Feestvreugde in Alkmaars straten
De bam
Reeds in de morgenuren was de siad
vol leven en beweging
Het feestprogramma bood tal van verrassingen
Herdenking bij bet Victoriebeeld
AGENDA
Handelsschool neemt
fris initiatief
Op Vrijdag
de stad op
Het uur der bi
had geslag
8 Octot
Alkmaar herdenkt voor de 375e maal de dag, dat de Spaanse huurlingen, die
niet bij machte bleken de stad te veroveren, tot een smadelijke aftocht werden
gedwongen. Het „AIcmaria Victrix" van „Alkmaar de Victorie", is geen ijdele
leuze gebleken.
Door de moed en het uithoudingsvermogen van onze voorouders werd op
Alkmaars heftig bestreden wallen een overwinning bevochten, die van de
grootste betekenis voor de vrijheid van ons gehele vaderland is geweest.
Dat roemruchte wapenfeit wordt telkenjare in onze gemeente op geest
driftige wijze herdacht en het is verblijdend te kunnen constateren, dat de be
volking met groot enthousiasme tot versiering en illuminatie van wijken en
straten overgaat, waarbij tijd noch moeite gespaard worden om de stad een
alleszins feestelijk aanzien te geven.
Duizenden met oranje getooide stad-
en streekgenoten bewogen zich al
vroeg door Alkmaars straten, want het
rrogramma beloofde als vanouds
heel wat prettige verrassingen.
Lichtend feest van
kindervreugde
Om zeven uur gisteravond was het
Waagplein niet, gelijk altijd een wat
weemoedige wijde ruimte, waar het
klokgebeier als een waterval klatert.
Het was herschapen in een woelig
meer, dat deinde in de duisternis, en
waarin, het één na het ander, lichtjes
begonnen op te schijnen, één, tien, hon
derd, duizend. Kleine lichtjes, wat ver
loren eerst op de bewegende opper
vlakte, maar aangroeiend in getal, tot
het plein geworden was tot een vlakte,
waarop de flakkerende schijnsels niet
meer te tellen waren. Daartussen door
bet laaien van flambouwen, glimlichtjes
in hoge hoeden van comité-leden, weer
spiegelingen in koper en nikkel van
muziekinstrumenten. En een steeds
aanzwellend geruis van kinderstem
men, als een fluistering eerst, dan
wordend tot een juichen uit prille, on
bedorven kelen.
Om kwart over zeven stroomt het
meer leeg en als een smalle rivier zoe
ken zich de lichtjes een weg door de
straten der stad. De lampion- en fak
keloptocht is begonnen. Vier muziek
corpsen blazen zich de wangen bol, tri
omfantelijk houden de fakkeldragers
hun druipende en vonkenspattende
toortsen naar de roerloze avondhemel
geheven. Het licht weerkaatst in glan
zende kinderogen. Trots stappen zij
voort, de kleinen, lampions gehangen
aan stokjes, aan kleerhangers of zo
maar in de hand. Lampions in onnoe
melijk veel soorten. Gewone en bizarre,
confeetiestukken en bewijzen van vele
uren ingespannen tekenen, knippen,
meten en plakken. Er zijn ook vaders,
die het lichtje der vreugde dragen,
met zoonlief aan de hand, en wie zal
zeggen, in welke ogen de vreugde het
sterkst opbloeit?
Moge blauwe gestalten van politie
agenten boezemen de jeugd ontzag in
Met z'n vieren blijven hoor. En loop
maar op de maat." Gemakkelijk ge
zegd, maar kleine kinderbeentjes moe
ten soms wel eens hollen om bij te
blijven. Maar dan zijn de zorgzame
vaders bij de hand, de toegewijde moe
ders, om de kleinen op te tillen, een
betraand gezichtje af te vegen, een kus
als pleister op de wonde te leggen.
De muziek blaast, de trommen gon
zen hun rhythme. Duizenden staan langs
de weg, om deze zachtkabbelende
stroom van kindervrenugde te zien
waarboven het geruis van de stemmen
opstijgt naar de gevels der huizen. En
hoog boven die huizen een stille avond
hemel. Het licht van de sterren ver
bleekt bij de schijn van lampions en
fakkels. En het hart van de toeschou
wer wordt warm en ontroerd, omdat
dit alles zo onbedorven is, zo weinig
gekunsteld, zo spontaan. Een paar dui
zend kinderen, vier muziekcorpsen,
lampions en fakkels. Is een schoner in
zet van het feest denkbaar?
De stad in feestdos
Het is verwonderlijk, we zouden
bijna zeggen ontroerend, te zien hoe
Alkmaairs bevolking telken jare weer
spontaan met deze herdenking mee
leeft.
Voor één, hoogstens twee dagen
worden moeite noch kosten gespaard
om de stad een feestelijk aanzien te
geven.
Buurtverenigingen of groepen van
buurtbewoners hebben ook ditmaal de
hoofden bij elkaar gestoken en er is als
het ware weer een wedstrijd tussen
wijken en straten, wie ten slotte met
het mooiste of attractiefste geheel zal
komen.
Het is moeilijk straks afzonderlijk
te noemen, niet alleen omdat men er
dan wel eens een over het hoofd ziet.
waar men toch ook zijn best heeft ge
daan. maar bovendien omdat de ene
straat door de welstand der bewo
ners het vaak zoveel beter of royaler
dan de andere kan doen, terwijl alle
belanghebbenden toch hun uiterste best
hebben gedaan.
Hoeveel mannen hebben wij dezer
dagen niet op wankele trappen en
laddertjes zien klimmen, hoeveel ha
merslagen hebben er niet geklonken,
hoeveel duizenden lichtjes zijn er niet
ingeschroefd!
Wat er uit dit alles geboren is kan
men thans en vooral 's avonds
in onze goede veste bewonderen. Dan
heeft de stad een fantastische aanblik
dan is Alkmaar de Hollandse ville
lumière geworden, waarin het kleur-
hcht uit duizenden lampen een alles
zins feeërieke aanblik biedt.
Enkele hoofdstraten mogen niet on
vermeld blijven, al is daar dan ook
weinig veranderd vergeleken met een
Jaar geleden, wat trouwens te begrij
pen is, want het aankleden van een
straat is een kostbare geschiedenis en
men heeft niet telkenjare weer het geld
klaar liggen om een nieuw feestjurkje
te kopen.
De Langestraat met haar traditionele
achten" en vlaggen, de Laat met haar
lichtbogen, het Ritsevoort met haar
verlichte zuilen en overvloed van
bloemen, de Houttil met haar kaas
wimpels, de Magdalenenstraat met haar
fraaie poortjes, het Hofplein met zijn
traditionele dansorkest, Fnidsen, He
kelstraat, Koningsweg met erepoorten
evenals de St. Annastraat weer ver
licht en de Stationsbuurt. Scharloo
en Lindenlaan met een zee van gekleur
de lampjes en guirlandes van lichtsnoe
ren.
Een centrum voor allen, die licht,
leven en vermaak zoeken is ook de
Mient, we zouden haast zeggen is' na
tuurlijk de Mient met zijn oranje
lantarens in boomvorm met zijn ver
sierde en verlichte jol, waarop de
Volendammers tot laat in de avond hun
instrumenten en vrolijke zang laten
horen.
Er zullen wel hier en daar enkele
straten zijn die wij niet genoemd heb
ben, maar wij zeiden het reeds
het is ondoenlijk een opsomming van
Blle straten en buurten te geven. Over
al heeft men zijn best gedaan met iets
bijzonders voor de dag te komen en fi
nanciële draagkracht en artistiek in
zicht, waren de beide factoren, welke
al of niet tot een succesvol geheel
hebben geleid.
Van de grachten en bruggen noemen
wij nog, die op het Luttik-Oudorp en
die bij de Appelsteeg en Sint Anna
straat. Donker water geeft altijd een
prachtig effect bij illuminatie.
Zeer fraai was ook het oude Hof van
Sonoy verlicht. Ook dergelijke ge
bouwen lenen zich bijzonder voor ver
lichting en versiering.
De kermis
Wij mogen niet vergeten, dat het
ook kermis is.
Op de Paardenmarkt en het Canada
plein klinkt weer de muziek van orgels
en gramofoons, er zweven in een zee
van lifchtjes weer mensen door de
lucht. Zij worden rondgedraaid in al
lerlei inrichtingen des vermaaks. Zij
kunnen zich vermaken in allerlei klei
nere en grotere inrichtingen, zij kunnen
weer volop rolmopsen, nougat, ijs en
gerookte paling eten. Een oud Hollands
spreekwoord zegt, dat de kermis maar
eens in 't jaar komt. In Alkmaar komt
ze tweemaal, dank zij het jaar 1573,
waarin Alkmaar de Spanjaarden tot
een smadelijke aftocht heeft ge
dwongen.
De Reveille
De feestelijkheden in Alkmaar wer
den hedenochtend ingeluid met een
reveille op de Stenenbrug. Ondanks
de frise ochtenduren hadden zich reeds
vele belangstellenden op de Mient
verzameld, toen precies acht uur de
stoet van honderden schoolkinderen
arriveerden. De meisjes liepen arm in
arm en de jongens debatteerden over
de versiering van de verschillende
Samba-leed
„Tri-la-la-la, tri-la-la-la, ieder
zingt de samba, de samba
Vrolijk klonken de tonen van de
ze populaire melodie over de in
een oranje schijnsel badende
Mient. De Volendammers, die geen
gelegenheid voorbij laten gaan
om Alkmaar op de hoogte te hou
den van de avonturen van het
beschimmelde paardenhoofdstel,
van de muur, die nog steeds rond
het oude kerkhof staat en die de
klokken van Arnemuiden laten
beieren dat er deuken in de kle
pel komen, hadden zich voor dit
concert ingescheept. Per slot van
rekening ben je Volendammer, of
je bent 't niet. Het publiek deinde
en de muzikanten raakten zó in
vervoering, dat de drummer het
gewicht van zijn grote trom niet
voelde en in prachtig rhythme zijn
vlezige onderdanen bewoog. „Tri-
la-la-la, tri-la-la-la". Op het hoog
tepunt van deze exotische dans
werd het lied abrupt afgebroken.
In zijn muzikale begeestering was
onze rondborstige trommelaar on
gemerkt de rand van de „show
boat" genaderd en op het moment,
dat hij in fortissimo het Samba
kweelde, stortte hij als een Span
jaard van Alkmaars wallen in het
water.
De Mient sloot zich niet boven
de samba-badende maestro. Er
bleek in zijn bolle broek zoveel
lucht te zitten, dat hij bleef drij
ven. Met vereende krachten werd
hij op het droge getrokken en
even later werd het programma
vervolgd met de nieuwste cultuur
schat „Hei, heihei Maria".
straten. Boven deze deinende kinder
stoet wapperden talloze rood-witte,
rood-wit-blauw en oranje vlaggen.
Het muziekkorps Soli Deo Gloria
speelde er lustig op los en de stem
ming zat er, ondanks het vroege uur,
goed in. De verschillende commissie
leden, die traditiegetrouw in het zwart
gekleed waren en die zich door hun
hoge hoeden en eno ie rood-witte
strikken op de revers van de anderen
onderscheidden, schaarden zich met
de kinderen rond het midden op de
brug opgestele podium, waar de heer
Corn. Jonker zijn toverstaf opnam.
Weldra werd de mist, die tegen de
oude gevels op de Mient hing, als het
ware verdreven door de stemmen van
honderden kinderen, die over Alk
maars Victorie zongen. Nadat nog het
Wilhelmus van Nassau was gezongen,
begaf de stoet zich door de stad naar
het huis van burgemeester Wytema in
de Emmastraat.
De burgemeester ere-lid
Nadat een drietal kinderen mevrouw
Wytema een bouquet rood-witte an
jers had aangeboden, kreeg de heer
Jonker voor de tweede maal de ge
legenheid te tonen waartoe hij in staat
is en hij bewees andermaal dat hij een
meester is op zijn terrein. Buitenge
woon mooi klonken de canons „Viva
Ia Musica" en „De klokken van Alk
maar".
Burgemeester Wytema maakte zich
de tolk van allen toen hij tot de kin
deren zeide: „Ik zou het jullie niet
kunnen nadoen. Dank je wel, het is
prachtig geweest". Na de zang werden
alle kinderen, die aan de aubade had
den deelgenomen, getracteerd. Onder
tussen hadden de commissieleden zich
in de woning van mr. dr. Wytema be-
CITROEN
snel, comfortabel voordelig Ij
muurvaste ligging
IlK Bergen NH. Telef. 2456
geven, waar mr. C. J. de Lange zich
in een korte toespraak tot de burge
meester richtte. Mr. de Lange wees er
op, dat de aubade ook voor de kinde
ren zeer veel betekent. Het is voor
ben of ze onder leiding van Arturo
Toscanini enkele cantates voor de
president van de republiek Alkmaar
zingen.
Bij de burgemeesterswoning
Hierna deelde de heer De Lange
mede, dat de burgemeester benoemd is
tot erelid van de 8 Octobervereniging
„Alkmaar Ontzet" en hij overhandigde
het hieraan verbonden insigne.
Burgemeester Wytema, die nog on
kundig was van deze benoeming,
dankte voor de hem verleende onder
scheiding en beloofde het ereteken
altijd op 8 October te zullen dragen zo
lang hij hiertoe gerechtigd is.
Koraalmuzielc Soli Deo Gloria
Van kwart voor negen tot kwart over
negen liet Soli Deo Gloria vanaf het
bordes van het stadhuis haar traditio
nele koraalmuziek horen. Er is voor dit
corps, dat ons op een dag als deze niet
alleen feestklanker biedt, altijd een
grote belangstelling.
Militaire rondgang
Nauwelijks had het publiek zich
verspreid, of opnieuw vroeg een ge
beurtenis de aandacht. Deze keer
was het de militaire muziek, die vele
kijkers naar de kanten van de weg
lokte. Het gehele Alkmaarse garni
zoen trok in stramme pas door de
straten. Voorop het muziekkorps van
II TB in Haarlem, de maitre-stok
flitsend door de lucht, dan de man
schappen van de luchtdoel-artillerie,
daarachter het 10e infanterie, het
geheel voorafgegaan door een jeep
met militaire politie. Voor het huis
van de burgemeester werd gedefi
leerd, waarbij mr. dr. Wytema zich in
de tuin had opgesteld, vergezeld van
de garnizoenscommandant, de majoor
Houbolt en diens adjudant, adjudant
Timmers, alsmede de leden van het
8-October-comité.
De troepen, aangevuurd door de
staccato-klanken van de kapel (die
in Alkmaar meer en meer bekendheid
begint te krijgen,) maakten een uit
stekende indruk. Langs Ritsevoort,
Langestraat, Nieuwesloot en Hof
plein werd vervolgens naar het Vic
toriepark gemarcheerd, waarbij het
vooral in de Langestraat zeer druk
van de kijkers was. Het was een lust,
de manschappen te zien lopen en de
souplesse te aanschouwen, waarmee
zjj op de hoeken der straten door de
bochten zwenkten. Het publiek heeft
zijn bewondering dan ook niet onder
stoelen of banken gestoken.
De beiaardier had
een zware taak
Al vroeg in de morgen liet het caril
lon van de Waagtoren zijn vrolijke
klanken horen. De stadsbeiaardier
heeft op dagen als deze een zware taak,
maar de klokketonen behoren onaf
scheidelijk bij de herdenking en ver
hogen de sfeer van het feest, dat niet
volmaakt zou zijn als daar niet van
tijd tot tijd de bekende melodieën uit
onze vaderlandse liederenschat zouden
klinken.
Gecostumeerde optocht
voor kinderen
Nadat het talrijke publiek op het
Hofplein nog eens had genoten van
de militaire mars, volgde daar direct
achter de gecostumeerde optocht
voor kinderen, die inderdaad aller
aardigst was. Voorafgegaan door het
muziekcorps „Excelsior" en met
„Ceacilia" aan het eind, begonnen de
kinderen hun tocht door de feestvie
rende stad. De kleuters waren allen
in leuke, kleurige pakjes gestoken,
waarbij ook de diverse groepen het
goed deden. Sommige kwamen heel
origineel voor de dag. Zo zagen we
een groepje Chinezen met kaas, As
sepoester, verpleegsters, meisjes in
sarong, keurige dametjes uit de hoe
pelrok- en pruikentijd, heksen, bruids
paren, cowboys en nog veel meer. De
stoet was weliswaar niet groot, maar
toch zeer aantrekkelijk. Het geheel
trok veel belangstelling en was een
programmadeel, dat volkomen ge
slaagd is.
T urndemonstratie
De gymnasten, die hedenmorgen op
het Waagplein hun turndemonstraties
gaven, vormden wel een zeer schrille
tegenstelling met de kille benevelde
omgeving. Vooral de turnsters in haar
luchtige costuumpjes waren niet te
benijden. De demonstraties waren van
goed gehalte, hoewel het niet kon
uitblijven, dat de oefeningen van brug
en paard door de koude minder per
fect werden uitgevoerd dan gewoon
lijk. Het bleek hedenmorgen weer
eens te meer, hoe hoog het gehalte van
het turnen in Alkmaar staat. Niet
alleen bezitten wij in Klaas Boot en
Dini WeimarMadderom cracks, die
overal en te allen tijde 'n woordje mee
spreken. De damesplo'egen van De
Halter en Turnlust gaven enkele uit
stekende oefeningen, die men slechts
van weinige andere clubploegen kan
verwachten.
Het was daarom jammer, dat vele
Alkmaarders verzuimden deze demon
stratie te gaan zien.
Behendigheidsspelen
voor jongens
Op de Laat wérden, der traditie ge
trouw, kinderspelen gehouden, waar
voor eveneens een grote belangstelling
bestond. Het is zeker geen eenvoudige
taak telkenjare opnieuw attracties te
bedenken, die in staat zijn, de jeugd ge
durende enige tijd bezig te houden en
men mag dan ook met bewondering
constateren, dat de organisatoren daar
uitstekend in geslaagd zijn. De meest
zonderlinge attributen kwamen bij de
wedstrijden te pas emmers met water,
kilogewichten, bakken met meel, waar
in verborgen een dikke oranje wortel
en wat al niet meer. Het is niet ge
makkelijk te zeggen, wie méér plezier
hadden, de jeugdige deelnemers aan de
Nadat de voorzitter van de 8 October
vereniging, mr. C. J. de Lange, het
spreekgestoelte had beklommen, hield
hij als gewoonlijk een uitvoerige her
denkingsrede waaraan wij het volgende
ontlenen:
Indien men, aldus mr. De Lange, de
zo goed geslaagde verdediging van Alk
maar in het jaar 1573 als een op zich
zelf staande gebeurtenis beschouwt en
hetgeen er aan vooraf ging en op volg
de buiten beschouwing laat, zal men
ongetwijfeld na kennisneming van het
verloop van het beleg vervuld worden
van grote bewondering voor de burge
rij en voor Cabeljau, Ruychaver en hun
mannen, die ondanks hun geringe
aantal en de gebrekkigheid der be
wapening er in slaagden een voor die
dagen vrij groot leger van goéd toe
geruste krijgslieden van professie bui
ten de stad te houden. Langer dan ze
ven weken heeft het beleg niet ge
duurd en reeds ruim twee weken vóór
dè 8ste October konden de verdedigers
der stad waarnemen, dat de belegeraars
aanstalten maakten om het beleg op te
breken. Maar op enkele dagen, vooral
op de 18de September, die als „de
bangste dag" zou blijven bekend staan,
is er van beide zijden wel zeer'verwoed
gevochten en heeft het weinig ge
scheeld, of de belegeraars waren door
de voor een deel in puin geschoten
Friese poort en over de wallen de stad
binnengedrongen. De verdediging van
een zwak vestingstadje door ongeveer
1300 Geuzen en 800 burgers tegen een
legermacht van waarschijnlijk 16000
man vormt een prestatie, die verdient
in ons geheugen bewaard te blijven, ge
lijk degenen, die dit heldenfeit beston
den, verdienen gerangschikt te worden
in het legioen der dapperen, hetwelk
in alle tijden der geschiedenis en in
alle delen der wereld heeft bestaan.
Maar of dit blijk van heldenmoed, dat
strategische succes na verloop van meer
dan drie en een halve eeuw onze be
langstelling in zo sterke mate zou op
wekken, dat wij het jaarlijks herden
ken, dit betwijfel ik.
Er moet voor ons aan het beleg en
ontzet van Alkmaar iets anders, iets
meerders verbonden zijn. iets, dat ons
tot dankbaarheid stemt, omdat wij er
ons van bewust zijn, dat de offers, die
„Het schild was zwak, maar sterk is het betrouwen"
de hier behaalde zege heeft gevorderd,
ook ons zijn ten goede gekomen. Hoe
sterker dit bewustzijn is gefundeerd,
des te inniger zal onze dankbaarheid
zijn. Daarom heb ik er in de door mij
bij dit Victoriebeeld uitgesproken reden
steeds naar gestreefd op de samen
hang der voorvallen de nadruk te leg
gen en het beleg in te schakelen in de
ketting van gebeurtenissen, die tot de
vestiging van de Nederlandse staat
hebben geleid.
Spr. wees er vervolgens op, dat van
af het tijdstip van de beeldenstorm tot
de vrede van Munster in 1648 vóór al
les één gedachte de bewoners van de
ze gewesten heeft vervuld en gedreven,
namelijk: vrijheid. Veel van wat wij
in onze schooljaren van de vaderlandse
geschiedenis leerden, gaat in verloop
van jaren uit onze gedachten en boven
dien missen wij dan de levenservaring
om de gebeurtenis waarvan wij een
jaartal in ons geheugen hebben gehou
den in het grote verband te zien en als
een schakel in het betekenisvolle histo
risch gebeuren te beschouwen.
Het zou te veel tijd vragen te be
schrijven hoe in een tijdsbestek van
tien jaren een rustige streekbevolking
opstandig werd, hoe Prins Willem van
Oranje van een toegewijd stadhouder
tot een rebellenleider is geworden en
hoe, toen de nood het hoogst gestegen
was, de inneming van Den Briel nieuwe
wind in de zeilen van de opstand blies.
Nu wij in de bezettingsjaren veel ont
vankelijker voor deze stof zijn gewor
den, zal een hernieuwde studie onzer
vaderlandse geschiedenis veel boeien
der zijn dan wij ooit hebben vermoed.
Spreker herinnerde er aan hoe de
inname van Den Briel oorzaak werd,
dat vele steden zich vóór de Prins ver
klaarden. Omstreeks half October had
Alva het verzet in het Zuiden gebroken
en droeg Don Frederik op zich met de
beschikbare troepen noordwaarts te be
geven. Spr. herinnerde er aan hoe het
de voor Nieuwendam liggende Geuzen-
vloot gelukte te ontkomen en hoe men
door Haarlem in te nemen de verbin
ding van Zuid en Noord trachtte te ver
breken. Haarlem kon ondanks een dap
pere verdediging de belegering niet
doorstaan en moest op 13 Juli 1573 ca
pituleren en reeds drie dagen later
trokken een paar duizend Spanjaarden
naar Alkmaar, maar deze weinig leid-
zame troepen werden teruggenomen en
het duurde tot 21 Augustus vóór het
beleg begon, waarna reeds zeven we
ken later door de dappere weerstand
dezer veste en het wassende water de
vijand tot de aftocht werd gedwongen.
Alkmaars victorie was allerminst di
rect beslissend voor de vrijmaking der
Nederlanden, maar het zou niet juist
zijn ze even belangrijk of onbelang
rijk te noemen als zo vele andere ge
beurtenissen, die tezamen de tachtig
jarige opstand hebben gevormd. Spr.
las in verband daarmede de volgende
passage voor uit een werk, dat in 1941
het licht zag. De tachtigjarige oor
log, door Dr. J. Presser.
„In het drama van de vrijheidsstrijd
komt nu de ontzaglijke spanning met
de opmars van de Spaanse vendels on
der Alva's zoon Don Fadrique. Een van
de hevigste crises in onze geschiedenis;
het zijn de vier ruiters van de Apoca
lyps, die zich op de Nederlanders
storten en dood en vergelding zaaien
over de oproerige gewesten. Drie dagen
lang mogen de trawanten van de IJze
ren Hertog het weerloze Mechelen
plunderen, zijn inwoners martelen, zijn
kloosters en kerken schenden; het
stormenderhand genomen Zutphen
wordt uitgemoord; in Naarden draagt
het „Spaanse huis" in zijn gevelstenen
nog de herinnering aan de furie, die
het stadje geteisterd heeft. De Hertog
had het immers zelf gezegd: liever een
land zonder mensen dan een land in op
stand."
Alkmaar stuitte de furie en gaf daar
mee een onschatbaar sterke zedelijke
steun aan al de overige in opstand ge
komen steden. Ten gevolge van Alk
maars geslaagde weerstand heeft een
deel van het Noorderkwartier, West
friesland en Waterland, sedert 1578 'n
gebied gevormd, waarin de Spaanse
macht nimmer werd hersteld en dat
bij de verdere ontwikkeling van de
strijd van groot belang is gebleken.
Wij moeten er ons van bewust zijn,
dat wij hun, die voor de verkrijging,
de verdeiging en herwinning van onze
vrijheid hebben gestreden, dankbaar
moeten zijn en wij gevoelen die dank
baarheid ook in ons.
Van de plicht welke ze ons oplegt
getuigt het in de bezettingsjaren ter
herinnering aan de in het verzet ge
vallen Anton Marinus Pleyte geschre
ven gedicht van H. J. Scheepmaker,
dat duidelijk maakt, dat met de krans
die Alkmaars burgerij aan dit Victo
riebeeld hecht, niet alleen de verdedi
gers van Alkmaar in 1573. maar ook
zijn burgers, die in 't jongste verzet hun
leven voor de verdediging onzer vrij
heid hebben gegeven worden herdacht
en gehuldigd.
Spr. eindigde met bovengenoemd ge
dicht:
Later, als stad en land weer,
onbesmeurd,
door een gelukkig volk worden
betreden
en alles weer uit vrijen wil gebeurt,
het leedvan thans sinds lang zal
zijn geleden,
dan zullen er toch nog zovelen zijn
die van den strijd de stille wonden
dragen.
wonden, die nimmermeer te
heelen zijn,
en die voor altijd van dien strijd
gewagen.
Maar laat het hun een troost zijn,
dat de naam
en daden van hun dooden blijven
leven:
als ooit dit volk weer vrij zal gaan
en staan,
zijn zij het, die 't parool hebben
gegeven.
Gij, moeders, en gij allen, die zoo
zeer
bekommerd zijt in 't smartelijkst
berouwen
dit volk vergeet Uw dooden
nimmermeer
het schild was zwak, maar sterk
ii het betrouwen.
(Ontleend aan onze Advertentie-Rubriek)
ZATERDAG
Harmonie Theater, 7 en 9.30 uur: ga
regiment der verdoemden (18 jaa,
Victoria Theater, 7 en 9.30 uur: Vij'
ginia (14 jaar); Cinema Americain,7e,
9.30 uur: Enamorada (14 jaar). Vi»,
tory Hotel, 8.15 uur: B.B.C. Light pr^
gram. Harddraverslaan, 1.30 mu,
Draverij en optocht.
Korenbeurs, van 7 uur af: Dansen.
Gulden Vlies, 8 uur: The sorrow expel.
Iers en duo Sieuwerts—Visser. vic,
tory-hotel twee orkesten. Café Bak.
kum, The musical maestro's band.
't Wapen van Heemskerk, 7.30 pp,,
Familie Kok's Dans- en Showorkest.
Café Schuyt, 5 u.: Ensemble Willy D0(.
genaar.
ZONDAG
Bioscopen als Zaterdag. Aanvang der
voorstellingen om 2, 4.30, 7 en 9.30 uur.
Sted. Museum, 25 uur: Tentoonstel
ling Invasie in Noord-Holland 1799.
Valk's Lunchroom, 10 uur: De Dage
raad". Gulden Vlies, 8 uur: Dansen.
't Wapen van Heemskerk, 7.30 uur:
Familie Kok's Dans- en Showorkest. -
Restaurant Schuyt, 8 uur: Ensemble
Willy Doggenaar. Korenbeurs, 7 uur:
Dansen. Café Bakkum: The musical
maestro's band.
MAANDAG
Bioscopen als Zaterdag. Aanvang der
voorstellingen om acht uur.
ZONDAGSSLUITING
APOTHEKEN.
Zondag 9 October zal de apotheek
van de heer Kruisinga in de Koorstraat
voor het publiek geopend zijn.
In deze apotheek wordt de volgend»
week de nachtdienst waargenomen.
HUISARTSEN.
Zondag 9 October zullen de huisart
sen Sluymer, Emmastraat 36 (tel. 3193)
en Gransbergen, Geesterweg 11 (telef,
2294) beschikbaar zijn.
spelen of de omstanders, die met luide
kreten de kemphanen toejuichten.
En alle jongens, die daar zo verwoed
streden om de zege in de verschillende
wedstrijden zullen nog lang de herinne
ring behouden aan de morgen van deze
achtste October, die voor hen zo fees
telijk is verlopen.
Waartoe een Amsterdams
Podium" leidde
Onze lezers zullen zich waarschijn
lijk nog wel het „Amsterdams Podium
van drie weken geleden herinneren,
waarin Anthony van Kampen onder de
titel „Five O'clock tea by Heck" een
nogal ironisch getinte beschouwing le
verde over Heek op het hoofdstedelijke
Rembrandtspleln en het in dit restau
rant optredende bekende muziekgezel
schap de Ramblers.
Dit artikel in de Alkmaarsche Cou
rant was voor de heer C. Kostelijk,
leraar Nederlandse taal en letterkunde
aan de Middelbare Handelsschool al
hier, aanleiding er een les aan te wij
den en hij deed dit zó: hij las de schets
in de 4e klasse tweemaal voor en liet
de leerlingen daarna over het stuk een
opstel maken. Maar dat niet alleen.
Daarna verzocht hij de jongens en
meisjes hun eigen mening, hun per
soonlijke opvatting, weer te geven; zo
wel over de strekking van het Podium,
als over de bedoeling van de auteur
en diens opvatting inzake de muziek,
die het orkest ten gehore bracht.
Inmiddels had de leraar zich, in sa
menwerking met de directeur der
school, tot Anthony van Kampen ge
wend en hem gevraagd of hij de, zijns
inziens drie beste opstellen wilde be
palen en zijn keuze persoonlijk aan de
klas mededelen. De auteur was daartoe
terstond bereid en stelde voor, de prijs
winnaars te belonen met enkele boe
ken. De schrijver van het Podium was
eveneens bereid, op verzoek van leraar
en leerlingen, zijn oordeel te geven over
amusementsmuziek en klassieke mu
ziek, maar hij was van mening, dat dit
beter kon geschieden door een terzake
aanzienlijk deskundiger figuur.
Hij stelde voor de bekende toonkun
stenaar, dirigent en pianist Herman
Zaal dit gedeelte der „les" voor zijn
rekening te laten nemen, zo mogelijk
met behulp van een vleugel en een piek
up gramofoon-installatie. De heer Zaal
had zich inmiddels tegenover de schrij
ver in toestemmende zin uitgelaten.
De heer Snyders en de heer Kostelijk
waren ten zeerste voor deze idee gepor
teerd, gezwegen van de leerlingen, die
een dergelijke „les" uiteraard wel bij
zonder appreciëren.
De directeur der school heeft thans,
gezien al dit enthousiasme, de grote
zaal van hp; Victory-Hotel gehuurd,
waarin zich zowel een vleugel als een
gramofoon-installatie bevindt. Op Za
terdagmorgen, 15 October a.s„ zal deze
les om 10 uur een aanvang nemen. Be
halve de 4e klas zal ook de 3e aanwe
zig zijn, terwijl nog overleg gaande Is
of ook de 2e in aanmerking kan komen.
Het lijkt ons niet uitgesloten, dat deze
les iets langer dan de normale 50 mi
nuten in beslag zal nemenen dit
maal zonder protest van de leerlingen!
Een woord van waardering, aan het
adres van de directeur der Alkmaarse
Handelsschool en de leraar in het
Nederlands, lijkt ons hier stellig op z'n
plaats Dit toch is bij uitstek de me
thode om ..het-leven-zelf' in de school
te halen: de schrijver en de musicus,
beiden met hun werk. Een origineel
initiatief, waarvan men mag hopen dat
het navolging zal vinden.
OVERPLAATSING RIJKSPOLITIE
Ingetrokken is de overplaatsing van
vachtmeester Broekhuizen van de
'nrketwacht te Alkmaar naar Heiloo.
Overgeplaatst is de wachtmeester
J. P. H. Kool naar de groep Heiloo.
CR ZIJN BANGE DAGE?
op die gedenkwaardige
stadswallen het AIcmaria
van helder licht schoot o:
warmde van de stoute vei
bardden in de tachtig-jari
standigheid, hun vrijheid i
met de scherpte van het
de heldenmoed van Alkma
lettergrepige woord „ontz
beschrijven, dan onze Alk
genius van Neêrlands vrij:
winlijke, overmacht gejaaf
hield er stand en hij joeg,
pralende overmacht met s<
winljjken te overwinnen v
beminde vaderstad".
OP DE 18DE SEPTEMB
nachts om drie uur sloeg v
het uur der beslissing. O;
dag, volgens de Duitse kal
wijd aan het heiligenpaa
Corona, overwinnaar en
richtte Alva's zoon Don F
met alles wat hij aan Si
macht bezat tegen de wal
weerspannige Alkmaar. D
September is het krachtij
waarop de triomfzuil van
October is opgehaald. Late
nu wij voor de zoveelste n
pere strijd van onze voor
denken en ons een ogenb:
op de onschatbare waard
ook voor ons zo beteken
heidsstrijd, Hofdijk volgen
bewerking van zijn verh:
bangste dag uit Alkmaars
1
Op de morgen van 18 Se]
de zon omstreeks half zes
maar reeds om drieën is
legerden en belegeraars in
Vóór nog de bleke dagera
met het ademen van een
lichtwaas over de Kennen
pen, is het Spaanse leger
weivlakten reeds in de w<
neer dat zelfde lichtwaas,
machteloos omdat het de
schaduw niet kent, langs
straten en grachten waart,
de burgerij reeds krachtig
Het onweer richt zich teger
rolt een ratelende knal ove
die door honderden knal:
wordt. Tweeduizend ve
moeten Alkmaar stormri
Tweeduizend maal bulderei
donderstemmen, die rond d
genover de Friese Poort, t
bij de wielen van de Ovei
Kalkovens en het Runhui:
steld, hun „wee" over de st
se Poort en de Roótoren z
ven, waartegen de vljandi
monden zijn gericht. Alle
deze bolwerken afgepeld
staat een bres, die steeds m
in breedte wint. Als eindeli
oversten Gognies en Noil
bres groot genoeg achten,
blik van de bestorming gel
maar staat voor de grootst»
uit zijn geschiedenis. Op be
Frederik richt Kapitein V
de Caravajal zijn Spaans
naar de stad. Honderd zi
scheiden de Spanjaarden ei
van de batterij tot de wal!
len honderd zestig passer
blijken. Want binnen de w
en rookt het. Neen, Het
herberg „Het Gulden Vli
Ritsevoort, of de huizen
straat, Dijk, Breestraat of
die in vlammen opgaan. Ac
len kan men de wonderlij
zien. Daar borrelt en schui
en ijzeren potten zeepsop
pekel, olie, lood, pek, a
bruine, scherpe stinkend
wier wangeur het noemen 1
nodeloos maakt. En naast
Op, stadgenoten, viert
Het feest van de victo
Laat klinken trommel e
En tooit V met de fei
Vergeet niet Uw histori
Geschaard om het Vic
Op Alkmaars oude wa
Zijn weer in soberheid
De daden van ons vo
De helden daér gevalle
De lucht is vol van bi-
Heel hoog in de Waagt
Doet op zijn oud vertro
De onvermoeide beiaar
Zijn blijde wijsjes hore
Er trekt muziek de stti
Een vrolijke verschijni:
Waarachter, naar aloui
De burgers hossen, han
In rusteloze deining.
Mijn stad, ik wijd dit li
Ik kan gewoon niet
Wat ben je wonder-, v
Met je bijzond're vlagg
En je versierde straten
Geen mooier feestdag
al is hij nóg zo sob
Dan deze dag van het
Die Neerland s vrijheid
De dag van 8 October.