Burgess ging door Nederland naar Rusland
Staf „Anglo" verlaat Perzië
Is de breuk in Kaesong niet definitief?
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Unie-hof komt te
Djakarta bijeen
Publiek in arbeidscentra speelt op
grove wijze in voetbalpools
Pessimisme in Djakarta over de
missie-Supomo
UIN
I
3.S
ogramma
Vrijdag 24 Aug. 1951
148e Jaargang No. 199
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
DE ONTVLUCHTING DER BRITSE DIPLOMATEN
Geholpen door Amsterdams fotograaf
In vrachtauto's over de
Duitse grens
Dronken soldaten weer
slaags met de politie
Em ir Talal keert naar
Jordanië terug
Drukker achiie zich
onschuldig
Misnoegen over Haags
verzoek om toelichting
Londen blijft bereid tot onderhandelen
Kern van leiding nog in
Abadan
Syrië wil vorming van
Mohammedaans blok
Verschil in uitleg over de berichten
Rode propagandastunt?
Weerbericht
KoJit Beitei
In Korea gesneuveld
TYPHOON BOVEN KOREA
Europa in de
branding
HARRIMAN NAAR TITO
irs is de stuw-
deze even tijd-
re restauratie".
>r Van Knullen
gen de journalis-
ullenburgh houdt
ge zakelijke be-
inkoop van nieu-
ïij tot zijn spijt
genblik hier aan-
■anmiddag bij de
1 hij zeker van
jigenis afleggen",
iroog gezicht.
I'S
«a
UGUSTUS
7.00 VARA, 10.00
AVRO, 16.00
1.00 VARA, 22.40
7.00 Nieuws.
Nieuws en weer-
ziek. 8.50 Voor d«
ziek. (9.30-9.35 Wa-
•en en Mensen", cau-
10.20 Gram,-
vrouw. 10.45 Piano»
11.25 Gram.muziek.
Land- en Tuinbouw-
Gram.muziek. 12.45
,euws. 13.15 Mede-
13.20 Orkestconcert.
I Kamerorkest. 15.00
16.00 Orgel
jeugd. '17.00 Film-
jcaal Dubbelkwartet,
te Kerk-
15 Felicitaties. 18.45
00 Meisjeskoor. 19.15
't Geweten", causerie.
Nieuws. 20.05 Boek-
20.30 „Bene-
godsdienstige ont
causerie. 21.00
uitenlands weekover-
22.25 Gesproken por-
auserie. 22.45 Avond»
23.15-24.00 Gram.»
7.00-24.00 NCRV
7.30
woord voor de dag.
richten. 8.18 Gewijde
3k. 9.15 Voor de zie-
10.30 Morgendienst,
30 Amusementsmuziek.
.30 Land- en Tuin»
Lichte muziek. 13.00
emuziek. 13.45 Gram.»
pruimen soms geen
14.15 Gram.muziek.
00 Voordracht. 15.20
soliste. 16.10 Kamer»
tcht. 17.00 Verzoek-
gd. 17.30 Fries pro-
18.00 „In dienst
.10 Bariton en piano,
de Bijbelvertelling
18.45 Geeste»
uws en weerberichten,
ing: „Verklaring en
i.muziek. 19.40 Radio-
,0.05 Viool en orgel,
onze jeugdvorming",
21.30 Radio Phil-
0 Gram.muziek. 22.30
en schoonheid". 22 45
Nieuws. 23.15-24.00
INBREKER IN
sterdaad betrapt de
S. uit Rotterdam,
te breken in een
aw waar hij in
een gestolen geld-
hij gegrepen werd.
hij getracht in het-
winkel in macbine-
e dringen, door een
i.
ieren misschien, die
irzonden werden?"
peinst de haven-
lat u hier aankwam,
stelletje vrachtgoed
ide. ook nog wat
circus aangekocht
i gauw de beurt-
kijken", roept Pim
'eten we het zekerl"
s zeer behulpzaam
3im een beurtvaart-
den, waarop staat:
gewicht 8 kg. Be-
Salto". En als af-
d de heer Billie de
BUREAU:
ADMINISTRATIE
Voordam 11, Fel. 3320
Postgiro 187294
Redactie;
Achterdam 20. Tel. 5541
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAFTEIN
ALKMAARSCHE COURANT
f
TARIEVEN:
Advertenties, 16 ct. p. m.m.
Familieberichten 20 ct p.m.m
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor-
deD 1.-. elk woord meer 5 ct.
Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, f 1.72 p. mnd.,
5.15 per kwartaal, plus
incassokosten.
(Eigen bericht)
nE BRITSE AUTORITEITEN' onderzoeken thans nieuwe, en wel uit Nederland
binnengekomen berichten omtrent de verdwijning van de Britse diplomaten
Burgess en Maclean, die sinds 25 Mei spoorloos zijn. Zoals bekend liep het offi
ciële spoor dood te Saint Malo in Frankrijk, waar zij aan land gingen tijdens c n
weekend-reisje met een Kanaalboot.
Volgens de nu in behandeling zijnde gegevens, waarvan de bronnen ons be
kend zijn, zou Burgess vanuit Parijs door Belgie en Nederland naar West-Duits-
land gesmokkeld zijn, vanwaar hij zich via de Oostduitse grens achter het IJzeren
Gordijn begeven zou hebben. Maclean zou vanuit Parijs via Metz naar West-Duits-
land gegaan zijn en eveneens via de Oostduitse grens achter het IJzeren Gordijn
heiand zijn. De verdwijning van de beide diplomaten zou moedwillig geweest
zijn. d.w.z. dat zij zeer bewust hebben medegewerkt. De mogelijkheid is niet uit
gesloten, dat zij in het bezit waren van microfilms van Britse documenten.
Y^olgens bedoelde Nederlandse berich
ten zou een in Londen woonachtige
communistische agent, die de Britse
nationaliteit verworven heeft, de wég
gebaand hebben voor de ontsnapping
van de diplomaten. Deze agent zou
vooraf van Londen naar Parijs en ver
volgens naar Metz gereisd zijn. De di
plomaten, die zich vanaf Saint Malo per
afgesproken taxi naar Parijs begeven
zouden hebben, zouden daar uit elkaar
zijn gegaan. Meclean zou doorgereisd
zijn naar Metz. Op een der vele vracht
auto's, die op de grote transportroute
ParijsMetzWest-Duitsland rijden,
zou Maclean toen vanuit Metz over de
FransDuitse grens geholpen zijn, ver
momd als tweede chauffeur. De be
stuurder van de vrachtauto zou een
communistische handlanger geweest
zijn.
Vanuit Metz zou dezelfde Londense
agent zich via Brussel naar Nederland
begeven hebben, o.a. naar Den Haag,
Pm de route voor Burgess vast te leg-
Mag Indonesische regering
uitkeringen slaken?
In September zal te Djakarta een
zitting worden gehouden van het Unie
hof van arbitrage in verband met de
door de beide regeringen gezamenlijk
bij het Hof aanhangig gemaakte vraag
of de bepalingen van de tussen de deel
genoten in de Nederlands-Indonesische
Unie geldende overgangs-overeenkomst
de bevoegdheid van de regering van
de republiek uitsluiten om door wets
wijziging dan wel op andere wijze de
uitkeringen krachtens de algemene
oorlogsongevallen regeling en andere
overeenkomsten op te schorten, te ver
minderen of te niet te doen.
De Nederlandse leden van het Unie-
bof, prof. di-. L. J. C. Beaufort, mr. dr.
J. Donner, dr. M. J. Prinsen en de grjfT
fier mr. M. J. C. Reyers zullen 29 Aug.
per vliegtuig naar Indonesië vertrekken.
Enkele dagen later zal de verdediger
van het Nederlandse standpunt, prof.
G. de Grooth, hoogleraar te Leiden,
vergezeld van een of meerdere deskun
digen naar Djakarta vertrekken.
Beschonken soldaten die op het punt
stonden met groot verlof te gaan, heb
ben in Amersfoort de boel op stelten
gezet. Dertig man vielen 's avonds op
straat de mensen lastig en toen een
tweetal agenten hen rustig maande
naar huis te gaan sloeg hun luidruch
tigheid over in handtastelijkheden. De
agenten werden getrapt en geslagen en
een hunner werd zelfs voor een rij
dende autobus geworpen. De chauffeur
van de wagen kon gelukkig tijdig
stoppen. Ook de wacht van de kazer
ne slaagde er niet in de oproerkraaiers
te kalmeren. Ilij werd met de officier
van piket aan de kant gezet. De politie
had opdracht gekregen niet te schieten.
Vijftig personen verdronken
bij dijkbreuk in Mexico
Door het breken van een dijk te
Cardenas, een stadje in de Mexicaanse
staat San Luis Potosi. zijn ongeveer 50
personen verdronken. Twintig personen
zijn ernstig gewond, veertig huizen ge
heel vernietigd.
gen. Burgess zou kort daarop vanuit
Parijs via Belgie dwars door Nederland
zijn gereisd en via de route Hengelo
Enschede de Nederlands-Duitse grens
gepasseerd zijn, eveneens pei afgespro
ken vrachtauto. Bij de ontsnappings
route van Burgess door Nederland zou
o.a. een Amsterdamse fotograaf be
trokken zijn geweest, die tot een be
paalde extreme politieke pai'tij behoort, j
In het stadium, waarin liet onderzoek
zich op het ogenblik bevindt, is het
niet mogelijk nadere gegevens tc publi
ceren, met name ten aanzien van de
identiteit van de communistische agent
in Londen, die bij deze zaak betrokken
zou zijn. Men zou het echU wel zeer
toevallig kunnen noemen, dat naar
zojuist definitief in Londen bevestigd1
is deze persoon zich tijdens de ver-
dwijning van de diplomaten inderdaad
in Frankrijk. Nederland en Beleie
heeft bevonden, o.a. juist in de steden
Parijs, Metz. Brussel en Den Haag.
Sir Percy op zoek.
Wij Vernemen nog uit de beste bron.
dat de befaamde chef van de Britse
militaire geheime dienst Sir Percy
Silletoe (leider van M.I. 5) zich op het
ogenblik op het vasteland bevindt. Eer
gisteren was hij in Frankrijk, op plaat
sen waar de vermiste diplomaten zijn
gesignaleerd. Er wordt kennelijk een
vast spoor gevolgd. Sir Percy wordt
binnen enkele dagen in Londen terug
verwacht, hetgeen erop zou kunnen
duiden, dat de zaak „rond" is.
Emir Talal, de oudste zoon van de
vermoorde koning Abdoellah van Jor
danië, zal „binnen ongeveer veertien
dagen" naar Amman terugkeren. Emir
Talal verblijft thans nog in een kliniek
te Genève.
Eersle straffen gevallen
De Rotterdamse kantonrechter heeft de eerste straffen geveld over ongeveer
twintig verdachten, die zich op een of ndcre wijze met de zogenaamde voetbal
pools hadden ingelaten. De pools in Nederland, aldus de ambtenaar van het O.M.,
hebben een omzet van anderhalf a twee millioen gulden en werken voornamelijk
in de grote arbeidscentra als de Rotterdamse haven, Philips, de Zaanstreek, de
werven en de mijnen. Daar vindt men het publiek, dat op grove wijze meespeelt
in de pools.
De organisator van de pool „Little
Wood", die met de uitslagen van de
Engelse League werkte, hoorde zich
veroordelen tot twee weken hechtenis.
Tegen de drukker van de formulieren,
Van der H. uit Rotterdam, werd hon
derd gulden geëist, maar deze ver
dachte was van mening, dat hij op
grond van artikel 7 van de grondwet
mocht drukken wat hij wilde, indien
het geen bankpapier, postzegels of
dergelijke was. „Wat de klant met de
formulieren doet, gaat mij niets aan",
zei de verdachte. De kantonrechter zal
op 31 Augustus uitspraak doen.
Vier verdachten van de „Strang"
pool werden veroordeeld tot straffen
variërende van een maand hechtenis
Het bericht uit Den Haag, dat de Ne
derlandse regering aan de regering van
Indonesië toelichting heeft gevraagd op
de rede van president Sukarno van 17
Augustus, werd Donderdag in de wan
delgangen van het Indonesische parle
ment druk besproken. Vele leden van
het parlement waren niet optimistisch
gestemd over de missie van prof.
Supomo.
Yamin, lid van de staatscommissie
voor de herziening van de Nederlands-
Indonesische overeenkomsten, ver
klaarde. dat de rede van Sukarno vol
doende duidelijk is. Hij noemde de
vragen van Nederland om toelichting
„irreëel en niet diplomatiek". „Zij wek
ken dè indruk van stijfhoofdigheid. Ne
derland neemt zodoende stappen, voor
aleer de Indonesische regering stappen
genomen heeft om de kwestie door
middel van onderhandelingen op te los
sen".
tot een geldboete van vijftig gulden.
Ten slotte werden tegen vijftien ver
dachten van de pool „Hollandia" straf
fen gevraagd, variërend van twee
maanden hechtenis tot geldboeten van
20 gulden. De zestiende man van deze
pool werd, verdacht van meineed, ter
te -chtzitting ingesloten.
Binnen enkele dagen zal «p de Nederlandse wegen een geheel nieuwe ver
schijning haar entree maken, n.l. de Wegenwachtscooter. Deze scooter is ook
uitgerust met een zijspanbak waarin de gereedschappen, een EHBO-kist,
brandblusser enz.
De Britse minister Stokes, de leider van de delegatie die Perzic heeft bezocht
voor besprekingen over de nationalisatie van de Anglo-Iranian, heeft Teheran
gistermorgen verlaten. Voor zijn vertrek herhaalde hü, dat Engeland bereid blijft
de onderhandelingen te hervatten, wanneer Perzie aanvaardbare voorstellen doet.
De Anglo-Iranian heeft aan al het.personeel van de olievelden in Zuid-Perzie en
in de oliehaven Bandar Masjoer last gegeven te vertrekken. Er blijft slechts een
fractie van de Britse staf over, die in Abadan de gang van zaken zal afwachten.
Alle anderen moeten Maandag weg zijn.
ding en onder aanvaardbare arbeids-
In een officiële verklaring heeft het
Britse ministerie van buitenlandse
zaken de verantwoordelijkheid voor de
mislukking der besprekingen op Perzië
gelegd. Hervatting blijft echter moge
lijk op basis van de formule van Har-
riman. Engeland handhaaft zijn ver
zoek aan het internationale gerechts
hof in Den Haag om een definitieve
uitspraak in deze kwestie, en houdt
zich aan de voorlopige uitspraak van
5 Juli, krachtens welke voorshands
geen enkele wijziging in de beheers
vorm der olie-industrie mag worden
gebracht.
Mocht de Perzische regering te kort
schieten in de bescherming van de
personeelsleden der Anglo-Iranian, die
daar te lande zullen blijven, dan zal
Engeland genoodzaakt zijn, de nodige
maatregelen te nemen.
Perzië heeft tot dusverre geen enkele
maatregel genomen, om te voorkomen,
dat het personeel van de oliemaat
schappij werd gehinderd. Ook weigerde
het enige regeling goed te keuren, die
het Britse personeel in staat zou heb
ben gesteld, onder een behoorlijke lei
en
voorwaarden te werken, aldus deze
verklaring van het Foreign Office.
Derhalve blijft de grote industrie stil
liggen, hetgeen niemand voordeel
brengt en Perzië op hoge kosten jaagt.
De Britse premier Attlee heeft in
een brief aan de „blijvers" verzocht
alle moeilijkheden die zich mochten
voordoen met geduld te dragen, totdat
de rede zegeviert.
President Truman beeft medegedeeld,
dat Harriman onmiddellijk Perzie zal
verlaten. Desgewenst zal hij naar Te
heran terugkeren.
De Syrische gezant in Pakistan, Sycd
Omar Baha el-Amiri, heeft verklaard,
dat de Mohammedaanse landen „moé
ten streven naar de vorming van een
eigen blok om zichzelf te verdedigen".
De gezant zei dat dé idee informeel
in alle Arabische landen was bespro
ken --sn dat geen van hen tegen de ge
dachte gekant was. Hoewel Syrië in
deze zaak waarschijnlijk niet de leiding
zou nemen, zou het land niet aarzelen
een actieve bijdrage in de beweging te
leveren.
Nu de eerste opwinding over de gebeurtenissen in Kaesong wat is geluwd,
begint men zich af te vragen, wat er precies is gebeurd en wat de draagwijdte
van de feiten is. Zoals men weet, hebben de communisten gistermorgen in alle
vroegte de wapenstilstandsbesprekingen afgelast, omdat een of meer vliegtuigen
van de V.N. het gebied rondom Kaesong zouden hebben gebombardeerd. Van de
zijde der V.N. is met de grootste nadruk verklaard, dat er van een bombarde
ment humierzijds geen sprake kan zijn geweest. De sporen wijzen niet op een
bomaanval en toestellen der verbondenen zjjn niet ter plaatse geweest op het
moment, dat de aanval zou zijn ondernomen. Intussen doen berichten uit Peking
vermoeden, dat de besprekingen niet zozeer zijn afgebroken dan wel opgeschort.
In Tokio groeit dan ook de indruk, dat de breuk uiteindelijk toch niet definitief is.
een vals bericht over het afbreken der
onderhandelingen een propaganda-ma
noeuvre zou kunnen zijn. Overigens
spreekt men zich over wat de bedoe
lingen van de tegenstander zouden
Integendeel heeft men eerder het ge
voel, dat de gehele episode tussen een
vals bericht over het bombardement en
Verwachting tot Zaterdagavond:
Vanavond en vannacht veel be
wolking en tydelijk enige regen.
Morgen overdag wisselend be
wolkt en overwegend droog
weer. Matige en nu en dan vrij
krachtige wind tussen Zuid en
West. Iets koeler dan vandaag.
Alsof het leven al niet ingewikkeld
genoeg is, vertelde de heer Orville
Andrews aan de politie in Chicago
hoe men zijn gestolen auto kon her
kennen. Het is een carrosserie Che
vrolet 1949, zo zeide hij, gemonteerd
op een Studebaker-chassis 1939 met
een voorbumper Kaiser 1949, een ach
terbumper Oldsmobile 1949, een radia-
teur van een Chevrolet 1949 en een
motor Studebaker 1950. Als je het
weet is het niet zo moeilijk. Om
nog even in het „motorische" Ame
rika te blijven: Alan Austin adver
teerde in de Times-Pieayune„Verlo
ren een splinternieuwe garage voor
één auto, met schuifdeur en rood dak.
Verliet Kansas City met de overstro
ming. Passeert waarschijnlijk New
Orleans". We leven in een snelle
tijd. Zo dacht de heer James Loeffler
uit St. Louis er tenminste ook over.
Hij werd geverbaliseerd omdat bij met
een snelheid van 90 k.m. door een
stoplicht reed, zonder licht en met
defecte remmen. Eén troost: zijn rij-
instructeur zat naast hem. In Ja
pan kan men zo iets tegenwoordig
ongestraft doen. De Japanse volks-
vertegenwoordiging heeft namelijk
kort geleden een wetsontwerp goed
gekeurd, waarin is bepaald, dat de
Japanse gemeenteraden zelf mogen
beslissen, of zij al dan niet hun politie
zullen handhaven. Reeds 73 Japanse
steden hebben thans besloten hun
Ik zie, ik zie, wat jjj niet ziet!
(n.l, een fotograaf en een diplomaat....)
Hermandad af te schaffen. Wij heb
ben een goede kans dat wij beter
weer krijgen, nu de V.N. en de Inter
nationale Meteorologische Organisatie
een overeenkomst hebben gesloten,
waardoor deze instelling' thans een
onder-organisatie der V.N'. is gewor
den. Een nieuw aspect van de
veelbesproken televisie. Uit onder
zoekingen na klachten bij horlogema
kers is gebleken, dat een televisie
toestel een magnetische invloed uit
oefent op het uurwerk van een hor
loge, dat zich in de nabijheid bevindt.
Ziet er straks slecht uit voor onze
onfeilbare radiotijd. Een verhaal
van tegenslagen komt ons ter ore uit
het Amerikaanse marinierskamp
Lejeune. Marinier Thomas Byrd aaide
een kat, tot hij te laat ontdekte,
dat het een stinkdier was, werd de
volgende dag lelijk gestoken door een
runderhorzel, en werd de derde dag
door een ratelslang gebeten. Toen hij
uit de ziekenboeg werd ontslagen,
verstuikte hij zijn grote teen op de
trap naar buiten en hinkte terug naar
zijn bed. Hij heeft nog niet de moed
gehad er weer uit te komen.
kunnen zijn, voorlopig nog maar niet
uit. Eerst moet het afbreken der be
sprekingen officieel worden bevestigd.
Hieromtrent nu is nog geen bericht
ontvangen. Wel heeft radio-Peking een
protest uitgezonden van de bevelheb
bers in Korea, de generaals Kim II
Soeng (Noord-Korea) en Peng Teh
Hoasai (China), waarin wordt gezegd,
dat de Amerikanen de volledige ver
antwoordelijkheid op zich moeten ne
men voor een aantal provocatieve in
cidenten te Kaesong. De generaals zou
den een grote mate van geduld hebben
betoond, maar de Amerikanen zouden
de onderhandelingen opzettelijk hebben
vertraagd en gesaboteerd. De commu
nisten moesten nu alle besprekingen
van 23 Augustus af schorsen.
Wat nu deze laatste zinsnede aan
gaat. latere officiële vertalingen van de
mededeling van kolonel Tsjang aan de
verbonden officieren doen uitkomen,
dat „alle bijeenkomsten voor 23 Augus
tus (werden) afgelast". Er is dus nog
verschil van interpretatie mogelijk.
De regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen tijdens gevechten
in Korea op 15 Augustus is ge
sneuveld de soldaat L. J. van
Vriesland, afkomstig uit Amster
dam.
Grote schade aan huizen
en oogst
Een typhoon heeft Donderdag boven
Zuid- en Midden-Korea gewoed, die
zware schade heeft toegebracht aan
huizen en de oogst. Ruim 550 perso
nen werden dakloos, toen zware zeeën
tegen de Zuidkust sloegen en vele hou
ten huizen aan het strand van Poesan
meesleurden of overstroomden. Een
halve kilometer van de rails tussen
Taedjon en Yosoe werd weggespoeld.
JN het algemeen kunnen wij ons zeer
moeilijk verheffen boven de tijd,
waarin wij leven. Wij be- en veroorde
len de omstandigheden van de huidige
dag, doch wij vragen ons zelden af
welke krachten in de loop van de laat
ste kwarteeuw lot de ontwikkeling
van vandaag geleid hebben. Juist dit
afstand nemen kan veel van wat duis
ter was in een helder daglicht stellen.
Nemen wij als voorbeeld Europa, dat
thans zozeer in de Amerikaanse be
langstelling staat. Welk een verschui
vingen hebben hier de laatste 50 jaren
plaats gevonden!
Vóór 1914 lag het zwaartepunt van
de wereld in Europa. Dit werelddeel
leende kapitalen uit aan de Engelse
Dominions als Australië, Zuid-Afrika,
Canada, aan de Zuid-Amerikaanse sta
ten en ook wel aan de Ver. Staten. In
ruil voor de stroom van machines en
afgewerkte producten kwamen er
voedsel en grondstoffen naar Europa.
Zo was de structuur: industrie tegen
over grondstoffenland.
De beide oorlogen hebben deze „na
tuurlijke orde" in puin gegooid. Doch
dit is de voltrekking geweest van een
vonnis, dat al lang geveld was. Want
de genoemde landen waren zich gaan
emanciperen, de een na de ander. Met
de moderne verkeersmiddelen kwam
de wens naar eigen industrieën, wel
ke zij geleidelijk-aan uit de winsten
die zij maakten op de grondstoffenle-
veranties konden opbouwen.
Het gevolg was, dat zij als producent
op de markt van industrieproducten
verschenen, dus als concurrent van
Europa; niet zozeer in Europa maar
juist daarbuiten, waar Europa óók ver
kocht.
Door de tweede wereldoorlog kreeg
Europa de genadeslag. Enorme gebie
den werden verwoest, productiemidde
len werden op grote schaal vernietigd.
Daartegenover konden de nieuwe lan
den juist hun productiecapaciteit op
bouwen. Velen hebben ook in en door
de oorlog als leverancier zeer veel geld
verdiend, dat zij thans o.m. willen ge
bruiken om oude schulden te betalen
of buitenlandse bezittingen te „natio
naliseren" (b.v. de spoorwegen in Ar
gentinië!.
Europa werd van kapitaalversWW*"
ker kapitaallener. Uncle Sam hielp en
helpt met milde hand voornamelijk
uit politieke motieven om Europa
weer zo spoedig mogelijk in het zadel
te helpen.
Erger was, dat Europa veel van zijn
steunpunten elders in de wereld ver
loor, steunpunten waar kapitalen wa
ren geïnvesteerd, waar Europees intel
lect was tewerk gesteld en van waar
uit winsten en andere opbrengsten
naar Europa stroomden. Wij noemen
Indonesië, Indo-China (formeel nog in
't geding, in feite verloren voor Frank
rijk), Birma, Pakistan, India.
Er zijn maar weinig middelen om uit
deze impasse te geraken. Eén is onge
twijfeld de éénwording van Europa,
momenteel dan van West-Europa. Poli-
tiek-één is een ideaal, waar wij voor
lopig maar niet aan zullen denken.
Economisch-één behoort echter niet
tot de onmogelijkheden.
Wat vóór 1940 absurd leek, is nu
werkelijkheid: de O.E.E.C. de sa
menwerking van 16 landen ter uitvoe
ring van het Marshallplan en ter op
stelling van ontwikkelingsplannen
de E.B.U. de betalingsunie voor 16
landen het Schumanplan het in
wording zijnde project voor eenheid
op ijzer- en kolengebied in Frankrijk,
Italië, Duitsland en Benelux. Dit zijn
sprekende voorbeelden.
Doch naast die groei naar binnen
zien wij een heroriëntering naar bui
ten, op Afrika. Het land', dat na 1880
tussen de Europese mogendheden po
litiek reeds werd verdeeld, dat dus, be
houdens in het Noord-Oosten (Egypte
en Abessynie) en in het Zuiden (Zd.-
Afrika) geen politiek-onafhankelijke
landen kent. Nog niet althans, want de
dramatiek van de ontwikkeling zal on
herroepelijk zó zijn, dat, zodra de Afri
kaanse volkeren uit hun isolement zijn
gehaald, zij zich hun afhankelijkheid
bewust zullen worden. Reeds thans
wordt in enkele landen de roep om
zelfstandigheid gehoord.
Europa roept dus ongewild in
Afrika krachten op, die tot een poli
tieke scheiding zullen voeren, zoals wij
de afgelopen vijf jaren ook in Zuid-
Azie zagen. Doch dit mag Europa niet
weerhouden om Afrika economisch tot
ontwikkeling te brengen. Want de
enorme productieve mogelijkheden zul
len bij een verstandig politiek beleid
het oude Europa nieuwe injecties kun
nen geven.
Gelukkig verstaan ook onze onder
nemers deze tekenen des tijds. Ver
scheidene in Indonesië werkende cul
tuurondernemingen interesseren zich
bij of gaan nieuwe ondernemingen op
richten in Oost-Afrika.
Harriman zal waarschijnlijk den
naar Belgrado vliegen. Hij zou door
maarschalk Tito persoonlijk zijn uit
genodigd. zo verluidt te Teheran.
