Stad en Omgeving.
AGENDA
De wereld heeft geen wachtkamer
Metvacantie naar Groot-Brittannie
Ir.Tuynman behandeldeagrarische
problemen
Dr De Smet sprak over geestelijke
gezondheidszorg
Opname van geesteszieken in St Willibrordus-
stichting verdrievoudigd
Lezi ng over
oud Amsterdam
Gemeentebegroting
voor 1950
Van wie zijn deze fietsen
Geopende ijsbanen
Uitspraak tezen Pronk en
Evers
De nieuwe avonturen van Pim, Pam en Pom I CoÖpCT
Een stem in de woestijn
Maurits Dekkers stuk
Cum laude geslaagd
werd goed verto'kt
Interessante avond van Genootschap
Nederland—Engeland
Grote plannen
Interessante lezing voor Hollandse Maatschappij
van Landbouw
Verkeersongeluk
Burgerlijke Stand
Be'ang rijke lezi
Schermerhoi
Vervolg Stadsnh
Alkmaarders hand
in bonnen
I
DONDERDAG 26 JANUARI 1950
Dr. J. P. de Smet, geneesheer-directeur van de St. Willibrordusstichting
te Heiloo, hield gisteravond in de Trouwzaal van het Stadhuis te Alkmaar
een zeer belangwekkende lezing over het werk van de Stichting voor Gees
telijke Volksgezondheid in Noord-Holland. Vele burgemeesters van omlig"
gende gemeenten, onderwijzers, artsen en jeugdleiders woonden deze voor
lichtingsvergadering bij.
Dr. De Smet ontpopte zich ais een zeer verdienstelijk spreker, die op voor
leder begrijpelijke wijze over zijn ervaringen als psychiater en het belang
van een instelling als de Stichting voor Geestelijke Volksgezondheid sprak.'
De voorzitter van de Stichting, de
heer M. Fernhout, gaf een kort his
torisch overzicht. Vóór de oorlog was
er reeds een instelling, die de geeste
lijke volksgezondheid behartigde. Zi)
kon zich echter niet ten volle ont
plooien en ging daarom later een fu
sie aan met het Medisch Opvoedkun
dig Bureau. Door de gereorganiseer
de vereniging zijn consultatiebureaus
voor voor- en nazorg ten behoeve van
geesteszieken gesticht. Dit gebeurde
in Noord-Holland onder meer in Alk
maar, Den Helder, Hoorn, Purmerenu
en Zaandam. Hier droeg men zorg
voor dertienhonderd gevallen. In Alk
maar zal daarnaast een psychotech
niscb bureau komen, dat zich zal be
lasten met de school- en beroeps
keuze. Spreker wees er met klem op
dat de geestelijke volksgezondheid
zeker van even groot belang is als de
lichamelijke.
Dr. de Smet gaf In zijn lezing een
overzicht van de groei van de zorg
voor geestelijk gestoorden. Deze zorg
stamt eigenlijk pas uit de laatste tijd
Een eeuw geleden zag men in een
geesteszieke iemand, die door de dui
vel bezeten was en die, omdat hij ge
vaarlijk was, zo snel mogelijk achter
de tralies moest worden gesloten. Hij
mocht hoogstens dienen voor vermaak
van het publiek. Dit duurde tot Pinei
en Conolly aan het licht brachten, dat
krankzinnigen zieken waren en dus
recht hadden op hulp. Men moest hen
trachten te genezen. Het duurde zeer
lang voor de theorie van deze geleer
den aanvaard werd. Eerst vyf-en
twintig jaar geleden kreeg men een
dieper inzicht in het gedrag en de
reactiewijze van de patiënten. Dr. Si
mon onderscheidde twee verschijnse
len: de primaire verschijnselen, die on
afhankelijk bij de ziekte behoren, zo
als hallucinaties en daarnaast de se
condaire als onrust, vernielzucht etc
Deze twee verschijnselen behoren niet
onafscheidelijk bij elkaar, doch ze wor
den gekweekt in het milieu waar de
patiënt uit voort komt. Een zeer las-
stig probleem vormt de plaatsing van
genezen patënten in de maatschappij
Dit gaat in de regel alleen dan goed,
als het milieu waar de patiënt te
recht komt, normaal is en de mensen
waarmede hij in aanraking komt, op
de juiste wijze reageren. De behoefte
om de ontslagen patiënt in de nor
male samenleving bij te staan leidat
tot oprichting van de geestelijke na
zorg.
Angstwekkende cijfers.
Tegelijkertijd met de ontwikkelings
gang van de verpleging en verzorging
vond men nieuwe behandelingsmetho
den, aldus ging dr. De Smet voort
Men paste slaapkuren en shockkuren
toe en thans kunnen zestig tot zeven-
Gisteravond hield de Maatschappij
tot Nut van 't Algemeen haar derdi
voordrachtsavond in de kleine, goeo
bezette zaal van de Harmonie Ditmaa
zou de heer Van 't rtoff uit 's-Graven
hage een lezing houden over Oud Am
sterdam. Nadat de voorzitter van de
afdeling Alkmaar van de Mij lot Nut
van het Algemeen, de heer J. J. Fe
rtnga, een openingswoord had gespro
ken, kreeg de heer Van 't Hoff het
woord. Hij verhaal ie de geschiedenis
van onze hoofdstad tijdens de diverst
stadhouders, regeringen en oorlogen
en vertelde over de handel en de nij
verheid. De voornaamste handel voor
Amsterdam was de Oostzeehandel
maar ook de haringvangst en walvis
vaart waren zeer belangrijk. Hierna
gaf hij een overzicht van het ontstaan
van onze hoofdstad De plaats werd
gesticht aan de Amstel. Omstreeks
14251450 vond een belangrijke uit
breiding plaats, waarbij de singel met
omgeving tcrt stand wam. Ook aan t
einde van de 16e begin 17e eeuw werd
de stad belangrijk uitgebreid. Amster
dam groeide gestadig en in 1680 had
het de vorm van een halve maan er
was tot aan het IJ volgebouwd. Pas
veel later, in de 19e en 20e eeuw
werd het stadsgedeelte aan de andere
zijde van het IJ gebouwd en werden
de buitenwijken uitgebreid. Hierna
werden lichtbeelden vertoond, waarbti
de heer Van 't Hoff de explicatie gaf
We zagen de gestadige groei van de
stad door middel van maquettes, waar
op in het begin nog ieder huisje aan
gegeven stond. Tot slot toonde spreke)
een plaat van het moderne Amsterdan
en we konden constateren dat er we'
Zeer veel veranderd is. Hierna zagei
we tal van torens en vestingwerkei
in welke bouw Hendrik de K>yser e:
Jacob van Campen een groot aandee
hadden. Tot slot vóói de pauze zagei
we de kerken. Na de pauze werdei
alle soorten gevels getoond en hooi
den we de namen van bouwmeester-
en tal van aardige bijzonderheden.
De heer Feringa "tankte tot slot d
heer Van 't Hoff voor zijn historisch
overzicht. Het was een interessante en
leerzame avond.
tig procent van de opgenomen zieken,
hierbjj de zwaarste gevallen inbegre
pen, na enige tijd ontslagen worden
waardoor de nazorgverenigingen van
enorme betekenis worden. Het is ech
ter gebleken, dat, ondanks de genees
methodes, de inrichtingen niet leeg
lopen: het omgekeerde is waar. In
Heiloo is de opname in de laatste vijf
tien jaar verdrievoudigd. Vóór de oor
log was er een jaarlijkse landelijk»
toename van 300 tot 400 patiënten
Na de oorlog steeg dit cijfer tot 800—
900. Daar de ruimte voor opname be
perkt was, werden de patiënten eerst
grondig onderzocht en zo ontstond de
voorzorg.
De oorzaak.
Bij het verdiepen van het inzicht in
deze mat -ie kwam men tot een zee»
belangr:ike ontdekking: Vaak noes
ten de oorzaken van de geestesstoor
nissen niet gezocht worden in de
moeilijke omstandigheden waarondei
de patiënt verkeerde, maar in de
feugd. zelfs in de prilste kinderlaren
Men moest de oorzaak dus zoeken in
het gezin. Het werd dus zaak de kin
deren zo spoedig mogelijk op te van
gen, om te voorkomen, dat zij op la
tere leeftijd derailleren. Dit is het
terrein van het Medisch Onvoodkun-
dig Bureau. Hier wordt het kind geob
serveerd, waardoor men tracht de
oorzaak on te snoren. Tegelijkertijd
vertakt het bureau zich naar het ge
zin: psychiatrisch en psychologisch ge
schoolde maatschappelijke werksters
lichten de gezinsleden in en behande
len deze desnoods.
Een derde facet van de geestelijke
vo'ksgezondheld is de nazorg voor de
B.I .O.-kinderen. Hoe belangrijk dit
probleem fS begrijpt men als men weet
dat twee-en-een-half procent van d<-
bevo'king. dus 250 000 m»nsen. zwak
zinnig is. De nazorg voor dit soort kin
deren moet beginnen als ze van di
B.L.O.school komen. Ook het bestaan
van bureaux voor schoot- en beroeps
keuze, is belangrijk. ZH kunnen voor
komen, dat mensen on een piaats te
werk gesteld worden wa-r zij het op
de duur niet kunnen vothonden. het
geen nadelig is voor hun geestesge
stetdheid.
Dr. De Smet zeide ten slotte te ho
nen, dat ieder doordrongen zou wor
den van het enorme belang van het
werk van de Stichting voor Geeste
lijke Vo'krgezondh-'d en d->f ieder zhn
voPe steun aan deze instelling zou
witlen geven.
Tot slot van de vergadering werden
nog een groot aantal vragen gesteld
waarbij één van de dames, die werk
zaam is bij d? vóór- en nazorg, meer
medewerking vroeg van het bedrfjfs
'even voor wat betreft de opname van
ontslagen patiënten.
MARINEMANNEN OP DE
THUISREIS.
Aan boord van Hr. Ms. torpedoboot-
iager „Van Galen", die Maandaa te Den
Helder wordt verwacht, bevinden zich
twee stadgenoten t.w. maj. elec. mont
F Blondel. Papiermo'enstrat 14. Alk
maar. stoker 2e kl R. de Jong, Ach
terwezel 30, Alkmaar.
VOLKSHUISVESTING
De voor de gemeente komende lasten voor
zover de woningbouw na 1945 met steun van
het Rijk plaats vindt zijn betrekkelijk gering
en worden beperkt tot een storting in de voor
de nieuwgebouwde woningcomplexen te vor
men reserve-tondsen, welke zeven procent van
d* jaarhuur bedraagt. Deze storting kan door
u'e minister van Wederopbouw op 15 pet. wor
den bepaald.
Voor de financiering van deze woningbouw
heeft de gemeente de benodigde gelden ge
lt-end tegen 3 1/4 pet. en ze weer uitgeleend
aan de woningbouwverenigingen tegen 4 pet.
v.at voor deze verenigingen niet bezwaarlijk
is omdat de rijksbijdrage in de exploitatie
kosten op dit percentage is gebaseerd. B. en
W. achten het niet wenselijk, dat de gemeente
de hieruit voor. komende baten ten eigen be
hoeve aanwendt. Zij hebben daarom besloten
posten in te stellen ter reservering van dè
rente-winst met de bedoeling de gereserveerde
gelden te zijner tijd te besteden in het belang
der volkshuisvesting. De financiële gevolgen
vun het besluit tot bouwen van 96 wonin
gen voor gedemobiliseerden en anderen die
een woning behoeven zijD nog niet in de be
groting verwerkt. Een eventueel exploitatie
tekort zal eerst op de dienst 1951 drukken en
de mogelijkheid is niet uitgesloten, dat dit
tekort dooi alsnog te verlenen rijkssteun be
langrijk gereduceerd wordt of wellicht zelfs
wordt opgeheven.
Er zijn enige besparingen op bet bureau voor
Huisvesting, daarop 1 Maart de personeels
bezetting met één man wórdt verminderd.
OPENBARE WERKEN
Het onderhoud van straten, wegen, bruggen
en andere werken vraagt niet meer dan bet
vorig jaar. Het onderbouds-programma zal
dit jaar geheel worden ui'gevoerd, aangezien
men niet meer afhankelijk is van de goed-
kf uring van het Rijk en er gaandeweg geen
moeilijkheden meer zijn wat betreft de mate
rialen en de werkkrachten. De opslag-percen
tages der onderhoudswerken moeten in ver
hand met het bedrijf van gemeente-werken
wat worden verhoogd. Het exploitatie-tekort
van het plantsoenbedrijf kan met een bedrag
van f 96.536,- op het zelfde peil genouden
worden als het vorige jaar. Belangrijk hoger is
Let tekort van het bedrijf van gemeente-werken
namelijk f 200.397,— tegen f 106.214,— in
1949. De oorzaak is hoofdzakelijk gelegen
in de stijging der personeelslasten (f 14.500,-)
en de f 7000,— rente en afschrijving van de
twee nieuw aangeschafte rol'rommei-auto's.
Voor openbare werken wordt in totaal
842.818,65 geraamd. Door de opbrengst van
\erschillende belangrijke retributies kan de op
de begroting drukkende last tot f 318.949,61
teruggebracht worden. Precario-rechten en
staangelden brengen f 58-000,- op, begrafe
nisrechten en andere retributie-heffingen
t 38.150,—de belasting voor omgebouwde
en gebouwde eigendommen (straatbelasting)
t 152.000,—; de beerputten- en tonnenbelas-
ting f 74.500,-; de retributie der liehtbcdrijven
f 121.300,—; de subsidie voor de kaasmarkt
131.200,- en de bijdragen voor wegen en
andere openbare werken op f21.400,- Het
grote tekort van het bedrijf van gemeente
werken zal zo toenemen, dat aan de invoe
ring van een huisvuilbe'asting op de duur
niet zal zijn te ontkomen. De meest geschikte
gelegenheid daarvoor is het gereedkomen van
de modernisering van de ophaaldienst.
DE KAASMARKT
De instandhouding van de kaasmarkt kost
de gemeente jaarlKk* een groot financieel of
fer. Da gemeente kan daarom een bijdrage van
het Rijk of van de bedriifsorgani'atïes
daarom niet missen. B. en W. zullen
er toe medewerken, dat het niet slechts
plaatselijk, doch reeds erkend nationale belang
van het voortbestaan van de kaasmarkt de
betrokken instanties zal bewegen de subsi
diëring te handhaven.
Bij suppletoire begroting wordt voor open
bare werken f 303 000.- geraadm voor de ver
betering van sriaten en de vernieuwing van
beschoeiingen en waJmuren, f 140.000,- vooi
de verbouwing van de stads-tlmmerwerf en de
uitbreiding van loodsen. Voor de genmente-
reiniging f 102.500,- voor dé verdere moder
nisering van de vuilnis-ophaaldienst en
f 15.000,— voor de mede daardoor nodige ver
bouwing van dienstgebouwen.
Ei is niets geraamd voor de verbetering
van het Stationsplein ten behoeve van het
auto- en au'obus-verkeer, omdat de Neder
landse Spoorwegen hebben medegedeeld,
zij voorlopig geen financiële medewerking aan
hef verbeteringsplan kunnen verlenen. De on
derhandelingen daarover zijn nog gaande, maar
zii hebben een moeizaam verloop.
Aan het politiebureau zijn inlich
tingen te bekomen omtrent 5 heren- en
2 damesfietsen, die in de gemeente
door de politie gevonden zijn.
(Ontleend aan onze Advertentie-rubriek)
DONDERDAG
Harmonie Theater, 8 uur: Het mysterie
van Tanger (14 jaar); Victoria Theater,
8 uur: Paniek in een warenhuis (14
jaar onder geleide); Cinema Americain.
8 uur: Vijf op de huwelijksreis (tot 14
jaar o g.); A.B.T, 8 uur: Muzikale
scherpschutters.
Wapen van Heemskerk, 7.45 uur: De
heer H. J. Doppen spreekt over „Zelf
standige handel of coöperatie". Gul
den Vlies, 8 uur: Henriëtte Davids in:
,,'t Is niet gewoon meer".
VRIJDAG
Harmonie Theater: „Toch schijnt de
zon". Alle leeftijden (tot 14 jr. o.g.)
Vrijdag 8 uur, Zaterdag 7 en 9,30 uur,
Zondag 2, 4,30, 7 en 9,30 uur.
Victoria Theater: „De grote Leugen".
(Leeftijd 18 jr.) Vrijdag 8 uur. Zaterdag
7 en 9 30 u., Zondag 2, 4,30. 7 en 9,30 u
Cinema Americain: „De Slangenkuil"
(boven 18 jr.) Vrijdag 8 u„ Zaterdag 7
en 9,30 uur, Zondag 2, 4,30, 7 en 9.30 u
Alkm. Bioscoop Theater: „De st-ljd in
het Rotsgebergte" (boven 14 jr.) Vrij
dag en Zaterdag 8 uur, Zondag 2, 5 en
8 uur.
Wapen van Heemskerk: 8 uur Buurt
vereniging „De Buitenkant", toneel- en
zangavond.
De Ijsbaan In Heiloo zal vanmiddag
voor iedereen geopend zijn. De baan is
hedenavond verlicht en verkeert in
uitstekende conditie. Zoals bekend zijn
ook de banen in Bergen en Schoorl ge
opend.
De kantonrechter deed hedenmorgen
uitspraak in de zaak tegen de bekende
wielrijders Pronk en Evers, die op 28
October op de Helderse weg in ootsing
met een postauto waren gekomen,
waardoor Evers zwaar lichamelijk let
sel had opgelopen. Wij hebben van de
behandeling van deze zaak uitvoerig
melding gemaakt in ons nummer van
Vrijdag 20 Januari. De kantonrechter
veroordeelde hedenmorgen de renners
Pronk en Evers beiden tot 6.— boete
subs, drie dagen hechtenis, conform de
eis.
79. Prinses Knagelijntje is weer voor
haar kaptafel gaan zitten. Zij piekert
over de woorden van het liedje, dat zij
zojuist gehoord heeft. Wie heeft dat
liedje gezongen? Zij heeft een blik
buiten de tent geworpen, maar de
schildwachten staan roerloos en doen
geen mond open. Dus die zijn het niet.
Maar wie is het dan wel? Knageli.intje
hoeft niet lang op een antwoord te
wachten. Plotseling begint de tafel te
bewegen. En voor het prinsesje goed
en wel beseft, wat er aan de hand ij,
komt Pim uit de vloer te voorschijn.
„Daar ben ik weer", roept hij opge.
wekt. „Je ziet het. we laten je niet in
de steek!" „Hoe is het mogelijk?" roept
prinses Knagelijntje uit. „Hoe kom je
hier?" „Oh, dat is heel gemakkelijk",
antwoordt Pim. „Ik heb een holletje
gegraven.
Onze oud-stadgenoot de heèr J. G
Schwantje slaagde te Amsterdam voor
het examen van candidaat in de medi
cijnen 'Cum laude) aan de Gemeente
lijke Universiteit, aldaar.
Het Amsterdams Toneelgezelschap
speelde gisteravond In „Het Gulden
Vlies" Maurits Dekkers tendenzstuk
„De wereld heeft geen wachtkamer".
Dekker situeert zijn stuk in en rond
het laboratorium van een „atoom-
fabriek" in Amerika, waar professor
Thomson, in nauwe samenwerking met
zijn zoon, de laatste hand legt aan de
stabilisering van de nieuwe radio-actie
ve stof „pyradium", welker aanwen
ding voor oorlogsgebruik bommen kan
opleveren die een ganse provincie ver
nietigen. „Pyradium" bestaat slechts in
de verbeelding van de schrijver, maar
dat wil niet zeggen dat hij daarmede
verder gegrepen heeft dan de werke
lijkheid. Hij vangt in dat woord de ko
mende ontwikkeling op het gebied der
kernphysica een ontwikkeling die
technisch verder is dan de mensheid
geestelijk-zedelijk „aan kan".
En daar ligt dan meteen het pro
bleem, waarom Maurits Dekker dit
stuk heeft geschreven. Als een waar
schuwing, die. hoewel verklinkend als
de stem eens roependen in de woestijn,
gezegd dient te worden uit het eenvou-
Ruim zestig duizend Nederlanders brachten in 1948 een bezoek aan Enge
land. Wij zouden gaarne een nog ééns zo groot aantal Hollandse toeristen
«en welkom toeroepen, aldus de heer A. Mc. Lean, Schot van geboorte, die
gisteravond in het Wapen van Heemskerk voor de afdeling Alkmaar van
het Genootschap NederlandEngeland een inleiding hield over de mogelijk"
lullen voor ons op de Britse eilanden een vacantie door te brengen. Men had
daartoe dan ook ternauwernood een meer deskundig man kunnen uitnodigen,
gezien het feit, dat de heer Mc. I-ean kwam in zijn functie van directeur
van de afdeling toerisme van «ie British Travelling Association. f
Een groot aantal Britten, aldus de
spreker, gaat telkenjare naar het bui
tenland. We zouden het zeer op prijs
stellen, indien het bezoek van buiten
onze grenzen even druk zou zijn Dit
niet alleen omdat het internationale
toeristische verkeer leidt tot beter be
grip van de voiketen onderling, maar
ook omdat Engeland wel een aanvul-
'ing van de deviezenpot gebruiken kan
Wat te doen als men zijn vacantie in
Engeland wil gaan doorbrengen? Een
In het Landbouwhuis te Alkmaar
hlelu de secretaris van de Hollandse
Maatschappij van Landbouw, ir. Tuyn-
man gisteren zijn derde en tevens i
laatste voordracht voor de leden van
ae afdeling Alkmaar van deze maat
schappij- Ir- Tuynman behandelde in
deze lezing de verheffing van het plat
te land, waarbij speciaal de stands
organisaties onuer de loupe genomen
werden. Er bestond voor deze interes
sante lezing met zo veel belangstelling
als men had mogen verwachten.
Ir. Tuynman Beantwoordde eerst de
vraag van de heer E. Govers over de
spreiding van de industrie op het
platteland en de invloed die hier var.
u tgaat. Spreker achtte het van groo'
Belang dat het pla teland „gaaf" ge
ïouien wordt. Men moet uiteraard
erschil maken tussen het Westen en
te zandgronden elders. Daar is een
verschot van arbeidskrachten die zo
spik-aig mogelijk m de industrie moe-
en worden opgenomen In net Westen
oieiden- de grote steden zich uit ten
roste van goede cultuurgrond. Indien
Ie vestiging van nieuwe industrieën
nier niet strikt noodzaKelijk is, zal
.r,en er zich sterk tegen moeien ver
zetten, aldus spreker Hierna besprak
r Tuynman de standsorganisaties en
de technische organisaties, die in ze
kere zin beleidsoi eruen zijn. Stands
jrgnnisaMes werden niet opgerirhl
".oor boeren, maar door notabelen ten
aiattelande. Ze waren aanvankelijk
alleen gericht op het b„drjjf. Daarna
trad er een sterke activiteit naar bui-
'en op en nog later richtte men zich
vooral naar de overheid. De stands
organisatie wijkt in zo verre van de
meeste andere verenigingen af. dat zij
onafhankelijk is Haar taak is de ver
heffing van het platteland, materiee
en cultureel, twee begrippen die on-
afsi heideujk met elkaar verbonden
zijn.
Een belangrijke taak van de stands
organisatie is de boeren zich van hun
'ervolle en verantwoordelijke taak
bewust te maken en hun te doen in
zier dat zij recht hebben op hun
plaats tussen de andere „groepen"
Ai te veel trekt men zich terug Een
ander belangrijk probleem is het on
derwijs ten plattelande. Binnen zee>
korte tijd zal de stroom leerplichtige
kinderen zo groot zijn dat men er
geen scholen en onderwijskrachten ge
noeg voor za! nebben Men zal zich
hier bijtijds op moeten bezinnen, wil
men voorkomen dat men te ver ach'ei
ki mt bij de grote steden Naast het ge
wone Lager Onderwijs moet ook
grote aandacht besteed worden aan
i et ULO-onderwijs, de lagere land- en
tuinbouwscholen, de winterlandbouw
srjtolen en het nmdd»'baar- en hoen
•andbouwor. derwijs. Het vakonderwijs
moet op de voorgrond gesteld worden
Spreker drong aan op een grotere
-id'urele ontwikkeling van het platte
land.
Ook op het gebied van muziek en
literatuur geraakt men op achter bij
de steden. Men kan dit voorkomen
door aanvulling van rijdende bibliothe
ken en oprichting van zangkoren, fan
fares en toneelverenigingen. Men zal
in het algemeen bij deze instellingen
op grotere subsidiëring moeten aan
dringen.
Materiële welvaart
Er is op het ogenblik een sterke
concentratie van belangengroepen, ai
dus spreker. Vele beroepsorganisaties
beijveren zich voor het scheppen van
voorwaarden tot materiële welvaart
Deze wedloop legt de boeren de plicht
op een orgaan te hebben die er voor
z' rgt dat niet zij het slachtoffer van
aeze wedloop worden. Ir. Tuynman
betreurde het dat er nog zovele plat
elrnders zijn die de noodzaak var
deze organisatie niet inzien Zij wen
sen van een standsorganisatie alleen
lirecte en tastbare resultaten en zij
verliezen daarbij het belangrijke werk
achter de schermen uit het oog.
Hierna behandelde spreker de Pu-
oliekrechtelijke Bedrijtsorganisatie,
i'e nog te vaag omlijnd is om er een
gegrond oordeel over te kunnen uit
spreken. Van belang zal zijn de vraag
of het 't eigendom van de boer zal zijn
en welke vrijheden de boeren zal wor
den toegestaan. Ir. Tuynman was van
n ening dat men de P B O. niet mag
fwijzen, maar dat men zeer behoed
zaam te werk moet gaan. Spreker
kantte zich eveneens tegen een te veel
-ïan groepen die zich dringen tussen
ie producent en de consument en die
zowel voor de eerste en de laatste na
delig gaan werken Ook het belang van
gne.iwerkende coöperaties brach! spr
onder de aandacht van de leden van
de Hollandse Maatschappij van Land
bouw
Na beëindiging van de lezing was er
gelegenheid tot het stellen van vra
gen waarvan druk gebruik gemaakt
werd.
gedetailleerd plan wilde spreker, gezien
t.et algemene karakter van het onder
werp, niet geven. Trouwens overai
staan reisbureaux de reiziger-in-spé ten
dienste ter verkrijging van de mees'
uitvoerige inlichtingen. Wei meende
hij enkele algemene raadgevingen te
kunnen geven Teneinde kostbare de
viezen uit te sparen, is het mogelijk
voor de reis van Holland naar welke
plaats in Groot-Brittannie ook een reis
biljet te kopen met Hollands geld. In
Engeland zelf kan men op zijn devie
zen bezuinigen door gebruik te maken
van buslijnen, die de toerist naar alle
delen van het land brengen. Met de
trein reist men vlugger, maar ook duur
der. Wil men het land met eigen auto
gaan zien, dan moet rekening gehou
den worden met de vrij strenge distri
butie van benzine. B'ijft men er twee
weken dan krijgt men toch nog een toe
wijzing voor één a tweeduizend mijl
Voorts raadde de heer Mc. Lean zijn
'oehoorders aan zo mogelijk de reis te
maken buiten het drukke vacantierei
zoen Men zal dan in alle 'opzichten
meer comfort en meer service ontmoe
ten en van zijn vacantie het grootst
mogelijke genoegen beleven. Dat men
dit reeds in praktijk brengt, bleek in
1949 toen Engeland in het voor- en
naseizoen méér vacantiegangers telde
dan in welk jaar vóór de oorlog ook
Na de pauze, waarin men gelegen
beid had, zich met persoonlijke vrager
tot de spreker te richten en anderen
konden genieten van de kleurige affi
ches en fraaie stadsplattegronden, die
aan de wand waren aangeb-acht, werd
nog een viertal films gedraaid, die
ons in gedachten meenamen op een
tocht kris-kras door Londen, het En
«else landschap Ulster en het prachtige
Wales. De fraaie opnamen alleen die
-van Londen waren minder waardeer
baar grotendeels in technicolor boei
den de anwezigen zó. dat herhaaldelijk
een waarderend apnlaus werd gegeven
De heer G. A. M Snijders, voorzitter
van de afdeling, deelde *n zijn openings
woord mede. dat de afdeling Alkrnsa»
van het Genootschap grote plannen
heeft. On 21 Februari komt het Bir
mingham Repertory Theatre met de
beroemde acteur en regisseur Barrv
laekson naar Alkmaar. Dit belooft een
ritsteftende avond te worden! Indien er
voor een en ander vo'doende be'ang-
«telling bestaat en zou dat niet zi
zfin? dan mag verwacht worden
■tat men er in zal dagen om volgend
(aar Alkmaar in te sehakelen in de
tournee's. welke regelmatig door En
tetse geze'schanpen en kunstenaars door
ons land worden gemaakt
dige moeten van de verantwoorde-
Ijjkheid.
Men kan daar, in critisch-cynisme,
ogenblikkelijk tegen aanvoeren, dat de
mensheid de put niet zal dempen vóór
het kalf radio-actief is geworden, maar
cynisme heft de wetten der ethiek niet
op. En het zijn deze wetten, die In
diepste wezen verankerd liggen in het
overschotje, dat de beschaving van het
geweten der moderne mensheid over-1
liet, die in Dekkers toneelstuk verde
digd worden tegen het kille, aanmat!,
gende en uitsluitend in termen van uti
liteit en opportunisme denkende or
gaan. dat wD staat, natie en... milita
risme noemen.
Professor Thomson heeft een zoon en
die zoon heeft behalve hersens, die for
mules beheersen, ook een geweten, dat
zijn daden beheerst. Een gaaf mens die
zich. als er een ramp dreigt met het
„pyradium", opoffert om een stad met
duizenden mensen te redden. Maar ter
wijl hij zich. onbeschermd, blootstelt
aan de gammastralen die zijn lichaam
zullen vernietigen, redt hij daarmede
tegelijk, ongewild, de atoomfabriek. die
dagelijks voor veel massaler vernieti
ging werkt. Als hij tenslotte, stervend,
zijn vader heeft bewogen, het rapport
over de onderzoekingen niet af te
staan aan de plenaire commissie van
de landsverdediging, weet hij dat zijn
offer niet vergeefs is gebracht.
Dat is de kerninhoud van het stuk.
En dat is heel wat. Da' Dekker in deze
overvloed van materiaal nog geschikte-
lijk plaats kon vinden voor een kleine
liefdeshistorie kan ons noch verheugen
noch spijten. Het stoort in ieder geval
niet en het gaf de schrijver kansen om
de torenhoge opeenstapeling van d'a-
matische dialogen nog wat hoger te
maken.
Het uit drie bedrijven bestaande stuk
is in het begin wat zwak, maar het
krijgt reeds tegen het einde van het
eerste bedrijf een geladenheid, die
hier en daar tot de grenzen van het
melo-dramatische voert. Het tweede
bedrijf is uitgesproken sterk en in het
derde detoneert alleen de onnatuur
lijke oppervlakkigheid, waarmede de
vader „kennis neemt" van het feit, dat
zijn heroïeke zoon binnen een paar da
gen za) sterven.
Al met al een uitstekend geschre
ven stuk met scherpe, rijke dialogen
en tal van prachtige spelmomenten.
Het is verheugend, dit zonder reserve
van het werk van één onzer Neder
landse schrijvers te mogen zeggen.
De opvoering, die het Amsterdams
Toneelgezelschap er gisteravond van
gaf, was zeer goed. Uitnemend was
Robert de Vries (de zoon) en niet min-
der gaaf was de vertolking, die Jo
Sternheim van de rol van de vader
gaf. Hetty Beck was gevoelig en zeer
menselijk als de zorgende huishoud
ster, die maar niet begrijpt, dat „de
mensen knoeien met natuurkrachten,
waarvan zij de grenzen niet kennen".
Mary Holms was goed als de chemi-
ca, die ten slotte ook de kant van 't
hart kiest en hetzelfde geldt van
Kees van Iersel, die de ingenieur was,
die „meedraait in de mallemolen van
het noodlot", omdat de wereld nu een
maal geen wachtkamer heeft voor
mensen, die willen zien hoe het alle
maal afloopt. De kleinere rollen wa
ren behoorlijk bezet.
Er was veel applaus, dat aangroeide
tot een ovatie voor Robert de Vries.
Volkomen verdiend! A. K.
Gisteravond omstreeks 6 uur kwam
een 73-jarige wielrijder uit de Juliana
van Stolberglaan en wilde de Kenne-
merstraatweg oversteken. De man
merkte een uit Heiloo komende volks
wagen niet op, doordat hij achter een
andere auto de straatweg overstak. De
chauffeur van de volkswagen remde zo
hard af dat de wagen dwars op de weg
kwam te staan en daardoor een uit Alk
maar komende auto raakte. Ook de
wielrijder werd geraakt en kwam te
vallen De fiets en beide auto's werden
beschadigd. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
Geboren i Maureen C„, dochter van 0»
F Boskamp en H. Gmelig. - Jan C., zoon vaü
J. van Erkelens en A. Scheffers. Loeske»
dochter van H. H. Toepoel en C. A. A.
Ploeger.
Getrouwd; Johannes J. H. Heesheen
en Bertha V. M. van Wanrooij. Cornelil
Dijkers en Anna C. Ursem.
Overleden: Jan Kramer. 76 jaar. ge
liuwd met A. Kap. - Jan Groot, 59 ja st
gehuwtf met M. H. de jong. - lef je Roo»#
83 jaar, gesch. van P. van Dijk.
In de serie Landbouwcoöl
tactbijeenkomsten sprak Wo
dag de heer Ir. G. Kranen
van de Bond van op coöp
werkende zuivellabrieken in
de Coöperatieve Zuivelina
vergadering vond piaats in 1
tjes te Scharmerhorn.
Ir. Kramer gaf ten overzi
geschiedenis der C. Z. Om:
had de boerenstand het goed
wrzuimde verbetering van
»an te brengen. Dit geschie
andere landen en er onston
grote vooruitgang. Denemt
drong ons van de le plaats
reldmarkt Een studiecomm
naar andere landen, vooral E
en toen bleek dat daar een
tige zuivelbereiding plaats h
grondslag. Het was zeer mi
gedachte hier ingang te dc
In Friesland kwamen de eeri
liere ondernemingen. De eer:
Schrans" bij Leeuwarden,
konden de boeren het met e
liere onderneming niet eens
in 1886 stichtten 23 arme
zelf een coöp. fabriek met e
van f 35000.
In Noord-Holland werd ln
ken evenveel melk verwerk
thuiskazerij, terwijl overal
na alles naar de fabrieken
kaasmakerij hield het lang t
ka en Canada gingen ook o
briekmatige bereiding van
tegen wij niet meer konder
ren.
Wouter HuiJs ging samem
zijn buurman Volgers en I
grondlegger van de wetens
zuivelbereiding. In 1916 w
Noord-Holland 136 dagfabr
coöperatieve gedachte vond
lijk ingang, omdat de finar
tie der N.H. boeren sterke
elders. Thans is pl.m. 2/3 vz
bouw georganiseerd in pl.m.
verenigingen. De coöp. fabi
stonden doordat zij de grond
suikerbieten, fruit e.a.) v:
beter konden verwerken da
ren zelf. In 1935 waren in
der boeren los leverancier
Nu is dit cijfer resp. 25 en
aantal boeren in N.H. hier
ken is pl.m. 6000. Coöp. zulv
hebben gemeenschappelijke
en zo ontstond in 1900 de
Coöp. Zuivelfabrieken in
land. Thans zijn er in N.der
zulke bonden ld aal zou h
dien alle verenigd waren in
bor.d Spr. gaf daarna een
ting van de werkzaamheid d
N.H. In Nederland zijn p!
boeren, waarvan 15% los lev
Onderlinge concurrentie vi
Voor de Bijzondere Po
verschenen gisterenmiddag
maarders, die ruim twee jaj
in December 1947, een gr
distributiebonnen hadden vei
De veehandelaar J. K. e
bejaarde C. H. wilden van
K een aanzienlijke hoeveelk
suiker- en bloembonnen ko
voor de derde verdachte J.
een afzetgebied wist in Ams
leverancier K. wenste geen
geven en omdat adspirant-1
de beschikking nadden ove
de contanten, besloot hij ms
te gaan naar Amsterdam. V
moette de veehandelaer en i
K. op het Centraal Station e
drieën trokken zij naar di
Kade. Verdachte Van D. na:
nen mee in een café. waar
trachten geld te halen. H
eenter niet terug, maar enr
ter zag J. K. hem op de Z
verdween daar in een huis
niet weer te voorschijn. Na
derhand vertelde, was hij d
litie aangehouden, die zijn f_
slag had genomen, aan we
de officier weinig geloof h
bonnenleverancier K. werd
later gearresteerd en veroc
zes maanden gevangenisstra:
werd vrijgelaten b-schuldrg
overige verdachten ervan,
Vrouw niet financteël hadde
tijdens zijn afwezigheid. H
met aangifte bij de politie
terstond een schuldbekente
den van f 2500.—. hetgeen
als H. deed. De officier v;
mi. dr. Vellinga, achtte de
do bonnen door K en H
hoewel de levering niet had
vonden. Hij eiste voor K.
van f 250,of 2 maai.den
f 200,of 2 maanden.
De raadsman, mr dr. C.
wer, bestreed in een uitv
dooi de mening van de offti
bewijs, dat de koop had ph
den.
Mr. Peerebnom verklaard
over 8 dagen schriftelijk vor
lei. wijzen.
Tegen Van D. werd f
maand geëist. Het vonnis li
of 2 maanden.
SCHIT.DERWERK UJTGF'
In ons nummer van gist«
wij, dat het schilderwerk ir
derniseerde winkel van de
Smiers was uitgevoerd dooi
Bakkum. Dit werk is ever
voerd door de heer Smit van
DIPLOMA BEH A Al
Onze ptaatse^ndot de hei
Groot, alp eerste monteur wt
het garaerhedrii van de he
ver. behaalde op bet te r.°l-
den examen het Bovagdiplor
