De singelloop
Belangrijke vergadering van L.T.B. in
Heerhugowaard
Vervolg Stadsnieuws
Het resultaat der
poppententoonstelling
De toestand in de
Nederlandse kaashandel
Luchtvaartproblemen
worden moeilijker
Al wat Uw huid
AMSTERDAMS PODIUM
Experiment met een seconde
Das Reich
Voor het eerst na vele jaren zal op
20 November in Alkmaar weer een zo
genaamde Singelloop worden gehou
den. Deze athletiekwedstrijd, die geor
ganiseerd wordt door de RKAAV
Olympus, zal interregionaal zijn. Er
zuilen lopers uit Noord-Holland, Fries
land en Utrecht aan kunnen deelnemen.
Zij worden ingedeeld in de klassen
A, B. C en D en klasse E voor hen die
niet bij de KNAU zijn aangesloten. In
deze wedstrijd kunnen dus ook zij, die
zich anders met voetballen, schaatsen
rijden enz. bezig houden, hun krachten
meten. Er zal een seniorenloop worden
gehouden waarvan de start bij hotel
Ceres is. De route is dan verder: Ken-
nemersingel, Nieuwlandersingel, Baan-
singel tot de tweede Kneppelbrug en
terug over de Vest. De finish zal
weer bij hotel Ceres zijn. Deze handi
caprace zal over een afstand van vier
kilometer gaan. Aan de wedstrijd zal
een juniorenloop over 1200 meter voor
afgaan.
Het is de bedoeling in de verre toe
komst een marathonrace aan de Sin
gelloop te verbinden, doch dan zal de
wedstrijd internationaal moeten zijn.
Er zullen aan deze wedstrijd ver-
»cheidene prijzen worden verbonden.
De eerste prijs zal een zilveren Burcht
zijn. die ter beschikking wordt gesteld
door de Azijn- en limonadefabriek De
Burcht. De heer Smit van sigarenmaga
zijn Sport stelde een beker voor de
eerst binnenkomende Alkmaarder ter
beschikking. Daar het bestuur van de
athletiekvereniging niet zo goed bij kas
is, zal zij verscheidene instanties en za
kenlieden in Alkmaar verzoeken een
prijs ter beschikking te stellen.
BATIG SALDO
ACHTDDIZEND GULDEN
De Internationale Poppententoon-
"telling die alhier van 31 Augustus tot
en met 14 September werd gehouden,
is bezocht door 18.144 betalende be
zoekers. Van hen raadden er 965
naar de naam van een daarvoor aan
gewezen pop, die „Geertruida" ge
doopt was. Slechts twee van hen had
den deze naam geraden. Door loting
werd mevrouw Den Das, huize Wes-
terlicht, te Alkmaar als winnares
aangewezen.
Het batig saldo van deze tentoon
stelling bedraagt ruim 801)0,welk
bedrag is overgedragen aan de Stich
ting 1940-1945, ter verzorging van de
nagelaten betrekkingen van onze ge
sneuvelde verzetsstrijders.
Dit buitengewoon mooie resultaat is
te danken aan de warme sympathie,
die velen voor het werk der Stichting
1940-1945 gevoelen, doch ook, en niet
het laatst, aan enige honderden Stich
tingsvrienden, die veel van hun tijd
opofferden of op menig andere wijze
onontbeerlijke steun verleenden. Zij
allen kunnen zich van de grote dank
van het bestuur der Stichting 1940-
1945 verzekerd weten.
Gezamenlijke aankoop pooiuion en kunsimesi?
Uitbreiding Stedelijke
Muziektuin
De uitbreiding van de Stedelijke Mu
ziektuin is door de Directeur van
Openbare Werken gegund aan de laag
ste inschrijver de heer A. Rijkenberg
te Alkmaar.
Schoorl
Hollands Glorie
De afdeling Schoorl van de Ver. v.
Plattelandsvrouwen toonde grote be
langstelling voor de in „De Rode
Leeuw" vertoonde film van het Holl.
Bloembollenhuis te Lisse.
Het was voor de heer v. d. Nou-
land uit Voorhout, die als gids optrad
bij de tocht door de bollenstreek, een
aangename verrassing, dat er hier aan
de rand van het bollencentrum zoveel
interesse was voor dit belangrijke be
drijf; hij wees op de grote waarde als
streekbelang en als landsbelang: het
vorige jaar toch werd er voor tachtig
millioen gulden uitgevoerd.
Met de grootste aandacht werd het
hele gebeuren op het witte doek ge
volgd en genoten van Hollands bloe
menpracht.
Als buiten nog Koning Winter de
scepter zwaait, een flinke sneeuw
vlaag de aarde bedekt en de ijssport
Hollandse harten sneller doet klop
pen, brengen de eerste bollen al
vreugde in de huiskamer, narcissen en
hyacinthen geven kleur en fleur bin
nenshuis.
Als wat later buiten de knoppen
zwellen aan struik en boom. de eerste
lammetjes springen in de wei, neemt
de kweker de bedekking van de vel
den en neemt hij voorzorgen tegen het
verstuiven.
En dan zien we al gauw op het wit
te doek, hoe duizenden bezoekers per
fiets, motor of auto en getooid met
bloemenkransen langs de velden trek
ken om te genieten van de kleuren
pracht; het gaat langs Oegstgeest,
Noordwijk, Noor dwiiker hout, Sassen-
heim, Voorhout, Lisse Hillegom
Heemstede, Heemskerk, Ca^tricum.
Limmen, Egmond aan de Hoef. Bree-
zand. Texel, naar Groningen en Fries
land en overal bloemenfeesten. schit
terende kleuren.
Helaas is de bloeitiid van korte duur
de bloemen moeten verwijderd, het i?
uit met de kleurenpracht.
De film gaf verder een idee van d<~
vele werkzaamheden van de kwekers*
rooien, selecteren, nellen, sorteren
prepareren van hvacinthenbollen door
uithollen en snijden, exnorteren. grond
bewerking. planten, bet opmaken en
dekken van de bedden rtnz.
Met een schitterend bloemencorso
werd de film besloten.
Donderdagavond opende de voorzitter van de
L.T.B., afdeling Heerhugowaard-Noord, de heer
KI. Oudeman met de christelijke groet. Hij
heette alle aanwezigen hartelijk welkom. Hier
na werd de toestand aan de veiling in korte
trekken weergegeven. Verschillende producten
gaat het g'oed, er zijn er echter ook, waaronder
de rode kool, waarmee het heel slecht gaat.
Van de vakgroep Kwekers, afdeling Hille-
gcm, was een verzoek binnen gekomen om
adhaesie-betuiging ten aanzien van het sane-
ringsvraagstuk. De vergadering kon zich hier
mede verenigen.
Van de L.T.B., afdeling Leidsedam, kwam
gCen verzoek binnen, inzake de afschaffing van
de onbillijke ondernemingsbelasting. Met deze
belasting wordt het bestaan der tuinders ern
stig bedreigd, en in verband met een komende
wetsherziening verzocht bovengenoemde afde
ling' de vergadering om een verzoek in te die
nen bij het hoofdbestuur voor afschaffing van
de ondernemingsbelasting.
Daar de voortschrijdende mechanisatie van
de landbouwwerktuigen ook zekere eisen
van bekwaamheid stelt, werd voorgesteld om
over te gaan tot het organiseren van een cur
sus in landbouwwerktuigkunde. Deze cursus
zal gegeven worden door uitsluitend deskun
digen en met rijkssubsidie. Het lesgeld zal
slechts f 5,— zijn. Het bestuur beval deze cur
sus aan. Liefhebbers kunnen zich opgeven bij
de secretaris van de afdeling Heerhug'owaard-
Noord.
Binnengekomen was een brief, betreffende
het indienen van onderwerp-voorstellen voor
de algemene vergaderingen. Aanbevolen werd
deze voorstellen zoveel mogelijk in de kring
vergaderingen af te handelen, zodat het bestuur
der algemene vergadering niet, zoals vorig jaar,
overbelast zal worden.
Medegedeeld werd, dat het volgend jaar de
L.f.B. vijf-en-dertig jaar bestaat.
Binnengekomen was een uitnodiging tot het
bijwonen van de veehoudersvergadering. Daar
over werden geen voorstellen ingediend.
Op 15 October zal er te Langedijk een kring
vergadering worden gehouden.
Het voorstel van het bestuur, om de mini
mum-prijzen van de groenten iets omhoog te
brengen werd door de vergadering goed ge
keurd.
Er werden nog enige mededelingen gedaan
over de veilingomzet. Voor de uitvoer naar
Duitsland zijn de heffingen iets verminderd.
Dit jaar is er belangrijk minder witte kool ver
bouwd dan het vorig jaar. De prijzen voor
enkele soorten aardappelen, w.o. Eigenheimers,
Beverlanders en Meerlanders, zijn met f 1,—
verlaagd.
Het vorig jaar werd voor de kernclub f 200,—
beschikbaar gesteld. Ook dit jaar kreeg zij
f 200,— tot haar beschikking.
Op de vraag van voorzitter Oudeman o£ er
nog voorstellen waren voor de a.s. vergadering
in Haarlem, kwam weinig antwoord. De voor
zitter deelde mede, dat de twee boven reeds
genoemde voorstellen, zeker in Haarlem te-
ïecht zullen komen.
BESPREKING GEZAMENLIJKE
AANKOOP POOTUIEN EN
KUNSTMEST.
De vorige jaren werden door de leden ieder
afzonderlijk pootuien aangekocht bij de diverse
handelaren. Het schijnt zo te zijn, dat bij
gezamenlijke aankoop de prijs fyeduidend lager
zal zijn. De heren Mooy Heten echter een
ander geluid horen. Zij noemden man en paard
van wie zij hadden vernomen, dat het niets
De vakgroep groothandel in kaas
merkt naar aanleiding van rondgaande
berichten en geruchten over de situatie
op de Nederlandse binnenlandse kaas
markt het navolgende op:
„Door het bedrijfschap voor zuivel
is een regeling vastgesteld, waarbij al
le prijzen voor de verhandeling van
kaas zijn vrijgegeven met uitzondering
van die voor kaas jonger dan 3 maan
den. Voor aflevering daarvan aan de
taillisten en consumenten zijn maxi
mumprijzen vastgesteld. Voor de ex
port zijn minimum-prijzen vastgesteld.
Door de grote vraag naar kaas, een
vraag die het aanbod ver overschrijdt,
is een toestand ontstaan, waardoor de
prijzen die de handel aan de producen
ten moet betalen, aanmergelijk hoger
liggen, dan de vastgestelde maximum
prijzen voor levering aan detaillisten.
Zo bedraagt de maximum-afleverings-
prijs voor kaas jonger dan 3 maanden:
volvet f 1.75 en 40 plus f 1.55 per kilo.
De inkoopsprijs voor deze kaassoor
ten is de laatste tijd gestegen tot ca
f 2 en voor Edammers tot ca f 1.78".
„Het ligt dus voor de hand", aldus de
vakgroep, „dat hierdoor de handelaren
in de onmogelijkhei verkeren de kaas
voor de maximum-vastgstelde prijzen
aan detaillisten te leveren, tenzij zij
met verlies zouden willen afzetten.
Practisch was het nu wel mogelijk de
kaas ouder dan 3 maanden, die vrij in
prijs is. tegen een zoveel hogere prijs
te verkopen, dat daardoor het verlies
op de kaas jonger dan 3 maanden
enigszins zou worden gecompenseerd,
maar aan die mogelijkheid is inmid
dels door de pri.jsstop van 17 Septem
ber ook een grens gesteld, waardoor
de moeilijkheden voor de handel weer
ziin vergroot.
Herhaaldelijk zijn de betrokken in
stanties er door bedrijfsleven en door
de handel vertegenwoordigende organi
saties op gewezen, dat, wil men de
maximum-priizen kunnen handhaven,
men dan ook maatregelen moet nemen
om de producentenprijs hiermede in
overeenstemming te brengen
Het bedrijfschap voor zuivel heeft na
dit herhaaldelijk aandringen onlangs
toegezegd, dat zeer binnenkort maat
regelen ziin te verwachten, waardoor
naar het oordeel van deze instantie
verandering in deze toestand zal ko
men. 1
Inmiddels worden links en rechts
processen-verbaal uitgedeeld, hoewel
de controle-instanties zeer goed inzien
dat de prijsovertredingen door hande
laren begaan, het gevolg ziin van de
dwangpositie, waarin deze door de
-oarktsiiuatie verkeren.
Hieruit blijkt dus hoe noodzakelijk
het is. dat ten allerspoedigste in de on
mogelijke toestand wordt ingegrepen
Niemand kan tenslotte vergen dat
dp handelaar, niet alleen zijn economi
sche functie om niet vervult, maar
daarbij zelfs nog verlies zou moeten
nemen", aldus de mening van de vak
groep groothandel in kaas.
verschilt of men één of honderd zakjes tegelijk
aankoopt. Het bestuur steide voor het eens te
proberen en een intekenlijst aan te leggen,
v/aarop de leden hun bestelling kunnen plaat
sen. De heer P. Bleeker ried de leden ech
ter aan, dan kleine pootuien ie bestellen, om
dat zij in de praktijk het beste voldoen. De
giote uien brengen meer schieters voort. De
lieer P. Mooy zag moeilijkheden in de gezamen
lijke bestelling. Niet iedereen is gelijk klaar
met het veld en de uien kunnen niet langer
dan één week staan. Deze zullen nu, volgens
het bestuur, in twee kwantums worden besteld.
Uitvoerige mededelingen werden gedaan over
de gezamenlijke aankoop van de kunstmeststof-
ten. Bij gezamenlijke aankoop moet de super
in December ontvangen worden en de ammo
niak in Februari. Indien men hier echter be
zwaren tegen heeft, kan het ook later geleverd
worden, maar dan kost iedere maand na voor
noemde datum f 0,15.
De heer Jac. Groenland vroeg of het niet
beter was dat men een algemene inschrijving
hield, waar iedere firma kon inschrijven. Dan
krijgen we concurrerende prijzen en kunnen we
de goedkoopste er uit pikken.
Ten slotte gaf de heer Bakkum een duide
lijke uiteenzetting betreffende het kunstmest
probleem.
Bij de rondvraag deelde de heer G. de Wit
mede, dat hij gaarne de loon-administratie
iets vereenvoudigd zag. Tegenwoordig is er voor
een normale tuinder niet meer uit wijs te
worden. Het bestuur beaamde dit ten volle en
deelde mede, dat er thans besprekingen gaande
zijn, zodat een spoedige oplossing verwacht
wordt. De heer Joh. Groen vroeg naar de
aardappel-boeten van twee jaar geleden. Ook
deze kwestie wordt onderzocht.
NOG GEEN OPHEFFING
O. L. SCHOOL NOORD
Op het beroep tegen het raadsbesluit
waarbij tot opheffing met ingang van
1 Sept. j.l. van de o.l. school (N) werd
besloten, is door Ged. Staten tot op he
den nog geen beslissing genomen. De
lessen aan deze school vinden dan ook
normaal voortgang.
Heiloo
Damclub Heiloo
De uitslagen van de voor de tweede
ronde gespeelde onderlinge competitie
wedstrijden waren als volgt:
Groep I: A. DekkerK. Tuinman
02, J. de GeusS. Schurer 11, J.
SprenkelingC. Adrichem 2—0, C. de
GraafH. Verver afgebr., P. Beukers
J. Geuzebroek, Beukers niet opge
komen.
Groep II: Jb. HelderS. de Geus
02, A. WinterinkA. Kroon 02,
D. LangedijkW. Hoogenboom 20, J.
SpaanC. de Jong afgebr.
Groep III: HuismanA. Alleman 02,
D. SmitG. Bruin 02, J. Sprenke
ling Jr.Weyers 20, A. vd WerffG.
Snel afgebroken.
J. Opdam "I*
In de nacht van Donderdag op Vrijdag
is op 74-jarige leeftijd plotseling over
leden oud-wethouder Jan Opdam. De
heer Opdam heeft vele functies, zowel
in het politieke als in het openbare le
ven bekleedt en is raadslid geweest tot
de bezettingstijd daaraan een einde
maakte. Als raadslid, doch vooral als
wethouder, heeft hij vele verbeteringen
in Heiloo tot stand helpen brengen. De
Kanaalweg en Zeeweg zijn scheppingen,
waar hij al zijn krachten heeft gege
ven, evenals voor Me zuiverings-instal-
latie aan de Kanaalweg. Als aannemer
heeft hij eveneens grote verdiensten
gehad. Jarenlang is hij bestuurslid en
voorzitter geweest van de R.K. Staats
partij, thans K.V.P.
Rijkspolitie viert feest
De Rijkspolitiesportvereniging voor
het district Alkmaar (waarbij de ge
hele kop van Noord-Holland boven
Alkmaar is ondergebracht) heeft in de
Rustende Jager te Heiloo een feest
avond georganiseerd, die behalve door
de politiemannen en hun vrouwen
werd bijgewoond door verscheidene
burgemeester en politie-officieren.
Nadat de prijzen, tijdens de schiet
oefeningen te Castricum behaald, wa-
waren uitgereikt, werd er een program
ma vertoond, geheel verzorgd door
eigen krachten, die daarbij hebben be
wezen, dat zij op het toneel tot goede
prestaties in staat zijn. Het cabaretge
zelschap onder leiding van wachtmees
ter Van den Brink oogstte veel succes,
evenals mevrouw Dragsma en de heer
Veldman met hun zang. Gaarna had
den wij een uitvoeriger verslag hier
van geschreven, doch de dienaren van
Hermandad stelde er prijs op, dat er
geen pers aanwezig was, vanwege het
intieme karakter van deze avond.
Dr. Albert Plesman schrijft in het
jubileumnummer van „De Wolken-
ridder", dat de krachtige groei van de
KLM, welke de jaren 1946, 1947 en
1948 kenmerkte, minder is geworden
en dat maatregelen moeten worden ge
nomen om de rentabiliteit van het
bedrijf in de komende jaren te ver
zekeren.
Ondanks de grote moeilijkheden
waarvoor wij thans gesteld zijn, ope
nen er zich nog ruime perspectieven.
Binnen afzienbare tijd zal een nieu
we techniek worden toegepast, nieuw
materieel zal aan de vloot worden toe
gevoegd, nieuwe mogelijkheden zullen
worden geboden. Dan zal moeten blij
ken of het bedrijf voldoende ervaring
en het nodige elan bezit om deze nieu
we mogelijkheden te benutten. De pro-
blemen zijn zeker niet eenvoudiger
geworden, integendeel zij worden
steeds groter en de oplossingen moei
lijker.
R.A.F. verloor 41000 man
De door de RAF in November 194'»
te Parijs opgerichte dienst voor on
derzoek naar de vermiste vliegers,
heeft zijn werkzaamheden beëindigd.
Aan het einde van de oorlog waren
41.000 leden van de RAF en van de
luchtmachten van de Dominions en de
geallieerde landen als vermist opge
geven. De dienst is van mening, dat
12 17000 man als in zee verloren
moeten worden beschouwd. 23000 ge
vallen werden opgehelderd.
in tientallen gevallen voor haar
genezing, zuiverheid, gezondheid
en verbetering nodig heeft: Purol.
INGEZONDEN
it uiten verantwoordelijkheid van de
redactie).
Alkmaar op zijn smalst
„Atlantis' 'is de naam van een ker
mistent welke op de 8 October-kermis
een standplaats heeft gekregen vlak
voor de Schoolstraat op de Paarden
markt. „Atlantis" viel werkelijk op.
Niet alleen om de fraaie beschilderin
gen, als wel in het bijzonder om de
stukken wit papier, welke daar op zijn
geplakt, om enige vrouwenfiguren ten
dele te bedekken, waar zij te veel bloot
zouden tonen. Blijkbaar achtte de Alk-
maarse overheid dergelijke schilder
stukken ongepast en niet verantwoord
voor de zedelijkheid en de moraliteits
begrippen van onze stadgenoten.
Van de directie van „Atlantis" ver
nam ik dat de beeltenissen zijn over
genomen uit historische geschriften en
dat alles berust op een oude mythe.
Nergens in ons land heeft de directie
last gehad met gemeentelijke overheden.
Alkmaar laat zich hier wel van zijn
smalste kant zien.
A. B. NAROLD Jr.
Koekong gevallen
Volgens gewoonlijk betrouwbare
bronnen te Kanton hebben de Chinese
communisten heden de stad Koekong.
die een toegangspoort op de weg naar
Kanton is, bezet.
Daar de nationalisten reeds met de
ontruiming van de stad waren begon
nen, geschiedde de overneming van
Koekong zonder grote gevechten.
Waarnemers te Kanton geloven, dat
met de val van Koekong de laatste ver
dedigingslinie van Kanton kan worden
afgeschreven.
Russische broodgranen voor
West-Europa?
Naar vernomen wordt, heeft de
Sowjetunie aan de economische com
missie voor Europa van de Ver. Na
ties medegedeeld, dat zij bereid is
grote hoeveelheden van haar surplus
broodgranen te verkopen naar West-
Europa. Het Sowjet-aanbod werd ge
daan tijdens de eerste zitting van het
comité voor landbouw van de genoem
de commissie.
Wat onze voorouders
schreven
In de Alkmaarsche Courant van
8 October 1849 vinden wij de vol
gende advertentie:
De Leesbibliotheek van Joh. Roem,
is weder aanzienlijk vermeerderd
met de beste Romans. Het abon
nement voor drie maanden is
voortaan op 1.50 gesteld.
Zijne Tijdschriften en Couranten
leesinrichtingen beveelt hij in de
aandacht zijner stadgenooten voort
durend aan. De Prospectussen zijn
gratis bij hem te verkrijgen.
Voorts zijn bij hem steeds voor
handen Whist-, Ombre- en
Piquetkaarten in alle kwaliteiten;
de prijzen zijn van 5 tot 35 Cents
het spel. Bij hem kan een geschikte
loopjongen geplaatst worden.
Sch eepvaartberich te n
Abbekerk, R'dam—Sydney, 7-10 te Bombay
-Aldegonda (t), 6-10 van Bangkok te Singa
pore Almdijk, 7-10 van Galveston te Mobile
Bali, 6-10 van Port Swettenham naar Pe-
nang Breda, Valparaiso—A'dam, 7-10 te
Buenaventura Celebes, Java—A'dam, pas
seerde 6-10 Minicoy Cottica, 7-10 van A'
dam te Paramaribo Jemland, 6-10 van Buenos
Aires naar Santos en A'dam Esso Den Haag,
R'dam—Aruba, passeerde 6-10 Terceira (Azo-
ren) Esso Rotterdam, R'dam—Rastanura,
passeerde 6-10 Kaap Bon Gaasterkerk, 6-10
van Tanga naar Mombassa Gadila (t), Sin
gapore—Kaapstad, passeerde 6-10 Maritius
Helena, A'dam—Barbados, passeerde 6-10 Lis
sabon Jobshaven, 6-10 te Owendo Kamer-
lingh Onnes, Batavia—R'dam, passeerde 6-10
Ouessant Langkoeas, Batavia—R'dam, pas
seerde 6-10 Point de Galle Madoera, Java
A'dam, 6-10 van Port Said Malvina (t),
7-10 van Singapore te Colombo Merwede,
A'dam—Beira, 6-10 te Dar es Salaam Mirza,
6-10 van Singapore naar Miri Nigerstroom,
6-10 van Porto Amboin naar Loanda Oranje-
fontein, Beira—A'dam, 6-10 van Southampton
Poelau Laut, A'dam—Java, 6-10 van Belawan
Rijnkerk, Japan—R'dam, 6-10 van Aden
Salawati, 6-10 van Boston te Montreal Sa-
marinda, Portland—Los Angeles passeerde 7-10
San Franadsco Saparoua, Singapore—Gal
veston, passeerde 6-10 Sabang Saragon,
6-10 van Bassein naar Sing'apore Sommels-
dijk, Java—New York, 7-10 te Colombo
Tobinta, A'dam—Batavia, passeerde 6-10 Kaap
Bougaroni Tarak an, New York—Java, pas-
seearde 6-10 Guardafui Tegelberg, 6-10 van
Durban naar Mombassa Tiba, 0-10 van
Antwerpen naar Rio de Janeiro Waterman,
R'dam—Batavia, 6-10 te Sabang verwacht
Willem Ruys, Batavia—R'dam, pass. 6-10 Minicoy
Asturias, Batavia—R'dam, 7-10. 8 uur, voor-1
gaats Nieuwe Waterweg in de mist. Ara-
stelland, A'dam—Buenos Aires, passeerde 6-10
Victoria Delf shaven, Philadelphia—A'dam,
passeerde 6-10 ScilHes Indrapoera, 7-10 van
Semarang te Batavia Kedoe, 4-10 van New
Orleans te Kaapstad Kota Baroe, R'dam—
Java, passeerde 7-10 Gibraltar Overijsel, 5-10
van R'dam te Houston Zuiderkruis. Batavia
R'dam, passeerde 6-10 16 uur Finisterre.
Alcor, 6-10 van Recife naar Salvador Al-
hena, Buenos Aires—R'dam, 6-10 van Santos
Aldabi, 7-10 van R'dam te Antwerpen - Am-
stükerk, 7-10 van Monrovia te Port Bouet -
Bah, 7-10 van Penang naar Belawan Ceram,
R'dam—Bombay, 7-10 te Port Said Delfs-
haven, Philadelphia—A'dam, passeerde 7-10
Lands End Jupiter, 7-10 van R'dam te Gi
braltar Katwijk, Swansea—Gent, passeerde
7-10 Wight Leersum, A'dam—Bell Isle, pas
seerde 7-10 Scillies Lekhaven, Buenos Aires
R'dam, passeerde 7-10 Fernando Noronha
Alpherat, 7-10 van Baltimore te Norfolk
Amsteldijk, R'dam—Beaumont, passeerde 7-10
Miami - Arkeldijk, 6-10 van Boston naai Phi
ladelphia Mataram, 8-10 van R'dam te Ba
tavia verwacht Rotti, A'dam—Java, pas
seerde 7-10 Algiers Schiedijk, New York-
Java, 7-10 te Aden Waterland, A'dam-
Buenos Aires, 7-10 to Las Palmas.
JK KAN ME DAT MOMENT NOG met glasheldere klaarheid in herinnering
terugbrengen. We vlogen een kleine honderd mijl ten noorden van de noord
kust van Nieuw Guinea, toen er ineens een totale verandering in het urenlang
hetzelfde gebleven geluid der motoren ontstond. Ik keek naar de man, die op
het navigatietafeltje in het toestel bezig was met lange ritsen ingewikkelde
becijferingen en zag dat hjj een ernstige blik in de richting van de neus van
het vliegtuig wierp. Ik vroeg hem wat er was. Niets bijzonders zei hij.
Niets om je ongerust over te maken Een van de twee motoren was uit
gevallen en 't zou een kwestie van een paar minuten zijn. 't Betekende werke
lijk niets. En hij ging weer door met z'n cijfers. Ik keek eens naar beneden.
Daar lag de Pacific. Blauw en grijs. We zaten op 9000 voet en het water deed
eerder denken aan een woestijn met zandribbels en duinen, dan aan een zee.
Hier en daar sneeuwwitte plekken. Ik wist dat het hard waaide daar beneden,
en dat die er zo onschuldig uitziende witte plekken, wild-doorschuimde, wielen
de, kokende golvenmassa's waren, brekend op riffen, kolkend over nauwelijks
verborgen klippen en rotsen.
Een motor sloeg af
IK DACHT wat er zou gebeuren als
ook die andere, die enig overgebleven
motor, het zou opgeven. Natuurlijk zou
dat niet gebeuren. Maar als het nu
tóch eens gebeurde! Dan zouden we
afglijden en daar beneden terecht
komen. Het water zou veel te roerig
en te bewogen zijn om te landen. Dat
zou dus betekenen dat.ja, daar moest
ik nu toch niet aan gaan denken. Maar
een mens kan au eenmaal niet altijd
een bepaalde gedachtenstroom gelas
ten, commanderen, om weg te gaan. En
dus begon ik me voor te stellen wat er
na zo'n niet-gelukte daling zou gebeu
ren.
We zouden niet meer aankomen op
onze basis, die avond. Er zouden radio
berichten zijn. Er zou gezocht worden.
Door schepen en door andere vliegtui
gen. Een bericht in de kranten over
en vermist vliegtuig en negen mannen.
En ineens merkte ik dat ik aan een
eindeloos aantal dingen tegelijk kon
denken en er ook inderdaad aan dacht.
Ik zou niet meer thuis komen. Ik zou
het kleine meisje, nauwelijks een mens
je toen ik wegging, niet meer zien. Ik
zou nooit meer iets behoeven te schrij
ven. Nooit meer schrijven.. Was dat
trouwens wel zo belangrijk? Het leek
me, op dit ogenblik, nogal een over
bodige, uiterst onbelangrijke bezigheid.
Veel onbelangrijker dan alleen maar
zien en ademen. Ergens languit op de
aarde liggen en verder volstrekt niets
doen dan ademen. Het moest vreselijk
zijn nooit meer te kunnen ademen.
Ze waren druk bezig met die ene,
uitgevallen, motor en een van de jon
gens zei dat het een kwestie van een
minuut was. Maar intussen verloor het
toestel hoogte, ofschoon niemand daar
iets van zei. En die gedachten- en beel
denstroom van me ging door. Ik zag
de dingen die me eens vervuld hadden.
Ook dingen die van geen belang gele
ken hadden maar nu terugkeerden.
Dingen van enkele dagen geleden en
dingen van jaren en jaren terug.- Er
was, geloof ik, in dat koortsig moment,
geen tijd en ruimte meer. Alles balde
zich tesaam tot één samengeperst beeld,
waaruit steeds nieuwe, andere beelden
opwelden, als uit een holle spiegel.
En een van die verschietende, flitsen
de beelden was Amsterdam.
IK WAS DAAR deze week niet, in
Amsterdam. En er viel dus niets te
schrijven over de stad. Maar zo den
kende aan Amsterdam, zo op een af
stand, verscheen ongevraagd, ongeroe
pen, dat beeld van Amsterdam, dat was
blijven hangen in m'n zenuwen, hart
en hersenschors sinds het ogenblik dat
die motor uitviel. Dat moment boven
de zee noordelijk van de noordkant
van dat grote eiland. Het moment:
Amsterdam. Ik ga proberen het te be
schrijven. Meer als persoonlijk experi
ment, als een nogal bizar spel met de
herinnering, dan om iets te produceren
dat men „leesbaar" noemt. Als u wilt:
een spel.
Ik zag Amsterdam als een klein,
drijvend eiland, balancerend op een
van de geweldige regen-zuilen, die on
der en rondom het vliegtuig voort-
schoven. Dat eiland was rossig, paarle
moerachtig. De huizenblokken, de stra
ten, de pleinen, de grachten.. Ze had
den allemaal hun eigen, persoonlijke
kleur, zoals ze die in Amsterdam heb
ben. In het midden dier drijvende stad
lag de Dam. Duidelijk zichtbaar waren
het Paleis en de Kerk. Even duidelijk
zag ik het mozaiek in het plaveisel van
het midden-Dam-terrein. Verderop een
man die diep gebogen liep onder iets
dat op zo'n schildwachthuisje leek. Dat
moet de poppenkastman zijn geweest.
Nóg meer verderop kleine, grasgroene
liniaaltjes. De grachten in hun lente-
kleur. Aan de andere kant een fragiele
ragfijne, als uit de fijnste poedersuiker
opgetrokken minaret: de Westertoren.
Een roetzwarte kabouter, die met iets
vocht, zich om iets heenkronkelde, ter
wijl duizenden andere kabouters in
ijlende haast langs 'm heenreden: de
verkeersagent op het Muntplein. Een
ander, leeg, plein in de avond, met uit
en aanbloedende neon-wondjes op de
gevels van rotsige gebouwen: het Leid-
seplein. Met in het midden een uit
fonkelende stenen en glas gemaakt
tempeltje: de Schouwburg.
Oude pakhuizen. En verderop een
groot, log beest, dat voortdurend iets
wegspoog: o ja, het Centraal Sta
tion en zijn uitgangen.
Over die micro-wereld lagen wolken.
De grote, ernstige, rustige wolken van
Amsterdam. Met daartussen het licht
van de avond, dat over de eiland-stad
trechterde. Aan de uiterste rand van
he eiland schepen, walmende schoor
stenen, bruggen elevators; en strepen
roet, die bezig waren zich te vermen
gen met het bronzen avondlicht.
Zo zag ik Amsterdam, alsof ik keek
inv zo'n ouderwetse, stereoscopische
prent. Er was nog meer van Amster
dam, maar dat ligt te diep begraven in
de herinneringsbrei. Het wil niet meer
opwellen vandaag. Misschien morgen.
Of over tien jaar. Wie weet dat.
Toen schoof de zuil, waarop het
eiland-Amsterdam rustte, zelf door het
eiland heen en dat loste zich op. En er
kwam weer een ander beeld. Tegelijk
hoorde ik een heerlijk, kostelijk geluid:
die tweede motor sloeg weer aan. We
daalden niet meer maar vlogen ver
der. Het had, alles bij elkaar, nauwe
lijks een minuut geduurd, vertelde me
later de piloot. En er was werkelijk
geen seconde gevaar geweest.
WE VLOGEN verder over de witte
en grijsblauwe zee, die kalm onder on»
doorschoof. Overal stonden, tussen de
kimmen, grote regenzuilen. En over die
machtige kolossen, zo sterk, zo breed
en zo massief als de poten van mam
moeten, die wij kennen van de gra
vures in de oude boeken, spande zich
een regenboog, die een geweldige brug
sloeg van de hemel naar de aarde en
waarvan de zeven kleuren zo hard en
zo grijpbaar leken, dat je je hand uit
de blister van het vliegtuig had willen
steken om zó de stukken kleur weg te
grijpen uit dat brok hemelse architec
tuur.
ZO ZAG ik, die dag, aan de keerzijde
van de aarde, Amsterdam, dat dus toch
een deel van me-zelf was geworden
en ingemetseld lag in m'n hart. Een
deel van een seconde belicht door die
allervreemdste mengeling van angst en
heimwee, verlangen en herinnering,
spijt, verering en liefde. Van elk dezer
dingen iets. Maar zeker van de laatste,
de liefde, het meest.
ANTHONY VAN KAMPEN
HERSENGYMNASTIEK
1. Ja, door Max Schmeling in 1936. -
Een dichter uit de 19e eeuw, beter bekend als
„de Schoolmeester". 3. 2 en 2, 3 en 14
en 1 1/3. 4. In ÏJmuiden. - 5. Die luidde
oorspronkelijk: „olijkdom", dus „belachelijk
dom". 6. Zes zoons. 7. Groenland 8.
De beer eet spek. (In ieder woord heeti de
e(e) een andere klank.) 9. Eén. want daarna
is bét geen heel brood meer. 10. Een vogel
die zomer en winter in dezelfde streek blijft.
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal: 1. Bizar, 5. Alles, 9. Uk, 10.
Sousa, 11. Al, 12. El, 14. Adres, 16 Do,
17. Lente, 18. Nooit, 19. Stoep, 21. Orang,
32 No, 24. Haast, 25. Ge, 26. Er, 28. Braaf,
30. De, 31. Parijs, 32. Ravel.
Verticaal: 1. Budel, 2. Ik, 3. As, 4. Rolde,
5 Assen, 6. La, 7. E.a., 8. Sloot, 13 Lente,
14. Atjeh, 15. Soort, 16. Diengi 19. Snoep,
20. Paars, 21. Oscar, 22. Gevel, 27. Ra, 28.
Bij, 29. Fa, 30. De.
'£oen meneer Joseph Goebbels zich
nog bezig hield met het uit elkaar
schreeuwen van microfoons verscheen
er in Duitsland een krant, die de trot
se titel „Das Reich" droeg. Dat het
papier bloosde van de leugens mocht
'm in die dagen de pret niet drukken:
de titel was in ieder geval knap ver
zonnen. Leider, de Leider ging op in
een benzinevuur, de kanonnen van
Monty overstemden de krijtende kre
ten van de kleine Doctor, en „Das
Reich" verdween met Himmler en
Streicher en Goering in het eindeloze
Niets. Duitsland verloor de oorlog en
drie maanden' later verscheen
er een nieuwe krant. Die kreeg de
naam „Die Welt" vanwege de le
vensruimte en om het ideaal een
beetje op te warmen.
Er verscheen nog meer. We kregen
eer Oostelijk Duitsland en een Wes
telijk Duitsland; we kregen de con
currentie tussen Vadertje Stalin en
Oom Truman om. de gunst van Hein-
rich en Lieselotte en die kift lei de
Duitsers geen windeieren. Hoe voller
de winkels werden, hoe wijder ze hun
monden weer opensperden. Meneer
Adenauer snauwde de Nederlanders
af, omdat ze eèn paar procent van
hun geroofde eigendommen Per grens
correctie probeerden terug te halen en
naar dat voorbeeld begonnen alle toe
ters in de Heimat te schetteren. Hoe
magerder de Engelse overwinnaars
werden, hoe meer de verslagenen zich
begonnen op te blazen.
En nu hebben we dan als laatste
concurrentiestunt uit het Oosten
tegenover de Westelijke regering ook
een Oostelijke gekregen en het zal de
Westelijke moeilijk zijn, haar te over-
bieden in het presenteren van pakken
de leuzen. De Oostduitse regering eist:
Een verenigd Grootduits Rijk, het
Ruhrgebied terug en de bezettings
troepen direct naar huis.
We hebben vorige week gelachen
om de onzin der lieden, die met de
geest van Hitier converseerden aan
een spiritistisch tafeltje. Laten we ons
lachen inslikken! Hitier zit niet aan
een tafeltje met een paar zwartekunst-
licden, hij zit in alle steden en dorpen
van Duitsland. En hij schreeuwt. Zo
als hij schreeuwde van 1930 tot 1940.
De periode van de vijf jaren, die daar
op volgden, hebben we nog tegoed.
„Das Reich" is „Die Welt" geworden
Het doek is gehaald. Het drama gaa
voort. Derde bedrijf!
