mmm
Over een jaar zal de haven van
Flevostad gereed zijn
In Belgie wijkt alles voor de
Koningskwestie
i op Bergens
school
O*
J
Waardering
DE.
Liberalen brengen nieuw
element in de strijd
Hei Nieuwe Boek
Indrapoera's droom was geen bedrog
DONDERDAG 1 I>''""RER 1!W)
MATJE
HOLLYWOOD
e dagblad niet van
nieuws had ge-
erij van Rita Hay
totdusver niet ieder
>ken van enigerlei
!l en bed dan,
et vreemd hebben
chter gezegd had;
ate voor de
gewiegeld, was
oed van construc-
ven fris tn de verf
driekwarts bisam-
elegant zelfbenul,
•en maar „Hello
te zeggen om de
rlaus te bewegen,
dat ze Pieternella
te en dat ze te-
i belediging en
s, daar kwam het,
uridische rimram,
lar toe, om juf-
nk te noemen
in de dagvaarding
e rechter, die een
nzeilen van rotse-
zeg tege mijn;
eer een goser te
mijn hebbe?, zeg
e gezellig onder
isie in dat café.
ze portefulje nog
azend, begrijp u?,
jpe, maar ik denk
Uit zelfverdedl-
ak haar vingers
ng af, als getui-
wel het u gezegd
elijke slag haar
•prd dan de gees-
heur ere was toe
had Pieternella
gedicht, waarvoor
wordt geheven,
reine wetgeving
dat schoof de ge
ler van gezellig.
in het rossige
'eest was gevierd,
haarpluk, die juf-
uitgeoefend, mat
te ene oog dicht
•n dot haar uitge-
plek wier.
\ige gevolgen van
lehalve dat uw
aeworden voor
•eft?, vroeg de
de meest drama-
i de stijl van
'ijpt.
in me bed te
'Pijn.
lerde voorzichtig,
ledeeltelijk voor
ensiteit van het
Mina getuigde
best tegen kon.
'jd al best tegen
woorden over
i drankmisbruik
Dat zijn onze
i.', moraliseerde
'uiven en sigaret-
achten en beledi-
\n hebikjoudaar.
juffrouw Wafe-
zag tussen het
Iden zoengeld of
■n dagen in het
e tribune greep
■en gillende das
Wat zou deze
ifdadigheid?
KAR EL.
ber zullen op de
ïrgen z.g. bouw-
;ehouden. Aan de
?en als: Bouw en
:rswoningen; In-
rij en de schoon-
lollandse dorpen
enkele kleine
rsus verbonden,
rich schriftelijk
ïogeschool.
>1 met
achte
i a a k
s met
•biljetl
:ij de draad van
en keek hem
:o juist zeide",
Schijnt ongelofe-
acht ergens an-
eende ik het",
lijk zeker van
wèl. Heel-heel-
ter over wat
ar Moira \ane,
I) zich me» zijn
1 overgebogen.
en levendig ge
kingen over en
ustin wendend,
„Wat is ze
rdt vervolgd»
ut altijd toe,
spoedig moe.
VR1DANKE
w alleen nog maar op papier, maar
over een jaar zullen er mensen wonen:
barakken vol met Zuiderzeearbeiders
en een rijkshavenmeester en wellicht
een ingenieur met zijn staf. In elk ge
val, tijdelijke bewoners, die naderhand
plaats zullen maken voor definitieve.
Vóór men er bij de Commissaris der
Koningin op audiëntie kan gaan zullen
er zeker tien jaar voorbijgaan, zo niet
meer. Ook zal het nog wel even duren
eer de vijfde kamer van de arrondisse
mentsrechtbank er de eerste inbreker
tot acht maanden gevangenisstraf zal
veroordelen en de verslaggever van
Flevostads Nieuwsblad daar melding
Plannen voor de Zuiderzeeprovincie
flVEB EEN JAAR ZAL DE HAVEN VAN FLEVOSTAD gereed zijn als er
tenminste niets tussenbeide komt en daar ziet het er niet naar uit. Neen,
li behoeft zich niet de ogen uit te wrijven en de wenkbrauwen te fronsen;
schrijver dezes weet ook wel, dat Flevostad niet bestaat. Maar die haven zal
er zijn over een jaar, heus. Misschien mag ik u de zaak even uitleggen.
flevostad is de toekomstige hoofdstad van de toekomstige twaalfde pro»
tincie van ons land: Zuiderzeeland. Deze provincie zal het drooggemaakte
en nog droog te maken grondgebied van de voormalige Zuiderzee omvatten
met uitzondering van de Wieringermeerpolder, die al min of meer met Noord-
Holland vergroeid is. Maar dat is een kleinigheidje, vergeleken bij het totaal
Er zuilen eerlang 225.000 hectares drooggemaakt zijn; daarvan omvat de
IVieringermeer er 20.000, nog geen 10 pet. dus. De nieuwe provincie wordt dus
205.000 hectares of 2050 vierkante kilometer groot. Dat Is iets meer dan 6
pet. van de oppervlakte van ons land. Het zal een kleine provincie zijn, maar
daarom geen onbelangrijke. Integendeel! De agrarische bevolking zal met
tertijd 200.000 mensen omvatten en men schat, dat een bescheiden Industria
lisatie na verloop van tijd het half raillioen zal vol maken. Hier is derhalve
gelegenheid vijf jaar bevolkingsaanwas op te vangen, al zal dat helaas niet
in vijf jaar tijds kunnen gebeuren. De bevolking van Flevostad is geraamd
op 40.000, dat Is 8 pet.; maar het kunnen er ook 10 wordenIn elk geval
wordt het een stad van dezelfde grootte als Leeuwarden en 'a-Hertogenbosch.
HET OGENBLIK bestaat Flevostad van zal maken. Maar zulke dingen zul
len er gebeuren en nog duizenden an
dere gewone en ongewone dingen, die
in elke stad voorkomen.
Het zal u interesseren te weten waar
deze stad zal verrijzen. Welnu, trekt u
een lijn van Harderwijk uit naar het
Noordwesten over een lengte van 23
kilometer en dan bent u er ten naaste
bij. Enfin, als u over een jaar een
KLM-rondvlucht maakt boven die grote
vijver, waarin men vroeger de Harder
wijker harde bokking ving. dan kunt u
het zien; d.w.z. dan zult u twee even
wijdige stukjes dijk zien met daartussen
en daaromheen een massa wriemelende
vaartuigen van allerlei aard. Die twee
stukjes dijk zullen later deel uitmaken
van de oevers van een breed vaarwater,
dat van Amsterdam naar Urk zal lopen,
wel niet helemaal rechttoe-rechtan,
maar daar komt het toch wel op neer
Ten Westen van dat vaarwater komt
de (Z.W.) Markerpolder, ten Oosten
daarvan de (Z.O. Veluwse Droogmake
rij. die beide ten Noorden begrensd
zullen worden door een ook weer
niet helemaal rechte lijn van Enkhui
zen naar Kampen. Aan de hier genoem
de namen moet u niet te veel waarde
hechten; op dit punt staat nog niets
vast. Maar zonder namen is het zo
moeilijk om zich duidelijk uit te druk
ken.
Het oorspronkelijke voornemen om
de Markerpolder nu eerst te maken
men is er tijdens de oorlog van Marken
uit al mee begonnen! heeft men la
ten varen. De Veluwse Droogmakerij,
dus het Z.O. gedeelte van de nieuwe
provincie, krijgt voorrang. En van dat
gedeelte de Noordelijke helft; deze pol
der wordt ni. zó groot, dat het verstan
diger is het werk in twee etappes uit te
voeren. Welnu, in de meest Westelijke
punt van de Noordelijke helft van de
Z.O-polder is Flevostad geprojecteerd
Men maakt eerst de haven, omdat men
die voor de bedrflfswerkzaamhed»n no
dig heeft. Het maken van de gehele
ringdijk zal ongeveer zes jaar in be
slag nemen, maar dan is het ook nodig
om op meer plaatsen tegelijk te begin
nen. Flevostad zal een der uitgangspun
ten zijn.
Advies van Zuiderzeeraad
Alles wat ik u hier vertel staat amb
telijk nog op losse schroeven Men is
echter zover, dat de Zuiderzeeraad aan
de minister van Verkeer en Waterstaat
heeft geadviseerd aldus te handelen. De
heer Spitzen heeft echter nog geen en
kele handtekening geplaatst onder
enig stuk, dat hierop betrekking heeft
En op de begroting van het Zuiderzee-
fonds, die onlangs bij de Tweede Ka
mer is ingediend, komt slechts een be
drag van 1.043 000 gulden voor ten be
hoeve van de Zuidelijke polders. Daar
kan men niet veel mee doen Er is ech
ter uit een ander fonds 72 millioen gul
den ter beschikking gesteld om de zaak
fors aan te vatten; dat is het z.g. local
currency-fonds, een voortvloeisel uit
het Marshallfonds. Men weet, dat de
Marshallhulp ten dele uit een lening ten
dele uit een schenking bestaat. De des
betreffende dollars staan ter beschik
king van de Nederlandse regering, die
er particuliere firma's mee in staat stelt
in de V.S aankopen te deon. Die aan
kopen worden dan door de regering in
dollars betaald en door de kopers in
guldens vergoed. Zo verandert de dol
larschenking in een guldensfonds, dat
op de een of andere manier nuttig be
steed moet worden. Die besteding nu
geschiedt op voorstel van de Nederland
se regering onder goedkeuring van de
E.R.P.- (d.i. Marshall-) autoriteiten.
Kortgeleden nu is men tot overeenstem
ming gekomen omtrent de besteding
van 72 millioen voor het weer op gang
brengen van de Zuiderzee-inpoldering
Er is dus geen reden om aan de voort
gang van zaken te twijfelen
RIET onze waardering plegen wij niet
zo gul te zijn als met onze blaam.
Het gaat ons gemakkelijk af, onze
neus op te trekken, onze schouders op
te halen of met een minachtende bli1»
r.eer te zien. Maar slechts met moeite
zijr wij tot een bemoedigende klap
op de schouder of tot een luidkeels
„bravo"! te brengen. In de algemene
opvatting staat critiek gelijk met af
keuring en beoordelen met veroorde
len. Als wij lezen over hetgeen de
overheid doet of het parlement behan
delt, beginnen wij met hierover sma
lend te spreken. Als een beambte een
fout heeft gemaakt, vergeten wij de
duizenden keren, waarin hij correct
te werk ging. Ten opzichte van onze
kinderen nemen wij dezelfde houding
aan Voor elk vergrijpje tikken wij ze
op de vingers, maar hoe zelden strij
ken we ze met een prijzend woorfl
- over hun krulle-
bol! En ons ge
sprek over de
mensen! Breeduit
balen wij hun te
kortkomingen over
dc hekel, geven zij
geen aanleiding
lei geroddel, dan doen wij het zwij
gen ertoe. Hoe zelden hoort men op
merken: „Dat is toch mooi!" of „Goen
gedaan!"
Wij beseffen te weinig, welk een
opbouwende factor waardering is zo
wel in onze maatschappij als in de
kleine kring van het particuliere le
ven. Het is, wat regen en zon zijn
voor de bloemen; wat een dronk wa
ter is voor de dorstige en een hart
versterking voor de vermoeide.
Er zijn ook voor het Innerlijk leven
dingen onmisbaar, die wij zouden
kunnen vergelijken met de vitaminen
op stoffelijk gebied. Men heeft eerst
kortgeleden ontdekt, dat het voedsel
van de dagelijks,, dis niet voldoend*
is voor het welzijn Dit voedsel dien'
aangevuld met stoffen, die te onaan
zienlijk en te weinig grijpbaar zijn
om onmiddellijk te worden herkend
Maar het zijn juist deze kleinigheden
die aan het lichaam zijn glans en
veerkracht verlenen. Zoiets nu is de
waardering voor het innerlijk bestaan
Zij werkt Opwekkend, aanmoedigend
er. versterkend op geest en gemoed.
Maar bovendien verschaft zij wat
Iemand vaak het nodigst heeft vooi
zijn geestelijk zelfbehoud; het zelfres
peet, het besef, mee te tellen, van
waarde te zijn voor zijn omgeving,
met zijn persoon en arbeid iets te be
tekenen in het leven van anderen. Me
nigeen lijdt onder het tegenwoordig
zo algemeen bekende verschijnsel van
het minderwaardigheidsgevoel. En
welal ten onrechte Kon hij in het
hart van zijn omstanders lezen, dan
zou hij genezen zijn van zijn waan. Zil
erkennen zijn verdiensten; zij mogen
hem wel: zij zijn tevreden over ziin
werk. Alleen zij spreken hierover
"iet; zij spreken immers uitsluitend
over tekortkomingen en fouten? Eerst
wanneer de betrokkene dood is. meet
men zijn goede eigenschappen breed
uit Maar wat heeft hij daaraan? In t
graf kan hij de lofredenen niet horen
noch de mooie stukken in de krant
lezen Had hij tijdens zijn leven ge
weten, hoezeer men hem op prijs
stelde, hoeveel gelukkiger zou hij zich
hebben gevoeld! En met hoeveel meer
veerkracht, toewijding en succes zou
hii zijn arbeid hebben verricht!
Laten wij daarom wat guller wor
den met onze waarderingsbettiigingen
Eór bloem, tijdens het leven geschnn
hen. is meer waard dan tien bloe.r
stukken bij de begrafenis. Eén vrien
delijk woord onder het werk maakt
humeur zonniger dan een huid, blijk
bi', het pensioen Niet wachten mei
onze waardering totdat het te laat Is
Vandaag nog blijk geven, dat men var
Iemand houdt, dat men over hem te
vreden is. dat men zijn arb»id op pi ti"
stelt! Een handdruk, een zoen. een
pluimpje, een comolimentje, het
zijr- de vitaminen die aan het leven
glans en veerkracht verlenen.
H. G. CANNEGIETER
SLACHTOFFERS DAKOTA-RAMP
NAAR TUNIS
Na een eenvoudige doch roerende
plechtigheid op het vliegveld Fornebu
is gisteren het toestel van de Aero
Holland, dat de lijken van de bij de
Dakota-ramp bij Oslo omgekomen
Joodse kinderen naar Tunis brengt,
vertrokken.
VAL VAN DERTIEN METER.
De 17-jarige arbeider B. uit Hoens-
broek stortte bij werkzaamheden aan
een te Heerlen in aanbouw zijnd ma
gazijn, van bijna dertien meter hoogte
naar beneden Dank zij het feit. dat
zijn val werd gebroken door steiger-
balken kwam hij er levend van af. Hii
moest in het ziekenhuis wnrden opge
nomen. Zijn toestand is niet levensge
vaarlijk.
TRIBUNE
JAPANSE HERSTELLEVERANTIES
AAN NEDERLAND.
Het hoofdkwartier van generaal Mac
A.thur heeft bekend gemaakt, dat Japar
zijn laatste lading herstelbetalingsgoe
deren naar Nederland heeft verscheept
Op basis van 1939 is nu het totaal d -
zer leveranties aan Nederland gekomen
op een bedrag van 19.038.70S yen.
BESCHAVING wordt meer en meer
een kwestie van zélfbehoud. Vorige
week deed de Engelse regering een be
roep op vrijwilligers voor de nieuwe
permanente atoombeschermingsdienst.
Vier jaar na de overwinningsfeesten
krijgen we de Invitatie om onze vrije
tjjd wederom te gaan wijden san de
tourniquet, en aan de verfijnde tech
niek van het oplichten van puin. Chn-
ter Ede, de Britse minister van Bin
nenlandse Zaken, zegt dat dit niet be
tekent dat er een oorlog dreigt of zelfs
maar waarschijnlijk is. Het is een
kwestie van paraat zijn. Het zou, bi)
wijze van spreken, weinig nut hebben
de sloot te dempen wanneer het kalf
al radio-actief is.
De oproep hier gaat hoofdzakelijk
uit naar mannen boven de 30 en vrou
wen boven de 17 Diploma's worden
vanzelfsprekend niet vereist. Goede
physiek, gezond verstand en handen
die willen aanpakken zijn ook nu weer
evenals tijdens de oorlog de
hoofdkwalificatie voor de vrijwilligers
van de burgerluchtbescherming. De
gemiddelde trainingsttjd zal vijf uur
per maand zijn. De onderwerpen om
vatten bescherming tegen explosieven
en radio-actieve stralen, brandweer
diensten, beginselen van chemische,
atomische en bacteriologische oorlog
voering en gewone EHBO.
Daarna zal men tot een van de zes
hogere afdelingen kunnen toetreden en
promoveren voor bijzonder onderricht
in post-atormsch opveegwerk en des-
'nfectiediensten.
Het aantal vrijwilligers, dat zich kan
aanmelden, Is onbeperkt. Zij krijgen vrij
uniform met een ruime sortering her
kenningsinsignes, A-bombanden en di
visielintjes.
yREEDZAMER defensiemiddelen
worden gezocht in een dreigent
Anglo-Frans culinair geschil. Het be
gon toen Philip Noel Baker, Brits mi-
nlster-van-het-Gemeenebest, dezer da
gen een voorstel deed om Engelands
touristenindustrie te bevorderen. De
minister, die vroeger jarenlang te
Genive gewoond heeft tijdens zijn
werkzaamheden bij de voormalige Vol
kenbond en die derhalve een der wei
nige Engelsen is, die zijn vaderlandse
keuken naar behoren weet te onder
schatten, raadde n.l. een uitwisseling
aan tussen tienduizend Franse en En
gelse koks gedurende 1950. Of hier
mee de kiemen gelegd zijn voor een
nieuwe Franse revolutie kunnen wij
vav Londen uit nog niet waarnemen
Wel heeft Noel Baker's goedbedoelde
voorstel een hevige deining veroor
zaakt in Britse hotel- en restaurant
kringen. Deze protesteren, dat nut de
export van tienduizend Engelse koks
naar Frankrijk er in Albion praktisch
niemand meeT over zou zijn om de
tradities van de Engelse keuken hoog
te houden. En dat zou volgens hen
fataal zijn. De Engelsman, op zoek
naar zijn fish and chips (de eeuwige
aebakken vis met patate frite), of op
mcht naar zijn miniatuur portie „Ar
gentijns bevroren" braadlap met wa
terachtige kool en aardappelen-zonder-
zout, zou op zijn achterste benen gaan
staan, indien men hem een of andere
Ingewikkeld uitziende, met uien en
kruiden bewerkte Franse schotel zou
voorzetten. Over de gevoelens van de
Parijzenaar, die eventueel aan de ge-
wapend-betonnen puddingcreaties van
de gemiddelde Engelse kok overge
leverd zou worden, wordt aan deze
zijde van het Kanaal niet gerept
CITER, die van het begin tot het
eind door de nieuwe Engelse spion-
nagefilm „The Third Man" speelt, heeft
een stormloop op de Londense muziek
winkels verwekt. Iedereen wil een ci
ter hebben of er een cadeau geven met
Kerstmis. Op de jaarlijkse Film Show
was de uit Wenen geïmporteerde An
ton Karas, de man die de citer in de
film speelt, een grotere attractie dan
de speciaal uit Hollywood overgevlogen
sterren. De gramofoonplaten van de
citermuziek uit „The Third Man" wor
den dagelijks bij tienduizenden ver
kocht en kunnen niet snel genoeg ge
maakt worden. Meneer Karas is inmid
dels weer terug naar Wenen, waar
film-directeur Carol Reed hem ontdekt
had in een café. Hij hield niet van Lon
den. ondanks alle eerbetoon. Hij was
in het bijzonder tegen de filmwereld
gekant, ondanks het stevige salaris,
dat hij ontvangen heeft, en prefereert
een rustig leven aan de mooie rode
Donau. De film in kwestie, een realis
tisch spionnagedrama, is een permanent
uitverkocht succes. De climax aan het
eind is een sensationele mensenjacht
door de ondergrondse riolen van het
na-oorlogse verlopen en corrupte We
nen.
r\E VOLGENDE zeldzame briefwisse-
ling in de koude oorlog tussen de
93-jarige aartssocialist George Bernard
Shaw en de oerconservatief Winston
Churchill is zojuist bekend geworden.
Ter gelegenheid van de première van
zijn nieuwste toneelstuk zond de schrij
ver twee vrijkaartjes naar Churchill
met het venijnige briefje: „Voor de
première, één kaartje voor u zelf en
één voor een vriend, als u er tenminste
een heeft".
Prompt ging er een briefje terug van
Churchill: „Hartelijk dank voor de vrij
kaartjes. Ben verhinderd de première
bij te wonen, maar zal met genoegen
de tweede avond aanwezig zijn, als u
er tenminste een heeft".
Het stuk heeft inmiddels maar drie
weken gelopen en bleek een fiasco!
Naar de Nederlands-Indische Bond
van ex-krijgsgevangenen en -geïnter
neerden mededeelt, zal H. M. de Ko
ningin de herdenkingsplechtigheid
voor de gevallenen in de strijd tegen
Japan op Zaterdag 10 December in de
Grote Kerk te Den Haag bijwonen.
Nafinnaai probleem of politiek gehaspel?
(Van onze Brusselse correspondent)
yoOR DE KONINGSKWESTIE MOET OP HET OGENBLIK in Belgie alles
wijken. De toch al zorgelijke economische toestand gaat zienderogen ach
teruit, de uitvoercijfers lopen terug, de werkloosheid stijgt van week tot week.
het leven wordt met sprongen duurderMaar de Belgen blijven vechten
over de Koningskwestie. Het lijkt wel of zy zich daaraan hebben vastgebe
ten en niet meer los kunnen komen. Dat de Koning nog de arbiter is, die
boven de partijen staat, gelooft wel niemand meer, die op grond van de feiten
oordeelt. Is trouwens de Koningskwestie nog een nationale kwestie? Of is
zij bezig onderdeel te worden van de kronkelingen der partijpolitiek? Links
en rechts gaan elkaar steeds feller te lijf, waarbij de liberalen een enigszins
wankele tussenpositie innemen, maar ten slotte met hun stemmen toch de
doorslag moeten geven. ,>De Zandbank" noemen him tegenstanders hen sma
lend.
ning dat Koning Leopold III weer zijn
grondwettelijke macht moet gaan uit
oefenen wil deze afgevaardigde toe
voegen: vraag II: Zflt gij van mening
dat Koning Leopold III weg moet gaan
en dat in de troonsopvolging overeen
komstig de grondwet wordt voorzien?
In antwoord hierop zouden de Belgen
slechts één hokje zwart moeten ma
ken d.w.z. of dat voor vraag I of dat
voor vraag II.
Komt dit voorstel, dat de steun
heeft van vele liberale medestanders
van de heer Kronacker, er door, dan
moet het ontwerp weer terug naar de
Senaat. Maar of men nu één of twee
vragen krijgt voorgelegd, het ziet er
niet naar uit, dat de volksraadple
ging nog dit jaar plaats vindt. Want
Kerstmis is in aantocht, het tijdperk
van de' „trève des confisiers", ofwel
„het koekebakkersbestand". Deze be
langrijke lieden zullen met hun kos
telijke koek- en suikerwaren voor een
korte episode het wrange smaakje op
de Belgische nationale tongen moeten
wegwerken.
j\^EN KENT het liberale standpunt.
Nadat de socialisten niet bereid
waren in de koningskwestie een duim
breed te wijken, hebben de liberalen,
In ruil voor zeven van de vijftien mi
nisterportefeuilles hun medewerking
aan deze regeringscombinatie gege
ven, op voorwaarde, dat zij zich, in
dien er naar hun zin geen nationale
oplossing voor de koningskwestie zou
worden gevonden, te allen tijde zou
den kunnen terugtrekken. Wat die
nationale oplossing is, daarover Is men
het in liberale kring blijkbaar tot op
deze dag nog niet eens.
Eerst leek alles glad te gaan. Na
dat de Koning zich bereid had ver
klaard zich terug te trekken indien
niet minstens 55 procent der uit te
brengen geldige stemmen zich voor
zijn terugkeer verklaarden, konden de
Katholieken de instemming der libe
rale ministers verkrijgen voor het
wetsontwerp der volksraadpleging.
Gewapend hiermede ging men naar
de Senaat, waar de regering, ondanks
de socialistische amendementen (die
alle werden verworpen, de goedkeu
ring voor het ontwerp kon verkrijgen.
Zes liberalen stemden tegen, zeven
tien ervoor. Wat nog niet betekent,
dat die zeventien ook voor de terug
keer van de Koning zyn. Maar er moet
toch een einde komen aan deze kwes
tie, een andere weg is er niet, en het
feit, dat de liberalen weer in de re
gering zitten en het politieke (maar
vooral het economische) schuitje In
de richting kunnen drijven, die zij wil
len, heeft natuurlijk grote voordelen
Zodat, gelijk de inmiddels tot voor
zitter van de Senaat gekozen liberaal,
de heer Gillon, verklaarde, men het
minste kwaad heeft gekozen, en de
volksraadpleging goedkeurde.
Politieke vertraging.
Toen moest het ontwerp voor de
volksraadpleging naar de Kamer. De
regering had berekend, dat als alles
goed ging, de Kamer en de Kamer
commissie vlug werkten, de volks
raadpleging vóór Kerstmis kon plaats
vinden. Maaralles gaat niet goed
Het begon al direct bfl de opening
van de Kamerzitting op 8 November,
met een vinnig debat tussen de oude,
maar ondanks zijn hoge leeftijd nog
zeer strijdvaardige „Camilleke", de
socialistische oud-minister en oud
burgemeester van Antwerpen, Camil
le Huysmans en zijn Katholieke te
genstander, eveneens oud-burgemees
ter van Antwerpen en oud-minister,
de heer Van Cauwelaert, thans Ka
merpresident. De socialisten gooiden
het plotseling over een nieuwe boeg
Zy verzochten het ontwerp over de
volksraadpleging vóórdat het naar de
Kamercommissie ging door te sturen
naar de Raad van State, die eerst
moest uitmaken of het wel grondwet
tig was. Dat zou natuurlijk een flinke
vertraging met zich hebben gebracht,
terwyl de socialisten op deze wijze
wellicht ook een wig konden dryven
tussen Katholieken en liberalen.
De toeleg mislukte echter. De heer
Van Cauwelaert, zelf doorkneed in
het politieke spel, weigerde en stelde
aanstonds de kwestie van vertrouwen
De liberalen durfden het niet op een
crisis te laten aankomen. Zo won de
heer Van Cauwelaert de eerste ronde
en het ontwerp voor de volksraadple
ging ging naar de Kamercommissie,
die nu moet uitmaken, of het wel of
niet naar de Raad van State zal wor
den gezonden. Aangezien daar van de
23 leden 11 C.V.P.-ers zijn, komt het
vooral op de stemmen van de liberalen
aan.
Nu zyn de liberalen zelf verdeeld.
De lijn loopt merkwaardig genoeg
enigszins parellel met die van de taal
grens. Brusselaars en Walen zfln me
rendeels tegen Leopolds terugkeer, de
liberale Vlamingen er voor.
Aangezien de liberale Vlaming in
de Commissie al verklaard heeft te
gen de doorzending van het ontwerp
naar de Raad van State te zijn en de
communist in de commissie zich heeft
teruggetrokken maakt het socialis
tisch voorstel weinig kans. Toch ziet
het er niet naar uit dat de Kamer
even mak zal zijn als de Senaat.
Een liberaal amendement.
Want ook de liberalen zijn met een
amendement gekomen. De voorstan
ders van een terugkeer van de Ko
ning hebben n.l. de laatste tijd ge
tracht het zo voor te stellen alsof alle
tegenstanders van die terugkeer over
tuigde republikeinen zijn die snakken
naar het overboord gooien van de dy
nastie en de revolutie.
Deze bewering moet volgens
oud-minster Kronacker een toch
reeds verwarde toestand nog ver
warder maken en zou velen die be
zwaar hebben tegen de persoon van
Leopold III er toe kunnen brengen
toch voor diens terugkeer te stemmen
Vandaar het amendement van deze
liberale afgevaardigde die nu de Bel
gen bij de a.s. volksraadpleging niet
één maar twee vragen wil voorleggen.
Aan vraag 1 luidend: Zyt gjj van me-
Peter Cheyney: Een vrouw ziet
nergens tegenop. - A. W. Bruna
Utrecht-Antwerpen.
In de serie: Het Boek van de Maand
is bfl A. W. Bruna een nieuw maaksel
verschenen van de hand van Peter
Cheyney onder de titel: Een vrouw
ziet nergens tegen op. Een detective
roman, die ontegenzeglijk niet van
spanning is ontbloot, maar die tege
lijk zo plat en ruw is geschreven en
een laag-bfl-de-grondse erotiek ten
toon spreidt, dat men zich in verba
zing afvraagt, hoe het mogelijk is, dai
er nog lieden gevonden kunnen wor
den, die bereid ifln voor een dergelijk
product enkele guldens neer te tellen.
Als een John Dos Passos, een James
Cain, een Damon Runyon de dingen
by hun naam noemen, blijven dit uitin
gen van de moderne Amerikaanse li
teratuur. Als Cheyney het doet, is 't
resultaat een bloederig verhaal vol on
nodige ruwheid, dat met literatuur
niets van doen heeft en dat alleen
maar afkeuring verdient. Men behoeft
werkelijk? geen puritein te zfln, om te
beseffen, dat dit product alleen maar
verkeerde gevoelens kan kweken. De
vertaler moge bedenken, dat het aan
voelen van het Amerikaanse „slang"
nog wel iets anderB vereist dan wat
schoolse kennis van Engels. Wellicht
zal hij zich dan in het vervolg van een
tweede experiment laten weerhouden.
Havank: De Schaduw contra drie
dartele doodgravers.
Men kan zich gemakkelijk Indenken,
dat er mlllioenen zyn, die niets moeten
hebben van de drieste avonturen van
Hoofdinspecteur Charles Carller alias
De Schaduw en zijn vriend, commis
saris Sivère. Anderzijds zijn er mil-
lloenen, die de boeken van Havank ver
slinden. En dezulken kunnen wij geen
ongelijk geven. Havank verstaat de
kunst van vertellen, evengoed en in
somige opzichten beter dan zfln bui
tenlandse broeders-in-het-vak. Zijn
boeken zfln fris en origineel. Hfl heeft
een eigen stijl en weet de spanning
tot de gewenste hoogte op te voeren
Ook in dit nieuwe boek: „Drie dartele
doodgravers", uitgegeven als Boek-
van-de-maand bfl A. W. Bruna te
Utrecht en Antwerpen, is de, met hu
mor gekruide spanning niet van dé
lucht. Voor de liefhebbers van detec
tiveromans het neusje van de zalm.
Karin Boye: Kallocaïne. - N.V.
Leldschs Uitgeversmaatschappij,
Leiden.
Karin Boye heeft naast gedichten,
enkele merkwaardige romans geschre
ven. De godsdienstige crisis, die zfl
zelf doormaakte, beschreef ze met ver
bijsterende eerlijkheid in haar boek:
Crisis, dat doet denken aan Carry van
Bruggens werk. En thans verscheen
bfl de Leidse uitgeversmaatschappij te
Leiden van haar hand de fantastische
roman: Kallocaïne. Als een vergelij
king op haar plaats is, zouden wij die
willen trekken met Kafka's oeuvre.
Nuchter en zakelijk schildert Karin
Boye ons het leven van de toekomst.
Zfl gaf haar werk dan ook de onder
titel: Roman van de één-en-twintigste
eeuw. Heel de somberheid, heel de be
klemmende spanning, die haar eigen
wezen heeft beheerst (In 1941 maakte
zfl een einde aan haar leven) heeft
Karin Boye neergelegd in dit Kallo
caïne. Er spreekt nergens opgewekt
held uit dit werk, nergens levens
vreugde.
In de toekomstige eeuw zal er voor
levensvreugde geen plaat3 meer zfln.
Doch anderzijds getuigt het boek ook
niet van angst voor wat komen gaat.
Natuurlijk spreekt de schrijfster
slechts fantasieën uit, zoals ook H. G.
Wells dat doet, maar zfl weet haar
impressies weer te geven op een niets
ontziende manier, die een beklemming
op de lezer legt, welke hem niet meer
loslaat. In de vertaling van Dr. A. Z.
van 't Hoff Stolk Huisman zal Kallo
caïne in Nederland zeker de plaats
innemen, die het door zfln grote kwali
teiten verdient.
P. Verhoog: Ontdekker en
Admiraal.
Toen ln 1947 bfl De Boer in Amster
dam het werkje Guanahani again van
de hand van Piet Verhoog verscheen
met als ondertitel The landfall of Co
lumbus ln 1492, stond het voor ieder
kenner van Nederlands literatuur over
de zee en zfl die haar bevaren vast,
dat dit slechts een Inleiding zou zfln
op meer omvattender werk. Dit ver
moeden werd bewaarheid. Bfl de C.V.
Uitgeverij v.h. C. de Boer Jr. te Am
sterdam/Den Helder is verschenen
het boek Ontdekker en Admiraal, van
de hand van diezelfde Piet Verhoog,
gezagvoerder bij de Holland-Amerika-
Hjn en één onzer prominente zee-
'chrijvers. Wfl aarzelen niet, dit boek
belangrijk te noemen. Het getuigt van
een beheersing der stof. die slechts
door diepgaande studie kan zfln ver-
kegen. Het heeft een frisse stijl, dia
het lezen van deze kroniek allerminst
tot een dorre bezigheid maakt. Het ls
keurig verzorgd In i :n fraaie band
van en verlucht door Wlm van de
Walle. Maar bovenal ls deze kroniek
zo aantrekkelijk, omdat Verhoog zfln
eigen mening heeft, een mening, die
hij allerminst onder stoelen of ban
ken steekt. Verhoog houdt niet van
gezwam ln de ruimte. Hij geeft zfln
opinie en blijft daarbij en heel duide
lijk weet hfl aan te tonen, dat veel,
ontzaglijk veel van wat tot nu toe
over Crlstóba! Colón werd gepubli
ceerd óf berust op gissingen of op
verkeerde gevolgtrekkingen, een an
der deel op bewuste verdraaiing van
de waarheid en een deel eenvoudig
baarlijke nonsens ls. De geleerde he
ren, die een en ander te boek stelden,
ten spflt. Verhoog is zeeman en het
valt dan ook niet te verwonderen, dat
bfl Columbus met het oog van een
zeeman beziet. Uit zfln boek spreekt
de bewondering voor de man, die het
in de vijftiende eeuw bestond, zich te
storten in een avontuur, dat gelijk
stond met een reis naar de maan ln
onze dagen. De man, die zich liet lel
den door zfl kennis en door zfln „in
stinct". De man, die veel teleurstellin
gen ondervond, maar ze alle te boven
wist te komen.
Ontdekker en Admiraal werd, zoals
Verhoog in zfln proloog zegt, een
boek, geschreven met het doel de ge
middelde leek nog eens een beeld te
geven van de periode uit Columbus'
leven over de periode van zfln rei
zen, dus van 14911506, toen Colón
stierf. Dat doel heeft de schrijver ten
volle bereikt. Wfl zeiden het reeds
eerder: Ieder Nederlander heeft wel
wat zout water in zfln bloed. Ieder Ne
derlander zou daarom dit boek moe
ten bezitten of tenminste het gelezen
hebben.
„Toen ik in het orgaan van de Reis-
vereniging had gelzen, dat de „Indra-
poera" dezer dagen een achtdaagse
reis naar Denemarken gaat maken,
waarbfl de passagiers-accomodatte van
het schip f 200 per persoon ter be
schikking wordt gesteld van leden der
Reisvereniglng, kwam ik zé ontzettend
In extase, dat Ik er 's nachts van
droomde, maar 's morgens tot nuch
tere waarheid kwam, dat ik toch niet
mee kon gaan, daar f 200 voor mij een
kapitaal is. Ik ben zelf drie jaar gele
den alt Indonesië gerepatrieerd, heb in
deze periode mijn ouders verloren door
de gevolgen van de oorlog en zorg nu
voor mijzelf".
Dit stond te lezen in een brief, wel
ke Kpt. Jibben, die vorige week af
scheid nam als gezagvoerder bfl de
Kon Rotterdamsche Lloyd, na zfln
laatste aankomst met het m.s. „Indra-
ooera" ontving De ondertekening van
de brief luidde „Indrapoera". Het
schrijven bleek afkomstig van een Am
sterdams kantoormeisje, dat vol
gens het bijgesloten geboortekaartje
op 13 September 1926. op de Indische
Oceaan, op 11 5' N.B. en 57 0' O.L., aan
boord van het m.s. „Indrapoera", op
weg naar Batavia werd geboren en.
met de toenmalige gezagvoerder van
het schip Kapt. W J Boon. als neetoom.
Indrapoera" werd gedoopt. De. blij
kens ingesloten foto, charmante 23-ja-
rige Indrapoera. die haar gelijknamig
..geboorteschip" sindsdiens niet meer
heeft gezien, vraagt dan verder in haar
brief, of het voor haar misschien mo
gelijk ls, de reis als werkend passagier
mee te maken ofschoon zfl zo verstan
dig is te begrijpen, „dat f 200 ln zo
korte tfld niet zo gauw is verdiend".
Maar ze is er zó vol van, dat ze niet
nalaten kan, te schrijven, want: „Dit
betekent voor mij een herinnering, t.w.,
dat mijn ouders zoveel jaren terug Mk
een reis op dit schip maakten; en het
is toch per slot van rekening mfln
geboortebodem".
Kapt. Jibben heeft Indrapoera's brief
aan de directie van de Kon. Rotterdam
sche Lloyd gegeven en deze heeft haar
terstond doen weten, het in dit geval
op prijs te zullen stellen gedurende de
ze rondreis „Indrapoera" op de „Indra
poera" als gast van de Lloyd te mo
gen beschouwen. Reeds de volgend»
morgen was er een telefoontje uit Am
sterdam: „U spreekt met „Indrapoera".
rk heb een gat in de lucht gesprongen!
Uw brief heb ik aan mfln baas laten
lezen en hfl gaf mfl direct vacantleom
mee te kunnen gaan".
„Om de herinnering zo echt mogelijk
te doen zijn, heeft de directie van d»
Lloyd ook de reeds vele jaren lang ge
pensioneerde .peetoom" van „Indrapoe
ra" le in Den Haag woonachtige oud
gezagvoerder Kapt, Boon. wiens pete
kind hem na haar geboorte nimmer
meer ontmoette en hem reeds lang
'verleden waande voor dit reisje uit
genodigd En ook de krasse 78-jarige
heer Boon heeft de invitatie dankbaar
aanvaard. Wat zal er op de „Indrapoe
ra" worden gepraat!