Britse troepen naar Transjordanië
Truman wenst het Kremlin
opnieuw te benaderen
Kort Bestek
Israëlische troepen schieten vijf
Engelse vliegtuigen neer; ieder
Joods toestel thans als vijandelijk
beschouwd
Waarom Marshall heenging:
Onofficiële besprekingen met de
leidende Republikeinen?
Maandag 10 Januari 1949 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
146e Jaargang No. 7
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Neergeschoten boven
Egypte
verzoek van
Transjordanië
SoekarnoIk haat de
Nederlanders niet
Bouwplan 1949
Ziekenfondspremie tot
63 cent verhoogd
Hoop en vrees beide
gerechtvaardigd
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
■Achterdam 20, Tel. 2274
T Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
ALKMAABSCHE
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter. Familieberich
ten 20 cent per millimeter
Vraag en aanbod tot 15
woorden 1.elk woord
meer 5 cent, uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.40 per
maand, 4.per kwartaal
plus incassokosten
HOOFDREDACTEUR: A. KAPTEIN
ne spanning tussen Israel en Groot-Brittannië is gedurende de laatste dagen
U zeer gevaarlijk geworden. De Israëlische troepen hebben vijf Engelse verken
ningsvliegtuigen neergeschoten in het gebied langs de Egyptische grens. Lon
den heeft de zaak voorgelegd aan de Veiligheidsraad en heeft zijn luchtstrijd
krachten opdracht gegeven ieder Joods vliegtuig boven Egyptisch gebied als
vüandeliik te beschouwen (en derhalve aan te vallen). Engelse troepen stromen
Transjordanië binnen. De toestand wordt in Washington als vrij ernstig be
oordeeld.
vervatte protest-nota overhandigd, met
betrekking tot het neerschieten van de
vijf vliegtuigen. De vertegenwoordi
ger van Israel te Lake Success heeft
geweigerd het Britse protest over het
neerschieten van de vijf toestellen aan
zijn regering door te zenden, daar het
niet gericht was aan de „regering, van
Israel". (Engeland heeft de voorlopige
regering niet erkend. Red.)
Het Engelse ministerie van buiten
landse zaken Verklaarde, de Britse ver
tegenwoordiger bij de Veiligheidsraad
Terrence Shone te hebben opgedragen
onmiddellijk een memorandum in te
dienen, waarin gezegd wordt, dat de
Britse regering zich het recht voorbe
houdt tot het eisen van schadevergoe
ding en tot mogelijke verdere stappen.
Verloven op Malta ingetrokken.
Gisteravond werden de verloven van
de aan de wal vertoevende opvarenden
van in de haven van Valetta liggende
Britse oorlogsschepen ingetrokken.
Een dergelijke intrekking van de ver
loven is de minste maatregel, die ge
woonlijk wordt genomen, wanneer er
spanning heerst in het Midden-Oosten.
Waarnemers te Valetta brachten dit
nieuws in verband met het neerschie
ten van de Britse vliegtuigen boven de
Egyptisch-Palestijnse grens.
Commando-eenheden van de Britse
marine en luchtmachteenheden te Fa-
magusta nemen een verscherpte waak
zaamheid in acht. In de afgelopen da
gen is een aantal „Lincoln"-bommem
werpers boven Nicesia verschenen, voor
het houden van uitgebreide bombarde-
ments-oefeningen boven de baai van
Morfoe.
Men verwacht, dat nieuwe oefenin
gen van de Britse strijdkrachten op
Cyprus zullen plaats vinden.
Het Britse Vloothoofdkwartier te Va
letta (Malta), maakt bekend, dat het
14.000 ton metende vliegdekschip
„Triumph" uit Tripoli is teruggeroe
pen en een bezoek aan Tunesië heeft
afgelast. De kruiser „Phoebe" is uit de
Adriatische Zee teruggeroepen. Het
schip zou een bezoek aan Venetië ge
bracht hebben. De fregatten „Saint
Bridge Bay" en „Saint Austell Bay"
zijn van Malta naar Cyprus gevaren,
nadat de manschappen, die met verlof
aan wal waren, teruggeroepen waren.
Engelsen verlaten Israel
Reuter meldt uit Haifa, dat volgens
LIET BRITSE ministerie van lucht-
vaart deelt officieel mede: „In de
laatste paar dagen hebben vliegtuigen
van de RAF uit de kanaal-zone verken
ningen uitgevoerd om de diepte en de
omvang van de Joodse inval op Egyp
tisch grondgebied vast te stellen. Deze
verkenningen waren strikt beperkt tot
de Egyptische zijde van de grens. Op
ne .ochtend van de 7de Januari werden
twee formaties een van 4 Spitfires en
een bestaande uit een enkele Mosquito
geëscori'erd door 4 Tempest-toestellen
die op verkenning waren binnen de
Egyptische grens, aangevallen door
Joodse jagers. De vier Spitfires keerden
niet van de opdracht terug. Enkele uren
later werd een andere luchtverken-
ningsgroep, uitgezonden om nasporing
te doen naar de vermiste Spitfires,
eveneens door Joodse vliegtuigen aan
gevallen. Naar gemeld, werd een Tem
pest vermist.
De commandant van de Spitfires
meldde, dat hij 24 km b.nnen de Egyp
tische grens werd aangevallen en ge
dwongen was per parachute zijn vlieg
tuig te verlaten. Hij was gewond en
werd door een Bedoeïn nabij Birga-
Bramir, ongeveer 24 km ten Westen
van Rafah, aangetroffen. Onze vliegtui
gen hadden strikte bevelen om gevech
ten te vermijden- Met het oog op deze
ongeprovoceerde aanvallen hebben on
ze vliegtuigen thans opdracht gekregen
ieder Joods vliegtuig, dat zij boven
Egyptisch gebied tegenkomen, als vij
andelijk te beschouwen".
JE LONDEN WORDT verder offi-
cieel door het ministerie van bui
tenlandse zaken medegedeeld, dat de
Britse regering gevolg heeft gegeven
aan een verzoek van Transjordanië om
troepen naar Akaba te zenden. (Akaba
ligt bij de Palestijnse grens; het is de
enige zeehaven van Transjordanië).
De woordvoerder van het Britse mi
nisterie verklaarde, dat Engeland aan
het verzoek van Transjordanië gevolg
had gegeven, omdat dit land getrouw
al zijn verplichtingen volgens het ver
aangeboden in verband met de „slech
ter wordende toestand".
Volgens dezelfde kringen zei Sjertok
hem, dat de Israëlische regering niet
van mening was, dat de toestand ern
stig genoeg was, maar deed hij de toe
zegging, dat de Sovjet gezant op de
hoogte zou worden gehouden.
Naar gemeld, heeft president Tru
man telefonisch een onderhoud gehad
met het hoofd van de Amerikaanse
missie te Tel Aviv, prof. James McDo
nald. Deze laatste had Vrijdag op het
Israëlische ministerie van buitenlandse
zaken bijzonderheden vernomen over 't
neerschieten van de vijf vliegtuigen van
de RAF. Volgens welingelichte kringen
bespraken beide mannen de gebeurte
nissen.
Conferentie op Rhodos.
Functionarissen van de V.N. hebben
te Haifa medegedeeld, dat de bespre
kingen tussen Israëlische en Egyptische
afgevaardigden over een wapenstil
stand, welke het huidige bestand in
Zuid-Palestina zou vervangen, Woens
dag a.s. op het eiland Rhodos zullen be
ginnen.
Op
Een drietalbrieven en een verkla-
i ing van Soekarno, Agoes Salim en
Sjahrir aan de commandant van het de
tachement, dat met hun bewaking en
verzorging was belast tijdens hun ver
blijf te Brastagi op Sumatra, zijn thans
voor publicatie vrijgegeven.
De brief van Soekarno, gericht aan
majoor Geelkprken, luidt als volgt:
„Een collega van u uit Medan vroeg
me: Haat u de Nederlanders? Ik ant
woordde: neen. Mijn antwoord was op
recht. Ik haat de Nederlanders niet Ik
haat alleen de koloniale verhouding,
liet1 imperialisme. Waarom zou ik het
Nederlandse volk haten? 95 pet. van het
Nederlandse volk is evenzeer het slacht
offer van die koloniale verhouding als
het Indonesische volk, dat nu zijn vrij
heid zoekt. Ik droom van een wereld
broederschap van vrije volkeren. Een
vrij Nederland en een vrij Indonesië
echte vriendschap kan de twee verbin
den. Het kolonialisme moet weg. Ik sta
tegenover de Nederlander als mens tot
mens. Gods schepsel tegenover Gods
schepsel, waar geen haat tussen zit. U
hebt mij goed behandeld, ik dank u
daarvoor oprecht. U: de officier. Maar
bovenal u: de mens. Moge God u zege
nen!"
drag van 1946 en het herziene verdrag
van 1948 is nagekomen.
De woordvoerder weigerde te zeggen
hoeveel troepen waren gezonden. Hij
verklaarde, dat geen versterkingen ïaar
andere punten in het Midden-Oosten
waren gezonden, néch naar de eenhe
den van de RAF te Amman, noch naar
de Britse troepen in de Egyptische ka
naalzone.
De woordvoerder zeide, dat de kwes
tie een „ernstige" aangelegenheid was
voor de Britse regering. Hij wees op
wat hij noemde „niet geprovoceerde
Joodse agressie" tegen de Arabische ge
bieden van Palestina vlak voor Kerst
mis en de Joodse invallen in Egypte en
constateerde, dat de laatste berichten
uit het Midden-Oosten duidelijk aan
toonden, dat Joodse troepen zich nog
steeds op Egyptisch grondgebied be
vonden. De woordvoerder maakte
duidelijk, dat naar de mening der En
gelsen de vooruitzichten op het staken
y-hnt vuren afhangen van de terug
trekking van Joodse troepen van Egyp
tisch grondgebied.
In diplomatieke kringen te Londen
gelooft men, dat het besluit van Trans
jordanië om zich te beroepen op zijn
verdrag met Engeland het vooruitzicht
op directe onderhandelingen met Israel
en de Arabische landen ter verzekering
van een permanente regeling zeer ver
troebelt.
In welingelichte kringen te Washing-
dat mon van te zijn,
1 v.,Yan Engeland verontrus
tende mogelijkheden in zich verborgen
zou kunnen houden. Het State Depart
ment weigerde vooralsnog commentaar
televeren.
Tr i j mAF wordt versterkt.
Volgens uit de Transjordaanse hoofd
stad Amman ontvangen berichten is
Engeland doende zijn luchtmacht' in
Transjordanië te versterken.
Gemeld wordt, dat de Britse lucht-
j®nacht voorraden benzine en ammuni
tie aanlegt en dat Britse vliegtuigen,
habij de Zuid-Palestijnse grens, ver
kenningsvluchten boven Transjordaans
gebied uitvoeren.
Engeland protesteert.
B De Britse delegatie bij de Verenigde
'-■Naties heeft aan de Israëlische afge-
SVaardigden een in krachtige termen
gewoonlijk betrouwbare bron Britse
onderdanen van de Consolidated Oil-
refineries te Haifa uit Israel geëvacu
eerd worden. Naar verluidt heeft de
eerste groep gistermiddag het vliegveld
te Haifa verlaten met Cyprus als be
stemming.
Sovjet Unie biedt hulp aan.
De Sovjet gezant in Israël, Pawal
Versjof, heeft gisteren een bezoek ge-
oracht aan de Israëlische minister van
Buitenlandse Zaken, Mosje Sjertok. Hij
heeft, aldus verluidt in politieke krin
gen, Israel de steun van de Sovjet-Unie
Minister In 't Veld heeft in de memo
rie van antwoord van het voorlopig
verslag van de Tweede Kamer onder
meer het bouwplan voor 1949 bekend
gemaakt. Dit bouwplan sluit met een
bedrag van 1300 millioèn. Daarbij zijn
r.og buiten beschouwing gelaten de
werken waarvoor geen of weinig ma
terialen nodig zijn.
Van deze 1300 millioen zullen 400
millioen voor de woningbouw worden
gebruikt. Een grote post vormen ook de
weg- en waterbouwkundige werken
295 millioen) en de bedrijfsgebouwen
voor nijverheid, handel en verkeer
240 millioen).
In de memorie van antwoord wordt
er op gewezen, dat de grootste moeilijk
heden voor de uitvoering van de onder
handen zijnde werkzaamheden van het
bouwplan 1949 liggen bij de materiaal
voorziening. Deze is door het tekort aan
deviezen ten behoeve van de bouwnij
verheid onvoldoende en daardoor wordt
de arbeidsproductiviteit op het werk
nadelig beinvloed.
Alle ziekenfonds-organisaties hebben
in principe besloten de premie voor
ieder betalend vrijwillig verzekerd lid
per week met 13 cent te verhogen.
Voor de meeste verzekerden betekent
dit, dat zij in plaats van 50 cent met
ingang van 17 Januari a.s. 63 cent per
week zullen moeten betalen. Het be
sluit werd noodgedwongen en onder
ernstig protest genomen, daar het ver
werpen daarvan de financiering der af
deling vrijwillige verzekering in 1949
onuitvoerbaar zou maken".
Engeland en de conferentie in
India over Indonesië
De Engelse minister van buitenlandse
zaken, Bevin, heeft een onderhoud ge
had met de Hoge Commissarissen van
het Britse Gemenebest, waarbij de
minister voor de gebieden van het Ge
menebest Noel Baker, aanwezig was.
Uit gewoonlijk betrouwbare bron ver
nam Reuter, dat deze bijeenkomst plaats
had ter bespreking van de houding van
de diverse regeringen van hét Gemene
best jegens de Aziatische conferentie
met betrekking tot Indonesië, die door
de regering van India is bijeengeroe
pen.
OPERATIE OP TELEVISIE.
Als onderdeel van de Leidse Diesda-
gen, zal op 5 Februari bij een operatie,
die door prof. dr. W. F. Suermondt
uitgevoerd wordt in het academisch
ziekenhuis, de televisie worden toege
past voor het overbrengen van het
beeld naar een nabijgelegen collegezaal,
waar ongeveer 150 genodigden op deze
wijze de operatie kunnen gadeslaan.
Dit experiment, dat technisch door Phi
lips verzorgd zal worden is het eerste
in Europa.
Proefnemingen voor plaatsen
van kunstmatige maan
Men verwacht, dat in de komende
maanden in de V. S. de eerste proefne
mingen gedaan zullen worden met be
trekking tot het plaatsen van een
kuhstmatige maan op de evenwichts-
grens van de aantrekkingskracht der
aarde. De door het leger toegepaste
methode bestaat in het afschieten van
een klein raketprojectiel vanaf een
verbeterd type V-2, wanneer deze laat
ste zijn uiterste hoogte heeft bereikt.
Voordat men een kunstmatige maan
van voldoende grootte zal kunnen af
schieten om uitvoering te kunnen ge
ven aan het in handen van de „com
missie inzake geleide projectielen" ge
geven werkprogramma, zal men een
middel moeten vinden ter overwinning
van de weerstand van de lucht aan
een dergelijk groot projectiel en een
verbeterde voortbewegingsmethode met
behulp van kernenergie.
Viruly met zijn postvliegtuig
weer gestart
De KLM-Constellation PHTDB, onder
commando van de gezagvoerde A. Vi
ruly, heeft haar reis met de post voor
Indonesië naar Batavia vanuit Dahran
gisteren kunnen vervolgen.
Nader vernemen wij, dat Viruly met
het postvliegtuig te Batavia is geland.
(Van onze diplomatieke mede
werker)
JfORT NADAT de kleine man van
Missouri met zijn herkiezing tot
president van de "Verenigde Staten
vriend en vijand verbaasd had de
Amerikanen beschouwen Truman's
overwinning, naar onlangs gebleken is,
als de „top-story" van de laatste jaren
kon men in diplomatieke kringen
vernemen, dat nu de „ministeriële" da
gen van Marshall, Lovett en Forrestal
(de man, die de Amerikaanse defensie
beheert) geteld waren. Ik zet het woord
„ministeriële" met opzet tussen aanha
lingen, want ministers in de zin, die wij
aan dit woord hechten, kent Amerika
niet. In Amerika spreekt men van se
cretarissen en onder-secretarissen; zij
zijn in feite hoge staatsambtenaren, die
worden benoemd en ontslagen door de
president. Of hun macht groot dan wel
klein is, hangt af van de vraag, of de
president een zwakke of sterke figuur
is.
Truman werd tot zijn herkiezing al
gemeen beschouwd als een betrekkelijk
zwak regeerder. Er zat weinig lijn in
zijn bewind en daarom konden zijn se
cretarissen veelal op eigen houtje en
dikwijls tegen elkaar in politiek ma
liën Eerst tijdens zijn verkiezingscam
pagne gaf Truman blijk, er wel degelijk
eigen inzichten op na te houden. Ter
wijl Marshall in Parijs bezig was de
door het State Department vastgestel
de politiek ten aanzien van de Sovjet-
Unie uit te voeren, doorkruiste Truman
plotseling deze koers met de aankondi
ging, zijn vriend Fred Vinson, de opper
rechter, als speciale afgezant naar Sta
lin te zullen zenden, ten einde te trach
ten, alsnog tot een vergelijk met het
Kremlin te komen. Dit bracht het State
Department en het departement van
Defensie op hun achterste benen. For
restal en Lovett deden alles om de pre
sident van zijn voornemen af te hou
den en Marshall vloog haast-je-rep-je
van Parijs naar Washington om per
soonlijk zijn bezwaren te laten horen.
De president liet zich bepraten.
Het resultaat van de verkiezingen
echter moest hem wel tot de overtui
ging. brengen, dat het Amerikaanse
volk hem zijn- ongebruikelijke toenade-
China vraagt bemiddeling
Volgens een bericht uit Nanking zou
de Chinese regering de V.S., Engeland
.en Frankrijk verzocht hebben als be
middelaars in de Chinese burgeroorlog
op te treden.
Volgens Republikeinse kringen in
Batavia zouden er door de Nederlan
ders pogingen worden gedaan om on
officiële besprekingen met Republi
keinse leiders te openen. Naar men
veronderstelde zouden gelijke toenade
ringspogingen ook worden gedaan bij
de Republikeinen in Djokja. Deze stap
pen zijn niet ver gevorderd in Batavia,
ofschoon er een kleine verandering in
'iniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiviuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiunilliliiiiuiiii
JAL VAN HONGAREN vinden het
niet leuk meer in hun vaderland.
Elke dag komen er tussen de tien en
twintig Beieren binnen. In totaal zijn
^AALWIJK weet wat uitgaan is!
Dertienduizend inwoners heeft het
plaatsje en er werd in 1948 ruim
40.000 gulden aan vermakelijkheidsbe
lasting opgebracht. Dat wil zeggen,
dat de Waalwijkers in twaalf maan
den 222000 gulden aan vermakelijk
heden uitgaven. Dat is ruim 17 gulden reeds 16.000 Hongaren dit land op on-
per dorpsgenoot, van baby tot grijs- wettige wi)ze binnengekomen. De ge-
- wezen rijksbestuurder H'orthy is op
aard. In Waalwijk staan de blom- weg naar Portugali waar hy yich
rnetjes altijd buiten. Als tegenstelling nitief vestigen zal. In Enschedé werd
een bericht uit Frankrijk. Twee om- bij de collectes voor het WiLhelmina-
roepers der Franse radio, Francis Ber- fonds tot bestrijding van de kanker
nard en Jean Nohain, hebben tot de een bedrag van 107.528 opgehaald,
luistervinken het verzoek gericht om Dit is 1.07 per hoofd van de bevol-
oude, versleten en gescheurde bankbil- king, waardoor Enschedé het hoogste
jetten aan hen op te zenden, teneinde gemiddelde in den lande heeft be-
hiermede een dorp te herbouwen. De haald. Winterswijk komt op de tweede
luisteraars voldeden aan dit verzoek plaats met f 1.06 per hoofd. De direc-
en binnen enkele dagen was er een tie van het stedelijk museum te Am-
millioen oude bankbiljetten bijeen, sterdam verleende het praedicaat
Epron, een dorpje in Normandië, dat
tijdens de gevechten in 1944 volkomen
met de grond gelijk gemaakt was,
werd door het lot aangewezen om van
deze hulp te profiteren om weer op
gebouwd te worden. En nu we tóch in
de geldzaken zitten: Joe Louis, de
zwarte wereldkampioen boksen zwaar
gewicht, heeft een aanbod van een
circus gekregen om- voor een bedrag
van 500.000 dollar te werken. Hij zal
daarvoor twee maal per dag een de
monstratie moeten geven, doch zal in
een eigen wagen rond reizen, terwijl
alle onkosten voor hem betaald wor
den. 't Is raar verdeeld op de aardbol,
vrienden.
„schilderij van de week" voor de week
7'j<y
Soahorno heeft ons Itefl
van 8 tot 15 Januari aan een kinder
tekening van een Nederlands kind, ge
titeld „in het circus". Nazaat van
Rembrandt en Van Meegeren!
pEN DOOR RAKETTEN voortgestuw
de „Bell X 1", een Amerikaans
supersonisch vliegtuig, is in Californië
voor het eerst op eigen kracht opge
stegen en bereikte in de tijd van een
minuut en veertig seconden een hoog
te van ongeveer achtduizend meter. In,
de loop van 1948 zijn in Polen meer
dan honderd rechters in openbare aan
klagers op non-actief gesteld of ont
slagen in het kader van de „democra-
tiseringscampagne" Kan je nagaan
Aan de Duitse architect Dr. Georg An
ger is de opdracht verleend tot het
bouwen van een nieuw keizerlijk
paleis voor de negus van Abessynië.
Volgens een door de gerechtelijke
autoriteiten te Buenos Aires benoemde
commissie van onderzoek heeft Louis
Dreyfus, die in 1940 in Frankrijk is
gestorven, in Argentinië een persoon
lijk bezit nagelaten ter waarde van
meer dan tweehonderd-millioen pesos
(ongeveer honderdmillioen gulden)
Soms heeft zelfs een Dreyfus geluk!
De centrale opiumraad van de V.N
hreft in zijn jongste jaarrapport mel
ding gemaakt van „enorm verbruik
van heroïne, dat doorniets gerecht
vaardigd kan worden", vooral in Fin
land en Italië alsmede in Nieuw-Zeé-
land, Zweden, Australië en Canada.
Van Australië is het nog zo'n beetje te
begrijpen.
de Republikeinse zienswijze op te mer
ken valt.
De Republikeinen zouden niet aange
drongen hebben op terugtrekking van
de troepen, doch op wijzigingen in de
vorming van de federale interim rege
ring, teneinde de Republikeinen in
staat te stellen samen te werken, zon
der al te groot geweld te moeten doen
aan hun beginselen. De voorgestelde
veranderingen, zouden een verminde
ring van de tijdelijke macht van de
Vertegenwoordiger van de Kroon, een
vermeerdering van de macht van de
interim regering en een vaste datum
voor de overdracht van de souvereini-
teit inhouden.
De Republikeinse leiders, die zich
thans in Batavia bevinden, n.l. dr. Su-
pomo, dr. Darmasitiawan en prof. Su-
jeno, hebben geen contact met de lei
ders op Banka of in Djokja.
Ondanks de verandering in de ziens
wijze, hebben enige Republikeinen de
brief, die Soekarno aan de Nederland
se commandant van het bewakingsde
tachement heeft geschreven, als te
vriendelijk becritiseerd.
ringspoging tot het Kremlin geenszins
kwalijk genomen had. Dit verstevigde
Truman in zijn besluit, het nog eens te
proberen. En daar men in diplomatieke
kringen wist, dat Marshall, Lovett en
Forrestal niet aan een dergelijke poli
tiek zouden willen medewerken, doken
de geruchten van hun toekomstig af
treden onmiddellijk op. Toen deze ge
ruchten later door het Witte Huis wer
den gedementeerd en toen zelfs nadruk
kelijk werd verzekerd, dat Truman geen
enkele verandering in het team zijner
voornaamste medewerkers zou aanbren
gen, nam men aan, dat de president op
nieuw voor de argumenten van Mars
hall en zijn aanhang, die de aan de door
Truman gewenste buitenlandse politiek
verbonden gevaren veel groter achtten
dan de mogelijke voordelen, gezwicht
was. Deze overtuiging hield stand tot
eind December, toen Truman tijdens
een speechje in Kansas City verklaar
de, dat „zekere Russische leiders even
verlangend zijn als ik naar een ac-
coord". Een week later, op 3 Januari,
dienden Marshall en Lovett hun ontslag
in en thans moet men afwachten, of
Forrestal tot de zienswijze van de pre
sident bekeerd is, dan wel binnenkort
met zijn gezondheid te kampen zal krij
gen.
VV7AT ER NU verder gebeuren zal?
De uitlating van de president over
zekere" vredelievende Russische lei
ders wordt nergens au serieux geno
men. Het is immers maar al te goed be
kend. dat wanneer eenmaal het Polit
buro, waarvan Stalin secretaris is, een
besluit genomen heeft, privé-opvattin-
gen in Rusland verder taboe zijn. Zelfs
vooraanstaande politici als Molotow en
Wisjinsky voeren steeds, zonder een
enkele .uitzondering, de „wil van de
partij" uit. Hoogstens is het mogelijk,
dat er in het Politburo een zekere te
genstelling bestaat tussen degenen, die
de „onvermijdelijke" ineenstorting van
het kapitalisme bijna onmiddellijk ver
wachten en degenen, die geloven, dat
het kapitalisme nog wel enige jaren
stand zal houden en daarom voorstan
der zijn van een tactisch vergelijk, dat
het Westen „week" moet maken. Maar
zelfs de laatste zienswijze vertegen
woordigt, indien zij al bestaat, nauwe
lijks een verlangen naar echte overeen
stemming.
Toch is men in Washington, naar de
reactie van Marshall en Lovett bewe
zen heeft, niet geneigd de episode van
Kansas City af te doen als een ietwat
ondoordachte improvisatie van Tru
man, ten beste gegeven tijdens een ge-
noegelijk etentje. Daarvoor is in de eer
ste plaats het probleem, hoe een redelijk
aanvaardbaar vergelijk tussen de V.S.
en de S.U. tot stand te brengen, te be
langrijk. Men kan zelfs zeggen, hier te
doen te hebben met een enkel probleem,
dat alle andere vraagstukken omvat.
En in de tweede plaats dit hebben
ongetwijfeld ook Marshall en Lovett
zich gerealiseerd zijn tot nu toe alle
toenaderingspogingen, ondernomen via
de gebruikelijke diplomatieke kanalen
en de debatten in de Verenigde Naties,
met een fiasco geëindigd. Misschien
heeft Truman derhalve gelijk, indien
hij meent, dat, waar alle formele acties
mislukt zijn, een stap langs ongebrui
kelijke wegen, zoals bijvoorbeeld een
quasi-terloops gemaakte opmerking tij
dens een onofficiële lunch (Kansas Ci
ty) wellicht succes kan hebben. Deze
methode heeft iets weg van de door Sta
lin toegepaste, die er van houdt bepaal
de meestal niet overduidelijke me
ningen te uiten in interviews met ver
tegenwoordigers van de pers of in ge
sprekken met buitenlanders, die in een
niet-officiële functie het Kremlin be
zoeken.
Wat gebeurt er met de
republikeinse leiders
In officiële kringen te Batavia kon
den nog geen aanwijzingen worden ver
kregen omtrent de Nederlandse voor
nemens met de republikeinse leiders
Het schijnt, dat Nederlandse autoritei
ten en sommige der; federalisten er te
gen gekant zijn, hen thans onbeperkte
bewegingsvrijheid toe te staan.
Prinsesjes in het circus
Zaterdagmiddag brachten temidden
van een twaalftal vriendinnetjes de
prinsesjes Beatrix en Irene een bezoek
aan circus Strassburger te Amsterdam.
Het jeugdig gezelschap arriveerde on
gemerkt aan het circus in drie taxi's
en de prinsesjes bleven bijna geduren
de de gehele voorstelling onopgemerkt
Zij amuseerden zich uitstekend.
JN IEDER GEVAL slaagde president
Truman in Kansas City erin, de
Russen te vertellen, dat hij zich niet
meer zou laten vangen in een Yalta- of
Potsdam-„compromis", maar dat hij het
prettig zou vinden zijn loopbaan te be
kronen met een echte vrede en dat hij
bereid is te geloven, dat er in Rusland
mannen zijn, die hetzelfde wensen als
bij. Men moet toegeven, dat deze ma
nier om de Russen te benaderen nog zo
slecht niet is en men kan er van opaan,
dat Truman, wanneer deze poging niet
slaagt, zo nodig een tweede en een der
de zal ondernemen.
Nu is het natuurlijk geenszins zeker,
dat deze pogingen inderdaad succes zul
len opleveren. En daar tot nu toe nie
mand een weg heeft ontdekt, om de on
getwijfeld wijde kloof tussen West en
Oost te overbruggen, is het zelfs moge
lijk, dat Truman's vredespolitiek meer
gevaren dan voordelen in zich bergt.
Het is een diep water, waarin de presi
dent zich gewaagd heeft en hij zal een
uitstekend zwemmer moeten zijn, om
ongedeerd de overzijde te bereiken.
Marshall en Lovett geloven niet in een
dergelijke hoedanigheid van hun rege
ringshoofd Anderzijds is het duidelijk,
dat wanneer Truman slaagt, waar mees
ters als Roosevelt en Churchill faalden,
zijn naam met gulden letters in het
boek der historie geschreven zal wor
den.