Besprekingen te Teheran mislukt
West-Duitsland vreest een
financiële crisis
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Informele besprekingen zullen
Dinsdag beginnen
Britse bases ook in ons land?
Verbondenen zijn bereid tot
concessies
Sa
Zaterdag 18 Aug. 195 i
1148e Jaargang No. 194
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Perzie verwerpt Stokes voorstellen
Vandaag vertrek van de
Britse delegatie?
Slechts 65 millioen voor
1 burgerlijke verdediging
Scherpe reactie
Sukarno's rede
Defensieverdrag voor
Nabije Oosten?
Minister Shinwell op de kaasmarkt
De bezettingskosten
zouden moeten dalen
Kroatische boer legde
landmijn voor Tito
Overeenkomst met Belgie reeds bereikt
Leen-en pachtleveringen
weer aan de orde
Minder Amerikaanse
hulp voor Europa?
Radioverklaring der VN
Koeen fietsendief
KoaL BzbteJlc
Plever» werpt olie op
de golven
Vrouw nam te veel
slaapmiddelen in
menvoeging
van gemeenien
BUREAU:
ADMINISTRATIE
Voordam 11, Tel 3320
Postgiro 187294
Redactie.
Achterdam 20, Tel 5541
Directie:
J. BIJLSMA en C KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAPTEIN
ALKMAARSCHI COURANT
TARIEVEN:
Advertenties. 16 ct. p. mJn.
Familieberichten 20 ct. p.m.m
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den 1.-, elk woord meer 5 ct
Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, f 1.72 p. mnd.,
f 5.15 per kwartaal, plus
incassokosten.
r\E BRITSE voorstellen tot regeling van de oliekwestie zijn blijkens een bericht
van radio-Teheran door de Perzische regering onaanvaardbaar verklaard. Zij
bewijzen namelijk, dat de Britse kapitalisten het verlangen van Perzië om zich
zelf te bevrijden van het kapitalistische juk, niet kunnen aanvaarden. De prac-
tijken, die reeds een halve eeuw in stand worden gehouden, zouden er niet door
verdwijnen, zo wordt gezegd. Hiermee is de mislukking van de olieonderhande
lingen te Teheran een feit. Stokes heeft n.l. gisteren ai verklaard, dat zijn voor
stellen het uiterste zijn, waartoe hij kan gaan. Ingrijpende wijzigingen zijn niet
te verwachten.
gTOKES heeft n.l. bekend gemaakt,
dat naar zijn mèning de Britse
voorstellen overeenkomen met de Per
zische nationalisatiewet van 20 Maart
en met de door Harriman geformuleer
de basis voor de onderhandelingen. Zij
berusten op een gelijk-op delen van
de winst op de olie. Hij voegde hier
aan toe, dat de voorgestelde Britse in
kooporganisatie ingeval van een af
wijzing der voorstellen haar olie el
ders zou moeten betrekken.
Daarmee was de kans op het wel
slagen van de conferentie al aanzien
lijk verminderd. Men had n.l. nog
enige hoop, dat Stokes nog enkele
voorstellen in petto had, die voor de
Perzen beter te verteren zouden zijn.
Dit bleek niet het geval en zo stonden
de Perzen voor de noodzaak, om dui
delijk te zeggen, wat zij ervan dach
ten. Dat hebben zij nog eerder gedaan
dan verwacht werd. Gisteravond werd
verwacht, dat de Britse delegatie nog
heden zou vertrekken.
In bevoegde Amerikaanse kringen te
Washington spreekt men het Perzische
persbericht tegen, als zou premier Mos-
sadeq zich met Harriman naar Washing
ton willen begeven om de oliekwestie
met president Truman te bespreken.
De Poolse consul in Canada, Zyg-
munt Ziemski, heeft ontslag genomen
en zal in Canada blijven.
Illllil
America's defensiebegroting
I De commissie voor de toewijzingen
van het Amerikaanse Huis van Afge-
vaardigden heeft gisteren het door
1 president Truman gevraagde bedrag
voor de burgerlijke verdediging (535
millioen dollar) met zevenachtste ver
minderd tot 65.255.000 dollar. De com-
missie voor de atoomenergie kreeg
260 millioen van de gevraagde 273
millioen dollar. Van de door Truman
gevraagde 800 millioen dollar voor het
aanleggen van een voorraad strategi
sche en schaarse materialen werd
790.216.000 dollar toegewezen.
JAPAN BEDREIGD DOOR
EEN HEVIGE ORKAAN
Volgens Amerikaanse meteorologi-
Isehe waarnemers dreigt een zeer
krachtige wervelstorm zich in de rich
ting van Japan te bewegen. De orkaan
volgt een onregelmatige baan, en ver-
- plaatst zich met een snelheid van on-
geveer 16 k.m. per uur. De wervelwin-
den om het centrum bereiken somtijds
een snelheid van 160 k.m. per uur. De
meeste luchtdiensten tussen China,
Formosa en Japan zijn gestaakt van
wege een orkaan ter hoogte van Oki
nawa met windstoten van 145 k.m.
per uur.
De omzetting der Unie
op
Prof. Supomo en zijn adviseur mr.
Zain zijn gisteren ontvangen door de
minister-president dr. W. Drees en de
minister van buitenlandse zaken, mr. D.
U. Stikker. De informele besprekingen
met de Nederlandse regering over de
omzetting der Unie in een gewoon in
ternationaal verdrag zullen Dinsdag be
ginnen.
Over de rede van president Sukarno,
welke hij ter gelegenheid van de her
denking van de onafhankelijkheid van
Indonesië te Djakarta heeft gehouden,
wordt in officiële Haagse kringen ge
zegd, dat het standpunt dat de presi
dent hierin wederom naar voren brengt,
namelijk dat Nederland ten onrechte
Indonesisch gebied bezet houdt (Nieuw
Guinea), niet houdbaar is, daar immers
Indonesië destijds het Nederlandse
J standpunt, dat Nieuw-Guinea niet on
der de souvereiniteitsoverdracht zou
X zijn .begrepen, aanvaard heeft. Verder
wordt in deze kringen gezegd, dat er
een zeer belangrijk verschil in accent
bestaat tussen de wijze, waarop presi
dent Sukarno het probleem stelt en die
waarop andere verantwoordelijke Indo
nesische regeringspersonen dit hebben
gedaan, namelijk door te streven naar
opheffing van de psychologische bezwa
ren, welke het Indonesische volk ziet
in het Unie-statuut.
imitilllIHjjfflHHIHHHtljHHHimHUiililllllliMjjHIIHHIlHllllltllHIHIllttlHIHIHIjliniillHIjjitiHIIH
Emir Feisal boekt resultaten
te Londen
De besprekingen te Londen van de
Saoedi-arabische minister van buiten
landse zaken, Emir Feisal, kunnen, lei
den tot het sluiten van een verdedi
gingsverdrag tussen Saocdi-Arabië,
Irak en Jordanië, waaraan Engeland
in het kader van het plan tot vesti
ging van een opperbevel voor het Na
bije Oosten binnen de organisatie van
het Noordatlantisch pact zou deel
nemen.
De emir zal dienaangaande voorstel
len van de Britse regering naar zijn
land meenemen. Als Saoedi-Arabié
deze zou goedkeuren, zou Engeland
bereid zijn dat land de middelen ter
beschikking te stellen om een weer
macht als die van Jordanië op te
bouwen.
De Britse minister van defensie mr. E. Shinwell kreeg Vrijdagmorgen
tijdens zijn bezoek aan de Kaasmarkt te Alkmaar een goudgele Edammer
aangeboden door een Westfriese schone. Links minister Shinwell, die zich
werkelijk ingenomen toont met het geschenk, in het midden de secretaris
van de V.V.V. Alcmaria, de heer J M. F. Arntz, rechts mevrouw Lely.
Het gevaar is zeer groot, dat West-Duitsland in de komende herfst zijn beta
lingen zal moeten staken, aldus heeft de bondsminister van financiën, Schaeffer,
tijdens een lunch van de buitenlandse persvereniging te Bonn medegedeeld. De
minister achtte het onmogelijk, het tekort van anderhalf milliard te dekken, dat
het gevolg is van verhoging der bezettingskosten. Waarschijnlijk zal eerlang
van maand tot maand een plafond voor de staatsuitgaven moeten worden vast
gesteld.
Het is onmogelijk, zo deelde Schaef
fer mede, een grote lening te plaatsen.
Heffing van nieuwe belastingen is ook
onmogelijk verhoging van de om
zetbelasting zal zonder enige twijfel
leiden tot nieuwe looneisen van de
zijde der vakbeweging. Bovendien zou
verzwaring van de belastingdruk het
psychologische klimaat bederven voor
een Westduitse bijdrage tot de Euro
pese defensie. Schaeffer achtte het
mogelijk, dat de bezettende mogend
heden hun uitgaven inkrimpen zonder
vermindering van hun troepensterkte
en zonder inkrimping van de werk
zaamheden der hoge commissie. Deze
bezuinigingen zouden het Duitsland
mogelijk maken, een eigen contingent
in het Europese leger te financieren.
Overigens zullen nog pogingen wor
den gedaan, om in Zwitserland eredie-
ten te verkrijgen. Adenauer zal, zodra
hij van zijn vacantie terug is, de ge
hele kwestie van de bezettingskosten
met de hoge commissie opnemen.
Tijdig door politie ontdekt
Joegoslavische vluchtelingen hebben
hij hun aankomst in de Brits-Ameri
kaanse zone van Triëst meegedeeld
dat maarschalk Tito in het begin van
deze maand ternauwernood aan een
moordaanslag is ontsnapt. Een Kroati
(sche boer had op een weg in de om-
i. geving van de golf van Medolino ten
zuiden van Pola een landmijn gelegd,
kort voordat Tito in de nacht van 1
op 2 Augustus deze weg zou passeren,
aldus de vluchtelingen. De mijn was
I echter tijdig door de politie ontdekt.
I Df Kroaat was ter dood veroordeeld,
welk vonnis later evenwel gewijzigd
I was in levenslange gevangenisstraf.
Weerbericht
Verwachting tot Zondagavond:
Aanvankelijk weinig, later toene
mende bewolking met morgen la
ter op de dag kans op een regen
bui. Matige tot vrij krachtige wind
tussen Zuidoost en Zuidwest. Vrij
warm.
ZONDAG: Zon op 5.28, onder
19.58. Maan op 20.42, onder 8.26.
MAANDAG: Zon op 5.30. onder
19.56 Maan op 20.53. onder 9.48.
Besprekingen in Den Haag ten einde
De Brits-Nederlandse besprekingen te Den Haag over het vestigen van Britse
bases in Nederland zijn geëindigd, aldus een bericht uit Londen. De Britse
plaatsvervangende hoofdintendant voor het leger, generaal-majoor M. Cbiiton,
is in Londen teruggekeerd. Bijzonderheden zijn niet bekend gemaakt.
Chilton bracht tevoren een bezoek aan België voor soortgelijke besprekingen,
waarbij een overeenkomst werd bereikt voor de bouw van 26 kampen in het
raam van het Noordatlantische verdrag. Deze kampen zullen als bevoorradings
bases voor de Britse troepen in West-Duitsland worden gebruikt. Naar te Lon
den verluidt, heeft Chilton soortgelijke voorstellen te Den Haag gedaan. Er
zouden meer bevoorradingsbases nodig zijn met het oog op de uitbreiding van
de Britse troepen in West-Duitsland tot vier en een derde divisie dit jaar. Vol
gens nog onbevestigde geruchten te Londen overweegt Engeland het zenden
van meer troepen naar Europese landen, welke nabij Duitsland liggen.
Van officiële Nederlandse zijde kan men de berichten over de Brits-Neder
landse besprekingen niet onderschrijven.
DRIE-EN-DERTIG RUSSEN
NAAR SAN FRANCISCO
De Russische delegatie voor de con
ferentie te San Francisco over het Ja
pans vredesverdrag zal uit 33 personen
bestaan. In de Russische pers is eerst
gistermorgen een korte mededeling ver
schenen over de aanvaarding van de
uitnodiging om de conferentie bij te
wonen door de Sowjet-Unie.
Moskou verzoekt hervatting
der onderhandelingen
De Sowjet-Unie wenst de hervat
ting van de besprekingen over de leen-
en pachtwet, welke in April na vier
jaar van vruchteloze pogingen wer
den afgebroken, zo is te Washington
medegedeeld. Dinsdag zal hierover een
vergadering worden gehouden. Ame
rika heeft aan Rusland in de oorlog
volgens de leen- en pachtwet voor
een waarde van bijna 11.000.000.000
dollar voorraden en wapens geleverd
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft de door de regering "aan-"
gevraagde gelden voor economische
hulpverlening aan Europa met een be
drag van 350 millioen dollar beknot.
De Verenigde Naties hebben via
radiostations van Tokio een verklaring
doen omroepen over de wapenstil
standsbesprekingen te Kaesong. Hierin
wordt o.m. gezegd, dat de geallieerde
legerleiding bereid is aan het West-
koreaanse front concessies te doen, „in
ruil voor gebied dat zij, bij een slagen
der besprekingen, ten Noorden van de
38ste breedtegraad zou verwerven"
Een veehandelaar kocht Donderdag
op de veemarkt te Drachten eeri fraaie
stamboekhokkeling voor een rrrtjs, die
wel 100 gulden beneden ae markt
waarde lag. Hij vertrouwde dit niet
helemaal en vroeg naar papieren. De
verkoper zeide dat hij ze wel even zou
halen, maar vergat terug te komen en
zijn geld in ontvangst te nemen. De
politie te Drachten ontdekte, dat de
verkoper vroeger te Bergum had ge
woond, maar tegenwoordig meest ver
blijf hield in Noord-Holland, o.a. te
Schagen. De politie op de Afsluitdijk
werd gewaarschuwd. In de middag
kwam de onfortuinlijke dief aange-
peddeld. Het was ae 29-jarige A. H.,
die meteen maar bekende dat hij op
een fiets zat, welke hij onderweg te
Zwartewegsend bij Leeuwarden ge
stolen had.
In High Point in North Carolina
braken onlangs dieven in een winkel
in en Stalen vier sigarettenaanstekers.
Een paar nachten later kwamen zij te
rug en ontfermden zich over welgeteld
vier pakjes vuursteentjes, en niet één
meer. Toch wel eerlijk van ze
Richard Bell uit het Engelse Coventry
was niet met zo weinig tevreden.
Richard is van beroep bierproever en
zijn werk schijnt hem zo te boeien, dat
hij met pleizier overuren maakt Op
een Zondag werd hij namelijk in ver
regaande staat achter het stuur aan
getroffen. Kostte hem vijfhonderd gul
den. O De fameuze kikvorsmannen
zijn er niet alleen voor het opblazen
van spoorbruggen en dergelijke des
tructieve taken Momenteel zijn er 8en
paar van hen op een Britse stoom-
treiler in de Middellandse Zee. die on
der water de sleepnetten zullen ver
filmen. Men hoopt met de hierdoor ge
kregen gegevens het vistuig dusdanig
te kunnen verbeteren, dat er in kortere
tijd en op voordeliger wijze meer vis
gevangen kan worden. Onze boerde-
rijbranden bij Nijmegen zijn eigenlijk
nog maar niets vergeleken bij wat er
in Oost-Duitsland is gebeurd. Daar
zijn bij Kottbus door een grote brand
Oliebesprekingen?
Na de besprekingen de olie.
meer dan dertig boerderijen in vlam
men opgegaan en tien zwaar gehavend.
De vuurzee ontstond, doordat bij ma
noeuvres een aantal hooibergen in
brand werd geschoten. Q Beter is het
volgende bericht uit Engeland Uit 219
inzendingen is daar het ontwerp van
de architect Basil Spence uit Edinburgh
gekozen voor de herbouw van de ka
thedraal van Coventry, die in Novem
ber 1940 door Duitse bommen werd
verwoest. De nieuwe kathedraal zal
worden opgetrokken uit steen, staal en
beton en de kosten zullen ongeveer
acht millioen gulden bedragen In
Joegoslavië zal weinig tijd zijn om iets
te bouwen. Daar komt volgens een
statistiek welgeteld om de acht uur
een grensincident voor. Q In de wo
ning van een Amerikaans officier in
een legerkamp in Japan werden
Woensdagavond zijn twee dochtertjes
gestikt in een ijskast aangetroffen Zij
hadden zich daarin opgesloten om
Noordpooltje te spelen en werden pas
drie uur later door haar moeder ge
vonden.
„De geallieerde legerleiding", aldus
de verklaring, „heeft herhaaldelijk
uiting gegeven aan haar bereidheid om
een redelijke oplossing te bespreken,
doch het is volkomen duidelijk dat de
communisten de oorlog willen verlen
gen, daar zij op een militaire conferen
tie politieke vraagstukken willen op
lossen".
De nieuwe Franse regering-Pléven
heeft op haar eerste vergadering een
geste ten gunste van de katholieke
scholen gedaan, om de strijd tussen
katholieken en anti-katholieken te
sussen, die volgende week het bestaan
van de regering in het parlement kan
gaan bedreigen.
De ministers besloten het bedrag
voor beurzen voor studie aan middel
bare scholen te verdubbelen. Hiervoor
kunnen thans ook leerlingen van bij
zondere lagere scholen in aanmerking
komen.
Woningdrama in Schagen
Voorkamer werd gevorderd
De zestig-jarige mej. C. B. uit Scha
gen heeft in overspannen toestand een
te grote dosis slaapmiddelen genomen,
waardoor zij ip ernstige toestand naar
het Sint Elisabeth-ziekenhuis te Alk
maar moest worden vervoerd.
Zij had van het huisvestingsbureau
aanzegging gekregen «en gedeelte van
haar huis, waarin zij reeds veertig jaar
woont, te ontruimen. Mej. B., die on
gehuwd is, wilde de voorkamer zelf be
houden en niet laten veranderen omdat
ook haar ouders daar zo lang hadden
gewoond. Het achtergedeelte van het
huis wilde zjj voor de nieuwe bewoners
in gereedheid brengen, maar daarmee
nam de Huisvesting geen genoegen.
Geassisteerd door gemeentewerklieden
brak de politie de woning open en ont
ruimde de voorkamer. De bewoonster
raakte daarover zo in de war, dat zü
terstond naar kennissen te Alkmaar
vertrok, 's Avonds keerde zjjj terug,
maar de volgende morgen vonden de
werklieden haar in half bewusteloze
toestand.
Mej. B. was Zaterdagmorgen nog
steeds buiten bewustzpn hoewel men
enige verbetering heeft kunnen con
stateren. Zij verkeert niettemin nog in
levensgevaar.
nu)
DE staatscommissie Oppenheim, die tot
taak had een herziening van de Ge
meentewet voor te bereiden, deed in
September 1920 haar verslag verschij
nen. Daarin drong zij er op aan, dat op
grote schaal zou worden overgegaan cot
versmelting van de gemeenten beneden
zeker zielental tot gemeenten van vol
doende omvang, voorzover de plaatse
lijke belangen zich niet beslist daarte
gen verzetten. Ondanks deze niet mis
te verstane vingerwijzing gebeurde er
echter niets tot 9 October 1940. Toen
vond de toenmalige Secretaris-Gene
raal, waarnemend hoofd van het De
partement van Binnenlandse Zaken het
nodig, om op drastische wijze het pro
bleem der samenvoeging van gemeen
ten in Noord-Holland aan de orde te
stellen.
Hem waren, bij de derde verordening
van Seyss-Inquart uitgebreide bevoegd
heden toegestaan met betrekking tot de
wijziging van gemeentegrenzen. En de
Secretaris-Generaal achtte het „in de
huidige omstandigheden" noodzakelijk
om elke besparing, welke op het be
stuursapparaat kon worden verkregen,
te bevorderen. Niet minder dan dertig
combinatieplannen werden door hem
overwogen. Het provinciaal bestuur
van Noord-Holland legde deze plannen
aan de onderscheidene gemeenten voor,
met het ver-oek, de gemeenteraden te
willen horen om advies. De Secretaris-
Generaal had het „in de gegeven om
standigheden" minder gewenst gevon
den om de artikelen 158 e.v. van de
Gemeentewet van toepassing te doen
zijn. De vero»Jening van Seyss-Inquart
gaf hem alle vrijheid om van de Ge
meentewet af te wijken. Hij was echter
nog wel zo vriendelijk om behalve het
oordeel van Gedeputeerde Staten ook
het advies van de gemeenteraden te
willen vernemen.
De Secretaris-Generaal had échter
grote haast. Hij wilde de samenvoeging
van niet minder dan 91 gemeenten tot
30 gemeenten op zeer korte termijn ten
uitvoer leggen. Op 13 October 1940 be
reikte zijn voorstel de gemeentebestu
ren en daarbij eiste hij dan tegelijk
maar. dat de adviezen der raden vóór
15 November bij Gedeputeerde Staten
zouden zijn ingediend. Binnen een
spanne tijds van iets meer dan vier we
ken moest de zaak haar beslag hebben,
voorzover het dV diverse gemeentera
den betrof.
Dit was natuurlijk onzin. De veront
rusting en de verontwaardiging over
deze weinig minder dan schandelijke
handelwijze van de Secretaris-Generaal
waren algemeen. De Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor West-Fries
land, de afdeling Noord-Holland van de
vereniging van Nederlandse Gemeen
ten en terzakekundige en bevoegde
particulieren verzamelden ganse reek
sen geargumenteerde protesten tegen
deze op zo onbehoorlijke wijze aan de
orde gestelde samenvoegingsplannen.
Er vonden besprekingen plaats met de
Secretaris-Generaal, die zich plotseling
veel soepeler en toegankelijker toonde,
dan aanvankelijk het geval scheen.
De afgevaardigden van de afdeling
Noord-Holland van de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten, die op 16 No
vember 1940 een onderhoud hadden
met de Secretaris-Generaal, kregen te
verstaan dat de plannen slechts zeer
voorlopig waren en voor alle wijziging
vatbaar. De Secretaris-Generaal ver
klaarde alle aandacht te zullen schen
ken aan de bezwaren en wensen van de
betrokken gemeenten en andere licha
men.
Het was merkwaardig, dat de Kamer
van Koophandel en Fabrieken voor
West-Friesland op 17 April 1941 aan de
Secretaris-Generaal schreef, dat er zich
bij het merendeel der betrokken ge
meenten geen bezwaren van economi
sche aard tegen de ontworpen samen
voegingen voordeden. De bezwaren, die
bij de meeste gemeentebesturen ge
opperd werden, betroffen het groter
worden van de afstanden naar ge
meentehuis en distributiekantoor en de
mogelijkheid van hogere belasting.
Daarbij bleef het, behoudens enkele
uitzonderingen, welke de Kamer in
haar schrijven afzonderlijk vermeldde.
Hoogwoud protesteerde tegen samen
voeging met Winkel, Nieuwe- en Oude-
Niedorp. De gemeentebesturen van
Jisp en Wijdr-Wormer maakten be
zwaar tegen vereniging met Wormer.
Verdere opmerkingen had de Kamer
van Koophandel niet. En toch waren er
van de 43 tot het district der Kamer
behorende gemeenten niet minder dan
35 bij de samenvoegingsplannen be
trokken!
De bezwaren van andere dan econo
mische aard waren echter vealvuldiger.
Dat bewezen wel de rapporten der ge
meentebesturen, die bij het Provinciaal
Bestuur van Noord- tolland (en via dat
bij de Secretaris-Generaal) terecht
kwamen Het was niet moeilijk, om tot
de conclusie te komen, dat de plannen
overijld waren geweest. Er bleef dan
ook niet veel van over.
De K.L.M. zal deze maand i.i
totaal negen a tien emigran'envluch-
ten naar Canada uitvoeren. Tot nog
toe werden gemiddeld vier a vijf 'van
deze vluchten per maand gemaakt.
