Een kruistocht om het groene goud Uit moeras groeit een van duizend zorgen grote tentoonstelling - - i Ook in de coöperatieve beweging blijkt krachtig Fins initiatief u Landbouwattaché's behartigen de belangen onzer agrariërs MHp Het nieuwe boek „VAN DE WADDEN TOT HET IJ' Er wordt hard aan de opbouw gewerkt Last van zenuwen? Vasten-varia ZATERDAG 1 JULI 1950 (Van onze speciale verslaggever). YyAT EEN LAND MET WAT EEN BOS! Per Finse ziel is er meer dan vijf hectare bos beschikbaar, waar vind je dat zo? Haast driekwart van de oppervlakte van 't zeer uitgestrekte Suomi is bos en het was de schuld van het vredesverdrag, dat dit land van de tweede naar de derde plaats op de Europese boslijst moest verhuizen. Rusland kreeg er toen nog wat meer bjji en daardoor zakte de verliezer in de ongelijke oorlog juist beneden zijn wes telijke buur en vroegere stiefvader Zweden. Maar nog altijd vormen hout en houtproducten 90 procent van de Finse uitvoer, zodat het beeld gewaagd kan worden, dat het groene goud de kurk is waar dit rotsig land op drijft. ALLES werkt mee om Finland tot het houtland te maken: h t kli maat, het gemak kelijke transport over de vele wate ren en van de tal rijke natuurlijke havens uit en voor al, de liefde voor het hout die de Finnen in het bloed zit en die hun handen zo uitermate geschikt voor de bewerking maakt. Gedurende de winter zitter er zo'n 80.000 man in de bossen om de bomen te vellen en men kan zich lets van het leven ln de houthakkers kampen voorstel len, wanneer men aan grote sneeuw massa's, felle kou de, bontmutsen en dikgevoerde wan ten denkt. Zo'n 40.000 paarden trekken de vracht sleden dan over de ijzige boswegen, kilometers ver, en eerst in de laatste tijden gebruikt men ontzettend zware vrachtauto's, die vijftien tot twintig ton stammen mee zeulen over voor ons begrip geweldige afstanden vaak. Zoveel mogelijk worden de oevers der vele wateren opgezocht en daar sta pelen de machtige hoeveelheden ont- kruinde en wortelloze dennen en spar ren zich dan op. Een typische mannenmaatschappij, zo'n hakkerskamp. Plotseling komt daar een onrustige beweging in wan neer de dooi uitbreekt en de tijd voor het vlotten begint. Spannend werk en niet zonder gevaar, vooral daar waar de stroomversnellingen er wat tempo in brengen. De benedenloop der rivie ren is dan met reeds geschilde stam men bedekt, een langzaam bewegende massa die nog gesorteerd moet worden, iets waar de mannen en de jongens bijzonder de slag van hebben; met hun lange haken pikken ze zomaar de dik ke palen er uit, die bij hun fabriek thuishoren. Ook hier doet de mechanisatie na tuurlijk z'n intree: er zijn reeds aparte machines die de stammen bundelen en het is een machtig mooi gezicht zo'n vlotmassa van twee- a driehonderd bundels te zien voorttrekken door een onverschrokken sleepboot, de fabriek tegemoet. Het zijn echter niet alleen de naald bomen, die heetbegeerd worden; de berk, boom van tere dichters en mys tieke schilders, is niet minder een ob ject van de onverzadigbare lusten der hout-industrie. Berken leveren zeer ge schikt hout voor tri- en multiplex en daarvan produceert Finland per jaar 220.000 kubieke meter. Mooie meubelen van berkenhout worden er ook ge maakt, trouwens men staat versteld als men ziet hoe men zich in de Finse bin nenlanden naar de eisen des tijds spe cialiseert. Vooral de z.g. „prefabrica ted houses" maakt men met evenveel animo als vernuft; sedert 1945 zijn er daarvan reeds 35.000 naar de Sowjet- unie geëxporteerd, waarvan een derde ais oorlogsschade-vergoeding. Trou wens Polen kreeg er ook reeds ver scheidene. Een kruistocht J)OOR de oorlogen heeft uiteraard zo wel het bos als de fabrieksproductie sterk geleden, maar de cijfers stijgen elk jaar en spoedig zal men het peil Hoewel door het ontbreken van werkelijk bergland de mogelijkheden beperkt zijn, tracht Finland de „witte steenkool" in toenemende mate te exploiteren. Zo is men thans bezig in Pyhakoski in Noord-Finland een waterkrachtstation te bouwen met een turbine van 51.000 pk. De gehele installatie werd in eigen land vervaardigd; een pronkstukje, waar de fabriek van Tampere erg trots op was, was de schroef van 72 ton zwaar. van 1938 weer bereikt hebben. Nood zakelijk is echter, dat de bossen zelf veel beter onderhouden worden. De Finse wouden behoren voor bijna twee derde aan particulieren, voor haast een derde aan de staat en het overige is eigendom van de fabrieken. Die par ticulieren zijn er vele: men heeft 250.000 boseigenaren geteld en van houtvesterij hebben al dezen meestal heel weinig verstand. Hoe er gehakt en hoe er herbebost moet worden, wel ke boom op een bepaalde plaats de ge- schikste is, dat was iets waar weinigen zich om bekommerden, tot hun eigen nadeel. Om daarin verbetering te bren gen heeft men thans over het gehele land een kruistocht van een week ge organiseerd, waaraan jong en oud en man en vrouw kunnen meedoen; be roepshoutvesters zullen daarbij zoveel mogelijk de fouten aanwijzen en ad viezen geven. En men zou niet in het sportieve Finland moeten zijn, wan neer er niet bij deze gelegenheid een onderlinge wedstrijd tussen de provin cies georganiseerd werd! Een kruistocht om het groene goud, hoeveel wit papier zal die wel niet meer opleveren? Vergeef het de kran tenman, dat hij niet over de Finse overvloed van wat voor hem de eerste levensbehoefte is uitweidt: hij kan zich toch geen jaarproductie van een half millioen ton voorstellen die bijna over de gehele wereld wegstroomt en wat 150.000 ton pakpapier allemaal eens zal bevatten, daarvoor is zelfs zijn fantasie niet toereikend. Laat hem alleen maar vermelden, dat in 1948 nog maar de kleine helft van de vooroorlogse pro ductie van wat kleding en schoeisel be treft is bereikt dan is het allemaal uiterst eenvoudig. Een bezoek aan de grootste textiel fabrieken des lands overtuigde sterk: geen luxe werd er gefabriceerd, maar het dagelijkse gebruiksgoed. Ook hier weer werd het beeld door de vrouwen arbeid beheerst: van de 2400 mensen op de Finlayson-fabriek waren twee derde vrouwen en men wilde er nog graag meer hebben. De coöperatiev beweging TEDER weet welk een omvang (en ook welk een eigenaardige ontwikke ling!) zowel de verbruiks- als de pro ductie-coöperaties in de Scandinavische landen hebben aangenomen. Finland blijft in dat opzicht allerminst achter;( om een oppervlakkige indruk van deze merkwaardige sociaal-economische evo lutie van onze eeuw te geven, nemen we hier alleen maar Elanto, een van de grootste plaatselijke consumenten coöperaties, die in Helsinki tot een machtig lichaam is uitgegroeid. Elanto (de voorletters van: alles wat u dagelijks nodig hebt) ontstond in 1905 als gevolg van de conflicten in de bakkerswereld; nu zijn er 100.000 leden, telt men een personeel van 4000 men- „Handelsrecht": Mr. Dr. M. Spaander. - Uitg. P. Noordhoff, Groniftgen. Van het bekende boek van Mr. Dr. M. Spaander „Handelsrecht" is bij de Uitgeverij P. Noordhoff te Groningen de 19e druk verschenen, hetgeen wel een bewijs is, dat dit boek op H.B.S. en Handelsscholen en andere handels- wetenschappelijke cursussen in een behoefte voorziet en tot een van de meest gebruikte leerboeken behoort. Door zijn opzet, de hoofdzaken groot te drukken en t!e bijzaken en de voor beelden in een kleiner lettertype, laat dit boek zich ook zeer handig gebrui ken door hen, die voor beroep of be drijf meer van het handelsrecht die nen te weten. Een apart hoofdstuk werd ingeruimd voor een summiere bespreking van de sociale en de be lastingwetgeving. Ter gelegenheid van de Kalver- straatfeesten is in de Hoofdstad boekhandel een originele houten handpers uit de achttiende eeuw opgesteld, waarmee de heer den Os houtsneden drukt. sen en kan men roemen op het bezit van 435 winkels en 22 restaurants. Er is practisch geen gebied dat de leiding buiten haar coöperatieve gezichtskring laat liggen; naast een indrukwekkende grote broodfabriek zijn er nog een zui vel-, een conserven- en tal van andere fabrieken, maar bovendien heeft men een blbemkwekerij, inkoopcentrales voor vis, melk en vlees, een eigen bad- irichting, om maar niet eens de ver schillende technische afdelingen van dit wijdvertakte werk te noemen. Iede re week verschijnt er een geïllustreerd blad voor de leden in 80.000 exempla ren, er is een spaarkas, een onderlinge begrafenisvereniging en natuurlijk heeft men vacantiekolonies. Bezoekt men de Elanto onder goede leiding, dan is een dag veel te kort om ook maar een enigszins volledig over zicht te krijgen. Vooral de Elanto- school, zowel voor de vakopleiding als voor de eigen vrije studies bestemd, leek ons in haar soort ideaal: het daar toe aangewezen personeel, dat bijvoor beeld gedurende drie maanden regel matig dagonderwijs ontvangt, volgt de cursus gratis en het loon gaat gewoon door. Als er iets flink en radicaal aange pakt moet worden, dan praten de Fin nen blijkbaar niet veel. maar er komt iets tot stand! \yll HEBBEN ONS GISTEREN, hij een rondgang over de terreinen aan de Bergerueg te Alkmaar waar de grote tentoonstelling „Van de Wad den tot het IJ" venflst met verbazing afgevraagd, hoe ter wereld het mogelijk is, dat over drie weken, om juist te zijn: op 20 Juli, dit grootse project gereed zal zijn om de dagelijkse stroom van duizenden bezoekers tei ontvangen. Maar de directeur van de federatie der V.V.V.'s, de heer Din- kelberg, is er volkomen zeker van, dat alles zal kloppen als een bus. Op de openingsdag zullen de grote tijdelijke gebouwen en de enorme Amerikaanse tentruimte, die thans nog vrijwel ledig rond de prachtige tuinaanleg staan, gevuld zijn met een keur van stands, die met elkaar een beeld zullen geven van Noordhollands schoonheid, zijn toeristische aanlokkelijkheden, zijn veel voudige cultuur, zijn industrie, zijn land en zijn strand, zijn dorpen en zijn steden. QP HET OGENBLIK verkeert de wordende expositie al komt er dan ook reeds enige tekening in, die van de grootheid van de opzet ge waagt nog in het tijdperk van de duizend zorgen. Duizend moeilijkheden zijn reeds opgelost, maar duizend an dere schieten als het ware overal uit de met zand opgehoogde moerasgrond en slechts wie dit alles gedurende enige tijd van nabij heeft meegemaakt kan zich een oordeel vormen over de vraag, wat er vastzit aan zulk een tentoonstelling. Maar het wordt dan ook de grootste expositie van Noord- hollands kennen en kunnen, van zijn schoonheid en zijn energie, van zijn L De coöperatie Elantote Helsinki is eigenares van een zeer grote en mo derne broodfabriek annex banketbakkerij, waar jaarlijks ongeveer 10 mil lioen kilo meel wordt verwerkt en de totale omzet (in 1949) ongeveer 57S millioen mark (bijna 10 millioen gulden) bedraagt. In deze bakkerij met de magazijnen werken 266 vrouwen en 132 mannen. cultuur en zijn historie, die ooit bin nen de grenzen der provincie verrees. En zulks te doen slagen is waarlijk het overwinnen van duizend draken waard! Men bouwt op het ogenblik schier overal. Bij de ingang wordt gewerkt aan de enorme, uit stalen buizen ge construeerde toegangspoort, die reeds in zijn kolossale afmetingen een in druk geeft van het feit, dat hier „iets groots wordt verricht". Rechts ervan wordt gewerkt aan de afbouw van het restaurant, waarvan wij op dit ogen blik slechts willen zeggen, dat duizend mensen tegelijk er hun middagmaal kunnen nuttigen, dat er een strijkje voor prettige muizek zal zorgen en dat 's avonds de paren er, bp feestelijke verlichting, kunnen dansen. Voor het restaurant komt een terras, waar kleurige parasols schaduw zullen geven aan hen, die niet tot de snel groeiende secte der zonaanbidders behoren. Links staat reeds, hoewel nog lang niet ge reed, het cafétaria, dat zich belasten zal met de zorg voor hen, die zich weinig tijd gunnen en dat zullen er, omdat er op deze tentoonstelling zéér veel te zien zal zijn, velen wezen. Verrassende effecten. Breed ligt achter de toegangspoort de tuin met zijn prachtige grasgazons en zijn bloemen. Er ligt een watertje in, dat overhuifd is met bruggetjes in aardige stijl en tegen de datum van de opening zullen nog een keur van bloemen, een fontein en tientallen vlag gen dit middenstuk van het terrein tot een prachtig, feestelijk geheel om toveren. Links en rechts daarvan staan de grote, houten paviljoens. Er wordt al druk gewerkt in de meeste. Schilders, timmerlieden en technici van allerlei slag gaan de grote ruim ten vullen met de beste hunner pres taties; de opbouw is zeer gevarieerd, de verlichting wordt aangebracht op de meest efficiente wijze en reeds thans kan men zich -en indruk vor men van de wel zeei verrassende et fecten, die hier door vakmanschap en kunstzin bereikt worden. Wjj zullen hi de komende weken nog ruimschoots I verdienen. gelegenheid vinden, van al het schoons een opsomming te geven; wij volstaan thans met de mededeling, dat die op somming een zeer indrukwekkende zal zijn. Kaasmarktspel. Verheugend is het, dat het kaas marktspel welks verwerkelijking de organisatoren voor zeer bijzondere moeilijkheden stelde doorgang gaat vinden. Op het brede, geheel betegelde plein achter de tuinaanleg, verrijst een reusachtig décor, dat een der zijden van het waaggebouw te Alkmaar voorstelt. Voorts komt er „een burcht" en daar tussen gaat zich iedere dag (Vrijdags zelfs tweemaal) het mimische spel af spelen, dat de over de gehele wereld beroemde kaasmarkt nabootst. Negen tig kinderen, in speciaal vervaardigde costuums van boeren, boerinnen en kaasdragers, zullen daar een half uur het door regisseurs ingestudeerde spel opvoeren. Kinderen van alle Alkmaar- se scholen, onder toezicht van hun eigen onderwijzers, zullen daar temid den van duizenden houten „kazen", houten paarden en houten karren hun toneeltalenten ten toon spreiden en dit belooft één der aardigste attracties van de tentoonstelling te worden. Muziek en dans. En des avonds zal gans de expositie zich baden in het licht van duizenden lampen. In de muziektent zullen op 24 avonden concerten worden gegeven door diverse Alkmaarse verenigingen, op zes avonden worden er volksdansen uitgevoerd door de gezelschappen van Wijdenes, de Schermer en de Langedijk en voorts zijn er nog exclusieve avon den geprojecteerd voor de marine uit Den Helder, de Zaanstreek enzovoort. Nog drie weken zullen voorbijgaan met de opbouw. Een immens parkeer terrein wordt in gereedheid gebracht; rijwielpaden voor het tentoonstellings gebouw moeten worden omgelegd; de ganse dag door rijden auto's af en aan; de werklieden en de opzichters ver meerderen; het lied van de haastige arbeid klinkt al luider op; op 20 Juli zal hier, uit het moeras van duizend zorgen, door organisatietalent en ge meenschappelijke arbeid een expositie verrijzen, waarmede Noord-Holland zich, in al zijn aspecten, aan Neder land presenteren zal. Minstens hon derdduizend mensen zullen, als de ra ming klopt, in vier weken tijds al dit schoons komen bewonderen. Hun te vredenheid en bewondering zullen stel lig de beste beloning zijn, die de or ganisatoren zich kunnen wensen. Een beloning die zij, om wat zij voor Noord-Holland presteren^ ruimschoots Ogen en oren van ons land Onze zuivel-export naar Engeland en Duitsland (Van onze Haagse redacteur). JJET MINISTERIE VAN LANDBOUW, Visserij en Voedselvoorziening, be schikt over een Buitenlandse Dienst van het Regeringscommissariaat voor Buitenlandse Agrarische Aangelegenheden en deze dienst heeft een 17-tal voorposten in het buitenland in de gedaante van landbouwattaché's, opgenomen in onze Ambassades en Gezantschappen. Van de gelegenheid ons geboden, om een 15-tal hunner te ontmoeten bij hun periodiek bezoek aan ons land, hebben vv(j een dankbaar gebruik gemaakt en het was de heer N. H. Blink, Regeringscommisaris van het Recobaa, die ons inlichtte om trent de taak van de Landbouwattaché. Agrarische productie dekt de invoer geheel Nederland neemt een unieke plaats in als zeer veelzijdige exporteur van land- en tuinbouw, zuivel-, visserij en pluimvee-producten alsmede van de voortbrengselen der voedselvoor zieningsindustrie als de cacao-fabrie- ken. Dit is ook voor de Nederlandse be talingsbalans van eminente betekenis. De ontwikkeling onzer agrarische ex port is zeer bemoedigend en van 1947 tot 1949 gestegen van f 400.000.000 tot bijna twee milliard! Deze kan alle import dekken zelfs de import van agrarische grondstoffen buiten de voedselvoorziening (hout, rubber en huiden). Daarbij heeft een dollar tekort bestaan, opgevuld door de Marshallhulp. Wat is nu de taak der landbouw attaché's? Zij moeten zich op de hoog te stellen van landbouw- en visserij in de ruimste zin van het woord en van de handelsgebieden in hun ambts gebied. Belangrijk zijn vooral gege vens. door onze attache's te verstrek ken, omtrent de prijzen en kwaliteit van die producten, met welke Neder land op de wereldmarkt moet kunnen concurreren en de productie en het verbruik van agrarische producten in het land van vestiging. Voorts moeten zij op de hoogte blijven van alle wet telijke bepalingen en regelingen be treffende de voortbrenging, het ver bruik en de handel in agrarische pro ducten. Het ministerie houdt, de attaché's op de hoogte van het landbouwgebeu- ren in Nederland. De attaché's werken voor het be houden en zo mogelijk uitbreiden van de oude afzetgebieden en speu ren naar nieuwe mogelijkheden. Zij verrichten voorbereidend werk inzake de handelsovereenkomsten van het ministerie. Zij zijn dientengevolge de aangewezen personen, o«i de Neder landse ambtenaar of zakenman, die hun gebied bezoekt, hulp en voorlich ting te verschaffen op het agrarische terrein. Vooral in landen waar de overheid een grote rol speelt bij de voortbrenging van en de handel in agrarische producten. En dan de landbouwattaché's be steden veel tijd aan de behartiging van emigratie-belangen. Onze exportbelangen naar Engeland Over onze exportbelangen naar En geland heDben wij een langdurig en belangwekkend onderhoud gehad met onze Landbouwraad in Londen, drs. C. C. L. J. M. Eygenraam en de Land bouwattaché dr. Tj. Bakker en uiter aard ging het daarbij over onze zui vel- en eier-export naar Groot-Brit- tannie. Nederland moet, gelijk bekend, in Engeland met zijn boter concurreren tegen Nieuw-Zeéland en Australië, die als Dominions preferentiële rech ten genieten en tegen Denemarken, dat een veel hogere prijs voor de bo ter kan bedingen dan wij. Wat de eieren betreft wij heoben thans geen contract meer met Enge land. De enige koper was tot nu toe de regering, want eieren zijn evenals boter, vlees en bacon in Engeland nog steeds op de bon. De afbraakprijzen, welke Engeland voor onze boter betaalde, waren niét veel gunstiger voor de eieren, die wij ook liever naar Duitsland leverden Er heerst enige bezordheid de land- bouw-attaché te Bonn, ir. T. P. Huis man, was zich daar zeer van bewust over deze ontwikkeling. Want als Mijnhardt's Zen u wtabletteo helpen U er overheen. Voetbalprogramma West 1. Promotie Derde klasse: HRC Rapiditas, QSC—Zaandijk. Promotie Vierde klasse: SDZ—Rip- perda, Patria—SEC, Donar—WY, Oe MeerUithoorn, BeverwijkRK AFC (besl. wedstrijd terrein wFO. Duitsland enige voor ons ongunstige maatregelen zou nemen, dan zouden wij het gespreide risico met twee af nemers verliezen. Want het prijsver schil tussen hetgeen West-Duitsland en Engeland betaalt, is wel zeer groot. De kans op devaluatie van de Duit se Mark blijft groot en betekent stel lig een gevaar voor onze export. Het verdrag betreffende de groente export naar Duitsland, waarvoor 15.000.000 dollar is uitgetrokken, loopt door uitputting van dit bedrag binnen enkele weken af. Men hoopt, dat Duitsland zal inzien dat ons land in ruil voor industrieële producten aan gewezen is op groenten- en tuinbouw producten-export naar onze Oostelij ke buren. En wat de kaas aangaat, de Neder landse kaas is in Engeland pas van de bon. De Britse Cheddarkaas is veel goedkoper, maar nog gerantsoeneerd. Voor de oorlog leverden wij ongeveer 10.000 ton Magere Edammers (20-)- kwaliteit) naar Engeland, grotendeels smeltkaas voor industrieële verwer king. Thans mag alleen 40+ en vol vet ingevoerd worden. In 1949 waren dat nog met subsidie van het Ministry of Food' 17.500 ton. Te vrezen valt, dat, nu de Engelsman de normale, volle prijs voor vrije kaas zal moeten betalen onze kaasexport schade zal lijden en wij daardoor elders afzet zullen moeten zoeken envinden. De Nederlandse kaasindustrie zal er goed aan doen zich te bezinnen op de productie resp. op de vergroting der productie van Cheddar-kaas. Maar de ogen en oren van ons mi nisterie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening, onze landbouw attaché's onze land- en tuinbou wers in de ruimste zin des woords kunnen ervan verzekerd zijn- zijn op hun qui vive! Lied van de week RIJSSEL, 27 Juni. De 40- jarige fakir Boermah heeft een nieuw wereldrecord vas ten gevestigd van 53 dagen en een uur. Sinds 4 Mei heeft hij in een glazen kist met twee pythons en een tiental adders gevast. Persbericht, 'k Heb mijn ogen uitgewreven Toen ik dit berichtje las, En gedacht dat men in Rijssel Oók al zwaar mesjogge was. Doch bij nadere beschouwing Kom ik hier toch op terug, Want een mensenkind beoordeelt Dikwijls alles veel te vlug. Waarom zou die man NIET vasten Als hij daar idee in heeft? 't Is tenslotte een prestatie Die mij peel te denken geeft. Ga maar na, ruim vijftig dagen In een kist voor je plezier Zonder kosten van de huisbaas, Bakker, slager, kruidenier Drieenvijftig lange dagen Géén angst voor „O, o, o, o!" Vrij van aanslag bibberaties En van nonstop-radio. Wat!?!? vindt u die slangen vrees'lijk? Kom, dat is alleen maar schijn, Wilt u soms beweren dat er Onder óns géén slangen zijn? Moog'lijk dat gij er van griezelt, Doch dan stel ik deze vraag: Krijgt ge soms géén zenuw scheuten Als ge 't nieuws leest van vandaag? Laat die goeie man toch vasten wanneer hij dat prettig vindt, Ik heb Idnger moeten vasten Onder Adolf zijn bewind, leder mens heeft zo zijn hobby Oun die fakir ook zijn lol, Want op onze moeder aarde Is toch immers niets te dol!!! JABSON

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1950 | | pagina 7