The Perils of Pauline"
J
n
Een vredesverdrag voor Japan
binnen enkele maanden
Militaire bases voor
Amerikaanse troepen
Cultureel Nieuws
AMSTERDAMS PODIUM
Deining rond de Vijfde Symphonie"
van Matthijs Vermeulen
Een kou, een griep
KATVTRTlAft M rWTTORTTR IQiQ
Westen overweegt:
i morgen zal het
arakter houden, met
chtige wind,
a Ierland is een
n aantocht. Het K.N.
regengebied hiervan
Zondagavond over
peratuur voor Octo-
oge kant is, wordt
mmerkelijk koeler,
echter nog niet ver
Jie in het begin van
Noord-Scandinavie
al weer geheel door
We Zuid-Westelijke
Iwenen.
ay werd In 1913 te
l. Haar moeder was
lisabeth Blaauw van
ïuwelijkssluiting zal
door de eerwaarde
laley van de Presby-
Islip op Long Island.
wi) voor Alkmaar
ÜNWOORDIGING
fOMEN.
woorden f 1.—
rd meer 5 cent
huisboedels, w.o. keu*
ledikant met toebe-
rinish dressoir, 4 clubs»
oud-Hol-
stoelen, lampen»
radio, stof»
:k riddertafeltje, poor»
kachel, antieke schil»
ildemeester enz., enz*
Koningsweg 11»
6 uur.
bureau en lege Ids-
a, Langestraat 21.
'agen met zak, wieg
en braad-
goede staat. Gerard
na 4 uur.
istoestel 50/80, dit<
md-boormachine, slijp»
drijfwerk, lagers
schoenmakers»
met compl. traps tel.
ïotorrijwiel 98 cc '39.
)rp 5.
mgkast (linnen), eiken
me slaapkamer, bed,
commode en nacht-
Harzing, Rembrandt-
orauis AEG 220 V,
Te zien en te bevr.t
5, Alkmaar; Tel. 4821
f 45,—, Electro
en Globlin f 10,-
tet 1 jaar garantie, v.
22.
ramofoon met 80 pla-
2.
mantel mt 48 en jurk
rnebroek 17.
met pet
Bleekerskade 85
box met beun, 115 x
Palmers, Stompe-
oon gaslamp, 1 stroo-
1 kookkachel bij A.
Groot-Schermer,
mt 42, ratiné
lft 11 jr en ratiné
capuchon lft 17 Jaar
20.
eling kinderwagen.
35.
Ik aannemelijk bod:
2 haardfauteuils met
radiokast, da-
2 watten dekens,
Oudegracht 138A.
ntel mt 44 met bont
inmaakpot (30 liter).
32.
f 27,50, autoped
f 5,— en im.
Br. onder nr A
an dit blad.
w. velours mantel met
)Oi oudere dame, prijs
de Jonge, Ruïnelaan
ze winterjas mt 50, zo
ieuw, prima kwal. Br.
88, Bur. v. d. blad.
plusfours jongens-
en overjas f25,— lft
ennemerstraatweg 332,
i rijwielen met of zon-
Nierop, Heerenstraat
27.
Zo mogelijk met, meer zo nodig zonder de Sowjetunie
(Van onze diplomatieke medewerker).
'piJDENS DE PARTICULIERE BESPREKINGEN, die de ministers van
Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten en Groot-Brittannie, Dean
Acheson en Ernest Bevin, onlangs In Washington gehad hebben, zijn heel
wat meer besluiten genomen dan algemeen bekend ls. Zo verneem lk uit een
betrouwbare Amerikaanse bron, dat de belde staatslieden onder andere tot
de slotsom zfln gekomen, dat een vredesverdrag voor Japan thans dringend
nodig is. In verband hiermede houdt men in diplomatieke kringen in Wash
ington en Londen ernstig rekening met de mogelijkheid, dat in de eerste
maanden van het komende jaar een vredesconferentie bijeengeroepen zal wor
den zo mogelijk met medewerking van de Sowjetnnie, maar, als het
niet anders gaat, ook zonder deze.
waardoor een einde zou komen aan de
misschien begrijpelijke, maar gevaarlij
ke Amerikaanse neiging om alles in
Japan te leiden, van het aanleggen van
een stadspark tot het inrichten van een
wasgelegenheid in een fabriek. Verder
zou aan de Japanners binnen ruime
grenzen de behartiging hunner buiten
landse betrekkingen en de uitoefening
van alle overige functies der souverei-
niteit worden toegestaan.
Inderdaad kan een vredesverdrag voor
Japan niet langer zonder grote risico's
uitgesteld worden. Naar alles, wat men
uit Japan hoort, begint de Amerikaan
se bezetting, die haar vijfde jaar in
gaat, zichzelf te overleven. Deze bezet
ting, op een hoog idealistisch plan aan
gevangen, is zo langzamerhand gede
genereerd tot een stroeve bureaucratie,
die zich, volgens objectieve waarne
mers, tevergeefs tracht te bemoeien
met elk aspect van het Japanse leven,
gevaarlijke spanningen tussen de ras
sen verwekt en de Japanse communis
ten voorziet van hun beste propaganda
materiaal.
Men mag dit de Amerikanen niet al
te euvel duiden. Het is nu eenmaal on
mogelijk een militaire bezetting tot in
het oneindige te doen voortduren, zon
der dat daardoor op de duur meer
kwaad dan goed verricht wordt. Maar
het is niet de schuld van de Amerika
nen, dat er nog steeds geen vredes
verdrag is. De reden ervan het
wordt bijna vervelend, het te herhalen
Is gelegen ln Russische obstructie.
En er is nog een tweede oorzaak. De
militaire leiders van de Verenigde Sta
ten en Groot-Brittannie hebben zich
tot nu toe met hand en tand verzet
tegen een terugtrekking der Ameri
kaanse strijdkrachten uit Japan, zulks
met het oog op hetgeen in China ge
schiedt.
Nu echter schijnt het, dat Acheson
en Bevin het er over eens geworden
zijn, dat deze beide hindernissen uit de
weg geruimd moeten worden. De Sow-
jets hebben er steeds op gestaan, dat 't
vredesverdrag slechts dgor vier mo
gendheden zal worden opgesteld de
Verenigde Staten, Groot-Brittannie en
4e Sowjetunie en dat elk van deze
mogendheden het recht van veto zal
worden toegekend. De Westelijke mo
gendheden, wfls geworden door onaan
gename ervaringen, hebben dit gewei
gerd. In de plaats daarvan hebben zij
voorgesteld, dat alle elf landen, die aan
de oorlog tegen Japan hebben deelge
nomen (dus ook Nederland), als gelijk
gerechtigden op de vredesconferentie
vertegenwoordigd zullen zijn en dat
een recht van veto niet erkend zal
worden.
Onder deze omstandigheden moet de
eerste stap op de weg naar een vredes
verdrag voor Japan bestaan uit een
nieuw onderzoek naar de houding van
Moskou. Blijkt daaruit, dat de Sowjets
weigerachtig blijven, hun standpunt te
herzien, dan zal, volgens onze Ameri
kaanse bron, „een radicale nieuwe
koers in ernstige overweging genomen
worden".
Deze „radicale nieuwe koers" zou uit
niets meer of minder bestaan dan uit
een links laten liggen van de Russen en
uit het bijeenroepen van een vredes
conferentie van de door het Westen
gewenste soort, door de Verenigde Sta
ten en Groot-Brittannie gezamenlijk.
Bij het op te stellen vredesverdrag zou
aan Japan de volledige binnenlandse
souvereiniteit gegarandeerd worden,
Lied van de week
Blijde tijding
Slaat de trommels, kameraden,
Vette lappen, karbonaden,
Komen in November vrij.
Gooi de duimstok maar op zij.
't Moest nog wel vier jaren duren,
Nadat onze Oosterburen
Met hun Sieg en Heil verdwenen,
En wij kloven aan wat benen
En met jusbro-surrogaten
Dagelijks te knudde zaten
Maar enfin, dat is gewéést,
't Vlees komt vrij, dus wordt het
féést.
Nee, niet voor de zwartepieten,
De gehaaide parasieten,
Die in schuren en in boetjes
Heel wat varkentjes en koetjes
Non-stop hielpen naar de maan.
Want htin rijk heeft afgedaan.
Ook zullen geen duizendtallen
Clandestien verkochte ballen,
Voortaan meer de togaheren,
Stof geven tot disputeren.
Dat is óók verleden tijd.
De gehaktbal is bevrijd.
Ja, 't is vreugde in den lande,
'k Sta gewoon te watertanden,
Nu weer ongelimiteerd,
Alles kan geconsumeerd-
Biefstuk, rolpens, karbonade,
Coteletjes, ham, rollade,
Zwezerik en fricandeau.
Heus, ik vind het reuze zo.
Ja, we raken uit het kielzog,
Nu de koffie en textiel nog
En de kolen van de bon,
Ddn schijnt helemaal de zon.
JABSON
Militaire bases
Met dit alles is echter niet de twee
de moeilijkheid die van het onder
de huidige omstandigheden hoognodige
verdere verblijf van Amerikaanse
strijdkrachten in Japan overwonnen.
Daarvoor schijnt men de volgende op
lossing in overweging genomen te heb
ben: Tegelijk met het vredesverdrag
zou tussen de Verenigde Staten en Ja
pan een overeenkomst gesloten worden,
waarbij het aan de Amerikanen zou
worden toegestaan enkele militaire ba
ses in Japan, ongeveer gelijk aan die
op de Philippijnen, te vestigen.
De Amerikaanse troepen zouden dan
volledig teruggetrokken kunnen wor
den uit Tokio en de andere grote ste
den, waar om met een toonaange
vend Amerikaans blad te spreken
„het dagelijks contrast tussen de wel
doorvoedheid van de overwinnaars en
de schrijnende misère van de over
wonnenen tot een uiterst ongezonde si
tuatie heeft geleid".
Het is duidelijk, dat de Russen het
Westen luid zullen beschuldigen van
brenk van gemaakte afspraken en wat
al niet meer, Indien de bovenbeschre
ven koers zal worden gevolgd. Maar de
Westelijke mogendheden kunnen Mos
kou, in Japan nog minder dan in
Duitsland, niet tot in het oneindige toe
staan, door een berekende obstructie
hun belangen te ondermijnen. Wanneer
het Westen eindelijk eens een halt wil
toeroepen aan de verdere verslechte
ring van zün positie in het Verre Oos
ten, is de beste plaats om daarmede te
beginnen Japan, waar de politiek reeds
lang om een radicale herziening vraagt.
Dat dit begin nu naar alle waarschijn
lijkheid binnen enkele maanden zal
worden gemaakt, is ongetwijfeld goed
nieuws.
Tussen het geboomte verheft zich het torentje
van Heiloo
KRACHTIG
huidgenezend en huidverbeterend
middel is Purol. Hoort in huis!
INE VOLKEN in economisch onont-
wikkelde gebieden moeten nog
steeds de opvoedkundige en cultureel
waardevolle bijdragen van de radio
missen. Moeten deze landen geïsoleerd
blijven en wachten op het ogenblik, dat
de voortgaande beschaving ook hier
radiostations doet verrijzen? Voor
West-Afrika geldt hier het antwoord:
neen! In Lagos en Nigeria heeft men
een tijdelijke oplossing gevonden door
het stichten van krachtige stations
voor heruitzending. Men wordt in de
gelegenheid gesteld om luidsprekers te
huren. Zij worden ook geplaatst in
leeszalen, ziekenhuizen, scholen en in
bepaalde hutten in de dorpen. Er zijn
gemiddeld zes luisteraars per luidspre
ker. Het totale aantil mensen, dat nu
de uitzendingen kan beluisteren en
daardoor in de gelegenheid wordt ge
steld op snelle wijze op de hoogte te
geraken van het wereldgebeuren is on
geveer 50.000. Deze radiodienst bete
kent ook een belangrijke steun voor
het werk van zendelingen en missiona
rissen.
Het eerste deel van de nieuwe He
breeuwse Encyclopeadie is verschenen.
Het complete werk zal bestaan uit
zestien delen en over vijf jaar gereed
zijn. Er wordt aan gewerkt door een
stc. van vijfhonderd personen, waar
onder verschillende Nobelprijs-win
naars. Het werk staat onder leiding
van prof. Klausner, die eens college
gaf aan de Universiteit van Berlijn. In
Engeland is voor de eerste maal een
onverkorte vertaling van de Talmud,
in 34 delen, verschenen. De stad Ge-
nève, geboorteplaats van Jean Jacques
Rousseau, heeft een millioen Franse
francs beschikbaar gesteld voor het
herstel van het huis van deze belang
rijke schrijver en filosoof bij Parijs.
Het pand, waar Rousseau zijn „La nou
velle Heloise" en „Le contrat social"
schreef, verkeert n.l. een een verre
gaande staat van verval.
BEKENDE bas-bariton Willem
JTR Ig DE VORIGE WEEK DEINING GEWEEST onder alle Amsterdam
mers, die op de een of andere manier iets met muziek uitstaande hebben.
Dat zjjn er heel wat; ln Ieder geval aanzienlijk méér dan men zo gewoon
is «an te nemen. Ai deze lieden, waaronder we dus rekenen: componisten,
dirigenten, muziekpaedagogen, muzlekverslaggevers, muzlek-uitgevers, mu
zikanten die aan beroeps- en/of amateurorkesten verbonden zjjn, impresa
rio's en voorts dat altijd nog grote leger van belangstellenden in de muziek.
Al deze Amsterdammers, aangevuld met de rjjen der overige Nederlanders,
die direct of indirect iets met de muziek van doen hebben, er hun boterham
aan verdienen of de muziek alleen maar nodig hebben als cultureel tonicum
in een gewapend beton-harde wereld, hebben zich min of meer druk gemaakt
over een muzikale gebeurtenis. En als lk hierboven 't woord „deining" ge
bruik, dan is dat, en zéker wat Amsterdam betreft, veel en veel te zacht, te
mat 'en te mild gezegd. Deining1 Nee, storm! En soms wakkerde die
storm aan tot een. daverende cycloon.
En dat alles om die Vijfde Sympho
nie van Matthijs Vermeulen. Matthijs
Vermeulen, die sinds enkele jaren
wekelijks een muziekkroniek verzorgt
in de Groene Amsterdammer, het ra
dicale, onafhankelijke hoofdstedelijke
weekblad, en daarin nu niet direct met
de mantel der liefde rondgaat. Deze
Matthijs Vermeulen is behalve com
ponist ook nog essayist en criticus, en
's mans stijl is ronduit brillant en vir
tuoos. Zo brillant en zo virtuoos, dat
lezers, die het volkomen aan belang
stelling voor muziek ontbreekt, toch
deze opstellen lezen, en er van ge
nieten. Er wordt zelden zo indringend,
zo beeldend, zo ontroerend over mu
ziek geschreven als in deze artikelen,
die stuk voor stuk litteraire meester
stukjes zijn en waaruit men altjjd wel
één gedachte kan puren, waardoor men
zelf actief aan het denken wordt ge
zet. Vermeulen is een scherp man.
Het gaat bij hem om de muziek, de
muziek en nog eens de muziek. Hij
duldt geer? enkel compromis en ieder
musicus, die niet volledig artistiek is
ingesteld, wordt door hem onbarmhar
tig aan 't schandbord gekluisterd. En
wel zo scherp, zo afdoende, zo „uni
verseel", dat ik me kan voorstellen,
dat een dirigent, een solist, een com
ponist, die in zijn handen valt iets lan
ger dan een uur nodig heeft om weer
op verhaal te komen. Ook figuren met
een wereldreputatie ontkomen niet
aan Vermeulens vlijmscherp stylet.
Om een enkel voorbeeld te noemen:
Richard Strauss voor wie hij geen
koorts en pijnen, drijft U uit door de
kracht der genezing van SANAPIRIN
Buisje 25 tabl. 40 ct; 50 tabl. 75 ct.
DE,
Ravelli heeft Donderdag in Den
Haag, ter gelegenheid van zijn 35-jarig
zangersjubileum, een concert gegeven.
In een daarna volgende huldiging ge
waagde zijn collega en vriend speciaal
over Ravelli als vertolker van de
Christuspartij in de Mattheus Passion.
Verscheidene geschenken werden de
jubilaris overhandigd. Op 25 Novem
ber zal de Rotterdamse afdeling van de
Maatschappij tot bevordering der Toon
kunst onder leiding van Otto Glastra
van Loon de wereldpremière brengen
van het oratorium „Apocalyps" van
Henk Badings, de Openbaring van Jo
hannes, zoals bekend een visioen over
het einde van de wereld, opgetekend
toen Johannes zich in het Romeinse
verbanningsoord op het eiland Patmos
bevond.
Herinnering aan de
kinderjaren der film
JP OMSTREEKS DE EERSTE WERELDOORLOG kreeg Hollywood zjjii seur George Marshall heeft het geheel geëvenaarde komische begaafdheden,
goeie tjjd. Het celluloid met zijn „bewegende beelden" had zich langzamer- over 't algemeen goed in de hand ge- bekoorlijk-naïef, ongebreideld-onstui-
hand een populariteit verworven over de hele wereld. De film toen nog had\ Reeksen kostelijke en originele mig, origineel en scherpzinnig en ner-
„stom" ging een bloeiperiode in en de Hollywoodse filmindustrie werkte détails voegde hij hier samen tot een gens ook maar even banaal. Iets anders
zich hoofdpijn om aan de steeds groeiende vraag naar haar producten der allerbekoorlijkst geval. Het heeft geen dan een komische rol spelen (en on-
illusie te kunnen voldoen. Nu onze wensen en onze smaak zoveel geraffi- hoge pretenties, maar beoogt slechts overtroffen goed dan!) kan ze echter
neerder geworden zijn, meegegroeid vooral ook met de technische ontwikke- anderhalf uur goed amusement te be
ling, blijkt de illusie, die Hollywood, omstreelis 1917 letterlijk „aan de lopen- f°rgen' M.aar te'st door dit heel kenne-
Intro QTTlgvn won olla vuroomiTi r>Viri rro
de band" leverde, wel erg goedkoop. Maar goed dertig jaar geleden dachten il;'keafzie" van alle zwaarwichtige
we er toch wel heel anders over. Toen vergaapten we ons In uiterste ver- strevingen komen de verdiensten van
bazing aan dat wonder van de bewegende prenten. Toen huiverden we om dez? *lmdes te duldelljker le'
or vert in alle eenvoud en onschuld een
niet. De film brengt in het doldrieste
leven van Pearl White ook nog een tra
gische romance in het geding en dat is
hier een zwakke plek. Niet alleen door
de schuld van Betty Hutton overigens,
die nu eenmaal van een liefdesscène
niets terecht brengt en van het vertol-
°Z tem vinden. Toen hadden we moeite kosteUjk stukje geschiedschrijving van „lcl0 uicllgl C11 vall licl vcllui.
om ons „groot te houden om niet met de hele zaal mee te zuchten en te de fil laatst de personen inde juiste ken van wat tragiek nog minder (ge-
at de 20 "e en 20 onschuUUge heldln onzer verhouding tot hun tijd en heeft ook heel overeenkomstig haar voorgangster
film bedreigde.
uit filmisch oogpunt enkele goede eigen- Pearl White trouwens!) Het liefdesge-
Die tijd was Hollywood niet alleen gevaar") en zij roept de herinnering schappen: een goede en beweeglijke schiedenisje is zo conventioneel van
goed, maar ook wild. Oude loodsen en wakker aan die roemruchte tijd van spel-regie, een soms werkelijk voor- opzet, dat het hierdoor alleen al vol-
pakh'uizen dienden tot filmstudio's, vóór 1920, toen Pearl White in al haar treffelijke toepassing van geluid en komen een dissonant wordt in het ge
waar onder het meest heidense lawaai fabelachtige stunts triomfen vierde. kfeur.\ een uitstekende fotografie, die heel van overrompelende oorspronke-
vijf of zes films tegelijk opgenomen dikwijls een opvallende beeldverzor- lijkheden. „The perils of Pauline" is
werden. Scénario's en draaiboeken
ging vormt en een frisse, dyna- misschien géén grootse film en zeker
kende men amper; men improviseerde st^tie1'^^ P^rwhlte's' merkwaar" misc,he., T-ntafï die Z-ich ™Ikomen geen meesterwerk, maar in ieder geval
- - structle van pearl wmte s merKwaar aansimt bij het onstuimige karakter een film met „pit", niet alleen met ver
stand knap vakmanschap gemaakt,
maar vooral ook met gevoel.
aan de hand van een ont-
nana van een oni- di carrière. Ze begon als naaistertje van het gegeven
verhaal, dat steeds op Costuum-atelier. waar ze bii gegeven.
er op los,
werpje voor een vernaai, uai sieeus op een costuum-atelier, waar ze bij
nieuwe en grillige toevoegingen kreeg, haar collega's getapt was om haar
Rollen behoefden de acteurs met te le- clowneske imitaties van de nurkse pa- hoofdrol
ren, repeteren al evenmin. Ze kregen troon. Dit deed haar op het toneel be- ReRv Hutton, een
de opdracht zich zus en zo door costu- janden bij een dertiende-rangs gezel-
mier en kapper te laten uitdossen, een Echap met meer schulden dan artistieke
streep zwart langs de oogranden en n kwaliteiten. Bij een bezoek aan een
veeg rood over de lippen te schimken fjhnstuciio, waar een oud-collega van
en zich vervolgens te melden bij decor baar optrad, liep ze een verkeerd dé-
nummer zoveel. Daar stond dan een cor binnen, waar 't een of andere beest,
man bij een driepoot, waarop een klein dat juist gefUmd werdi haar voor de
kastje met een zwengel de camera voeten uep 2e gaf het een trap en liep
en verder een electriciën met een door en had daarmede haar carrière
paar schijnwerpers en tenslotte de gemaakt. Want het beest, dat ze voor
„baas", de regisseur met een grote toe- een hond versleten had, was een leeuw
ter, waardoor hij de acteurs tijdens de En ZQ werd pearl deonverschrok-
opnamen toeschreeuwde welke geba- ken heldin in reeksen films:
ren ze moesten maken. Wie in het dé- Pearj stort z;ch van hoge brandladders
cor de deur opende om het vertrek te pearl ontkomt te paard aan woeste
veriaten had de kans midden in een an- achtervolgingen, Pearl is de ongedeer-
der decor te belanden, waar een an- de heidin in de meest barre rampen,
dere zwengelende cameraman en een pearl WQrdt belaagd door kwaadaardi-
andere schreeuwende regisseur aan n ge bandieten en overleeft ze allemaal.
andere film bezig warenPearl wint een wedren met een razen-
Zo was Hollywood een goede dertig de trein, Pearl zweeft met een onbe-
jaar geleden. Men maakte er korte mande ballon door noodweer en blik-
films, die als de delen van een vervolg- sem, Pearl levert gevechten op de bum-
verhaal bij elkaar hoorden. Een der per van een voortdenderende locomo-
populairste filmsëries uit die tijd heet- tief
te „The perils of Pauline", waarin een
vrouw, Pearl White, de hoofdrol speel- Deze Pearl White leeft weer in „The
de in de meest huiveringwekkende ta- perils of Pauline", een even waanzin
frelen, die als voorloper te beschou- nige als charmante film, cfie weergaloos
wen zijn van onze sensatiefilm. Thans knap en vol humor, een belangwek-
is er een nieuwe film onder de titel kende terugblik geeft op de emotionele
„The perils of Pauline" („Pauline in kinderjaren van het filmbedrijf. Regis-
wordt gespeeld door
actrice met on-
LONG—SHOT
Pearl White aan het begin van haar toneelcarrière: een waanzinnig
proef nummertje, dat een even waanzinnig succes kreeg (de vrouwelijke
clown Betty Hutton in „The perils of Pauline").
goéd woord over heeft en wiens „sabel-
gekletter" (excusez du peu) hij ru
briceert onder de ordinaire muzikale
charletannerie.
Deze man nu heeft twee nieuwe
symphonieën geschreven. De Vierde
(Les Victoires) en de Vijfde (Les
Lendemains chantants)de komende,
zingende morgens. De Vierde ging
twee weken geleden in Rotterdam,
uitgevoerd door Eduard Flipse en diens
Philharmonisch Orkest. De Vijfde:
vorige week Woensdag en Donderdag
in Amsterdam, door het Concertge
bouworkest onder Eduard van Bei-
num. Beide avonden waren er heel wat
bezoekers, die zich demonstratief van
hun zetels verhieven (daarbij niet
weerhouden door de peperige toe
gangsprijs) en in de gang een kopje
koffie gingen drinken, Weer anderen
hebben De Komende Zingende Mor
gens met koortsig enthousiasme ont
vangen en toegejuicht. De één vond
het een modern meesterwerk een re-
volutionnaire muzikale daad, de an
der had er geen goed woord voor over
en verwees de, een uur durende, sym
phonie naar het archief der zo spoedig
mogelijk op te bergen en te vergeten
composities.
Vermeulen, de zestig gepasseerd,
was beide avonden in het Concertge
bouw aanwezig. Nóch Woensdags
nóch Donderdags werd hij op het to
neel geroepen. De pers valt in twee
fronten uiteen. Er zijn recensenten,
die juichen en Vermeulens werk ge
niaal noemen, en er zijn anderen, die
woorden en. kwalificaties gebruiken,
waarvan men koude rillingen krijgt.
Na de uitvoering was ik in staat
het oordeel van enkele der uitvoerende
orkestleden te vernemen. Men vond
het een „heidens zwaar" stuk, en een
enkele beweerde „dat zoiets stapel
gek maakte". Het is daarbij de moei
te waard te weten hoe deze leden Ver
meulens Vijfde noemen: „De Matthjjs-
Passion". Van bittere, galbittere iro-
ni gesproken
Het was opvallend, dat men in het
algemeen niet onwelwillend stond
tegenover de vloedgolf onvriendelijk
heden, die over de „zingende mor
gens" is uitgestort. Daar was hier en
daar een grimmige voldoening over het
feit, dat de felle, bliksemende, don
derende criticus, die zélf zo dodelijk
het vivisectiemes der critiek hanteert,
thans ook eens een „beurt" heeft ge
had. Dit is dan wel niet groots ge
dacht, maar welerg menselijk.
Een oud bezoeker van het Concert
gebouw vertelde me ln dit verband,
dat Vermeulen het, jaren geleden,
bestaan heeft om temidden van een
door Willem Mengelberg geleide sym
phonie, die haar première in de Van
Baerlestraat beleefde, om te gaan
staan en te schreeuwen: „Leve Sou-
sa
Wie zó doet, wie aldus handelt, die
bewoont een glazen huis, en moet er
op voorbereid zijn, dat er de één of
andere dag wel eens een verdwaalde
steen tegen z'n ruiten kan komen.
Over deze Vijfde Symphonie sprak
muzikaal Amsterdam. Men debat
teerde er over. Men vuurde hatelijk
heden en sarcasmen op elkaar af. De
symphonie was waardeloos of geniaal;
stom-vervelend of een paradijs van
welluidendheid; onbenullig of mee-
slepend-schoonniet-om-aan-te-horen,
of lieflijk. Enzovoorts. De bezoekers
waren het niet met elkaar eens en de
uitvoerende muzikanten al evenmin.
De journalisten niet en de lezers der
kranten niet. In één woord: er is een
muzikale bom gebarsten.
Wie er gelijk heeft? Waar de waar
heid ligt? Het spijt mij, lezers, u te
moeten bekennen, dat ik niet in de
gelegenheid was dit muzikaal gebeu
ren mee te maken. De zaal was na
melijk al besproken uitverkocht. Dat
is eensdeels jammer, maar anderdeels
schrijven de supporters van de-zingen
de-morgens, dat men natuurlijk vele
malen naar zo'n werk moet luisteren,
eer men er z'n oordeel over kan geven
en er de muzikale waarde van kan be
palen.
Dat het mij, dèsondanks, spijt niet
gewacht te hebben om een verlaten
stoel van één der weglopers te annexe
ren, spreekt vanzelf, want ik miste
hier de kans een historisch muzikaal
gebeuren mee te maken.
Ten slotte heeft natuurlijk de man
gelijk die opmerkte, dat er met dat
stuk van Vermeulen toch wel iets aan
de hand moet zijn. Voor niets, over
iets onbenulligs, maakt zich ge.en
sterveling druk. En hier zijn zelfs
wilde hartstochten uitgevlamd! Of
die overigens Vermeulen, bestormer
van muzikale heilige huisjes, zullen
schroeien is een vraag, die men met
reden mag betwijfelenHij is vol
doende philosoof om te weten, dat 't
niet Moeder Critiek is die de waarde
van zijn werk bepaalt, maar Vader
Tijd.
ANTHONY VAN KAMPEN.
i
