Kracht van de waterstofbom is onbegrensd
Vrachtvliegtuig van de K.L.M.
brandend in zee gestort
Kort Bestek
Mr Stikker weldra naar Washington?
Onbekende Dakota's droppen wapens
voor Westerlings troepen
Prins Bernhard bezocht Venezuela
r»» fvÜLZ/
Spaak ziet nog andere oplossingen
Donderdag 2 Februari 1950 VERENIGDE DAGBLADEN
!47e Jaargang No. 28
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Indien de wereld wist
Oorlog nu meer onwaarschijnlijk
voigena jaar r eiland in de Stille Oceaan, zoals Eni-
!n Amsterdam ontplofte
cylinder met gas
De uitwerking van een
waterstofbom
Zijn taak en bevoegdheid
zijn nog niei vastgesteld
Weerbericht
Veiligheidsgordel rond
de atoomfabrieken
Vrachtauto ging voor
anker
Doen buitenlanders dienst als piloten?
Smokkel van vele zijden
Smokkelde Nederlands
jacht ondergedoken
S.S.-ers
SCHIPHOL IN ROUW
Bemanning van zeven koppen vermist
Viruly vond geen spoor
van het toestel
De Belgische Koningskwestie
Hij wijst referendum af
BUREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
Achterdain 20 Tel 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
ALKMAABSCHE GOUBANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent per
nillimetei Familieberich
ten 20 cent pei millimeter
Vraag en aanbod tot 15
woorden t l eik woord
meer 5 cent. uitsluitend
contant
Abonnementen 1.40 per
maand, 4.— per kwar
taal plus incassokosten.
Na het bekend worden van het feit, dat president Truman had besloten
order te geven tot het construeren van een waterstofbom, zijn talrijke reac
ties losgekomen. De burgemeester van Hirosjima, één der steden, die des
tijds door een atoombom werd getroffen, zeide, dat, indien de wereld wist,
welke ramp de atoombom zijn stad had gebracht, het niet moeilijk zou zijn
het gebruik van de waterstofbom te verhinderen. Dr. Josoji Nisjina, Japans
meest vooraanstaande expert op het gebied van de kernsplitsing, was van
mening, dat president Trumans besluit „onvermijdelijk" was. Generaal
Omar Bradley, voorzitter van de raad van Amerikaanse stafchefs, die thans
ln Japan vertoeft, zeide dat de waterstofbom een oorlog meer onwaarschijn
lijk zou maken.
Parcta nrrtof raarlc hat nog eerder tot ontploffing kan worden
eerste proeï reeas net gebracht. Verondersteld wordt, dat
I I *v de proef zal worden genomen op een
j m wetok, waar indertijd proeven met de
Naar de schatting van dr Tyren, een atoombom zijn genoJme£
Zweeds deskundige, zou de waterstof
bom een explosiehitte kunnen ontwik
kelen van tien millioen graden Celcius.
De bom zou waarschijnlijk rond van
vorm zijn en een weinig groter dan de
atoombom. Naar de mening van dr
Banders, chef van de afdeling onder
zoek van het Noorse ministerie van
defensie, zou het op gang brengen van
het explosieproces van de waterstof
bom met een atoombom moeten ge
schieden.
William Lawrence van de New York
Times schrijft, dat de kracht van de
waterstofbom theoretisch onbegrensd is.
De grootste hindernis voor het vervaar
digen van de bom wordt op het ogen
blik gevormd door de schaarsheid van
tritium, dat in zeer kleine hoeveelheid
ïu water voorkomt. In 1948 werd het
echter al synthetisch vervaardigd.
Eerste proef in 19517
Naar gemeld wordt, „hopen" de
Amerikaanse leiders op het gebied van
atoomwapens, dat de eerste waterstof
bom ter wereld in 1951 of misschien
Acht kinderen gewond
Gistermiddag is in de Eerste Ooster
parkstraat in Amsterdam een acety-
leengasfles uit elkaar gebarsten. Een
achttal kinderen is daarbij licht ge
wond, terwijl naar schatting zestig tot
tachtig ruiten van huizen in de omge
ving van de plaat* van de explosie zijn
vernield.
De cylinder werd gebruikt in een
•winkel. Door tot nog toe onopgehel
derde oorzaak is het apparaat in brand
geraakt Personeel van de winkel droeg
het daarop naar buiten, legde het in
de goot en begon het met koud water
te bespuiten om het af te koelen. De
brandweer werd gewaarschuwd. Deze
meende dat voldoende maatregelen
waren getroffen door het als deskun
dig te beschouwen personeel en is weer
weg gegaan. Plotseling is de cylinder
echter toch geëxplodeerd. Een achttal
kinderen, dat uit nieuwsgierigheid, in
de buurt was gekomen, werd licht ge
wond. Zij werden in het nabij gelegen
Onze-Lieve-Vrouwegasthuis behandeld.
Nu president Truman last heeft
gegeven aan de Amerikaanse des
kundigen waterstofbommen te ma
ken, is de kwestie der atoomcon-
tróle in een volkomen nieuw sta
dium getreden. De vernietigende
uitwerking van een waterstofbom
is vele malen groter dan die van
een „gewone" uranium-atoombom.
Onze kaart geeft een voorstelling,
die een duidelijk denkbeeld geeft.
Gesteld dat een bom neerkomt er
gens op de Veluwe, op Ede bij
voorbeeld dan geeft het witte
puntje op de kaart de omvang aan
van de ramp in Hirosjima, waar de
eerste atoombom neerkwam. Het
zwarte gedeelte geeft het gebied
aan waar door een waterstofbom
alles volkomen wordt verwoest en
het gearceerde gedeelte waar
„slechts" een gedeeltelijke vernie
ling plaatsvond. Over de lang-
nawerkende dodelijke straling van
de radio-actief geworden overblijf
selen, noch over het gevaar der
zgn. kettingreacties wordt hier
verder iets gezegd. In elk geval
wordt hier aangetoond, dat enkele
waterstofbommen voldoende zijn
om heel ons vaderland uit te wis
sen! De uitspraak van de Ameri
kaanse atoomgeleerde David
Lilienthal, die de waterstofbom
„een middel tot volkerenmoord"
noemde, schijnt dan ook geenszins
overdreven.
Mr. D. U. Stikker, die benoemd is
tot politieke directeur van de Organi
satie voor Europese Economische Sa
menwerking, zal zijn eerste reis in zijn
nieuwe kwaliteit waarschijnlijk naar
Washington maken, waar hij kwesties,
samenhangende met het plan-Marshall
met vertegenwoordigers der Ameri
kaanse regering zal bespreken. Minis
ter Stikker heeft van Harriman, de
reizende ambassadeur der V.S. voor het
Marshall-plan de verzekering ontvan
gen, dat hij kan rekenen op de volle
medewerking van de ECA.
In Den Haag verluidt, dat hij na een
kort bezoek aan ons land naar Parijs
zal terugkeren.
Naar verluidt zal mr. Stikker in zijn
taak worden bijgestaan door de voor
zitter en de beide onder-voorzitters van
de O.E.E.S., die daartoe om de' beurt
enige dagen per week in Parijs zullen
vertoeven. De beide onder-voorzitters
Oostenrijker Gruber en de Ier
McBride zullen voortaan tevens zitting
hebben m de adviserende groep dezer
organisatie. Taak en bevoegdheden van
de nieuwe directeur zijn nog niet vast.
Verwachting, geldig tot Vrij
dagavond: Krachtige tot harde,
■n de kustprovincies tijdelijk
wellicht tot storm toenemende,
Zuidelijke wind, morgen in de
loop van de dag ruimend naar
Zuid-West en weer afnemend.
Meest zwaar bewolkt met nu en
dan regen. Iets zachter.
Vrijdag: Zon op 8,18; onder 17,31.
Maan op 18,11; onder 9,02.
gesteld. Dat zal in de komende weken
geschieden.
Het feit, dat Engeland zich heeft
verzet tegen de benoeming van Spaak,
heeft in Washington enige teleurstel
ling veroorzaakt. Men achtte de Belg
bij uitstek geschikt voor deze functie
wegens zijn voortreffelijke en onver
moeide werk voor de eenmaking van
Europa. Mr. Stikker beschouwt men in
dezelfde kringen als een kundig en
competent man, wiens zakelijke hou
ding tegenover de Europese proble
men ten zeerste wordt gewaardeerd.
Het Amerikaanse departement van
Defensie heeft bekend gemaakt, dat
alle vliegtuigen er binnenkort van te
voren mededeling van moeten doen,
wanneer zij binnen een kring van 160
km rondom de atoominstallaties van
Tenneessee, New Mexico en de staat
Washington willen komen. Vliegtuigen
die deze regels overtreden zullen door
gevechtsmachines worden onderschept
en tegen de bestuurders zullen maat
regelen worden genomen.
Voor de voornaamste Amerikaanse
Atlantische havens zullen overeenkom
stige regels gelden, welke betrekking
hebben op een gebied 320 km land
inwaarts van de kust tussen Norfolk
en Maine.
Een auto, vastgebonden midden op
de weg, komt niet vaak voor. De
chauffeurs van de eerste melkauto's
en de eerste autobussen vonden er
echter een op hun weg, toen zij
Woensdagmorgen de kanaalbrug bij
het station Lochem wilden passeren.
Het was een zware trailer, die om vijf
uur 's ochtends de helling van de brug
wegens gladheid niet helemaal had
kunnen nemen. Omdat hij niet achter
uit durfde rijden en vreesde dat het
gevaarte uit zichzelf de helling af zou
kunnen glijden, had de chauffeur de
auto met een staalkabel vastgelegd aan
de brugleuning. Het verkeer was tot
half acht gestagneerd. Toen was er
zand voor de trailer gestrooid en kon
hij de brug oprijden.
In Surabaja is meegedeeld, dat op
Oost Java zeven opleidingskampen
worden ingericht voor de TNI.
Uit kringen van de inlichtingendienst te Djakarta verneemt Reuter, dat grote
hoeveelheden wapens van Brits en Amerikaans fabrikaat van verafgelegen bases
in de Stille Zuidzee door vliegtuigen zonder kentekenen boven door opstande
lingen bezet gebied in Java en Sumatra worden uitgeworpen. De vliegtuigen,
die naar men gelooft Dakota's zijn, zouden worden gevlogen door Amerikaanse
en Australische vliegeniers, die voor hoge beloning werken.
gehouden. In deze gebieden was het
gisteren rustig, doch de politie vreest,
dat rebellen van Westerling in het ge
bied om Djocjakarta geïnfiltreerd zijn.
Het Indonesische kabinet zal waar
schijnlijk heden bijeenkomen, als pre
sident Sukarno zal zijn teruggekeerd
Geruchten over een splitsing in de re
gering werden in officiële kringen te
Djakarta ongeloofwaardig geacht.
Men gelooft, dat deze wapenen met
Catalina vliegboten naar Timor en af
gelegen streken aan de kust van Zuid-
Java worden gebracht en vandaar met
inheemse vissersboten worden gedistri
bueerd. Nederlandse en Indonesische
autoriteiten hebben vele maandenlang
het vermoeden gekoesterd, dat een
smokkelbende, die wordt voorzien van
wapenen uit vergeten legeropslagplaat-
sen in Australisch Nieuw-Guinea, van
Manilla en Bangkok uit werkt.
I). afgelopen week heeft men
drie maal waargenomen, dat deze
smokkelvliegtuigen canisters uitwier
pen boven gebieden in West- en Mid-
den-Java, die door Westerling en zijn
opstandelingen-troepen bezet worden
Schip in Oostende aangehouden
De haven van Ostende werd de
laatste tijd enige keren aangedaan
door het Nederlandse jacht Patricia,
toebehorend aan de Nederlander Tho
mas van der Neut. Toen de politie de
papieren kwam controleren, bleek zich
aan boord een verstekeling te bevin
den, die als naam Van der Meulen op
gaf De politie had geen vertrouwen
in zijn verklaringen en toen de man
nader aan de tand werd gevoeld, be
kende hij Thomas Siersma te heten.
Hij is 26 jaar en van Nederlandse af
komst. Het bleek, dat hij lid is geweest
van de Duitse SS. Enige Nederlanders,
die. naar de politie vermoedt, voorne
mens waren naar Argentinië uit te
wijken, zijn aangehouden en ter be
schikking gesteld van de procureur
van de koning te Brugge. Het jacht is
aan de ketting gelegd.
Taft vraagt bezuiniging
De Republikeinse senator Robert
Taft heeft president Truman verzocht
de begroting met vier milliard dollar
te verminderen. Volgens Taft zijn de
8 milliard dollar toegenomen. Door
uitgaven van het land sedert 1947 met
strengere bezuinigingen zowel in bin
nen- als buitenland zou de helft van
deze vermeerdering kunnen worden
weggewerkt.
De KLM heeft opnieuw een smarte
lijk verlies geleden, doordat heden
morgen in de vroegte een van haar
vrachttoestellen is verongelukt. Het
Deense stoomschip Rigmor meldde
vanmorgen, dat het een vliegtuig bran
dend had zien neerstorten op een plek,
die ongeveer veertig kilometer uit de
Nederlandse kust lag. De reddingboot
van Hoek van Holland is voor hulp
verlening uitgevaren.
Aanvankelijk bestond er enige on
zekerheid omtrent het type toestel dat
verongelukt was. Later werd bekend,
dat met het posttoestel, dat hedenmor
gen om 5.25 uur Nederlandse tijd van
Schiphol was vertrokken, kort na de
start geen contact meer was verkre
gen. Om 5.39 uur ontving men een
radioboodschap van de Rigmor via
Skagen Radio, waaruit bleek, dat de
Dakota waarschijnlijk was verongelukt.
„Bevrijder" aan heiwerk
De bestuurderen van de Londense
dierentuin maken zich ongerust over
de. actie van een nog onbekende „be
vrijder", die dezer dagen een ichneu
mon (Indisch zoogdier) uit zijn kooi
heeft gelaten, nadat in de afgelopen
weken reeds een vijftiental vogels op
geheimzinnige wijze de vrijheid her
kregen bleken te hebben.
yflrfl"
cui mXracai "v
"BARQUISIMETO** .''"CARA-
J.A/.-X;-'REGERINGSRAAD
BEZOEK AAN
TftUJILtQ)*
Een Dinsdagavond gehouden receptie
op het Casa Amarilla, het gebouw van
het ministerie van Buitenlandse Zaken,
vormde het hoogtepunt van de tweede
dag van het officiële bezoek van Prins
Bernhard aan Caracas. De receptie
werd bijgewoond door regeringsverte
genwoordigers, leden van het diploma
tieke corps en functionarissen van or
ganisaties op sociaal, politiek en econo
misch terrein. Des morgens woonde de
prins een springconcours bij. Later was
hij aan een lunch de gast van luit.-kol.
Carlos Delgados Chalbaud, chef van de
militaire junta die Venezuela regeert.
Des middags bezocht de prins de ra
diodienst Caracas-Curasao en 's avonds
woonde hij een receptie bij die werd
gegeven door de Nederlandse gemeen
schap in Venezuela.
Op dat moment had het toestel mis
schien 75 km afgelegd, zodat het onge
luk op ongeveer veertig kilometer uit
de Nederlandse kust zou zijn geschied.
Volgens de inlichtingen van de KLM
waren aan boord zeven mensen, allen
leden van de bemanning, van wie ze*
in opleiding waren. Er waren geen be
talende passagiers aan boord. Het toe
stel, de PH-TEU, was met vracht en
post onderweg naar Londen.
Even na acht uur hedenmorgen daalde
op Schiphol het toestel, dat uit Curasao
terugkwam. Gezagvoerder Viruly had
radiografisch opdracht gekregen, op de
plek, waar het vrachttoestel moest zijn
verongelukt, goed uit te kijken. Van
een verongelukt toestel heeft hij geen
spoor kunnen ontdekken, hoewel hij
vijfmaal over de plaats had gecirkeld.
De zee was zeer ruw.
Het wrak gevonden
Hedenmorgen om half tien werd
medegedeeld dat de Mitchell van de
Marine Luchtvaartdienst, die naar da
verongelukte Dakota was gaan zoe
ken, het wrak had gevonden op de
door de Rigmor aangegeven plaats. Dit
schip lag nabij de resten van het toe
stel. Een tweede Mitchell, die op het
punt stond te starten, is toen vastge
houden.
De Dakota had plm. 118 kg. post aan
boord, n.l. de laatste zendingen uit alle
delen van het land van gisteravond,
maar ook de post uit Zwit
serland. Door een samenloop van om
standigheden kwam de zending uit
Denemarken te laat voor vervoer met
deze machine. Er zijn waarschijnlijk
geen grote waardezendingen aan boord
geweest, hoewel wel enige aangeteken
de stukken waren ingeladen.
Wie er aan boord waren
Aan boord bevonden zich de vol
gende leden van het vliegend perso
neel der K.L.M.
J. van der Heide, gezagvoerder, ge
boren 14-4-1917, in dienst van de
KLM sedert 1-9-1945, gehuwd, 3 kin
deren. C. J. Mink, boordwerktuig
kundige, geboren 28-2-1924, in dienst
KLM 11-9-1946, ongehuwd; A. van
Seumeren, telegrafist, geboren 4-5-
1925, in. dienst KLM 6-5-1947, onge
huwd; A. A. J. Legg (Engelsman),
vliegtuigbestuurder, geboren 8-11-1923
in dienst KLM 19-12-1948, gehuwd;
B. Slosser, vliegtuigbestuurder, ge
boren 1-6-1920, in dienst KLM 1-5-
1947, ongehuwd; F. J. de Raadt;
vliegtuigbestuurder, geboren 8-8-1922;
in dienst KLM 1-4-1948, ongehuwd;
Mej. C. H. M. Lamers, stewardess,
geboren 18-4-1923, in dienst KLM
16-2-1948, ongehuwd.
Behalve de gezagvoerder bevonden
zich nog drie andere vliegers aan
boord die op London Airport instruc
tie zouden ontvangen teneinde het
aldaar in gebruik zijnde landingssy
steem nauwkeurig te leren kennen.
Men neemt aan, dat er niemand van
de opvarenden het er leven heeft af
gebracht. o
Qe gewezen leider van Mussolini's
lijfwacht, Aldo Franchi, is vrijge
sproken. Drie jaar geleden werd hij
wegens het doodschieten van drie Brit
se krijgsgevangenen ter dood veroor
deeld. Maar in drie jaar kan een hóóp
gebeuren. De Westduitse regering
heeft gevraagd om een plan, om de
Westwall langs de Franse, Belgische
en Nederlandse grens af te breken.
Een gordijn aan de ene kant en een
muur aan de andere is ook wel wa'.
véél van het goede. Een dame in
New-Jersey heeft echtscheiding ver
kregen, omdat haar man met een hamer
en een bijl onder zijn hoofdkussen
ging slapen en haar daarmee bedreig
de. De bruut! Het geharrewar over
de Belgische koning sleept zich nog
altijd voort Nu heeft de minister van
Binnenlandse Zaken zitten uitplussen.
dat een referendum de staat 19 millioen
t'rancs zal kosten. Misschien, dat dat
helpt?
JTngrid Bergman heeft een aanklacht
ingediend tegen een persfotograaf,
omdat die op straat een plaatje van
haar maakte. Ze zei, dat hij haar „mo
lesteerde" en nog ironisch lachte óók.
fl!lll!ll!ll!llllllllll!!lll!lllllllllllilllll!l!l!llllllllllllllll[llll!lllllllllllll|l|!l|l!||||||||t]|j|||l|||||||||||||l]
Wel foei, en dat tegen de fiere Jeanne
d'ArcO Maar met al die ditjes
en die datjes ziet ge maar weer, vrien- Transvaal,
den, welk een riskant beroep die kran
tenjongens hebben. „Link" noemen ze
dat in Mokum.
en weer gerend op het slagschip Mis
souri, dat aan de grond zat. Gevolg;
zesendertighonderd zere voe
ten. De Zuidafrikaanse senator ds
C. J. van Royen heeft een kinderbijbel
vertaald in de taal der Sesohoto's, de
meest voorkomende naturellentaal
matrozen hebben een dag lang heen
/rr-
Achttienhonderd Cowjetgeleerden hebben het skelet
Hncf lancf hoon -ti__. *t
Laten we een pond waterstof haten
en voor eigen rekening beginnen
van een jonge man van het Nean
derthalerras gevonden in Zuid Uzbe
kistan. De schedel geleek veel op die
van een aap. Ais ze van mijn menage
rie maar afblijven! Een Super Con
stellation heeft het traject Gander—
Lissabon afgelegd in 7 uur 21 minuten
Hetgeen 23 minuten sneller is dan het
vorige récord. Hetgeen natuurlijk ont-"
zagwekkend belangrijk is. Hetgeen dan
cok de reden is van vermelding in de
ze rubriek. Een kippenfokker in
Barneveld heeft een hond om op zijn
dieren te passen. Maar de brand, waar
bij driehonderd hennen in 't vuur om
kwamen, was door die hond veroor
zaakt. Het dier liep een petroleum
vergasser in één van de hokken om
ver.
In een twee uur lange redevoering
heeft Spaak er bij de Belgische rege
ring en de Katholieke partij op aan
gedrongen, het denkbeeld van een
volksreferendum over de terugkeer van
de Koning te laten varen. Spaak merk
te op, dat ook nog twee andere oplos
singen mogelijk zijn. In de eerste plaats
een eervolle troonsafstand van koning
Leopold ten behoeve van zijn oudste
zoon Boudewijn, ten tweede het zoe
ken naar een nationale oplossing, waar
bij de socialisten zich zouden kunnen
neerleggen, opaak uitte de vrees, dat
voortgaan op de thans ingeslagen weg
zou leiden tot een scheuring in het Bel
gische volk door haat en tweedracht.
In het v°rdere verloop van de verga
dering las de kamervoorzitter, de mi
nister van Justitie Lilar een verklaring
voor, door koning Leopold afgelegd na
dat zijn huwelijk met mejuffrouw Li-
liane Baels, thans prinses De Rethy,
door kardin ,a! Van Roey in 1941 was
ingezegend. In deze verklaring zegt de
koning, dat de prinses De Rethy vrij
willig en op haar eigen verzoek afziet
van de titel - rang van koningin. Ook
voor de kinderen uit 's konings tweede
huwelijk gelden "deze bepalingen Deze
zullen dus slechts recht hebben op de
namen en titels van hun vader, d.w.z
Koninklijke Hoogheid, Prins en Prinses
van Belgie.
De minister van Justitie betoogde,
dat de regering, afgezien van elke juri
dische stelling in geen geval de politie
ke verantwoordelijkheid op zich neemt,
de prinses De Rethy als koningin der
Belgen te beschouwen of te erkennen,
dat de afstammelingen recht hebben op
de troon.
Morgen wordt het debat over de ko-
ningskwes'i voortgezet, als iedereen
gelegenheid zal bben gehad, kennis
te nemen van de verklaring van de ko
ning. Verwacht wordt, dat de algemene
stemming over het voorstel inzake het
referendum waarop niet minder dan
twintig amendementen zijn ingediend,
niet eerder dan volgende week zal
plaats hebben.
Russen willen proces tegen
Japanse keizer
De Sowjetrussische ambassadeur te
Washington, Panjoesjkin, heeft be
kend gemaakt, dat hij de Ver. Staten
heeft voorgesteld nog een aantal Ja
panners, onder wie de keizer, als oor
logsmisdadiger* te berechten.
OPNIEUW DE
ONBEWAAKTE OVERWEG
Twee doden
Op de onbewaakte overweg nabij
De Hanepol" in de gemeente Ede
werd Woensdag een personenauto, be
stuurd door de 21-jarige S. J. M. uit
F.derveen, door de electrische trein
gegrepen. Twee auto's reden achter
elkaar, de eerste kwam de overweg
->ver doch de tweede werd, toen zij
midden op de overweg was, door de
trein aangereden. De bestuurder werd
op slag gedood. Het treinverkeer on
dervond aanzienlijke vertraging, aan
gezien een deel vaD de auto muurvast
onder de eerste wagen van het trein
stel zat.
Op de onbewaakte overweg te Tricht
bij Geldermalsen is gistermorgen een
vrachtauto met melkbussen door een
passerende goederentrein gegrepen en
vernield. De chauffeur J de Bruin
uit Buren werd levensgevaarlijk ge
wond en is later aan zijn verwondingen
beaweken.
I
