Een nieuw huis en een nieuwe werkkring Benei ux-landbouwtentoonstelling te Eindhoven Belgrado bouwt dag en nacht Donderdag 25 Aug. 1949 Dirk rijdt in een eigen auto Mensen stellen dikwijls teleur Tien jaar geleden kwam ik op' in werkelijke militaire dienst Het afslachten van open lijders Waf er fe zien is Zaterdag snelheidsproef met „Meteor'' twaalf seconden? Vijf mensen gingen naar Canada (6) „VADER. AANTREDEN VOOR DE EERSTE OEFENING". Vader komt uit zijn nieuwe villa en stijgt in zijn „helemaal eigen" Fordje anno 1939, dat wjj ons als eerste weelde-artikel in Canada hebben kunnen aanschaffen. Dirk is de instructeur en neemt naast zijn leerling plaats. Een overvloed van goedbedoelde maar weinig duidelijke aanwijzingen krijgt vader in een minimum van tijd te verwerken. „Als 't u belieft, hier is het startsleuteltje en nu starten maar". Na een moment van pijnlijke stilte slaat met een paar ziekelijke hoesten de motor aan. Het gromt en bromt vrij bemoedigend, totdat plotseling een hard en kramp achtig geblubber uit de motorkap opstijgt. „Fout" schreeuwt Dirk. Moeder, Artje en ik staan ons op veilige afstand krom te lachen. „Nou ja, hou je maar kalm", klinkt vaders stem vanachter het stuur, „dat ding zit daar toch zeker ook niet voor niks". „Neen, tlat is voor de muziek, maar die komt later wel. Als we eerst maar gestart zijn". En warempel met een paar zenuwachtige schokken krijgt onze auto wat snelheid en schuift dan met een sierlijk vaartje de schuine weg af. inbreuk te maken op het arbeidsple- zier, dat vader gelukkig weer bij zijn nieuwe baas heeft teruggekregen. Dit geldt voor ons in nog meerdere mate, want het is bijna niet mogelijk cm een prettiger werkkring en beter inwonen te krijgen als boerenknecht dan hier. En de baas? Die is in één woord een prachtkerel! Zelf als twin tigjarige jongen uit Engeland naar Canada geëmigreerd, weet hij precies wat. emigreren betekent. Het is een genoegen voor hem te werken. Ik hoop één ding, dat is dat ik mij niet vergis in deze sympathieke Canadees. Want het is me helaas maar al teveel opgevallen, dat de emigrant niet te voorzichtig kan zijn met zijn een De w/IJ HEBBEN 4e laatste weken hele verandering meegemaakt, laatste dag van de vorige maand zijn we gelukkig van plaats veranderd. Zondagsmorgens vroeg reed de kleine vrachtwagen van vaders nieuwe baas voor en er was weinig tijd voor nodig cm onze bagage op te laden teneinde deze uiterst onprettige omgeving te verlaten. Onze weg ging langs de „Pleasant Valley Road" naar het Noorden tot aan het kleine plaatsje Armstrong. Van daar gingen we links af en sloegen eer. vrij smal pad in, dat langs de bergwanden en diepe valleien liep. Het land maakte een andere indruk, neer afgelegen en stiller. De Okana- ganvalley lijkt hier smaller en er is veel meer bos. De huizen zijn er min der in aantal en van verschillende velden stijgt rook op van de hout vuren: de brandende bermen en wor tels van de ontginningen. Het nieuwe huis Ons huis is natuurlijk het eerste waarnaar wij benieuwd zijn, want we gunnen allen moeder na al die ve- vdende ongezellige weken van harte ern prettige kamer, in tegenstelling tot de vorige nu eens vrij en fris. Voor mij was het niet helemaal een nieuw tje meer en eerlijk gezegd maakte ik me een beetje bezorgd, want ofschoon het een pas gebouwd en alleenstaand huis is, is de ruimte maar heel be perkt: een woonkamer-keuken en twee kleine slaapkamertjes. Maar het was alweer moeders schit terende moed en voortvarendheid, die ons alle bezorgdheid ontnamen. Ze verheugde er zich zelfs op van haar" derde huis in Canada eens een echt gezellig hokje te maken. En de omge ving leende zich er ook echt voor Klein als het woninkie is. staat het weggedoken onder de reusachtig hoge dennen tegen de hellingen van een vrij dicht beboste heuvel. Met schil derijen aan de wand, bloemen op tafel en het weinige huisraad, dat we heb ben kunnen meenemen zorgvuldig uit gestald, is er voor ons geen prettiger plekje in Canada te vinden dan dit eenvoudige villa'tje. Nieuwe werkkring WIJ „MANNEN" HEBBEN nog andere zaken en de belangrijkste is „werk" Vader neemt „volgens plan" het werk van Dirk over en Dirk en ik begon nen de eerste van de nieuwe maand bij een andere boer, een kwartier lo pen vanaf ons huis. Eén man wilde hij echter als vaste arbeider in huis heb ben en zo komt het dat Dirk elke dag met het Fordje naar en van zijn werk gaat en ik mijn intrek heb genomen op de farm. Ik hoop, dat ik voldoende voor zichtig ben als ik nu na een week mijn mening over onze nieuwe werkgevers geef. Voor vader geldt in de eerste plaats nog steeds de moeilijkheid met d-: taal, temeer daar hij er nu alleen tegenover staat. Maar in moeilijk heden leer je juist meer de mensen kennen. Dat ondervond vader ook. Hebben wij hem eerst geplaagd met tractorrijden, Canadees dorsen, melk machine en strenge regels voor mclk- contröle. nu kunnen wij als zijn beide •.alleswetende zoons" niets anders dan heel kleintjes op onze eigen zaken letten, want reeds de tweede dag waren er voor hem geen onover komelijke moeilijkheden meer wat betreft het mechanische en controle rende deel van het bedrijf. Het loon is goed en zelfs de taal vermag geen Van Est1 en Schulte in de Tour de France? Naar „De Waarheid" verneemt, zou Wim van Est, die met Pellenaars in de Zesdaagse te Antwerpen uitkomt, be reid zijn om het volgend jaar aan de Tour de France deel te nemen. Gerrit Schulte, die deze winter met Gerard Peters op de winterbanon verschijnt, zal eveneens een contract voor de Tour aannemen, doch alleen dan, wanneer Nederland met een ploeg van 12 man aan de start mag verschijnen, Naar verluidt, zal de amateurwereld kampioen Henk Faanhof, een koppel gaan vormen met Henk Lakeman, wanneer hij na Januari tot de be roepsrenners overgaat. Zij zullen dan behalve in koppelwedstrijden, ook aan enige Zesdaagsen deelnemen. SjafruddiA in Medan De Republikeinse vice-premier Sjaf- ruddin Prawiranegara is Maandag op doorreis naar Atjeh in Medan aange komen in gezelschap van de Republi keinse minister van godsdienstzaken en een staf van 20 man. Op het vliegveld te Medan herhaalde Sjafruddin zijn te Batavia afgelegde verklaring over het terugtrekken van de Nederlandse troe pen in Bukitinggi. gewoonlijk vriendelijke, nieuwe land genoten. Er is voortdurend nog iets geweest, dat mij weer in mijn schulp deed kruipen. Om enige voorbeelden te noemen: Daar was Jack, een eenvoudige, hulp vaardige en vriendelijke vent. Hij biedt alsof 't de gewoonste zaak van de -wereld is ons (zijn mede-arbei ders) zijn geweer te koop aan voor drie maal de prijs. De al even vrien delijke buren vragen om wat groen ten en als wc ze zelf wat laten halen, wordt er een meer dan onbehoorlijke hoeveelheid groenten en aardappelen meegenomen. Dan hebben we, om zo gauw mogelijk weer te kunnen wer ken, naast onze eigen pogingen om werk, ook de plaatselijke arbeids beurs ingeschakeld, maar na een week wachten werd ons met een nog vrien delijker gezicht medegedeeld, dat ze nog niets voor ons hadden gedaan.... En onf dit geenszins onbelangrijke, maar nog lang niet volledige lijstje te besluiten nog dit: De dominee sprak mij, terwijl ik Zondagsmiddags de koeien melkte en hij verzekerde mij ons een der eerstkomende dagen eens een bezoek te zullen brengen om te zien of hij iets voor ons en vooral moe der kon doen in dit voor haar nog vreemde land. Moeder wacht nog. of beter, zij werkt en helpt ons om in dit prachtige land te slagen. GOVERT J. DE JONG. Herinnering aan een vreemde dag en een wonderlijke nacht De „Openbare kennisgeving" tot op komst in werkelijke dienst als voor zorgmaatregel bij vóór-mobilisatie is aangeplakt. De categorie personeel, waarvan gij deel uitmaakt, is dus op geroepen. Begeef U, voorzien van uw uitrus ting, onmiddellijk naar de in uw last geving aangegeven plaats van op komst. De Minister van Defensie. ALDUS de Per expresse-bestelling in de middag van 24 Augustus 1939 ontvangen oproep. De in de lastgeving bedoelde plaats van opkomst was h*t gemeentehuis van een landelijk dorpje. Toen ik mij als plichtsgetrouw soldaat daarheen begaf, scheen het raadhuis volkomen uitgestorven. Na herhaald kloppen op de deur ver scheen tenslotte het gezicht van de dorpsveldwachter, die mij langs aller lei gangen en deuren naar een vrij somber vertrek leidde, waar een oude heer achter dikke folianten zat te schrijven. Hij ontpopte zich als „de gemeente ontvanger" en keek wel zeer verbaasd een militair voor zich te zien in een niet meer bepaald goed zittend uni form. „Zo', zei hij. „dus het is er dan toch van gekomen!", uit welke woorden ik meende te moeten opmaken, dat de mare van de vóór-mobilisatie nog niet tot dit rustige dorp was doorgedron gen. „Nou, ga maar naar het café, ge bruik daar iets voor je eigen centen en wacht maar af!" Dus verscheen ik (alweer plichtsge trouw) in het café en bestelde daar als enige bezoeker het ene Kopje kof fie na het andere tot ik er een blauA buik van kreeg! ]REN, die ook hier eeuwigheden schenen te duren, verstreken, totdat eindelijk een auto voor de deur stil hield, waaruit een tot mijn korps be horende reserve le luitenant stapte, die als vorderingscommissaris van auto's was aangewezen. Nadat hij een dikke actetas had ge opend, raadpleegde bij gewichtige do cumenten, bekeek mijn zakboekje en oproepkaart en zei tenslotte, dat die papieren wel klopten, maar dat mijn naam niet op zijn sterkte-lijst voor kwam. Ik stond prompt gereed om in te rukken, maar de luitenant grinnik te. Nu ik er tóch eenmaal was, had hij maar besloten mij te houden, want hij wist niet, hoeveel er van de andere opgeroepenen zouden verschijnen. Laat in de avond verscheen nog een lotgenoot. Dat was alles! Twee man en een paardekop, als men tenminste deze ietwat oneerbiedige vergelijking voor een reserve le luitenant mag ge bruiken. Een poging van de opgeroepenen om in de nabijgelegen stad te mogen slapen, kon met het oog op het lands belang niet worden verwezenlijkt. Wij zouden worden ondergebracht in een ander café. Maar de caféhou- d.ei, bekend om zijn pro-Duitse sym pathieën putte zich uit in allerlei voorwendsels, waaruit moest blijken dat hij ons niet kon herbergen Feite lijk kwam het erop neer, dat hij ons beiden kwartier weigerde. Een mede lijdende jonge vrouw uit de buurt schap ontfermde zich over ons en nam ons mee naar haar kleine echtelijkp woning. Mijn lotgenoot verdween door een soort mangat naar de vliering en ik zag hem niet voor de volgende morgen terug. Ik kreeg de gelijkvloers gelegen bed stede als slaapgelegenheid aangewe zen. Een eerste blik deed mij ontdek ken. dat een wit, rond voorwerp, voor zien van een oor, op een plankje on geveer op 50 cm hoogte boven het hoofdkussen was aangebracht en ver der leek deze slaapplaats wel een soort statiegelegenheid of praalbed. Het was alles kant wat ik zag. Mijn hospita wenste mij wel te rus ten en ik had gedacht, dat zij zich daarna zou hebben verwijderd. In plaats daarvan zette zij zich voor de bedstee en bleef deze strategische post bezet houden, ook toen ik aanstalten maakte, mijn als een dwangbuis slui tende militaire pantalon, die mij al 10 jaren tevoren nauwelijks had gepast, met kunst- en vliegwerk uit te trek ken. Met wat handige camouflagebewe gingen gelukte dit ten slotte, waarop de moederlijke bezorgdheid van mijn hospita voor deze dag eindigde. £)E VOLGENDE morgen bij het krie ken van de dag nam zij de stra tegische stelling weer in, doch niet dan nadat zij mij een kopje thee had aangeboden. Als goed militair herin nerde ik mij, dat een krijgsman reeds veel zou winnen al won hij slechts maar tijd. Ik woelde wat rond in het kanten geval, hield mij af en toe slapend, doch mijn schildwacht liet niet af. Ten einde raad besloot ik de militaire pan talon maar onder de dekens te mof- flen en deze voor mijn pyama te ver wisselen. Het leek een vrij hopeloze opgaaf. Plotseling hoorde ik op het vlierink- je boven mij geraas, het mangat werd geopend en pl.m. een seconde later had mijn slapie zich langs een soort kabel touw laten zakken, tot mijn verbazing boven op mijn belaagster. Beiden rolden over elkaar op de grond en raakten in een soort handge meen, welke gelegenheid ik aangreep om mijn benarde positie te verlaten. Op die vroege morgen van de 25ste Augustus 1939 had ik dus niet alleen mijn eerste nacht als gemobiliseerd soldaat achter de rug, doch tevens mijn eerste slag gewonnen. De directeur van de Prov. Gezond heidsdienst voor Dieren in Noord- Holland zal met ingang van 1 Septem ber 1949 enige wijziging brengen in de legeling.tot het afslachten van „open lijders". De ervaring heeft geieerd, dat het soms buitengewoon moeilijk is, om aan te tonen dat een bepaald rund „open lijder" is. Dat zijn van die koeien, die zó af en toe eens tuberkel bacillen ophoesten en nu hangt het maar af van het juiste moment, waar op sputum wordt afgenomen voor on derzoek. Deze koeien zijn natuurlijk op bepaalde tijden besmettelijk voor soortgenoten en het spreekt vanzelf, dat het van groot belang is ze tijdig uit het koppel te verwijderen. Tot nogtoe was de regeling zó, dat een dergelijk rund als .verdacht" kon worden opgerunimd en dan werd de premie uitbetaald onverschillig of er open t.b.c. werd gevonden of niet. Begrijpelijk is ook, dat de serieuze dierenarts huiverig was om een ver zoek te doen een rund als verdacht te laten slachten, als hij er niet van over tuigd was, dat het wel een open lijder zou zijn. Aan de andere kant zijn er zo dik wijls koeien blijven lopen, die wel ge slacht hadden moeten worden. Om aan een en ander tegemoet te komen, heeft het bestuur van de Prov. Gezondheidsdienst besloten de bepalin gen te dien aanzien iets te wijzigen. Met ingang van 1 September a.s. zal de dierenarts in overleg met de Ge zondheidsdienst, een rund als „ver dacht" kunnen laten slachten. Blijkt er bij de slachting geen open t.b.c. te zijn, dan wordt er geen premie uitgekeerd. Is dit wel het geval, dan wordt de premie wel uitgekeerd. Hope lijk zullen er hierdoor minder runde ren als „wrak" geslacht worden. De veehouder moet ook niet zolang v/achten of behoeven te wachten tot het rund „wrak" is. In de provincies Zuid-Holland en Utrecht worden voor dergelijke koei en, dat zijn dus de kruiskoeien en i'oodslachtingsn, egen premies uitbe taald. Daar sluit Noord-Holland zich r.u bij aan. Deze regeling om een koe als „ver dacht" te laten slachten, geldt niet voor leveringskoeien. Bij hoge uitzondering komt het voor, dat een koe als „open lijder" wordt geslacht, waarbij de „open vorm" dus wel zou zijn vastgesteld en deze bij slachting geen open tbc blijkt te heb ben. In een dergelijk geval zal de volle gebruikswaarde, getaxeerd door een commissie uit het bestuur van de Ge zondheidsdienst, worden vergoed. Kort nadat de laatste hamerslag ge vallen en de laatste spade grond ver zet waren op een vijftien h.a. groot stuk terrein, dat nog zeer onlangs een woest stuk heidegrond was, heeft de minister van landbouw Dinsdag de Benelux-landbouwtentoonsteiling te Eindhoven geopend. Honderden genodigden en belangstel lenden woonden deze plechtigheid bü. Mevrouw Mansholt knipte met een zil veren schaar het brede lint door. dat het laatste beletsel vormde voor de toegang tot deze expositie, die de grootste op dit gebied is, welke ooit in ons land gehouden werd. Honderden vlaggen, speciaal de dundoeken van de drie Beneluxlandcn karakteriseren me de de bedoeling van deze Eindhovense tentoonstelling, die haar waarde in voorlichting over het boerenbedrijf binnen en buiten de grenzen van ons land zoekt. Het halve eeuwfeest van de Coöpe ratieve Centrale Boerenleenbank te Eindhoven is de directe aanleiding tot de tentoonstelling geweest. Over 350.000 tegels wordt de bezoe kende boer of burger langs een „voor beeld-boerderij" geleid. De moderne, zeer rationele witte bedrijfsgebouwen trekken allereerst de aandacht. Hier is volkomen gebroken met elke traditie. Het woonhuis is ruim en luchtig als een landhuis gebouwd met grote- ra men. Een moderne woonkeuken, zitka mer en vier slaapkamers met stromend water en badgelegenheid vormen het ideaal, dat de ontwerpers zich voor de toekomst op het gemengde bedrijf van ongeveer 12 hectaren hebben ge steld. Van het huis uit leidt een spoel keuken naar de stal voor tien stuks rundvee, waarin aparte afdelingen voor jongvee, paarden, zieke dieren'en vier varkens zijn gebouwd. Een open kap- schuur en kippenhok met twee rensy- steem (wisselbouw gras) complete ren deze, naar de mening van de ont werpers revolutionnaire kleine boer derij. Deze boerderij, die volgens bestaan de bouwnormen in het traditionele kapmodel 35.000 gulden zou moeten kosten, kan voor plm. 25.000 gulden worden neergezet, hetgeen in alle kringen sterk de aandacht trekt. Door en rondom dit boerenbedrijf loopt een pad van 3,5 km door nieuw aangelegde tuin- en waterpar tijen naar de 17 paviljoens van de ex positie. De Noordbrabantse Christelij ke Boerenbond, met aangesloten en verwante organisaties en de Coöpera- Straaljager boven het strand van Ameland Drieduizend meter in Het staat thans vast, dat de snel heidsproef van de luchtstrijdkrachten met de Gloster „Meteor" op Ameland gedaan zal worden, als het weer gun stig is op Zaterdag a.s. Burgemeester Mr. R. Walda van Ameland heeft zich zeer enthousiast voor deze proef getoond en onmiddel lijk alles in het werk gesteld om haar mogelijk te maken. Wie de „Meteor" zal vliegen staat nog niet vast. In ieder geval zal het een vlieger van het 323ste squadron zijn, waarbij genoemd wor den majoor Flinterman, en de luitenants Wansink en Aertsen. De baan van drie kilometer lengte is op zes centimeter nauwkeurig uitge meten door de topografische dienst van het ministerie van Oorlog. De tijd metingen worden, zoals bekend, ver richt door het nationaal luchtvaart laboratorium met behulp van twee ge synchroniseerde camera's. Drie „Auster"-vliegtuigen zullen wor den gebruikt bij het bepalen van de vlieghoogte. In deze „Austers" zullen de sportcommissarissen van de Kon. Ned. Vereniging voor Luchtvaart plaats nemen. Op het strand zullen eveneens twee sportcommissarissen aanwezig zijn. Voor het gemak van de piloot, die vliegen zal over de scheiding van strand en zee, zullen zes meteo-ballon- netjes het parcours afbakenen. Ruw geschat neemt men aan, dat de „Meteor" voor de drie kilometer lange taan twaalf seconden nodig heeft. Ver der rekent men twee minuten voor het draaien en weer een „aanloop" nemen. Zoals men weet, moet de baan vier maal gevlogen worden. Daardoor kan men berekenen, dat de proef ongeveer negen minuten in beslag zal nemen. De onmisbare keten In de keten van de volksge meenschap is de landbouw een belangrijke en onmisbare scha kel, aldus minister Mansholt in zijn openingstoespraak. Deze schakel moet het Nederlandse volk voeden, een belangrijk aan deel nemen in de export en een groot deel vervangen van dat gene, wat wij vroeger importeer den. Onze cultuurgrond wordt steeds kleiner in oppervlakte, terwijl wij daarnaast een sterke bevolkinstoeneining zien. De be hoefte aan voeding is in ons land sedert 1939 enorm toegenomen. Zo is de behoefte aan brood met ruim 10 procent toegenomen, aan suiker met 26 procent, aan groenten met 27 procent, aan vetten met 47 procent en aan melk met 60 procent. De land bouw moet de helft van de ex port verzorgen. In 1948 werd voor 1.3 milliard geëxporteerd en in het eerste halfjaar van 1949 werd reeds 220 millioen méér geëxporteerd dan in het eerste halfjaar 1948. De veestapel moet worden uitgebreid on de boeren moeten komen tot een betere benutting van kapitaal, bodem en arbeidskracht. tieve Centrale Boerenleenbank vergen ieder een groot paviljoen, waarin bei der werk overzichtelijk en zo artistiek mogelijk wordt uitgebeeld. Het lande lijke en Beneluxkarakter der tentoon stelling vindt men in de desbetreffen de paviljoens. Belgie is met een kost bare uitbeelding van zijn ganse land bouw, het landbouwcredietwezen en het (coöperatieve) organisatiewerk uit gekomen. Men schat, dat deze inzen ding ongeveer anderhalf millioen francs gekost heeft. Kunstschilders, bloemis ten en decorateurs hebben aan dit vaak oogbekorende paviljoen hun beste krachten gegeven. Het „hoe en waarom". Het Nederlandse paviljoen is zo so ber mogelijk gehouden. Het ministerie van landbouw geeft met behulp van diorama's en geïllustreerde statistieke» uitbeelding van het „hoe en waarom" van de tot dusver gevolgde landbouw politiek, alsook van de wijze waarop boer en tuinder in hun eigen voordeel hieraan kunnen medewerken. Luxemburg is met een klein pavil joen uitgekomen, dat de aandacht vraagt voor de teelt van rozen en wijn druiven, alsook voor touristische as pecten van dit land. Een selectie van landbouwmachines, die geschikt zijn voor gezamelijke ex ploitatie door een aantal kleinbedrij ven, inzendingen van diverse coöpera ties en andere ondernemingen, een feestgebouw, taveernen, restaurants e.d., een klein lunapark en een terrein voor veekeuringen completer deze landbouw-tentoonstelling. Men rekent op een toeloop van ten minste 400.000 boeren en stedelingen. In voorverkoop gingen reeds 150.000 kaarten weg. In het grote, modern ingerichte res taurant houdt men ook rekening met veel bezoek. Behoudens wagonladingen aardappelen rekent men per dag op consumptie van 24 varkens en duizen den eieren als „uitsmijters". EVC PROTESTEERT TEGEN TERECHTSTELLING INDONESISCHE COMMUNISTEN. De landelijke Raad van de EVC heeft in een motie kenbaar gemaakt, dat zij met diepe veran'waardiging en af schuw kennis heeft genomen van de moord op Amir Sjarifoeddin, Harjono Darocuman en Soeripno. De raad stelt Moh. Hatta rechtstreeks verantwoorde lijk voor deze daad ep protesteert met klem tegen deze terreurdaden. IN HET LAND VAN MAARSCHALK TITO (Van een bijzondere medewerker). BELGRADO, Augustus JJET VLIEGTUIG van de Jugoslavenska Aero Transport belooft een conciliant regiem. In plaats van een routemap als die waarmee de K.L.M. haar passagiers bedient, gebruikt men er de Britse schoolatlas van Philipa, waarop Triest nog als een Italiaanse stad staat aangetekend. En hier in Belgrado etaleren de Amerikanen in hun informatiebureau de nieuwstel Amerikaanse legervliegtuigen en komen duizenden dagelijks de BBC-bulle tins lezen in de Britse informatiedienst. En het eerste café, waar wij na onze aankomst, verloren in deze rommelige stad, neerstreken, tracteerde ons op „Wien, nur du allein". Doch men leert hier spoedig, dat deze dingen maar het uiterlijk zijn, deels fouten in de enscenering, deels verzachtingen van de tekst ter ere van het nieuwe gehoor, dat de communisten van Joegoslavië zich moeten verschaffen. De diplomaten hier merken dat laatste aan een ietwat gemakkelijker sfeer in hun omgang met de nieuwe landsheren. Tot voor kort waren de cocktailparties der hoge wereld in deze stad nogal stug en gedwongen. De rode heren hadden er hun eigen hoek en groepeerden zich bij voorbaat om de Sowjet-vertegenwoordiger. Nu kan men als westelijk di plomaat een minister op de schouders kloppen en zijn gezicht eens uit de strakke, norse plooi halen, die overigens in Belgrado nog altijd overheerst. Regiem is communistisch maar tegelijkertijd is het anti-cominform MAAR DAT ALLES is diplomatie en tactiek en het heeft niets te doen met een matiging van het communistische tempo. Integendeel, men behoeft niet langer dan twee dagen in Belgrado te zijn om te constateren, dat dit land, strijdend tegen de Sowjetunie en din gend naar de helpende hand van ver guisde Amerikaanse dollarkoningen, communistischer- is dan welk der Mos kou satellieten ook Want in die twee dagen ontmoet men niemand anders dan zijn schoenpoetser, evenals weeg schaal-verhuurder een zeer gezocht be roep in Belgrado die nog zijn brood verdient in de pnvésector van hel eco nomische leven. De kapper is evenzeer staatsambtenaar als de man, die an sichtkaarten verkoopt. De taxichauffeur overigens een zeldzame verschijning en de kellner zijn van dezelfde standing. In deze stad moet men naar stig zoeken om ergens in een van die wrakke zijstraten een armtierig be drijfje te vinden, dat dc dans der na tionalisatie ontsprongen is Zadruga" is het eerste woord Servisch, dat men op een avondlijke wandeling door de stad leert. Het betekent „coöperatie" en staat op een uit drie winkels. Het eten is duur. Het hotel behoort de staat Het heet „Moskwa", men zal moeilijk een Bal kanstad vinden zonder een hotel van die naam De service deed niet onder voor wat men in de privé sector gc woon is. Vriendelijke ontvangst grote hulpvaardigheid en een kamer, die zin delijker en dus duurder is dan de Ne derlandse Bank de reizende journalist veroorlooft te betrekken. Maar het restaurant behoeft men niet lang te zoeken want kenners hebben al op het vliegveld verraden, dat er slechts twee plaatsen zijn waar men als buitenlander kan eten. En omdat men de eerste avond nog met een kennelijke weemoed naar het westen rondloopt een wee moed overigens die groeit kiest men natuurlijk „Majestic" in plaats van „Dva Ribara". De volgende dag weet men dat dat lood om oud ijzer is: de grilled steak van „Majestic" is als uit leer gesneden en de „Twee vissers" hebben nog nooit een vis gevangen, die het tegen een Nederlands tongetje kan opnemen. En in beide restaurants incas seert de Joegoslavische minister van financiën voor één maaltijd minstens tweederde van de dagvergoeding, die zijn Nederlandse collega de journalist toestaat. Men leert spoedig, dat men niet slordig een schijfje komkommer of een glaasje frisse inheemse wijn bij zijn eten moet bestellen wil men de 400 dinar (20 gld.) niet te boven gaan. En eerst na een paar dagen hadden wij het geluk, dat een inheemse collega ons meetroonde naar zijn „mensa", zijn col lectief eethuis, waar hij als goed lid dei- vakorganisatie met zijn hele gezin de zelfde maaltijd voor 16 dinar krijgt. Aan zulke verschillen raakt men hier gauw gewoon, ofschoon men nooit de geheimen ervan geheel kan doorgron den. Daarvoor is het stelsel te gecom pliceerd. Li zijn bijvoorbeeld zes tarie ven voor hen, die gebruik maken van de binnenlandse luchtlijnen. Er zijn men sen. die voor 800 dinar naar Serajewo kunnen vliegen, en andere die daarvoor slechts 8 dinar betalen, de helft van hetgeen men als buitenlander aan een glas bier besteedt. Men ziet schoenen in de etalages voor 500 dinar, maar ook voor 5000 dinar. De ene zijn met bon en de andere zonder, doch de bon nen schijnen niet dik gezaaid getuige het feit. dat wij prijzen zagen van 000 tot 700 dinar voor tweedehands schoe nen, die thuis beslist niemand van een vuilnisbelt zou oprapen. In een machtig tempo. Nadat gij wat hebt meegedeind met de immense mensenstroom over Bel- grado's Broadway Terrazija ziet gij de spuitgasten komen om de brede straten een nachtelijke beurt te geven. Dat is de tijd om de penaten van „Moskwa" op te zoeken en vroeg te slapen als alle Belgraders, die 's ochtends vroeg uit de veren moeten, daar alles om zeven uur met werken begint. Maar slapen valt niet altijd mee. Wij hadden bijvoor beeld buiten de bandeloze energie der rode jeugd gerekend. Tegenover onze kamer was een bouwterrein, een der honderden in deze stad, waar dag en nacht gewerkt wordt. Er wordt een gebouw voor de vakbond gezet, een voor de staatsuitgeverij en een voor het communistische dagblad, en er wordt bovendien nog een verdieping meer ge zet op het hoofdkwartier der partij. Zo geeft dit bouwterrein een aardige staalkaart van de aard der bouwwoede, die thans over Joegoslavië stormt. Er werd gezongen en gewerkt met een on waarschijnlijke hardnekkigheid en tem po, Die nacht hebben wij duizend lof zangen op Tito gehoord en evenvoel verguizingen van de „fascista", maar wij hebben niet geslapen. Men groef en zong nog diep in de fundamenten, maar toen wij twee weken later terugkwa men, klonken de spreekkoren reeds vanaf de eeiste verdieping. Alles gaat in deze stad in een woedend en soms redeloos tempo Vaak tot het plotseling stokt en maandenlang niet verder komt. Er is veel arbeidskracht. Wanneer een straat moet worden vernieuwd, strijken de arbeiders er op een goede ochtend als muggenzwermen op neer, maar er is vaak geen materiaal of geen technisch geschoolde leiding Voor deze laatste twee vecht Jeeeoslavie bestrijdt het de Cominform en lonkt het des noods naar het Westen Doch dit laatste zonder zijn ideologie en zijn argwaan prijs te geven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1949 | | pagina 3