lil Meyer Schwencke, SS-er, helper van de S.D. en organisator van „Het Parool Paramaribo: Nederlandse stad aan de junglerand 1 1 1 't Kan raar lopen i Sportkampioenen in de aether Raadsmeerderheid kiest Frederiksplein Friesland bant de runder-t.b. c. uit „Het Derde Rijk met al zijn voordelen Hangtsjou gebombardeerd V.N. stellen onderzoek naar slavernij in Reeds dertig doden bij Asmara Woningtoestanden zijn er nog erbarmelijk De Nederlandse sociale werksters doen er veel goeds Cyclotron door brand vernield Spoorwegplannen voor Noord-Nederland Internationale bakkers tentoonstelling te Groningen DONDERDAG 23 FEBRUARI 1950 ;n goede toekomst llverse raadsleden, ndorp (K.V.P.) ere financiële me- engemeenten voor len. Een overzicht kheid hier ter ste- zou een dergelijk komende tentoon- monstreren. WaaS oholen Het deed t de industrietlat schijnt te bieden, nee op bescheiden 3e krotten in de •dwijnen en de ver- ssen Groot Nieuw- rgerstraat verbe- bepleitte spoedige t trottoir van het stadsbussen zijn te en tariefsverlaging 'aarom accepteerde Een trajectprjjs jeven. Was er geen bij het maken van Dverdie en Achter- lar nog meer ter- ir de gereed geko- ;eds onbespeelbaar. uller (WD) wil- n de grootst moge- l betrachten en b.v. voor walmuren en ren. Het publiek ziet lijke daarvan niet zal worden als men «ebied krijgt. Spr. is irotmg, ook al is de- id meer moeten re- sitte de aanleg van voor villabouw om kmaar te brengen, k wachthuisjes voor werken. Het zal no- e voorstellen te ko- bij het onderwijs ta betrokken folder ef mogelijk gesteld, nt gebracht in da lachte standplaatsen. Overdekte" een N.V. tie van de directeur Men behoeft geen te steunen als zij brengen. Dan kan r aan de Oratorium- Een hoofdopzichter chtte spr. overbodig, et het stencillen der jracht hulde aan de legroting. Spr. ein- ird van lof voor het avlied aan het woord vlied (CPN) zei lt te zijn omdat hij r op te wijzen dat er voor de rijken veel :re kant voor de be- aduw is, maar men hun naam durven nen praten wat wij ieschikt in Den Haag landse Invloeden "zijn Het staat er slecht :entelijke autonomie, heidene passages uit ïenen tijdschrift. Als afhankelijk wij van et reclame bij de vreemd aan. De ka- rstanders van alle van onderwijs mits 5 is en zij letten te ingen van het over- t L.O. is door de ibracht. Spr. citeerde sleuzen en zeide dat le communisten voor- mogelijke vrijheid klasse en de groot voor de bezitters be- e de R.K. politici een le wijze waarop zij ar aan hun belangen gezien de voorgeno- itsschool en Handels- krijgt zo telkens twee van beide levensvat- üier is sprake van "n il. We moeten de in- maar ons beperken ndheid en rekening igelijke nadelen. Vijf loorlog tracht men de en gordijn van anti- erbergen. Er is maar it communisme weg s de angst van de ar- lemen. Spr. bepleitte ring van de werklie- nu hun lonen vaak ie in het vrije bedrijf, van een loonplafond, verschillen bij diver- t Rijk komt met 16 igroepen. Spr. stelde heffen en de daaron- i te brengen in groep in groep drie bestu- jns van de Reiniging rantwoordelijke taak. m verbetering toege- tie van de school- evr. Wiese, die op 60- werkuren per week i werk verrichten. Nu voor haar gedaan is, ;ificatie van f 250 over il heeft men spr. van tir. Bond dan ook be ar wel voor haar zou vrijwillige brandweer oodzakelijk zijn. De i. Van Slingerland en tpilaren van „Steun ar aan die spijtzwam iehoefte. Men belegde avonden waarop da ever getracteerd wer- de moeilijkheden die de Lichtbedrijven on- ïdat hij in het bedrijf ïr verspreid had. Op -aren er nog 1050 wo- De opbouwpolitiek rek aan financiën, dat men het geld voor de mesie nodig had. Spr. verschil in behande- rs bij het bureau van Zie vervolg pag. 6) Wonderlijke zuiveringszaak tegen een vreemde figuur JJEN HAAG, 22 Februari Terwijl Nederland zich langzamerhand op maakt voor de viering van het eerste lustrum der bevrijding houdt de Commissie voor de Perszuivering haar laatste zitting. Bijna vjjf jaren na dat Arie Meyer, zich noemende Meyer Schwencke, op een Canadese tank ge zeten, als een jubelend journalist van het illegale dagblad „Het Parool" deelde in de triomf der bevrijders, dient zijn zaak voor de perszuiveringscommissie, die zijn collaboratie met de Duitsers zal hebben te beoordelen. Want gedurende de eerste drie jaren der bezetting is Meyer Schwencke die vóór de oorlog een weinig betekenend persbureau had gans Iets anders dan illegaal jour nalist geweest! Hij behoorde tot de weinige vertrouwenslieden van Goebbels' zetbazen, die naar Nederland waren gekomen om de pers te naziflceren. De ^Utsers gaven hem tal van functies; hij beheerde daarenboven een propa- gandadienst, een drukkerij en enige uitgeversbedrijven. Zijn Invloed op het nieuwe departement van Volksvoorlichting (waar later Blokzijl de lakens gmg uitdelen) was groot en In de bureaux van het Rijkscommissariaat was hÜ, in zijn martiale SS-Iaarzen, een dagelijkse gast. jen IS IN die jaren gefluisterd, dat de Duitsers bij hun komst in Ne derland reeds terdege wisten, wat ze aan Meyer Schwencke hadden, maar hoewel het vaststaat, dat hij o.m. re laties onderhield met nazi-figuren in Tsjechoslowakije, is omtrent zijn voor-oorlogse activiteit vrijwel niets bekend geworden. Dat zal wel voor altoos het geheim blijven van deze gladde man, die zich een kapitaal ver wierf door serviele dienst aan de Duitse propaganda. En die, toen de krijgskansen keerden, een veilig on derdak meende gevonden te hebben bjj de leidende figuren van Het (ille gale) Parool. Meyer Schwencke heeft, als man van invloed, dit blad in moei lijke omstandigheden grote diensten kunnen bewijzen. Ongetwijfeld zal hem dit ten goede worden aangere kend. Maar tegenover dit goede staal veel, heel veel, dat een landverrader- lijk karakter draagt. Niet minder dan twee-en-twintig getuigen zullen er vandaag en morgen hun verklaringen over af leggen ten overstaan van de commissie, die gepresideerd wordt door mr. E. J. E. G. Vonkenberg. Hef was vanochtend tegen negen uur ongewoon druk in het departement van onderwijs aan de Prinsessegracht. waar de zittingen worden gehouden. Er waren veel persmensen, veel belang stellenden. Veel iiguren ook, die een rol speelden in een nog niet zo lang achter ons liggend verleden en die thans opgeroepen waren om getuigenis te geven. Het mag een geslaagde grap der historie heten, dat dit alles gebeurt in het gebouw, waarin Meyer Schwen cke toen de Duitsers daar persconje renties hielden en toen Blokzijl er zijn zetel gevestigd had zulk een groot woord voerde. Het voormalige departe ment van Volksvoorlichting, de plaats zijner vroegere onvaderlandslievende bedrijvigheid, is vandaag de plaats zij ner berechting. Ruim vjjf jaren is het geleden, dat hij door de marmeren gangen van dit oude patriciërshuis liep. Vijf jaren, die hij doorbracht eerst als „illegaal" pen- nevoerder, daarna .als geïnterneerde vervolgens als verpleegde in een twee tal psychopathengestichten. korte tijd als voortvluchtige en ten slotte als ge vangene in de blondere strafgevange nis te Scheveningen. Het zijn wonder lijke jaren geweest voor een wonder lijk man. De molens van het recht heb ben langzaam gemalen voor Arie Meyer De zitting begint reeds met een kleine sensatie. De voorzitter deelt na melijk mede, dat Meyer Schwenke per brief heeft medegedeeld, zich niet in staat te achten ter zitting te verschij nen. Hij heeft daarenboven zijn advo caat opgedragen hem niet te verdedi gen. Hij ziet van ieder verweer af Als eerste getuige komt voor de tafel de voormalige leider van de NSNAP, dr. Adalbart Smit, die in 1932 van M. S. het verzoek kreeg te willen bemidde len bij het leggen van contacten in Berlijn. Dit is geschied; Meyer kreeg contact met dr. Dietrich en dr. Him- mel. Van een verhaal, dat getuige aan Meyer een valse lidmaatschapskaart zon hebben verstrekt weet hü niets, hij beschouwde hem op grond van uit- la ingen als lid zijner beweging. Ernstiger is de verklaring van ge tuige Bastiaanse, die vóór de oorlog ar tikelen leverde aan de provinciale pers. Hij is direct na de komst der Duitsers door M. S. bedreigd; de Pressreferent Jancke zei letterlijk 'tegen getuige, dat Meyer tot de Gestapo behoorde en in vioedrijke relaties had in Berlijn Blijkbaar mocht Jancke Meyer Schwencke niet erg. Over die invloed rijke relaties deed getuige Matla een boekje open. Hij had van een secreta resse van het persbureau van M. S. gehoord, dat Sir Henry Deterding hem reeds in 1932 geld verstrekte, later zouden er chèques van het Propagan da-Ministerium zijn gekomen tot be dragen van f 10.000 Na de bevrijding had M. S. aan getuige gevraagd, geen kwaad over hem te willen verteilen De secretaresse, mevrouw Van Oyen, die dit verhaal moet bevestigen zij zou het namelijk hebben verteld feet zich weinig meer te herinneren Wei beeft Sir Henry geld gegeven maar van chèques van Berlijn weet zii niets Maar zij weet wat anders zii heeft in opdracht van Meyer geheime rapporten getikt, die bestemd waren voor de SD-man Vogel. De getuige Van Heyningen (die vooi de Franse inlichtingendienst werkte1 Weet nositief te verklaren, dat Meyei geldsommen kreeg van de Duitser Sperrllng. die in Nederland leider wa' van de Duitse spinnnage vóór de oorlog uitbrak In ruil voor die finarciël- steun maakte ,A S Duitse propaganda via zijn Verenigde Persbureaux. Van zijn advoraa' kreeg getuige een rap Port. dat M S. in gevangenschap had opgesteld en vanuit het osychopatben gesticht te Sneek belde Mever zelf ge ii'lge op om hem te bewegen dit rap port te onderschrijven. Getuige heeft dit geweigerd, het rapport is onwaar. Chantage De gedetineerde Streng, die een der naaste medewerkers was van M. S., onthult dat Meyer op de grofste wijze chantage pleegde. Mensen werden dronken gevoerd, in een kamer met vrouwen toegelaten en daarna gefoto grafeerd. Door middel van die belas tende foto's dreef Meyer onder meer op het departement van Volksvoor lichting zijn zin door. Hij kreeg dan ook de interne plannen voor de pers- rcorganlsatie compleet In handen en kon zijn luistervinken geplaatst krij gen in hoge ambtelijke posities. Eigen lijk was hij, volgens getuige, niets meer dan een politiek avonturier. In 1943 liet hij, ziende dat de Duit sers gingen verliezen, op zijn drukke rij in Den Haag clandestien Het Parool drukken. Hij was toen met de organi satie, die daar achter stond, in relatie getreden. Heel anders oordeelt weer getuige drs. Goedhuys. Hij schetst Meyer als de auctor intellectualis van de pers- raad, die de Nederlandse pers moest gelijkschakelen. Sperrling van de Duit se spionnage hielp daarbij mede; hij was door M. S geïntroduceerd. Getuige weet positief, dat Meyer reeds vóór 1940 in Nederland propaganda voerde voor de Duitse Wehrmacht; daartoe stond hij in verbinding met overste Krauskopf. Een merkwaardige getuige is de oud- Paroolman Noordam. Hij was in dienst van Meyer Schwencke en tegelijk ille gaal werker. Getuige werkte op ont- snappingslijnen via Belgie en Parijs en kreeg daarvoor alle mogelijke papieren en stempels van zijn baas, die tegelijk tonnen verdiende aan de Duitsers. Wat hij van M. S. moet denken, weet getuige niet, maar een feit is, dat hij in het tweede deel van de oorlog als A. Meyer Schwencke, geld- en eerzuchtig als slechts weinigen, was volgens de tenlastelegging: VóóR DE OORLOG: directeur der Ver. Persbureaux, uitgever van Duitse brochures, vriend van Europese nazi-figuren. IN DE OORLOG (le helft): SS- man, leider propagandastaf der S.S., „Sonderbeauftragte Wehr macht Rekl. Bureau", officieuze leider van persraad etc., leider V.P.B., Peter Kaiserverlag, Vic toria, de Schouw en Neuropa; ver moedelijk V-man voor perszaken. IN DE OORLOG (2e helft): Helper van de topleiding der organisatie „Het Parool" NA DE OORLOG: Reporter van ,>Het Parool" en organisator in het Oosten des lands. Daarna arrestant. een concurrent de schandelijkste chan tage pleegde. En de getuige De Bijl voegt daar aan toe, dat M. S. hem in ronde woorden dreigde met arrestatie door de SD, toen hij een zakelijk ge schil met hem kreeg over de levering van Wehrmachtsformulieren. Dan komt de gewezen secretaris generaal prof. dr. Goedewagen nog steeds gevangene verklaren, dat Meyer Schwencke inderdaad handlan gers had in het departement van Volks voorlichting. Hij was aanvankelijk een leidende persoonlijkheid bij de pro paganda voor de nieuwe orde; hij was lid van de Germaanse SS maar had geen politieke overtuiging. Het ging alles om de macht en om Meyer Schwencke zelf. De Parool-kwestie. De voormalige perschef N. Ooster- baan verwekt stormen van hilariteit als hij uiteenzet, dat Meyer een plan had ontworpen om het Nederlandse volk tot het nationaal-socialisme te be keren door een propaganda-actie, die in totaal zeven millioen zou kosten Vrijwel alles daarvoor zou natuurlijk Meyer moeten leveren.... Later in de bezetting was hij een verbitterd man. die kwaad sprak van de Duitsers, om dat zij zijn plannen hadden getorpe deerd en zijn bedrijven hadden geslo ten. Maar de getuige Janssens deelt even later mee, dat Meyer aanvanke lijk het plan had in Nederland met financiële steun der Duitsers een anti- semistisch blad uit te geven. En de ge tuige Learbuch weet daar aan toe te voegen, dat Meyer lid van de NSB was geworden op naam van zijn broer Jan Meyer, die in de topleiding van Het Parool zat. Voorts weet getuige posi- koerier werkte voor Het Parool en tal tief te vertellen, dat Méyer Schwencke van andere illegale organisaties. Hoe wel hij tegelijkertijd weer kind in huis was bij de S.D. Toen het Oosten des lands bevrijd was, trad Meyer daar op als organisator van de Paroolbladen. Hij heeft, zegt getuige, allerlei belang rijk illegaal werk verricht. De voorzitter: Wat was dat voor ille gaal werk? Getuige: Dat weet ik niet. Ik ben er niet bij geweest. De voorzitter: U sprak over allerlei illegale organisaties. Welke waren dat? Getuige Noordam: Dat weet ik niet. Maar ik vertrouwde hem volkomen. Hij wist van mijn illegale werk en gaf zelfs Passierscheine af voor mensen die moesten worden weggebracht naar Engeland. De voorzitter: Vond u het verstandig deze man, die vrienden had bij de SD en het Rijkscommissariaat en die uit sluitend werkte voor de Duitse propa ganda zo in te wijden in de geheimen der illegaliteit? Getuige zegt, dat hij nooit iets posi tiefs heeft gezegd. Hij had ht gevoel, dat M. S. toch alles wist en goed vond. Meyer Schwencke zou niemand ver raden.. Bedreigingen Getuige mr. Kampmeyer, een advo caat, vertelt direct daarop, dat Meyer Schwencke in een zakelijk conflict met tot in 1945 toe de beste relaties had bij de SD Hij kreeg toen nog steeds aller lei papieren, die hem voordelen kon den verschaffen en bleef in nauw con tact met de SD-man Vogel, aan wie hij gegevens verstrekte over allerlei per sonen. Op dat tijdstip was Meyer in middels reeds lang werkzaam voor Het Parool, zoals later is gebleken. Met deze getuigenverklaring loont de eerste zittingsdag ten linde. Heden gaat de Commissie voor de Perszuive ring voort met haar onderzoek naar deze wonderlijke zaken rond de won derlijkste figuur, waarover zij tot dus verre te oordelen kreeg. De directeur van Het Parool, de heer W. "van Nor den. die in 1943 als onderduiker in ie* huis van Meyer Schwencke woonde, zal dan zijn getuigenis afleggen. Uit de verklaringen van getuige Noordam is intussen reeds komen vast te staan, dat de Paroolleiding zich van Mever wentt te distanciëren. Hij heeft het blad wel iswaar grote diensten bewezen, maar men heeft het onjuist geacht, dat hi) na de bevrijding zo op de voorgrond is getreden als Paroolman door zijn arbeid in het Oosten des lands. Hoe de heer Van Norden deze'won- derlijke samenhang der dingen ziet zullen we vandaag uit zijn eigen mond kunnen horen. Uiteraard wordt er met grote belangstelling naar uitgezien, is. In de A.V.R.O.-studio te Hilversum hebben dertien nationale sportkam pioenen elkaar enkele dagen geleden ontmoet en wat meer zegt: zij hebben elkaar fei bestreden' Niet in de ring, op de baan of in het water, maar in de voor hen vreemde omgeving van een opname-kamer. Daar hebben zij een half uur lang ingespannen gepeinsd over een hele serie vragen, die Aad van Leeuwen en Tom Schreurs voor hen hadden sa mengesteld Immers, deze dertien uit blinkers op sportgebied werkten mee aan een uitzending van A.V.R.O.'s Hersengymnastiek. Jan Boots, die gewoonlijk met de leiding van de „strijd" belast is, be perkte zijn aandeel deze keer tot het ontvangen en geruststellen van de deelnemers. Hij bracht hen op de hoog te met de geheimen van de microfoon en merkte daarbji op: Denkt U zich maar In, dat U een huiskamer binnen gaat, waar vter of vijf mensen op Uw komst hebben gerekend. In zo'n ge val maakt U zich helemaal niet ze nuwachtig, dus waarom dan wel bij een radio-uitzending, die eigenlijk niets anders betekent dan een bezoek san de luisteraars? Alleen, U komt niet door de deur binnen, maar door te luidspreker!" Hoe de strijd zich ontwikkelde? Dat zal Zondagavond na afloop van de uitzending '9 15 tot 9 45 uur) worden bekend gemaakt. De twee ploegen zijn als volgt samengesteld: de dames Fan Irma Schumacher voor de microfoon Fanny Blankers—Koen (links op de foto) ziet toe. ny BlankersKoen (athlethiek) en Irma Schumacher (zwemmen) en de heren D Esser (hockey), E Kruidhoi 'paardensport) Dr. A. C. van Swoll (tennis) en H Faanhof (wielrennen) Zij behoren allen tot de „buitensport- ctoeg" en zij krijgen tegenover zich de .binnensport-ploeg", bestaande uit Mevr Fenny Heemskerk (schakeni en de heren K. de Ruiter (biljarten) A Montfoort (sabelschermen), Dr. M Euwe (schaken). Cor du Buy (tafel tennis), Luc van Dam (boksen) en B Charité (gewichtheffen) De Amsterdamse Stadhuiskwestie Naar het Handelsblad verneemt is het afdelingsonderzoek van de stad huiskwestie te Amsterdam ten einde en het voorlopig verslag gereed. Bij dit onderzoek heeft een grote meerderheid van de raadsleden het plan, om aan de Binnen-Amstel een nieuw stadhuis te bouwen, verworpen. Deze leden ziin van oordeel, dat het Frederinksplein de aangewezen plaats voor het Raadhuis is. Echter moet liet terrein, waarop het dient te verrijzen worden uitgebreid tot aan de Amstel. Waarschijnlijk zal het houden of ver. handelen van tuberculeus rundvee in Friesland reeds op 1 Mei van dit jaar krachtens provinciale verordening ver boden zijn. Reeds hadden 63 zuivel fabrieken in de zomer van het vorige jaar alle „reageerders" uit de vee stapels van de leden en de leveranciers verwijderd. Van de overblijvende 33 fabrieken hebben er dertig kans gezien, vóór 1 Mei a.s. de laatste reagerende dieren op te ruimen. De tijd is nu rijp voor overheidsmaatregelen, die de laatste haarden van tuberculose onder het Friese rundvee zullen vernietigen. Reeds is de provinciale verordening gereed, maar de datum van inwerking treding is nog niet vastgesteld. De Nationaalsocialistisehe onder grondse beweging „Katakombe", wel ker bestaan onlangs door geallieerde en Westduitse autoriteiten is beves tigd, „streeft met al haar krachten naar de opbouw van een nieuw Duits Reich, gelijk aan dat van de Nazi's, aldus Der Scheinwerfer, het clandestiene blad, dat door deze beweging wordt uitge geven. „Ware Duitsers" zullen nooit het Derde Rijk „met al zijn voordelen" vergeten, schrijft het blad. Door het hoofdkwartier van de na tionalistische luchtmacht wordt ge meld, dat zes bommenwerpers de electrische centrale te Hangtsjou vol ledig in puin hebben gelegd. In de loop van deze maand heeft de natio nalistische luchtmacht al drie electri sche centrales onbruikbaar gemaakt Het persbureau „Nieuw China' meldt, dat 55 personen zijn omgeko men bij de nationalistische luchtaan val op Sjanghai van Zondag. De Verenigde Naties zullen een uit gebreid onderzoek instellen naar de toestand van meer dan een millioen mensen, die in verschillende delen der wereld in slavernij leven. Daarbij zal ook de situatie op het gebied van contractarbeid en kinderarbeid wor den nagegaan. Voorts zullen ook ge vallen van „adoptatie' worden onder zocht, die in wezenop verkopen of wegschenken van kinderen neerko- De onlusten rond Asmara hebben thans 30 doden en 130 gewonden ge- eist. Er zijn meer dan 30 handgranaten geworpen en ona'gebroken kon mei het vuren van kleine wapens horen Acht mijl bulten de stad is een gevecht geleverd tussen 20 man politie en 40 leden van de Sjifta. De commissie der Verenigde Naties heeft een beroep op de bevolking gedaan om de vijandelijk heden te staken. BRITSE LIBERALEN WILLEN LABOUR STEUNEN De Britse Liberale Partij heeft ver klaard, dat zij bereid is een socialisti sche minderheidsregering te steunen (wanneer de socialisten na de verkie zingen niet in staat zouden zijn om zonder steun van de liberalen- een rege ring te vormen) op voorwaarde dat La bour de nationalisatie van de industrie opgeeft. Zonodig zouden de liberalen niet voor de verantwoordelijkheid te rugschrikken zelf een minderheidsrege ring te vormen. VOGELPEST MAAKT SLACHT OFFERS IN WEST-VLAANDEF.EN De vogelpest heerst thans hevig in West-Vlaanderen. Bij een pluimvee houder te Houthulst stierven in één nacht 300 kippen. Niet minder dan 550 andere kippen, die eveneens dooi de ziekte waren aangetast, moesten door deze pluimveahoudor worden af gemaakt. Ook in de omgeving van Brugge. Thielt en Poperinge maakt de vogelpest vele slachtoffers. BRIEVEN VAN MUSSOLINI EN HITLER GEVONDEN De Italiaanse politie heeft volgens gewoonlijk ltrouwbare bron in de villa Acquaiwne te Salo, waar Musso lini van 1943 tot 1945 zijn hoofdkwar tier had, tot nog toe geheime docu menten ontdekt, bevattende bevelen van Mussolini, een correspondentie tussen hem en Hitier, dagboeken en ook een particuliere briefwisseling met Clara Petracci. JACHTVLIEGTUIG MAAKTE NOODLANDING Gistermiddag maakte een eenmotorlu De Havilland jachtvliegtuig uit Gilze- Rijen in de uiterwaard van de Maas onder de gemeente Overasselt een noodlanding wegens motorstoring, een z.g. buiklanding. De bestuurder bleef ongedeerd Het toestel werd aan pro peller en landingstoeste! licht bescha digd. Bij zijn bezoek aan Suriname heeft Z. K. H. prins Bernhard woorden van hulde en dank gebracht aan de moeder van Harry Voss, de Surinaamse held. In 1936 ging Harry Voss als sergeant-instructeur bij het K.N.I.L. naar Indo nesië. In 1942 namen de Japanners hem gevangen en trachtten hem door overreding> mishandeling en bedreiging over te halen de instructie op zich te nemen van Japanse recruten. Harry Voss weigerde en deze weigering kostte hem het leven. 24 Mei 1943 werd hij in Atjeh doodgeschoten. Zijn laatste woorden waren: „Leve de Koningin!" Z. K. H. prins Bernhard drukt mevrouw Voss de hand, nadat hij haar had beloofd dat er voor haar zoon een monument zou worden opgericht. (Van een speciale verslaggever). PARAMARIBO wekt b(j een eerste kennismaking de indruk van een stille Nederlandse provinciestad. Voor het gouvernementspaleis, dat van de plaatjes van Rie Cramer lijkt te zijn weggelopen, zo sprookjesachtig mooi is het, hangt de sfeer van Gorters Mei. Wjj zijn ln de grote zalen van het paleis geweest en hebben onder de kristallen kronen gewandeld en de echte oud-Hollandse stjjl gezien. Het is een wlt-houten tropenhuis, prachtig stuk historie, dat wij zo moeten laten als herinnering aan de grote t(jd van onze voorvaderen. Grote mangrove-bomen staan als enorme schildwachten naast het paleis en vullen met het huls de gehele oostelijke kant van het plein, dat groter is dan menig plein in de grootste steden van ons land. Achter dat prachtige plein begint de jungle. Ook een stad kan een vol maakte jungle zijn. Er z$jn duizenden woningen in Paramaribo waar slechts 65000 mensen wonen die a.h.w. schreeuwen om lucht, licht en hygiëne. Maar in de tropen is voed sel primair, kleding en huisvesting ko men pas, als u een hele tjjd door een vacuum is heengegaan. De regering van het land doet, met behulp van het Welvaartfonds wat het kan, om aan deze toestand een eind te maken. Er worden honderden kleine deugde lijke en frisse tropenhuisjes gebouwd, maar de slum van Paramaribo kan slechts langzaam verdwijnen, zoals de vegetatie van een oerwoud slechts met veel arbeid en geduld wordt weg gehakt. Wg zouden een bulldozer wil len hebben om in een enkele dag ai deze misère van ziektekiemen en vun weg te vagen. Maar dan vergeten wij, dat dit alles in Nederlandse ogen veel erger lijkt dan het in werkelijkheid is, zo zeggen de kenners van het land. De mensen hier leven heel eenvoudig en er zijn er velen, die van hun kleine hut- een schoon en goed onderkomen maken. De kindertjes van de Brits- Indiërs slapen wel op de houten vloer, maar zijn zij minder gelukkig wan neer zij straks voor het erf spelen tn de zon? De Javanen hebben nog min der: zij maken van leem en mest een harde massa, waarop zg neerhurken en tevreden zijn. Armoede, ondanks oorlogswinst. Het \nd is, ondanks zjjn rijkdom men in de oorlog opgedaan, nog altijd arm en er zijn veel zieken. Het moei uit zijn al te laag levenspeil worden opgetrokken. De mensen moeten le ren ziph wat verstandiger te voeden Het fruit, dat dit land in grote rijk dom oplevert, ligt vaak te rotten on der de bomen. Zo gaan ziekteverdrij- vende vitaminen met milliarden ver loren. Er zijn in Paramaribo enkele so ciale werksters, die in de hutten van de allerarmsten komen. Zg zjjn pas kort bezig, maar de minister van volksgezondheid, de in ons land De kende schrijver Lou Lichtveld, is blij dat zg gekomen zfln. Zij geven cur sussen aan jonge moeders, zjj werken aan de opleiding van verpleegsters ztf vangen de jeugd op en leren de mensen, hoe zg een Kerstfeest moe ten organiseren. Gelukkig is Paramaribo niet zo 115* als Willemstad, zei mij één van die dappere meisjes. Wij kunnen hier nog tot de mensen naderen. Zij zijn er dankbaar voor, al komt het begrip voor sociale verheffing maar lang zaam. Er zijn te veel tegenwerkende krachten. Er wordt veel gedobbeld en het familieleven is maar zelden ge lukkig. Tegen al deze stromen In- roeien Is een zware taak. Maar da Surinamers zijn, bij al hun primitivi teit, kind gebleven. Z(j bidden vaak met veel bijgeloof, maar zij bidden als kinderen. Zij hullen bij iedere emo tie, maar zij lachen even vlug. Zij doen aan de bewoners van het oer woud denken in hun eenvoudige har telijkheid. Sinds enkele jaren ziet men duide lijk, dat dit volk omhoog komt, Sf gaat het nog heel langzaam. Dat het Westen daarbij steun verleent is een zeer bemoedigend verschijnsel. WtJ hebben in dit land iets goed te maken, want toen het ons eeuwen lang wer kelijk goed ging, werd het vergeten. Het ls bijna helemaal oerwoud ge bleven, als men dat prachtige plein wegdenkt De cyclotron van het Palmer-Iabora- torium van de Amerikaanse marine t® Princeton, in de staat New Jersey, i" door brand vernield. De cyclotron, waarvan de vervaardiging achttien millioen dollar heeft gekost, werd door de marine gebruikt voor onder zoekingen op het gebied van de kern splitsing, in verband met de vervaar diging van atoombommen. De oor zaak is niet bekend. De president van de Nederlandse Spoorwegen, ir. F. Q. den Hollander heeft meegedeeld, dat op 14 Mei 1952 de elctrificering van het Noorden tot stand zal zijn gebracht. Op deze datum zullen Zwolle, Gironingen en Leeu warden aangesloten zijn op het electri sche treinvervoersapparaat, terwijl het in de bedoeling ligt om de thans in het noorden in gebruik zijnde diesels in te schakelen op de belangrijke lijnen in de provincie, waar thans nog stoom wordt gebruikt. Ter gelegenheid "an het 25-jarige bestaan van de Groninger Bakker» Cursisten Vereniging zal te Groningen van 14 tm. 22 Juni een internationale bakkerstentoonstelling „De zilveren krakeling" worden gehouden. Aan de tentoonstelling zullen vakwedstrijden worden verbonden. Men verwacht een totaal van 4009 inzendingen, waaruit een nationale kampioen eri provinciale kampioenen ulien worden gekr^en. 1; itpffiï

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 3