Kapitein Gravemaker bracht voor 't laatst
zijn „Sibajak" thuis
HOE DE JAARBEURS GROEIDE
Samurai-zwaard als kostbaar trophée
J
Militaire staat;
Een leven op de zeven zeeën
„Heus, we waren geen helden!''
Hei nieuwe boek
Drukte bij Fokker
Scheepvaartberichten
Extreem-naiionali
Geen invloed op
wapenstilstand
Portugal treedt toe tc
het Atlantisch Pact
(Van onze speciale verslaggever)
£EN KLEIN BRUIN BOEKJE, met een kaft van pietbord en een zwart-linnen
rug, dat is het geheime dagboek van kapitein A. Gravemaker, die gisteren
voor het laatst de „Sibajak" uit Batavia thuisbracht. Om zeven uur, toen de
ondergaande zon de nevels boven de Maas rossig kleurde, manoeuvreerden vier
kleine slepers het tweede mailschip van de Koninklijke Rotterdamse Lloyd de
Schiehaven binnen, waar het met de kop naar buiten werd gemeerd voor de
machtige „Willem Ruys", die de dag tevoren was thuisgevaren. Dit einde van
een voorspoedige reis betekende voor kapitein Gravemaker tevens het besluit
van veertig jaren zeemansleven in dienst van de „Lloyd". Enkele episoden uit
dat leven hebben hun neerslag gevonden in dat kleine bruine boekje, waarin
vele aantekeningen staan.
Geen helden!
In de intieme kapiteinshut van de
12.300 brt metende „Sibajak" treffen
we hen allebei: de scheidende gezag
voerder en zijn opvolger, kapitein J C
Schnetler, enkele dagen geleden thuis
gevaren met de „Garoet" en thans be
iast met het commando over deze oude
getrouwe Lloyd-liner, die twintig jaar
lang de Nederlandse driekleur over
vele zeeën heeft gedragen.
Nicuwedicp
..Die Aai is een rasechte Nieuwe-
dieper". zegt kapitein Schnetler gek
scherend. „Toen-ie nog zo'n jongen
was liep hij in de Jutterstad met
zaagjes onder zijn schoenen. Daar sne
den ze vroeger de trossen mee door".
„Aai" zelf glundert nog bij de her
innering. „Ik heb daar wat rondge
scharreld aan de haven.. Spelen op de
vlotten en scharretjes vissen. U moet
weten, dat m'n luiers al in het zee
water werden gewassen. M'n vader en
grootvader waren allebei Kanaal-
loods en ik heb jarenlang in de Bree-
wcfel'straat gewoond. U voelt wel, dat
brede water trok me wel aan. Toen ik
dertien was, kwam ik bij mijnheer
Van Mierlo op de Zeevaartschool,
want ik moest en zou het zeegat uit.
U ziet. ik heb m'n zin gehad, en 't is
gelukkig altijd m'n zin gebleven ook".
Kapitein Arie Gravemaker vertelde
rr niet bij, dat hij een jaar te vroeg
toelatingsexamen deed voor de Zee
vaartschool en met de hoogste cijfers
slaagde. Drie jaar later kreeg hij zijn
diploma, weer als primus inter pares.
Hij kon meteen bij de Rotterdamse
Lloyd komen, maar zijn dienstjaren
begonnen pas te tellen toen hij op
achttienjarige leeftijd als vierde offi
cier kon worden geplaatst. Dat was in
1?12. Een jaar later moest hij voor zijn
rummer bij de marine, als matroos
derde klas. Weer het wijde water op,
zoals het een echte Gravemaker be
taamde. vooruitzichten of niet!
Het zat met die vooruitzichten ech
ter wei goed, want Arie kreeg er tel
kens een streepje bij, toen hij eenmaal
•zeer bij de Lloyd terug was. In 1928
werd hij eerste officier on in 1940,
juist vóór het uitbreken van de oor-
Bij Loch Ewe in Schotland had zijn
schip eens een Duitse luchtaanval
moeten doorstaan. Die haven werd
voortdurend onder schot genomen, en
het was op een kwade avond weer
raak. „Jongens, vuur. licht en pijpies
uit, we zullen zien dat we eruit ko
men". En kapitein Gravemaker koer
ste de baai uit. „Maar niet schieten
asjeblieft, want dan krijgen ze ons in
do gaten, on heus: ik ben geen held".
Er viel een bom vlak achter het schip,
maar een gewapende trawler legde
een straal vuur op de Stuka, die bran
dend en wel op een half mijltje af
stand in zee stortte.
„We hebben hem dikwijls geknepen
hoor. Zeelui die zeggen, dat ze altijd
rustig naar bed gingen, hebben dat
keurig netjes gelogen. Dat kan ik op
een briefje geven. Maar ja, het was
corlog. dus je nam het zoals het. viel.
De vijand moest eronder".
Kapitein Gravemaker raakt op zijn
praatstoel. Vol enthousiasme spreekt
hij over het schip, dat hij nu verlaten
gaat, over de bemanning en de pas
sagiers. Een goede geest aan boord is
hem goud waard en dat niet in de
eerste plaats omdat zijn directie prijs
op service stelt. Hier spreekt een ge
zagvoerder in hart en nieren, die zich
schipper naast God weet op zijn drij
vend stukje Nederland.
En wat nu?
Dat is nu voorbij. Maar deze gezag
voerder kan terugzien op een zeldza
me staat van dienst. „Ik heb altijd
pieizier in mijn werk gehad, en ik
kan nu als een eenvoudig burger
voortleven. Wat ik nu ga doen? Eerst
een tijdje op Singel 67 Den Helder
daarover op mijn gemak nadenken.
Van kippen en kippenmest heb ik niet
terug. Geef mij maar een pittig zeil-
jachtje on laat mij maar heerlijk
„clipperen" op het Marsdiep. Want u
voelt wel: de zee ben je zomaar niet
vergeten!"
„U gaat het van me overnemen, ka
pitein Schnetler, ik hoop dat u het
laatste jaar van uw diensttijd even
gelukkig mag varen als ik op die
goeie ouwe „Sibajak" heb gedaan".
Als we het schip verlaten, ligt de
nacht over het wijde Rotterdamse ha
vencomplex. Duizenden lichtjes ac
centueren de duisternis. De laatste
taxi's verlaten de kade. Het wordt stil
rond de „Sibajak". De laatste bladzij
de in een klein, bruin boekje is vol
geschreven. Hoe dikwijls zal het ter
hand worden genomen? Wij zijn er ze
ker van, dat het telkens goede en
dankbare herinneringen zal oproe
pen, ondanks de vele moeilijke mo
menten waarvan het in sobere woor
den getuigt.
Controleer Uw
snelheidsmeter
De ANWB gaat zijn twee techno-
mobielen rijdende contrólestations
voorzien van zeer grote snelheids
meters, welke aan de achterzijde op
het dak worden geplaatst. Automobi
listen kunnen dan onderweg hun eigen
snelheidsmeters controleren, door even
achter de technomobiel te blijven rij
den. De contrólemeters op do techno-
mobielen zijn zo groot aangevoerd,
50 cm diameter dat achteroprijden-
de wagens, die deze kleine proef even
willen nemen, op veilige afstand kun
nen blijven.
Octave van Aerschot terug van NIWIN-tournée
(Van onze speciale verslaggever)
Om negen uur gistermorgen zou het m.s. „Sibajak" te Rotterdam voor de
kade komen, maar ze liet verstek gaan. Honderden mensen drongen samen voor
de Hoofdportiersloge van de Koninklijke Rotterdamse Lloyd, waar men mon
den tekort kwam om de vele vragen te beantwoorden. Ook de telefoon stond
niet stil. Maar telkens moest het antwoord lulden: „De Sibajak" ligt nog steeds
voor de Hoek, in een dikke mist. Het duurt dus nog minstens twee uur! Tien
tallen taxi's en vele particuliere auto's uit alle provincies stonden buiten ge
reed, maar de Lloydvlag ging niet omhoog. Een zomerse zon scheen over heel
Rotterdam, maar de zecdamp voor de Nieuwe Waterweg bleef stug hangen. En
toen het eindelijk helder werd, moest op de vloed worden gewacht. Het zag er
naar uit, dat (je „Sibajak" niet wilde onderdoen voor de „Willem Ruys", die
Maandag vijftien uur op zich had laten wachten. De ongeduldigen aan de Lloyd-
kade kwamen er nu met „slechts" elf uur af. Om kwart over zes verscheen de
grijze schim van de mailboot in het gezichtsveld. Eindelijk kon het welkom aan
de thuisvarenden worden toegeroepen.
KAPITEIN GRAVEMAKER
log, zag hij één der idealen van iede
re zeeman bereikt: gezagvoerder op
een eigen schip. Dat was echter in een
tijd. waarin de verantwoordelijkheid
zwaarder woog dan ooit tevoren.
Over de zeven zeeën
Als kapitein op de „Soekaboemi"
maakte de heer Gravemaker menige
reis ten dienste van de geallieerde
oorlogvoering. Hij zwalkte tussen En
geland en Indie en bracht duizenden
soldaten over naar het front in Noord-
airika. Begin 1942 kreeg hij het com
mando over de „Brastagi", waarmede
hij tienduizenden Amerikaanse solda
len vervoerde van de States naar de
talloze bases in de Stille Zuidzee,
..We hebben toen zoveel gaten aange
daan. dat het gewoon niet bij te hou
den was" En dan komen aan do hand
van het bruine boekje (een „geheim
dagboek", want er mochten eigenlijk
geen aantekeningen worden gemaakt)
allerlei namen voor de dag. Eilandjes,
waar nooit een zeeman kwam, moesten
toen worden aangedaan. Ook met de
„Japara" heeft de kapitein tientallen
van deze reizen gemaakt.
„Wat heb ik toch gelukkig gevaren",
zegt kapitein Gravemaker dankbaar
Geen torpedo heb ik ooit gezien, al
hebben bommenwerpers het ons dik
wijls lastig genoeg gemaakt. Maar- het
gekke is. alle schepen waarop ik ge
varen had. werden kort nadat ik was
overgeplaatst, in de grond geboord.
Toch had Ik rlsico.'s genoeg gelopen!
Wat dacht u van een lading van tien
duizend vaten hoog-octaan benzine,
met bovendien duizend Amerikaanse
soldaten aan boord? We moesten in
Australië die vaten laden, met voort
durend het gevaar van Jappen-vlieg
tuigen. Elk ogenblik kon je sky-high"
c« lucht in gaan. cn dat was Ileus zo
lekker niet. En onderweg kruisten
voortdurend if destroyers om ons
heen. con 1 rchtige afweer tegen on
derzeeboten. maar vanuit de lucht
konden ze je' behoorlijk bekijken".
De familie van één der passagiers
heel een prachtige oplossing gevonden
voor het probleem, hoe contact te leg
gen tussen dc wal cn het naderbij
schuivende schip. Op een groot wit
spandoek stond met zwarte letters: ..K.
M. Heystek: Welkom". De rest moest
het met zakdoeken en wijde arm
zwaaien doen. Een half uur later was
heel de „Sibajak" in één grote bijen
korf herschapen. De Javaanse djoogos
keken toe, met ondoorgrondelijke ge
zichten. Als schaduwen gleden zij over
de dekken, onmiddellijk beschikbaar
wanneer hun hulp werd gevraagd.
Dank zij de loudhailer kregen wij
spoedig contact fnet een klein groepje
repatrianten, waarmede wij graag even
een babbeltje wilden maken: het ge
zelschap van de Rotterdamse cabare
tier Octave van Aerschot, dat een
NIWIN-tournée door Indonesië heeft
gemaakt. In de smaakvolle salon ver
telden ze enthousiast van hun ervarin
gen: Van Aerschot zelf en zijn vrouw
Lotte Bartschat. Joop Penning en zijn
vrouw Leny van Lettow en de pianist
Pau Engelen. Als- een bandjir kwamen
de ervaringen los en vol vuur vulden
de artisten elkander aan.
Een prachtige tijd hebben ze achter
de rug. Op 20 September vertrokken
de beide echtparen per vliegtuig. In
Indonesië voegde de pianist zich bil
lien. Met hun luchtige cabaretrevue
zijn ze van garnizoen tot garnizoen
getrokken. In vijf maanden tijd draai
den ze 150 keer, voor in totaal zeker
30.000 soldaten. Het was daarbij voor
al begonnen om de militairen op afge
legen posten. Het gezelschap trok ver
scheidene keren in een gemotoriseerde
colonne door gebieden, waar telkens
de weg moest worden beveiligd tegen
orRewenste activiteit van extremisten.
Het was een spannende en vaak ook
gevaarlijke tijd. Soms moest men door
moddervelden heenmartelen om de
hunkerende klanten te bereiken. Met
legervliegtuigen en met kleine scheep
jes werden Octave en de zijnen ver
voerd. Maar alle moeite en inspanning
werden toch altijd ruimschoots beloond
door de aanblik van een paarhonderd
dankbare gezichten. De „jongens over
zee" waardeerden in dit (en natuurlijk
ook anderen) optreden niet alleen het
amusement, maar ook de uitgestoken
vriendenhand van do mensen thuis.
Er waren posten, die onmogelijk
konden worden bereikt, maar voor
Fofotoesfellenfabriek
te Venlo
De Zwitserse industrieel Gazda. die
reeds in Oostenrijk en de USA over
fabrieken beschikt, wil ook in Neder
land een bedrijf stichten, dat zich op
de fabricage van fototoestellen zal toe
leggen. Honderd a honderdvijftig man
nen en meisjes zullen in deze nieuwe
industrie emplooi vinden.
Men zal beginnen met eenvoudige
boxen, om daarna op de vervaardiging
van meer kostbare kleinbeeldcamera's
over te schakelen. Dank zij de bemid
deling van het Economisch Technolo
gisch Instituut Limburg is de aandacht
van deze industrie op Venlo gevallen.
hen werden verschillende radiovoor-
stellingen gegeven, voor de zenders
van Batavia, Bandoeng, Palembang en
Padang. Twee maanden kruiste het
gezelschap over Java en daarna op Su
matra. Het uitbreken van de tweede
politiële actie bemoeilijkte het werk,
maar het behoefde gelukkig niet" te
worden stopgezet. Juist in deze dagen
hadden de militairen een bewijs van
medeleven en sympathie uit het moe
derland hard nodig.
Vol trots vertelde Van Aerschot, dat
hun op Midden-Sumatra een pas-ver
overd Samurai-zwaard als aandenken
werd overhandigd. De territoriale be
velhebber van Midden-Sumatra, Kolo
nel J. C. van Ërp, bood een eigenhan
dig geschreven oorkonde aan. In de
koffers zaten nog meer tropheeën.
Kostbaarheden, niet alleen van waarde
voor deze artisten, maar ook voor de
NIWIN. die hen uitzond. En daardoor
niet minder voor het Nederlandse volk,
dat door zijn bijdragen dit mooie werk
mogelijk maakte en nog maakt. Het
wordt gewaardeerd, men kan er ver
zekerd van zijn!
Stormvogels verzocht
handhaving
Stormvogels heeft aan het bestuur
van de KNVB verzocht, indien het zich
via do degradatie-wedstrijden niet zou
kunnen handhaven, toch volgend sei
zoen in de eerste klasse te worden inge
deeld.
De IJmuidenaven grondden, volgens
Het Vrije Volk, dit verzoek op het feit,
dat hun doelman Kraak, tijdens een
wedstrijd van het Nederlands Elftal
(tegen Belgie) werd uitgeschakeld voor
de beslissingswedstrijd tegen 't Gooi cn
Ook niet zal kunnen uitkomen in de
degradatie-wedstrijden.
Waarschijnlijk komt deze kwesti.-i ter
sprake in de Bondsvergadering, die in
Augustus zal worden gehouden.
Tweede Kamer vergadert
Dinsdag 5 April
De Tweede Kamer zal op Dinsdag 5
April in openbare vergadering bijeen
komen. Aan de orde is o.m. behande
ling van het verzoek van de heer Gort
zak om verlof tot het richten van vra
gen aan de minister van Oorlog in ver
band met een in de pers gepubliceerde
circulaire omtrent het houden van een
enquête naar de aantallen der thans
onder de wapenen zijnde militairen,
zowel officieren als minderen, welke
een meer of minder grote kennis van
het Russisch of van andere Slavische
lalen bezitten.
AMERIKAANSE MANOEUVRES
OP MALTA
Vel hoderden Amerikaanse mariniers
zijn gisteren in het Noord-Westen van
Malta aan lapd gegaan voor kustoefe
ningen, Des avonds gingen de Ameri
kanen weer aan boord van hun sche
pen. die vandaag zouden vertrekken.
Hel eskader bestond uit het vliegdek-
scliip ..Philippine Sea", de kruisers
„Fargo" en „Spokane" en vier des
troyers.
James Morier: Hadji Baba uit
Ispahan (Van Loghum Slaterus
N.V., Arnhem).
Hadji Baba uit Ispahan is de titel
van het boek, dat voor ons ligt, en dat
maar niet zo een of ander boek is uit
de overstelpende hoeveelheid, waarvan
do boekhandels uitpuilen. Zeer zeker
is dit Hadji Baba geen boek voor de
grote massa, zeer zeker zal het geen
best-seller worden, als wij ons niet ver
gissen tenminste, en dat valt alleen
maar te betreuren. Want James Mo
rier, die Hadji' Baba onder de oor
spronkelijke titel „The adventures of
Hadji Baba of Ispahan" schreef, heeft
iets gegeven, dat verdient gelezen te
worden in een veel bredere kring dan
die, welke doorgaans voor boeken van
deze soort belangstelling pleegt te
hebben. Talloos velen zijn zij, die al
reizende door de landen, die wjj te
genwoordig samenvatten met de naam
Midden-Oosten, hun indrukken op
schrift stelden. Nooit was er iemand,
die dit origineler, humoristischer en
boeiender deed dan deze Morier, die ten
tijde van~ Napoleon Engels gezant in
Teheran was, de hoofdstad van wat
thans Iran heeft, doch wat toen het
Rijk van de Sjah van Perzie was.
Morier heeft zijn land gediend in
verschillende rangen van de diploma
tie en verschillende malen heeft hij
jaren achtereen in Perzie vertoefd.
Niet alleen aan het Hof raakte hij be
kend als geen ander, maar bovendien
trok hij in lange zwerftochten het land
door en maakte kennis met de bewo
ners en met hun zeden en gewoonten.
Daarbij kwam hij in de huizen der rij
ken, doch ook in lemen hutten en
stulpjes der allerarmsten. Daarbij ver
toefde hij in het selamluk al is dit
een Arabisch woord, en geen Perzisch)
van de gegoede stand doch ook sliep
hij op de banken van karavanserais
verspreid over het gehele land. Al de-
ge herinneringen en reiservaringen
heeft James Morier opgetekend en ze
verwerkt tot zijn boek dat thans in een
Nederlandse bewerking van de Leidso
Hoogleraar G. W. J. Drewes is ver
schenen. Het oorspronkelijk werk werd
1 una een eeuw geleden gecomponeerd.
Toch is deze vertaling niet geworden
tot een boek. dat men verouderd of
ouder wets zou kunnen noemen. Want
in de eerste plaats koos Morier een
vorm, die nog geen ander verteller
voor hem koos. Hij creëerde zijn Hadji
Baba, een slimme, uitgeslapen rekel en
iaat hem zijn avonturen, tintelend van
humor, vertellen op een manier, die
zijn weerga niet kent. Maar bovendien,
kan do stof van een boek als dit, wel
verouderen? Vinden wij niet veel, van
wat ons in tegenwoordige toestanden
onbegrijpelijk voorkomt, verklaard als
wij kennis nemen van het leven hon
derd jaar geleden? Daar komt nog bij.
dat Hadji Baba een zo overstelpend
grote schat van geografische, geologi
sche, demografische cn sociale gege
vens over het oude Perzie bevat, dat
een ieder, die kennis neemt van dit
kostelijk werk een blik werpt in een
geheimzinnig land. waaromheen veel
legenden zijn verweven. En dat hij
daardoor zijn blik verruimt op een
wijze, die het zelf zien en ervaren na
derbij komt.
Professor Drewes heeft een inleiding
bij zijn vertaling geschreven, die tot
stand kwam tijdens zijn verblijf in St.
Michclsgestel. Mede daardoor zal deze
inleiding geworden zijn wat zij nu is,
een gedegen studie van het bock. een
analyse van de schrijver James Morier
en een onmisbare handleiding bij de
lectuur van het bijna vijfhonderd pa
gina's tellende boek. Een verklarende
woordenlijst, opgenomen aan het slot
draagt nog bij tot beter inzicht.
Als het waar is, dat Lord Curzon van
dit bock zeide, dat ieder diplomaat,
bestemd om naar Perzie te worden
uitgezonden, het diende te lezen, om
volledig geïnformeerd te zijn. dan
wensen wij daaraan nog toe te voegen,
dat dit zeer zeker niet alleen voor di
plomaten geldt. De ernst van een gede
gen leerboek, de humor van een
Mi'mchhausen, het avontuur van een
Paul'd'Ivoi, zij zijn hier saamgesmol-
ten tot een geheel, dat de kenner niet
mag verzuimen, dat de leek zal willen
bezitten en dat werd tot een bock. zo
als er in Nederland slechts sporadisch
leën verschijnt.
Wie zee houdt wint
de reis
jQK VRAAG, wie het eigenlijke ini
tiatief tot dc Utrechtse Jaarbeurs
heeft genomen is niet zo één-twee-
drie te beantwoorden. Welgeteld zijn
drie vereniginen als de peetvaders te
beschouwen, te weten „Nederlands
Fabrikaat", de Maatschappij voor Nij
verheid en Handel" en de „Vereni
ging voor Tentoonstellingsbelangen",
terwijl het Departement op 4 April
1910 aan de vage plannen een meer
concretere vorm gaf.
Die eerste mannen waren Van
Zijst, Op ten Noort, Graadt v. Rog
gen, Krayenhoff, Rijk, Hamburger en
Hoitsema. Later kwamen Jos ten Berg
en v. Doornick het college versterken.
Mr. Milius, toen ambtenaar ter se
cretarie, werd aan het secretariaat
toegevoegd en ook Van Wijngaarden
v. Rees werd door de gemeente aan
de Jaarbeurs afgestaan. De verenigin
gen voornoemd stelden enige bedragen
ter beschikking, maar veel te gering
om daarmede iets belangrijks te kun
nen uitrichten. Mede dank zij de be
middeling van Baron Krayenhoff kreeg
men terstond enige steun van indus
triële zijde. Maar van het aanvanke
lijke plan, om nog in hetzelfde jaar
met een najaarsbeurs te beginnen,
moest worden afgezien wegens gebrek
aan tijd en ervaring.
In de zomer van 1916 gingen de
eerste circulaires uit cn in het voor
jaar van 1917 werden op voorbeeld
van Lyon de houten gebouwtjes (mon
sterkamers) op Vredenburg te Utrecht
en Janskerkhof gebouwd. Op het
Vredenburg werd or een der deel
nemende industrieën, vlak bij de in
gang een exotisch gebouwtje van
„gemetalliseerd beton" opgericht, en
het was hier, dat bij haar bezoek
Koningin Wilhelmina en de Koningin-
Moeder Emma werden ontvangen.
Enorme emotie.
De eerste Jaarbeurs bracht in het
land oen enorme emotie en maakte
grote reclame voor zichzelf. De han
del kreeg iets geheel nieuws en nog
altijd is het vn belang, dat de win
keliers uit de verste uithoeken van ons
land gelegenheid krijgen met de
nieuwste snufjes in "hun branche ken
nis te maken en voorl ook de leidende
persoonlijkheden uit de deelnemende
bedrijven zelf in des tands aan te tref
fen. Reeds bjj de opening van de
tweede beurs, welke door H.K.H.
schiedde werd door de voorzitter gc-
preludieerd op de plannen voor een
vast gebouw, waarvoor de nadere
plannen in 1919 werden ontworpen.
Helaas stierf mr. dr. Van Zijst in
Juni van datzelfde jaar en dr. Focke-
ma Andreae nam de functie over, na
dat hij zich er in Den Haag van had
vergewist, dat do regering tegen het
vervullen van beide functies, burge
meester van Utrecht en voorzitter van
de Jaarbeurs, tezamen geen bezwaar
zag.
Een Naamloze Vennootschap tot
Exploitatie van Jaarbeursgebouwen
kwam tof stand en mr. Van Doornick,
de toenmalige griffier der Staten
kwam aan het hoofd en bleek als voor
treffelijk financier de rechte man op
de rechte plaats. Het Rijk verstrekte
belangrijke leningen en de gemeente
gaf het terrein in onopzegbare erf
pacht.
In Februari 1921 legde Prinses
Juliana de eerste steen 't was in
haar elfde jaar, haar eerste daad in
het openbaar. Zij vond het maar
jammer, dat in de koperen bus, welke
de oorkonde bevatte en hier voor
goed werd ingemetseld, naar een heel
oude traditie, van elko munt één
exemplaar (een gouden tientje, een
gouden vijfje enz.) werd ingevoegd.
In Amsterdam en ook elders waren
er groepen, die met lede ogen zagen,
dat de Jaarbeurs zich in Utrecht had
verankerd. Er waren er, die hoopten
op een débacle, terwijl ook de con
currentie in de vorm van incidentele
en separatistische beurzen niet achter
wege bleef.
Moeilijke tijden.
De Utrechtse Jaarbeurs heeft moei
lijke tijden gekend. De opbouw van
de derde Jaarbeurs, een van de
grootste Jaarbeurzen van de hele
reeks, had enorme sommen verslon
den en het eerste gebouw, waaraan
Fruithal en Handelsbeurs op het Vree
burg ten offer moesten vallen, kostte
ontzaglijk veel, daar de materialen
kort na de eerste wereldoorlog fantas
tisch in prijs waren gestegen. De der
de Jaarbeurs had mede door het
slechte weer niet de resultaten be
reikt, die men verwachtte. Toen fan
ook de economische depressie meer
en meer voelbaar werd, dreigde de
Taarbeurs financieel te mislukken, en
speciaal de zesde en zevende beurs
waren het dieptepunt in de ontwikke
ling. Het was toen Graadt van Rog.
gen, die de kunstenaar Leo Gestel
vroeg een affiche te tekenen, waar
men een zeeman in de felle branding
achter het roer zag staan, een vlam
mende illustratie van het bekende
devies: „Wie zee houdt wint de reis".
Gelukkig werd dit devies tot waar
heid. En thans staat de Jaarbeurs fi
nancieel krachtiger dan ooit.
Na de verbouwing van een 100-tal
Dakota's en Skymasters van 15 binnen-
en buitenlandse luchtvaartinstanties
heeft de N.V. Nederlandse Vliegtuigen-
fabriek Fokker het repareren en revi
deren van militaire vliegtuigen ter
hand genomen. Dezer dagen verliet het
honderdste gerevideerde militaire vlieg
tuig van het Commando Legerlucht-
macht Nederland de fabrieken. De
productie van de eerste serie van 100
S 11 lesvliegtttigen maakt goede voort
gang.
DE UITGIFTE VAN HET
OORLOGS-HERINNERINGSKRU1S
Zij, die tussen 9 Mei 1940 en 3 Sep
tember 1945 buiten door de vijand be
zet gebied ten minste 6 maanden heb
ben dienst gedaan aan boord van koop
vaardijschepen, varende onder Neder
landse vlag, kunnen bij het Directo
raat-Generaal van Scheepvaart, Van
Alkemadelaan 400 te 's Gravenhage,
een aanvraag indienen tot definitieve
toekenning van het oorlogs-herinne-
ringskruis.
AMERIKAANSE SOLDATEN IN
TSJECHOSLOWAKIJE
VEROORDEELD.
Het Staatsgerechtshof tc Praag heeft
twee Amerikaanse soldaten schuldig
bevonden aan het bedrijven van spion-
nage. De beide beklaagden zijn tot 10
en 12 jaar dwangarbeid veroordeeld.
Paraphrase van het boek 1 Konin
gen; J. Kapteyn en Joh. Franeke;
uiig. T. Wever - Franeker.
Dit deeltje van dc Paraphrase Hei
lige Schrift is wel op bijzondere wijze
ontstaan. Het is door Ds. Joh. Kap-
teyn in de gevangenis aangevangen en
tot op hoofdstuk 16 31a voltooid. Het
overige deel van dit werkje is behan
deld door Ds. Joh. ITancke nadat eerst
genoemde bewerker voor zijn trouw
san de Bijbelse Theocratie (Godsrege
ring) in het concentratiekamp zijn
leven had gelaten.
Wie dit weet, leest dit werkje met
zekere piëteit. Welk 'n liefde voor het
Woord moet men bezitten om in der
gelijke omstandigheden zó te kunnen
paraphraseren. De tweede bewerker
heeft zich bij de kennelijke bedoeling
van ds. Kapteyn aangesloten om in 'n
korte cn sobere omschrijving van de
tekst zich niet ver, niet opzettelijk en
nodeloos ver, te verwijderen van het
geen daar als het Woord Gods ge
schreven staat. O.i. zijn de beide para-
phrasten daar volkomen in geslaagd.
De paraphrase geeft de bijbeltekst
voortreffelijk weer. Zo begint do tekst
-en het geheel van het boek, ook voor
hen voor wie deze geschiedenissen
overbekend zijn, weer te leven.
Dit deeltje behandelt de geschiedenis
vanaf Davids troonsafstand tot op die
van de Judeese koning Josafat. Deze
geschiedenissen worden door deze
paraphrase weer nieuw. Hoe geheel
anders b.v. lezen we in deze paraphra
se de tempelbouw. Zijn wc geneigd de
bijzonderheden daarvan in de Bijbel
maar over te slaan, door deze duide
lijke omschrijving van de bijzonderhe
den krijgen we juiBt een heldere in
druk, van de overweldigende schoon
heid van Salomo's tempel.
Aludra, R'dam—Perzische Golf, 25.-3 te
Bahrein Borneo, 20-3 van Vancouver "te
Singapore Friesland, 26-3 van Scma-
rang te Soerabaja Kertosono, 28-3, 19
uur, van Casablanca, 9-4 te New York
verwacht Kota Gede 27-3 van New Or
leans naar Java Kota Agoeng, R'dam
—Newport News, passeerde 28-3 11 uur,
Lands End Lemsterkerk, 28-3 van R'
dam te Bremen Lindekérk, 23-3 van
Abadan te Khorramshar Lombok, 25-3
van Makassar naar Manilla Macuba
(t), 25-3 van Alpadan naar Lorenze Mar-
quez Mataram, R'dam—Java, passeerde
23-3, 8 uur OêUBsant Mirza (t), Singapore
—Pladjoe, passeerde 28-3 Straat Riouw
Salatlga, New York—Java, 28-3, 8 uur, te
Belawan Tjibadak, 24-3 van semarang
naar Hongkong Tjibodas, 25-3 van Syd
ney te Singapore Westland, A'dam—
Buenos Aires, passeerde 28-3 Finisterre
Zuiderkruis R'dam—Java, passeerde 28-3,
23 uur. Kaap Bon
Alwaki, Antwerpen—New York, 28-3 1200
mijl oost New York Algenib, R'dam—
Beunos Aires, 23-3 v Antwerpen —Bever
wijk, sfax—Londen, pass 28-3 Kaap da Gata
Gadila (t). Tripolis—R'dam, passeerde
28-3 Cypres Grootekerk 28-3 van Tanga
in Baai Zanzibar Jobshaven, 28-3 van
Port Gentll naar Libreville ittcrsum,
29-3 van Port Amboin te Benguela
Kcllehaven, 28-3 van Landana to Banda-
point Leopoldskerk, Calcutta—R'dam,
passeerde 28-3 Malta Lutterkerk R'
dam—Perzische Golf, 29-3 te Aden
Mraskerk, 28-3 van Freetown naar Dakar
Maasland, Buenos AiresA'dam, pas
seerde 28-3 oucssant Mapia. A'dam—
Java 28-3 van Djibouti Marpdssa (t),
28-3 van Pladjoe naar Singapore Mui-
derkerk, 28-3 van Port Harcourt naar
Port Gentii Orestes. 28-3 van Carubano
to Port of Spain Polydorus, Batavia—
A'dam, 29-3 te Colombo Prins Willem
lï, Galveston—Hoek van Holland, pas
seerde 28-3 Keywest Rijnland, Buenos
Aires—A'dam, 29-3 van Las Palmas
Saiando. 28-3 van R'dam te Immingham
Salland Buenos Aires—A'dam, 29-3 te
Bühia stad Haarlem, 29-3 van umuiden
le Casablanca Tabirita, Padang—A'dam,
28-3 te Suez Talisse, New York—Java,
passeerde 28-3 Malta Vanderwaals, 29-3
van Makassar te Soerabaja Venus 28-3
van Stanbul te Bari Volendam, R'dam
—Java, passeerde 28-3 Oporto Wainga-
poe, Antwerpen—Batavia, passeerde 28-3
Oporto
Alhena, R'dam—Buenos Aires. 28-3 van
Rio de Janeiro Cottica, A'dam—Para
maribo, 29-3 te Madeira verwacht
Drente Java—R'dam, passeerde 28-3 Pe-
rtm Duivendijk, Vancouver—Liverpool,
passeerde 28-3 Azoren Hagno, Haifa—
R'dam, 28-3 van Gibraltar Hedel. St
John—Havre, 27-3 800 mijl oost Cape Race
Kamerlingh onnes. Java—R'dam, 28-3
op 450 mijl zuid-oost van Cêyion Prins
Alexander, R'dam—St John 27-3 380 mijl
noord Fajal Prins Willem IV 28-3 van
Kingston te Maraeaibo Prins Willem
van Oranje, 28-3 van Bsbjerg te Valencia
Rijnkcrk, Hongkong—R'dam, 29-3 van
Pcnang
Abbeaijk, 29-3 van Boston naar Nor
folk Akkrumdijk, 29-3 Van Galveston
raar Port Arthur Barendrecht, 29-3
van Saltcnd naar Fowcy on PUïfieêt
Ceronia (t), Fahahecl—R'dam. passeerde
29-3 Port Said Dalcrdljk rt'dam—Van
couver, 29-3 te San Jose te Guatemala
Delft, A'dam—Chili, 29-3 te Curasao
Linge, Malembo—Antwerpen, passeerde
29-3 Las Palmas Loosdrecht, A'dam—
Danzig, passeerde 29-3 Holtenau Nieuw-
Amgterdam New York—R'dam, 31-3 4
uur, tc Southampton verwacht Össftfi-
drecht, Tacoradi—Irlam, passeerde 26-3
Dakar Sommelsdijk, R'dam—Antwer
pen. 29-3 om 2 uu* bij Vlissingen gean
kerd wegens mist Waterman, Java—
R'dam, 2D-3 van Aden Wieldrecht 28-3
van Ras Tanura naar Manilla Woens-
drecht (t). Curagao—Hamburg passeerde
2b-3 Noord Hinder, wordt 30-3 te Ham
burg verwacht
Alblasserdijk, 27-3 van Gaveston
Houston Almdijk, 27-3 van R'dam te
Vera Cruz Amsteldijk, 26-3 van Boston
te New York Arendsdijk, New York—
Buenos Aires, 27-3 van Santos Blijden-
dijk Antwerpen—R'dam, 29-3' op de Schel
de wegsns mist geankerd
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
Achterdam 20, Tel. 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
Doi
Kolonel Hoesni Zaim, de Syrische
opperbevelhebber, heeft gisteren een
staatsgreep volbracht en president
Kouatly en diens gehele kabinet doen
arresteren. Zolang geen nieuwe rege
ring is gevormd, zou het bestuur door
departementale ambtenaren worden
uitgeoefend. Het leger heeft alle re
geringsgebouwen in handen. De Ieder
van het parlement zijn met spoed bij
eengeroepen in verband met de vor
ming van een nieuwe regering.
net verkeer naar en van de hoofd
stad Damascus is door legereenheder
stop gezet. Eveneens was het verbodei
over Syrisch grondgebied te vliegen.
Volgens het Arabisch dagblad „Dje
riza" werd de staatsgreep gesteun!
door de volkspartij, de Sjaab, en di
partij van de wederopleving, d
Baath, die voornamelijk uit jongere!
bestaat.
Reizigers, die Donderdag per vlieg
tuig uit Damascus in Beiroet arriveer
den, zeiden, dat de eerste fase van d
staatsgreep te vier uur in de morge
begon met de bezetting van het posl
kantoor, regeringsgebouwen en h(
radiostation.
Volgens berichten te Amman, ne
men de drie Syrische bataljons, di
uit de Libanon werden teruggetrot
ken na de IsraëlischLibanese w;
penstilstand, deel aan de bezettin
van Damascus. De politie en gendai
rnerie werden ontwapend en moeste
tijdens de coup in hun kazernes bli
ven.
Een door de Syrische radio vei
spreid communiqué verklaart, dat c
coup „een zuiver binnenlandse aang(
legenheid is en absoluut los staat va
buitenlandse of Arabische regeringen
Sinds 1945 is generaal Hoesni Zaii
lid geweest van de Syrische extreei
nationalistische beweging, die zond<
ophouden onmiddellijke sociale, ec<
nomische en politieke hervorminge
heeft geëist. De leden van deze bi
weging verzetten zich heftig in b
Naar officieel is medegedeeld, het
Portugal besloten tot het Atlantiscl
Pact toe te treden. Naar men verwac
zal Da Matta, de Portugese minister va
Buitenlandse Zaken, die heden
Washington wordt verwacht, deelm
men aan de ondertekening van h
pact.
Het parlement van IJsland heeft i
een debat van twee dagen met 37 tegt
13 stemmen en twee onthoudingen
toetreding tot het Atlantische Pa
goedgekeurd. Een grote menigte h!
zich tijdens het debat voor het pari
mentsgebouw verzameld en enke
ruiten werden gebroken.
Het Spaanse ministerie van Buite:
landse Zaken heeft medegedeeld, d
het Iberische verdrag met Portugi
hetwelk voorziet in wederzijdse vrien
schap en verdediging van wederziji
belang, van kracht blijft.
Onderwijzers vragen gelijk
stelling met ambtenaren
De Algemeen Nederlandse Onde
wijzersfederatie heeft een adres aan i
Eerste en Tweede Kamer der State:
Generaal gericht, waarin zij een ui
voerig overzicht van de geschiede!
van het overleg tussen de regering i
de onderwijzers over bezoldiging i
positie van onderwijzend persone
geeft.
De Federatie stelt zich op het stan
punt, dat voor onderwijzers dezelf
bezoldigingsregeling moet gelden i
voor ambtenaren.
Het rapport deelt verder mede, c
de regering de herziening der salar
sen zelf ter hand zal nemen en eind
met te zeggen, dat de weg, die
regering heeft ingeslagen, zal leic
„tot verbittering, opstandigheid en
rust, tot grote schade van ons Ned
landse volksonderwijs".
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
De voormalige directeur der N
Vroom en Dreesmann te 's-Hertogi
bosch is gistermiddag met zijn waf
rijdende op de Kerklaan te 's-Her
genbosch door tot nu toe onverkla
bare oorzaak tegen een boom gebo
De 63-jarige heer Fokkelman werd
slag gedood. De naast hem zittei
dochter werd zwaar gewond.
Weerbericht
Verwachting, geldig tot Vrijdag
avond: Overwegend droog wee:
met nu en dan overdrijvende wol
kenvelden en op vele plaatsei
tijdelijk mist. Zwakke tot matigi
Noordelijke wind. Vannacht o)
enkele plaatsen lichte nachtvorst
morgen overdag iets lagere tem
peratuur dan vandaag.