n!
Ift
oek
zoek
De grote trekking van de Federatie
van V.V.V.s
Een Vrijdag zonder kaasnoteringen
riste
Scherpe protesten van
de Alg, Ned. Bond van
Gepensionneerden
Bedrijfstelling 1950
Wat onze voorouders
schreven
WAT DE THEATERS BRENGEN
HARMONIE THEATER:
CINEMA AMERICAIN:
Boys in staat ongeslagen D.E.M. op
de knieën te dwingen
Jaap Mooy exposeert in Rotterdam
Herkomst der kometen
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1950
geen
sec s
cunst.
liertje
bouw
orden
'ooral
aden
Onzekerheid over verdere regeringsmaatregelen
verlamde de kaashandel
gtngea
4 peiso-
:t winter
w gesin
dan ook
meer voor
n profijt
'amines,
i in de
5e vatten
Breng
ook zelfs
rham
>e maal;
e!
sring is
ordeiig
sel" in het
VoorlicK-
nt
idig
Er is een tijd geweest, waarin het
zo vast stond als een huis, dat de
kaas, die te Alkmaar aan de markt
werd aangevoerd, werd verkocht.
Markten zonder notering bestonden in
die dagen niet. Daarin is verandering
gekomen sedert de regering zich meer
ingrijpend met de prijzen begon te
bemoeien. Toen kon het voorkomen,
dat de handel met de beste wil van
de wereld niet meer wist, waar hij aan
toe was en onder die omstandigheden
was het begrijpelijk, dat hij zich van
kopen onthield. Zo was het ook gis
teren. De regering had Donderdag
medegedeeld, dat ze voornemens was
een heffing te gaan leggen op de kaas,
die voor export werd bestemd. Maar
omdat ze achterwege had gelaten
daarbij te vermelden hoe hoog die hef
fing zou zijn, was het uitgesloten, dat
enige transactie tot sttnd kon komen.
Wel heette het aanvankelijk, dat en
kele partijen waren verkocht, maar
deze verkopen waren niet serieus te
noemen. Eén er van was reeds op
Donderdag verkocht vóór iets bekend
was omtrent de heffing en kon dus
moeilijk als basis worden genomen
voor de prijs op Vrijdag, toen de om
standigheden zich grondig hadden ge
wijzigd. Even later werd bekend, dat
men in Leeuwarden voor dezelfde
moeilijkheden stond en dat daar ook
geen notering zou worden vastgesteld.
Intussen, al werden er geen zaken
gedaan, de toestand werd uit de aard
der zaak druk besproken. Daarbij
werd in de eerste plaats de aandacht
gevestigd op het inderdaad merk
waardige feit. dat de regering op de
zelfde dag, waarop ze haar voorne
men een heffing te leggen op de ge-
exporteerde kaas had gepubliceerd,
een mededeling van juist tegenover
gestelde strekking had gedaan ten
aanzien van de gecondenseerde melk
en het melkpoeder. De laatste kwam
er op neer, dat voortaan weer export
van deze artikelen naar Duitsland
zou zijn toegestaan. Nu heeft de con-
densindustrie, evenals de kaasindus
trie, tot grondstof de melk. Deze con-
densindustrie werkt op het ogenblik
volop, wat natuurlijk betekent, dat
haar bedrijf lonend is. De nieuwe ex
portmogelijkheid naar Duitsland moet
haar afzetmogelijkheden vergroten
en het te verwachten resultaat van
één en ander is, dat ze meer melk
tot zich zal gaan trekken. Bedenkt
men daarbij, dat de melkproductie,
mede in verband met het zeer natte
weer, snel daalt, dan rijst de vraag
of we aanstonds de melk niet van de
kaas- naar de condensfabriek zullen
zien vloeien. Met als gevolg een lage
re kaasproductie en dus een tendens
tot stijgen van de kaasprijs. Dat de
regering de condensindustrie een goed
hart toedraagt, is min of meer be
grijpelijk: ze werkt alleen voor ex
port en is derhalve een rijkvloeiendt
De afdeling Alkmaar van de Algeme
ne Nederlandse Bond van Gepension
neerden hield gistermiddag een druk
bezochte vergadering in gebouw Heul
3 te Alkmaar, onder voorzitterschap
van de heer Gevers. De heer G. Eek
hof, lid van het hoofdbestuur, gaf een
overzicht van de toestand der gepen
sionneerden en de door de regering ge
geven toeslagen. Spreker legde eerst
uit hoe de 25 die toegekend is door
de regering in Londen, tot stand is ge
komen en was vol lof voor de heer Van
Schouwen, de vroegere secretaris van
het hoofdbestuur. Deze heeft veel werk
in het belang der gepensionneerden ge
daan. Er is, aldus spreker, wel eens een
plan geweest een straatdemonstratie te
houden, maar de regering trekt zich
nergens iets van aan. Het hoofdbestuur
heeft nu een telegram aan de regering
gezonden, om ten spoedigste een voor
schot te geven, omdat er nog zeer vele
gepensionneerden zijn die nog geen
brandstoffen in huis hebben. De armoe
de onder deze mensen is groot en met
het oog op de dagelijkse prijsstijgingen
wordt dit steeds erger. Deze slechte
toestand duurt al van 1947 af. De mi
nister meende te moeten zeggen: „De
gepensionneerden zijn al aan de slech
te toestand gewend". Zoiets mag men
toch niet van een minister verwachten.
Onder grote instemming zeide spreker:
„Men zegt maar steeds: er is geen
geld. Maar volgens het rapport der Re
kenkamer wordt er nog heel veel ver
kwist." Vervolgens hekelde spreker
scherp deze regering en sprak dank uit
voor de Eerste en Tweede Kamerleden
die voor de gepensionneerden op de
bres staan. Hij hoopte dat het overleg
tussen regering en Kamer spoedig zijn
beslag zal krijgen, want wachten kan
men niet meer.
Ook de voorzitter gaf zeer scherp de
toestand der gepensionneerden weer.
Wij kunnen, zeide hij, geen vuist zet
ten, want wij zijn oude mensen. Heb
ben wij vroeger in weelde gebaad? Rijk
en gemeente waren lichamen die de
laagste lonen betaalden. Maar wij eisen
van deze regering, die zich een demo
cratische noemt, een behoorlijk bestaan.
Spreker noemde het schandelijk de ge
pensionneerden met 40.af te sche
pen. Onder groeiende verontwaardiging
van de vergadering hekelde hij nog
maals deze regering. Hij bracht dank
aaan de Kamerleden die de gepension
neerden ter zijde staan.
Nadat verschillende leden nog vra
gen hadden gesteld werd de druk be
zochte vergadering met een woord van
dank gesloten.
bron van deviezen. Maar het is de
vraag of op deze wijze het doel van
de heffing, een verlaagde kaasprijs,
niet wordt voorbijgeschoten.
Daarbij wordt nog melding gemaakt
van een andere moeilijkheid. De
kwestie is namelijk, dat wordt aan
genomen, dat de heffing niet voor
Belgie van kracht zal kunnen zijn in
verband met de Benelux-overeenkomst.
Mocht dit het geval zijn, dan is een
groot lek té verwachten. Immers, ds
kaas zal dan zonder heffing naar Bel
gie kunnen worden geëxporteerd om
vandaar weer te worden verzonden
naar het eigenlijke land van bestem
ming. Weliswaar wordt in Belgie een
omzetbelasting geheven en mag wor
den verwacht, dat de Belgische rege
ring ernstig zal trachten zulk een her
expeditie tegen te gaan, voorlopig is
men er allerminst zeker van, dat niet
toch aanzienlijke hoeveelheden zon
der heffing hun weg naar het buiten
land zullen vinden.
Intussen is afwachten de boodschap.
De noteringen van de afgelopen
week wezen op een sterke prijsverho
ging. In Zuid-Holland liepen de note
ringen aanzienlijk op en de kopen, die
vóór Donderdag in Noord-Holland tot
stand kwamen, werden afgesloten te
gen een notering, die ver lag boven
de notering van verleden Vrijdag.
Daarom ziet bet er naar uit, dat de
regering al iets heeft gewonnen wan
neer de prijs niet verder oploopt. Of
de genomen maatregel daartoe bij
machte is, zullen we echter eerst kun
nen beoordelen, zodra meerdere bij
zonderheden bekend zijn geworden.
Voorlopig stagneert de handel.
Op 16 October zal in Nederland een
Bedrijfs-telling worden gehouden. Dit
zal de tweede maal zijn, dat in ons
land zulk een telling plaats vindt. De
vorige telling is in 1930 geschied.
De Bedrijfstelling heeft betrekking
op alle bedrijven op het gebied van nij
verheid, handel en verkeer, ongeacht
of daarmede al dan niet het maken
van winst wordt beoogd. De nijverheid
omvat zowel de industrie als het am
bacht en onder verkeer zijn ook de
hotel, café- en restaurantbedrijven be
grepen. De vragenlijsten worden door
de zorg van het gemeentebestuur uitge
reikt.
Op 4, 5 en 6 October zal aan alle ves
tigingen van bovengenoemde bedrijven
te Alkmaar een vragenlijst door tellers
worden uitgereikt. Zo spoedig moge
lijk na teldatum (16 October) worden
de beantwoorde vragenlijsten door de
tellers verzameld.
De vragen, die gesteld worden, zijn
beperkt in aantal en zullen betrekke
lijk eenvoudig te beantwoorden zijn.
Er worden geen omzetcijfers gevraagd.
Het volledig en naar waarheid ver
strekken der gevraagde gegevens is
wettelijk verplicht gesteld.
De tellers en al degenen, die betrok
ken zijn bij de verzameling der gege
vens voor de Bedrijfstelling, zijn wette
lijk verplicht deze geheim te houden.
De statistische verwerking van de op
gaven en inlichtingen is opgedragen
aan de Directeur van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek.
FILMAVOND „OOST EN WEST"
De Koninklijke Vereniging „Oost en
West" zal Maandagavond enige films
vertonen, o.a. over het eiland Bali en
de bouw van de Willem Ruys. De
vertoning vindt plaats in Het Wapen
van Heemskerk en begint om 8 uur.
GESLAAGD
Voor het te Amsterdam en Utrecht
gehouden examen van de Gawalo (gas
fitter, waterfitter en lood- en zink-
werker) is geslaagd onze stadgenoot
de heer A. J. Roobeek.
FALLISSEMENTEN
Uitgesproken is het faillissement van
L.M. den Engelsman, schoenmaker
Oudegracht 121 te Alkmaar. (R.C. mr.
J. Krabbe, Cur. mr. F. Zeiler).
MODESHOW Bij KOFA
Maandag, Dinsdag en Woensdag zal
de firma Spruyt (Kofa-magazijn) in
samenwerking met de firma Herbillon
uit Parijs een modeshow organiseren.
Deze show zal op Amerikaanse wijze
gebracht worden, dat wil zeggen, dat
de mannequins zich in de gehele zaak
tussen het publiek zullen bewegen,
zodat ieder ruimschoots gelegenheid
krijgt de modellen van japonnen en
mantels te bewonderen.
CHAUFFEUR VERLEENDE GEEN
VOORRANG
Gisterenmiddag om half drie ver
zuimde een uit de Marktstraat ko
mende autobestuurder voorrang te
verlenen aan een over de Houttil rij
dende motor. Bij de botsing werd de
motorrijder licht gewond. Zowel de
auto als ds motor werden beschadigd.
Er is proces-verbaal opgemaakt.
BAKKER BEKEURD
Tegen een bakker is proces-verbaal
opgemaakt omdat hij bij het bereiden
van zijn waren gebruik maakte van
margarine uit pakjes. (Bakkers zijn
verplicht speciale kluiten van tien kg
te gebruiken)
In de AJkmaarsche Courant
van 30 September 1850 lezen wij
het volgende:
De commissie tot de Leesbiblio
theek der Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen, departement
Alkmaar, betuigt haren dank
voor de belangrijke boekgeschen
ken, sedert de laatste uitnoodi-
ging bij haar ontvangen.
Mogt een dergelijke uitslag
haar verheugen, wanneer de
Commissie deze nuttige inrigting,
die zij gaarne ook met enige
Kinderwerkjes zag vermeerderd,
in ieders belangstelling blijft
aanbevelen.
Zij, die boeken ter lezing ver
langen kunnen zich bij P. van
Heerden in het Gasthuis vóór
den 9den October aanmelden,
daar alsdan de gewone Zittingen
zullen aanvangen.
Namens de Commissie voornoemd,
E. MASDORP.
VICTORIA THEATER,
De Bengaalse Lanciers
Enkele jaren vóór de oorlog hebben
wij intens genoten van de spannende
avonturenfilm „De Bengaalse Lanciers".
Sindsdien is er veel veranderd. In In
dia heeft het roemrijke regiment de
bergpassen moeten ruimen voor de
troepen van Pandit Nehroe en van Hol
lywood uit zijn honderden andere films
over de gehele wereld verspreid. Gis
teravond zagen wij „De Bengaalse Lan
ciers" weer en nu mag het beeld hier
en daar „regenen" en kan men de film
een lange weg door de projectiecame
ra's aanzien, dit alles neemt niet weg,
dat dit filmwerk van grootse allure
voor ons nog niets van zijn aantrekke
lijkheid heeft verloren. Nog steeds kan
„De Bengaalse Lanciers" zich meten
met ettelijke producten van latere da
tum, nog steeds wordt men bekoord
door de charges van de brigaden de
schilderachtige gala-uniformen, nog
steeds wordt men in de ban gehouden
van de spannende avonturen en Ooster
se sluwheid en nog steeds zal men het
hoofd eerbiedig buigen voor de moed,
welke een handjevol mannen moesten
opbrengen om een verdeeld volk van
300 millioen zielen te besturen. De di
rectie van het Victoria Theater zal
van deze verantwoorde reprise plezier
beleven. De Lanciers rijden weer, de
vaantjes wapperen, vanachter rotsblok
ken loert het gevaarWij kunnen
de her-vertoning aanbevelen. Cary
Cooper, Franchot Tone, Richard Crom
well en de grijze C. Aubrey Smith ver
tolken de hoofdrollen. De uitnemende
regie is van Henry Hathaway.
Gezien de lengte van de hoofdfilm
bepaalt het voorprogramma zich tot een
rijk gevarieerd binnen- en buitenlands
journaal.
Maria Goretti
Zoals bekend draait in 't Harmonie
Theater de film Maria Goretti, de ge
schiedenis van een heilig verklaard
Italiaans volksmeisje van welke film
wij dezer dagen, na een persvoorstel
ling, reeds een uitvoerige beschouwing
hebben gegeven.
Nagekomen predikbeurten
ZONDAG 1 OCTOBER
EGMOND-BINNEN, v.m. geen dienst.
(Verbeterde opgaaf).
HEER-HUGOWAARD, herv. gem.,
nam. 2 uur ds. Wiltink.
HENSBROEK, half elf, ds. Mey-
boom.
NIEUWE NIEDORP, 10 uur, ds.
Appel. Doopsgez. gem., av. half 8
da. FranckenLiefrinck.
OUDE-NIEDORP, half 8 ds. Appel.
URSEM, 9 uur, ds. Meyboom.
De man op de Eiffeltoren
Inderdaad brengt de C. A. deze week
een wel buitengewoon fascinerende
film. Een film die voortdurend boeit
door de spanning, de fraaie opnamen
van Parijs en het wel zeer sterke spel.
De regisseur Burgess Meredith, de ac
teur die in de film op zo meesterlijke
wijze „de man met de bril" speelt, had
de beschikking over bijzondere krach
ten. Wij noemen slechts Charles Laugh-
ton, de fascinerende karakterspeler, die
ditmaal als de rechercheur in het mid
delpunt der belangstelling staat. En
dan Franchot Tone, inderdaad „de
man" van de Eiffeltoren, de man die
bij voortduring achtervolgd, zich van
een hoog punt van de toren naar be
neden stort. Hij toont zich een bijzon
dere acteur. Over Burgess Meredith
schreven wij hierboven reeds. Hij
maakte van de man. die zonder zijn
bril hulpeloos is, 'n zeer opmerkelijke
figuur. De vrouwelijke rollen waren
ditmaal iets minder imponerend, maar
toch had men goede bekende krachten
in de bezetting opgenomen. Wij noe
men slechts Jean Wallace, Patricia Roc
en de ook welbekende Belita. Zij.wis-
ten hun rollen de juiste plaats in deze
film te geven. De stijgende spanning
was voortdurend merkbaar en men
volgde steeds gespannen het verloop.
Prachtige beelden van Parijs zijn een
besliste attractie. Een film die zeker
een verdiende belangstelling zal genie
ten.
Alcmaria maakt zonder competiiiezorgen
uitstapje naar Velsen
Het Alcmaria-elftal zal in een
vriendschappelijke wedstrijd trachten
stof op te doen voor de competitie
wedstrijden. Het is daarom niet van
belang of Alcmaria een overwinning
op Velsen zal behalen doch wel de
de manier waarop.
Alkmaarse Boys krijgt bezoek van
DEM, de Beverwjjkse vereniging die
achtereenvolgens QSC en CSV ver
sloeg. De gasten blijken over een
sterke verdediging te beschikken en
het laat zich aanzien dat de doelpun
ten aan de Sportparklaan schaars
zullen zijn daar ook de geblokten.een
behoorlijke defensie in het veld
brengen.
In 2 A kan Velox het ongeslagen
HVC nog genoeg last bezorgen. Ve
lox deelde de punten met Stormvo
gels en heeft een overwinning op
OSV op zijn naam staan. Weliswaar
heeft de ploeg uit Amersfoort drie
overwinningen geboekt, maar het
waren nogal benauwde overwin
ningen en het is o.i. geheel niet
denkbeeldig dat HVC zijn eerste ver
lies gaat oplopen. UW zien wij op
eigen terrein van Vriendenschaar
winnen en OSV heeft een kans op de
twee eerste winstpunten in de wed
strijd tegen Schoten. Dat WA de
beste papieren heeft in de wedstrijd
tegen TOG staat wel vast maar wat
De Spartaan en Stormvogels zullen
doen hangt volkomen in de lucht.
Goede dag voor West Frisia?
West Frisia kan morgen wel een
goede dag hebben. De ploeg uit de
Haringstad heeft een serieuse kans
op twee winstpunten in Volendam
en de concurrenten ZFC en Elink-
wijk gaan het elkaar in Zaandam las
tig maken. De Amsterdamse derby
WatergraafsmeerAFC zal vermoe
delijk voor de Meerbewoners zijn en
wij nemen aan dat Zeeburgia in staat
is HRC te kloppen.
GVO, dat de twee laatste wedstrij
den verrassend goed voor de dag
kwam, een monsterzege op Velsen en
een, weliswaar kleinere overwinning
op Wijk aan Zee, ontvangt DTS. Het
zou een prettige verrassing zijn als
de Langedijkers nu eens kans zagen
in ieder geval met een gelijk spel van
de Zaan terug te keren. In Hoorn zal
het, daar ZVV op bezoek komt, niet
aan spanning ontbreken. CSV heeft
dit seizoen nog weinig van zich doen
spreken. Het zou geen overbodige
luxe zijn als de Castricummers hun
eerste overwinning gingen boeken,
hetgeen op het zwakke QSC zeer ze
ker mogelijk is. In Beverwijk ont
vangt Kinheim met weinig kans op
een overwinning IVV.
De verrassende overwinning van
Zeevogels op Limmen zal voor Ran-
ders een waarschuwing zijn om de
ploeg uit Egmond niet te onder
schatten. De wedstrijd wordt weer
op een van de velden in de Overdie
gespeeld. HSV stelde vorige week
teleur, maar morgen heeft de ploeg
uit Heiloo toch in ieder geval weer
kans op de beide punten. Er wordt
namelijk een uitwedstrijd gespeeld
tegen Zouaven, de ploeg die drie wed
strijden verloor. Limmen krijgt een
van de sterkste elftallen van de afde
ling te bekampen. Grasshoppers
schijnt echter minder sterk te zijn
dan het vorige seizoen en als de Lim-
menaren zich nu maar niet laten in
timideren is het zeer goed mogelijk
één, of zelfs twee punten in Lim
men te houden. Het is te hopen dat
de weergoden Koning Voetbal Zon
dag weer niet laten „versukkelen".
Het elftal van Koedijk staat name
lijk van ongeduld te trappelen om nu
toch eindelijk eens een wedstrijd in
de KNVB te spelen. De benjamins
hebben een uitwedstrijd tegenOude-
sluis voor de boeg, een wedstrijd dus
die gewonnen kan worden. RK
AFC gaat morgen naar St. Pancras
en kan met twee winstpunten terug
komen, hoewel Vrone een ploeg is
die voor een verrassing kan zor
gen. De wedstrijd Wieringerwaard
Bergen is een ontmoeting tussen ge
lijkwaardige tegenstanders. Bergen
zal hard moeten aanpakken om tot
winst te kunnen komen
Dames-modezaak in een
nieuw kleed
Onder architectuur van de heer W.
A. Keesom en in uitvoering bij de fa.
Boekei is het oude pand in het Pay-
glop, waar vele jaren mevrouw Wal-
maVelthuis hoedjes placht te ver
kopen grondig gemoderniseerd.
De winkel is nu geheel in een
lichte teint gehouden en de neon-ver-
lichting zal de kleur van de hoeden
ten goede komen. Slechts het tapijt, dat
in blauwe felheid de grond bedekt,
steekt bij al deze blankheid van essen-
hout en kunstleer schril af. De etalage
is naar achteren geplaatst om elke da
me voldoende gelegenheid te geven
rustig het tentoongestelde te bekijken.
Een nieuw Zwitsers patentmetaal zal
in de toekomst de gevel sieren.
Onder de nieuwe directie van mej.
C. J. Menke zal de vernieuwde zaak in
toenemende mate voor de vrouwen
een paradijs zijn.
Wie de koek kreeg, wie
de gard
Toen notaris G. A. Verkade Vrijdag
avond na voorlezing van het officiële
proces-verbaal met een plechtig ge
baar de sleuteltjes overreikte voor 't
openen van de bussen van de grote
V.V.V.-loterij, waren er heel wat be
langstellenden in Paviljoen Kinheim
samen gekomen. Velen, die na de op
wekkende woorden in de openingsrede
van de heer J. J. Dinkelberg, die van
een vervroegde St. Nicolaasavond
sprak, gemeend mochten hebben, al
thans een Gero-theelepêltje te kun
nen bemachtigen, zijn als een hond
met de staart tussen de benen afge
dropen. Er waren mensen, die het
hele gezin meegenomen hadden in de
vaste overtuiging hen deelgenoot te
maken van de acht vette koeien, die
hun te beurt zouden vallen. Een be
jaarde dame schoof, op het puntje
van haar stoel neergezegen, steeds
dichter naar de bussen toe om toch
vooral de komst van een gemotori-
Psychologische verdieping
De Bergense kunstschilder Jaap Mooy
exposeert te Rotterdam in de kunst
zaal Int Constigh Werck (Oudedijk 159,
Oost). Heden vond de opening plaats,
Maandag, 2 October, 's avonds om acht
uur zal de bekende moderne architect
G. Rietveld (Utrecht) een causerie over
Mooy's werkk in genoemde kunstzaal
houden.
Jaap Mooy komt uit met tien, niet
grote, schilderijen, welke in onze om
geving nog niet eerder te zien waren.
Het zijn vijf gouaches en vijf „wand-
lappen". „Wandlap" is een nieuw woord
en dekt een kunstwerk dat bestaat uit
aaneengenaaide kleurige lappen, in
een lijst gespannen, zodat de indruk er
een is van een schilderij. Uit de aard
der zaak beperkt de voorstelling zich
tot sterk geabstraheerde objecten. „St.
Helena" en „Vogelkind" lijken mij in
hun compositie weinig rustgevend. Be
ter is „Huis met Maan": men ziet een
grote rode maan boven blauwe huizen
in een blauwe nacht, en een helder geel
verlicht venster. De huizen hebben ge
zichten, zoals ook een kind voorwer
pen tot menselijkbezielde wezens maakt.
..Kleurling op Groenland" en „Hanni
bal" zijn verbeeldingen die aan alle
kanten gaaf zijn. Hier ziet men wat van
eenvoudige middelen als lappen uit een
naaimand te maken is. „Kleurling op
Groenland" is een klein doekje, bruin
(een licht omber) op een groen fond,
even eenvoudig als fraai gecompo
neerd. „Hannibal", zeker het sterkste
doek, heeft een zwarte achtergrond,
waarop diverse variaties van blauw,
violet, rood, geel, groen en bruin lig
gen. Het stelt een menselijke figuur
voor, vol aggressie met de kop van een
Egyptisch fabeldier.
Het toont een rijke verbeelding, een
afgewogen kleurgevoel, en boven deze
aesthetische kwaliteiten, buitendien een
psychologisch indringen in het aggres-
sieve van de mens. De kleuren der lap
pen spreken direct aan, hebben kracht
uit zichzelf en uit de samenwerking met
de andere kleuren, waardoor men deze
wijze van componeren, als experiment
bedoeld, volkomen geslaagd mag noe
men.
De gouaches tonen een geheel andere
Mooy wat de techniek, dezelfde Mooy
daarentegen wat de wezenlijke inhoud
betreft. Er is een „Jonge Vogel", met
kleme klappende vleugels in een groot
aantal kleuren, en een „Jonge Haan"
een ouder geworden jonge vogel, met
sterker geworden aggressie. De gele
kleur, hoewel kwantitatief niet domine
rend, domineert wegens haar kwaliteit
Hier is een kwaadaardige wereld ver
beeld, een wereld, niet om zichzelf in
de aanval, maar ter bescherming van
innerlijke waarden. Ik kan dat zo po
sitief beweren door die andere gouache,
getiteld „Black Moon" (zwarte maan)
Een zwarte maan staat aan een bruine
lucht. Twee, menselijke of dierlijke, fi
guren staan bijeen en vormen tezamen
een gelaat. Compositorisch opvallend
van eenvoud, en harmonisch van kleur.
In dit werk ziet men een onbewoonde
wereld in de maan, en de eenzaamheid
in die beide figuren die zijn samenge
smeed tot één gezicht. Hier geen kwaad
aardigheid, maar als het ware een blik
op -wat velen de wereld toeschijnt te
zijn: onheilspellend leeg. In de van woe
dende afweer gele vogels zien we het
verzet van de schilder tegen de wereld
die hem is als een zwarte maan.
Maar ook vrolijker noten geven zijn
gouaches. Er is daar een Mexicaans
circus met merkwaardige volume sug
gererende figuren en Mexicaanse hoe
den en motieven. En er is een „Stadge-
zicht", d.w.z. een stad van boven gezien
met wolken erboven die een gezicht
vormen. Ook hier dus de bezielde dode
wereld.
Jaap Mooy, wiens laatste werk hoofd
zakelijk bestond uit houten reliefs,
heeft met de Int Constigh Werck getoon
de schilderijen een kant van zijn wezen
laten zien die ook de innerlijke ontroe
ring een kans geeft. Met behoud van
de aesthetische kwaliteiten noteert Mooy
hier een psychologische verdieping. Dit
is te meer verblijdend, ook voor de mo
derne kunst in het algemeen, wijl hij
niet terugvalt op het goedkope realisme,
maar de verworven inzichten die hem
tot dusver leidden, heeft gehandhaafd
en verbreed. Een belangrijke tentoon
stelling, waarvan we hopen dat zij ook
in onze streek eens zal worden gehou
den.
v. d. W
seerd rijwiel, dat voor haar uit de bus
zou komen, niet te missen. Sterk ge
hypnotiseerd keek ze naar de bezige
handen van de notaris, alsof die haar
de kans van haar leven zou verlenen.
Onder het regelmatig opdreunen van
de lotennummers en de daarbij beho
rende prijzen en het strenge vermaan
aan de publieke grabbelaars van
„Lootje pakken, niet kijken, doorrom-
melen maar" werden velen het wach
ten moe en verlieten zwijgend de zaal.
Op zorgvuldige wijze werden de ge
trokken loten en prijzenbewijzen
door de notaris met een grote naald
onder vervaarlijk steken aan een
touw verankerd om de toekomst
deelgenoot te laten zijn van alle ver
gokte kansen. Het eerste half uur was
al wat er uit de bus kwam slechTs
een beperkte waarde, d.w.z. zeep en
dergelijke artikelen. Om iets vóór half
negen vloog plotseling de zevende
prijs, een solex, er uit, maar de andere
hoofdprijzen bleven met regelmatige
afstanden van twintig minuten van
elkaar verwijderd. Het 215-de lot, dat
getrokken werd op de historische tijd
van 9.50 uur deed de vette koeien te
voorschijn stappen. Herhaalde uitroe
pen in de geest van „Nou, wat jam
mer. dat scheelde slechts 70 num
mers" verbraken de monotone nota
riële stem. We merkten nog iemand
met een klein koffertje op. We kon
den niet gewaar worden of hij er iets
in mocht sluiten. Heel wat teleurge
stelde mensen verlieten na afloop met
iets meer gekromde rug van al dat
leed Kinheim, een illusie armer.
De eerse prijs met de acht koeien
viel op lot 435. De vacantiereis van
ƒ1000.ging naar de bezitter van-
het lotnummer 91616. De drie solexen
werden naar de nummers 47371, 41751
en 37548 verwezen. Philips draagbare
radiotoestellen vielen op de nummers
3447, 9796, 95596 en 36296. Voor
de kleinere prijzen controlere men de
lijsten
ZITTINGEN VAN DE
PRIjZENCOM MISSIE
De prijzencommissie houdt zitting op
Woensdagsmiddag's van 3.30 tot 5 uur
in het Raadhuis en 's Zaterdagsmiddags
van 3 tot 4 uur bij C. W. Keysper,
Geestersingel 28.
Belanghebbenden wordep er op ge
attendeerd, dat de prijzen zichtbaar op
of aan de goederen moeten zijn beves
tigd.
Visserijbesommingen
URK, 29 Sept. Door 24 vaartuigen
werd aangevoerd: 538 pond kuilpaling
1.001.02; 1778 pond snoekbaars 0.39
0.40; 1335 pond rode baars 0.240.26;
en 142 bak nest 2.7b per bak.
Een interessante lezing
Het zaaltje van Valk's Lunchroom was
Vrijdagavond goed bezet voor de ope
ningsvoordracht met lichtbeelden van
de Ned. Vereniging voor Weer- en Ster
renkunde, afdeling Alkmaar. Direct na
het welkomstwoord door de voorzitter
der Vereniging de heer J. C. Keyman,
gaf deze het woord aan de spreker van
de avond Dr. J. J. Raimond Jr., direc
teur van het Zeiss-Planetarium te
Den Haag. Deze behandelde het zeer in
teressante onderwerp „De herkomst
der kometen". Hij deed dit op eenvou
dige en humoristische wijze en wist de
aanwezigen met zijn lezing tot het ein
de toe te boeien. Hij begon met te ver
tellen, dat de kometen uit voorraad
worden geleverd. In en om ons plane
tenstelsel zweven namelijk 100 milli
ard kometenkoppen. Wanneer wij over
kometen spreken denken we aan een
vurige bal met een staart er achter. Dit
is inderdaad de enige manier waarop
de mensen ze aanschouwen en dat is
op het moment, dat een komeet op
korte afstand om de zon draait. Dr.
Raimond vertelde, dat het zijn ge
woonte was om bij iedere lezing van de
grond af te beginnen en hij wilde ook
nu geen uitzondering op deze regel
maken. Daarom begon hij met behulp
van schematisch voorgestelde lichtbeel
den de eigenschappen van de zwaarte
kracht te tonen en het verband met
de snelheden, waarmee kometen door
het luchtruim schieten. Hierdoor kwam
hij vanzelf op het ontstaan van de elips,
de hyperbool en de parabool. De
conclusie van de Zweedse astronoom
Stidmgren was, dat elke komeet een
elyptische baan beschrijft. Het eigen
lijke kometen-lichaam is niet waar
neembaar. Het bestaat uit verschillen
de grote of kleinere rotsblokken, die,
wanneer wij de komeet zien zijn ver
anderd in een vurige bal De heer Rai
mond vertelde, dat de aards riet pre
cies een cirkel om de zon draait, maar
afwijkingen vertoont ten gevolge van
de storende invloeden van de andere
planeten. De planeet, die hiertoe het
meeste bijdraagt is Jupiter. Dit komt
doordat deze de grootste massa bezit.
Jupiter oefent ook grote invloed uit
op de kometen. Hij slingert ze weg of
vangt ze op, waardoor ze in èen elips
gaan draaien. Verreweg de meeste ko
meten hebben een halve grote as van
meer dan 20.000 astronomische eenhe
den. Onder een astronomische eenheid
verstaat men de afstand van de aar
de tot de zon. Prof. van Ooit is met be
hulp van statistische gegevens gaan be
rekenen, welke invloed een toevallig
passerende ster op een komeet kan
uitoefenen. Het ontstaan van de kome
ten berust nog slechts op een specu
latie, namelijk dat er tussen Mars en
Jupiter een planeet bewoog, die uit el
kaar is gesprongen en waaruit de ko-
metenwolk zou zijn ontstaan. De heer
Keyman sloot de avond met een drnk-
woord aan de spreker én bood hem als
blijk van waardering twee kaasjes aan.
