Eenheid in kabinet blijft gehandhaafd
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Geen ontmoeting Stalin en Truman
Een nauwere Brits-Frans-ltaliaanse
militaire samenwerking
Woensdag 9 Nov. 1949
146e Jaargang No. 264
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Begrofingsdebai in Tweede Kamer
Een matig begin
Polen spoedig een Sowjetrepubliek?
Regionale groep, Parijs
hoofdkwartier
Weerbericht
Tottenham Hotspur niet
naar Amsterdam
Brusselse Zesdaagse
begonnen
Rook belemmerde het zicht
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro i87294
REDACTIE
Achterdam 20, Tel. 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
ALKMAABSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
millimeter Familieberich
ten 20 cent per millimeter
Vraag en aanbod tot 15
woorden t 1.eik woord
meer 5 cent uitsluitend
contant
Abonnementen: 1.40 per
maand, t— per kwartaal
plus incassokosten
Zoekt naar wat verenigt niet waf scheidt
(Van onze parlementaire redacteur)
nOORDAT de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en de kwestie van de ver
goeding der materiële oorlogsschade kort geleden onderwerp van bespreking
zijn geweest in de Tweede Kamer en de Indonesische zaak spoedig in grote
omvang aan de orde komt als het parlement de met de Indonesiërs afgesloten
overeenkomsten moet goedkeuren, waren Dinsdag, toen de Tweede Kamer met
de debatten over de Rijksbegroting voor 1950 begon om het populair te zeg
gen de voornaamste klonten uit de pap. Daar kwam nog bij, dat de heren
zich ook ter wille van de tijd beperkten. Een grootse indruk hebben de alge
mene beschouwingen daardoor niet gemaakt. Eigenlijk was deze jaarlijkse ge-
dachtenwisseling over de Nederlandse politieke vraagstukken maar een matte
vertoning.
hoewel de Kamer voor tweederde niet
socialistisch is. Met klem kwam hij op
tegen gebeurtenissen als met de belas
tingambtenaren in Zwitserland en te
gen de houding van de regering in
zake de vergadering van het NJV in
Den Haag. Het ergste is, zo zei hij, dat
wij dergelijke dingen gewoon gaan vin
den. De gevolgen van de Duitse bezet
ting doen zich nog steeds gelden.
De devaluatie zal ons de „aanpassing"
toch niet doen ontgaan. Doordrongen
van de grote moeilijkheden, waarvoor
de regering staat, was de heer Oud be
reid het kabinet te steunen zolang als
het enigszins kan.
De heer Welter (KVP) voorspelde,
dat er voor ten minste 300 millioen gul
den zal moeten worden bezuinigd. Hij
wilde een commissie van voorbereiding
met aan 't hoofd een lid van de P.v.d.A.
De leider van de fractie van de KVP,
prof. mr. C. P. M. Romme, opende de
besprekingen. Het was te verwachten,
dat hij aandacht zou schenken aan de
aanvallen, die in het Voorlopig Ver
slag over de begroting door de leden
van de P. vd A op de fractie van de
KVP zijn gericht. En inderdaad: hij
betreurde de verwijten, die van de zij
de der P. vd A. gekomen zijn. De so
cialistische fractie heeft vermoedelijk
bedoeld te zeggen „laten we toch terug
keren tot een parlementair kabinet
van KVP en P. vd A.", aldus prof.
Romme, „maar zij heeft dat gedaan op
een wijze, die de indruk wekt, dat de
KVP de P. vd A uit het kabinet zou
willen hebben". De Katholieke woord
voerder sprak in dit verband van rod
delpraat en gaf als zijn mening, dat het
kabinet op een brede basis behoort te
rusten met als kernen de twee grootste
partijen, dus de KVP en de P. vd A.
Beide horen er in en niet eruit!
Aan de P.v.d.A. gaf prof. Romme de
goede wenk, zelf de steven te wenden
en zich te richten op wat verenigt en
niet op wat scheidt.
Ook van Anti-revolutionnaire zijde
kreeg de socialistische fractie min of
meer de wind van voren. De P.v.d.A.
treurt er nu over, dat de eenheid die er
na de bevrijding was, verloren is ge
gaan, zeide de heer J. Schouten. Zij
heeft daarop echter zelf aangestuurd
door de A.R. en ook de C.H. stelsel
matig buiten te sluiten. Over de „kern
theorie" van prof Romme was de heer
Schouten niet bijster gesticht.
Wanneer men wil uitgaan van juiste
staatsrechtelijke verhoudingen, dan
moet de vertegenwoordiger van een
minderheid zo hij wordt opgenomen
geheel dezelfde positie hebben als de
overige ministers.
De heer H. W. Tilanus (CH) was het
met prof. Romme's „kerntheorie" niet
eens. Evenals de heer Schouten zag hij
alle ministers in het kabinet, van welke
partij zij ook zijn, als gelijkwaardige
figuren. Wel zei hij prof. Romme na,
dat meer gezocht moet worden naar
wat verenigt dan naar dat wat scheidt.
Verzachting.
Jhr. mr. M. van der Goes van Naters
(P.v.d.A.) trachtte de ontstemming van
prof. Romme wat te verzachten door te
verzekeren, dat van een aanval op de
katholieke fractie geen sprake geweest
was. De P.v.d.A. heeft slechts duidelijk
stelling ingenomen. Overigens liet hij
nog altijd aan de K.V.P. over, of zij met
of zonder P v.d.A. wil verder regeren.
Mr. Oud (WD) verweet de P.v.d.A.,
dat zij te veel haar zin wil doordrijven,
MERYN IN VRIJHEID GESTELD
Samuel Meryn, de op 21 October
gearresteerde employé van de Ameri
kaanse ambassade te Praag, is op vrije
voeten gesteld. Hij moet Tsjechoslo
wakije binnen drie dagen hebben ver
laten.
VALSE MUNTERSBENDE
WORDT OPCERÖLD
Reeds 23 arrestaties
De zaak van de valse guldens breidt
zich als een olievlek uit. Op het ogen
blik bevinden zich niet minder dan
23 personen achter slot en grendel. Na
de ontdekking van de drukkerij te
Luik, waar de valse coupures van
honderd gulden werden vervaardigd,
kregen de Nederlandse en Belgische
recherche, die in deze zaak ten nauw
ste samenwerken, de indruk, dat nog
een andere bende zich bezig hield
met het op grote schaal drukken van
vals Nederlands bankpapier. Dit ver
moeden werd bewaarheid, toen de
Nederlandse politie valse briefjes van
honderd ontdekte van een geheel an
dere serie. De Nederlandse politie zou
in de tweede zaak de caféhouder P. S.
en de 34-jarige transporteur J. G., bei
den uit Maastricht, gearresteerd heb
ben Het onderzoek wordt voortgezet.
Nieuwe arrestaties worden verwacht.
De Belgische politie heeft in dezelfde
zaak eveneens enkele arrestaties ver
richt.
Dean Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, is voor de
bijeenkomst van de drie Westelijke ministers van buitenlandse zaken te Parijs
aangekomen. In antwoord op een vraag van een verslaggever, of de Sowjet-
russische minister van buitenlandse zaken, Andrei Wysjinski hem een bijeen
komst te Berlijn had voorgesteld, waaraan ook Stalin en Truman zouden deel
nemen, antwoordde Acheson: „Het bericht is onjuist, daarover werd niet ge
sproken."
indien de ontmanteling van Duitse fa
brieken wordt gestaakt en het over
dragen van bepaalde volmachten aan
West-Duitsland, welke thans voorbe
houden zijn aan de hoge commissaris
sen, zoals bijvoorbeeld de verantwoor
delijkheid voor de Duitse verplaatste
personen.
De knappe jonge filmster Elizabeth
Taylor, die onlangs haar tweede
verbroken verloving bekend maak
te, werd gekozen tot Koningin
van de Bloemenweek in Californie.
Parijs verwacht Westduitse
wensen en beloften
Te Parijs werd Dinsdagavond een
speciale koerier uit Bonn verwacht
met voorstellen ter regeling van de
Duitse toestand in Europa en de be
trekkingen met Frankrijk.
Naar men gelooft zijn de voorstellen
gebaseerd op een recente door kanselier
Adenauer afgelegde verklaring. Zij
zouden de volgende punten behelsen: 1.
Instemming met de toelating van het
Saargebied tot de Raad van Europa,
indien tegelijkertijd vergezeld met de
toelating van West-Duitsland; 2. Nieu
we veiligheidsgaranties aan Frankrijk,
Ruslands militaire invloeds-
Een nieuwe vorst van
Monaco
De 26-jarige prins Rainier de derde,
een bekende figuur uit de Franse ver
zetsbeweging, volgt 19 November zijn
grootvader, wijlen Louis de Tweede op
als vorst van het vorstendom Monaco.
Er zal geen kroningsplechtigheid plaats
vinden. De prins zal de sleutels van de
stad uit de handen van de burgemees
ter van Monaco ontvangen.
Het resultaat van de geheime verga
deringen van de ministers van defensie
van Engeland, Frankrijk en Italië is
Dinsdag in het volgende communiqué
samengevat: „De ministers van defensie
van Frankrijk, het Verenigde Konink
rijk en Italië hebben besloten een Zuid-
europese en Westmediterrane regionale
groep te vormen. Deze organisatie
houdt in, dat een comité van ministers
van defensie en een comité van staf
chefs met permanente staven gevormd
zullen worden.
Het hoofdkwartier van de regionale
groep zal te Parijs gevestigd zijn en
een militaire werkgroep zal permanent
in Italië gevestigd worden. De eerste
vergadering van de ministers werd on
middellijk gevolgd door een bijeen
komst van de stafchefs der drie mo
gendheden, waarop Amerikaanse waar
nemers tegenwoordig waren. De vol
gende vergadering der ministers van
defensie zal te Rome gehouden wor
den". Vlootadmiraal Lord Fraser, „first
sea lord", sprak uit naam der drie
Britse stafchefs.
Actieve depressie brengt
stormachtig herfstweer
Het ziet er dan nu eindelijk eens
naar uit, dat er een einde aan het voor
November nog steeds te koude weer
zal komen. De laatste dagen kwamen
er, evenals in October, 's nachts over
de Noordzee weer flinke buien tot
ontwikkeling, die wederom voorname-
h]k boven Noord-Holland flinke buien
veroorzaakten, waarvan sommige met
hagel en onweer.
Over Engeland nadert nu echter met
f/rote snelheid een diepe depressie, die
reeds in de loop van de middag hier
Jn het Westen regen zal brengen. Het
grootste «eTschil zal in de temperatuur
optreden, die reeds morgen veel ho
ger zal zijn.
Op de Oceaan komt al weer een
tweede depressie tot ontwikkeling, zo
dat het weer het verdere deel van
deze week een herfstachtig karakter
zal hebben met af en toe regen en
veel wind.
Verwachting tot Donderdag
avond: Gedurende de nacht
zwaar bewolkt met tijdelijk
regen, matige tot krachtige, aan
de kust tijdelijk harde zuidelijke
wind, later ruimend naar Zuid-
West tot West en flinke stijging
van temperatuur. Morgen over
dag wisselende bewolking met
enkele verspreid optredende
buien. Matige tot krachtige, aan
de kust later tijdelijk wellicht
stormachtige wind tussen West
en Zuid-West.
Donderdag 10 Nov.: Zon op 7.50
uur, onder 16.57 uur. Maan op
19.32 uur, onder 1.00 uur.
De leider in de tweede divisie der
Engelse League, Tottenham Hotspur
was door de KNVB uitgenodigd een
oefenwedstrijd tegen het Nederlands
elftal te spelen, op Woensdag 30 No
vember te Amsterdam, in verband met
de op 11 December te houden landen-
ontmoeting tussen Nederland en Dene
marken. Tottenham Hotspur heeft het
verzoek in ernstige overweging geno
men, maar tenslotte besloten aan de
invitatie geen gehoor te geven in ver
band met het zware leagueprogramma,
dat de Londense club nog voor de boeg
heeft.
sfeer naar Westen verschoven
Het officiële, in de Duitse taal ver
schijnende Amerikaanse blad „Neue
Zeitung" schreef Maandag naar aanlei
ding van de benoeming van maarschalk
Rokossofsky tot Pools minister van de
fensie o.m.: „Als Moskou op deze ma
nier verder gaat, zou Wysjinski, wiens
familie uit Lemberg en de Poolse adel
stamt, ook kunnen verzoeken om bet
Poolse burgerschap en zodoende „op
verzoek" Pools minister van buiten
landse zaken kunnen worden".
Het met Britse licentie verschijnende
biad „Telegraf" is van oordeel, dat
spoedig zal blijken of het Kremlin ook
van plan is „ministers van buitenlandse
zaken" ter beschikking van zijn „satel
lieten" te stellen.
De „Tagesspiegel" (Amerikaanse ver
gunning) schrijft: „Rokossofsky's over
plaatsing moet beschouwd worden als
het begin van de inlijving van Polen
bij de Unie van Sowjet-Staten. Rusland
heeft nu zijn militaire invloedssfeer
paar de Oder opgeschoven en zijn mi
litaire overheersing van het gebied ver
sterkt". Alle met Sowjetrussische ver
gunning verschijnende bladen hebben le
benoeming van Rokossofsky op in het
oog vallende wijze gebracht, doch hier
aan geen commentaar vastgeknoopt.
Rokossofsky achter regeringstafel
De Sowjet-maarschalk Rokossofsky,
de in Warschau geboren verdediger
van Stalingrad, heeft Dinsdag in het
Poolse parlement zijn plaats aan de re
geringstafel ingenomen, nadat het huis
zijn benoeming tot minister van defen
sie en bevelhebber van de Poolse
strijdkrachten had goedgekeurd. Hij
was gekleed in groot tenue van een
Poolse maarschalk, met het Grunwald-
kruis eerste klasse de hoogste Poolse
militaire onderscheiding op de bors.t
Hij zat kaarsrecht met strak gezicht,
toen de Poolse minister-president,
Cyrankiewicz, bekend maakte, dat hij
het Poolse burgerschap had aanvaard.
De afgetreden Poolse minister van
defensie, maarschalk Zymiersky, nam
heden zijn plaats in het parlement in
op de banken van het partijloze blok.
Verkiezingszege voor
Trumans „fair deal"
De „Fair Deal" van president Truman
heeft een grote zege behaald in de vorm
van 'n grote democratische meerderheid
waarmede de voormalige gouverneur
Herbert Lehman gekozen werd tot se
nator voor New-York en de New-
Yorkse burgemeester, William o'Dwyer,
in zijn functie herkozen.
De overwinning van Lehman wordt
beschouwd als een aanwijzing voor de
congresverkiezingen van 1950 en als een
mogelijk voorteken, dat Dewey, de gou
verneur van New-York, het volgend
jaar niet voor een derde ambtsperiode
gekozen zal worden.
iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHi
A 11e Jansens en Janssens uit Deven
ter en wijde omgeving mogen gra
tis één keer naar de bioscoop. Daar
draait de film „Die dwaze mr. Jones".
Jones is in het Nederlands Jansen en de tijd uitgesteld. De minister van Jus-
nou, enfin, u begrijpt de bedoeling, titie heeft bekend gemaakt dat de uit-
Goed dat ze dit kunstje niet in Amster- getrokken gelden voor de verwarming
dam hebben geprobeerd. Daar wonen van de Hoge Raad bijna opgebruikt zijn
170 Jansens en 40 Janssens die telefoon als gevolg van de gestegen kolenprijs.
hebben, zo leer ik uit de interlocale q Overigens kent men tegenwoordig in
gids. En toen ontzonk mij de moed, in Frankrijk de goede raad: „Je moet in de
het adresboek naar de rest te gaan politiek gaan, dan ben je gauw oud-
speuren. Maar dat vijf Tuschinski's niet minister". In Den Haag werken op
groot genoeg zouden zijn, staat wel vast. het ogenblik elf actie-comité's tegen
Ge weet natuurlijk niet, vrienden, huurverhoging, overkoepeld door een
wat het zetfoutenduiveltje is. Want dat stadscomité. Het ligt in de bedoeling
is in onze krant onbekend. Niet alzo in de zaak uit te breiden tot een landelijke
de Provinciale Zeeuwse. Want die heeft actie. Vóór Januari zal een petitie tegen
de Middelburgse burgerij haar garni
zoen dieptebommen laten aanbieden in-
plaats van dieptrommen. En dat juist
nu, waar allerwege gewaarschuwd
wordt tegen spelen met dat oorlogstuig!
Twee vrolijke broeders, van 61 en
51 jaar, werden Zondagavond in Sit-
tard cellulair gezet wegens openbare
dronkenschap. Ontnuchterd werden de
twee liefhebbers Maandagmorgen om
acht uur losgelaten enom half elf
cellulair gezet wegens openbare dron
kenschap. Ja, ja, ja, vrienden, wat is dat
bier weer best!
7ijftien rechters van de Hoge Fran
se Raad zijnin staking ge-
gaan, omdat ze in de kou moeten zit
ten. Alle rechtszaken zijn voor onbepaal-
Ik weet niet, wat je aan het doen
bent, maar je treft slecht weer.
de huurverhoging aan de regering wor
den aangeboden. Het grote kasteel te
Well in Limburg, dat vóór de oorlog
Duits bezit was, wordt door het be
heersinstituut te koop aangeboden. Naar
wij vernemen, zou Jeremia Blom een
bod gedaan hebben, teneinde zich daar
te kunnen wijden aan zijn studies over
de invloed van Jean-Paul Sartre op het
huwelijksleven van de Dravida's.
Y'oor de fiscus te Rotterdam defi
leerde een leger bioscoopportiers.
De heren hadden de rakkers van schout
Lieftinck verteld, veertig gulden per
week te verdienen, doch deze, lang niet
mis, heeft uitgepuzzeld, dat de salaris
sen niet 40, maar 200, 160 en 150 pieter
mannen in één week hadden bedragen.
Voor deze keer kwamen de heren met
een waarschuwing vrij. En wat de be
taling van de penningen aangaat, daar
over is een minnelijke schikking getrof
fen. Want de belasting nept wel, maar
is niet te neppen! En afgetikt moet er
worden! Een zakenman in Amster
dam heeft zich in de datum vergist. Hij
had twintig briefjes van honderd in
zijn portefeuille (wat dóét zo'n man
ermee) en aldus uitgerust ging hij bij
een banketbakker taartjes kopen. Bij
het verlaten van de winkel verloor hij
een meier, die hij echter weer in zijn
portefeuille stopte. En later was hij er
negentien kwijt. Hij heeft waarschijn
lijk gedacht, dat het al vijf December
was.
Het m.s. „Oslofjord", dat in op
dracht van de Norske Amerika
Linje op de werf van de Neder
landse Dok- en Scheepsbouw-
Maatschappij te Amsterdam werd
gebouwd, was Maandagavond
feestelijk verlicht.
Hotelhouder speelt de Christus
te Oberammergau
De commissie voor de rolverdeling
van de Passiespelen te Oberammergau
heeft in een geheime zitting besloten,
wie in 1950 de vertolking der verschil
lende rollen op zich zullen nemen. De
37-jarige hotelhouder Karl Preisinger
zal de rol van Jezus spelen, een 20-jarige
leerlinge van de school voor beeldende
kunsten, Annemarie Mayer, die van
Maria. De grootste rol van de spelen,
die van Kajaphas, wordt vertolkt dooi
Benedikt Stueckl, kok van het dorps
restaurant, terwijl de 24-jarige Ga-
briele Gropper, verkoopster in een win
kel voor ijzerwaren, de rol van Mag-
delena vervult. Een 29-jarige leraar
aan de school voor beeldende kunsten.
Hans Schaighofer, de 63-jarige smid
Hugo Rutz, de 26-jarige boer Martin
Magold en de 50-jarige houthakker Mel-
chior Breitsamter zijn aangewezen
voor resp. de rollen van Judas, Petrus,
Johannes en Pontius Pilatus.
Na de sprints van hedenmorgen
vroeg luidde de stand in de Brussel
se Zesdaagse: 1. KüblerBruyiand
(Zwits.-Belg.) 87 p.; 2. ThyssenOlli-
vier (Belg) 69 p.; 3. Bruneel—Lape-
bie (Belg.) 32 p.; 4. RamonVan den
Meerschaut (Belg.) 13 p.
Op een ronde: 5. KintVan Steen
bergen (Belg.) 35 p.; 6. AcouAdri-
aenssens (Belg.) 33 p.; 7. NaeyeDe-
pauw (Belg.) 8 p.; 8. OckersGillen
(Belg.Lux.) 5 p.; 9. SchultePeters
(Ned.) 4 p.; 10 SterckxHendrikx
(Belg.) 4 p.
Alle overige koppels hadden twee
of meer ronden achterstand.
De dagelijkse sprint voor de grote
premie van deze Zesdaagse, een aulo,
werd door de Nederlander Peters ge
wonnen voor Van Steenbergen.
Bestuurder van volkswagen
gedood
Door het verbranden van aard
appelloof sloeg de rook over de ver
keersweg DalenOost Drente en be
lemmerde het uitzicht. Een volks
wagen, rijdende in de richting Dalen
en een dumpvraehtwagen, komende
van Dalen, reden in de dichte rook
tegen elkaar op. De bestuurder van
de volkswagen, de heer Terpstra uit
Groningen, was op slag lood. Zijn
naast hem zittende echtgenote be
kwam inwendige kneuzingen. De
chauffeur van de durnpwagen werd
uit de wagen geslingerd, maar kwam
er overigens goed af. De volkswagen
werd zwaar beschadigd. De vracht
wagen, waarvan het onderstel geheel
werd ontzet, kwam in een sloot te
recht en kantelde.
Internationale autodiefstal
len opgehelderd
De Rijkspolitie te Amsterdam heeft
in samenwerking met de rijksrecherche
een bijzonder geraffineerde autodiefstal
van internationale allure tot klaarheid
gebracht. Enkele Belgen hadden tot ge
woonte genomen auto's zonder chauf
feur in Belgie te huren; met deze wa
gens dan naar Frankrijk of Nederland
te gaan, daar met inlevering van de
contactsleutel aangifte van diefstal te
doen en intussen de auto bij een Ne
derlandse garagehouder, die mee in het
complot zat, onder te brengen. Tijdens
een actie tegen smokkelaars is een van
de op deze wijze gestolen auto's in
handen van de politie gevallen. De Ne
derlandse garagehouder-opkoper en
zijn leveranciers zijn allen gepakt. De
gedupeerde eigenaars kregen de auto's
terug.
Onze uitvoer naar de Ver.
Staten stijgt
Naar de heer Smit, directeur van het
bureau voor exportbevordering van het
Nederlandse ministerie van economi
sche zaken tijdens een door de „New
York Times" gegeven lunch verklaar
de, vertoont de invoer van Nederlandse
goederen door de Ver. Staten op het
ogenblik een stijging van 15 tot 20 pro
cent, in vergelijking met 1948, terwijl
een nog grotere stijging kan worden
verwacht in 1950.
Volgens de heer Smit exporteert Ne
derland meer dan vijftig producten,
waaronder bloembollen de grootste
post uitmaken. Men is begonnen met
een grote exportcampagne voor Ne
derlandse kaassoorten, waarbij de Ne
derlandse producenten zich aanpassen
aan de smaak van de Amerikaanse
markt. Voorts heeft men een campagne
ontworpen voor de export van Neder
landse sigaren en voor Nederlandse
chocolade en andere versnaperingen.
Zondervan in cassatie
Op Maandag 12 December zal de
Bijz. Raad van Cassatie behandelen
de zaak tegen A. J. Zondervan, die
commandant van Musserts W.A. is
geweest. Het Bijz. Gerechtshof te
Amsterdam heeft hem tot 20 jaar ge
vangenisstraf met aftrek van preven
tief veroordeeld. Zowel de procu
reur-fiscaal als de veroordeelde kwa
men in cassatie. Zondervan zal wor
den verdedigd door mr. Th. Muller
Massis uit Amsterdam.
DE HOGE VELUWE
In een conflict met de raad van be
stuur der stichting „De Hoge Veluwe"
heeft de heer H. J. Wormgcror aanlei
ding gevonden tot het verzoek, hem
ontslag te verlenen als directeur. Dit
ontslag is verleend.