KONING ABDOELLAH VAN JORDANIË TE JERUZALEM NEERGESCHOTEN Moskou gooit roer van zijn buitenlandse politiek om VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN De interpellatie-Goedhart bracht weinig nieuws te voorschijn Zaterdag 21 Juli 1951 148e Jaargang No. 170 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Politieke vorstenmoord schokt Midden-Oosten Gevolg van een oude rivaliteit? Oatis vrij of anders scherpe maatregelen India wijst aanbod van Australië van de hand De moordenaar stierf na zijn euveldaad Het Japanse vredesverdrag Conferentie teSan-Franciscoop4Sept. China niet uitgenodigd door Engeland en V.S. TWEE ONTSPORINGEN TE MAASTRICHT Weerbericht Verenigde Naties kosten Nederland zes millioen Reclameverlichting in de hoofdstad Mayer heeft zware taak Amerika steunt Italië Washington blijft achterdochtig Minister Mulderije acht zaak niet ernstig van aard KoaI B&ótek Het Westen vraagt zich af: Is dit oprechte vredeswil of slaapmiddel Interpeilant dringt aan op krachtige maatregelen Bespreking te Kaesong verdaagd tot 25 Juli BUREAU: ADMINISTRATIE Voordam 11, Tel. 3320 Postgiro 187294 Redactie; Achterdam 20, Tel. 5541 Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: A. KAPTEIN ALKMAARSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties. 16 ct. p. man Familieberichten 20 ct p.mjn Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woor den I.-, elk woord meer 5 ct. Uitsluitend contant. Abonnementsprijs, bij voor uitbetaling, f 1.72 p. mnd., 5.15 per kwartaal, plus incassokosten. ENKELE DAGEN, nadat een belangrijke politieke figuur uit de landen in het Midden-Oosten is vermoord, is opnieuw een prominente grootheid onder het moordende lood gevallen. Koning Abdoellah van Jordanië, die zich gisteren in Oud-Jeruzalem bevond, is door een fanaticus neergeschoten op het moment, dat hii de Omarmoskee betrad voor het verrichten van de gebruikelijke Vrijdagse gebeden. De vorst werd op slag gedood. De moordenaar, Moestafa Sjoekri As- jasjoe, is door de lijfwacht neergeschoten. In Jordanië is de noodtoestand afge kondigd. De tweede zoon des konings, prins Naif, is tot regent benoemd. De oudste zoon, emir Talal, is weliswaar kort geleden uit het buitenland terugge keerd, waar hij een medische behandeling heeft ondergaan, maar „gevoelt zich niet wel". Zijn oudste zoon, de veertienjarige prins Hoessein, zal waarschijnlijk koning Abdoellah opvolgen. MfflHHIillilllllMHmi Resolutie van afgevaardigde De democratische afgevaardigde uit de staat New York Edna Kelly heeft bij het Huis van Afgevaardigden een reso- I lutie ingediend, waarin wordt voorge steld de handel met Tsjechoslowakije stop te zetten totdat William Oatis is vrijgelaten. Indien Oatis niet binnen 90 dagen zou zijn vrijgelaten, zou het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken stap pen moeten doen om alle Amerikanen uit Tsjechoslowakije te evacueren en de diplomatieke betrekkingen met dit land te verbreken. Geen aggressie jegens Pakistan Pandit Nehroe heeft de Australische premier Menzies medegedeeld, dat er onder de huidige omstandigheden geen behoefte bestaat aan de goede diensten van Australië ten opzichte van de be trekkingen tussen India en Pakistan. Twee dagen geleden had Menzies een dergelijk aanbod gedaan. Nehroe ver klaarde dat India geen aggressieve be doelingen heeft tegen Pakistan. Het heeft slechts „bepaalde voorzorgsmaat regelen" genomen. Canada zendt radartoe stellen naar Europa Canada zal het komende jaar koste loos zeshonderd radartoestellen voor het opsporen van vliegtuigen en gelei de projectielen aan België, Engeland, Nederland, Noorwegen, Denemarken en Italië leveren. Met de productie ervan is men reeds begonnen. Met dit project is het grootste gedeelte gemoeid van het bedrag van 365 millioen dollar, dat het parlement beschikbaar heeft ge steld voor wederzijdse hulp aan Euro pa. Verwacht wordt, dat de regering volgend jaar opnieuw om een groot be drag zal verzoeken. r\E MOORDENAAR behoorde tijdens de oorlog tegen Israel tot een dyna- mietploeg van de ongeregelde Arabi sche strijdkrachten. Naar verluidt staat hij in dienst van de ex-moefti van Je ruzalem, een lid van de familie der Hoesseini's, die een sterke rivaliteit jegens de vermoorde monarch koester de. De ex-moefti deed aanspraken gel den op het Arabische deel van Pales tina, dat na de wapenstilstand in het conflict met Israel door Abdoellah bij zijn rijk werd ingelijfd. De begrafenis van de koning is be paald op Maandag a.s. in het mauso leum van Abdoellah in Amman, in de nabijheid van het koninklijk paleis. Zijn vader is bijgezet in de Omarmos kee. De eerste berichten veroorzaakten in Beiroet, de hoofdstad van het met Jor danië verbonden Libanon, een paniek stemming. De winkels sloten hun deu ren en er werden demonstraties en schietpartijen gemeld. Ook elders heeft het bericht van zijn dood een schok veroorzaakt. Tot oor delen bevoegde kringen in de voor naamste hoofdsteden der wereld vre zen, dat door deze .moord de toch al weinig stabiele politieke toestand in het Midden-Oosten nog slechter zal worden. Men achtte Abdoellah de on afhankelijkste en redelijkste van alle Arabische vorsten, voorwat zijn hou ding ten opzichte van Israel aanging. Dit bezorgde hem vijanden onder die Arabieren, die tot de laatste man strijd wilden tegen Israel. Gevreesd wordt, dat er thans een felle strijd zal ontstaan om de heersing van Syrië. Irak en Jor danië. Het politieke evenwicht tussen Egypte, dat de Hoesseini's steunde, en de andere Arabische landen, is door deze moord verstoord. Een moedig man. De koning, die 69 jaar oud werd, was een moedig man, die de dood evenmin uit de weg ging als de minste zijner soldaten. In 1949 legden Palestijnse vluchtelingen landmijnen onder de weg, die de koning volgde, wanneer hij zich van zijn winterpaleis naar Amman begaf. De politie arresteerde de daders. De koning liet ze voor zich in zijn pa leis voeren. Daar vroeg hij hun: „Waar om wilden jullie mij ter dood breneen? KONING ABDOELLAH groot man ging heen Jullie hebt tegen mijn leven samen gezworen. Maar ik zal jullie op vrije voeten laten". Hierop werden de arres tanten vrijgelaten. Engeland en de VS hebben gisteren de landen, die deel hebben genomen aan de strijd in het Verre Oosten met uitzondering van China uitgeno digd de conferentie over het voorge stelde Japanse vredesverdrag op vier September te San* Francisco bij te wo nen. Ook aan de Sowjetunie is een uit nodiging overhandigd. Gisteren is op het spoorwegemplace ment te Maastricht tot twee maal toe een stoptrein uit de rails gelopen. De schade was groot, persoonlijke onge lukken kwamen niet voor. Het reizi gersverkeer ondervond grote hindei van deze ongelukken. Verwachting tot Zondagavond. Droog. Koude nacht, morgen overdag zonnig en vrij warm weer. Zwakke veranderlijke wind. Zondag: Zon op 4.45, onder 20.46. Maan op 22.25, onder 9.31. Maandag: Zon op 4.47, ondei 20.45. Maan op 22.36, onder 10.53. Japan zelt zal mogen Deslissen, of communistisch dan wel nationalistisch China zal worden uitgenodigd tot on dertekening van het vredesverdrag. De tekst van het gisteren aan de ver schillende regeringen aangeboden ont- werp-verdrag bevatte enige kleine wij zigingen t.o.v. het ontwerp, dat op 11 Juli door Engeland en de VS werd uit gegeven. De internationale toestand heeft een uitbreiding van de telegramwisseling onvermijdelijk gemaakt en deze om vangrijke toename zal van Nederland een extra uitgave vergen van f 550.000, zo blijkt uit de wijziging van de begro ting van buitenlandse zaken. De desbe treffende post wordt dientengevolge gebracht op f 950.000. Het aandeel van ons land in de kosten van de Verenigde Naties beloopt een totaal bedrag van rond f 6.620.278. De kosten van het bezoek van Prins Bernhard aan het Westelijk halfrond bedragen naar schatting f 300.000. Een aantal straten en pleinen in Am sterdam zal van hedenavond af in een zee van licht baden, want de minister van economische zaken heeft voor de specifieke vermaak- en winkelcentra in de hoofdstad tot en met 15 September ontheffing verleend van het verbod tot het ontsteken van etalage- en recla meverlichting, zulks met het oog op het vreemdelingenverkeer. Accoord tussen Franse partijen bijna onmogelijk De Franse radicale leider Rene Mayer heeft Vrijdagavond verklaard, dat hij tegen Zondag president Auriol zou me dedelen of hij de vorming van een nieuwe regering op zich zal nemen. Mayer heeft voorstellen gedaan inzake de netelige kwesties van de kosten van het levensonderhoud en de subsidi ering van katholieke scholen Zijn taak werd verzwaard doordat de socia listen weigerden met de katholieken over de subsidie-kwestie te spreken en doordat de rechtse groeperingen hebben geweigerd met de andere par tijen te onderhandelen over de loon- kwestie, die volgens de socialisten moet worden opgelost door de lonen te koppelen aan de kosten van levens- oriderhoud. In het streven naar revisie van het vredesverdrag Amerika heeft het verzoek van Italië om herziening van het vredesverdrag ondersteund en hierover besprekingen geopend met andere belanghebbende landen. Frankrijk en Engeland stem men reeds in principe met Amerika in op het stuk van de ontheffing der aan Ilalie opgelegde beperkingen. Was hington zou ook zonder de toestem ming van Moskou willen handelen en heeft in deze geest reeds voorstellen aan de andere Westelijke mogend heden gedaan. Deze willen wel aan Italie's verlangens tegemoet komen, maar vragen zich af, of het noodzake lijk is, daarvoor het vredesverdrag te "r,-rien. WOOR een herziening van zijn buiten lands beleid bestaat voor Moskou volop aanleiding. Sinds de geslaagde coup in Tsjechoslowakije heeft geen enkele Russische aggressieve onderne ming, van Griekenland af tot en met Korea, tot het beoogde doel geleid. Wel bleek in al deze gevallen de Russische macht tegenover de relatieve militai ren zwakte van het Westen sterk ge noeg, om een volkomen nederlaag te ontgaan. Steeds nog was het Westen gedwongen genoegen te nemen met een gelijkspel: een herstel van de toestand, zoals deze was voor het begin van de Russische actie. Van een bestraffing van de agressie was geen sprake. Toch bracht elke mislukte onderneming de Russen reëel verlies. Het Westen im mers werd tot een voortdurend groter wordende inspanning bij de opbouw van zijn defensie geprikkeld. Dat heeft, naar verhouding, de Sowjet-Unie ver zwakt. De attaire-Door de Eeuwen Trouw Veel niéuws is er gistermiddag niet te voorschijn gekomen, toen de heer Frans Goedhart (Arb.) zijn vragen aangaande de activiteit van de stichting Door de Eeuwen Trouw en het bureau Zuid-Moiukken tot minister Mulderije had ge richt. Op sommige punten bleek de bewindsman geen inlichtingen te kunnen verstrekken, omdat het onderzoek nog niet gesloten is, op andere kon hij niets vertellen, omdat er eenvoudig niets te vertellen viel. Over het geheel bleek de regering de zaken minder ernstig in te zien dan de interpeilant het blijkens zijn vragen had gedaan, maar zij verklaarde, in dezen actief te blijven. De heer Go d- hart was allerminst tevreden gesteld, en drong dan ook op de krachtigste maat regelen aan. Het Deense schip „Amdrup" dat een dienst onderhoudt tussen Denemar ken en Groenland, geraakte op de hoogte van Christianssand in Noor wegen in brand. Passagiers en bemanning konden met een reddingboot gered worden DIJ PEKING zijn wederom overblijf- selen van de „Pekingmens" gevon den. Dit heerschap, destijds even ge vreesd als de huidige Pekingmensen thans in Korea, zou een tussenvorm tussen mens en orang-oetan zijn en een opstomen naar een klein eilandje, waar zes andere jonken de Portugese boot plunderden. Na drie dagen mocht de Taluei vertrekken: geheel leeg, terwijl de bemanning voor een deel van zijn hXmimonenTar0enngge?edean hebben ge- de van de Tsjoesan-Archipel is kleding ber°°fd -as. Vrouwen zijn lppfd Poets anders de Tokio-mens bet ook slecht varen. Dezer dagen werd l f ook ruet mls- Vijfhonderd van inknie?uRGedurende de laatste drie een panamees schip, de „Taluei" daar Evasnazaten enterden laatst het Britse ook met uit. Gedurende de laatste dne dQor zeeroversjonk geplunderd Lagerhuis om te protesteren tegen de ™!.r ulf! il v»r. °aar de i°nk "iet berekend was op ™"fe™.ng va" de regerinf °m da vrou het vervoer van de gehele lading van en' e °P de regeringskantoren wer de Taluei" lieten de zeerovers het schip ken' een gelijk salaris als haar manne lijke collega's te geven. Onbewust met bijna een millioen personen ver- het vervo d h "iadinë"van wen> die °P de regeringskantoren wer meerderd. Hierbij rekent men natuur- do ken. een seliik salarU =1= lijk ook de vreemdelingen. D De olie die men in de Perzische bronnen aan treft, schijnt ook vreemde bestandde len te hebben! Volgens de nationale Mexicaanse oliemaatschappij „Pemex" bevat de olie, die men hier oppompt uranium. Hoe eensgezind ons ook de verbonden volken van Oost-Europa lij ken, helemaal vlot gaat het toch altijd niet. Onlangs kwamen er drie Litause vissers in Zweden aan. Ze waren met een sloep van hun schip, een treiler, die in volle zee dreef, vertrokken, na het kompas, het log en de zeekaarten te hebben meegenomen. Op de treiler zaten nog drie Russen, opgesloten in een hut. „Er is met die lui niet om te gaan", zeiden de Litauers droog. In Soms kan regen erg welkom zijn. van alle moeilijkheden schrijden in de Vierdaagse, die binnenkort te Nijmegen zal starten, ook mannelijke en vrouwe lijke leden van het RAF-personeel mee Dit is de tweede maal, dat leden van de Britse luchtmacht hieraan deelne men. Het lijkt heel wat, zo'n vier daagse, maar in Amerika hebben des kundigen uitgerekend, dat een door snee schooljongen per dag dertig kilo meter dravend aflegt. Twee infan terie-bataljons van de „Kings African Rifles" uit Kenia en Niassaland gaan ook op mars, maar op minder gezellige manier dan in de vierdaagse Ze zullen helpen de guerillero's in Malakka te bestrijden. (Van onze diplomatieke medewerker) CTAAT RUSLAND OP HET PUNT een einde te maken aan zijn politiek van de gepantserde vuist ten gunste van een koers, waarvan indertijd Litwinow en Maisky de exponenten waren? De optimisten onder de Westelijke diplomaten hebben er wel hoop op; de meer wantrouwenden onder hen zijn er daarentegen van overtuigd, dat het Kremlin slechts uit is op een in slaap sussen van de vrij» landen. Maar over één ding zijn zowel de goedvertrouwenden als de achter- dochtigen het eens: het Kremlin is bezig zijn buitenlandse politiek aan een wijziging te onderwerpen. Rusland ziet zich nu voor de keuze gesteld, of zijn militaire superioriteit te handhaven, door zijn productie-ap paraat nagenoeg geheel op de bewape ning te concentreren, óf een politiek te voeren, waarvan het kan hopen, dat deze het Westen misschien van zijn defensieplannen zai doen afzien. In dit laatste geval zou Moskou meer aandacht kunnen wijden aan de opbouw der bin nenlandse economie, waaraan de Sow jet-Unie, volgens insiders, de aller dringendste behoefte heeft. Bijna alle waarnemers geloven nu, dat het Kremlin de tweede weg heeft gekozen. Verwacht wordt ook, dat dit binnenkort tot uiting zal komen in een nieuwe Russische stap ter verminde ring van de internationale spanning: bij voorbeeld een voorstel tot een con ferentie van de ministers van Buiten landse Zaken der Grote Vier, op basis van de in het Parijse Palais Rose door het Westen goedgekeurde agenda, of tot een conferentie met Rood-China over een oplossing der problemen in het Verre Oosten. WJAAB. het echter op aankomt en waarover de meningen verdeeld zijn, is dit: wil de Sowjet-Unie werkelijk een eerlijk vergelijk en een redelijk goede samenleving met het Westen, of is het slechts haar doel de vrije landen te bewegen tot een tenminste gedeel telijke schrapping van hun herbewa peningsprogramma's In dat geval blijft de Russische militaire overmacht be staan zonder dat het Kremlin genoopt wordt aan een bewapenigswedloop deel te nemen, die scherpe gevolgen zou moeten hebben voor de binnenlandse economie der Russen. Sommigen willen Korea als een toetsteen zien. Blijken de Russen be reid mee te werken aan de schepping van een onafhankelijk, democratisch en verenigd Korea, dan kan men ook verder voorlopig vertrouwen in Mos kou stellen, beweert men in bepaalde Westelijke diplomatieke kringen. Anderen echter wij zien het gelijk aan hun zijde menen, dat daar nog heel iets anders toe nodig is, namelijk een overeenkomst over de omvang der wederzijdse bewapeningen, de atomi- sche incluis, en de schepping van een internationaal controle-orgaan, dat op de naleving van deze overeenkomst zal moeten toezien Op grond van erva ringen uit het verleden moet worden aangenomen, dat zolang de Sowjet-Ume daartoe niet bereid blijkt, een verslao- ping in de Westelijke defensieve in spanning een allergevaarlijkste licht zinnigheid zou zijn. In ieder geva] schijnen de Amerika nen in dit opzicht geen fout te zullen maken Zij zijn er, alle optimisme van zekere diplomaten ten spijt, zelfs tos overgegaan Franco-Spanje in hun de fensiesysteem te betrekken, hoewel zij weten, dat dit in Engeland en Frank rijk binnenlandse politieke weerstanden moet oproepen Maar in Washington ziet men de toestand nog altijd zodanig in. dat men zich gedwongen acht, over wegingen als die van de Britten en Fransen te laten wijken voor de mili taire argumenten, die sterk voor een zekere samenwerking met Spanje pleiten. De heer Goedhart zag in de activi teit een voortzetting van de intrigues van Rijkseenheid. De Ambonezen i jn in de samenzweringen betrokken. Er moet aan dit gewroet een eind komen Spr. achtte de stappen van de regering niet in overeenstemming met de ernst van de feiten. In zeventien vragen stelde de heer Goedhart vervolgens, dat de stichting Door de Eeuwen Trouw zich in wezen heeft schuldig gemaakt aan oplichting en hij vroeg, wat de regering hiertegen had gedaan. Hij wilde weten, waarom de heren van de Zuid-Molukken hier een kans hadden gekregen voor hun samenzweringen tegen Indonesië en of zij door Door de Eeuwen Trouw wer den betaald. Bestaan er geen termen, om hen uit te wijzen? En is het waar dat deze heren hier over een geheime dienst beschikken? aldus spr., die ver der wilde weten, of zal worden gepoogd Westerling uitgeleverd te krijgen. Ook was hij zeer geïnteresseerd naar de ac tiviteit van Sweerts. Minister Mulderije meende, dat de stichting niet van oplichting kon wor den beschuldigd en dat vervolging slechts na aanklacht mogelijk is. Ove rigens zijn de gedragingen van bureau Zuid-Molukken thans bij de justitie in onderzoek. Daarover kan nog niet worden gesproken. Overigens is uitwij zing van de aan dit bureau verbonden heren mogelijk. Er zijn geen stappen gedaan, om uitlevering van Westerling te verkrijgen Over de activiteit van Sweerts kon de bewindsman weinig mededelen. Overigens achtte de minis ter bijzondere maatregelen voor een af doende optreden in dezen niet noodza kelijk. De vice-premier Teulings, verklaar de niets te weten van het bestaan van een geheime dienst. Er is overigens nooit veel aanleiding geweest, om het bureau Zuid-Molukken en de stichting Door de Eeuwen Trouw bijzonder in het oog te houden. Spr. meende, dat de kwalificatie „samenzweringen" met een korreltje zout diende te worden genomen. De heer Goedhart voelde in de hem gegeven antwoorden de neiging, om de zaak te bagatelliseren en meende, dat er overstelpende aanwijzingen waren nog voordat de bladen met hun ont hullingen kwamen. Staan 300.000 man klaar? De delegatie der V.N. heeft zich ac coord verklaard met een verzoek van de Noordelijken om de besprekingen te Kaesong tot 25 Juli op te schorten. Men is van mening, dat de Noorde lijken tijd hebben gevraagd om zich te beraden over de stellige weigering van de geallieerden om het terugtrek ken der buitenlandse troepen te be spreken. Het in twee groepen rijdende con- vooi der V.N. bereikte de plaats van samenkomst zonder hindernissen te ontmoeten, dank zij de genie, die de gehele nacht had gewerkt om de weg vrij te maken, die Vrijdag onbegaan baar was tengevolge van overstromin gen Een woordvoerder van het Acht ste leger zei Zaterdag, dat de Noorde lijken ongeveer 300.000 man gereed hebben staan voor een aanval. De Verenigde Staten hebben voor gesteld in Washington een driemogend- hedenconferentie te houden met Engeland en Frankrijk over de Duit se bijdrage aan de Atlantische verdedi ging.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1951 | | pagina 1