O
Het leven is ook daar peperduur
R.T.C.-PORTRETTEN
- B.P.M. BREIDT UIT - KERMIS IN HET LAND
DRIEDAAGSE OEFEN
MARS
Letterkundige verschij
Zwerftocht over IJsland (2)
Lezend door de lange
winternacht
Iets koeler week-end
Scheepvaartberichten
Te vroeg gestorven
André Gide: De Valse Mi
Sandfort. Uitgeverij De D
Wegen der Vrijheid, deel I
Liberté I L'Age de Raison
Contact, Amsterdam-Antwe
Hex
IS EEN merkwaardig
1 in goede vertalingen op de T
kif geval tevens. Het grootste d
en niettemin beïnvloedt de Fi
landse, deed dat althans tot d(
die overigens lang niet altijd
niet, wat de generatie van v<
tegenwoordige aangaat, daarenl
zonder Gide, Jean-Paul Sartre 1
Nog merkwaardiger dan het
en De Jaren des Onderscheids i
drie en twintig jaar heeft moet
werd, zodat eerst thans de bewo
zover se geen Frans lezen
proza gelegen was. En dan te
wordt, dat men om hèm te door
Oscar Wilde en Nietzsche, om i
literatuur rondom Gide ontstaai
laatste oorlog dè toonaangeve
zeer hij er zelf een hekel aan 1
terloops.in 1947 kreeg hij de
pIDE HEEFT in zijn leven hi
metamorfosen ondergaan, m
is zichzelf in zoverre trouw g<
dat hij steeds gestreefd heei
waarheid, zuiverheid en vrijhei
de wijzen waarop hij daarnaa
heeft hij de moralisten vaak 01
hij een bederver der jeugd en v
al genoemd. De zich eeuwig ver
de is zich op zijn zestigste jaar
de politiek gaan bezig houden
een reis naar de Franse Coni
had doen gruwen van de exp]
methoden daar) en zijn aanleg
hem wel tot het communisme, d
neet voor politiek ongeschoold
den, alhoewel hij daarvoor zij
heids-ideaal zijn verregaand
dualisme diende op te geven. 1
de er dat van de „plicht" vooi
plaats en diende enige jaren als
paard voor de sowjets. Maar e
naar Rusland heeft hem er vi
van genezen, daar de verwezei
van zijn communistisch ideaal
ken. Zijn „Retour de l'URSS" v
uitermate pijnlijk requisitoir te
sowjetmethodes en -practijk
bracht het niet veel nieuws. H
toch wel van belang, omdat G
zei.
Het is opvallend, met hoeveel
zijn bewonderaars alle tegens
uitingen van Gide in de loop i
ren hebben geslikt. Hij is, n
mode van zijn tijd, begonnen ali
bolist"; hij heeft de klassieke,
heidense, levensvreugde der C
verheerlijkt, o.m. in „De Immi
die zich bevrijdde door zich bo
algemene moraal te stellen, m
heeft o.a. in ,De Enge Poort"
christelijke gedachten verkondi
heeft een in hoge mate ironisch
tevens diepzinnige paraphrase i
lijkenis van de Verloren Zoon g
vên. De in het Vaderhuis terug
de inspireert zijn jongere broer
vertrekken teneinde te volbreng
de teruggekeerde, teveel aan het
goed nog gehecht, niet vermocht
ware vrijheid te vinden. Herhaa
in zijn Dagboek, verklaart Gic
een goed christen te voelen. 1
„het katholicisme is onaanvaa
het protestantisme is onverdr
En ik voel me diep-christelijk."
anders zegt hij dat ieder dog
godsdienst in de weg staat. Het
vanzelf, dat de individualistiscl
telijke ideeën van de Deense tl
wijsgeer Kierkegaard gaarne i
band met Gide genoemd wordt
De oplossing van veel raadse
bij Gide vindt men in de opn
van Armand, een der bedenk
types overigens in De Valse IV
„Je weet niet wat een puritei:
voeding van ons maken kan. E
in je hart een wrok achter v
nooit van geneest.als ik h(
mezelf mag beoordelen." Gid(
een puriteinse opvoeding gehad
uit protestantse ouders geboren,
heeft het zich tot doel gesteld, 7
zijn lezers en de tijd waa
leefde te bevrijden van alles
vrijheid van denken en handel
belemmeren. Hij heeft op zijn
de al te lang in allerlei vooro
verstrikte mensheid eindelijk
jaren des onderscheids" tracl
brengen. Alleen hij heeft n
Sartre, een van zijn boeken ali
doopt. Hij heeft er alleen ma
hele leven aan gewijd en zodo
hij de wegbereider voor Sartre
den. maar of dat nu zo gelu
geweest, staat te bezien.
TN ZIJN Valse Munters heeft G
merkwaardige en nieuwe
toegepast van een roman die zi
schreef. Het begin is normaal
voorzover men het dan norm,
noemen dat een zoon, ontdekkei
zijn vader niet zijn eigenlijke v
onmiddellijk zijn ouderlijk hu
laat. Maar het is waar, dat v
besluiteloze moeder niet veel k
uitgegaan om hem te binden,
gevallen van deze Bernard P
dieu trekken dan achtereenvolg
andere personen binnen het kaï
het boek. Tenslotte de schrijver
die aan een boek bezig is, dat
Valse Munters genoemd heefl
Eduards dagboek, dat de bou\
voor dat boek bevat, krijgt me
roman de ontwikkeling van de
Bovendien is deze Eduard Gi
(in een van zijn vele gedaant
Gide die als Eduard v
generatie getuigde: „Onder he
van ideeën-romans zijn ons tot
slechts verfoeilijke opstellingei
gezet". Met dat al heeft Gide
werk toch meer geregistreerd
personen tot dragers van idei
maakt. Met grote scherpzinnig
j£ET GROOTSTE hotel van Reykja
vik draagt de naam Borg. Het is ge
legen voor een plein op welks midden
het standbeeld staat van Jon Signros-
son, recht tegenover het Parlements
gebouw. Sigurosson is de grootste
staatsman van IJsland geweest.
Hotel Borg voldoet aan moderne ei
sen: een ruime eetzaal, daarnaast een
zaal, waar gedanst kan worden, het ge
heel uiterst goed in de verf, zo ook de
logeerkamers. De dagindeling in het
hotel, maar ook in het IJslandse gezin
verschilt niet zoveel van de onze. Tus
sen 8 en 9 uur 's morgens werd ont
beten, gewoonlijk met koffie en brood,
of zoetigheid, om 12 uur volgt de war
me maaltijd, in het hotel bestaande
uit: soep, vis- of vleesgerecht en als
slot: koffie, tussen 3 en 4 uur ander
maal koffie met zoetigheid, om 7 uur
's avonds broodmaaltijd of warme
maaltijd, doch in de meeste gevallen
het laatste, in het hotel bestaande uit:
soep, vis- of vleesgerecht, ijs en koffie
en eindelijk 's avonds om 10 uur weder
koffie met zoetigheid. Het spreekt na
tuurlijk vanzelf, dat hierop tal van va
riaties voorkomen.
Peperduur
ONGETWIJFELD zullen U de prijzen
interesseren. Welnu, IJsland is voor
onze Hollandse begrippen peperduur.
Wanneer we de IJslandse kroon op 40
cent stellen, kostte de één-persoons
slaapkamer in het hotel, op de derde
verdieping aan de voorzijde met bad
kamer, per nacht 14.40, buiten de
fooi ad 15%, in welke prijs het ontbijt
niet was inbegrepen. Een ontbijt be
staande uit enkele sneetjes toast met
boter en twee stukjes kaas, met koffie,
kostte 2.inclusief fooi; neemt men
er een ei bij, danbetaalt men 0.80
extra. De warme maaltijd om 12 uur
bestaande uit: soep, vis- of vleesgerecht
met koffie, kostte ƒ6.en de avond
maaltijd bestaande uit: soep, vis- of
vleesgerecht, ijs, koffie ƒ8.—. Daarbij
dient men dan wel te bedenken, dat bij
de warme gerechten nooit verse groen
ten worden geserveerd, meestal kreeg
men een schaaltje doperwtjes met wor
teltjes uit het blik, of enige slablaad
jes met komkommers, overwoekerd
door mayonnaise.
Een kannetje koffie met twee stukjes
cake kostte 2.Een doosje sigaret
ten, 20 stuks Raleigh, ƒ2.—; de aller
goedkoopste sigaar 50 cent per stuk;
1 pond gemalen, gebrande koffie 1.20;
de meest eenvoudige wollen jumper
(machinaal, dus geen handarbeid)
30.een paar herenschoenen tussen
de 60.en 80.De huishuren zijn
schrikbarend hoog. Een zakje met cho
colade, bonbons, waarin hoogstens 12
stuks te vinden waren, moest gehono
reerd worden met een bedrag ad ƒ3.20.
De lonen zijn dienovereenkomstig.
De Nederlandse handel
Aangezien ik in hoofdzaak in Reykja
vik zakelijke belangen had te beharti
gen en mij, teneinde die taak zo goed
mogelijk te kunnen vervullen, ernstig
had voorbereid, heb ik mij er van op
de hoogte gesteld, welke artikelen uit
ons land in de winkels in Reykjavik
te koop waren. Dat deze opgave mis
schien geen aanspraak kan maken, op
volledigheid, spreekt wel vanzelf. Ten
slotte kan men in een stad van circa
54.000 inwoners niet iedere winkel bin
nenstappen. Zo vond ik er: gloeilam
pen, radiotoestellen, parketvloeren, li
noleum, jenever, zeep, havermout, ge
sneden macaroni, cacao, tandpasta, si
garen, tulpen, irissen, begonia's en vio
len.
Wanneer ik dan in verband daarmede
bedenk, dat circa 50 Nederlandse on
dernemingen mij, vóór mijn vertrek
naar IJsland bericht zonden, dat zij op
IJsland reeds vertegenwoordigd waren
en een nader onderzoek ter plaatse
doelloos achtten, dan vraag ik mij in
gemoede af: heeft deze vertegenwoor
diging enig resultaat gehad?
Reykjavik het centrum
Waar concentreert zich nu op IJsland
dat handelsleven? Bijna uitsluitend in
Reykjavik, een stad, welke in 1801 nau
welijks 300, in 1901: 6600, in 1920: 18000
en thans ongeveer 54.000 inwoners telt.
Maar behalve het handelsleven treden
daar ook de cultuur-uitingen naar vo
ren. Het Nationaal Museum, de Natio
nale bibliotheek en het Natuurhisto
risch Museum, de beeldhouwwerken
van Einar Jonsson, het Parlementsge
bouw, het bekende marmeren doopvont
ii de Kathedraal, meesterwerk van Al-
bert Thorvaldsen, wiens vader een IJs
lander was, de IJslandse Univerliteit,
de belangrijkste scholen en ziekenhui
zen, de grote banken, het hoofd-post-
en telegraafkantoor, dat alles vormt
mede één der peilers van het IJslandse
leven.
Hoe geheel anders is het leven inge
richt dan bij ons. In de maanden Mei,
Juni, Juli en Augustus wordt genoten
van het daglicht. Ja, zelfs gedurende
de nachtelijke uren. Men wenst als het
ware daarvan zoveel mogelijk in zich
op te nemen, want gedurende 't groot
ste gedeelte van het jaar lijdt men
daaraan gebrek. Wanneer in de herfst
maanden het daglicht hoe langer hoe
meer gaat ontbreken en wanneer ten
slotte in de donkere wintermaanden
het kunstlicht in de vroege ochtend
en middaguren reeds te hulp moet
snellen,-verlangt men en volkomen
begrijpelijk naar het nieuwe licht.
Door dat alles is zo goed te verklaren,
dat Reykjavik min of meer overstroomd
is met boekenwinkels; daardoor is be
grijpelijk, dat de IJslandse huisvrouw
in handwerk de prachtigste kleden uit
wol weet te maken en veel eigen werk
in het dikwijls zo intieme milieu is te
vinden. De welvoorziene boekenkasten
passen zich bij dat alles aan. En hun
taal, ja, die is bewaard gebleven, eigen
dom van het volk, zonder dialecten,
nog geheel zuiver, zoals deze vroeger
was. De IJslander propkt daarmede en
volkomen terecht. Het is een kostbaar I
bezit.
Op ongeveer 500 km. ten Westen van
Schotland ligt nu al dagen lang een
depressie, die zich langzaam uitstrekt
Tengevolge hiervan ligt vrijwel geheel
West-Europa in een Zuidwestelijke
luchtstroming, die over hetalgeheel
vrij zacht is.
Gistermorgen passeerde ons een
front, waarbij 5 tot 9 mm. regen viel.
In Twente en Zuid-Limburg ging dit
met onweer gepaard, zodat hier de
hoeveelheden 29 en 36 mm. bedroegen.
Zeer langzaam trekt er vandaag een
kou-front langs Zeeland naar het
Noord-Oosten, waarbij ivat lichte mot
regen valt. Achter dit jront komt wat
koelere lucht voor, waarin nog een
enkel buitje kan voorkomen, maar
overigens blijft het de eerste dagen
nog rustig en vrij zacht, terwijl ook
de perioden met zonneschijn wat gro
ter worden.
RIK VAN STEENBERGFN
ONDERSCHEIDEN
De Belgische professional wereld
kampioen op de weg, Rik van Steen
bergen, heeft de medaille van de
kroon-orde met gouden palmen ont
vangen. Prins-regent Karei heeft Van
Steenbergen deze onderscheiding toe
gekend wegens het behalen van de we
reldtitel op de weg te Kopenhagen.
AMERIKAANSE DOKWERKERS
DREIGEN MET STAKING
Aan 65.000 dokwerkers, werkzaam in
Oost-Amerikaanse havens, is medege
deeld dat hun lonen met dertien dol
larcents per uur zullen worden ver
laagd. De voorzitter van hun vakver
eniging, Joseph Ryan, heeft thans me
degedeeld dat de dokwerkers bij hand
having der aangezegde loonsverlaging
op 30 September a.s. in staking zullen
gaan.
FINSE COMMUNISTISCHE METAAL
ARBEIDERS UIT HUN
VAKVERENIGING GEZET
De vakvereniging der Finse metaalar
beiders heeft heden besloten ongeveer
5300 leden van hun lidmaatschap te
ontheffen, omdat zij deel hebben ge
nomen aan de receente, door de com
munisten geleide, stakingen in Finland.
Kleermaker werd bij
ontploffing gewond
Twee surveillerende agenten zagen
Donderdagavond te Rotterdam de 62-
jarige kleermaker A. G. met bebloede
handen voor de woning van egn dok
ter staan. Bij onderzoek bleek, dat de
man de eerste leden van alle -vingers
van de rechterhand miste. Hij vertel
de, dat hij, toen hij een broek opper
ste, het strijkijzer op tafel had neer
gezet, waarna een ontploffing volgde
De politie, die bij hem thuis een kijkje
ging nemen, vond daar verschillende
corlogssouvenirs. Men denkt, dat de
kleermaker met een speld heeft ge
prutst aan het schokbuisje van een
granaat, omdat men een speld vond,
waarvan de punt er uitzag, alsof deze
in grote hitte was geweest. De kleer
maker blijft echter bij zijn verklaring
Ontmanteling van kerken?
Het bestuur van de Duitse evange
lische kerk te Berlijn heeft het be
stuur van de staat Brandenburg in de
Sowjet-zone een krachtig protest doen
toekomen tegen „de voortgezette ont
manteling van kerken en pastorieën'
in deze staat. De laatste maanden is
een aantal kerken afgebroken of vooi
afbraak bestemd krachtens een ordei
van het Sowjetrussische militaire be
stuur, die voorziet in afbraak van
1:;.stelen en landhuizen.
Amerikaanse ambassadrice
te Den Haag?
Aneta verneemt, dat in congreskrin
gen te Washington de naam van me
vrouw Eugenia Anderson, democratisch
afgevaardigde voor Minnesota, wordt
genoemd als eventueel in aanmerking
te komen om tot ambassadrice van de
Verenigde Staten te Den Haag of te
Kopenhagen te worden benoemd.
VERLAGING ECA-HULP MET
150 MILLIOEN DOLLAR
Paul Hoffman heeft medegedeeld,
dat de Marshall-hulp voor 1949/50 zal
worden verminderd met nog 150 mil-
lioen dollar, zelfs wanneer het Ameri
kaanse congres de toewijzingen goed
keurt.
Aalsum, R'dam—Calcutta, 1-9 van Colombo
Albireo, A'dam—Basra, 2-9 to Muscat
Alcliiba, Karachi—R'dam, 1-9 350 mijloojj
Aden. Alderamin, 1-9 van Lulea haar R'.
dam Alnati, Buenos Aires—R'dam, 1-9 vaa
Las Palmas Alphacca, 2-9 van Norfolk to
Philadelphia Alpherat, 1-9 van Buenos Aires
naar New York Aludra, 1-9 van Glasgow
naar Antwerpen Amsteldiep, Java—A'dam,
passeerde 1-9 Gibraltar. Arendskerk, R'dam
—Sydney, 2-9 te Bombay Averdijk, New
Vork—R'dam, 2-9 te Antwerpen. Celebes,
1-9 van Makassar te Balik Papan Cottica,
Paramaribo—A'dam, 1-9 van Punta del Gada
Blitar, R'dam—Java, 1-9 van Singapore
Dordrecht, 1-9 van Liverpool naar Matadi
Eemland, A'dam—Buenos Aires, 1-9 te Tene-
ritfe Indrapoera, R'dam—Java, passeerde 2-9
Perim Japara (KRL), New York—Java, 1-9
van Alexandrie Java, A'dam—Java, 1-9 van
Colombo Johan van Oldenbarnevelt, Java—
A'dam, passeerde 1-9 Algiers. Kamerlingh
Onnes, Java—R'dam, 31-8 te Belawan Ke-
dofe, 31-8 van Mobile naar New Orleans
Kota Baroe, Java—R'dam, passeerde 1-9 Kaap
St Vincent Klipfontein, Kaapstad—A'dam,
passeerde 1-9 Finisterre Laurenskerk, Cal
cutta—R'dam, 2-9 te Havre Lemsterkerk,
Calcutta—R'dam, 2-9 te Antwerpen Maas-
kerk, 1-9 van Dakar naar Freetown Ma-
doera, 2-9 van Menado te Soerabaja Mar-
pessa (t), Havre—Curasao, passeerde 1-9 Azoren
Melampus, A'dam—Java, passeerde 1-9 Gi
braltar Merwede, A'dam—Mombassa, 1-9 van
Port Soedan Murena (t), 1-9 v. Singapore n.
Port Sciid. Papendrecht (t), Purfleet—Abadan,
2 9 van Port Said Ridderkerk, Sydney—R'
dam, 2-9 te Suez Rondo, 1-9 van Penang
naar Port Swettenham Slamat, R'dam—Java,
1-9, 19 uur, van Bona Sommelsdijk, 30-8
var Pladjoe naar Soerabaja Stad Arnhem,
R'dam—Gdynia, passeerde 1-9 Holtenau
Stuyvesant, Bardados—A'dam, 1-9 te Antwerpen
Tabian, Java—A'dam, 1-9 van Suez.
Vanderwaals, R'dam—Basra, 30-8 te Savaga
Woensdrecht, 2-9 van Beaumont te Avon-
mouth Waterman, Batavia—R'dam, passeerde
1-9, 19 uur, Malta Weltevreden, New York
Java, 3-9 te Belawan verwacht Zonnewijk,
1-9 van Alexandrie te Genua Cleodora (t),
1-9 van Curasao naar Buenos Aires Esso
Den Haag (t), 2-9 van Antwerpen naar Aruba
Utrecht, 2-9 nog te Basra.
Een man, die Donderdag stierf, werd
gisteren winnaar van 6000 Austra
lische ponden, de eerste prijs van de
staatsloterij van New South Wales.
De dochter van de overledene, de
12-jarige Walter Goodman Westren,
zei: „Hij wachtte zijn hele leven op
een grote prijs
Een van de grootste filmsucccssen van het ogenblik is de Walt Disney tfken- j>c 73-jarige Sir Vyaya vertegenwoor- 1 De verlichte schoorsteen van de De grootste kermissen in onze provincie zijn die te Alkmaar on Zaandam Belde
film „Pinnocchlo", die allerwege met enthousiasme ontvangen wordt en grote cligt India op de Vergadering van het [„Himalaya", het nieuwe vlaggeschjp van kermissen, die voorheim na elkander gehouden werden vonden nu in iW»,elfde
belangstelling trekt Gemgne&jt In Caaad» L v r Plaats
Prof. V. d. Brink opende de nieuwe fabrieken van de B.P.M. te Pernis. Tijdens
de rondgang. Voorop links minister v. d. Brink en achter hem burgemeester Oud
van Rotterdam
De kunstschilder R. Basocki Abdullah heeft portretten vervaardigd van voor
aanstaande figuren, die aan de R.T.C. deelnamen. V.l.n.r. Dr. v. Royen, Hatta,
Rum en Sultan Hamid
De.burgemeester van Gouda toont het vermolmde stuk hout, waarmee hij het
departement overtuigde van de noodzakelijkheid, het stadhuis van Gouda te
restaureren
Gisteren eindigde de drie-daagse oefenmars van verschillende legeronderdelen
door een groot deel van Gelderland en Overijsel. Tijdens het overtrekken van
de door de pontonniers geslagen pontonbrug bij Pannerden, doen vliegtuigen
hierop een aanval.
Van 12 tot 16 September komen te Den Haag vertegenwoordigers van 70 lucht
vaartmaatschappijen bijeen. V.l.n.r. Lemouel, dr. Plesman en Sir William
Hildred, directeur van de I.A.T.A.
