Brits atoomgeleerde wegens verraad in arrest
Kort Bestek
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Ru
ssen
blokkeren wegverkeer
bij Helmstedt
Prinses Wilhelmina
spreeki Zondag
Brandkast op het kantoor van de
Amsterdamse GEB opengesneden
Zaterdag 4 Februari 1950
'147e Jfoergang üs» 10
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Hij verschafte Moskou
gegevens over H-bom
De Ver, Naties moeten
krachtige strijdmacht
vormen
Prins Bernhard hartelijk
in Maracaibo ontvangen
Veiligheidszones rond
atoomfabrieken
Surinaams schip vermist
Spoedig wetsontwerp
toezicht Bank-en Crediet-
wezen te wachten
Drie doden bij ontploffing in Neerbosch
Smederij vloog in
de lucht
Moh. Rum noemt „de
Turk" ongevaarlijk
Socialisten verlaten
Fra nse regering
Maar de gasmuntjes
bleven liggen
Reeks vervalsingszaken in Belgieweer
met een vermeerderd
Meyer Schwencke komt
22 Februari voor
Geen repatriërende mili
tairen in Nat. Reserve
Grote sigarettensmokkelbende geknipt
I
BJREAU
ADMINISTRATIE
Voordam 9, Tel. 3320
Postgiro 187294
REDACTIE
Achterdam 20. Tel 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
ALKMAABSCBIGOUBANT
TARIEVEN:
Advertenties; 16 cent per
cnillimetei Familieberich
ten 20 cent pei millimeter
Vraag en aanbud tot 15
woorden t l eik woord
meer 5 cent uitsluitend
contant
Abonnementen 1.40 per
maand, 4.— per kwar
taal plus incassokosten.
In Washington heerst op het ogen
blik grote opwinding, doordat de ar
restatie van een der leidende figuren
van het Britse centrum voor atoom
onderzoek te Harwell, dr, Klaus Fuchs,
is bekend geworden.
Dr. Fuchs schijnt in het bezit te zijn
geweest van belangrijke feiten betref
fende de waterstofbom en deze aan een
onbekende persoon, te hebben medege-
deld. De informaties konden nuttig zijn
voor een vijand. Truman was reeds
enige dagen op de hoogte van de op
handen zijnde arrestatie, die is ge
schied op aanwijzing van het Ameri
kaanse inlichtingenbureau.
De subcommissie voor de toewij
zingen van de Amerikaanse Senaat
heeft gisteren drie uur lang met geslo
ten deuren vergaderd. Hoover, de lei
der van het inlichtingenbureau, heeft
tijdens deze zjtting mededelingen ge
daan, waaruit bleek, dat Fuchs inlich
tingen van vitaal belang over de wa-
Voorstel Amerikaanse senatoren
Senator Paul Douglas (democraat
uit Illinois) heeft bij een subcommis
sie van de Senaat voor buitenlandse
oetrekkingen aangedrongen op de
vorming van een politiemacht der V.N
als een stap om te verhinderen dat
1000 millioen Aziaten „achter het ijze
ren gordijn worden getrokken". Hij
vroeg de commissie een resolutie aan
te nemen, die zich uitspreekt voor een
dergelijke politiemacht. Volgens een
door Douglas en Senator Elbert Tho
mas (democraat) ingediend voorstel
zouden de V.N. zich moeten verplich
ten om land-, zee- en luchtstrijdkrach
ten ter bescherming van ieder land
dat wordt aangevallen, ter beschik
king te stellen.
Prins Bernhard is gisteren in Mara
caibo, het grote olie-centrum in West-
Venezuela, een hartelijke ontvangst be
reid. De prins vloog van Punta Cardon
in de naburige staat Flacon, waar hij
door de plaatselijke autoriteiten en de
Nederlandse gemeenschap was ont
vangen, naar Maracaibo.
De prins bracht een officieel bezoek
aan de gouverneur van de staat Zulia
en gebruikte later de lunch met hem.
Des middags woonde hij de opening
bij van een nieuw park, dat naar prin
ses Wilhelmina „Quillermina" is ge
noemd.
terstofbom en geheime gegevens over
de vervaardiging van de atoombom aan
de Sowjetunie heeft verstrekt.
In dit verband heeft Hoover aange
drongen op uitbreiding van zijn dienst
met ongeveer zevenhonderd personen.
Dr. Fuchs was van 1943 tot 1940 lid
van de Britse atoomcommissie in de
Verenigde Staten en had daardoor toe
gang tot vele geheimen. Hij heeft voor
het laatst in 1947 in Amerika vertoefd.
De Britse autoriteiten stonden voor
zijn betrouwbaarheid in; daarom heeft
het Amerikaanse inlichtingenbureau
toen zijn gangen niet verder nagegaan.
Naar verluidt is Fuchs' vader leraar
in de Russische zone van Duitsland.
Trygve Lie, secr.-gen. der V.N. heeft
verklaard, dat hij wellicht een voorstel
zal doen voor internationale controle
op de waterstofbom. Hij weigerde zich
uit te laten over Trumans instructie
inzake de productie van de bom.
Lie zei echter, dat de voortdurende
ontwikkeling van wapens voor massale
Vernietiging „het steeds noodzakelijker
maakt te blijven zoeken naar overeen
stemming tussen de grote mogendhe
den, niet alleen over een controle
systeem van de V.N. voor atoomenergie
maar ook over andere kwesties, die de
wereld verdelen en het werk van de
V.N. om de wereld meer tegen een
oorlog te beschermen, belemmeren".
De Amerikaanse fabrieken, die aan de
vervaardiging van de waterstofbom
werken, worden uiterst streng bewaakt
en beschermd. Vliegtuigen die binnen
een afstand van 160 km. van de fabrie
ken te Oak Ridge willen komen, zullen
van te voren moeten waarschuwen.
Hetzelfde geldt voor een strook van
320 km. diepte langs de kust van
Norfolk tot Maine waar de belang
rijkste Atlantische havens zijn.
Een en ander vindt men op boven
staande kaart aangegeven.
Omdat de weg zo glad is
De Duitse grenspolitie van de Sow-
jet-zone heeft officieel meegedeeld,
dat het interzonale verkeer op de au
toweg van Helmstedt naar Berlijn om
21.45 uur gisteravond was stopgezet
wegens „ijsvorming op het wegdek
in de Sowjet-zone". De Britse mili
taire politie in West-Berlijn heeft ge
meld, dat de autoweg inderdaad zeer
glad is.
De Duitse grenspolitie in de Britse
zone zegt, dat zij de reden van de
stopzetting „niet helemaal begrijpt",
daar het enkele uren geleden op de
autoweg is begonnen te regenen. Men
wacht thans af, of het om een zuiver
tijdelijke maatregel gaat dan wel om
een echte blokkade.
Op het ogenblik van de stopzet
ting stonden aan de Britse kant van
de zone-grens 250 vrachtauto's die
naar Berlijn moeten. Sommige wa
gens wachten al 40 uur op doorlating
Uit Kassei wordt gemeld, dat het
interzonale wegverkeer uit Hessen
(Amerikaanse-zone) naar de Russl-
sche-zone normaal is. In Berlijn her
innert men er aan, dat de Russen op
12 Januari eveneens een deel van een
autoweg, tussen Maagdenburg en
Berlijn, wegens gladheid enkele uren
hebben gesloten.
Met 14 opvarenden
De minister van financien heeft
reeds geruime tijd het vraagstuk van
het toezicht op het bank- en crediet-
wezen in studie. Een wetsontwerp
hieromtrent bevindt zich reeds in een
vergevorderd stadium van voorberei
ding, zodat mag worden verwacht, dat
het nog gedurende deze zitting bij de
Tweede Kamer zal worden ingediend.
China en Lake Success
Trygvie Lie, de secretaris generaal
van de V. N„ heeft meegedeeld, dat hij
privé gesproken had met alle leden
van de Veiligheids-raad „en met en
kele andere afgevaardigden bij de
V. N." over de vertegenwoordiging
van China te Lake Success. Lie zeide
dat hij geen verdere stappen zou doen.
Radiorede tot de jeugd
H.K.H. prinses Wilhelmina zal Zon
dag om ongeveer 18.10 uur het woord
richten tot de jeugd tijdens de slui-
tingsdienst van de laurlijkse conferen
tie van de Nederlandse Oecumenische
Jeugdraad, die dit weekend in het
Hervormd Lyceum te Amsterdam
wordt gehouden.
Deze rluitingsdienst wordt door het
IKOR uitgezonden van 17.5018.30
(Hilversum I301). De Wereldomroep
zendt de rede van Hare Koninklijke
Hoogheid uit in het Nederlands, En
gels, Frans, Spaans, Afrikaans en en
kele andere talen.
AMBTENAAR HIELP SMOKKELAARS
De rechtbank te Breda heeft een
CCD-ambtenaar tot vier maanden ge
vangenisstraf veroordeeld, omdat hij
tegen een geldelijke beloning smokke
laars had geholpen.
Te Neerbosch bij Nijmegen is gis
termorgen de smederij van J. P. Haer-
kens met een knal, die ver in de om
trek hoorbaar was, in de lucht gevlo
gen. De smid en zijn 23-jarige knecht
Pierlot uit Wijchen waren op slag
dood. De 22-jarige knecht Van Bremen
uit Malden, die vermoedelijk bij het
aambeeld heeft gestaan, werd onder
het neervallende puin bedolven en er
dood onder vandaan gehaald. Een neef
van de smid, de 20-jarige J. Haerkens
uit Nijmegen, die bij de poort stond,
brak een arm en liep enkele ernstige
vleeswonden op. Hij is naar een zie
kenhuis te Nijmegen overgebracht. Hij
had verscheidene ijzersplinters in het
lichaam. Zijn toestand is niet levens
gevaarlijk.
Het ongeluk gebeurde, terwijl 'de
beide jongemannen ahn het werk wa
ren. Men hoorde een knal als van een
bominslag en de huizen in de omge-
Het motorschip „Albina" van de
scheepvaart-mij. Suriname wordt sinds
Dinsdag vermist. Er wordt door vlieg- perkt bleef tot een zeer klein gebied
Beschuldiging aan adres van
Nederlanders
De Indonesische Hoge Commissaris in
Nederland, mr. Moh. Rum, heeft op het
vliegveld van Karatsji „zekere Neder
landse elementen in Indonesië" er van
beschuldigd de voormalige kapitein
Westerling in zijn opstand te steunen,
aldps bericht Reuter. Hun actie, zo
zeide mr. Rum, beoogde „de Republi
keinse regering in de ogen van de bui
tenwereld in discrediet te brengen".
Hij voegde toe, dat de opstand thans
geheel beheerst wordt en dat „de toe
stand verre van gevaarlijk is".
Mr. Rum verklaarde, dat er geen
vast bewijs bestond, dat zekere Neder
landers Westerling gesteund hadden,
doch het was volgens hem mogelijk
dat dit het geval was. Hij sprak de be
richten tegen volgens welke Westerüng
de sympathie had van de communisten
of actieve steun van de gewapende
groepen van de Darul Islam had. Mi
Rum zeide, dat de opstand „in het ge
heel niet ernstig was" en slechts De-
tuigen en schepen naar gezocht.
De „Albina" is Maandag uit Nickerie
vertrokken met een lading rijst en
suiker voor Paramaribo, waar het
Dinsdag moest aankomen. Het schip
heeft een bemanning van veertien kop
pen.
Westerling kan niet rekenen op steun
van de zijde der bevolking".
De Franse ambassade te Moskou
heeft de Son jetrussische schrijver lija
Ehrenburg een visum voor Frankrijk
geweigerd.
ving wankelden even. De smederij en
een deel van het woonhuis gingen de
iucht in. De rest van het pand bleef
staan, maar alle ruiten vlogen er uit.
Merkwaardig genoeg braken van de
huizen er omheen vrijwel geen ruiten.
Een naar de oorzaak van het onge
val ingesteld onderzoek bracht aan
het licht, dat deze gezocht moet wor
den in het werken met buizen, waar
in zich trotyl bevond. De Engelsen ge
bruikten deze buizen tijdens de oorlog
om ze langs de weg te leggen. De tro
tyl kwam dikwijls vanzelf tot ontplof
fing. Men was sinds de vorige dag in
de smederij bezig enige van deze bui
zen recht te trekken. Toen men gis
termorgen één van de buizen in het
vuur stak, ontstond de ontploffing.
Kabinetscrisis onvermijdelijk?
De Franse socialistische partij heeft
Vrijdagavond besloten haar ministers
uit het kabinet terug te trekken. Zoals
men weet gaat het hier om het niet
eens kunnen worden van het kabinet
over een ioontoeslag voor bepaalde
leeftijdsgroepen.
Later legde Bidault in de Nationa
le Vergadering een verklaring af. Hij
zei, dat de regering niet aftreedt, dat
het debat over de vrije collectieve on
derhandelingen terstond zal worden
stopgezet en dat de regering Dinsdag
een verklaring zal afleggen in de
nationale vergadering.
Hij zei verder: „Wij staan voor hei
vooruitzicht van een wijziging in de
structuur van de regering, welke wij
niet wensten, maar welke onvermij
delijk schijnt".
De meeste waarnemers waren van
oordeel, dat, wat ook het resultaat
zou zijn, een kabinetscrisis in de na
bije toekomst onvermijdelijk is.
Afgod dezer eeuw
In de nacht van Donderdag op Vrij
dag of in de vroege morgenuren heb
ben inbrekers kans gezien door te
dringen in de lokaliteit van het ge
meentelijk energiebedrijf te Amster
dam, waar voor het publiek gelegen
heid is gas- en electramunten te ko
pen. In deze ruimte staat een brand
kast, waarin de munten zijn opgebor
gen. Hier hadden de inbrekers het op
Ondeugende
verpleegstertjes
Drie jonge verpleegsters van
het ziekenhuis te Perleberg in de
Sowjetzone zijn tot gevangenis
straffen van één tot twee en een
half jaar veroordeeld, omdat zij
een Stalin-achtige snor getekend
hadden op een portret van de
glimlachende Wilhelm Pi eek,
president van de Oostduitse
republiek
Nu reeds zes en veertig
gearresteerden
Na de zaak van de valse honderd
guldenbiljetten, de valse marken, de
valse touristenclieques en de vaise
Franse benzinebons, is thans een zaak
van valse Belgische bankbiljetten van
fr 500 aan het licht gekomen en op
nieuw is gebleken, dat hierbij personen
betrokken zijn, die reeds gearresteerd
Weerbericht
Verwachting, geldig tot Zon
dagavond: Zwaar bewolkt met
enkele buien en plaatselijk flinke
opklaringen. Matige tot krach
tige Zuidelijke tot Zuidwestelijke
wind. Weinig verandering van
temperatuur.
bondag: zon op 8.15, onder 17 34
Maan op 21.06: onder 9.31
Maandag: zon op 8.13. onder 17,36
Moan op 22.32. onder 9,42.
Jemand is bij burgemeester d'Ailiy, die
toevallig in Amsterdam was, komen
opdraven met 45 piek gewetensgeld
voor de gemeentekas. Nu is 45 gulden
niet veel, maar er zijn bijna een mil
lioen Amsterdammers en je kunt maar
nooit weten. turgervader Schokking
van Den Haag uad ook al een buiten
kansje. Die Kreeg een doos jubileum-
cnocolade, omdat de Haagse afdeling
van de Banketbakkeisbond in het goud
staat. De Haagse ooievaar heeft er van
plezier zijn 'weede poot bij gezet.
In Amsterdam is opgericht de Neder
landse barkeepersclub. Er zal wel
worden geknobbeld, wie het woord
krijgt en de moppen worden genotu
leerd. D Een twintigjarige scholier in
Agrigento op ïicilie schoot zijn 34-ja-
rige lerares dood, omdat hij voor zijn
examen zakte. Over vijfentwintig jaar
als bij uit de cel komt, mag hij op
nieuw voor de commissie. Je mag
dan je gewicht in goud waard zijn. het
is toch geen lolletje om Aga Khan e
zijn. Na zijn vrouw hebben ze nu zijn
secretaris te pakken. Waardevolle pa
pieren uit de jinn»nz; k Gerold Wég
Gewoon. Zo, nè? Maar een aardige
schoondochter hééft-iei
Hei wapen en bet taatszegel van de
Republiek van Weimar, de Duitse
MlHIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU
adelaar, zal ongewijzigd door de West-
duitse federale republiek worden over
genomen. Alleen, het beest zal voortaan
federale adeiaar neten. After all,
what's in a name? Een voormalig
Nazi-gouwleider kreeg vermindering
van straf, omdat hij zich bij verschei
dene gelegenheden .menselijk had ge
dragen". En daarbij zinken de onmen
selijk vele onmenselijke gedragingen
natuurlijk in het niet Trouwens, in
Ik haal de hoge H. De H van
waterstof!
Duitsland zijn ze het met zulke dm
gen lang niet eens. Toen Kar] Kauff-
mann, verantwoordelijk voor het op
hangen van twaalf verzetsleiders, 18
maanden kreeg, marcheerden veertig
duizend arbeiders door Bielefeld als
protest tegen deze 'age straf. Twin
tig Russische generaals en de schrij
ver Ilja Ehrenburg willen de onder
scheidingen, die ze van Tito hebben
gekregen, terugsturen. Om Tito, die
„leider van een misdadige kliek" te
negéren. Laat ze'
JJr. Brownlee van het Wellcome-labo-
torium m Londen heeft verklaard,
dat „suphetrone' een omwenteling in
de behandeling dei melaatsheid te
weegbrengt. Het is niet uitgesloten
dat dank zij dit middel, algehele ge
nezing mogelijk zal zijn. De Oost
duitse regering heeft alle Duitsers tu
het Franse vreemdelingenlegioen in
Vietnam kosteloze terugreis en goedf"
baantjes beloofd als ze willen over
lopen. Vee] oeioven en weinig gever
doet Drie Italiaanse detectives
die de slaapwagen van Bevin moester
bewaken op het station te Rome her
ben de hele nacht opgesloten gezeten
Df trein was al lang weg, toen ze
werden bevrijd, koud en stijf en
akelig. Vanwege de veiligheid.
waren voor de andere feiten van ver
valsing.
Zo hebben met deze nieuwe affaire
eveneens te maken Albert Peters, teke
naar uit Schaarbeek en G. J. Radoux,
caféhouder uit Luik, die reeds enkele
maanden gevangen zitten. Nora Marion
Denoyelle. een Engelse, die door haar
huwelijk Nederlandse is geworden en
thans woonachtig is te Brussel, werd
indertijd ter gelegenheid van de zaak
der valse honderd guldenbiljetten op
vrije voeten gesteld. Daar zij betrok
ken blijkt te zijn bij de valse bankbil
jetten van fr 500 heeft de politie haar
opnieuw aangehouden. Het totale aan
tal gearresteerden in deze vervalsingen
op grote schaal bedraagt thans zes-en-
veertig.
voorzien. Zij hebben dan ook getracht
de kast open te snijden. Hoewel zij
een vrij grote scheur in de huid van
de kast wisten te maken, lukte het
niet tot het binnenste door te dringen.
Vermoedelijk zo deelt de politie
mee zijn de mannen in het werk
gestoord, of waren hun pogingen zo
tijdrovend, dat zij in „tijdnood" zijn
gekomen. In ieder geval zijn de mun
ten een waarde van f 26.000 voor
de gemeente gespaard gebleven. De
recherche stelt een uitgebreid onder
zoek in.
De mannen zijn het lokaal binnen
gekomen door de achterdeur te for
ceren. Deze komt ui+ in een gangetje,
dat langs het voormalige distributie
kantoor loopt en afgesloten is met een
hek, dat aan de Amstel ligt. Over dit
hek hebben zij gemakkelijk een heen
komen kunnen vinden.
Arie Meijer, genaamd Meyer-Schwen-
cke, zal zich op 22 (en zonodig 23) Fe
bruari voor de commissie voor de
perszuivering moeten verantwoorden
voor zijn wandaden op journalistiek
gebied tijdens de bezetting. Zo zullen
o.m. ter sprake komen zijn beleid als
uitgever van de bladen De Schouw,
De Boekenschouw "an het Nieuwe
Europa er De Nederlandse Journalist,
zijn daden als directeur van de Ver
enigde Pc-rsbureaux en als. leider van
de afdeling pers en propaganda van de
staf der Nederlandse SS, zijn relaties
met Duitse instanties vóór en tijdens
de bezetting, het drukken van Duits
en nationaal-socialistisch drukwerk,
het uitgeven van propaganda-materi-
aal voor het Departement van Volks
voorlichting en Kunsten enz. Er zijn
ongeveer twintig getuigen gedagvaard.
De Amerikaanse luchtmacht
heeft medegedeeld, dat een windtun
nel wordt geconstrueerd, waarin snel
heoen tot vierduizend km per uur zul
len kunnen worden nagebootst ter
beproeving van straalmotoren.
Geruchten, als zouden buitengewone
dienstplichtigen wo'den opgeroepen
voor dienstneming in de Nationale Re-
serve zijn van alle grond ontbloot.
Evenmin zullen dienstplichtigen, die
uit Indonesië terugkeien, tot dienstne
ming in de Reserve worden gedwon
gen. Wei zullen zij worden onderge
bracht in mobilisabele eenheden. Niet-
gewoon dienstplichtigen kunnen des
gewenst in de Nationale Reserve wor.
den opgero-nen.
Goede slag voor Duitse politie
Het ging om 26 millioen
Amerikanen
De Duitse douane heeft de groot
ste sigarettensmokkel sinds het
ande van de oorlog ontdekt. Veertig
personen zijn verhoord en ongeveer 35
personen zijn ontsnapt, naar men meent
naar Oostenrijk en Belgie. Onder de
'aatsten zouden zich de leiders der or
ganisatie bevinden. Het betreft hier de
smokkel van 26 millioen Amerikaanse
sigaretten ter waarde van ongeveer
7.8 millioen mark. Acht millioen siga
retten zijn op het laatste ogenblik nog
geconfiskeerd.
De sigaretten kwamen in Hamburg
aan m kisten, bestemd voor Denemar
ken of Tsjechoslowakije In pakhuizen
van de bende werd de inhoud verwis
seld met zand en de kisten werden
verder gezonden Later smokkelde men
de sigaretten uit de haven, in vracht
auto's verborgen, die met tolvrije goe
deren waren geladen.