Bevrijding iaak voor allen VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Duitsland moet in de Europese gemeenschap worden opgenomen Trygve Lie zal Moskou bezoeken Geruchten over dienstplicht in de Sowjetzone Donderdag 4 Mei 1950 DAGBLAD VOOR ALKMAAR,EN OMSTREKEN 147e Jaargang No. 105 Vrijheidsklokkenin Amsterdam Russisch protest bij Mac Arthur Oostindonesische ministers in arrest Dr. Leimena maakte ver geefse reis naar Ambon Naar vriendschappelijk en vertrouwelijk overleg Prinses Irene zal eerste steen leggen voor Protestantse Kerk in Londen Grootse herdenking van 400-jarig bestaan Finse regering bestrijdt de spoorwegstaking Dr. Hirschfeld in Nederland Drie jaar ziekengeld voor t.b.c.-patiënten De uitlevering van Westerling geëist BUREAU ADMINISTRATIE Voordam 9, Tel. 3320 Postgiro 187294 REDACTIE Achterdam 20, Tel. 2274 Dirppti p* J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: A. KAPTEIN AARSCHE TARIEVEN: Advertenties: 16 ct p. mm. Familieberichten 20 ct. p. m.m. Vraag en Aanbod (alleen 2e bands goederen) tot 15 woorden f 1.—, elk woord meer 5 ct. Uitslui tend contant. Abonnementen f 1.50 per maand, f 4.50 per kwar taal plus incassokosten. JN DE STRAAT mijner inwoning wer den we op een zeer eigenaardige wijze bevrijd, in April 1945. Een deel var. Se nacht en de gehele stralende Zondagmorgen had het bombardement geduurd, we wisten niet hoe ver weg of hoe dicht bij. Achteraf bleek het zéér dicht bij en toen met een gewel dige knal alle ruiten tegelijk sprongen, begrepen wè wei; dat het einde na derde. We vroegen de twee bejaarde Duitse soldaten, die met ons in de kelder za ten, of ze zich wilden overgeven en na hun antwoord „Recht gerne", maakte ik mij op om ze naar de buren aan de overkant ,te brengen. Maar dit alles geschiedde eerst, nadat wij nog een maal met grote snelheid in de kelder waren verdwenen en er een spookach tig helse machine door de straat ge schoven was: een vlammenwerper. Vrijwel onmiddellijk vatte een groot deel der huizen aan de overka.it vlam. En nadat de Duitsers aan de Cana- öezen waren overgedragen, stormden wij naar de overkant om de buren te helpen met het uitdragen van althans een stuk van hun meubilair. Terwijl we daar zo in het zweet van ons aanschijn met stoelen en tafels sjouwden, hoorden we zingen en ons omwendende zagen we de buren van Door- Prof. Dr. G. v. d. Leeuw Oud-Minisier van Onderwijs, Kunsfen en Weienschappen verderop, wier huizen niet in brand stonden, uit hun huizen springen en het Wilhelmus aanheffen. En plotse ling bedachten wij ons: 't is waar ook, wij zijn bevrijd! gEDERT hebben wij vijf jaar tijd ge had om over de betekenis van dit feit na te denken. Men kan het ook anders zeggen: om onze bevrijding *3 realiseren. Eerst was de hoofdzaak: de druk. die van ons was weggenomen: de moffen zijn eindelijk weg, de rest komt van zelf wel. Toen kwam de taak om uit de achtergelaten chaos weer iets ordentelijk te maken. Dat ging niet zo vlot. We zijn er nog niet helemaal mee klaar. En toen kwamen we langzamerhand tot ons zelf. We konden ons als Ne derlanders weer uitleven, met onze eigen speciale Vaderlandse gevoelens en ruzies. We konden weer ons zelf zijn. En dit was toch eigenlijk wel heerlijk, zelfs in de ruzies. Maar toen, ja toen bleek al duide lijk, dat wij uit de lange winterslaap der bezetting waren ontwaakt in een andere wereld dan die ons omringd had, toen de Duitsers kwamen. Wij moesten aan allerlei dingen wennen; wij waren in de nacht van een kleine natie tussen vele grote geworden tot een stuk West-Europa, samen met an dere stukken ingeklemd tussen de beide enig overgebleven machten: Rus land en Amerika. Wij waren van een trotse natie, ,die van een Nederlands Imperium sprak, geworden tot een klein stukje West-Europa, zonder eigen weg in de wereld, en het was een schrale troost, dat het met Ingeland zeer spoedig dezelfde kant uit zou gaan. Wij waren- welgestelde burger lieden, maar we werden berooid wak- Weerbericht Verwachting tot Vrijdagavond: Over het algemeen veel bewol king met plaatselijk enige regen en in de nacht en ochtend hier en daar tijdelijk mist. Zwakke tot matige wind uit Noordelijke richtingen en weinig verande ring in temperatuur. VRIJDAG: Zon op 5.04; onder 70.10: Maan op 0.15; onder 6.38. ker. Wij waren dappere verdedigers van ons land, ter zee en in het verzet, overwinnaars achter Eisenhower aan, maar wij merkten al spoedig, dat de Duitsers geenszins verslagen waren en zich spoediger herstelden dan wij. Wij hadden gevochten tegen de verderfe lijke geest van Hitier, maar wij merk ten al ras, dat die geest niet dood was. Alles wat ons in de oorlogstijd had be zield en verenigd, was spoedig ver geten; en wij stonden voor een geeste lijk failliete boedel. Y^IJ WAREN bevrijd en niet bevrijd. Want wij waren innerlijk niet be vrijd. Wij hadden de bevrijding niet gezien als een taak, die ons wachtte. Onze eigen houding in het bevrijde Ne derland hebben wij gezien als gezellig of mopperig, niet als een houding van geloof. Na vijf jaar ligt de taak n->g voor ons, nauwelijks aangevat, nau welijks zelfs aanva rd. Geloven wij in Nederland en zijn taak, ons door God opgelegd? Wel nu, die taak gaat door, en wanneer zij moeilijk is, wordt ze daardoor alleen meer de moeite waard. Geloven wij in onze plicht als natie en als mens om te dienen, in het voorrecht van de minste te zijn, in het geluk van te geven, dat groter is dan te ontvangen? Dan ziet de toekomst er helder en hoop vol uit, en we kunnen in ons dierbaar land werkelijk van bevrijding gaan spreken. Wij hebben dit zelf in de hand. Een groot geluk hebben wij, dat an dere volken ontzegd is: wij hebben een vorstin die ons geweten is en die het beste in ons naar voren weet te halen. Wij hebben een koningin, die weet wat bevrijding is als taak, als gehoorzaam heid. Mogen wij ons door haar in het volgende lustrum iets laten leren. Dagelijkse herinnering aan de bevrijding De commissie „vrjjheidsklokken", een subcommissie van de nationale herden- kingscom-iissie, heeft het plan in de hoofdstad een klokkenspel aan te brengen, om ons land een dagelijkse herinnering te geven aan de bevrijding, welke op de jaren van bezetting volgde. Men wil in de hoofdstad een eenvou dig bouwsel doen verrijzen voor het klokkenspel, welks klanken iedere dag door de radio moeten worden uitgezon den. Op deze wijze zal men in de huis kamers elke dag daaraan herinnerd worden. Behoudens toestemming van het Ko ninklijk Huis zal de grootste klok de naam Wilhelmina dragen. Deze klok zal dan ook een spreuk hebben. Voorts be staat het plan een klok te noemen naar koningin Juliana en een naar prins Bernhard. De overblijvende elf klokken zullen dan de namen van de elf provin cies dragen. Generaal Koezma Derefjanko, het Russische lid van de Geallieerde Raad voor Japan, heeft bij de geallieerde op perbevelhebber generaal Mac Arthur, geprotesteerd tegen de beweerde mo dernisering van vroegere marine- en vliegtuigbases in Japan. Hij haalde pers berichten aan, als zouden van Hokkaido (het Noordelijkste eiland van Japan) tot Kioesjoe (het Zuidelijkste) vliegvelden worden aangelegd, geschikt voor de zwaarste bommenwerpers. De communistische volksvertegen woordiger Van den Branden, die tij dens de staking der havenarbeiders te Antwerpen werd gearresteerd, is giste ren vrijgelaten. Voorwaarde voor slagen Europese samenwerking Rond twaalf uur heeft de Tweede Kamer gedebatteerd over het Duitse vraag stuk, ziilks naar aanleiding van een nota van de regering. Tegen elf uur gister avond was het debat ten einde en de nota voor kennisgeving aangenomen. Over de noodzakelijkheid van inschakeling van West-Duitsland in het Europese poli tieke en economische leven bestond weinig verschil van mening, al waren er nog duidelijk nuances waar te nemen omtrent de wijze waarop en het tempo waarin zulks dient te geschieden. Bovendien was men het er over eens, dat de vrede en de goede gang van zaken in Europa en in de wereld dienen te worden gewaarborgd en dat de belangen van Nederland bij de oplossing van het Duitse vraagstuk zo goed mogelijk moeten worden behartigd. Herbewapening voorshands niet aan de orde Voor de heer Ruygers (Arb.) was Europa's eenheid een kwestie van zijn of niet zijn van Europa. In die eenheid hoort Duitsland een plaats te vinden. Het vluchtelingenvraagstuk, dat de stabiliteit van West-Duitsland ondermijnt is een zaak van de ge hele wereld geworden. Deze spreker bepleitte voorts een voorlopig vredes verdrag. De heer Schmal (CH) viel de heer Ruygers bij in diens opmer kingen over het vluchtelingenvraag stuk. Voorts vond hij het van belang, of Nederland zal kunnen meespreken over de oplossing van de Duitse kwestie. Hij meende voorts, dat Duitsland niet met pamfletten en cursussen kan worden opgevoed. Het moet een lange weg terug maken van bestialiteit naar humaniteit. Het moet daarbij en bij de oplossing van andere problemen worden geholpen. Over herbewapening wilde deze af gevaardigde nog niet spreken. Mej. Klompe (KVP) bepleitte in schakeling van West-Duitsland in Europa vooral om redenen van eco nomische aard. Economische kwesties sneden ook de heren Schilthuis (Arb.) en Janssen (KVP) aan. Beiden wil den de economische banden tussen Nederland en Duitsland nauwer aan halen. Ook drongen zij aan op een betere waarborging van de Neder landse belangen in de Rijnvaart. We moeten de deur voor Duitsland open zetten, vond de heer Bruins Slot (AR), maar het vinden van de weg erheen moeten we aan de Duitsers zelf overlaten. Het moet echter niet v/orden geïsoleerd; het zou zich mis kend kunnen gaan voelen. Nog steeds vertoont het sporen van arrogantie Overigens wilde deze spreker, die voorts informeerde naar de realisatie van de Duitse plicht tot herstelbetalin gen, niets horen van herbewapening van Duitsland. Met hem was de heer Korthals (VVD) van oordeel, dat de goedwil- 1 end en in Duitsland een kans en de nodige steun moeten hebben Aan de andere kant stelt Duitsland steeds meer eisen en dat kan zo niet door gaan De heer Haken (CP) tenslotte meende, dat de herbewapening van Duitsland al was begonnen. Minister Stikker heeft in de avond vergadering de opmerkingen inzake de behartiging van Nederlandse be langen beantwoord met de medede ling, dat de regering terzake diligent blijft. Voor de oplossing van het vluchtelingenvraagstuk kan de hulp van Amerika niet worden ontbeerd. De Raad van Europa is hiervoor niet het geschikte orgaan. Nederland blijft, zo merkte hij verder op, ingeschakeld in de besprekingen der Westelijke mo gendheden over een vredesverdrag met Duitsland. Ten aanzien van alle grote mogendheden kon spr. die verzekering niet geven. De Europese defensie moet worden versterkt. Aan herbewapening van Duitsland valt nu echter nog niet te denken. Er kan pas over een Duitse bijdrage worden gesproken, wanneer de Westeuropese verdediging is tot stand gekomen. Het leek spr. ondenk baar, dat Duitsland de uitnodiging om toe te treden tot de Raad van Europa van de hand zou wijzen. Na re- en dupliek is de nota voor kennisgeving aangenomen. Reuter meldt, dat volgens een bericht van „Antara", de demissionnaire minis ter-president van de Negara Oost Indo nesië, ir. P. D. Diapari en enige minis ters van zijn kabinet, te Makassar in hechtenis zijn genomen onder verden king van medeplichtigheid aan de op stand van Andi Abdul Azis. Vrijheidsaciie vrijwel zonder aanhang? Te Djakarta is medegedeeld, dat de afscheidingsbeweging op de Zuid- Molukken niet het resultaat is van een beslissing van de Raad voor dit ge bied, doch het gevolg is van enkelen, die op bajonetten steunen. Het Indo nesische korvet Hang Tuah, dat een missie onder leiding van dr. Leimena naar Ambon heeft gebracht, heeft een uur op de rede gelegen. Men weigerde voor besprekingen naar het schip te komen of het gezelschap van dr. Lei mena te ontvangen. Het schip maakt thans een reis langs verschillende eilanden rondom Ambon. Het korps speciale troepen, dat na de gebeurtenissen in Bandung naar Ambon is gezonden, om daar gedemo biliseerd te worden, schijnt de toe stand aldaar in handen te hebben. De missie-Leimena zal via Makassar naar Djakarta terugkeren. Van haar rapport hangt de beslissing over verder te ne men maatregelen af. Ook met mr. Foc- kema Andreae is- over de kwestie-Am- bon van gedachten gewisseld. Om een sigaret Twee- sigarettenfirma's zijn gister morgen in kort geding voor de presi dent van de Haagse arrondissements rechtbank tegen elkaar in het strijd perk getreden. De inzet bij deze strijd werd gevormd door een sigaretten merk, dat door gedaagde als Ameri kaans in de handel wordt gebraent, ■wat volgens eiseres oneerlijke con currentie betekent, daar deze sigaret ten in Luxemburg vervaardigd wor de Mr. Witteman uit Amsterdam trad voor eiseres op. De raadsman van gedaagde, mr. Veegens zeide, dat zijn cliënt de gevraagde feiten toegaf, doch wees er op, dat eiseres zich aan het zelfde feit schuldig maakte, hetgeen hij met een hele verzameling sigaret- tenmonsters aantoonde. Engelse na men zijn in de sigarettenindustrie nu eenmaal algemeen gebruikelijk. Aan de rechter is het thans, deze sigaret- tenpuzzle, waar de twee concurrenten niet uit kunnen komen, te ontrafelen. et is reeds vijf jaar geleden, dat de Amerikanen de gevangenen van hit Duitse concentratiekamp Dachau bevrijdden. Ter gelegenheid hiervan vond in het kamp een herdenking plaats, waarbij zowel Duitse als buitenlandse autoriteiten tegenwoordig waren. Links op de foto: het nieuwe gedenk teken voor het crematorium in het kamp. Rechts: de minister-president van Beieren, dr. H. Ehard, metselt de eerste steen voor een gedenkhal op de „Leitenberg". Hoop op ontmoeting met Stalin Nadat in Lake Success een voornemen van Trygve Lie, secretaris-generaal der Verenigde Naties, om naar Moskou te gaan was bekend geworden, is later officieel bevestigd, dat Lie inderdaad een bezoek aan de Sowjetrussische hoofd stad zal brengen. Als datum van dit bezoek is tien Mei en volgende dagen vast gesteld. Trygve Lie heeft medegedeeld, dat hij verwachtte, verscheidene dagen in Moskou te zullen blijven, waar hij met Russische leiders van gedachten wil wisselen. De secretaris-generaal sprak de hoop uit, Joseph Stalin zelf te kunnen ontmoeten. Nadrukkelijk verklaarde hij echter, geen boodschap van Truman voor Stalin te hebben evenmin als andere boodschappen of voorstellen van regeringsleiders. De Britse minister van oorlog, John Strachey, zal de minister van ko loniën, James Griffiths, vergezellen wanneer hij aan het eind van de maand een bezoek bre -gt aan Malakka. Trygve Lie bevindt zich op dit ogen blik in Parijs, vanwaar hij hedenavond naar Nederland vertrekt. Onmiddellijk na zijn aankomst op Schiphol zal hij zich naar Den Haag begeven. Zaterdag morgen zal hij per vliegtuig doorreizen naar Genève. Lie is reeds de vorige maand uit Lake Success vertrokken met het vaste voornemen, naar Moskou 'te gaan. Eerst echter wilde hij overleg plegen met Britse en Franse diplomaten over de Chinese kwestie. In Londen heeft hij gesproken met premier Attlee en in Parijs met president Vincent Auriol en de minister van buitenlandse zaken van Frankrijk, Schuman. Lie zeide besprekingen te willen voe ren over een plan voor regelmatige zit tingen van de Veiligheidsraad in de hoofdsteden van de vier grote mogend heden, om de leiders der staten de ge legenheid te geven voor „vriendschap pelijk en vertrouwelijk overleg". De toenemende spanning over de gehele wereld verlamt de Verenigde Naties, zo Neen "zeggen de Russen Het Westduitse verbond van vakver enigingen beweert uit „betrouwbare bron" vernomen te hebben, dat de Oostduitse communistische leiders van plan zouden zijn binnenkort de mili taire dienstplicht in de Oostelijke zone af te kondigen. Volgens de inlichtingen van het Westduitse vakverbond zou het polit bureau van de socialistische eenheids partij van plan zijn, de eerste lich- (Van onze Londense correspondent) Prinses Irene zal Zondag 23 Juli te Londen de eerste steenlegging ver richten voor het nieuwe kerkgebouw van de Nederlandse Protestantse Ge meente in de Engelse hoofdstad. Het oude gebouw werd in 1940 tijdens een bombardement vernield. Z. K. H. Prins Bernhard zal zijn dochter naar Londen vergezellen. Prinses Irene, die op 31 Mei 1940 in de huiskapel van Buckingham Palace gedoopt werd door wijlen ds. J. van Dorp, staat ingeschreven in het doop boek van de Ned Hervormde Kerk ie Austin Friars, reden waarom juist /ij de eerste steenlegging der nieuwe kerk zal verrichten Het zal het hoog tepunt vormen van de vierdaagse her denkingsplechtigheid hier ter ere van het 400-jarig bestaan van de Ned»r landse kerk te Londen. Zoals bekend werd de oude kerk, die op 24 Juli 1550 door het Royal Charter van Koning Edward VI aan de Ne derlands Hervormde Gemeente hier werd overgedragen, op 16 October 1940 door een Duitse landmijn geheel ver woest. Het nieuwe gebouw zal op de zelfde plek, te Austin Friars in net hart van de Londense City, worden opgetrokken. Op 24 Juli zal een plechtige dank dienst worden gehouden in St. Paul's Cathedral, waaraan zal worden deel genomen door alle Engelse en buiten landse Protestantse kerken. De dienst zal gedeeltelijk geleid worden door ds van Apeldoorn en gedeeltelijk door de Dean van St. Paul's. Ook de aartsbis schop van Canterbury zal aanwezig zijn. Ontziet P.T.T. op 4 Mei Het PT-T-bedrijf zal er gezien de nationale betekenis van de manifestatie op 4 Mei gaarne aan medewerken om de nationale stilte zo volkomen moge lijk te doen zijn. Daar het bedrijf ech ter afhankelijk is van de mate, waarin het publiek een beroep op zijn diensten doet, verzoekt de directeur-generaal de gebruikers dringend op 4 Mei van 20 uur tot 20 uur 2 minuten geen telegram men aan te bieden of telefonische op roepen te doen. tingen op te roepen van degenen ge boren tussen 1925 en 1932. In sommige gevallen zouden dienstplichtigen in de Sowjet-TJnie worden opgeleid. Volgens het verbond zou een desbe treffende bekendmaking op de Pink sterdemonstratie geschieden. De inlich tingen zouden gebaseerd zijn op een protocol van een „geheime zitting van een regeringsbureau in de Sowjetzo ne" De opgeroepenen zouden aan een lichamelijke keuring onderworpen worden. Dementi. Oostduitse regeringsfunctionarissen verklaren dat de berichten „belache lijk" zijn. Westerse geallieerde be ambten te Berlijn verklaarden geen re den te hebben om aan te hemen dat een dergelijke stap door de Oostduitse autoriteiten wordt overwogen. De nieuwe Finse agrarische regering is de strijd tegen de staking onder het machinistenpersoneel der spoor wegen begonnen, door van de 4500 man er 2000 onder de veertig jaar in militaire dienst op te roepen en hun te gelasten, de locomotieven te bedie nen. Er hebben maar weinigen aan de oproep gehoor gegeven. De stakers eisen een pensioen van 66 pet. van hun loon. De regering is bereid 50 pet. toe te staan. Intussen be gint het ook bij andere groepen te gisten. Zo eisen de metaalbewerkers een loonsverhoging van 50 pet. Als gevolg van de staking ligt ook het postverkeer stil. De regering heeft vrachtauto's gevorderd, om de vdedsei voorziening gaande te houden, maar de aanvoer is onvoldoende, zodat de huisvrouwen een wedloop op de win kels houden. De regering is bijeenge komen om maatregelen te bespreken Zo wordt overwogen, de lonen te koppelen aan de kosten van levens onderhoud. zeide hij. Het enige doel van zijn reis was zich een oordeel te vormen over de wereldsituatie. Lie verklaarde verder nog, dat zijn besprekingen met de re geringsleiders van vertrouwelijke aard waren, doch hij vond het niet nodig te verhelen, dat twee kwesties voorname lijk besproken zijn en wel de lege Rus sische zetels en de vertegenwoordiging van China. Geen regering had echter beloften gedaan of zich in enig opzicht gebonden. Geen sprake van aftreden Met de KLM-Constellation „Amster dam" is gisteravond de Hoge Commis saris van Nederland in Indonesië, dr. H. M. Hirschfeld, voor een kort bezoek in ons land op Schiphol gearriveerd. Dr. Hirschfeld vertelde de journalis ten dat zijn bezoek aan Nederland tot doel heeft met de regering een aantal vraagstukken van algemene aard be treffende de verhouding Nederland— Indonesië te bespreken. Dr. Hirschfeld denkt, dat hiermede ruim een week ge moeid zal zijn. „en dan keer ik naar Indonesië terug en zet daar mijn werk gewoon voort." De geruchten omtrent zijn eventueel spoedig aftreden sprak dr. Hirschfeld beslist tegen. Over de rol van Nederlandse officieren in de affaire Westerling wilde de Hoge Com missaris niet spreken. Aan de Raden van Arbeid in Ne derland is een circulaire gezonden, waarbjj bepaald is, dat aan t. b, c.- patiënten in bepaalde gevallen twee jaar verlenging van ziekengelduitke ring kan worden verstrekt. Tot nu toe ontvingen deze patiënten geduren de een jaar een uitkering, welke ter mijn thans met twee jaar wordt ver lengd. Als voorwaarden voor het in aan merking komen van deze uitkering gelden o.a. de bepalingen, dat de pa tient lijdende moet zijn aan t. b. 3., gehuwd moet zijn of kostwinner en stipt de voorschriften, die het consul tatiebureau in zijn belang en tot zijn herstel geeft, alsmede de voorschrif ten van de controlerend geneesheer moet opvolgen. Indonesië heeft gisteren formeel ver zocht om uitlevering van Westerling, de leider van de opstand in West- Java, die sedert eind Februari te Sin gapore was gedetineerd De Indonesi sche vertegenwoordiger te Singapore, dr. Utoyo, heeft een officiële nota, waarin om zijn uitlevering verzocht werd, aan de regering te Singapore overhandigd. BEZOEK VAN ESKADER VAN INDIA AAN INDONESIË. Een eskader van de marine van In dia, met de „Delhi" als vlaggeschip een flotille torpedoboten en een floc tille fregatten zal beginnend op Mei van Bombay uit een tocht maken naar Zuid-Oost Azie en Indonesië. 29

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 1