Anna Blamans ommekeer
edikbeurten
Schermerhorns Raad geeft f 1000.
voor restauratie-doeleinden
Natuurbescherming in het defensief
Naar een markt van t.b.c.-vrij vee
Bergen
HEILOO
Schoorl
kwart eeuw politieman
Oudorp
Egmond
aan
Zee
Zuid-Scharwoude
Vereniging De Koophandel
Broek op Langedijk
Noord-Scharwoude
Castricum
Vrije natuur is in ons land ver te zoeken
Hoorn is de meest geschikte plaats
LETTERKUNDIGE*
VERSCHIJNINGEN
Heï „verhaal" van de novelle is be
knopt en kort als het boek zelf.
Een mailboot „De Kruisvaarder" loopt,
de nacht na haar uitvaren naar Indie.
op een mijn en vergaat. De meeste op
varenden komen om, daar er slechts
vier sloepen gestreken kunnen worden
Zes van die opvarenden, drie vrouwen
en drie mannen, worden den lezer wat
nader gebracht. Maar er vergaat een
wereld en er wordt een nieuwe gebo
ren. Vijf van de zes moeten daartoe
omkomen, opdat één vrouw zichzelve
en het leven anders kan leren zien. (En
daarmee dan alle lezers van dit boek.
want het is nu eenmaal zo, en het is de
zin van de literatuur, dat het lot van
een enkeling zich voltrekt aan velen)
INGEZONDEN STUKKEN
De straat maar
weer op!
ZATERDAG 20 MEI 1960
R ZONDAG 21 MEI 1950
Grote kerk, 10 uur ds.
k (H.Doop); 5 uur ds. Den
7 uur jeugddienst ds. v. d.
Haarlem. Baptisten Gem.,
)oele, 10 uur evangelist Hof-
ur jeugddienst; Maandagav. 8
dbijbelklas in de Wilhelmina-
Kruisleger, Hekelstraat, 10
lingsdienst; 3 uur Zondags-
1 uur openbare samenkomst;
ir openluchtsamenkomst Ste-
8 uur openb. samenkomst in
o.l.v. serg.-maj. De Haas.
5N, Rehoboth, half elf ds.
5 van Amsterdam.
av. 7 uur, ds. Kastein.
ND-BINNEN, 10 uur, ds. Plug.
F geen dienst.
:DORP, herv. gem. geen dienst,
gez. gem., 10 uur, da. Francken
m.m.v. kerkfeoor.
D-SCHARWOUDE, herv. gem.
Is. Schmidt (H.Doop).
half 8, ds. Boekee.
ARSPEL geen dienst.
NIEDORP, geen dienst.
1NCRAS, herv. gem., 9 uur en
s. Postma.
herv. gem., 10 tt.
Dijk.
,,De Molenkroeht" I
lelingskampioenschap?
n, Zondag 21 Mei, speelt d®
ocht I de uitermate belangrijke
tegen Mozaiek I in Amster-
•wijl het tweede team een zeer
op bezoek krijgt,
II. Het eerste team wist
\pril een 53 overwinning te
op Mozaiek; het tweede kreeg
80 nederlaag te slikken te-
Valt de uitslag van
wedstrijd niet bij bena-
te voorspellen, De Molenkrocht
wel met eenzelfde uitslag re-
moeten houden.
E OOGST VAN DE WEG
;nde het tijdvak van 18 tot 19 Mei
het politie-aureau te Bergen de
le voorwerpen als gevonden aan-
sleutel (model Lips) no. 222, post-
lederen portemonnaie met inhoud,
(blauw), gemoltonneerd
itoped en damesrijwiel,
st van verloren voorwerpen over
tijdvak vermeldt: dolkmes, zie-
<aart met recept, rijwieltas, autoped,
gebreid kinderjasje
zwart lederen motorhandschoen
sigarenaansteker, rood damesmutsje
gereedschap (gewikkeld in doek met
enveloppe (inhoudende 6
m honden).
ingen te bekomen aan het Groeps-
Rijkspolitie, Karei de Grotelaan 17,
2444, elke werkdag Hissen 10 en 11
OKTERSDIENST OP ZONDAG
n, Zondag 21 Mei, wordt de medische
:e Bergen waargenomen door dokter
el. K 2206-2423.
Een mooi debuut
leer Frans Alleman te Heiloo,
van de heer Jac. Jansen, com-
de een quintet voor blaas-in-
nten. Dit eerste werk is ter uit-
aangenomen door het Concert-
v-sextet. Een mooi debuut als
nist.
Juni is het vijf en twintig jaar
dat de heer S. Weiland, opper-
leester-groepscommandant van da
te Schoorl, voor de eerste
;ijn uniform aantrok en een „ge-
e" sabel omgespte om als agent
te Enkhuizen zijn
te beginnen in dienst van de
ïandad.
twintig jaar is een lange tijd en
ijfeld zal het aantal overtreders,
de loop dier jaren, via het op-
Doekje van agent Weiland en een
•verbaal, voor de rechter is ge-
beduidend zijn. Wij durven daar-
beweren, dat alle kennissen dikke
m van hem zijn, maar er blijven
oeg over, die hem op 1 Juni hun
leende gelukwensen met dit jubi-
komen brengen,
ir Weiland verhuisde in 1928 naar
en het jaar daarop ging, hij
laar de Rijkspolitie te Amsterdam,
volgde overplaatsing naar het
waar hij tien jaar de orde en
ïandhaafde. voorzover dat in het
West-Friesland nodig bleek.
1939 kwam de heer Wel
ls brigadier in Hoogkarspel en twee
was hij weer op zijn basis te-
toen hij in Enkhuizen werd
onneerd. Na in de oorlog groeps-
van Texel en na de bevrij-
van de Krententuin te
te zijn geweest verhuisde opper
op 15 November 1945 naar Schoorl
hi.1 sindsdien op het groepsbureau
e Duinweg de scepter zwaait. Het
m op de eerste Juni zeker niet aan
stelling ontbreken.
De raad van Schermerhorn vergaderde
Vrijdagmiddag onder voorzitterschap van
burgemeester W. J. Driessen.
Ingekomen was een verzoek van de
tuinbouwvereniging „Schermerhorn" tot
aankoop van 900 m2 grond voor de bouw
van een aardappelbewaarplaats. B. en W.
stelden voor deze grond voor 1 aan de
vereniging af te staan, een geste, die is
bedoeld om de agrarische vooruitgang te-
stimuleren.
Besloten werd de heren J. Broersen en
D. Moerbeek een stuk grond van resp.
470 en 15 ca als erfpachtsgrond in koop
te geven en tot een overeenkomst met de
femeente Alkmaar Inzake hulpverlening
ij brand. De verhoging van de jaarwed
den van het gemeentepersoneel met 5%
ondervond geen tegenstand. Van het Wa
terschap De Schermer was een verzoek
binnengekomen tot bijdrage in de kosten
voor het restaureren van het polderhuis
en twee molens. De kosten voor de res
tauratie van het polderhuis bedragen
40.000, voor de molens 12.700, In ver
band met de nodige restauraties aan an
dere gebouwen in de gemeente kan de ge
meente niet overgaan tot de subsidiëring
van de volle 10%. B. en W. stelden voor
om voor 1000 In de kosten bij te dra
gen. De heer Muntjewerff vroeg waarom
het waterschap niet beter heeft zorg ge
dragen voor het onderhoud. Spreker zag
het nut er niet van in.
De burgemeester wilde dit met klem
bestrijden. Mocht een vroeger polderbe
stuur over het behoud al eens anders
gedacht hebben, het tegenwoordige be
stuur tracht zoveel mogelijk alles te be
houden en in goede staat te brengen.
Spreker zou daarom dit college hulde wil
len brengen voor het initiatief. Of de ge
meente er wat aan zal hebben hangt af
van het gemeentebestuur zelve. Indien
straks de kerk, welke één der mooiste
uit de provincie is, gerestaureerd zal zijn
vormen de molens, polderhuis en de kerk
een prachtig bezit voor ons dorp. Het
vreemdelingenbezoek zal er door toene
men. De heer Mantel was het hiermede
OP PIJNLIJKE WIJZE
VERVOERD.
politie van Purmerend heeft pro-
»rbaal opgemaakt tegen zekere J.
Oudorp, die een kalf op pijnlijke
rellende wijze vervoerd heeft. Hij
et dier in een kist gestopt en ach-
p de motor naar de markt van
vervoerd.
Marktbericht
[MAAR, 19 Mei. - Raapstelen 5-8;
spinazie 8—24; postelein 11—24;
er 10—20; andijvie 51 -54; sla: I 6-19
4-6; bloemkool: IA 60-74, 1 40-55
25-38; bieten 6; worteltjes 61 '66
uien 5.50—9,50 (bos); aardbeien
tos; radijs 5—9,50 (bos); selderie 5—9-
peterselie 3—4 (bos); asperges: dik ^VI
(bos) en blauw 55 62 (bos); tomaten
perziken 6—15 (stuks); aardapp®
ieuwe 72—77 en kleine 61—63.
Vergadering van de
reddingsbrigade
Onder voorzitterschap van de heer A. v. d.
Steen vergaderde de E.R.B. in de zaal van de
heer Kager.
In zijn openingswoord wees de voorzitter ei
op, dat het badseizoen weer voor de deur staat
en de eigenlijke werkzaamheden weldra zul
len aanvangen.
De heer Koen Wijker deed enige mededelin
gen over de Algemene Vergadering van de
Kustbrigades. Het voornaamste was, dat de be
palingen voor het examen voor het Kustwacht
diploma gewijzigd zullen worden.
De heer Wijker werd herkozen als bestuurs
lid.
Een beroep werd gedaan op de leden zich
beschikbaar te stellen om te helpen bij de op
bouw van de tent.
Vervolgens werd besloten het bestuur met
twee dames-leden uit te breiden. Gekozen wer
den de dames A. Wijker en J. Medik.
Hierna kwam het bestuursvoorstel ter sprake
om aan de brigade een adspiranten afdeling
toe te voegen. De bedoeling is een adspiran-
ten-afdeling van maximum tien leden. Zij moe
ten de leeftijd van veertien jaar bereikt heb
ben en minstens het zwemdiploma A en B be
zitten. Voorkeur zal worden gegeven aan de
bezitters van diploma C. Daarnaast zal ook ge
let worden op aanleg en karakter. Onder lei
ding van twee dames zal om de veertien dagen
een bijeenkomst worden gehouden.
De heer L. Zwaan beweerde, dat kinderen
in de brigade geen plaats hebben. De tent zou
's zomers overbevolkt worden.
De heer J. Wijker oordeelrfc, dat de Brigade
aan de toekomst denkt.
Nadat nog verschillende andere leden hun
voor en tegen hadden betoogd, dreigde de heer
L. Zwaan de vereniging te zullen verlaten, als
het voorstel werd aangenomen.
De voorzitter merkte op, dat een dergelijke
bedreiging de rustige gang van het debat zou
verstoren en invloed uitoefent op de stem
ming.
Nadat het bestuursvoorstel met een kleine
meerderheid was aangenomen verliet de heer
L. Zwaan de vergadering.
Tot tentcommandant werd aangesteld de
heer Gravemaker.
Bij de rondvraag brachten verschillende leden
enkele klachten naar voren, die ondcocht zul
len worden.
In de jaarvergadering van de Vereniging De
Koophandel, welke werd gehouden in café De
Pode Leeuw, kwam de vraag ter sprake, of
het tegenwoordige veilingsysteem niet ver
ouderd is. Dit onderwerp werd ingeleid door
de voorzitter, de heer H. Stenneberg, die de
aandacht vestigde op het probleem der stapel
producten. De vermindering in de kwaliteit
dier producten heeft een nadelige invloed op
de handel. Verbetering van de kwaliteit is
noodzakelijk, waarom de UVB de eisen zal
moeten verscherpen.
Uit het financieel verslag bleek, dat het
batig saldo f267,76 bedraagt. In de plaats
van de heer J. de Nijs is tot bestuurslid ver
kozen de heer S. Schoon. In het bestuur van
de LGC werd aangewezen de heer J. de Nijs,
als opvolger van de heer C. Wagenaar. In het
bestuur van de NMB zal de heer K. Sijpheer
de plaats innemen van de heer K. Ooltjers.
doktersdienst
Gedurende het weekend zal de doktersdienst
worden waargenomen door dr. R. M. Man-
joero te Broek op Langendijk, Tel. K 2267-364
DTS-NIEUWS
Zondag 21 Mei, Anna Paulowna, 10 uur
BKC IX—DTS II (Gouden Kruis).
LSW-NDEUWS
Zondag 21 Mei: Noordscharwoude 2.30 uur
LSVV I-Foresters I; 1.15 uur LSVV adsp. c-
Ceel-Zwart adsp. c; Alkmaar. 2.30 uur Alk
maar III-LSW II; Schagen, 11 uur SRC adsp.
c-LSW adsp. d.
GESLAAGD I
Geslaagd is voor het examen stenografie van 1
de Vereniging van Leraren in Machineschrijven I
ti Stenografie mej. N. Barten, alhier.
volkomen eens en met de heer Van Lan
gen achtte hij bevordering van het vreem
delingenverkeer gewenst. De heer Van
Langen zag reden tot oprichting van een
VVV. Ook de heer J. Broersen drong op
aanneming aan. Daar de andere fieren
dezelfde mening waren toegedaan werd
besloten de f 1000 subsidie te verlenen.
Aardappelbewaarplaats
Vrijdag vergaderde in de zaal van
de heer Bontje een aantal tuinders om
te komen tot opriclfting van een aard
appelbewaarplaats. Opgericht werd
een Coöperatieve aardappelbewaar
plaats „Ons Belang* te Schermerhorn"
G.A. Er traden 18 deelnemers toe. De
heer P. Kluft bracht dank aan het ge
meentebestuur voor de geste om 900 m2
grond hiervoor beschikbaar te stellen
voor de prijs van f 1. Spr. lichtte de
plannen toe zoals deze door het voor
lopig bestuur waren uitgewerkt. Er zal
een bewaarplaats worden gebouwd wel -
ke ruimte biedt voor 26 wagon aard
appelen. Een speciaal ontworpen lucht
verversingssysteem, aangedreven door
4 electro-motoren en in staat per uur
30.000 m3 verse lucht door de opge
slagen aardappelen te blazen. De ruimte
wordt verdeeld in 26 vakken. De ra
ming is ongeveer f 26000. De opdracht
tot bouw zal worden verstrekt aan de
plaatselijke aannemers P. Schotsman,
G. J. de Reus, G. Borsjes en D. van
Diepen. De electrisehe installatie welke
zal bestaan uit 4 electro-motoren, ruimte
verlichting, benevens en TL-buizen-in-
stallatie voor de poters wordt uitge
voerd door plaatselijke installateurs.
BEDDEGOED VATTE VLAM
Gistermorgen bemerkten bewoners
van een pand in de Boterbloemstraat,
dat uit het slaapkamerraam van de
buren, de familie P., rook kwam. Het
bleek dat kinderen met een brandende
kaars gespeeld hadden, waardoor het
beddegoed vlam gevat had. Door de
kapokmatras en de brandende dekens
naar buiten te werpen, kon erger voor
komen worden. Behalve de kinderen
was alleen een grootvader in huis.
BOUWVERENIGING „GOED WONEN"
VERGADERDE
Waarschijnlijk door de concurrentie van
de voetbalwedstrijd Nederland—Engeland
B waren Woensdagavond slechts weinigen
aanwezig op de jaarvergadering van Cas-
tricums grootste bouwvereniging.
De voorzitter, de heer Eikelenboom.
drong er in zijn openingswoord bij de
leden op aan de huizen te behandelen als
of ze hun eigendom waren. De kosten
van onderhoud en reparatie zijn n.l. on
rustbarend gestegen terwijl de inkomsten
uit de huren dezelfde zijn gebleven. De
secretaris, de heer G. Casteele, deelde in
zijn jaarverslag mede, dat op 18 Mei 1949
alle woningen van groep III (Poelven-
straat), 108 in getal, waren bewoond. Deze
woningen zijn, ondanks verschillende ver
huizingen, steeds bewoond gebleven.
Bij de ingekomen stukken was een
brief, waarin de vraag werd gesteld of
„Goed Wonen" geen kleine middenstands
woningen zou kunnen gaan bouwen. De
voorzitter deelde mede, dat dit in 1950
zeker niet zou kunnen gebeuren, maar
misschien wel in 1951.
LEST BEST BIJ
HUISVROUWENVERENIGING.
De Ned. Vereniging van Huisvrou
wen, afdeling Castricum, hield haar
laatste bijeenkomst van dit seizoen *n
De Rustende Jager. Deze avond werd
verzorgd door mevr. Jo HekkertVan
Eijsden, mej. Tine Verhoef en de neer
Piet de Jager.
Mevr. Jo HekkertVan Eijsden.
zong op voortreffelijke wijze oud-Hol
landse liederen, na de pauze Zaanse
liederen, die zij voordroegen Zaans
costuum. Zij werd uitstekénd begeleid
door mej. Tine Verhoef, die de dam*s
tevens vergastte op een Nocturne van
Chopin en een Spaanse dans. Daarna
liet de heer Piet de Jager de aanwe
zigen genieten van zijn declamatie.
Het was een avond van zeer hoog
gehalte. De afdeling Castricum van de
Ned. Vereniging van Huisvrouwen
heeft met deze avond een goed sei
zoen besloten,
MARKTBERICHT
CASTRICUM, 19 Mei 1950. Spinazie 8
22; rabarber 71/29%; bospeen 3649;
sla I 6y29; II 35; postelein 41; bloem
kool I 45; II 16; sjalotten 2853; aard
beien 6676 per doosje.
KLEUTERSCHOOL GESLOTEN
De Neutrale Castricumse Kleuterschool
heeft de poorten gesloten voor de Cas
tricumse kleuters, in verband met de
sterk heersende slijmhoest.
(Van onze Haagse redacteur)
Tot de vele problemen, die de onrustbarende toeneming van de bevolking
in ons land met zich brengt, behoort de wijze, waarop de grond, waarop zich thans
tien millioen inwoners verdringen in 1900 waren het er nog pas vijf millioen
het best gebruikt kan worden, en hoe aan voldoende recreatie-oorden te komen.
De natuurbescherming beleeft een moeilijke tijd. Men roept om uitbreiding van
het land- en tuinbouwareaal, men heeft grond nodig voor de uitbreiding van
steden en dorpen, voor de vestiging van industrieën en de aanleg van wegen.
En desondanks willen de natuurbeschermers de zogenaamde woeste gronden
zoveel mogelijk ongerept bewaren!
De natuurbescherming staat daardoor
in de verdediging. Daarover heeft de
heer mr. M. C. Bloemers, chef van het
Bureau Natuurbescherming van het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, voor het Contactccn-
trum op Voorlichtingsgebied het een en
ander verteld. Hij vestigde er de aan-
nacht op, dat van elke 3200 m2 grond,
die op het ogenblik per persoon in Ne
derland beschikbaar is, 2400 m2 cul
tuurgrond is, dat is dus twee-derde
deel. Elk jaar zal van de resterende
1200 m2 nog heel wat nodig zjjn. De
mens wordt dus steeds verder uit de
ongerepte natuur teruggedrongen.
Dat is te betreuren, niet alleen uit
een aesthetisch oogpunt, maar ook om
dat de natuur uit wetenschappelijk
oogpunt van groot belang is. Dit laat-
Sedert enige tjjd zijn er plannen om
ook in Noord-Holland te komen tot
een markt van t. b. c.-vrjj vee, afkom
stig uit t. b. c.-vrije stallen. Aanvanke
lijk was het Purmerend, dat genegen
scheen zulk een markt te oragniseren,
maar dit plan schijnt niet te zullen
worden verwezenlijkt. Later kwam toen
het marktwezen van Hoorn in contact
met de betreffende organisaties en de
besprekingen, die daarop zijn gevolgd,
schijnen meer resultaten te zullen af-
werpe&i Men moet hierbij in aanmer
king nemen, dat Hoorn voor zulk een
markt ontegenzeglijk veel gunstiger
is gelegen dan Purmerend. De kwes
tie is namelijk, dat de omgeving van
Hoorn ten aanzien van het t. b. c.-vrjj
maken van het rundvee veel verder is
gevorderd dan de omgeving van Pur
merend. In de buurt van Purmerend
ziet het er nog vrij ongunstig uit, ter
wijl de omgeving van Hoorn reeds
een enkel fabriek kent, die geheel
t. b. .-vrij is.
De moeilijkheid bij het organiseren
van een t. b. c.-vrije markt is gelegen
in het feit, dat het vee bij het tran
sport niet in aanraking mag komen
met reagerende dieren en natuurlijk
helemaal niet met zogenaamde „open
lijders". De controle op dit transport
is uiterst moeilijk, vooral wanneer te
gelijkertijd een markt plaats heeft,
waarop vee van allerlei herkomst
wordt verhandeld. Zekerheid, dat ge
durende het transport geen besmet
ting plaats heeft, bestaat feitelijk al
leen, wanneer de markt wordt gehou
den op een andere dag dan die, waar
op de gewone veemarkt plaats heeft.
Hiermede rekening houdende heeft
men voor Hoorn gedacht aan de
Woensdag.
Tegen deze dag schijnt bezwaar te
zijn gemaakt door boeren uit de Wie-
ringermeer, waarschijnlijk in verband
met het feit, dat ook op Woensdag
beurs wordt gehouden te Middenmeet*.
Een andere - dag leverde echter gro
te moeilijkheden op. Op Maandag is
er markt te Alkmaar en te Amster
dam, op Dinsdag te Purmerend, op
Donderdag te Schagen, terwijl op
Vrijdag de grote markt te Leeuwarden
wordt gehouden. Gezien de heel andere
aard van de beurs te Middenmeer is
dan ook te verwachten, dat het wel 'le
Woensdag zal moeten blijven. Waarbij
overigens dient te worden vermeld,
dat voorlopig allerminst moet worden
gedacht aan een weekmarkt. In de
eerste tijd zal het wel blijven bij eens
per maand of rpisschien zelfs eens per
twee maanden. Eerst wanneer belang
rijke delen van onze provincie geheel
t. b. c.-vrij zullen zijn, zal er eerst
sprake kunnen zijn van t. b. c.-vrije
weekmarkten. Maar dan zullen de ge
wone markten, waar in hoofdzaak on
gecontroleerd vee wordt aangevoerd,
tot het verleden gaan behoren.
Hoewel het aanvankelijk in de be
doeling schijnt te hebben gelegen
reeds dit voorjaar de eerste t. b. c.-
vrije markt te Hoorn te houden, heeft
men deze gedachte moeten opgeven.
Het zal nu wel herfst worden vóór
Noord-Holland de primeur van :cn
t. b. c.-vrije veemarkt zal beleven.
ste vooral, omdat ons land in een kli
matologisch grensgebied ligt en een
grote verscheidenheid van vegetatie
vertoont.
Handhaving van het natuurschoon is
van het allergrootste gewicht voor de
recreatie van de dichte bevolking. In
1870 had de gemiddelde arbeider nog
slechts 750 vrije uren dat is een
zevende van zijn tijd en thans heeft
hij 3200 vrije uren, dat is ruim een
derde van zijn tijd. In deze vrije uren
zal hij zich gepast moeten verstrooien.
Vooral geldt dit voor de bevolking, die
in de grote steden is samengepakt en
die in de industrie ntet zelden geest
dodende arbeid vindt.
De oppervlakte woeste grond is even
wel sterk verminderd. In 1830 bedroeg
zij 900.000 ha, in 1900: 550.000 ha en
thans bedraagt zij ongeveer 200.000 ha.
Bos en heide
Er was in 1830: 170.000 ha bos, in
1900 250.000 ha en in 1950 is er nog
250.000 ha bos, doch daarbij bedenke
men, dat sinds 1900 de bevolking ver
dubbeld is, wat dus in de practjjk hier
op neerkomt, dat iedere Nederlander
sinds 1900 nog slechts de helft bos ter
beschikking heeft.
In 1919 bezat Drente 86.000 ha heide;
in 1920 nog slechts tachtig proc. daar
van, in 1930 vijf en veertig proc. en
in 1949 dertig proc. In totaal is er
thans nog circa 200.000 ha heide in ons
land, doch deze heidegrond is voor het
grootste deel verdeeld in kleine en
zeer kleine percelen. Slechts 40.000 ha
beslaan de grotere heidevelden, maar
daarvan wprden 20.000 ha ingenomen
door militaire oefenterreinen.
Van de zogenaamde natte hei is in
ons land al zo goed als niets meer
over. Gelukkig zijn er nog wel heide-
reservaten, bijvoorbeeld bij Dwingelo,
op de Hoge Veluwe en in Noord-Bra
bant.
Hoe nijpend 't gebrek aan recreatie
oorden is, blijkt wel hieruit, dat Zuid-
Hoiland op koele zomerdagen voor
100.000 mensen aan recreatie-gebied te
kort komt.
Landbouw de vijand
Een vijand van de ^natuurbescher
ming is in zekere zinde landbouw.
Beide leven echter in de beste ver
standhouding. Minister Mansholt is er
van overtuigd, dat niet meer woeste
grond ontgonnen moet worden. Dat is
uiteraard niet geheel vol te houden,
doch het getuigt van een goed begrip
voor het belang van de natuurbescher
ming.
Helaas staat de natuurbescherming
bij de narr uitbreiding strevende civi
lisatie altijd in de defensie, doch ver
langd mag worden, dat de natuur, die
voor de bevolking onontbeerlijk is,
zoveel mogelijk wordt ontzien.
Anna Blaman: De Kruis
vaarder. Uitgave J. M. Meu-
lenhof, Amsterdam.
|"Joor haar roman „Eenzaam Avon
tuur" is, veel meer dan door de
betere voorganger „Vrouw en Vriend"
Anna Blamans naam befaamd gewor
den. We hebben destijds L. C. van
22 Januari 1949 onze bezwaren
tegen dit boek niet onder stoelen of
banken gestoken. Evenmin echter heb
ben we ons aan wanhoop overgegeven
wat de toekomst van dit onmiskenbaai
literaire talent betrof. Thans wil het
ons voorkomen, dat Anna Blaman met
haar pas verschenen boekje een
novelle veeleer dan een roman zich
gerevancheerd heeft en, voorzover
nodig gerehabiliteerd Naar onze smaak
we verontschuldigen ons dat we
moeten beginnen met die op de voor
grond te stellen, maar over weinig
auteurs verschillen de smaken zo als
over Anna Blaman is „De Kruis
vaarder" een mooi boek. Het heeft
ons iets „gedaan'\en ons even stil ge
maakt. Daarna hebben we het herlezen
en natuurlijk zijn ons toen enkele
zwakheden en onzuiverheden opgeval
len. maar dat doet er eigenlijk niet zo
heel veel toe. Of, indien wel, dan voor-
"l~~"
Anna Blaman, de te Rotterdam
wonende schrijfster van de romans
Vrouw en VriendEenzaam Avon
tuur en het hier besproken
De Kruisvaarder.
namelijk, omdat die zwakheden te be
schouwen zijn als de onvermijdelijke
symptomen ener poging tot vernieu
wing van een talent dat, zich bewust
van de onhoudbaarheid van een geko
zen spoor, andere banen zoekt.
Men zou er over kunnen redetwisten
of een enkele novelle van 102 blad
zijden tekst voldoende reden is om de
geestelijke ommekeer in een schrijfster
voldingend aan te tonen, maar dan
juist zijn de prilheid waarmee ze haar
gegeven behandelt èn de kennelijke
strijd welke zij er nog mee te voeren
heeft, bewijs dat er wel degelijk iets
in haar geest veranderd is. Niet in
haar schrijfstergave. Die heeft zich
slechts verder ontwikkeld. Met één en
kele zin, het kort weergeven van een
schijnbaar onbetekenend détail, schetst
ze een psyche of springt ze erver een
kloof van de tijd.
De overledene is een zeer lelijke on
derwijzeres, Virginie van Loon. Haar
ganse leven is ze gebukt gegaan onder
die lelijkheid en vooral onder het
medelijden van de buitenwereld daar
mee, dat van haar moeder in de eerste
plaats. Haar vertrek naar Indonesië is
een vlucht om in een andere omgeving
aan dat medelijden te ontkomen, maar
ze nam haar vergiftigde humeur mee.
Haar tegenpool is Louise Riffeford
de schoonste vrouw aan boord, die
toch ook haar bestemming gemist heeft
door een, zo niet mislukt, dan toch on
verschillig huwelijk en die teveel in
zichzelve opgaat. Dan is er Virginies
hutgenote, de ietwat geaxalteerde
Sophia Sterreveld, die voor de „zaak'
der Indonesiërs voelt en overhoop
komt te liggen met de B.B.-ambtenaar
Kraaiman, die van het oude „koloniale"
regime is. Verder is er de eerste stuur
man Wings, een „he-man". Tussen hem
en Louise ontstaat bij de eerste ont
moeting hunner ogen een liefde, die
het absolute zo dicht mogelijk nadert,
een liefde welke zozeer absoluut wil
zijn, dat er op aarde geen plaats voor
kan bestaan, zodat het niet anders dan
natuurlijk is, dat beiden bij de scheeps
ramp omkomen. En tenslotte is er, in
een bij-rol, de kapitein, een cynicus,
die het verhaal met enige wereldwijs
heid van een gedesillusionneerde-die-
het-niet-weten-wil verrijkt.
Van deze zes. overleeft alleen Virgi
nie de ramp. Wings schiet Kraaiman
neer, wanneer deze een plaats in de
sloepen voor vrouwen en kinderen
wil innemen; de kapitein komt door
de ontploffing om het leven; de ande
ren verdrinken.
In een opperste stoutmoedigheid
tracht de schrijfster dan deze gebeur
tenissen door Gods oog te laten zien.
terwijl een rei van engelen Zijn blik
begeleidt en tracht te leiden. Men
kan eindeloos filosoferen over het
beeld dat de mensen zich van God
maken. Anna Blaman weet, dat dit
filisoferen toch niet tot 'n scherper
beeld leidt en dat alle weersprakig-
heid daarin God ten slotte machteloo:
zou moeten maken Daarom iaat zij
God alleen toeschouwer zijn en slechts
één ogenblik bestierder. De volmaakt
heid der liefde tussen Louise en Wing?
kan God op aarde niet laten voortbe
staan, daar zij de aan- de mens over
gedragen scheppingsorde zou versto
ren.
Maar uit de dood van dit liefdespaar
komt tot Virginie de boodschap: „Als
hij en ik nu sterven, Virginie, dan
weet je het; dan weet je, dat het leven
zich niet leent voor geluk, en mis
schien kan dat jou met je leven ver
zoenen." En inderdaad schenkt deze
wetenschap de geredde Virginie haar
manier om het '.even en dé mensen
daarin tegemoet te komen.
jyjen kan uit deze novelle, indien men
wil, een grondeloos pessimisme
puren, maar dat is toch niet de be
doeling van de schrijfster. Men zou
haar Godslasterlijk kunnen noemen
doch zeker niet Grdslasterlijker dao
Goethe in de .Prolog im Himmel' van
Faust en wellicht zelfs niet dan de
schrijver van het mysterieuze Boek
Job. Bovendien is er een zeer Christe
lijke deemoed in het verhaal en het
wordt, voor wie het kan zien, om
weven door een bovenzinnelijke sfeer
van liefde. Maar tegelijkertijd is het
met een soort literaire oerkracht ge
schreven, kort, kantig en alle personen
met enkele forse streken schetsend.
En enkele maal loopt zo n streek
vprkeerd. Het gesprek Sophia-Kraai-
man is teveel zwart-wit en zonder be
grip voor wat de „conservatieve" In
dische bestuursambtenaren bezielde
Aan de andere kant zo'n man zou
nooit het woord „Indonesiër" anders
dan met een schamplachje over zijn
lippen" hebben kunnen laten komen
De figuur van Louise is in de litera
tuur blijven steken, niet tot leven ge
komen en die van Sophia blijft wat
vaag. Het beeld van de met haar mede
lijden zorgelijk tobbende moeder van
Virginie tegenover haar humeurige
lelijke dochter miskent voor
iemand die zo scherp analyseert als
deze schrijfster merkwaardig genoeg
het biologische moeder-instinct dat*
zulk een verhouding toch altijd wei
anders doet zijn dan zo op de grens at
van vijandig. Anderzijds de onthut
sing van de moedei - als ze meent te be
grijpen dat Virginie alléén gered is
van alle mensen op het schip en de
korte overpeinzing, die daarop volgt
vormen een psychologisch meester
stukje.
j^en moet dit boekje langzaam proe
vende lezen. Elke zin heeft zijn
bedoeling; er staat geen woord teveel
in en het openbaart in zijn gezegende
kortheid, een wereld. Wellicht zal het
menigeen verwarren, maar het is de
moeite waard, te pogen, uit die ver
warring te geraken. Het vraagt een
voortdurend zich rekenschap geven en
wanneer het prikkelt tot verzet, dan
,is die prikkel even heilzaam als wan
neer het de gewaarwording geeft, dat
hier en daar wel bijna het laatste ovei
de mens gezegd wordt, wat er over
hem gezegd kan worden.
In haar „Eenzaam Avontuur" is
Anna Blaman er geen ogenblik in ge
slaagd. ons de eenzaamheid van hei
mensenleven- onvertroebeld voor te
stellen. In „De Kruisvaarder" slaagt
ze daarin wél, doch ze geeft daaren
boven een uitsluitsel om die eenzaam
heid draagbaar te maken. Men kao
dat uitsluitsel aanvaarden of niet
het is zeker de moeite waard om er
kennis van te nemen.
WITSEN ELIAS
(Buiten verantwoordelijkheid vaa
de Redactie)
Mijnheer de Redacteur,
Begin Juni 1949 had ik het twijfel
achtige voorrecht in de kolommen
van uw blad te figureren als de -nan,
die met vrouw en kind te Bergen en
kele dagen als dakloze in de open
lucht had vertoefd. Deze situatie nad
toen al een voorgeschiedenis van bij
na twee jaar en zij was ontstaan door
dat ik als gedemobiliseerd (Aikmaars)
militair in Alkmaar niet onmiddellijk
onderdak had kunnen vinden en daai -
door te Bergen op gemeubileerde ka
mers verzeild was geraakt. Na een
huuropzegging door mijn eerste ver
huurder waren wij op pensionkamers
aangewezen, die echter in de periode
Juni t.m. Augustus voor vacantiegan-
gers beschikbaar moeten zijn; van
daar het feit, dat wij verleden jaar
bij de aanvang van het vacantiesei-
zoen zonder onderdak waren, want de
gemeente Bergen heeft zich steeds op
het standpunt gesteld, dat wij op haar
gebied slechts gasten zijn en dus voor
definitieve woonruimte niet in aan
merking komen.
Ik heb déze periode toen weten te
overbruggen door clandestien te Alk
maar een zolder te betrekken, die ech
ter als vaste verblijfplaats beslist on
geschikt was, waarna wij in Septem
ber weer naar Bergen trokken; natuur
lijk wéér op pensionkamers.
Uw gezonde verstand, mijnheer de
redacteur, zal u ongetwijfeld de ge
dachte ingeven, dat er dan inmiddels
een zodanig overleg tussen de gemeen
ten Alkmaar en Bergen zal hebben
plaatsgehad, dat nu toch wel is uitge
maakt wie van hen in deze kwestie
voor een oplossing moet zorgen en dat
deze oplossing dan dus inmiddels wei
zal zijn gevonden. U moogt echter wat
dit betreft aan uw gezonde verstand
twijfelen. Mijn gezin staat n.l. per
1. Juni weer voor dezelfde situatie al»
een jaar geleden. Een mogelijkheid
tot huisvesting oeeft men voor ons
blijkbaar niet Kunnen vinden en van
enig overleg tussen de gemeenten
weet ik niets. Als het al heeft plaats
gehad, had ik er als direct belangheb
bende toch iets van moeten horen, "ou
men zo zeggen, maar er is niet achter
te komen.
Bij mijn bezoeken aan het huisves
tingsbureau te Alkmaar ben ik met
vage en ontwijkende antwoorden af
gescheept, zelfs toen ik met door mij
zelf gesignaleerde huisvestingsmoge
lijkheden aan kwam dragen. Mijn
(Alkmaarse) werkgeefster heeft van da
betreffende wethouder en van het
huisvestingsbureau slechts schemerige
beloften tot behandeling van de kwes
tie kunnen loskrijgen; op haar schrif
telijke aanvrage om een bedrijfswo
ning en op overige correspondentie
ontvangt zij zelfs geen antwoord. Het
geheel riekt naar een prestige kwestie
tussen Alkmaar en Bergen, die persé
op mijn rug moet worden uitgevoch
ten.
Wat Bergen betreft: van die zijde
beschouwt men zich zonder neer ais
niet ter zake verantwoordelijk. Wel
beloofde de burgemeester van die ge
meente mij verleden week deze zaak
aan een soort inter-gemeenteljjke com
missie voor huisvesting te zullen voor
leggen. Dat is althans iets, maar ge
zien de traagheid, waarmee dergelijke
commissies nu eenmaal te werk ple
gen te gaan, kan ik niet verwaenten,
dat men vóór 1 Juni een oplossing ge
vonden zal hebben. Dus: de straat op
maar weer! En dit ondanks het feit.
dat het geval tot dusver door mijn
werkgeefster efi mij aan in totaal 17
(zeventien) autoriteiten en instanties
werd voorgelegd. Het was alles ver
geefs; wij kregen slechts te horen, wat
men zo langzamerhand wel als natio
nale lijfspreuk moet gaan beschou
wen: „Niet bevoegd, mijnheer, maar
.ik zal het doorgeven!"
U, mijnheer de redacteur, dank ik
voor de aan deze droeve tirade be
stede aandacht en plaatsruimte.
J. N. NUGTER.
Bergen (N.H.)
Luilak!
We naderen thans met rasse schreden de dag
van „Luilak!"; het jaarlijks terugkerende, niets
zeggende, bekrompen, verouderd kinder-geraas-
kal, overlast, baldadigheid enz.
De enige ware vooruitgang is die van de
geest, al het andere is cirkelgang.
Daarom, alles wat bekiompen en verouderd
is en het algemene schaadt, is een beledi
ging voor kinderen, door ouders slap toege
laten.
Wij moeten daor heden mede breken maar
er wat anders voor in de plaats geven, iets
dat veredelt, verheft en wel een morgenwan
deling van b.v. van Alkmaar naar Koedijk, Ber
gen Alkmaar. Dit kan buurtsgewijze geschie
den: Rochdale-West; Rochidale-Oost; Uiten-
bosch-kwartier enz. Zo'n uur of drie of vier
onderweg, in 't gelid en zingen en kwebbelen
naar hartelust! maar onder toezicht.
Wie neemt voor dit mooie werk nu eens het
initiatief? LUX.
Wij niet. Mischien de inzender zelf?
RED.
Russische schepen passeren
Het Kanaal
In de afgelopen dagen zijn tenminste
twintig Russische schepen, treilers en
sleepboten, het Nauw van Calais ge
passeerd. Van de Britse en de Franse
kust af zijn deze vaartuigen nauwkeu
rig gevolgd, ook al in verband met het
feit, dat Dinsdag geallieerde vlootoefe-
ningen in het Kanaal beginnen. In En
geland heeft men overigens de over
tuiging, dat dit een normale vaart van
de Oostzee naar de Zwarte Zee betreft.
HAARLEM IN VOLGENDE
BEKERRONDE.
De bekerwedstrijd VSVHaarlem
werd door de Spaarnestadvoetballers
gewonnen met 64. zodat Haarlem in
de volgende bekerronde zal uitkomen.
