De radioverbinding begon
op 12 Haart 1942
Zondag doet de totalisator zijn intrede
avontuur
Geheimen rond het England-Spiel (2)
best!
Katholieken schenken de
Paus 'nkorte-golf-zend er
WOENSDAG 30 MAART 1949.
Gedurende 20 maanden vielen enorme voorraden
Engels materiaal in
HET
BB U4A-01M
O
houwekda
ïiep>
ar is gevaarlijk.
iter, en vooral
Ptijd, zijn de
ves aan op-
vitamines, die
de zomer en
opgeteerd.
Ie gevoel van
steloosheid en
aronder thans
sen zuchten,
>lg van.
de natuur ons
groenten die,
d, alle stoffen
onder het vi-
vatten, welke
;m thans zo
t Help Uzelf
ke tijd door.
KA W
EXTER
ie smokkelboot
orziet". „En dan
van dit schip
opetand te be
ll.
ENGLAND-SPIEL begon op
13 Maart 1943. Niet eerder, zoals
door enkelen wordt beweerd. De ge'
ruchten, dat de Duitsers reeds eerder
verbinding met de geheime dienst in
Londen hadden, zijn waarschijnlijk ont
staan door het feit, dat de Peiltrup
van de S.D. reeds veel vroeger actief
was bij het opsporen van geheime
zenders, die in Nederland werkten.
Maar tussen het uitpeilen van zenders
in Nederland en het leggen van radio
contacten met Engeland is een hemels
breed verschil. Het is bekend, dat op
31 Augustus 1941 de agent Hans Zo
mer werd uitgepeild en gearresteerd.
Het uitpeilen geschiedde met behulp
van peilwagens der S.D., die door het
afluisteren van de morse-zendingen
steeds dichter het punt van uitzending
konden naderen en ten slotte met be
slistheid konden vaststellen waar de
zender stond.
Het was in Bilthoven, Hans Zomer
werkte daar ten huize van de familie
Sickinga; Jaap Sickinga hielp hem
trouw. Beiden werden gearresteerd en
hebben hun werk voor de vrijheid la
ter voor het vuurpeloton moeten boe
ten. Een andere medewerker, Tonny
i Fauchy wist te vluchten en vond een
schuilplaats in het rusthuis van zus
ter P. C. Balk aan de Soestdijkse weg
39, waar men hem in het bed van een
5 verpleegde legde, die in een schuil
plaats werd verborgen. De andere dag
kwamen de Duitsers een huiszoeking
doen, maar zuster Balk wist hen met
een zo onschuldig gezicht om de tuin
te leiden, dat zij Tonny Fauchy voor
de verdwenen verpleegde aanzagen.
(Deze verpleegde, de heer Wim Tuyn,
heeft, zonder het zich bewust te zijn,
later een belangrijke rol gespeeld in
het England-Spiel; wij komen daar
nog op terug).
Bij de arrestatie van Hans Zomer
werd door de Duitsers een zeer aan
zienlijke hoeveelheid spionnagemate-
riaal gevonden. Door het afluisteren
had men de code reeds kunnen con
strueren, maar men kende niet zijn
security-check. Een security-check is
een afgesproken teken (verkeerde let
ter, omgekeerd getal of iets dergelijks)
dat meegeseind wordt om de ontvan
ger te doen weten, dat alles in orde
is of om hem te doen weten, dat de
zaak „besmet" is. Oberstleutnant Gis-
kes, die Referatsleiter was van af-
F deling III F van de Abwehrstelle, en
Joseph Schreieder, die Kriminal-Di-
rektor van de S.D. was en later zulk een
grote rol zou spelen in het England-
Spiel, deden alles wat ze konden om
Hans Zomer er toe te brengen zijn
security-check prijs te geven. Hij bleef
echter hardnekkig zwijgen en de
Duitsers konden geen radiospel spe
len.
In October 1941 peilde de S.D. een
zender uit, die werkte in een pand
aan het Bezuidenhoutte Den Haag.
De agent kon nog vluchten; de S.D.
moest zich tevreden stellen met alleen
de antenne en een beetje onbelangrijk
materiaal. Ook toen konden de Duit
sers dus geen spel opzetten.
OP 13 MAART 1943 kregen de Duit
sers over de zender van de gear
resteerde agent Lauwers voor het
eerst verbinding met de Engelse ge
heime dienst in Londen. En die ver
binding die geleidelijk werd uitge
breid tot in totaal 18 lijnen bleef
bestaan tot 1 April 1944, toen Giskes,
bij wijze van sinistere Aprilmop dé
relatie afbrak met het seinen van het
volgende telegram:
„Aan de heren Blunt, Bingham en
Co., Ltd. Tot onze spijt hebben wij be
merkt, dat u probeert in Nederland
zaken te doen zonder onze medewer
king. Wij betreuren dit zeer, aange
zien wij toch gedurende lange tijd tot
wederzijdse tevredenheid als uw
alleen-vertegenwoordiger in Holland
zijn opgetreden. Wij beloven u echter,
de agenten, die u verder nog zult zen
den, met dezelfde welwillendheid en
nauwkeurigheid in ontvangst te zullen
nemen als tot dusver".
De Duitsers hadden toen reeds vier
maanden de indruk, dat in Engeland
de ogen __waren opengegaan en dat
men daar het spel „door" had. Dit
was inderdaad het geval.
Maar eer het zover was waren zes
tig geheime agenten, die uit Engeland
handen der Duitsers
waren gekomen, in handen der Duit
sers gevallen; niet minder dan 95 maal
verscheen een vliegtuig van de R.A.F.
boven Nederland om op de plaatsen,
die tevoren draadloos door de Duit
sers waren opgegeven, containers uit
te gooien. In totaal vielen op die wijze
ongeveer 600 containers (die aan pa
rachutes naar beneden kwamen zwe
ven) voor de voeten van Schreieder
en zijn speciale „heide-eommando".
Iedere container bestond uit een groot
gummi-omhulsel, waarin vijf of zes
blikken trommels waren verpakt. In
die trommels zaten wapens, munitie,
schoenen, regenjassen, bankpapier,
oorlogsgeheimen, zenders en peil
bakens voor de ontvangst.
Wil men cijfers? Drieduizend wa
pens, waaronder 150 machinegeweren,
500 stenguns, 2000 revolvers, tien
duizenden handgranaten, 300.000 pa
tronen, vele tonnen springstoffen en
sabotagemateriaal van het nieuwste
fabrikaat. Veel er van werd direct
doorgezonden naar Berlijn, waar de
legerleiding er haar winst mee deed.
Bovendien kwam aan geld ongeveer
350.000 aan de parachutes naar be
neden; het werd verdeeld tussen S.D.
en Wehrmacht.
Twintig maanden lang ging dit af
schuwelijke spel door. Het is van be
lang, te onderzoeken wie de spelers
en wie de bedrogenen waren aan beide
zijden van de radioverbinding. Daar
over in een volgend artikel.
is Supeno vermoord?
Het Republikeinse bureau te Londen
heeft beweerd, dat Supeno, de 28-ja-
rige minister voor wederopbouw in de
Republikeinse noodregering, door Ne
derlandse troepen op Java is „ver
moord". In de bekendmaking wordt
gezegd, dat mr. Supeno werd onder
vraagd. doch standvastig enigerlei in
lichting weigerde. De Nederlandse troe
pen schoten hem toen door het hoofd",
aldus het Republikeins bureau.
Republiek verzoekt doorgang
De Republiek heeft verzocht om een
„tijdelijke doorgang" in Indonesië, tot
steun voor het herstel van de ruilhan
del met het overige deel van Azie en
het gebied van de Stille Oceaan.
Dit verzoek werd door de Republi
keinse afgevaardigde Utoyo op de bij
eenkomst van de Economische Com
missie voor Azie en het Verre Oosten
te Bangkok naar voren gebracht. Hij
zeide, dat een doorgang noodzakelijk
was voor het ontvangen van de 20.000
ton rijst die de internationale nood-
voedselraad voor-dit jaar heeft toege
wezen.
CONFERENTIE PREMIERS VAN HET
GEMENEBEST
Premier A'ttlee heeft in het Britse
Lagerhuis bekend gemaakt, dat de
eerste ministers van het Gemenebest
op 21 April te Londen zullen bijeen
komen. Zij zullen kwesties in over
weging nemen, die niet volledig be
sproken werden tijdens de in October
gehouden vergaderingen van eerste
ministers, o.a. zekere constitutionele
vraagstukken, aldus Attlee.
Franse kruideniers zijn de
distributie moe
De Franse kruideniers hebben
besloten tegen de verordeningen
der regering in van 5 April af
over te gaan tot de vrije verkoop
van chocolade, spek, margarine,
groenten en eetbare vetten. Olie
en alle melkproducten zullen zij
van 1 Mei af vrij verkopen. Het
besluit is bekend gemaakt na een
besloten zitting, welke Maandag
avond door het kruideniersver-
bond was belegd.
Naar, aanleiding hiervan heeft
het hoge commissariaat voor de
voedselvoorziening een verkla
ring uitgegeven, waarin de krui
deniers tegen „overhaast optre
den" worden gewaarschuwd. Dit
zou het vrij worden van de voed-
selverkoop in gevaar brengen.
Mislukte aanval
op trein
Dezer dagen werd op de suikeron
derneming Djatibarang bij Brebes een
met brandhout beladen trein ten zui
den van de onderneming in de Djati-
bossen tussen Srengseng en Songom
door een bende van ruim 100 man
aangevallen. Deze bende was bewa
pend met een brengun, een Japans
machine-geweer en enkele stenguns
en geweren.
De aanval had plaats op het ogen
blik dat arbeiders bezig waren met
opladen onder bescherming van zes
man ondernemingswacht. Twee wach
ters stonden op de locomotief en open
den direct het vuur op de aanvallers.
De andere vier zochten dekking en
openden eveneens het vuur. Zij bleven
vuren tot de arbeiders zich in veilig
heid hadden kunnen stellen en de ma
chinist de gelegenheid had gehad zijn
machine in veiligheid te brengen door
in volle vaart en onder zware beschie
ting langs de smalle bosbaan naar de
onderneming te rijden. Eerst daarna
trokken de ondernemingswachters zich
terug in het bos en kwamen met hun
wapens weer op de onderneming. Aan
dc leden van de ondernemingswacht en
aan de machinist is een beloning toe
gekend.
Gaen Indonesiërs
geëlectrocuieerd
De Republikeinse noodregering op
Sumatra heeft dezer dagen in een ra
dioboodschap verklaard, dat door de
Nederlanders 60 Indonesische studen
ten geëlectrocuteerd zouden zijn, als
représaille tegen de recetnte aanval op
Djokjakarta. De vertegenwoordiger van
India heeft in de Veiligheidsraad op
deze mededeling gewezen en verklaard,
dat zijn interventie bij de Veiligheids
raad was gevraagd inzake deze wreed
heid. Van officiële zijde vernemen wij
thans, dat het bericht van iedere grond
ontbloot en het product van Republi
keinse radiopropaganda is.
Z. H. Paus Pius XII herdenkt op 3
April zijn 50-jarig priesterfeest en ont
vangt dan van Katholiek Nederland
een 100 K.w. korte golfzender, bestemd
voor de wereldomroep van Vaticaan
stad, daar de tot dusver gebruikte in
stallatie niet meer voldoet. Het cen
traal comité voor het heilige jaar te
Rome heeft een schrijven gezonden
aan alle bisschoppen over de gehele
wereld om medewerking aan de reor
ganisatie en herhouw van radio Vati-
cana. Dit moet worden uitgebreid tot
een groot zendstation met verscheidene
korte golfzenders van groot vermogen
voor omroep in Europa. Technisch
kunnen dan alle wereldstreken bereikt
worden. Een groot terrein is 20 km
buiten Rome voor de installatie aan
gekocht. Een stichting „Radio anno
Santo" is gevormd voor de levering
van de door Nederlandse Katholieken
te geven korte golfzender. De schen
king is mede bedoeld als een concreet
antwoord op de aanvallen op de ka
tholieken van achter het ijzeren gor
dijn. Op 3 April wordt in alle- Neder
landse Katholieke kringen een collec
te gehouden en op de vooravond daar
van zal de actie door de radio worden
ingeleid. Een groot aantal vooraan
staande katholieke Nederlandse auto
riteiten heeft zitting genomen in de
Stichting. In het erepresidium nemen
de Aartsbisschop en de vier Neder
landse bisschoppen zitting.
BruneelLapebie wonnen
Zesdaagse
De Parijse Zesdaagse is gewonnen
door het Belgisch-Franse koppel Bru
neelLapebie. Het eindklassement
leidt:
1. BruneelLapebie (Belg.-Frankr.)
720 pnt. Op één ronde: 2. Bruylandt
Adriaenssens (Belgie)) 159 pnt. Op
twee ronden: 3. KintVan Steenber
gen (Belgie) 341 pnt.; 4. StromAr
nold (Australië) 280 pnt.; 5. Seres
Pellenaers (Frankr.-Nederl.) 220 pnt.
Alle overige koppels eindigden met
vier of meer ronden achterstand op
de leiders.
Soldaten beloond
De directie van de Societe Interna
tionale de Plantations et de Finance
betoonde haar dankbaarheid aan een
peloton van 32 Nederlandse soldaten,
die de ondernemingen Tobian en Per-
lebian onder moeilijke omstandighe
den door hun doortastend optreden
hebben gevrijwaard van vernielingen,
door voor ieder dezer soldaten in
Holland een spaarbankboekje te ope
nen met een flink geldsbedrag. Het
I desbetreffende peloton bezette deze
ondernemingen met grote snelheid
gedurende de tweede politionele actie
waardoor belangrijke vernielingen wer
den voorkomen.
SOWJET-KOLONEL NAAR WEST-
DUITSLAND UITGEWEKEN?
Het met Amerikaanse licentie wer
kende blad „Abend" verklaart, dat ko
lonel Brussin, commandant van een
Sowjet-tankregiment in Jena (Sow-
jetzone), naar de westelijke zones uit
geweken is. Enige leden van zijn staf
werden eveneens vermist en de ge
heime Sowjet-politie en de Duitse
„volkspolitie" waren niet in, staat hen
op te sporen.
Het officiële Sowjetrussische voor
lichtingsbureau te Berlijn ontkende
iets van de berichten af te weten.
Pim, Pam en Pom en het Afrikaanset avontuur
24' ,.Pim' Pam en Pom vinden het
heerlijk, dat Pepi bij hen is gekomen
en ze kunnen niet genoeg luisteren
naar de verhalen van Pepi over zijn
verre vaderland, Afrika. „Hè, ik zou
er best eens een kijkje willen nemen",
zegt Pim zuchtend. „Nou. ga dan met
me mee", zegt Pepi. „Mijn vader zal
je heus goed ontvangen. Hij is de
baas over alle apen in ons bos".
Nee, dat gaat niet", antwoord Pim.
„Moeder zou het nooit goed vinden"
„Zeg Pepi", roept Pam dan eensklaps.
„Als jou vader baas is over alle apen,
dan is hij toch een koning?"
„Ja, dat is mijn vader ook!" zegt
Pepi. Nu weten Pim, Pam en Pom
helemaal niet hoe ze het hebben. De
vader van Pepi is een koning. „Ja,
maar.dan ben jij een prins?" sta
melt Pim. „Ja, dat ben ik ook", ant
woordt Pepi weer.
„Maar waarom heb je dat dan niet
gezegd?" roept Pom. Als je een prins
bent, kun je toch zo maar niet ge
woon met ons in een hok slagen?"
Boeten wegens verkoop van
prikkellectuur
Het kantongerecht te Sittard begon
gistermiddag met de behandeling van
de zaak tegen D. en P., die ervan wor-
deïf beschuldigd lectuur te hebben ver
kocht, welke in staat werd geacht om de
zinnelijkheid van de jeugd te prik
kelen. Bij het begin der behandeling
zeide de kantonrechter, mr. P. J. H.
M. Hobus, het wenselijk te achten de
zaak met gesloten deuren te behande
len, omdat openbare behandeling de
openbare zedelijkheid zou kunnen
schaden.
De verdediger, mr. O. G. Veenstra
uit Amsterdam, had bezwaren tegen
een niet openbare behandeling. Er
werd evenwel toch toe overgegaan. De
ambtenaar van het Openbaar Ministe
rie eiste achtmaal f 50 boete subsi
diair 25 dagen hechtenis en een voor
waardelijke straf van f 100 subsidiair
50 dagen hechtenis met een proeftijd
van twee jaar.
Verhoging van ziekenhuis
tarieven
Volgens de prijzenbeschikking zie
kenhuistarieven, mogen de wettelijk
geoorloofde prijzen, welke voor ver
pleging in ziekenhuizen en sanatoria
in andere klassen dan de laagste vóór
de inwerkingtreding van deze beschik
king ten hoogste mochten worden be
dongen of aanvaard met ingang van 1
April worden verhoogd met ten hoog
ste 1.per verpleegdag.
Een zelfde verhoging mag ten aan
zien van de laagste klasse worden toe
gepast tenzij vóór de inwerkingtreding
van deze beschikking de wettelijk ge
oorloofde prijs per verpleegdag: 8.
of meer bedroeg, in welk geval geen
enkele verhoging mag worden toege
past, of meer dan 7.doch minder
dan 8.— bedroeg, in ifrelk geval de
verpleegprijs mag worden verhoogd
tot ten hoogste 8.per verpleegdag.
Duindigt heeft de primeur
Vier maanden geleden is de totalisatorwet bekrachtigd. Maanden heeft het
geduurd om dc regering te overtuigen dat het beter was het wedden op de
paardenrennen wettelijk toe te staan, waardoor een belangrijk bedrag in
's Rijks schatkist zal vloeien, dan het publiek aan de genade van de bookmakers
over te leveren.
Er wordt toch gegokt, heeft men uiteindelijk in Den Haag geredeneerd en dan
is het beter een en ander in normale banen te leiden, waardoor excessen worden
voorkomen.
Met de komst van de totalisator-wet is er echter nog meer in het Nederlandse
draf- en renwezen veranderd. De „Stichting Nederlandse Draf- en Renwezen" zag
het licht benevens de „Stichting Totalisator Nederland". In beide stichtingen
hebben vertegenwoordigers van verschillende departementen zitting genomen,
terwijl de voorwaarden waaraan de draverijen en rennen moeten voldoen, een
garantie inhouden dat geknoei bij de paardensport zo niet geheel en al, tot het
minimum wordt beperkt.
Donkere dagen voor
„bookies"
Met de terugkeer van de totalisator
staat men nog slechts aan het begin
van de doeleinden welke worden na
gestreefd. Het is namelijk zo dat de
„Toto" niet alleen belangrijk is voor
de paardensport. Naast de schatkist
zullen ook de verschillende veefok-
fondsen, de Nederlandse draf- en vol
bloedfokkerij en de stichting Neder
landse Draf- en Rensport er wel bij
varen. Het is duidelijk dat de fokkerij
nauw verband houdt met de sport en
eveneens is duidelijk dat beiden een
grotere bloei tegemoet gaan als een
belangrijk deel van de weddenschap
pen hiervoor wordt afgezonderd, het
geen alleen mogelijk is bij een totali
sator en niet bij de „bookies" die er
alleen zelf voordeel bij hebben.
Rationeel systeem.
Hoe de resultaten van de totalisator
zullen zijn is voor een ieder nog on
duidelijk. Met geen mogelijkheid valt
te berekenen hoe het publiek zal re
ageren en hoe derhalve de omzetten
zullen zijn.
Wel is nu bekend welk systeem ge
volgd zal worden en waarvan Duindigt
aanstaande Zondag de primeur in Ne
derland heeft.
Op de Belgische renbaan Stockel
heeft Henri Calomne enige tijd geleden
een systeem geïntroduceerd dat als 't
meest rationele en modernste op dit
gebied moet worden beschouwd.. Op
alle Nederlandse banen en baantjes
zal ditzelfde systeem, dat voldoende
waarborgen tegen fraude en bedrog
waarborgt, worden gebruikt.
Deze totalisator heeft zoals begrijpe
lijk een reglement. De voornaamste
bepalingen hiervan zijn.
„Mieke" naar Indonesia
Enkele bekende radiomedewerkers,
te weten mej. M. Melcher (bekend als
„Mieke" van de rubrifek Hersengym
nastiek, van d. AVRO), mej. Hetty Ro-
senfeldt, Wim de Vries en de tenor
Henk Viskii, zullen door de NIWIN
worden uitgezonden naar Indonesië. Op
8 April a.s„ des avonds om half tien,
zullen zij per vliegtuig van Schiphol
vertrekken.
Ook de bekende radioreporter Dick
van Rijn zal, met de welwillende mede
werking van de Wereldomroep, een
NIWIN-tournée door Indonesië maken.
Gedurende enige "maanden zal hij daar
voor de militairen causerieën houden
over verschillende sportonderwerpen.
Onderzoek naar gebeurde
te Peniwen
Van officiële zijde wordt vernomen,
dat ingevolge een opdracht van de le
gercommandant, om een uitvoerig on
derzoek in te stellen naar het voor
gevallene te Peniwen, de territoriale
commandant van Oost-Java een com
missie heeft ingesteld, bestaande uit
officieren van de Kon. Landmacht en
het KNIL. vertegenwoordigers van het
Binnenlands Bestuur en een verte
genwoordiger van de procureur-gene
raal. Deze commissie heeft uitgebreide
bevoegdheden gekregen. Haar op
dracht luidt over depe zaak een uit
voerig en gedocumenteerd verslag in
te dienen.
CHINESE TROEPEN BEZETTEN
STAD IN FRANS-INDO-CHINA.
Komende uit de Chinese provincie
Kwantoeng zijn Chinese communisten
Moncay, ten N. O. van Tonkin, binnen
gedrongen. Zij hebben de stad geplun
derd terwijl de Franse en inlandse
troepen zich in de citadel verschansten.
Versterkingen zijn op weg.
ISRAELISCH-TRANS JORDAANSE
OVEREENSTEMMING.
De delegaties van Israel en Trans-
jordanie hebben gisteren een ontwerp
wapenstilstandsovereenkomst goedge
keurd. De leiders der delegaties zullen
dit ontwerp aan hun respectieve rege
ringen voorleggen.
1. De eenheden van de weddenschap-
Pen zijn f 1, f 2.50, f 5 en f 10.
2. Door een wedder mag per wed
strijd niet meer worden ingezet dan
f 10 winnend en plaats.
3. Personen beneden de achttien jaar
mogen geen weddenschappen afsluiten.
4. De verkoop van wedbiljetten wordt
gestaakt bij het geven van het startsein.
Speciale recherche.
De stichting Totalisator is het ernst
dat het wedden bij bookmakers met
kracht zal worden tegengegaan. Het
zal duidelijk zijn dat men tegenover
de regering en het Nederlandse volk
en in het bijzonder tegenover allen die
hun medewerking hebben verleend om
de totalisator te doen herrijzen, zede
lijk verplicht is het vertrouwen niet
te beschamen. Derhalve dient er voor
gewaakt te worden dat de totalisator
niet ten onder gaat aan de manipula
ties van de bookmakers.
Er is een speciale recherche in het
leven geroepen welke met vérgaande
volmachten op de banen en andere
operatieterreinen van de bookies werk
zaam zal zijn. Het staat bij voorbaat
reeds vast dat strenge straffen aan
bookmaker en speler die worden be
trapt gegeven zullen worden. De eige
naren die zo dom zijn. om bij een book
maker te gaan spelen worden levens
lang van de Nederlandse banen ge
weerd.
Legatreraad van Joegoslavië
neem? ontslag
Naar wij vernemen heeft de heer
Streten Stojakovic legatieraad aan het
gezantschap van Joegoslavië in ons
land, om persoonlijke redenen ontslag
aan zijn regering aangeboden. De heer
Stojakovic, die reeds geruime tijd in
diplomatieke dienst is, werd in Juni
1947 aan de Joegoslavische legatie in
ons land verbonden. Wij vernemen ver
der. dat de heer Stojakovic in het bui
tenland zal blijven.
DE MOEDER DIE HAAR KIND IN
DE STEEK LIET.
Gistermorgen werd de 26-jarige Aag
je de H. de B. die op 5 September '48
haar 2-jarig kind in de hal van het
Apollotheater te 's-Gravenhage achter
liet, door de Haagse rechtbank niet
strafbaar verklaard, doch haar opne
ming in een krankzinnigengesticht
werd bevolen.
Het Radioprogramma
VOOR HEDENAVOND
HILVERSUM I, 301 m Nieuwsberichten
om 7% 8 en 11 uur NCRV: 6,00 Onze
Nederlandse koren en korpsen 6,30
Voor de Strijdkrachten 7,15 Prikkebeen
7,30 Het actueel geluid 7,45 Engelse
les 8,05 Programma-proloog 8,15
Lijdensoverdenking 8,45 Muziek 9,45
,,De zee blijft vrij" 10,00 Peter Kreu-
der speelt 10,15 Geestelijke liederen
10,45 Avondoverdenking 11,15 Quentin
Maclean, orgel
HILVERSUM II 415 m Nieuwsberichten
om 6, 8 en 11 uur VARA: 6,15 Vara-
varia 6,30 Metropole-orkest 7,00 Le
zing doo'r H Suurhoff VPRO: 7,15
Nieuws ut Indonesië 7,30 Voor de jeugd
7,45 Lezen in de Bijbel VARA: 8,05
Dingen van de dag 8,20 Arturo Tos-
canini dirigeert 9,00 Na vijftig jaar
(hoorspel) 10,00 Kwartet Jan Cordu-
wener 10,25 Volksliederen 10,45 Van
beek tot boek 11,15 De hit-kit 11,45
Oklahoma
VOOR DONDERDAG
HILVERSUM I 301 m Nieuwsberichten
om 7, 8, 1 7, 8 en 11 uur KRO: 8,15
Piuk de dag 12,33 Promenade-orkest
NCRV: 6,00 Leger des Heils-kwartier
G,15 Land- en Tuinbouw 6,30 Voor de
Strijdkrachten 7,15 Nederlandse orga
nisten 7,30 Het actueel geluid 7,45
De Regerings-Voorlichtingsdienst ant
woordt 8,05 Programma-proloog 8,15
Studio-Steravond 9,30 Familie-competi
tie 10,05 De vaart der Volken 10,25
Piano-duo 10,45 Avondoverdenking
11,15 Sweelinck-kwartet 11,45 Gramo-
foc-nplaten
HILVERSUM II 415 m Nieuwsberichten
om 7, 8 1, 6, 8 en 11 uur AVRO: 8,15
Ochtendvaria 10,15 Arbeidsvitaminen
12,38 Zangvaria 1,20 De Kwintetspelers
6,15 Sportpraatje 6,30 Pierre Palla,
orgel 7,00 Pepi, radiostrip 7,10 Avro's
avondschool 7,45 André Kostelanetz en
orkest 8,05 In het Radio-Zoeklicht
8,15 Radio Philharmonisch-orkest 9,00
Julius Caesar (hoorspel) 10,05 Melodie
en rhythme 10,45 Pijlers van Neêrlands
welvaart 11,15 Reportage biljarten
11,25 Gramofoonplaten
61
IN DE
DOOR Residentie
TJEERD AD EM A
„I weet 't niet", zei de agent.
„Waar bennen je kleren?"
Steensma wendde het hoofd af. De
inspanning v- het denken bezorgde
hem hoofdpijn.
■•U moet morgenmiddag nog maar's
terugkomen", ried de zuster. „Dan is
■e vast wel /at beter bij zijn posi-
ti ven."
De politieman knikte en stond op.
„Misschi komt er wel iemand om
'm te herkennen", zei hij. „Als ze naar
'm vragen, moet u ze maar toelaten".
,,'k Zal het aan de nachtzuster zeg
gen", beloofde de zuster. Ze schudde
opnieuw het kussen op en stopte de
dekens zorgzaam om het gezwachtel
de hoofd.
„Ga maar weer slapen, baasje".
De agent groette en stapte de zaal uit.
„Misschien is 't ie wel een beron",
fluisterde de man in het baaien hemd.
„Wie zal 't zeggen", antwoordde de
zuster glimlachend. „Heeft Jansen z'n
pilletjes al gehad?"
,,'k Heb geen slokkie water, zuster",
piepte een mannetje, dat in een bed
bii het raam lag.
„Komt voor mekaar, mijnheer On
geduld!" riep de zuster. „En nou stil
zijn, mannen. We gaan slapen!"
Ze liet de gordijnen zakken en draai
de hier en daar een nachtlampje aan.
„Wel te rusten, mannen!"
„Wel te rusten, zuster".
Toen ir. Steensma de volgende mor
gen waker werd, was het daglicht
nauwelijks tot het ziekenzaaltje door
gedrongen, maar de zuster, geassis
teerd door enkele leerling-verpleeg
sters. had de mannen van haar afde
ling wakker gemaakt.
Er moest gewassen en getempera
tuurd worden en het zaaltje was vol
ieven en beweging.
Steensma keek er een ogenblik naar
zonder de aandacht van zijn buurman
te trekken.
Sommige patiënten zaten half op
gericht in bed. De man in het baaien
hemd was in een pyamajasje gestoken
en de zuster haalde een kam door zijn
haar.
Ze ging twee passen achteruit en
nam hem met een critische blik op.
„Ziezo", zei ze tevreden, „nou kun
je voor 't front komen. Je kunt nog
wel zien, Govers, dat je vroeger een
mooi kind bent geweest".
De patiënt Govers lachte gevleid.
,,'k Heb nog een pertretje as kleine
jongen zijnde met 'n matrozenkraag",
legde hij uit. ,,'k Zal m'n vrouw eens
vrage om 't eens mee te brenge. Dan
kan u 's kijke, zuster".
„Hè ja", zei de zuster zonder veel
enthousiasme.
„O, kijk eens, Jan zonder naam' is
ook present. Goed geslapen, baasje?"
Ir. Steensma knikte. Zijn hoofd deed
minder pijn, zijn herinnering was te
ruggekeerd. Hij was bijna in staat om
de situatie min of meer komisch te
vinden.
„Moet ie ook gewassen worden?" in
formeerde een gedienstige leerlinge.
„Och, nee", zei de zuster. „Hij is zo
netjes verpakt, laat 'm maar liggen,
tot de dokter geweest is".
„Hallo!" riep een oud mannetje in
het bed naast de ingenieur.
„Ben je wakker, vader?"
Steensma knikte.
„Dat's fijn", zei het mannetje, „dan
kunnen we„ noggerus prate. Hoe kwam
je nou ifi dat plantsoentje, buur?"
Steensma haalde de schouders op.
Wat bazelden ze nou weer over een
plantsoentje?
,,'k Heb m'n poot gebroke". legde
het manetje uit. „Bovc van 't kerk
dak gegleë. 't Is een merakel, dat 'k
nog leef".
Steensma knikte.
,,'k Kwam eerst in de goot terecht.
Dat is m'n geluk geweest, mot je maar
rekene. Anders was ik hardstikke
„Boenders!" riep de zuster waar
schuwend. „Laat 'm nou nog een beet
je met rust. Je kunt de hele week nog
vertellen".
„Jawel zuster", repliceerde Boen
ders. ,,'k Zou wellerus wille wete, wie
of die gabber eigenlijk is. 't Is net of
ik 'm kan, maar ik ken zo weinig van
z'n snuit zien. As ie een rooie sik
heeft lijkent ie sprekend op 'n broer
van de melkboer bij ons op 't grachie".
„Wacht nou maar tot de dokter ge
weest is", zei de zuster kalmerend..
Ir. Steensma zuchtte en, viel in een
lichte sluimering.
Toen hij ontwaakte, was er om zijn
bed een kamertje van dichtgeschoven
gordijnen gemaakt, dat hem deed den
ken aan een poffertjeskraam, waar hij
als jongen wel eens Franse wafels had
gegeten.
Een klein mannetje met een bolrond
hoofdje keek hem door twee helder
gepoetste brilleglazen aan.
„Dit is de patiënt, dokter," zei een
jonge vrouw, die een nonnenkap
droeg.
,Ah.... juistzo zoja
jazei de doketer. „Laat 'm straks
maar 's op de verbandkamer brengen,
dan zullen we 'm eens nakijken. Heb
.ie nog pijn, ouwe heer?"
Steensma schudde ontkennend het
hoofd.
„Mooi, mooi," zei de dokter. „Kun
je je armen en benen nog bewegen?"
De zuster wilde de dekens opslaan,
maar de dokter wuifde elk verder
weg.
„Laat maar, laat maar, straks pellen
we 'm d'r wel uit".
Hij schoof, de gordijnen terzijde en
stapte op het bed van de man in het
pyamajasje af. Hij legde zijn korte
armpjes op de rug en bewoog zijn
rechter hand regelmatig heen en weer
als een hond, die met zijn staart kwis
pelt.
„Wel wel," zei hij tevreden. „U ziet
er goed uit. U bent aangekomen, zou
ik zeggen. Wat zou u er van denken,
als ik u morgenochtend eens naar huis
liet gaan. Wat zal uw vrouw opkij
ken".
De man in het pyamajasje ging
recht over eind zitten en keek de dok
ter verbaasd aan.
„Verrek!" zei hij, „ik kan u niet
eens. 'k Ben hier gister pas gekomme,
omdat ik vanmorrege van een dub
bele breuk geopereerd mot worre."
De dokter keerde zich haastig om
cn kuchte.
Wordt vervolgd.
t: