I
Een boek van medelijden
Felle critiel
de r
Vier hazen, drie blauwen, een
eend en een taling - ongelogen...
Middel en Doel
Bijeenkomst- van cominform?
1
U vraagt?
Coaster Claes Compaen nog
in Great Yarmouth
Vermiste sloep van de
„Ivar" terecht
jar
n Keete tan grave
gedragen
Tweede Kamer
VIER MAN VAN E
„IVAR" NOC STEE!
VERMIST
DINSDAG ZS OCTOBER 1919
De jacht is weer open!
(Van een bijzondere n edewerker.)
J^p eerste October is de grote dag voor alle aanhangers van Diana. Augustus
en September mogen reeds aan de leden van het groene gilde jachtvermaaK
bieden, doordat het waterwild te verschalken is, de opening van de hazen
jacht is toch de grote dag.
Vol spanning werd die dag verbeid.
De eenden en talingen waren niet schaars geweest. De vroege oogst had
hen naar de polder gelokt. Menig telefoontje was er van de boeren gekomen:
Kom nu toch, zij vreten al mijn erwten op.
Veel hazen hadden we toen niet gezien. De tijd zou 't leren. Mijn partner
kon eerst laat in de morgen op stap. Zaken gaan voor, zodat we tegen elf
uur van wal staken, 't Was zonnig en warm. Dat betekende moeizaam zoeken
Het vele vee in het land verbood om een hond mee te nemen. Dan eerst maar
door de bieten. Daar was een dubbele kans, wol en veer, hazen en patrijzen.
Langzaam ging het kris-kra^ door het
moeilijke veld. Mijn partner kreeg de
kans en benutte die goed, een drie
kwart langoor hing spoedig aan de
»tok. Toen stoof uit het uiterste randje
van de bieten-zoom een kleine klucht
putrozen op. De Supa - P D.'s maakten
veel lawaai, doch de schoten lagen
slecht. Beide poedels. Een paar vielen
terug in de bieten. Nog eens proberen,
doch nu sprongen ze eerder en weer
was het mis. Toen sloop een zware
moer listig onder het bietenloof door.
Slechts even zichtbaar. Mijn jacht
vriend is secuur op eenden, doch min
der vast op hazen. Hij schoot, maar
blijkbaar zonder effect. Althans, hoe we
ook zochten, we vonden het dier niet
terug. Dan maar naar de weide.
Zo langzamerhand kent men de goe
de streken in zijn jachtgebied. Ook ha
zen en eenden schijnen voorkeur te
hebben.
Een mooi ruige en stille kavel (kabel
zeggen ze in Noord-Holland) begonnen
we af te zoeken. Nauwelijks waren we
Gewoonlijk stelt men het doel voor
op; de middelen zijn bijzaak. Als ze
maar doeltreffend zijn, want men wil
er iets mee bereiken. Maar bereikt men
het verlangde ermee? Men mag al blij
zijn, als men een eind op streek komt.
Als men in de goede richting gaat. Maar
het doel zèli? Het doel is zo onbereik
baar veraf gelegen. Het is als het land
der illusie, dat iedereen zoekt, maar
niemand vindt.
Naar welke doeleinden streven wij
alzo? Maatschappelijk naar een vol
maakte samenleving, waar rechtvaar
digheid en welgezindheid regeren. Op
school naar het cijfer 10 voor alle vak
ken. In huis naar volkomen huwelijks
geluk en een stelletje behoorlijke kin
deren. In het openbare leven naar zui
vere zeden. In de politiek naar de ver
wezenlijking van onze beginselen. In
de kerk naar het Koninkrijk Gods.
Onze doeleinden
zijn hoog en ver
heven, en omdat
ze zo hoog en
verheven zijn, be
zitten ze souverein
gezag. Alles moet
er aan onderwor
pen wezen. Geen middel, dat bruik
baar is om het doel te bereiken, mag
worden verwaarloosd. Het middel ont
leent zijn waarde alleen aan het doel.
Het is niet uitsluitend in de beperkte
betekenis, waarin men dit gezegde
pleegt te gebruiken, maar op alle le
vensterreinen toepasselijk: dat het doel
de middelen heiligt. Die middelen mo
gen onaangenaam smaken als medicijn,
maar dit bittere medicijn is nodig voor
het edele resulaat van de genezing.
In een groots gedicht heeft iemand
eens verklaard, dat men moet streven
naar het hoogste mensengeluk, ook al
breken er duizenden harten voor stuk
Dat hoogste mensengeluk is nog steeds
uitgebleven, maar de duizenden harten
zijn er voor stuk gebroken. In de oor
log, die een betere wereld zou brengen;
in revoluties, die tegenstanders om
hals brachten zonder inmiddels de ge
hoopte ommekeer te veroorzaken; on
der dictatoriale en inquisitoriale régi
mes, op welker puinhopen en galgen
velden teleurstelling en ontgoocheling
wenen; maar eveneens bij katastrofen
op kleiner schaal: gebroken harten van
kinderen, aan te strenge opvoedings
methoden lichamelijk en geestelijk te
gronde gegaan; gebroken harten van
echtgenoten, wier levensgezel uit best
wil de andere het bestaan heeft ver
gald; gebroken harten van dwepers, die
voor hun stokpaardje; van schrapers,
die voor hun toekomst: van werkers die
voor hun bedrijf hun gezondheid offer
den of hun ziel verkochten. Alles voor
het doel; voor dat doel, dat als een
luchtspiegling aan de horizon wegtrok,
hoe dichter men het meende te nade
ren.
Komt men er na dit alles niet toe, te
beweren, dat het middel van meer be
lang is dan het doel? Het klinkt als een
ketterij, maar bij nader inzien moet men
er de waarheid van erkennen. Deze
waarheid heeft de érvaring ons geleerd
wanneer aanhangers van totalitaire
stelsels, ons ideaal aan het natio-
naal-socialisme of van het communis
me voorhielden. Misschien konden som
migen onzer toegeven, dat er in zulk
een ideaal iets goeds steekt. Maar de
middelen waarmee men dit ideaal na
jaagt?! Wij hebben deze idealen naar
de methoden beoordeeld en deze me
thoden zijn verwerpelijk gebleken. Het
doel hangt in de lucht: het middel is
praktische werkelr'. beid Daarom heeft
de vraag naar het middel voor ons
rechtstreeks belang. Wij zouden de
wereld, de maatschappij, staat en kerk,
maar eveneens ons gezin, ons bedrijf,
onze cultuur beter dienen, wannéér wij
ons voorshands bleven beperken tot
een zuivere, zedelijke en gezonde keuZ'
van onze middelen Het is niet waar, dat
het doel de middelen heiligt; omge
keerd heiligen slechts de middelen het
doel AHeen dót doel rechtvaardigt zich
als edel. dat met edele middelen wordt
nagestreefd. H. G. CANNEGIETER
daar, of we bemerkten talingen in een
sloot. Voorzichtig, sluipend, met het ge
weer in de aanslag, naar de kant. Het
weer was te mooi. Een zat er op de
kant en ver buiten schot gingen ze op
de wieken. Tegen de blauwe lucht ble
ven hun fijne vliegmanoeuvres zicht
baar. Het hield de aandacht gespan
nen. De oude rammelaar, die van een
hoge akker aan de haal ging, had dan
ook al een respectabele voorsprong
alvorens we hem in het vizier had
den. Mijn schot uit de linkerloop lag
iets achter, maar zijn beweging gaf me
de zekerheid, dat het raak was.
„Raak in de achterbout", riep ik.
„Hij loopt anders nog best", zei mijn
maat zo bij zijn neus langs.
Het haas dwarste een paar stukken
land. doch liep niet dood.
„Die vinden we aanstonds terug",
zei ik.
„Misschien', zei de ander.
We gingen verder. Op de rand van
een stuk land zag ik iets grijs-geels. Was
het een plak koemest of't Was
een haas. J'y suis, j'y reste, dacht bet
dier. Ik wenkte mijn collega. „Dekken"
fluisterde ik. Lampe hoorde het ook.
Hij maakte een prachtige zig-zag-
sprong. Te vroeg schoot ik en daar
door mis. Het tweede schot deed het
beter. Over de bol, een slag in het
rond, daarna een salto en finis, precies
volgens de regelen der kunst.
„Waarom schoot je niet?", vroeg ik.
„Mijn geweer stond op safe", luidde
het antwoord.
't Was tijd voor de koffie.
„Nog even terug naar die andere
haas", sloeg ik voor.
„Welke?" vroeg hij.
„Wel, die ik aangeschoten heb, na
tuurlijk".
't Was warm en dorst dat we hadden!
We moesten om dit betekende een
extra kilometer. We gingen en nauwe
lijks keken we uit naar de plaats waar
we het laatste hem hadden zien ver
dwijnen, of daar lag ie.
Drie mooie hazen in anderhalf uur
tijd. 't ging niet slecht!
Bij een der boeren gingen we ,koppie
doen".
De koffie smaakte ons als ih „Ame-
ricain".
De namiddag leverde nog een haas,
drie blauwen, een eend en een taling
op.
Wat niet wil zeggen, dat elk schot
raak was. Jagers, bij wie dit wèl het
geval is, bestaan ook. Maar uitsluitend
aan de bittertafel.
VAN MARSDIEP TOT IJ
De bliksem is te Schagen in twee
woningen geslagen en te Barsingerhorn
in een transformatorhuisje van het
PEN. In geen der gevallen ontstond
brand. De materiële schade is ech+ r
aanzienlijk.
De polikliniek van de ziekenverple
ging „De Villa" te Hoorn is officieel in
gebruik genomen. Q Medemblik be
schikt thans over een afdeling van het
Nederlandse Rode Kruis.
Zaandams groot en klein nieuws:
In de haven is een Zweedse matroos
verdronken, doordat hij de loopladder
van het schip losliet bij het afwaaien
van zijn pet. B. en W. stellen de ge
meenteraad voor, de verordening op de
vermakelijkheidsbelasting in die zin te
wijzigen, dat vrijstelling wordt ver
leend voor ouderavonden, jeugdfilm
bijeenkomsten en uitvoeringen door
niet-plaatselijke culturele verenigingen.
Op de Zuiddijk is een 55-jarige mo
torrijder tegen een vrachtauto gebotst,
waardoor hij een beenbreuk en ern
stige verwondingen aan het hoofd be
kwam; zijn echtgenote, die op de duo
zat, liep een hersenschudding op.
Een belangrijke verkeersverbetering is
in uitzicht door het voornemen om de
Zuidervaldeursbrug en sluis te dem
pen. Van de werf der Zaanlandse
Scheepsbouwer^ is een voor Finse re
kening gebouwde coaster te water ge
laten. Dirk Buter, de 19-jarige doel
man van WFC, is gekozen in het voor
lopig Nederlands jeugdelftal.
In gewoonlijk betrouwbare Duitse
kringen, die beweren in nauw contact
"e staan met de controlecommissie in
de Sowj et-zone, wordt gezegd, dat de
Cominform in het begin van de vol
gende maand bijeen komt, hetzij in
Tsiechoslowakije, het in Roemenie.
Waarnemers van de Oostduitse Socia
listische Eenheidspartij zullen de bij
eenkomst .bijwonen, aldus deze krin
gen.
DE SOBSI NAAR PEKING
De SOBSI, het algemeen Indone
sisch Verbond van Vakverenigingen,
heeft aan het Wereldverbond van Vak
verenigingen medegedeeld, dat het be
sloten heeft een gedelegeerde te zen
den naar het pan-Aziatische vakver
enigingscongres, dat over enkele we
ken in Peking zal worden gehouden.
De E.V.C. heeft zich tot drs M. Hat-
ta gewend met het verzoek een snelle
reisgelegenheid voor de gedelegeerde
van de SOBSI te willen bevorderen.
OVEJRLEDEN TENGEVOLGE VAN
MISHANDELING DOOR ZIJN ZOON
De 59-jarige Haagse huisschilder
H. J. B., die Vrijdagavond bij een
twist over door zijn zoon te betalen
kostgeld door deze werd mishandeld,
is gisternacht in het ziekenhuis over
leden.
's WERELDS GROOTSTE DIAMANT
MIJN WORDT HEROPEND
's Werelds grootste diamantmijn, de
Premier Mine bij Pretoria, zal begin
Januari worden heropend
Hoe krijg ik een
stijgende omzet
Hoe bereik ik op
een snelle en af
doende wijze mijn
afnemers Welk
dagblad zal ik
daarvoor nemen?
Bovenstaande vragen
worden opgelost door
het plaatsen van Uw
reclame In dit blad
In Zaandam vraagt men zich nog
steeds af, waar de coaster „Claes Com
paen" blijft, die van de Zweedse haven
Sundsvall onderweg was naar Zaapdam
met een lading hout. Zoals bekend liep
deze kustvaarder daartoe door het
stormweer genoodzaakt de haven van
Great Yarmouth aan de Engelse Oost
kust binnen. Vanmorgen deelde de
directie van de firma Strang te Rotter
dam, de eigenaresse van de coaster, ons
mede, dat het bericht als zou de „Claes
Compaen" naar Londen vertrokken
zijn, niet juist is. De coaster ligt nog
steeds in Great Yarmouth. Kapitein
Zeylemaker heeft gemeld, dat hij ge
noodzaakt is geweest een deel van de
deklading te kappen, waardoor enkele
standaards hout verloren gingen. Men
verwacht nu elk ogenblik bericht, dat
het schip de reis naar Zaandam zal
voortzetten, teneinde zijn lading bij
Bruynzeel te lossen.
STICHTING VOOR DE LANDBOUW
EN DE BOOMKWEKERIJ
(Van onze Haagse redacteur)
Aan de Stichting voor de Landbouw
is thans ook verbonden een afdeling
Boomkwekerij. Dezer dagen heeft ir
G. P. F. Royackers, secretaris van de
stichting, de afdeling namens het
hoofdbestuur geïnstalleerd.
De afdeling koos tot haar voorzitter
de heer J. Kooy te Boskoop.
POSTWISSELS NAAR
ZWITSERLAND
Van 14 October af is de koers voor
postwissels naar Zwitserland vastge
steld op Zw. frs. 100 87.96.
De administrateur van de E.C.A.,
Paul Hoffman, zal Vrijdag a.s. naar
Europa vertrekken, waar hij gedurende
een week besprekingen zal voeren met
vooraanstaande functionarissen van de
E.C.A.
Letterkundige
Verschijningen:
Anthony van Kampen: Zee zon
der Genade. Een treurspel der
zee. C. V. Uitgeverij v.h. C. de
Boer Jr., Amsterdam.
£)e zee heeft haar eigen pathos. Kloos
zag er zijn ziel in weerspiegeld
maar hij liet het bij dat éne sonnet. Hij
zou overigens niet Neerlands grootste
sonnetten-dichter geweest zijn, indien
hij er de zee dan niet tenminste een
enkele maal bij te pas had gebracht
Maar ondanks Kloos, ondanks Conrad
en natuurlijk Shakespeare, die in The
Tempest wel de kernachtigste defini
tie van een woedende zee gaf: „Leeg
is de hel en alle duivels hier!" on
danks dan enkele zeer groten in de
literatuur, zijn het toch voornamelijk
de primitiever zielen die zich tot het
pathos van de zee aangetrokken voe
len, of, beter gezegd misschien, die bun
eigen verlangens en gevoelens op -te
zee projecteren. Wanneer men behoef
te aan heldenverering heeft, beschikt
men in de zee over een onuitputtelijk
en onvermoeibaar subject. Tenslotte,
daar immers twee derde van de opper
vlakte der aarde met zeewater over
dekt is, kan het moeilijk anders zijn.
cian dat voor het minst in de kustlan
den de zee belangrijker wordt gevon
den dan het land.
Anthony van Kampen is de bewo
ner van een kustland en hij heeft dan
Ook zijn zee-boek geschreven. Wan
neer men aan een bespreking van zijn
werk een motto had willen meegeven
dan zou de uitspraak van de zee
schrijver Marryat kunnen dienen:
„Zeevaarders gaan om de wereld heen
zonder er in te gaan" Met dien ver
stande dat zij, hetgeen ook voor een
zeevaarder begrijpelijk is, maar liefst
aan de oppervlakte bïrven. Nu is
Anthony van Kampen van huis uit
journalist en voorts heeft hij een zee
reis gemaakt. Daar het voor een jour
nalist op straffe des doods immers
he* afzeggen van de meeste abonne
menten op zijn blad verboden is om
zich in diepzinnigheden te vermeien,
ne-eft hij zich heei wel naar de defini
te van kapitein Marryat kunnen
schikken. Hij heeft een niet zeer diep
gaand. maar wèl „viot" boek geschre
ven en dat met de hierboven ge
noemde behoefte aan enig pathos
.Z,ee zonder Genade" gedoopt.
Liet gegeven van het boek is aan de
werkelijkheid ontleend Het is n.l.
in deze oorlog vom gekomen, dat schip
bieukelingen van een getorpedeerd
schip tachtig dagen op een vlot heb
ben doorgebracht voor zij, ternauwer
nood nog levend, gered werden.
Van Kampens boek gaat over de
lotgevallen van vijf schipbreukelingen
van het in de Stille Zuidzee getorpe-
oeerde schip Odyssehs, die op een vlot
terecht zijn gekomen en daar in leven
trachten te blijven van de enkele vis
sen, die zij vangen en het water van
de schaarse regenbuien, dat zij in een
zeil opvangen en in een vaatje bewa
rend Drie Amerikanen en twee Neder
landers, die gedoemd zijn, zich in leven
te houden onder de zengende zon van
de Pacific en elkander daarbij te ver
aragen. Twee man, Amerikanen, be
zwijken, de overlevenden worden, na
82 dagen en nadat ze reeds bewuste
loos zijn geworden, ontdekt door een
Amerikaans eskadertje. De uitgemer
gelde mannen worden weer tot het
teven teruggebracht en in New York
op typisch Amerikaanse wijze luid
keels bejubeld. De hoofdpersoon van
het verhaal. Hessel Havinga, die al
door op het vlot gezworen heeft, uat
de zee hém nooit cerug zal zien. wordt
dit. gedoe te machtig en wanneer hij
in een kroegje* een paar Hollandse
zeelui ontmoet, monstert hij maar zo
gauw mogelijk weer aan.
Dat is in heel korte trekken het ver
naai. Men zou zich kunnen afvragen
hoe daar 257 bladzijden mee te vullen
waren. Maar Van Kampen heeft zijn
stof zorgvuldig verdeeld en natuurlijk
gebeurt er van allerlei op het vlot. En
a's er niets gebeurt is er de .-r.ee zon
der genade", de grote, lege Pacific met
de brandende zon erboven, waarover
gemediteerd kan worden. Zo heiendal
genadeloos is die zee intussen niet. Ze
draagt het vlot; ze levert vis en ze
verzet er zich niet tegen, dat drie man
gered worden. Genadeloos is slechts
haar macht over Hessel Havinga. die
hem niet loslaat, maar die macht is
indirect: het is tenslotte slechts het
gevoel dat hij alleen bij zeelui thuis
hoort, dat hem beweegt om maar weer
t„ monsteren.
Er gebeuren, zouden we bijna zeg
gen, de .obligatoire" dingen: een
luchtspiegeling, welke een kust toont
aio er niet is, schepen die voorbij va
ren zonder het vlot te bemerken,
v'iegtuigen die over komen zonder
ets te zien.
Maar in zijn tekening van de ver
houding tussen de mannen op het vlot
is de schrijver het zwakst. Hun ge
•K
TRIBUNE
sprekken hebben weinig betekenis
Men zal van eenvoudige zeelui geen
diepzinnigheden verwachten, maar
over de betrekkingen tussen mensen,
vooral wanneer die gedoemd zijn, el
kaar bijna een kwart jaar op een paar
meter vlot te verdragen over hun ge
dachten, voorstellingen en herinne
ringen is aanzienlijk meer te zeggen
dan de schrijver doet. Van Kampen
toont zich zeker geen groot psycho
loog: hij laat hele reeksen menselijke
reacties buiten beschouwing en hij
blijft, om het dan-nog eens te zeggen
aan de oppervlakte. Hetgeen vermoe
delijk ook maar gelukkig is geweest,
want zodra de schrijver zich de per
ken van zijn talent niet bewust is en
daar buiten tracht te gaan, wordt hij
rbetorisch en wordt zijn pathos hol.
Maar één voortreffelijke eigenschap
heeft het boek, welke het sympa
thiek maakt en welke de lezer over
allerlei bezwaren heenhelpt. Het is n
boek van medelijden, van zuiver
medelijden. Niet het „ongeduld van 't
hart", waarover Stefan Zweig zulk
een voortreffelijk boek schreef, het
medelijden dat zijn oorsprong vindt
ir. een zich gehinderd voelen door het
leed van anderen, maar het oprechte
delen in dat leed.
Als een diepe, zacht murmelende
stroom vloeit dat medelijden onder
het relaas van de lotgevallen en be
proevingen der schipbreukelingen
door. Dat zachte geluid verlaat de lo
zer geen ogenblik en het houdt hem
gevangen. Er moge dan journalistieke
routine en allerlei maakwerk zijn in
de beschrijvingen; men moge er aan
twijfelen, of de dingen zich zó en niet
anders kunnen hebben voltrokken
maar men kan er niet aan twijfelen
dat de schrijver althans ernstig ge
poogd heeft, zich het lot van zijn
mensen in te denken en dat hij bij
die poging door niets meer bezield is
dan door zijn leed over dat lot.
Deze eigenschap is het, welke ten
laatste de critiek het zwijgen oplegt
Deze tijd is hard voor de mensen
>mdat zij het elkaar hard maken. Ook
de moderne lectuur is meestal hard
e.enals de muziek en de beeldende
kunst. Maar op de wonden die daar
door dadelijks geslagen worden valt
ren druppel balsem, wanneer men het
medelijden ervaart, dat volgens De
Musset een der schoonste van alle
zusteren der liefde is. WITSEN ELIAö
ATTLEE'S BESLUIT om de verkie
zingen niet vóór 1950 te houden,
heeft een eind gemaakt aan de onhoud
bare, door de oppositie opgezweepte
spanning, die zijn invloed reeds deed
gelden op de industriële productie. Be
halve in Conservatieve kringen, die
zich zo zeker voelden van een najaars
verkiezing dat zij een groot deel van
hun propagandakruit reeds verschoten
hebben, wordt deze beslissing algemeen
verwelkomd, daar een intensieve pro
ductie in de komende zes maanden de
enige hoop is voor Engelands bestaans-
strjjd op de dollarmarkten.
Sinds de devaluatie had het gehele
land zich suf gespeculeerd op de ver
kiezingsdatum. Het was bekend, dat
Cripps en gezondheidsminister Bevan
voorstanders waren van een onmiddel
lijke verkiezing, terwijl Attlee en de
meerderheid var het kabinet, gesteund
door het Labour partijbestuur, niet al
leen van mening waren dat het volle
dige nationalisatie-programma met
inbegrip van de staalindustrie moest
worden afgewerkt, maar dat vervroeg
de verkiezingen zouden worden uitge
legd als een bekentenis van het falen
der Labour-economie. De daags te vo
ren uit Amerika teruggekeerde Bevin
deelde dit standpunt en zijn oordeel
was voor Attlee doorslaggevend.
Bij de oppositie gaan de zaken niet
van een leien dakje. Vlak vóór het
grootscheepse jaarcongres van Chur-
chills Conservatieve Partij, gooide de
krantenmillionnair Lord Beaverbrook
een baldadige knuppel in dit luid ka
kelende hoenderhok. In zijn machtige
Daily Express (dagoplage ruim 4 rr.il-
lioen) publiceerde hij een eigenhandig
gefabriceerd ver'-iezingshandvest, be
doeld als richtlijn voor de Conservatie
ven, een zekere sectie der Liberalen
en de rechts-linkse weifelaars. Als
enige redding van Engeland adviseert
deze „empire-kruisvaarder" niet min
der dan de algehele isolering van En
geland en het Empire, terugtrekking
uit de Verenigd Europa Beweging en
ook een breuk met de Westerse unie.
Als lokaas aan de kiezer omvat het
handvest voorts een minimum week
loon van zestig gulden voor iedereen,
verlaagde belastingen en onbeperkte
huizenbouw. Prompt de volgende dag
werd His Lordships hersenschim on
barmhartig gegeseld en verworpen
door Churchill, die het in strijd ver
klaarde met het programma der Con
servatieve Partij. Deze laatste ratifi
ceerde tijdens het massacongres het
lijnrecht tegenover Beaverbrooks hand
vest staande verkiezingsprogramma
van partijleider Churchill, n.l. om één
voet in Europa houden en de andere
in het Empire, en evenals de TUC
zelf het voorstel van een minimum
weekloon te verwerpen.
Het stof, dat Beaverbrook heeft doen
opwaaien zou op zichzelf niet zo be
langrijk zijn, ware het niet, dat hij
zijn krantenrijk inmiddels instructies
gegeven heeft tot politieke koersver
andering. Zijn Daily Express, Sunday
Express en Evening Standard, vanouds
de luidsprekers der Conservatieve Par
tij, varen nu onder de „isolerings"-vlag
van hun eigenaar. Zij onthouden hun
steun aan Churchills verkiezingspro
gramma en becritiseren dit nu wel
haast even vinnig als het Labourbeleid.
De thans onoverbrugbare kloof tussen
Churchill en Beaverbrook heeft echter
geen einde gemaakt aan hun veertig
jaar oude persoonlijke vriendschap.
Buiten de politiek zijn zij nog even
goede kameraden!
De uitwerking der Beaverbrook-
bom is intussen niet tot de Gonserva-
tieven beperkt gebleven, maar heeft
een definitieve splitsing veroorzaakt
in de gelederen der Liberale Partij
Tijdens een diner, dat His Lordship
llier aan de vooravond van zijn ver
trek naar Canada aan de pers aan
bood, liet hij doorschemeren, dat zijn
kranten alle liberale condidaten zou
den steunen, die zijn isolerings-hand-
vest als richtlijn zouden aannemen
voor hun verkiezingscampagnes. Frank
Byers, de 34-jarige „Chief Whip" der
Liberalen (secr. der parlementaire Li
berale fractie) heeft zich nu bereid
verklaard het Beaverbrook-handvest
te aanvaarden. Hij wordt hierin ge
steund door een groot aantal jonge
liberalen, die de belofte van steun
van het Beaverbrook-krantenrijk als
een plotselinge zonnestraal zien voor
hun verkiezingskansen. De oudere
liberalen echter, wier politiek van
ovds gebaseerd is op het principe van
vrijhandel tussen alle landen en ge
keerd is tegen de Empire-isolering en
het systeem der preferentiële handels
rechten, zijn niet van plan hun 70 jaar
oude principes over boord te gooien
- "s niet voor de steun van Braver
brook's krantenimperium. En het zijn
intst deze verstokte liberalen, van
wier goed gevulde zakken de grootte
van het partijfonds afhangt.
Naar wij van bevoegde zijde verne
men zal het Nederlandse consulaat te
Londen binnenkort worden opgeheven
ter wille van de bezuiniging. Het con
sulaatsgebouw in Langham Street zal
ontruimd worden en het personeel zal
verhuizen naar Hereford House, het
massale gebouw der Nederlandse am
bassade nabij Marble Arch, waar een
consulaire afdeling zal worden opge
richt ter vervanging van het Consulaat
Sarcastisch commentaar op de Lon-
dense beurs: „Bij d. eerstvolgende uit
gifte van nieuwe pondsbiljetten moest
Cripps de woorden „ik beloof te be
talen aan toonder" maar laten vervan
gen door „ik zal proberen te betalen"...
(Ongecorrigeerd)
De sloep van het Deense s.s. „Iv»r"
die bij het te water laten is afgedreven,
is hedenmorgen op het strand van
Ameland aangekomen. Aan boord be
vonden zich zeven personen, dus niet
acht, zoals oorspronkelijk werd ge-
meld. Na de explosie zijn in de sloep
steeds zeven personen geweest.
De mannen bevinden zich lichamelijk
in redelijke toestand. Zij hebben
zeemijlen afgelegd en zijn vijf schepen
gepasseerd. De lichtkogels, die de zee-
lui afschoten werden door de schepen
niet opgemerkt. De „Holland" en de
„Oceaan" slepen de „Ivar" naar het
Stortemelk waar men het schip in een
keul aan de grond wil zetten.
Inspecteur Ronkes ter
dood veroordeeld
De inspecteur van politie Ronkes in
Kendal bij Semarang, die terecht heeft
gestaan wegens het in koelen bloede
neerschieten van 1 Chinese en 27 Inde-
nesische gevangenen, is Maandagmor.
gen door de landrechter in Kendal ter
dood veroordeeld. De els was 15 Ja«
gevangenisstraf.
Schoorl
Onder grote belangstelling werd
Vrijdagmiddag op de Alg. begraaf
plaats het stoffelijk overschot van Jan
Keete aan de schoot der aarde toever
trouwd. Vele vrienden en bekenden
waren naar de dodenakker gekomen
om daar bij het met bloemen overdekte
graf nog een laatste groet te brengen
aan de ontslapene, en een afscheids
woord te spreken.
Burgemeester mr. C. A. J. Jochems
memoreerde hoe de overledene een
lange reeks van jaren in dienst van d«
gemeente was werkzaam geweest en
veel nuttige arbeid had verricht. Ook
in het verenigingsleven speelde hij een
rol. „Hulp in nood" zal de populaire,
steeds opgeruimde penningmeester in
dankbare herinnering houden. Tot de
diepbedroefde weduwe en kinderen
sprak hij woorden van troost en wens
te hun kracht toe om het smartelijk
verlies te dragen.
Baron van Fridagh sprak als oud
burgemeester en oud-voorzitter van
„Hulp in Nood" woorden van dank en
waardering voor hetgeen de heer
Keete in dienst der gemeente en voor
Hulp in Nood had verricht, vaak onder
moeilijke omstandigheden.
De heer IJ. Minkema getuigde als
oud-voorloper van „De Laatste Eer",
hoe de thans overledene tal van jaren
de dodenakker op voorbeeldige wijze
had verzorgd en bij elke teraardebe
stelling een sfeer van grote eerbied
had weten te scheppen. De heer A.
Geerts sprak als oud-huisgenoot woor
den van dank voor de vriendschap die
hij had mogen ondervinden.
Ds. A. J. P. Boeke, oud-predikant te
Schoorl kon ten slotte'met grote dank
baarheid zijn indertijd gedane belofte
inlossen om te zullen spreken aan het
graf als de thans ontslapene hem
mocht voorgaan. Naar aanleiding van
Psalm 103 wees hij er op hoe zelfs op
zo'n droeve dag als deze er nog reden
is voor de woorden „Loof, loof de
Heer". Een der schoonzoons dankte
tenslotte allen voor de laatste eer aan
de overledene bewezen.
Schermerhorn
„De verkochte Bruid"
Zondagavond speelde de r.k. toneel
vereniging ,,'t Kruis uit Heerhugo-
waard in de zaal van hotel Bontje".
Opgevoerd werd „De verkochte bruid",
een spel van liefde, list én nonsens in
3 bedrijven. Een onmogelijke verzame
ling dwaasheid. Papa Dinges, een koek-
'abrikantje en zijn vrouw die het door
de O.W. van haar man zeer hoog in
het hoofd hebben, bezitten een dochter
Fientje, die uitgehuwelijkt wordt aan
een z.g. schatrijke Desiré van Severen.
Het is niet de keus van vader en ook
niet van Fien zelf. Hun keus is de mon
teur van Dalen. Allerlei verwikkelin
gen doen zich voor maar tenslotte komt
het uit dat van Severen een oplichter
is en Fientje trouwt met van Dalen.
Het spel van Papa Dinges en z'n
zwager Ome Toon, gespeeld door resp.
P. Kok en S. Buis was niet onverdien
stelijk. Zij gaven aardige momenten.
Charlotte, de vrouw van Dinges (Rie
Kuilboer) speelde haar rol aardig.
Fientje, de dochter waar alles om
draaide, was niet vlot genoeg. Er zit
veel meer in die rol. Haar tegenspeler
Willem van Dalen, gespeeld door J.
Beers, leed aan hetzelfde euvel,, te
stijf. Bijna alle spelers en speelsters
gingen niet op in hun rollen. Een der
gelijk stuk eist een vlotte vertolking
en die mankeerde. Soms was de souf
fleur te veel nodig. De zeer matig be
zette zaal was echter gul met applaus.
Voor de uitvoering heette de heer van
Tooren de aanwezigen welkom.
Besommingen imuiden
Besommingen van Maandag: 2 toomtrawlev»
46.530; IJM 57 f25.420; IJM 41 f30.000;
IJM 43 f 24.400; KW 108 (motorlogger) f 2650.
De aanvoer was 7500 kist;en, waarvan 3410
kisten met haring en 3190 met makreel.
Prijzen per kg: heilbot 2,90; gr. tong 4,05;
gr. middel tong 4; kl. middel tong 3,70* tong
1 2,55; tong II 1,65; tarbot 2,90-2,40. Prijzen
per 50 kg: gr. schelvis 63—55; middel schelvis
54—44; kl. schelvis 40—18; wijting 32-24;
gr. schol 60 middel schol 67—56; kl. schol
48-40; schar 38—34; verse haring 21-13,50;
makreel 22—10; tongschar 64—59; schartoflg
51—48; zwarte poon 18-14; kl. haai 23-18-
Prijzen per 125 kg: gr. kabeljauw 200-173
kool vis 63—59; gr. leng 98.
BJREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
Achterdam 20, Tel. 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
(Van onze parlementaire reda
Terecht had de minister van
ciën, prof. mr. P. Lieftinck, Di
middag in de Tweede Kamer twi
kundige ambtenaren medegebrai
zij hadden achter hem plaats ge:
Want niet alleen is het wetsontv
de materiële oorlogsschade, dat
eindelijk in ons parlement in op
behandeling is gekomen, zeer in
keld, zodat prof. Lieftinck wel wal
assistentie gebruiken kan, maar ooi
men hem al dadelijk met een nie
critiek te lijf. Ook wat de weerl
daarvan betreft, zullen de herer
tenaren hem de helpende hand i
bieden.
Het wetsontwerp op de ma
oorlogsschade is inderdaad zee
ward. Het is zo duister, onleesb
moeilijk te begrijpen, dat de hee
W. IJsselmuiden (KVP) uitrie
heb mij drie maanden met hel
ontwerp bezig gehouden, doch a
mij thans zou examineren over
palingen ervan, dan zou ik zak!
ee.i baksteen.
Als het nu nog maar bevr
Doch de eerste spreker, de heei
d. Heuvel (AR) kwalificeerde h<
de regering ontworpen systeem
vergoeding der oorlogsschade, al
lijk als een stuntelige, bureaucr:
totaal onvoldoende regeling en d
IJsselmuiden gewaagde van wrt
wantrouwen bij de gedupeerden,
genoemde was van oordeel, dat
kans van een nationale oplossini
gemist, dat een doorlopend ge
gehoord zal worden en dat de
chelde oorlogsslachtoffers tot
feller verzet zullen komen.
Hij betreurde dat de regerin;
uitgegaan is van het eenvoudi
steem: geef terug, wat verloren
hij waarschuwde tegen de mogel
van afkoop van de zogenaamde
dabele top bij de exploitatie ve
ningen, die van ontvangen uitkt
gebouwd zijn, omdat de regerir
als zakenman moet optreden en
de, dat bij de vergoeding van hu
schade onvoldoende rekening is
den met sociale factoren.
Gespannen hoorde de Kamer
klaring aan, die de heer IJsseli
aan het slot van zijn redevoer:
legde. De opzet van het wetso
heeft niet de instemming van de
fractie, zeide hij.
Zeer ontevreden was de hee:
d. Heuvel, die constateerde, d£
bij de vergoeding van de oorloj
de twee standpunten kan in
n.l.: vergoeding is een onversc
de welwillendheid en zij is een
De regering hinkt echter on v
dachten en vermengt sociale t
nomische opvattingen met de
schuldigde welwillendheid en he
Het Deense stoomschip „Iva
Maandagmiddag ten Noordwest
Terschelling op een mijn is g
is gistermorgen door de slei
„Holland" en „Oceaan" van de
Doeksen op Terschelling in he
water Stortemelk aan de gre
zet. De sleepboot „Texel" is
schip gearriveerd met aan boor
pen, draden en ander berging
riaal. Het ligt in de bedoel
„Ivar" voorlopig ter plaatse t
reren en lens te pompen, waai
schip weer over zee kan word
sleept, om het in een droogdo
nitief te herstellen.
Vermoedelijk heeft de ran
vier opvarenden het leven gek
zijn, zoals wij reeds in een g
van onze oplage vermeldden,
strijken van een sloep, overbo
vallen en afgedreven. Omtre
lot verkeert men nog altijd ii
kerheid. De sloep, die met zev
aan boord naar het Noordoost
afgedreven, is op de platen va:
land behouden aan wal gekon
opvarenden verkeerden in t
goede welstand. Zij zullen na:
schelling worden overgebrachi
de overige leden der bemann:
in getal, thans ook zijn aange
aan boord van de sleepboot
land". De kapitein is aan boe
zijn schip gebleven en nadat d<
breukelingen wat op hun verh;
len zijn gekomen, worden
naar de „Ivar" teruggebracht,
helpen bjj de reparaties.
Weerbericht
Verwachting tot Donde
avond: Vannacht aan de ku
delijk nog zware storm, in '1
nenland stormachtige wind
sen West en Noord. Morgen
dag langzaam afnemen va
storm Wisselend bewolkt
enkele buien. Belangrijk k
dan vandaag.