Mr. v. d. Goes afgetreden als leider
van de Tweede Kamerfractie
Ir. Vos uit het partijbestuur
Versterkte V.N.-patrouille in Soewon
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Communistisch China zou het
vredesplan niet verwerpen
Woensdag 17 Jan. 1951
I48e Jaargang No. 14
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Ernstige moeilijkheden in de P.v.d.A.
Meningsverschil over
Nieuw Guinea-kwestie
Dief kreeg berouw
Weerbericht
Byrnes: Amerika moet zich op
Europa concentreren
Wapens voor Tito
en Franco
Clandestiene Chinese
delegatie in Duitsland?
Menten kan niet worden
uitgeleverd
Nederlanders bij Wondjoe irekken
ierug na zesiien dagen harde strijd
Zware verliezen voor
de communisten
WÊÊÊsÊSSÊ
Hoopvol nieuws uit New Delhi
Nehroe voert heilige strijd voor de vrede
Morg
en ontmoefing met
Trygve Lie
EVC eist een derde
loonronde van 5 pet.
Protest-actie tegen
Paul van Kempen
Geraamte in duikboot
BUREAU:
ADMINISTRATIE
Voorc' 9 Tel 3320
Postgiro 187294
REDACTIE:
Achterdam 20, Tel 2274
Directie:
J. BIJLSMA en C, KRAK
Hoofdredacteur:
A KAPTEIN
ALKMAARSCHE COU
TARIEVEN:
Advertenties: 16 ct. p. m.m
Familieberichten 20 ct. p.
m.m. Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden f 1.elk
woord meer 5 ct. Uitslui
tend contant.
Abonnementen 1.72 per
maand, 5.15 per kwar
taal plus incassokosten.
Een diepgaand meningsverschil over de oplossing van de kwestie-Nieuw-
Guinea heeft tot ernstige moeilijkheden in de boezem van de Partij van de
Arbeid geleid. Bij de aanvang van de vergadering
van de Tweede Kamer deelde de voorzitter, mr. L.
G. Kortenhorst, gistermiddag mede, een schrijven te
hebben ontvangen van Jhr. mr. M. van der Goes van
Naters, waarin deze bekend maakt, dat hij als fractie
leider van de Partij van de Arbeid in de Tweede
Kamer is afgetreden. De partij heeft nog geen nieuwe
fractieleider benoemd. Als plaatsvervanger zal voor
lopig optreden mr. J. A. W. Burger. Kort daarna
werd bekend dat ir. H. Vos het lidmaatschap van het
partijbestuur had neergelegd. In Amsterdam deden
geruchten de ronde, dat nog meerdere vooraanstaande
figuren zouden volgen. Onder hen werd ook genoemd
de burgemeester van Amsterdam, mr. Arn. J. d'Ailly.
Van de zijde van de burgemeester werd ieder com
mentaar op de vraag of hij uit de partij was getre
den, geweigerd.
Jhr. v. d. GOES
Het schrijven van Jhr. mr. van der
Goes van Naters. die zelf niet in de Ka
mer aanwezig was, luidt: „Er is om mijn
persoon als fractieleider enig rumoer
ontstaan, in verband met een inter
view betreffende de kwestie Nieuw-
Guinea, dat ik op 3 Januari, tijdens het
reces, aan de pers heb verleend en dat
ik, omdat het mijn opvattingen niet
zuiver weergaf, na mijn terugkomst
heb moeten rectificeren.
Om de persoon van een fractieleider
mag geen rumoer ontstaan. Dit schaadt
het morele gezag waarmee hij in een
parlementaire democratie in en buiten
de Kamer behoort te zijn bekleed. Ik
heb hieruit de consequentie getrokken
en treed terug als voorzitter van de
Tweede-Kamerfractie van de Partij
van de Arbeid.
Onze parlementaire redacteur tekent
hierbij aan dat het een heengaan als
fractievoorzitter is, zoals nog wel nim
mer in de parlementaire geschiedenis
voorgekomen zal zijn.
De voorzitter van de socialistische
fractie in de Tweede Kamer is altijd
beschouwd als de parlementaire leider
van het socialistisch stemmend volks
deel. De heer Van der Goes van Naters
heeft nu dus ook dit leiderschap prijs
gegeven.
Het heengaan van ir. Vos
Ir. H. Vos heeft in een brief aan het
partijbestuur geschreven, dat de gang
van zaken ten aanzien van de Nieuw
Guinea-resolutie de directe aanleiding
is van het neerleggen van zijn be
stuursfunctie. Gedurende de onder-
Ir. H. VOS
Dinsdagmorgen om zeven uur werd
aan het politiebureau op de Admiraal
de Ruyterweg te Amsterdam gebeld.
Toen de wachtcommandant ging kijken
lagen in de gang een groot en een klein
pak met een brief. De inhoud van de
pakjes bleek een meisjesmantel en een
kistje sigaren te zijn, die in het begin
van Januari uit een vestiaire van een
verenigingsgebouw waren ontvreemd
en waarvan aangifte was gedaan.
Voorts deelde de dief in de brief mede,
dat hij nog een fiets had gestolen. Het
recu van de stalling waar het rijwiel
stond plus 60 cent voor het stallen wa
ren bij de brief gevoegd. Alle gedupeer
den hebben nu hun goederen terug.
Verwachting tot Donderdagavond:
Wisselend bewolkt met plaatselijk
enkele buien Langs de kust af en
toe harde, overigens krachtige tot
matige westelijke wind. Zacht voor
de tijd van het jaar.
Donderdag: zon op 8.40, onder
17.02; maan op 12.28. onder 05.16
handelingen, aldus de heer Vos, heett
de Tweede Kamerfractie van de partij
een standpunt geformuleerd: over
dracht van de souvereniteit van dit ge
bied aan Indonesië onder bepaalde
waarborgen. De regering, in moeilijke
onderhandelingen opererend, is geko
men tot een in de kwestie van de sou-
vereiniteitsoverdracht veel minder ver
gaand voorstel. Hoewel hij geen
bezwaren heeft tegen het ene, noch
het andere voorstel, kan ir. Vos niet
meer volgen, wanneer het partijbe
stuur zich een oordeel vormende en
daarmede naar buiten tredende, de
door de fractie aanvaarde oplossing
niet kiest, maar het regeringsstand
punt. Elk helder stelling nemen ont
breekt daardoor, tot schade van de
partij en het land, aldus ir. Vos.
Regering onmachtig.
,Door deze houding dreigt steeds
meer het compromis in de regering te
worden tot standpunt van de partij. Op
deze wijze wordt de onmacht van de
regering en waar bleek deze duide
lijker dan bij het behandelen van de
Indonesische zaken in 1948 en nu tot
onmacht van de partij". Ir. Vos zegt
Vertrek minister Cötzen een
week uitgesteld
Naar wij vernemen, heeft minister
L. Götzen zijn vertrek naar Suriname
een week uitgesteld. Zijn vertrek is
thans vastgesteld op Vrijdag 26 Jan.
deze houding niet meer met zijn ver
antwoordelijkheid als lid van het partij
bestuur te kunnen dekken. Hij besluit:
„Ik heb overwogen dat het doen van
deze stap gevolgen heeft en zal de con
sequenties daarvan aanvaarden".
Het bestuursstandpunt.
Het partijbestuur van de Partij van
de Arbeid geeft op de beslissing een
commentaar, waarin gezegd wordt:
Ir. Vos spreekt over een oplossing
van de fractie, die het Partijbestuur
niet kiest. Het is anders. Toen begin
December de onderhandelingen met
Indonesië volkomen vastgelopen sche
nen te zijn, maakte de fractie aan de
regering kenbaar in welke richting
naar haar mening nog kon worden ge
zocht. Noch de fractie noch het partij
bestuur heeft het daarbij gegeven denk
beeld verloochend. In meerderheid
achtte het partijbestuur het inmiddels
aan de orde gekomen voorstel van de
regering een te aanvaarden uitgangs
punt voor verdere onderhandelingen
met Indonesië. Dit laat de in het voor
stel van de fractie aangegeven oplos
sing als mogelijkheid onaangetast.
Het oordeel, dat hierdoor elk helder
stelling nemen ontbreekt, is voorbarig.
Het spreekt vanzelf, dat dit helder en
duidelijk stelling nemen zal geschie
den bij het Irian-debat in de Tweede
Kamer door het daarvoor aangewezen
lichaam: de Kamerfractie. Het partij
bestuur zegt in zijn commentaar op
de actie van ir. Vos het te betreu
ren. dat deze aan partijraad en con
gres de mogelijkheid onthoudt met hem
van gedachten te wisselen. Het con
stateert met diepe spijt, dat ir. Vos
„tot schade van de partij door zijn af
wezigheid dit debat verarmt en het
congres plaatst voor een ernstige
moeilijkheid".
James F. Byrnes, de voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken, heeft er in zijn installatie-rede als gouverneur van Zuid-Carolina op aan
gedrongen dat de Verenigde Staten hun strijdkrachten in Europa zullen con
centreren. „Wanneer het tijdstip, waarop de Sowjetunie gereed zal zijn om een
oorlog te beginnen, nadert, is het niet verstandig ons leger verdeeld te hebben
tussen Korea en Europa", aldus Byrnes.
Naar mijn mening vormt West-Euro
pa ontwijfelbaar de eerste linie bij de
verdediging van de beschaving. Het is
een eis van zelfbehoud dat wij hande
len, voordat de Sowjets toeslaan Wij
moeten onze vrienden in Europa wak
ker schudden en het hen goed duide
lijk maken dat de tijd om te praten
voorbij is en er nu gehandeld moet
worden".
Gouverneur Byrnes drong er verder
nog op aan dat de Westduitse repu
bliek „op voet van gelijkheid zal wor
den behandeld, daar de Westduitsers,
indien zij een rechtvaardige behande
ling ontvangen, met ons mee zullen
vechten". „Er moeten zo spoedig moge
lijk militaire voorraden naar Spanje
worden gezonden", vervolgde hij, „want
Spanje beschikt over meer divisies
van geoefende soldaten dan welk West
europees land ook. Verder moeten wij
ons van de vriendschap van maar
schalk Tito verzekeren en militaire
voorraden naar Joegoslavië zenden".
Engeland heeft twee Poolse diplo
maten uitgewezen als vergelding voor
de uitwijzing van twee leden van de
Britse missie in Polen.
Volgens een geallieerde functionaris
te Bomt speurt de geallieerde Hoge
Commissie naar een handelsdelegatie
van communistisch China, die zich in
West-Duitsland zou bevinden. West
duitse persberichten zeggen, dat de de
legatie met particuliere firma's onder
handelt over goederen ter waarde van
2 milliard Mark, w.o. staal, machine
rieën en afgewerkte producten.
De Hoge Commissie was na een voor
bereidend onderzoek ..stom geslagen",
aldus de functionaris. Het Westduitse
ministerie van Economische Zaken zou
..neen" geantwoord hebben op de
vraag of de delegatie bestond, terwijl
het Westfaalse ministerie van Econo
mische Zaken bevestigend zou hebben
geantwoord. De Hoge Commissie heeft
een verder onderzoek gelast.
De Chinezen zouden West-Duitsland
landbouwproducten in ruil aangeboden
hebben.
Genoemde zegsman verklaarde, dat
een aantal Chinezen in Duitsland woon
de, vooral in Hamburg en Berlijn. In
dien enkelen van hen in opdracht van
Peking zouden handelen, zou het moei
lijk zijn er achter te komen.
Inzake het Poolse verzoek om uit
levering van P. N. Menten, waarover
de minister van Justitie het advies
van de Haarlemse rechtbank heeft in
gewonnen, heeft de officier van justi
tie, mr. G. W. F. van der Valk Bou-
man, als zijn mening uitgesproken,
dat uitlevering volgens de bepalingen
van de uitleveringswet niet mogelijk
is. Bovendien zou uitlevering in strijd
zijn met de grondwet. De Haarlemse
rechtbank zal spoedig advies uitbi en-
gen.
De Oostenrijkse „Nationalrat"
heeft eenstemmig het wetsontwerp
volgens hetwelk de nieuwe president
van Oostenrijk bij algemene, geheime
en verplichte stemming gekozen moet
worden, goedgekeurd.
Broers met gelijke namen
De groenten im- en exporteur
J: Groothuizen, uit Noord-Schar-
woude, een goede vijftiger is een
van de zestien kinderen van de
gelijknamige familie uit St. Pan-
cras. In die familie doet zich,
voorzover ons bekend, een curio
sum voor. Er komen twee Jannen,
twee Klazen en twee Corrpn in
voor, die onderscheidenlijk ge
noemd werden de grote en de
kleine.
Wij meenden, dat zoiets niet
mogelijk was.
„Ja, vertelt de heer Groothui
zen ons, in St. Pancras is er op
't secretarie nooit bezwaar tegen
gemaakt. Waneer m'n vader weer
een aangifte kwam doen, dan ver
welkomde de ambtenaar van de
burgerlijke stand hem al met de
vraag: Weer een zoon? Hoe
moet-ie hie ten?"
Tot driemaal toe antwoordde
mijn vader: Maar weer op 't
oude af.
Zo kwam het, dat deze gelijke
namen bij ons in de familie
kwamen.
Volgens berichten van het front is een versterkte patrouille van de verbonden
troepen in Soewon doorgedrongen, nadat de stad Maandag met raket- en
benzinebommen was bestookt en een sterke pantsergroep ten Zuiden van de
stad was ingezet. Het is nog te vroeg om van een herovering van Soewon te
spreken. Inmiddels is Osan, ten Zuiden van Soewon, Dinsdag door de troepen
der V.N. bezet. Er wordt in de stad geen tegenstand meer geboden.
De Amerikaanse tweede divisie meldt, dat regimenten van deze divisie zich
Maandag op een Zuidelijk gelegen, nieuwe verdedigingslinie hebben teruggetrok
ken. Drie bataljons, waaronder het Nederlandse Korea-detachement, trokken
zich het eerste terug uit de stelling, die zestien dagen lang tegen een strijdmacht
van meer dan 50.000 Chinezen en Noord-Koreanen werd verdedigd.
A
Volgens Reuters correspondent bij
het achtste leger ontmoetten de op
rukkende V. N.-troepen bij hun aanval
op Soewon geen noemenswaardige te
genstand. De terugtocht van de ver
bonden troepen nabij Wondjoe ver
liep ordelijk. Vrachtauto's vervoerden
de uitgeputte manschappen naar de
nieuwe verdedigingslinie, die een ver
sterking van de gevechtslinie der VN
troepen is. Zo hoopt men een ver
wachte communistische aanval het
hoofd te kunnen bieden. De stafchef
van de Amerikaanse luchtmacht, ge
neraal Hoyt Vandenberg heeft giste
ren per helicoptere een vlucht boven
het Wondjoe-front gemaakt. Over de
terugtocht der V. N.-troepen vernam
Reuter nader, dat deze 24 uur in be
slag nam. De communistische troepen
leden zware verliezen door het vuui
van luchtmacht en artillerie, die de
verbonden troepen dekking verleenden.
Het bombardementscommando van
Verre Oosten staat thans onder bevel
van brigade generaal James. E. Briggs.
Zijn voorganger, gen.-maj. O'Donnell,
zal het j>evel op zich nemen van het
strategische luchtcommando van het
eerste luchtmachtkofps op de basis
„March Air" in Californie. De
overplaatsing van O'Donnell houdt
waarschijnlijk verband met de uit
breiding van het programma der
luchtmacht.
.n de toekomtzal :n Tilburg een monument opgericht worden als I ,i-
nering aan de Koninklijke Nederlandse Brigade „Prinses Irene". Onze
toto toont de maquette van het monument, dat ontworpen is door de
Haagse beeldhouwer Albert Termote.
De Indische minister van Binnenlandse Zaken, Radjagopalatsjari, heeft aan een
officiële maaltijd te New Delhi gezegd van oordeel te zijn, dat het communisti
sche China mogelijk het jongste vredesplan om de crisis in het Verre Oosten
op te lossen niet van de hand zal wijzen. Premier Nehroe bevond zich thans in
het buitenland „voor het voeren van een heilige strijd voor de vrede". De
minister zeide geen berichten te hebben doch „instinctief" te voelen, dat Nehroe
„een moeilijke strijd" zal winnen. Men was over een critiek punt heen geraakt.
„Ik geloof niet, dat China de rampspoedige fout zal begaan de uitgestoken hand
van vriendschap en samenwerking niet te grijpen".
Functionarissen van het Amerikaan
se departement van Buitenlandse Za
ken wilden geen commentaar leveren
op de rede van de Indiase minister
van Binnenlandse Zaken.
Op een persconferentie heeft Nehroe
zelf verklaard, thans niet de bedoeling
te hebben Moskou of Peking te bezoe-
Een ernstig zieke Koreaanse vluch
teling, die per trein in Taegoe
arriveerde. Wordt met een hand
wagen, die als ambulance dienst
doet, naar het ziekenhuis vervoerd.
Tengevolge van het ontbreken van
voldoende medische hulp vallen
onder de duizenden vluchtelingen
op Korea tear steel slachtoffer*.
De algemene raad der Eenheids Vak
Centrale heeft drie resoluties aange
nomen, betreffende de lonen en prij
zen: de taken van de Nederlandse ar
beiders-klasse in de strijd tegen het
dreigend oorlogsgevaar en de huis
huren.
De eerste resolutie bepleit een prij-
zenstop op het peil van 31 Augustus
1950.. De raad stelt alle werkers voor
te strijden voor een derde 5 loons
verhoging, met een minimum van f 2
per week De te nemen maatregelen
zullen op een op 10 Maart te Amster
dam te houden congres worden be
sproken.
In de tweede resolutie wordt gezegd,
dat de herbewapening van de voorma
lige Nazi-legers een dodelijke bedrei
ging van de vrede in Europa vormt.
In de derde resolutie worden de huur
ders van woningen opgewekt op te tre
den tegen elke poging de huren met
meer dan 15 pet. te verhogen of extra
lasten op te leggen voor onderhoud e.d.
Handelsverdrag met Bonn
nagenoeg gereed
De besprekingen over een handels
verdrag tussen Nederland en West-
Duitsland, die 11 Januari hervat wer
den, staan op het punt te worden be
ëindigd. Op het ogenblik is men bezig
om te Bonn de wederzijdse goederen
lijsten vast te stellen. De nieuwe over
eenkomst beoogt een regeling van het
handelsverkeer gedurende het gehele
jaar 1951. De mogelijkheid bestaat, dat
zij nog in de loop van deze week gepa
rafeerd zal worden.
De heer G. J. Oosterhof te Sura-
baja is Maandagochtend vroeg, toen hi]
rampokkers achtervolgde, door een
kogel in de hartstreek getroffen en ge
dood.
ken. „Indien zulks de zaak van de
vrede kan dienen, ben ik evenwel be
reid naar het uiterste der aarde i ei-
zen" aldus Nehroe, die als zijn oor
deel uitsprak, dat voortzetting var de
steun der V.N. aan Tsjiang Kai bjek
niet met de werkelijkheidszin strook
te. Het nieuwe China was een grote
mogendheid, die op voet van gelijk
heid door de andere grote mogendhe
den behandeld moest worden. De re
geling van de kwesties in het Verre
Oosten moest niet op plaatselijke, doch
op wereldbasis geschieden.
Donderdag zal Nehroe te Parijs met
Trygve Lie beraadslagen over de in
ternationale toestand. In Franse Krin
gen meent men, dat de besprekingen
in hoofdzaak zullen gaan over de po
gingen van India om de vrede in het
Verre Oosten te herstellen.
Een comité heeft besloten te protes
teren tegen het engagement dat de
raad van bestuur van het Concertge
bouw de als Duitser genaturaliseerde
Nederlander, Paul van Kempen, heeft
aangeboden. Het comité, dat o.m. be
staat uit prof. mr. dr. G. v. d. Bergh,
prof. dr. A. Donkersloot, Albert Hahn
Jr, mevr. prof. mr. dr. Leo Polak-
Schwarz, prof. dr. J. Presser, mevr.
Annie Romein Verschoor en Johan
Winkler, volstaat niet met het protest
tegen dit engagement alleen, doch eist>
dat de aanstelling ongedaan wordt ge
maakt.
Paul van Kempen, die als gast-diri-
gent van het Concertgebouworkest is
geëngageerd, werd in 1932 tot Duitser
genaturaliseerd. In de oorlogsjaren
leidde hij uitvoeringen voor de Wehr-
macht in ons land. Het bestuur van
het Concertgebouw, zo betoogt het co
mité, „ontziet zich thans niet, ons Am
sterdams orkest, dat nog onlangs Ne
derlands beste culturele ambassadeur
is genoemd, onder leiding te plaatsen
van de man, die in 1943 propaganda
maakte voor de NederlandsDuitse
„Kultur-gemeinschaft".
Onder toezicht van de recherche
heeft men een onderzoek ingesteld in
de Duitse eenmans-duikboot, die enige
tijd geleden te Vlissingen is gebracht.
Men trof er in een geraamte, alsmede
een trui, een riem met een in tweeën
gevouwen, verroeste en gebroken ver
rekijker en een revolver Terwij] nor
maal onder dit soort duikboten zich
twee torpedo's bevinden, zat onder deze
slechts één torpedo. Op de plaats van
de andere was, blijkbaar door gebrek
aan torpedo's, een bom aangebracht.
DE GRIEP IN IERLAND
Ook in Ierland heerst een griepepi
demie, vooral in Ulster, waar alleen al
in Belfast 34 personen aan deze ziekte
zijn gestorven en bovendien nog 24 per
sonen aan longontsteking Te Dublin
zijn talrijke scholen gesloten.