nummer één het papier toe. Zijn
hand hield hij daarbij tevens zo. dat
deze het papier bijna geheel bedekte.
„Hier moet U tekenen, opschieten!"
herhaalde hij, „voortmaken, er komen
nog meer mensen na u! Wij hebben
niet veel tijd en u ook niet, tenminste
als u op tijd eten wilt!"
Eerst de derde, die moest tekenen, in
formeerde wat een en ander inhield.
„Een formaliteit", antwoordde Wes1
terbaan, „een bevestiging van de mon
delinge afspraak omtrent de passage.
Iedereen moet zich houden aan de be
velen van de kapitein. Wie helemaal
niet betaald heeft moet, als het nodig
is, arbeid verrichten. Maar dat is jul
lie allemaal reeds uitvoerig medege
deeld. En nu: „opschieten!"
Toch ging het nu wat langzamer. De
kapitein had Westerbaan iets toege
fluisterd en deze herhaalde zijn aan
wijzingen nu steeds, zodra zich nieuwe
liefhebbers in de kajuit bevonden.
„Vooruit, opschieten. Slechts een for
maliteit.... Bevestiging.... Discipline
Wie niets betaaldeVerplichting
geen arbeid te weigeren als dit nodig
geoordeeld wordtVooruit, opschie
tenNeen, kinderen behoeven niet
te tekenen. De handtekening der ouders
is voldoende. Vooruit! Opschieten!"
Claire en haar vader behoorden tot
ce eersten. Achter hen stonden hun
landgenoten, die eens in het bedrijf
van Jacques Murner emplooi hadden
gevonden. Toen Murner de tafel na
derde, keek Westerbaan op en nam
twee papieren, die apart lagen. „Dat
is voor u en uw dochter, m'neer Mur
ner", zei hij toen beleefd, eigenlijk be
hoeft u niet te tekenen. Maar 't is mis
schien beter!"
Jacques Murner nam de penhouder
en schreef zijn handtekening. „Is dit
niet meer dan alleen maar de over
eenkomst betreffende de betaling van de
passageprijs? Ik ben koopman en wat
papieren betreft
Doch Westerbaan liet hem niet uit
spreken. „Maakt u zich geen zorgen,
mijnheer Murner. U heeft de passage-
prijs geheel betaald, dusHij
schraapte zich de keel. „En nu uw
dochter!" Ook Claire zette haar naam
onder het papier, dat haar voorgehou
den werd. „Dank u wel", zei Wester
baan, .en nu de anderen!"
(Wordt vervolgd)
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, SOI m Nieuwsberichten
om 6 8 en 11 uur AVRO: 6,15 Tom
Erich* (piano) 6,30 Voor de Strijdkrach
ten 7,00 De ring van Rico 7,10 Gra-
mofoonplaten 7,15 Zang- en samenspel
7,45 Niwin-klanken 7,50 Rubriek van
Wederopbouw 8,05 Echo van de dag
8,15 Bonte Dinsdagavondtrein 9,30
Avro-allerlei 9,35 Ik zou zo graag....
10,05 Buitenlands overzicht 10,2o Trio-
Pasquier 11,15 Gramofoonmuziek
HILVERSUM II, 415 m Nieuwsberichten
om 7 8 en 11 uur KRO: 6,10 Sport-
pr^atj'e 6,20 Gramofqonplaten 6,30
De1 sociale zijde van de inpoldering der
Zuiderzee 7,15 Kareol-Septet 7,30
,,Dit is leven" 7,45 Muziek 8,05 De
gewone man 8,12 Radio Philharmonisch
orkest 10,00 Canti di prigionia 10,35
West-Europees commentaar 10,45 Avond
gebed 11,15 Werken van Frokokjef
VOOR WOENSDAG
HILVERSUM I, 301 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur VARA: 8,18
Musette-klanken 12,00 Non-stop-pro-
gramma 2,15 Jeugdconcert —3,25 New
Mayfairorkest 6,15 Vara-varia 6,25
Sterker dan coit 6,30 Voor de Strijd
krachten 7j00 Lezing door drs D Boen
ders 7,15 Muziek VPRO: 7,30 Voor
de jeugd 7,45 Lezen in de Bijbel
VARA: 8,05 Dingen van de dag <8,15
Socialistisch nieuws 8,2o Het rozen-
eiland 8,55 Eugene O'Neil 9,55 Brahms
10,15 Metropole-orkest 10,45 In de
tuin der poëzie 11,15 Bruce Lowe zingt
11,35 King Cole-trio
HILVERSUM II, 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1, 7 en 8 uur NCRV: 8,15
En nu aan het werk 1,15 Vrij en blij
3,00 Omroep-orkest 6,00 Onze Ne
derlandse koren en korpsen 6,30 Piano
en orgel 7,15 Het nieuws uit Indbnesië
7,30 Het actueel geluid 7,45 Engelse
les 8,05 Programma-proloog 8,15
Besidentie-orkegt 9,00 Ons christelijk
geloof 9,25 Sweelinck-kwartet 10,00
Populaire orgelbespeling 10,30 Alexan-
dri trianti 10,45 Avondoverdenking
11,00 Avondmelodie 11,45 Gramofoon-
platen
BUREAU
ADMINISTRATIE Q
Voordam 9 - Tel. 332C
REDACTIE
Achterdam 20 - Telef. 2274
Postgiro 187294
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Radio Moskou heeft meeget
de regering der USSR aan
Evatt en aan Trygve Lie hei
weten, dat zij him opin:
gaande de oplossing van
lijnse kwestie deelt, wat bi
beslissende invloed daarvan t
kwesties zoals Duitsland, Oosl
Japan.
„De Sovjet-regering deeldi
hun mening aangaande de
van persoonlijk contact en v
vertrouwen tussen de leiders
ten bij het streven naar ve
der betrekkingen".
Het antwoord gaat vervolge
een nota, die de Sovjet-Unie
tober aan Engeland, FrankrijV
V. S. heeft doen toekomen e
werd voorgesteld „de richtlijn
kennen, waarover op 30 Au;
opperbevelhebbers te Berlijn
geworden waren".
Tevens heeft de Sovjet-U
voorgesteld, dat de raad der
nisters de Berlijnse en de Dui
tie zou bespreken, uitgaande
overeenkomst van Potsdam. D
Unie, zo zegt de brief, is nog
zelfde mening toegedaan.
De ministers van Buitenlar
ken van Frankrijk en de V. I
Schuman, Marshall, alsmede
(laatstgenoemde ter vervang
Bevin) hebben gistermiddag
in de Quai d'Orsay. Zij hebbe
steld dat tussen hun ondersch
geringen een algehele ovei
ming van zienswijze bestaat
het door haar te geven antw
de oproep van Evatt en Lie.
Truman niet naar
Truman heeft te Key W
kiaard, dat de V. S. de vler-m
den-besprekingen over Duitsla
zullen hervatten voordat de
Unie de blokkade van Berli.
opgeheven. De president zeid
nen te hebben voor een on
met Stalin. Hij zou Washingi
voor een dergelijke samenkom
ten. Zijn uitnodiging aan St:
naar Washington te komen w:
nog steeds geldig. Truman zei
min het plan tc hebben een
naar premier Stalin te zender
Betreffende zijn verhouding
minister van Buitenlandse Za
orge Marshall, verklaarde hij
thans en vroeger in volkome
eenstemming' met elkaar ware
mee, aldus Reuter, gaf hij du
kennen, dat hij wenste, dat
in zijn functie bleef. Truman
Marshall een van Amerika's
patriotten, daar hij slechts uil
lands plichtsbesef in dienst
Marshall had zich van de tijc
hij uit het leger trad steeds te
sen te trekken.
De Japanse minister-presidei
da, heeft in een proclamatie
deeld, dat de Japanse Rijksdag
den zal worden.
De proclamatie heeft in Am
se kringen grote beroering
zaakt. Men vat haar-op als.ee
ging aan de bezettende over
een inbreuk op de nieuwe g
Men verklaart, dat de Japan
ring de vertrouwenskwestie m
len en het beleid aan de meerc
partijen moet overlaten, zo d
tegen de ontbinding kanten..
De liberale partij, die na d
storting van de vorige coaliti
volge van financiële schandal
het bewind kwam, komt er o:
peld voor uit, dat zij de Amc
overheid er toe zal nopen niei
kiezingen uit te schrijven.
Vier communistische r
verworpen
De tweede Kamer heeft g
dig gestemd over vier moties,
■den der CPN bij de algemene
wingen over de rijksbegroting
week ingediend. De motie-W
waarin gevraagd wordt de lo
te verhogen tot 2,50 per weel
worpen met 75 tegen 7 stemm
De drie moties-Hoogcarspel,
treffende verhoging van" de gi
de lonen en salarissen, waa
bijslag wordt toegekepd; toi
van een bijslag aan de gepen:
den, de sociale rentetrekkers
ouden van dagen en toekenr
de bijslag op het loon aan g
beneden 23 jaar en daarmedi
gestelden, werden eveneens vei
de eerste twee bij zitten en
waarbij alleen de communiste
vóór verklaarden, de derde m
gen 7 stemmen.
Verwachting tot Donderdags
Aanvankelijk: enkele plaats
opklaringen, hier en daar vo:
van nevel of mist, weinig
Later: meest zwaar bewolk
nu en dan enige regen of r
gen en vooral aan de kust
wakkerende wind tussen Zu:
Zuid-West. Weinig verander:
temperatuur.
1
