Een nieuw huis en een nieuwe werkkring
Benei ux-landbouwtentoonstelling
te Eindhoven
Belgrado bouwt dag en nacht
Donderdag 25 Aug. 1949
Dirk rijdt in een eigen auto
Mensen stellen dikwijls
teleur
Tien jaar geleden kwam ik op'
in werkelijke militaire dienst
Het afslachten van
open lijders
Waf er fe zien is
Zaterdag snelheidsproef met „Meteor''
twaalf seconden?
Vijf mensen gingen naar Canada (6)
„VADER. AANTREDEN VOOR DE EERSTE OEFENING". Vader komt uit zijn
nieuwe villa en stijgt in zijn „helemaal eigen" Fordje anno 1939, dat wjj ons
als eerste weelde-artikel in Canada hebben kunnen aanschaffen. Dirk is de
instructeur en neemt naast zijn leerling plaats. Een overvloed van goedbedoelde
maar weinig duidelijke aanwijzingen krijgt vader in een minimum van tijd te
verwerken. „Als 't u belieft, hier is het startsleuteltje en nu starten maar". Na
een moment van pijnlijke stilte slaat met een paar ziekelijke hoesten de motor
aan. Het gromt en bromt vrij bemoedigend, totdat plotseling een hard en kramp
achtig geblubber uit de motorkap opstijgt. „Fout" schreeuwt Dirk. Moeder, Artje
en ik staan ons op veilige afstand krom te lachen. „Nou ja, hou je maar kalm",
klinkt vaders stem vanachter het stuur, „dat ding zit daar toch zeker ook niet
voor niks". „Neen, tlat is voor de muziek, maar die komt later wel. Als we eerst
maar gestart zijn". En warempel met een paar zenuwachtige schokken krijgt
onze auto wat snelheid en schuift dan met een sierlijk vaartje de schuine weg af.
inbreuk te maken op het arbeidsple-
zier, dat vader gelukkig weer bij zijn
nieuwe baas heeft teruggekregen.
Dit geldt voor ons in nog meerdere
mate, want het is bijna niet mogelijk
cm een prettiger werkkring en beter
inwonen te krijgen als boerenknecht
dan hier. En de baas? Die is in één
woord een prachtkerel! Zelf als twin
tigjarige jongen uit Engeland naar
Canada geëmigreerd, weet hij precies
wat. emigreren betekent.
Het is een genoegen voor hem te
werken. Ik hoop één ding, dat is dat ik
mij niet vergis in deze sympathieke
Canadees. Want het is me helaas maar
al teveel opgevallen, dat de emigrant
niet te voorzichtig kan zijn met zijn
een
De
w/IJ HEBBEN 4e laatste weken
hele verandering meegemaakt,
laatste dag van de vorige maand zijn
we gelukkig van plaats veranderd.
Zondagsmorgens vroeg reed de kleine
vrachtwagen van vaders nieuwe baas
voor en er was weinig tijd voor nodig
cm onze bagage op te laden teneinde
deze uiterst onprettige omgeving te
verlaten.
Onze weg ging langs de „Pleasant
Valley Road" naar het Noorden tot aan
het kleine plaatsje Armstrong. Van
daar gingen we links af en sloegen
eer. vrij smal pad in, dat langs de
bergwanden en diepe valleien liep.
Het land maakte een andere indruk,
neer afgelegen en stiller. De Okana-
ganvalley lijkt hier smaller en er is
veel meer bos. De huizen zijn er min
der in aantal en van verschillende
velden stijgt rook op van de hout
vuren: de brandende bermen en wor
tels van de ontginningen.
Het nieuwe huis
Ons huis is natuurlijk het eerste
waarnaar wij benieuwd zijn, want we
gunnen allen moeder na al die ve-
vdende ongezellige weken van harte
ern prettige kamer, in tegenstelling
tot de vorige nu eens vrij en fris. Voor
mij was het niet helemaal een nieuw
tje meer en eerlijk gezegd maakte ik
me een beetje bezorgd, want ofschoon
het een pas gebouwd en alleenstaand
huis is, is de ruimte maar heel be
perkt: een woonkamer-keuken en
twee kleine slaapkamertjes.
Maar het was alweer moeders schit
terende moed en voortvarendheid, die
ons alle bezorgdheid ontnamen. Ze
verheugde er zich zelfs op van haar"
derde huis in Canada eens een echt
gezellig hokje te maken. En de omge
ving leende zich er ook echt voor
Klein als het woninkie is. staat het
weggedoken onder de reusachtig hoge
dennen tegen de hellingen van een
vrij dicht beboste heuvel. Met schil
derijen aan de wand, bloemen op tafel
en het weinige huisraad, dat we heb
ben kunnen meenemen zorgvuldig uit
gestald, is er voor ons geen prettiger
plekje in Canada te vinden dan dit
eenvoudige villa'tje.
Nieuwe werkkring
WIJ „MANNEN" HEBBEN nog andere
zaken en de belangrijkste is „werk"
Vader neemt „volgens plan" het werk
van Dirk over en Dirk en ik begon
nen de eerste van de nieuwe maand
bij een andere boer, een kwartier lo
pen vanaf ons huis. Eén man wilde hij
echter als vaste arbeider in huis heb
ben en zo komt het dat Dirk elke dag
met het Fordje naar en van zijn werk
gaat en ik mijn intrek heb genomen op
de farm.
Ik hoop, dat ik voldoende voor
zichtig ben als ik nu na een week mijn
mening over onze nieuwe werkgevers
geef. Voor vader geldt in de eerste
plaats nog steeds de moeilijkheid met
d-: taal, temeer daar hij er nu alleen
tegenover staat. Maar in moeilijk
heden leer je juist meer de mensen
kennen. Dat ondervond vader ook.
Hebben wij hem eerst geplaagd met
tractorrijden, Canadees dorsen, melk
machine en strenge regels voor mclk-
contröle. nu kunnen wij als zijn beide
•.alleswetende zoons" niets anders
dan heel kleintjes op onze eigen
zaken letten, want reeds de tweede
dag waren er voor hem geen onover
komelijke moeilijkheden meer wat
betreft het mechanische en controle
rende deel van het bedrijf. Het loon
is goed en zelfs de taal vermag geen
Van Est1 en Schulte in de
Tour de France?
Naar „De Waarheid" verneemt, zou
Wim van Est, die met Pellenaars in de
Zesdaagse te Antwerpen uitkomt, be
reid zijn om het volgend jaar aan de
Tour de France deel te nemen. Gerrit
Schulte, die deze winter met Gerard
Peters op de winterbanon verschijnt,
zal eveneens een contract voor de Tour
aannemen, doch alleen dan, wanneer
Nederland met een ploeg van 12 man
aan de start mag verschijnen,
Naar verluidt, zal de amateurwereld
kampioen Henk Faanhof, een koppel
gaan vormen met Henk Lakeman,
wanneer hij na Januari tot de be
roepsrenners overgaat. Zij zullen dan
behalve in koppelwedstrijden, ook aan
enige Zesdaagsen deelnemen.
SjafruddiA in Medan
De Republikeinse vice-premier Sjaf-
ruddin Prawiranegara is Maandag op
doorreis naar Atjeh in Medan aange
komen in gezelschap van de Republi
keinse minister van godsdienstzaken en
een staf van 20 man. Op het vliegveld
te Medan herhaalde Sjafruddin zijn te
Batavia afgelegde verklaring over het
terugtrekken van de Nederlandse troe
pen in Bukitinggi.
gewoonlijk vriendelijke, nieuwe land
genoten. Er is voortdurend nog iets
geweest, dat mij weer in mijn schulp
deed kruipen.
Om enige voorbeelden te noemen:
Daar was Jack, een eenvoudige, hulp
vaardige en vriendelijke vent. Hij
biedt alsof 't de gewoonste zaak van
de -wereld is ons (zijn mede-arbei
ders) zijn geweer te koop aan voor
drie maal de prijs. De al even vrien
delijke buren vragen om wat groen
ten en als wc ze zelf wat laten halen,
wordt er een meer dan onbehoorlijke
hoeveelheid groenten en aardappelen
meegenomen. Dan hebben we, om zo
gauw mogelijk weer te kunnen wer
ken, naast onze eigen pogingen om
werk, ook de plaatselijke arbeids
beurs ingeschakeld, maar na een week
wachten werd ons met een nog vrien
delijker gezicht medegedeeld, dat ze
nog niets voor ons hadden gedaan....
En onf dit geenszins onbelangrijke,
maar nog lang niet volledige lijstje te
besluiten nog dit: De dominee sprak
mij, terwijl ik Zondagsmiddags de
koeien melkte en hij verzekerde mij
ons een der eerstkomende dagen eens
een bezoek te zullen brengen om te
zien of hij iets voor ons en vooral moe
der kon doen in dit voor haar nog
vreemde land. Moeder wacht nog.
of beter, zij werkt en helpt ons om
in dit prachtige land te slagen.
GOVERT J. DE JONG.
Herinnering aan een vreemde
dag en een wonderlijke nacht
De „Openbare kennisgeving" tot op
komst in werkelijke dienst als voor
zorgmaatregel bij vóór-mobilisatie is
aangeplakt. De categorie personeel,
waarvan gij deel uitmaakt, is dus op
geroepen.
Begeef U, voorzien van uw uitrus
ting, onmiddellijk naar de in uw last
geving aangegeven plaats van op
komst.
De Minister van Defensie.
ALDUS de Per expresse-bestelling in
de middag van 24 Augustus 1939
ontvangen oproep. De in de lastgeving
bedoelde plaats van opkomst was h*t
gemeentehuis van een landelijk
dorpje. Toen ik mij als plichtsgetrouw
soldaat daarheen begaf, scheen het
raadhuis volkomen uitgestorven. Na
herhaald kloppen op de deur ver
scheen tenslotte het gezicht van de
dorpsveldwachter, die mij langs aller
lei gangen en deuren naar een vrij
somber vertrek leidde, waar een oude
heer achter dikke folianten zat te
schrijven.
Hij ontpopte zich als „de gemeente
ontvanger" en keek wel zeer verbaasd
een militair voor zich te zien in een
niet meer bepaald goed zittend uni
form.
„Zo', zei hij. „dus het is er dan toch
van gekomen!", uit welke woorden ik
meende te moeten opmaken, dat de
mare van de vóór-mobilisatie nog niet
tot dit rustige dorp was doorgedron
gen.
„Nou, ga maar naar het café, ge
bruik daar iets voor je eigen centen
en wacht maar af!"
Dus verscheen ik (alweer plichtsge
trouw) in het café en bestelde daar
als enige bezoeker het ene Kopje kof
fie na het andere tot ik er een blauA
buik van kreeg!
]REN, die ook hier eeuwigheden
schenen te duren, verstreken, totdat
eindelijk een auto voor de deur stil
hield, waaruit een tot mijn korps be
horende reserve le luitenant stapte,
die als vorderingscommissaris van
auto's was aangewezen.
Nadat hij een dikke actetas had ge
opend, raadpleegde bij gewichtige do
cumenten, bekeek mijn zakboekje en
oproepkaart en zei tenslotte, dat die
papieren wel klopten, maar dat mijn
naam niet op zijn sterkte-lijst voor
kwam. Ik stond prompt gereed om in
te rukken, maar de luitenant grinnik
te. Nu ik er tóch eenmaal was, had hij
maar besloten mij te houden, want hij
wist niet, hoeveel er van de andere
opgeroepenen zouden verschijnen.
Laat in de avond verscheen nog een
lotgenoot. Dat was alles! Twee man en
een paardekop, als men tenminste
deze ietwat oneerbiedige vergelijking
voor een reserve le luitenant mag ge
bruiken.
Een poging van de opgeroepenen
om in de nabijgelegen stad te mogen
slapen, kon met het oog op het lands
belang niet worden verwezenlijkt.
Wij zouden worden ondergebracht
in een ander café. Maar de caféhou-
d.ei, bekend om zijn pro-Duitse sym
pathieën putte zich uit in allerlei
voorwendsels, waaruit moest blijken
dat hij ons niet kon herbergen Feite
lijk kwam het erop neer, dat hij ons
beiden kwartier weigerde. Een mede
lijdende jonge vrouw uit de buurt
schap ontfermde zich over ons en nam
ons mee naar haar kleine echtelijkp
woning.
Mijn lotgenoot verdween door een
soort mangat naar de vliering en ik
zag hem niet voor de volgende morgen
terug.
Ik kreeg de gelijkvloers gelegen bed
stede als slaapgelegenheid aangewe
zen. Een eerste blik deed mij ontdek
ken. dat een wit, rond voorwerp, voor
zien van een oor, op een plankje on
geveer op 50 cm hoogte boven het
hoofdkussen was aangebracht en ver
der leek deze slaapplaats wel een
soort statiegelegenheid of praalbed.
Het was alles kant wat ik zag.
Mijn hospita wenste mij wel te rus
ten en ik had gedacht, dat zij zich
daarna zou hebben verwijderd. In
plaats daarvan zette zij zich voor de
bedstee en bleef deze strategische post
bezet houden, ook toen ik aanstalten
maakte, mijn als een dwangbuis slui
tende militaire pantalon, die mij al 10
jaren tevoren nauwelijks had gepast,
met kunst- en vliegwerk uit te trek
ken. Met wat handige camouflagebewe
gingen gelukte dit ten slotte, waarop
de moederlijke bezorgdheid van mijn
hospita voor deze dag eindigde.
£)E VOLGENDE morgen bij het krie
ken van de dag nam zij de stra
tegische stelling weer in, doch niet
dan nadat zij mij een kopje thee had
aangeboden. Als goed militair herin
nerde ik mij, dat een krijgsman reeds
veel zou winnen al won hij slechts
maar tijd.
Ik woelde wat rond in het kanten
geval, hield mij af en toe slapend,
doch mijn schildwacht liet niet af. Ten
einde raad besloot ik de militaire pan
talon maar onder de dekens te mof-
flen en deze voor mijn pyama te ver
wisselen. Het leek een vrij hopeloze
opgaaf.
Plotseling hoorde ik op het vlierink-
je boven mij geraas, het mangat werd
geopend en pl.m. een seconde later had
mijn slapie zich langs een soort kabel
touw laten zakken, tot mijn verbazing
boven op mijn belaagster.
Beiden rolden over elkaar op de
grond en raakten in een soort handge
meen, welke gelegenheid ik aangreep
om mijn benarde positie te verlaten.
Op die vroege morgen van de 25ste
Augustus 1939 had ik dus niet alleen
mijn eerste nacht als gemobiliseerd
soldaat achter de rug, doch tevens mijn
eerste slag gewonnen.
De directeur van de Prov. Gezond
heidsdienst voor Dieren in Noord-
Holland zal met ingang van 1 Septem
ber 1949 enige wijziging brengen in de
legeling.tot het afslachten van „open
lijders".
De ervaring heeft geieerd, dat het
soms buitengewoon moeilijk is, om
aan te tonen dat een bepaald rund
„open lijder" is. Dat zijn van die
koeien, die zó af en toe eens tuberkel
bacillen ophoesten en nu hangt het
maar af van het juiste moment, waar
op sputum wordt afgenomen voor on
derzoek. Deze koeien zijn natuurlijk
op bepaalde tijden besmettelijk voor
soortgenoten en het spreekt vanzelf,
dat het van groot belang is ze tijdig
uit het koppel te verwijderen.
Tot nogtoe was de regeling zó, dat
een dergelijk rund als .verdacht" kon
worden opgerunimd en dan werd de
premie uitbetaald onverschillig of er
open t.b.c. werd gevonden of niet.
Begrijpelijk is ook, dat de serieuze
dierenarts huiverig was om een ver
zoek te doen een rund als verdacht te
laten slachten, als hij er niet van over
tuigd was, dat het wel een open lijder
zou zijn.
Aan de andere kant zijn er zo dik
wijls koeien blijven lopen, die wel ge
slacht hadden moeten worden.
Om aan een en ander tegemoet te
komen, heeft het bestuur van de Prov.
Gezondheidsdienst besloten de bepalin
gen te dien aanzien iets te wijzigen.
Met ingang van 1 September a.s. zal
de dierenarts in overleg met de Ge
zondheidsdienst, een rund als „ver
dacht" kunnen laten slachten.
Blijkt er bij de slachting geen open
t.b.c. te zijn, dan wordt er geen premie
uitgekeerd. Is dit wel het geval, dan
wordt de premie wel uitgekeerd. Hope
lijk zullen er hierdoor minder runde
ren als „wrak" geslacht worden.
De veehouder moet ook niet zolang
v/achten of behoeven te wachten tot
het rund „wrak" is.
In de provincies Zuid-Holland en
Utrecht worden voor dergelijke koei
en, dat zijn dus de kruiskoeien en
i'oodslachtingsn, egen premies uitbe
taald. Daar sluit Noord-Holland zich
r.u bij aan.
Deze regeling om een koe als „ver
dacht" te laten slachten, geldt niet voor
leveringskoeien.
Bij hoge uitzondering komt het voor,
dat een koe als „open lijder" wordt
geslacht, waarbij de „open vorm" dus
wel zou zijn vastgesteld en deze bij
slachting geen open tbc blijkt te heb
ben. In een dergelijk geval zal de volle
gebruikswaarde, getaxeerd door een
commissie uit het bestuur van de Ge
zondheidsdienst, worden vergoed.
Kort nadat de laatste hamerslag ge
vallen en de laatste spade grond ver
zet waren op een vijftien h.a. groot
stuk terrein, dat nog zeer onlangs een
woest stuk heidegrond was, heeft de
minister van landbouw Dinsdag de
Benelux-landbouwtentoonsteiling te
Eindhoven geopend.
Honderden genodigden en belangstel
lenden woonden deze plechtigheid bü.
Mevrouw Mansholt knipte met een zil
veren schaar het brede lint door. dat
het laatste beletsel vormde voor de
toegang tot deze expositie, die de
grootste op dit gebied is, welke ooit
in ons land gehouden werd. Honderden
vlaggen, speciaal de dundoeken van de
drie Beneluxlandcn karakteriseren me
de de bedoeling van deze Eindhovense
tentoonstelling, die haar waarde in
voorlichting over het boerenbedrijf
binnen en buiten de grenzen van ons
land zoekt.
Het halve eeuwfeest van de Coöpe
ratieve Centrale Boerenleenbank te
Eindhoven is de directe aanleiding tot
de tentoonstelling geweest.
Over 350.000 tegels wordt de bezoe
kende boer of burger langs een „voor
beeld-boerderij" geleid. De moderne,
zeer rationele witte bedrijfsgebouwen
trekken allereerst de aandacht. Hier is
volkomen gebroken met elke traditie.
Het woonhuis is ruim en luchtig als
een landhuis gebouwd met grote- ra
men. Een moderne woonkeuken, zitka
mer en vier slaapkamers met stromend
water en badgelegenheid vormen het
ideaal, dat de ontwerpers zich voor
de toekomst op het gemengde bedrijf
van ongeveer 12 hectaren hebben ge
steld. Van het huis uit leidt een spoel
keuken naar de stal voor tien stuks
rundvee, waarin aparte afdelingen voor
jongvee, paarden, zieke dieren'en vier
varkens zijn gebouwd. Een open kap-
schuur en kippenhok met twee rensy-
steem (wisselbouw gras) complete
ren deze, naar de mening van de ont
werpers revolutionnaire kleine boer
derij.
Deze boerderij, die volgens bestaan
de bouwnormen in het traditionele
kapmodel 35.000 gulden zou moeten
kosten, kan voor plm. 25.000 gulden
worden neergezet, hetgeen in alle
kringen sterk de aandacht trekt.
Door en rondom dit boerenbedrijf
loopt een pad van 3,5 km door
nieuw aangelegde tuin- en waterpar
tijen naar de 17 paviljoens van de ex
positie. De Noordbrabantse Christelij
ke Boerenbond, met aangesloten en
verwante organisaties en de Coöpera-
Straaljager boven het strand van Ameland
Drieduizend meter in
Het staat thans vast, dat de snel
heidsproef van de luchtstrijdkrachten
met de Gloster „Meteor" op Ameland
gedaan zal worden, als het weer gun
stig is op Zaterdag a.s.
Burgemeester Mr. R. Walda van
Ameland heeft zich zeer enthousiast
voor deze proef getoond en onmiddel
lijk alles in het werk gesteld om haar
mogelijk te maken. Wie de „Meteor"
zal vliegen staat nog niet vast. In ieder
geval zal het een vlieger van het 323ste
squadron zijn, waarbij genoemd wor
den majoor Flinterman, en de luitenants
Wansink en Aertsen.
De baan van drie kilometer lengte is
op zes centimeter nauwkeurig uitge
meten door de topografische dienst
van het ministerie van Oorlog. De tijd
metingen worden, zoals bekend, ver
richt door het nationaal luchtvaart
laboratorium met behulp van twee ge
synchroniseerde camera's.
Drie „Auster"-vliegtuigen zullen wor
den gebruikt bij het bepalen van de
vlieghoogte. In deze „Austers" zullen
de sportcommissarissen van de Kon.
Ned. Vereniging voor Luchtvaart plaats
nemen. Op het strand zullen eveneens
twee sportcommissarissen aanwezig
zijn.
Voor het gemak van de piloot, die
vliegen zal over de scheiding van
strand en zee, zullen zes meteo-ballon-
netjes het parcours afbakenen.
Ruw geschat neemt men aan, dat de
„Meteor" voor de drie kilometer lange
taan twaalf seconden nodig heeft. Ver
der rekent men twee minuten voor het
draaien en weer een „aanloop" nemen.
Zoals men weet, moet de baan vier
maal gevlogen worden. Daardoor kan
men berekenen, dat de proef ongeveer
negen minuten in beslag zal nemen.
De onmisbare keten
In de keten van de volksge
meenschap is de landbouw een
belangrijke en onmisbare scha
kel, aldus minister Mansholt in
zijn openingstoespraak. Deze
schakel moet het Nederlandse
volk voeden, een belangrijk aan
deel nemen in de export en een
groot deel vervangen van dat
gene, wat wij vroeger importeer
den. Onze cultuurgrond wordt
steeds kleiner in oppervlakte,
terwijl wij daarnaast een sterke
bevolkinstoeneining zien. De be
hoefte aan voeding is in ons land
sedert 1939 enorm toegenomen.
Zo is de behoefte aan brood met
ruim 10 procent toegenomen, aan
suiker met 26 procent, aan
groenten met 27 procent, aan
vetten met 47 procent en aan
melk met 60 procent. De land
bouw moet de helft van de ex
port verzorgen. In 1948 werd
voor 1.3 milliard geëxporteerd
en in het eerste halfjaar van
1949 werd reeds 220 millioen
méér geëxporteerd dan in het
eerste halfjaar 1948. De veestapel
moet worden uitgebreid on de
boeren moeten komen tot een
betere benutting van kapitaal,
bodem en arbeidskracht.
tieve Centrale Boerenleenbank vergen
ieder een groot paviljoen, waarin bei
der werk overzichtelijk en zo artistiek
mogelijk wordt uitgebeeld. Het lande
lijke en Beneluxkarakter der tentoon
stelling vindt men in de desbetreffen
de paviljoens. Belgie is met een kost
bare uitbeelding van zijn ganse land
bouw, het landbouwcredietwezen en
het (coöperatieve) organisatiewerk uit
gekomen. Men schat, dat deze inzen
ding ongeveer anderhalf millioen francs
gekost heeft. Kunstschilders, bloemis
ten en decorateurs hebben aan dit vaak
oogbekorende paviljoen hun beste
krachten gegeven.
Het „hoe en waarom".
Het Nederlandse paviljoen is zo so
ber mogelijk gehouden. Het ministerie
van landbouw geeft met behulp van
diorama's en geïllustreerde statistieke»
uitbeelding van het „hoe en waarom"
van de tot dusver gevolgde landbouw
politiek, alsook van de wijze waarop
boer en tuinder in hun eigen voordeel
hieraan kunnen medewerken.
Luxemburg is met een klein pavil
joen uitgekomen, dat de aandacht
vraagt voor de teelt van rozen en wijn
druiven, alsook voor touristische as
pecten van dit land.
Een selectie van landbouwmachines,
die geschikt zijn voor gezamelijke ex
ploitatie door een aantal kleinbedrij
ven, inzendingen van diverse coöpera
ties en andere ondernemingen, een
feestgebouw, taveernen, restaurants
e.d., een klein lunapark en een terrein
voor veekeuringen completer deze
landbouw-tentoonstelling.
Men rekent op een toeloop van ten
minste 400.000 boeren en stedelingen.
In voorverkoop gingen reeds 150.000
kaarten weg.
In het grote, modern ingerichte res
taurant houdt men ook rekening met
veel bezoek. Behoudens wagonladingen
aardappelen rekent men per dag op
consumptie van 24 varkens en duizen
den eieren als „uitsmijters".
EVC PROTESTEERT TEGEN
TERECHTSTELLING
INDONESISCHE COMMUNISTEN.
De landelijke Raad van de EVC heeft
in een motie kenbaar gemaakt, dat zij
met diepe veran'waardiging en af
schuw kennis heeft genomen van de
moord op Amir Sjarifoeddin, Harjono
Darocuman en Soeripno. De raad stelt
Moh. Hatta rechtstreeks verantwoorde
lijk voor deze daad ep protesteert met
klem tegen deze terreurdaden.
IN HET LAND VAN MAARSCHALK TITO
(Van een bijzondere medewerker).
BELGRADO, Augustus
JJET VLIEGTUIG van de Jugoslavenska Aero Transport belooft een conciliant
regiem. In plaats van een routemap als die waarmee de K.L.M. haar
passagiers bedient, gebruikt men er de Britse schoolatlas van Philipa,
waarop Triest nog als een Italiaanse stad staat aangetekend. En hier in
Belgrado etaleren de Amerikanen in hun informatiebureau de nieuwstel
Amerikaanse legervliegtuigen en komen duizenden dagelijks de BBC-bulle
tins lezen in de Britse informatiedienst. En het eerste café, waar wij na onze
aankomst, verloren in deze rommelige stad, neerstreken, tracteerde ons op
„Wien, nur du allein". Doch men leert hier spoedig, dat deze dingen maar
het uiterlijk zijn, deels fouten in de enscenering, deels verzachtingen van de
tekst ter ere van het nieuwe gehoor, dat de communisten van Joegoslavië
zich moeten verschaffen. De diplomaten hier merken dat laatste aan een
ietwat gemakkelijker sfeer in hun omgang met de nieuwe landsheren. Tot
voor kort waren de cocktailparties der hoge wereld in deze stad nogal stug
en gedwongen. De rode heren hadden er hun eigen hoek en groepeerden zich
bij voorbaat om de Sowjet-vertegenwoordiger. Nu kan men als westelijk di
plomaat een minister op de schouders kloppen en zijn gezicht eens uit de
strakke, norse plooi halen, die overigens in Belgrado nog altijd overheerst.
Regiem is communistisch maar
tegelijkertijd is het
anti-cominform
MAAR DAT ALLES is diplomatie en
tactiek en het heeft niets te doen met
een matiging van het communistische
tempo. Integendeel, men behoeft niet
langer dan twee dagen in Belgrado te
zijn om te constateren, dat dit land,
strijdend tegen de Sowjetunie en din
gend naar de helpende hand van ver
guisde Amerikaanse dollarkoningen,
communistischer- is dan welk der Mos
kou satellieten ook Want in die twee
dagen ontmoet men niemand anders
dan zijn schoenpoetser, evenals weeg
schaal-verhuurder een zeer gezocht be
roep in Belgrado die nog zijn brood
verdient in de pnvésector van hel eco
nomische leven. De kapper is evenzeer
staatsambtenaar als de man, die an
sichtkaarten verkoopt. De taxichauffeur
overigens een zeldzame verschijning
en de kellner zijn van dezelfde
standing. In deze stad moet men naar
stig zoeken om ergens in een van die
wrakke zijstraten een armtierig be
drijfje te vinden, dat dc dans der na
tionalisatie ontsprongen is Zadruga"
is het eerste woord Servisch, dat men
op een avondlijke wandeling door de
stad leert. Het betekent „coöperatie"
en staat op een uit drie winkels.
Het eten is duur.
Het hotel behoort de staat Het heet
„Moskwa", men zal moeilijk een Bal
kanstad vinden zonder een hotel van
die naam De service deed niet onder
voor wat men in de privé sector gc
woon is. Vriendelijke ontvangst grote
hulpvaardigheid en een kamer, die zin
delijker en dus duurder is dan de Ne
derlandse Bank de reizende journalist
veroorlooft te betrekken. Maar het
restaurant behoeft men niet lang te
zoeken want kenners hebben al op het
vliegveld verraden, dat er slechts twee
plaatsen zijn waar men als buitenlander
kan eten. En omdat men de eerste
avond nog met een kennelijke weemoed
naar het westen rondloopt een wee
moed overigens die groeit kiest men
natuurlijk „Majestic" in plaats van
„Dva Ribara". De volgende dag weet
men dat dat lood om oud ijzer is: de
grilled steak van „Majestic" is als uit
leer gesneden en de „Twee vissers"
hebben nog nooit een vis gevangen, die
het tegen een Nederlands tongetje kan
opnemen. En in beide restaurants incas
seert de Joegoslavische minister van
financiën voor één maaltijd minstens
tweederde van de dagvergoeding, die
zijn Nederlandse collega de journalist
toestaat. Men leert spoedig, dat men
niet slordig een schijfje komkommer of
een glaasje frisse inheemse wijn bij zijn
eten moet bestellen wil men de 400
dinar (20 gld.) niet te boven gaan. En
eerst na een paar dagen hadden wij het
geluk, dat een inheemse collega ons
meetroonde naar zijn „mensa", zijn col
lectief eethuis, waar hij als goed lid dei-
vakorganisatie met zijn hele gezin de
zelfde maaltijd voor 16 dinar krijgt.
Aan zulke verschillen raakt men hier
gauw gewoon, ofschoon men nooit de
geheimen ervan geheel kan doorgron
den. Daarvoor is het stelsel te gecom
pliceerd. Li zijn bijvoorbeeld zes tarie
ven voor hen, die gebruik maken van de
binnenlandse luchtlijnen. Er zijn men
sen. die voor 800 dinar naar Serajewo
kunnen vliegen, en andere die daarvoor
slechts 8 dinar betalen, de helft van
hetgeen men als buitenlander aan een
glas bier besteedt. Men ziet schoenen
in de etalages voor 500 dinar, maar
ook voor 5000 dinar. De ene zijn met
bon en de andere zonder, doch de bon
nen schijnen niet dik gezaaid getuige
het feit. dat wij prijzen zagen van 000
tot 700 dinar voor tweedehands schoe
nen, die thuis beslist niemand van een
vuilnisbelt zou oprapen.
In een machtig tempo.
Nadat gij wat hebt meegedeind met
de immense mensenstroom over Bel-
grado's Broadway Terrazija ziet gij de
spuitgasten komen om de brede straten
een nachtelijke beurt te geven. Dat is
de tijd om de penaten van „Moskwa"
op te zoeken en vroeg te slapen als alle
Belgraders, die 's ochtends vroeg uit de
veren moeten, daar alles om zeven uur
met werken begint. Maar slapen valt
niet altijd mee. Wij hadden bijvoor
beeld buiten de bandeloze energie
der rode jeugd gerekend. Tegenover
onze kamer was een bouwterrein, een
der honderden in deze stad, waar dag
en nacht gewerkt wordt. Er wordt een
gebouw voor de vakbond gezet, een
voor de staatsuitgeverij en een voor het
communistische dagblad, en er wordt
bovendien nog een verdieping meer ge
zet op het hoofdkwartier der partij.
Zo geeft dit bouwterrein een aardige
staalkaart van de aard der bouwwoede,
die thans over Joegoslavië stormt. Er
werd gezongen en gewerkt met een on
waarschijnlijke hardnekkigheid en tem
po, Die nacht hebben wij duizend lof
zangen op Tito gehoord en evenvoel
verguizingen van de „fascista", maar
wij hebben niet geslapen. Men groef en
zong nog diep in de fundamenten, maar
toen wij twee weken later terugkwa
men, klonken de spreekkoren reeds
vanaf de eeiste verdieping. Alles gaat
in deze stad in een woedend en soms
redeloos tempo Vaak tot het plotseling
stokt en maandenlang niet verder komt.
Er is veel arbeidskracht. Wanneer
een straat moet worden vernieuwd,
strijken de arbeiders er op een goede
ochtend als muggenzwermen op neer,
maar er is vaak geen materiaal of geen
technisch geschoolde leiding Voor deze
laatste twee vecht Jeeeoslavie bestrijdt
het de Cominform en lonkt het des
noods naar het Westen Doch dit laatste
zonder zijn ideologie en zijn argwaan
prijs te geven.