T
Met dum-dum-kogels achter wilde zwijnen
5
Binda, de grote Tour-strateeg
Lages' terreur in de Schermer
Zouden ze naar de radio
hebben geluisterd?
Geen nationalisatie van 't wegvervoer
Hei
boek
nieuwe
VRIJDAG 22 JULI 1949
Huishoud-
andel
Fa. K. Piet Lunchroom-
Hotel „Modern"
Meijers Vishandel
Albert Heijn N.V.
Parfumerie „Roos"
Parfumerie „Mimosa"
A. van Dijk
Maison Bosch
Lunchroom Koopman
Masr de varkens keien verstek
den
■H
(Van aan onzer Redacteuren
1. ^ain had het wereldkundig ge-
D' „Vt dat Waalwijk en omgeving
1 uitgebreide familie van wilde
Einen en zwijntjes werd geteisterd en
„nze beroepsnieuwsgierigheid ge-
terwijl het jagersinstinct ook
WEZn woordje meesprak r- waren
een paar uur later op weg naar het
kwamen 's avonds om half
IfC-en donker en verlaten stadje
dat door de zwijnen plotseling een
vermaardheid had verkregen
Kaaien telex hadden verteld, dat de
die eertijds waarschijnlijk
IEhet Reichswald hebben gehuisd -
SU in de Brabantse bossen vertoe-
een zo grote schade aan de aard-
Rpelvelden toebrachten, dat de boe
ren uit de streek een dringend beroep
oo de jagers hadden gedaan om hen
van die plaag te verlossen.
Hteen wandeling naar het bureau van
Etie bracht geen oplossing van de
Eg wat er eigenlijk Woensdag zou
Keuren We werden doorgestuurd
faa de jachtopzichter, de heer Van
Ion die zich juist in Morpheus armen
Ksteld had, maar in een ogenblik
overeind was toen hij hoorde, dat er n
'^verslaggever voor zijn deur stond. Wei
nige ogenblikken, later genoten we de
Keekwoordelijke Brabantse gastvrij
heid en zaten bij een tas warme koffie
de kansen van de volgende dag te be
spreken, waarna de jachtopziener zich
al spoedig in oude herinneringen ver
diepte en vertelde van de oorlogsjaren
toen hij in dienst van de geallieer
den - herhaaldelijk de rivier moest
rersteken, waarvoor hij verschillende
■Ltekenen had ontvangen.
Het was heel laat toen wij eindelijk
m een hotel belandden waar nog slechts
enige bridgers in heftig dispuut bijeen
waren omdat iemand aan het einde
van het spel alleen maar een „madam"
had overgehouden.
Van alle windrichtingen
De volgende ochtend was het bij het
café ondei aan de Roestelberg een
drukte van belang. Van alle windrich
tingen waren zij gekomen, de mannen
met een fazantenveertje op de hoed.
Over hun schouders hingen dreigende
jachtgeweren en allen waren ervan
overtuigd, dat nu het ogenblik was ge
komen waarop de wilde zwijnen ver
bannen zonden worden uit de streken
rond Waalwijk. De boeren hadden het
belang van deze tocht ingezien. Zij wa
ren blij dat zij een handje werden ge
holpen in de strijd tegen de verniel
zuchtige veelvraten waartegen zij zelf
niet veel konden uitrichten. Wel had
een gedienstige geest op een goed ver-
liorgen plek een valkuil gegraven maar
het ding werd weer dichtgegooid toen
één van de boeren er zelf inviel en een
Verstuikte enkel, en enige gekneusde
ribben opliep. Het was duidelijk dat de
iwerer de jagers niets dan goeds toe-
Bensten en zoveel mogelijk knechts
alt drijvers beschikbaar stelden. Het
Kpment drijvers werd nog versterkt
door kampeerders, een tiental jodrna-
listen -n twee filmoperateurs van Po
lygoon, die onbeducht voor de dubbele
nullen en dum-dum-kogels tussen de
gelederen van de jagers doorliepen.
®Om kwart over negen liet de leider
van de expeditie jachtopziener J. Aarts,
de 32 jagers en 54 drijvers aantreden
op de Roestelberg. Daar de meesten van
deze jagers nog nooit een zwijnenjacht
hadden meegemaakt, werden de plan
nen eerst uitvoerig besproken. De heer
Aarts legde zijn discipelen uit hoe zij
iii een lang front de zoom van een stuk
bos moesten afzetten, terwijl de drij
vers van achteren de zwijnen zouden
(fcjagen. Om ongelukken te voorko
men mocht niet achterwaarts of recht
opzij worden geschoten. Eerst moest
het varken de jager gepasseerd zijn en
dan pas mocht het vuur worden ge
opend. Nadat nog enkele technische bij
zonderheden waren besproken ging
Aarts niet zijn jagers op stap. Het doel
van de tocht was een zandweggetje
langs de zoom van een stuk bos, waar
op een afstand van ongeveer zestig me
ter telkens twee schutters werden
phtergelaten.
Het startsein.
BToen ieder zijn plaats had ingeno-
pen klonk uit de verte een schot ten
feken dat de jacht was begonnen en
dat Loon op Zand van zijn lastige gas
ten verlost zou worden. Helaas zou
blijken dat dit schot het enige was dat
ei die dag gelost werd. De varkens wa
ren heel slim, de drijvers niet gerouti
neerd en het gevolg was dat de rest
van de dag geen kogel meer afgevuurd
werd.
Op het moment dat het signaal werd
gegeven was ieder echter nog vol goe
de moed. Langs het zandweggetje wer
den 32 geweren met scherpe patronen
geladen en de veiligheidspallen weg
geschoven: de jacht was begonnen.
Voor de meeste jagers kwam de ont
goocheling echter al spoedig. Men had
de amateurdrijvers gezegd dat zij in
gesloten formatie voorwaarts moesten
gaan en dat zij alleen maar met stok
ken tegen de boomstammen mochten
slaan. Er mocht niet gesproken wor
den, maar het eerste dat de jagers na
het schot hoorden was een luid gejoel
en geschreeuw van de drijvers. Enke
len luchtten zelfs hun opgekropt ge
moed door luid zingend voorwaarts te
trekken.
Na enige tijd klonk in het struik
gewas achter de jagers een luid ge
kraak. Zou het landverbeide ogenblik
zijn gekomen? Nee, het was een vijftal
amateurdrijvers dat er flink de pas in
gezet had en voor de gezelligheid
vlak naast elkaar liep. „Waar is de
rest?" vroeg een der jagers enigszins
verbluft. „Oh, die komt direct", was
het antwoord, en inderdaad kwam na
tien minuten een heel stuk verder nog
een aantal drijvers uit de bosjes. Van
een aaneengesloten front was geen
sprake.
Verse sporen!
De jagers noch de drijvers lieten zich
echter ontmoedigen door dit slechte be
gin. Voor er een uur verstreken was
lag men een kilometer verder opnieuw
in stelling. De verse sporen die men in
dit gebied had aangetroffen waren
voor de jagers het duidelijkste bewijs
dat nu het grote ogenblik was geko
men. Van de toppen van de heuvels af
werd aandachtig ieder bosje gade ge
slagen! Een enkeling zag zich in ge
dachten al in de bios op het witte doek
verschijnen. Hij en het door hem ge
schoten reusachtige zwijn zouden de
hoofdfilm in het niet doen verzinken.
Voor de tweede keer kreeg het mo
reel van de jagers een geduchte klap
toen vier drijvers, in plaats van op een
behoorlijke afstand naast elkaar te lo
pen, zich achter elkaar een weg door
het bos baanden. Een haasje liep voor
hen uit en mocht ditmaal ongestoord
door het cordon van jagers heen.
Voor de derde maal
Jagers, en speciaal de Brabantse
zwijntjesjagers, laten zich niet direct
ontmoedigen en daarom begaf de troep
zich 's middags voor de derde maal op
pad. Nu zou de landstreek rond de
Achterste Hoeve, in welke omgeving
de heer Van Son jachtopziener is, van
varkens worden gezuiverd. Het verhaal
kan kort zijn: een journalist-drijver
verklaarde na afloop, een schim van
een zwart varken gezien te hebben en
hoewel later inderdaad verse sporen
werden gevonden was en bleef het
zwijn zelf volkomen onzichtbaar. Er
werden vijf driften uitgevoerd waarbij
enkele tientallen kilometers werden
afgejaagd, maar hoewel er in deze bos
sen verscheidene zwijnen moeten zit
ten, namen de jagers des avonds even
veel kogels mee naar huis als waarmee
ze 's morgens waren gekomen. Niet één
ever was door het cordon van de nim
rods gebroken.
Toen wij in de schemeravond de
streek rond Waalwijk weer achter ons
lieten kwamen wij tot de enig moge
lijke conclusie: de jagers waren in
uitstekende conditie, de drijvers heb
ben hun best gedaan, maar de zwijnen
zijn hun allemaal te slim af geweest.
Wij wensen de Waalwijkse boeren
veel sterkte in de strijd die ze nu weer
alleen moeten voeren.
In de Infanteriekazerne aan de Leusderweg te Amersfoort wordt de
laatste dagen met koortsachtige haast gewerkt. Daar moeten n.l. in zo
kort mogelijke tijd alle gedemobiliseerden, die met de „Kota Inten" in
Holland zijn aangekomen, in verband met het gevaar voor pokken, wor
den ontsmet. In twee dagen tijd werd een quarantaine-kamp opgericht,
waarvoor al enkele kilometers prikkeldraad omheining moest worden
aangebracht. De ontsmetting, die in hoofdzaak de kleding betreft, gebeurt
in zeer snel tempo. Het oude goed wordt bij de tenten op hopen gelegd
voor de reis naar de ontsmettingsoven (boven). Nadat de manschappen
in het badhuis onder de douche zijn geweest, begeven zij zich naar één
der in het kamp geplaatste tenten, waar ze van schone kleding worden
voorzien.
interim-regeling voor
Suriname vandaag in de
Kamer
J (Van onze parlementaire redacteur)
Tegen het voorstel van de voorzitter
om Vrijdagmiddag het wetsontwerp
«treffende de interim-regeling voor
puriname te behandelen, rees Donder-
agmiddag in de Tweede Kamer verzet
bij de anti-revolutionnairen en de com-
éjinunisten. De heren J. Schouten (AR)
en G. Wagenaar (CPN) maakten be
zwaar tegen een zo overhaaste bespre
king van het ontwerp, dat de leden
Biet eens voldoende tijd hebben om
de stukken grondig te bestuderen.
De voorzitter, dr. L. G. Kortenhorst,
«roerde o.a. aan, dat reeds lang geleden
een voorontwerp is ingediend en de
Eerste Kamer erop rekent volgende
week Maandag de „handelingen" van
de Tweede Kamer in haar bezit te
hebben.
De beide opposanten waren hierdoor
Biet overtuigd. Zij handhaafden hun
(Bedenkingen, doch de Kamer ging met
tegen 20 stemmen met het voorstel
Van de president accoord. Vanmiddag
komt de interim-regeling voor Suri-
Bame As aan de orde.
Kuebler viel bewusteloos
van zijn fiets
Bij schitterend weer werd Donder
dagmorgen gestart voor de 18e etappe
van St. Vincent d'Aosta naar Lausan
ne. De 59 overgebleven renners maak
ten er overigens in het begin een wan
delritje van met het oog op het zware
werk dat hun later op de dag nog
wachtte. Desondanks verloor het pelo
ton enkele eenheden onder wie Kuebler,
Halverwege de klim naar de col van de
grote St. Bernhard staakte Ferdi Kueb
ler de strijd, nadat hij bewusteloos van
zijn fiets gevallen was.
De bergspecialisten namen de kop,
met Bartali als leider, maar de verschil
len werden niet groot en om kwart
voor twee reed een groot peloton, waar
toe alle cracks behoorden, met een
kalm gangetje door Martigny, 105 km
van de start. Het voornaamste obsta
kel, dat nog overwonnen moest wor
den was de col des Mosses (1448 me
ter). Robic was als eerste boven, on
middellijk gevolgd door Coppi, terwijl
cte grote groep op 200 meter lag. Pas
tijdens de afdaling kwam er tekening
in de strijd toen de Zwitser Weilen-
mann een ontsnappingspoging waagde,
welke tenslotte van beslissende beteke
nis is gebleken. Rossello en Pasquini
sprongen dadelijk aan zijn wiel maar
weigerden de kop te nemen. Zo leidde
Weilenmann het driemanschap gedu
rende 60 km, maar toen gingen de ver
moeienissen van de ochtend een woord
je meespreken en -langzaam maar ze
ker verslapte zijn tempo. Dit was het
moment waarop de Italiaanse ploeglei
der Binda had gewacht. Onmiddellijk
stuurde hij zijn twee pupillen naar vo
ren en zonder veel moeite werd de
Zwitser gelost.
Rossello ging het eerst over de fi
nishlijn, Pasquini noteerde dezelfde
tijd. Weilenmann volgde op 5 minuten.
De sprint van het peloton, dat, 12 minu
ten achterstand had, werd gewonnen
üoor de Belg Ockers.
Het klassement.
Het klassement van de 18e etappe,
Saint Vincent d' Aosta—Lausanne (265
km) was: 1. Rosello (Italië) 9 uur, 5
min., 26 sec.; 2. Pasquini (Italië) z.t.;
3 Weilenmann (Zwitserland) 9.11.03;
4 Ockers (Belgie) 9.17.17; 5. Geminianl
(Frankrijk); 6. Van Steenbergen
'Belgie); 7 Schotte (Belgie) en het
grote peloton (allen zelfde tijd als
Ockers)
Het algemeen klassement na de 18e
etappe luidt: 1. Coppi (Italië) 126 uur,
6 min. 35 sec.; Bartali (Italië) 126.09.38;
3 Marinelii (lie de France) 126.19.13; 4.
Ockers (Belgie) 126.25.18; 5. Robic
(West-Noord) 126.26.35.
Premier Dr. Arnold
„mif der grosze Schnautxe"
De ministerpresident van Rijnland-
Westfalen, dr. Karl Arnold, heeft in
verhand met de jongste correcties aan
de Nederlands-Duitse grens verklaard:
„Het is dringend geboden een einde te
maken aan onze internationaal-rechte-
lijke onmondigheid, waardoor ons een
zijdige maatregelen worden opge
drongen, en eindelijk te begrijpen, dat
dergelijke maatregelen op economisch
gebied onverkwikkelijke gevolgen kun
nen hebben".
Hij voegde er aan toe: „Wij willen
eens te meer verklaren, dat het hier
gaat om het stellen van Duitse gebie
den onder een buitenlandse administra
tie en wetgeving, een maatregel, die
bij het vredesverdrag moet worden
bekrachtigd, d.w.z. nadat de Duitse
central» regering zal zijn gehoord".
Moedertje spelen met
gestolen babies
Woensdag was een gehele Lon-
dense wijk in rep en roer door
het optreden van een achtjarige
„kinderdievegge".
Het meisje had van de afwezig
heid of de onoplettendheid van
drie moeders geprofiteerd om
zich van haar babies van 6 tot 8
maanden oud meester te maken.
Toen zij twee uur later door de
politie werd aangehouden, ver
klaarde het meisje, dat zij het veel
plezieriger vond „moedertje te
spelen" met echte kinderen dan
naar school te gaan. De politie
heeft het meisje naar haar ouders
gebracht met het verzoek hun
kind duidelijk te maken, dat het
voorlopig maar met de pon moet
spelen.
Schulfe en Hijzelendoorn
wonnen
Gerrit Schulte werd Donderdag
avond in het Stadion te Amsterdam
winnaar in de strijd voor beroepsrij
ders achter handelsmotoren over 20
km in de tijd van 19 min. 48.4 sec.
Hijzelendoorn won de 15 matches
deux. Hij legde in 5 overwinningen be
slag op de eerste plaats.
In de achtervolging voor amateurs
over max. 4 kilometer werd Kunst re
glementair winnaar.
Rijwiel met hulpmotor niet
op het fietspad
Het hoofd der school uit Sterksel, de
heer A. Schilleman, bereed onlangs met
een normaal herenrijwiel waarop een
hulpmotor was gemonteerd het rijwiel
pad. Hij kreeg een proces-verbaal,
waarop een zgn. proefproces volgde.
De ambtenaar van het openbaar mi
nisterie te Eindhoven hield zich aan
de woordelijke tekst van de motor- en
rijwielwet. De kantonrechter sloot zich
bij deze opvatting aan, zonder in te
gaan op de mogelijke geest dier wet.
Zijn uitspraak luidde: Schuldig, zonder
toepassing van straf.
VERBOUWING VAN HET GEBOUW
DER TWEEDE KAMER?
Naar wij vernemen bestaan er plan
nen om te komen tot een verbouwing
van het gebouw der Tweede Kamer
ten einde te voorzien in het gebrek aan
ruimte. Omtrent deze plannen is over
leg gaande met de regering.
„Gij zijt een flinke Hollandse vrouw"
In een modieuze citroen-gele mantel met een zwart hoedje betrad op de derde
dag van het proces tegen Lages een jonge donkere vrouw met bruine ogen de
rechtszaal van het Amsterdamse Bijz. Gerechtshof. Zij was de 31-jarige Trijntje
Stam, weduwe van de landbouwer D. de Boer, die op 11 October 1944 in zijn
boerderij in de Schermer met twee andere illegale werkers werd gefusilleerd.
De boerderij was een opslagplaats van „gedropte" wapenen, die echter vlak vóór
de huiszoeking alle waren weggebracht. De vrouw verloor op die avond met
haar man haar hele bezit. Slechts haar baby van een half jaar en een kind van
twee jaar mocht zij behouden, want nadat Lages en consorten op het erf waren
neergestreken, de man gefusilleerd hadden, de boerderij in vlammen hadden
doen opgaan, stond zij ais machteloze vrouw op de rokende puinhopen van wat
een uur tevoren nog haar welvarend boerenerf was geweest.
„De moffen onderwierpen ons aan
een kruisverhoor", vertelde de vrouw,
„ze wilden weten waar de munitie was.
Mijn man bleef ontkennen dat te we
ten, maar het hielp niet. Ze stuurden
mij naar buiten. Lages sprak me daar
aan en vroeg hoe oud mijn kinderen
waren. Toen weifelde hij even en
stuurde me bits weg. Ondertussen wa
ren ze de boel naar buiten aan het sle
pen. Alles wat ze gebruiken konden
namen ze mee: 't vee, de inmaak, de
auto's, het fornuis, de sieraden, enkele
meubelen, kleren en daarna staken ze
het huis in brand".
„Hebt U er nooit iets van terugge
zien?" „Niets". „Hebben ze U een be
wijs van inbeslagneming verstrekt?"
„Neen, ik hèb niets gekregen". „Waar
om denkt U, dat Lages U liet gaan?"'
„Ik geloof voor de kinderen. Als ik die
niet had gehad, dan hadden ze mij mis
schien ook gefusilleerd". „Wat is er
toen verder gebeurd? Hebt U toen niet
nog ruzie gemaakt met, een van die
Duitsers?" „Ja, ik durfde op dat mo
ment alles. Ik rammelde er één door
elkaar en heb hem uitgescholden".
„Wat hebt U dan gezegd?' „Ik vroeg
of dat nou hun doel was, of ze met
moorden, plunderen, stelen en brand
stichting de oorlog wilden winnen".
„Hebt U Uw man toen nog gezien?"
„Ja, ik vond hem met de 2 anderen
dood op de grond". „Was hij doodge
schoten?" ,Ja ik zag een grote wond in
zijn hals". „Trad Lages behoorlijk te
gen U op?" „Hij behandelde me met
minachting". „Hoe sprak hij tot U?"
„U weet wel, president, precies zoals
alleen een mof dat doen kan".
Achter de getuige zat Lages in het
verdachtenbankje. Hij knipperde bij die
opmerkig met z'n ogen, terwijl een
lichte glimlach om zijn lippen speelde.
President Van Hamel pauseerde een
moment, keek de vrouw voor het ge-
tuigenhek door zijn brilleglazen aan en
besloot toen het verhoor met de vol
gende zin, die hij niet zonder zichtbare
Vrijdag stemt Kamer over
de wet
'.(Van onze parlemerv'aire redacteur)
Het verwijt, dat sommige Tweede
Kamerleden in de Woensdagmiddag ge
houden vergadering, waarin de wijzi
ging van de Wet Autovervoer Perso
nen werd behandeld, hadden gericht tot
de minister van Verkeer en Waters-
staat, mr. D. G. W. Spitzen, namelijk,
dat hij gaat in de richting van de na
tionalisatie van het wegvervoer, wees
de bewindsman Donderdagmiddag, toen
hij de sprekers beantwoordde, van de
hand.
Hoe men ook over de nationalisatie
van het vervoer denkt, zo zeide hij, het
zou nooit juist zijn een tendentie daar
toe zich in stilte te laten ontwikkelen
door middel van een wet, die op dit
punt geen duidelijke aanwijzingen
geeft. Nationalisatie is dus zeker niet
de vooropgezette bedoeling.
Wel heeft inmiddels een sterke con
centratie plaats gehad in het autobus
bedrijf. De minister gaf hierover enke
le interessante cijfers. Wat de kilome
terlengte betreft van de op het ogen'
blik geëxploiteerde autobuslijnen, is 44
procent in handen van de dochtermaat
schappijen van de Ned. Spoorwegen en
56 procent in die van ondernemingen,
die niet met de Spoorwegen geallieerd
zijn. De dochterondernemingen van de
Ned. Spoorwegen" exploiteren 1239 bus
sen, de andere ondernemingen in totaal
2218, waarvan er 1389 in handen zijn
van particuliere ondernemingen.
Er zijn 14 dochtermaatschappijen van
de Spoorwegen, 10 overheids- en semi-
overheidsondernemingen en 23 particu
liere busondenemingen.
De Kamer had veel belangstelling
getoond voor de richtlijnen van de
Commissie Vergunningen Personenver
voer voor het verlenen en weigeren van
concessies aan busondernemers. De be
windsman gaf hieromtrent een vage
opening van zaken. Er zit geen geheim
zinnigheid in, dat wel richtlijnen zullen
worden gegeven, doch dat zij niet wor
den gepubliceerd.
Hij wilde de richtlijnen graag in pet
to houden voor eventuële déraillemen
ten van de C.V.P.
Voorts deelde mr. Spitzen nog mee,
dat de CVP zal worden uitgebreid,
waardoor de nieuwe ideeën in de com
missie vertegenwoordigd zullen zijn en
dat hij zal overwegen of het mogelijk
is het touringcarbedrijf bij het groeps-
vervoer in te schakelen. Tegen de
goedkeuring door Gedeputeerde Staten
van door de gemeentebesturen aan
taxi-ondernemingen verleende vergun
ningen had hij geen overwegend be
zwaar.
Bij de replieken gaf de bewindsman
nog te kennen, dat de CVP zich met de
kwestie van de schadeloosstellingen aan
particuliere autobusondernemingen be
zig houdt.
Amendementen.
Geruime tijd nam de behandeling van
een groot aantal amendementen in be
slag. Die met een administratieve be
tekenis nam hij over. Het amendement
van de richtlijnen voor de CVP be
treffende het verlenen en weigeren van
concessies in een algemene maatregel
van besluit vast te leggen, ontraadde
hij, waarbij de heer J. Schilthuis (P.
Vd A.) hem bijviel. De Kamer accep
teerde het amendement echter met 50
tegen 17 (die van de P. vd A.) stem
men.
Zonder hoofdelijke stemming verenig
de de Kamer zich met een amende-
ment-Maenen, waarin wordt uitge
sproken. dat gestreefd moet worden
naar streekvervoer door vrijwillige sa
menwerking van de ondernemers.
Bij zitten en opstaan nam de Kamer
een amendement-Beernink aan om in
de wet vast te leggen, dat bij vergun
ningen voor de uitoefeinng van groeps-
vervoer van meer duurzame betekenis
de gemeentebesturen moeten worden
geraadpleegd omtrent begin- en eind
punt van het vervoer. De minister had
er wel geen behoefte aan, maar hij ver
zette zich er toch niet tegen. Wel deed
dit de fractie van de P. vd A. bij monde
van de heer J. Schilthuis.
Aangezien langzamerhand heel wat
wijzigingen waren aangebracht ook
nog enkele door de minister deelde
de voorzitter mede. dat Vrijdagmiddag
over het wetsontwerp zal worden ge
stemd. Men kan dus nog even nagaan,
of geen vergissingen zijn gemaakt. Er
zal nu ongetwijfeld een meerderheid
voor te vinden zijn.
Oorlogsschepen van vandaag
Bij de C.V. uitgeverij v/h C. de Boer
Jr. te Amsterdam verscheen een keu
rig uitgevoerd boekje van de hand van
een der beste specialisten op scheep
vaartgebied, die ons land kent, de ltz.
S. D. II L. L. von Münching, onder de
titel „Oorlogsschepen van vandaag". In
zekere zin vormt dit werkje een ver
volg op het reeds eerder van dezelfde
schrijver verschenen boek: „Nederland
se koopvaarders" dat eveneens bij De
Boer het licht zag.
Geïllustreerd door ruim zestig foto's
en een aantal silhouetten heeft Von
Münching een overzicht gegeven van
de historie van alle bekende typen oor
logsschepen, die thans gebruikt wor
den, van de zwaarste slagschepen en
vliegkampschepen af tot de kleinste
korvetten, fregatten en dergelijke toe.
Dat de schrijver bij het samenstellen
van zijn werk geput heeft uit de meest
vooraanstaande buitenlandse werken
op dit gebied, zoals Janes's „Fighting
Ships", heeft er slechts toe kunnen bij
dragen, van „Oorlogsschepen van van
daag" een boekje te maken, dat enig
in zijn soort is in ons land, en dat
daarom al ieders belangstelling tenvol-
le waard is. Zulke boeken zijn in Ner
derland helaas maar al te dun gezaaid.
Vliegende Vleugels, deel II
Het eerste deel van het Luchtvaart-
Album „Vliegende Vleugels", een uit
gave der fa. Niemeyer te Groningen,
beleefde reeds vier herdrukken. Thans
zag een tweede deel het licht. Dit ver
volg is wederom geschreven door be
kende luchtvaart-journalist C. van
Steenderen en geïllustreerd met ruim
70 tekeningen van de tekenaar R. van
Looy. Het album behandelt naast de
moderne vliegtuigtypen zoals: Lock
heed, Glenn L. Martin, Bristol, Boeing.
Convair, Sikorsky, enz. eveneens de
motoren en de luchthavens. Een all
round luchtvaart-album ln de ware zin
de» woord*.
ontroering wist te beëindigen: „U zult
bij het Hof de indruk nalaten van
een verduiveld flinke, Hollandse
vrouw".
Vóór de president begon met de on
dervraging van de 66-jarige prof. dr.
David Cohen, ex-voorzitter van de
Joodse Raad, als inleiding tot de be
handeling der jodendeportaties, zeide
hij: „Er zal nu in deze zaal wel eens
over joden worden gesproken. Dat
geschiedt uitsluitend, omdat het da
kortste wijze van uitdrukken is en ik
stel er prijs op daaraan toe te voegen,
dat wij daarmede onze Joodse Neder
landse landgenoten bedoelen."
Prof. Cohen vertelde hoe jonge jo
den, die in het voor-oorlogse Joodse
kamp in Wieringen verblijf hielden ora
zo spoedig mogelijk naar Palestina te
gaan; op bevel van Lages naar Amster
dam moesten komen. De Joodse Raad
zorgde ervoor, dat zij werden onderge
bracht. In Juli 1941 verzocht Lages via
getuige hem de lijsten met namen en
adressen te geven, omdat hij „het voor
nemen koesterde de jongens terug te
brengen naar hun eigen kamp in Wie-
ringen."
Met geloofde Lages en verstrekte de
lijsten. Enge tijd later werden alle jon
gens, maar ook de zonen van hun Am
sterdamse gastheren, 300 in totaal, ge
arresteerd, overgebracht naar een kamp
in Schoorl en daarna doorgezonden
naar Mauthausen. Zij zijn daar zonder
uitzondering omgekomen.
Lages zeide dat deze zaak een uit
vloeisel was van een „springstofaan
slag" in de Sehubertstraat. Uit Den
Haag kreeg hij de opdracht als repre
saille een aantal Joodse jongens te la
ten arresteren. Hij moest ze naar een
kamp brengen. Dat zij van daaruit naar
Mauthausen waren gezonden, was zijn
werk niet geweest.
Lages maakte tenslotte de opmerking
dat prof. Cohen in de war was, want
dat hij van het begin af aan over de
portatie naar kamp Schoorl had ge
sproken en niet over kamp Wieringen.
Prof. Cohen bleef er bij, dat Lages
,de Joodse Raad hier opzettelijk en op
sluwe wijze een rad voor de ogen had
gedraaid." Hij beschreef tenslotte Lages
als een onbarmhartig mens, die met de
te deporteren Joden geen enkel mede
dogen had.
De Joodse Raad.
Tenslotte gaf prof. Cohen naar aan
leiding van een vraag van de verdedi
ger het volgende antwoord op de in
bedekte termen gestelde beschuldiging,
dat de Joodse Raad „zij het noodge
dwongen" met de Duitsers zou heb
ben samengewerkt: „Wij, als Joodse
Raad, waren naar onze mening ver
plicht om te doen wat wij konden tot
het onttrekken van zoveel mogelijk
mensen aan de deportaties. Daarom
zijn wij, juist zoals dat in alle andere
landen is gebeurd (want overal waren
Joodse Raden) tot het bittere einde op
onze post gebleven. Slechts' aan een
toeval is het te danken, dat Asscher en
ik zelf niet het lot van de meeste ande
ren hebben ondergaan. Maar de gehele
Joodse Raad is in 1943 net zo hevig
vervolgd als tevoren de overige Joden".
In het verdere verloop van de zitting
van Donderdag ontkende Lages gewe
ten te hebben, welk afschuwelijk lot
onze Joodse landgenoten in de Duitse
kampen wachtte.
De Silbertanne-moord te Beverwijk.
In de avondzitting werden achtereen
volgens de Nederlandse SS-ers Polak
en Slot voorgeleid, die op bevel van
Lages de Silbertannemoord In Bever
wijk hebben uitgevoerd. Beiden werden
tjjdens hun verhoor voortdurend ge
boeid vastgehouden door een parket
wacht. Polak is reeds ter dood veroor
deeld en Slot heeft levenslang gekre
gen.
Het Hof trachtte vast te stellen in
hoeverre Lages schuldig was aan het
beramen van plannen voor deze moord,
maar noch Polak, noch Slot kon zich
met zekerheid herinneren wie in het
huis van Lages aan de Apollolaan te
Amsterdam precies de instructies had
gegeven. Wei waren hun beiden daar
de wapens uitgereikt. Bovendien had
den zij hun identiteitspapieren aan
Lages persoonlijk moeten overhandi
gen, zodat niemand ooit zou merken,
dat de SS de moord begaan had, voor
het uitzonderlijke geval, dat ondanks
de Duitse 'dekking de twee mannen
op de plaats van de moord door Neder
landse politie of andere ordebewaar
ders zouden worden gearresteerd. Aan
beide SS ers was de plicht tot volko
men geheimhouding opgedragen. Naar
bekend overleefde de directeur van
het Arbeidsbureau in Beverwijk als
door een wonder de aanslag, hoewel hij
door kogels werd doorzeefd. De andere
ambtenaar overleed aan zijn verwon
dingen. Deze Silbertanne-actie ge
schiedde als represaille voor het neer
schieten doo- de illegaliteit van de
NSB-er Van de Berg.
De zitting werd daarna geschorst tot
Dinsdagmorgen a s. half tien.