Zeven en een kwart milliard dollar
voor hulp aan het buitenland
Mevrouw X ontkent ieder contact
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
Geen accoord
met banken
Ongeluk met een zeilboot kostte
jongeman het leven
Russen huren een buitengoed bij
San Francisco voor drie weken
Zaterdag 1 Sept. 1951
148e Jaargang No. 206
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Ruim een milliard minder dan
presideni Truman had verzocht
liiiiiniiimiiiiiiiiijniiniininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiiiiinitiniiiiiiuiijiiiiiiiiiiuituiii
EVC-bestuurslid
werd geroyeerd
Nederlandse Seafury
stortte op landhuisje
Weest op uw hoede
De verschrikkelijkste leerlingen van meesier Westen
Zeeman op de Zeedijk
in de borst gestoken
Weereen nieuw incident
in gebied van Kaesong
EVA GEEN CANDIDATE
De andere opvarende
werd gered
Ook legerkampen bij
Steenwijk en Oldebroek
Mr Stikker vertrokken
Botsing tussen motoren
De broodvergiftiging in Frankrijk
Molenaar, bakker en boeren in arrest
In de komende herfst communistische
stakingsactie te Rotterdam verwacht
TITO: STALIN WENST
GEEN OORLOC
De zaak der verdwenen diplomaten Burgess en Maclean
Zij bezocht Nederland om getuigen
voor haar broer te verzamelen
„Ik zou Burgess wel
hebben kunnen helpen"
H£T is onze Londense corres
pondent gelukt een persoon
lijk onderhoud te voeren met de
mysterieuze mevrouw X. Bij dit
interview waren tevens aanwezig
een verslaggever van een Engels
blad en een andere Nederlandse
journalist. Het onderhoud vond
plaats 's avonds in een café in
Hammersmith, een West-Londens
district, nadat van mevrouw X
telefonisch bericht was ontvan
gen, dat zij tot een interview be
reid was. Hiernaast drukken wij
zonder enig commentaar of con
clusies onzerzijds het objectieve
verslag af, dat onze correspondent
van deze merkwaardige ontmoe
ting heeft geseind.
San Francisco
en Kaesong
BUREAU:
ADMINISTRATIE
Voordamll. Tel. 3320
Postgiro 187294
Redactie;
Achterdam 20, Tel. 5541
Directie:
J. BIJLSMA en C KRAK
Hoofdredacteur:
A. KAFTEIN
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. p. man
Familieberichten 20 ct. p.m.m
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den f 1.-, elk woord meer 5 ct
Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, f 1.72 p. mnd.,
f 5.15 per kwartaal, plus
incassokosten.
qE AMERIKAANSE SENAAT heeft met 61 tegen 5 stemmen het wets
ontwerp tot militaire hulp en economische hulp aan het buitenland met
deze wjjziging aangenomen, dat 7.286.250.000 dollar beschikbaar zou worden
gesteld, dat is 1.21S.750.000 dollar minder dan Truman had verzocht. De
Senaatscommissie voor de buitenlandse betrekkingen en die voor de strijd
krachten hadden een som aanbevolen van 7.585.750.000 dollar. Het Huis van
Afgevaardigden nam het wetsontwerp twee weken geleden aan op een bedrag
van 7.498.750.000 dollar. Het ontwerp gaat thans naar een gecombineerde
zitting van het Huis en Senaat.
De bondsraad van de algemene bond
van werkers in chemische-, voedings-
en fabriekmatige bedrijven heeft P.
Swaders, secretaris-penningmeester
van bovengenoemde bond uit al zijn
functies ontheven wegens de door hem
gepleegde financiële onregelmatighe
den ten nadele van de organisatie. De
bondsraad heeft de afdeling Amster
dam verzocht P. Swaders op grond
hiervan te royeren.
Alleen hondje kwam om
Een „Seafury" van de Nederlandse
marine, die kort na de start van St.
Maryn in moeilijkheden geraakte, is
gisteren boven Engeland neergestort.
De vlieger wist zich met zjjn valscherm
te redden. Het verlaten toestel ver
nielde een landhuisje en beschadigde
een andere woning. Er vielen geen
slachtoffers. Alleen e®n hondje, dat
een der brandende woninkjes niet wil
de verlaten, kwam in de vlammen om.
Senator McMahon, voorzitter van de
congrescommissie voor de atoomener
gie, hield een toespraak, waarin hij er
bij de senaat op aandrong het volle,
door de regering aangevraagde bedrag
van acht en een half milliard dollar
voor de buitenlandse hulpverlening,
toe te staan.
„De Sowjetunie", aldus McMahon, „is
reeds voor tachtig procent gemobili
seerd, zij zal mogelijk niet wachten
met een verrassende aanval tot zij
tenvolle is gemobiliseerd. De Ameri
kaanse militaire autoriteiten zouden er
goed aan doen in de komende dertig
dagen, speciaal tijdens de besprekingen
te San Francisco, op hun hoede te zijn.
De propaganda der Sowjets hamert
er thans op dat de westerse mogend
heden zich gereed maken voor een
aanval. Dat is onheilspellend, want dit
is altijd de tactiek geweest van dicta
tors, die zich gereed maken zelf een
oorlog te beginnen.
ToezichL Credietwezen
In de Memorie van Antwoord op het
wetsontwerp Toezicht Credietwezen
deelt de minister van Financiën mede,
dat hij alsnog is tegemoet gekomen aan
de wens van de Tweede Kamer om
overleg te plegen met de vertegen
woordigers van de bankorganisaties.
Bij dit overleg heeft de minister te
kennen gegeven, dat de door deze or
ganisaties gewenste z.g. nood-regeling
d.w.z. dat gedeelte der regeling, dat
slechts voor beperkte tijd geldig zou
zijn uitsluitend betrekking zou kun
nen hebben op een gedeelte van de be
voegdheden, vervat in art. 10 van het
wetsontwerp.
De uitwerking, die de bankiers aan
dit uitgangspunt zouden willen geven,
week echter zodanig af van de opzet,
die voor de minister van Financiën
aanvaardbaar zou zijn, dat hij hun
voorstellen niet tot de zijne heeft kun
nen maken.
De minister van Financiën heeft er
echter naar gestreefd om door het aan
brengen met name in art. 10 van een
aantal aanvaardbare wijzigingen, ten
dele tegemoet te komen aan de geuite
bezwaren.
De bepaling is thans opgenomen, dat
de Nederlandse Bank slechts algemene
voorschriften kan geven na daarover
met de representatieve organisaties op
het gebied van het credietwezen over
leg te hebben gepleegd.
Minehfrter Daily Dlspatcft
Gisteravond is op de Zeedijk te Am
sterdam tijdens een vechtpartij een
Amsterdamse zeeman neergestoken.
De man verklaarde door een onbe
kende te zijn aangevallen, maar wist
omtrent het motief en de dader zelf
niets positiefs mee te delen. De steek
was gelukkig niet van ernstige aard
daar het mes op het borstbeen was
gestoten. De man kon, nadat de wond
in het Binnengasthuis was gehecht,
naar zijn woning terugkeren.
Enige uren nadat radio Peking „drie
nieuwe geallieerde schendingen van
het gebied van Kaesong" had gemeld,
is opnieuw melding gemaakt van een
incident. Volgens dit bericht zouden
Zuidkoreaanse soldaten tot op 5 km
van Kaesong zijn opgerukt voor zij
door „politietroepen" werden aange
houden.
Evita Perón heeft voor de radio ver
klaard, dat zij zich geen candidate zal
stellen voor het vice-presidentschap
bij de Argentijnse verkiezingen van 11
November.
Donderdagmiddag zouden de 18-
jarige H. van Dijkhuizen en de 19-
jarige J. Wassink, beiden uit Njjkerk,
met een grote BM een zeiltocht over
het IJselmeer maken, met de bedoeling,
in Harderwijk te overnachten. De jon
gens hebben him doel niet bereikt. T|j^
dens de bui, die 's middags tussen vijf
en zes uur over het meer trok, is de
boot onklaar geraakt en ten dele vol
gelopen. W. wilde zwemmende hulp
halen maar is vermoedelijk verdron
ken. Van D. is later door een motor
boot van de rijkspolitie opgepikt.
Het legeropbouwplan voorziet in de
stichting van vier nieuwe kampemen
ten voor elk drieduizend militairen.
Dezer dagen hebben wij reeds gemeld,
dat twee zulke kampementen zullen
worden gesticht nabij Ermelo en Nun-
speet. Thans is officieel bekend ge
maakt, dat behalve deze twee nog kam
pen zullen worden gebouwd nabij Ol
debroek en nabij Steenwijk.
Tweehonderd ex- guerilla s op
Celebes meldden zich
Op Celebes hebben tweehonderd
voormalige guerilla's zich b j de auto
riteiten gemeld. Zij zullen in de gele
genheid worden gesteld zich aan te
sluiten bij het geregelde Indonesische
leger.
Een veelbetekenend gebaar
De Sowjetrussische 'elegatie voor de
conferentie over het Japanse vrede
verdrag te San Francisco heeft een
weelderig buitengoed in een der voor
steden gehuurd voor drie weken. Men
acht te San Francisco deze huurtijd
veelbetekenend, omdat de conferentie
slechts van 4 tot 8 September zal du
ren.
Vervuld van hoop en vertrouwen is
de Amerikaanse delegatie uit Washing
ton naar San Francisco vertrokken.
Voor het vertrek zei Acheson er op
te -ekenen. dat de grote meerderheid
de deelnemende landen het verdrag
za -kenen Foster Dulles, de geeste-
lij) vader van het ontwerp nnemde
het erdrag bestand tegen alles, be
halve een directe frontaanval van een
groot land, dat er op uit zou zijn een
derde wereldoorlog te ontketenen. Hij
wilde echter niet geloven, dat enig
land dit zou doen.
Gisteravond te tien uur vertrok mi
nister Stikker van Schiphol per KLM-
vliegtuig naar New-York, "*ar.waa hij
naar San Francisco zal doorreizen. Na
de conferentie gaat de Nederlandse be
windsman naar Ottawa.
De gladheid van het wegdek van de
rijksweg Zwolle-Noordoostpolder in de
buurt van Vollenhove is gisteravond
oorzaak geweest van een ernstige bot
sing tussen twee motoren. De beide
motorrijders werden resp. met een bo
venbeenbreuk en een schedelbasisfrac-
tuur in het ziekenhuis te Vollenhove
opgenomen.
Hët zoeken naar W. is nog uren voort
gezet, echter zonder resultaat. Aan
vissers uit Harderwijk en Spakenburg
is verzocht, naar hem uit te zien.
NA een onderzoek naar de herkomst van het brood, dat oorzaak was van de
dood van 4 personen in 't Franse dorpje Font Saint Esprit, heeft de politie de
40-jarige molenaar Maillet uit Saint Martin-la-Rivière gearresteerd. Voorts
zijn een bakker en drie boeren, die Maillet van graan hebben voorzien, voor
verhoor vastgehouden. Er kunnen nog meer arrestaties verwacht worden.
In totaal zijn ruim twintig personen
door het brood bijna waanzinnig ge
worden. Vele van hen moesten in zie
kenhuizen in dwangbuizen gestoken
worden of worden vastgebonden. Vrij
dag hebben zich geen nieuwe gevallen
voorgedaan.
Ongekeurde tarwe oorzaakva n
„de brandende duivel"
gij het onderzoek werd de politie ge
leid door het publieke geheim, dat
sommige Franse boeren, om de belas
ting op tarwe te ontduiken, graan di
rect aan molenaars verkopen, zonder
dat dit aan een onderzoek naar zuiver
heid en kwaliteit is onderworpen. In
het betrokken brood en meel zijn spo
ren gevonden van moederkoren, een
tarwe-woekerplant, welke naar ver
moed wordt de ziekte, die in de Mid
deleeuwen „de brandende duivel" werd
genoemd, heeft veroorzaakt. In de Na
tionale Vergadering is een voorstel in
gediend de voedselkeuring in Frank
rijk te verscherpen.
[N Londen hebben gisteren vakverenigingsleiders verklaard, dat communis
tische „actie-comité's" in de komende herfst in de havens van Rotterdam,
Antwerpen, Hamburg, Marseille, Napels en Genua opnieuw zouden pogen de
aflevering van goederen voor Atlantische-paetlanden te belemmeren.. De anti
communistische Internationale Federatie van Transportarbeiders heeft in
Londen medegedeeld te vertrouwen, dat haar regionale commissies (voor Scan
dinavië en de Oostzee, de Noordzee en de Atlantische kust) in staat zullen zijn
(edere nieuwe poging van leden van de door de communisten georganiseerde
wereldfederatie van Vakverenigingen te verijdelen.
Washington knooppunt
van onwettige gokkerij
In het laatste verslag van de Ameri
kaanse senaatscommissie voor onder
zoek naar de georganiseerde misdaad
wordt Washington als een knooppunt
van onwettige gokkerij op grote schaal
beschouwd. Oplichters in de kleinere
o-vel als misdadigers in de
grote steden genieten bescherming
door omkoperij van de plaatselijke
autoriteiten. Onder de beschermende
parapluie van de officiële corruptie
tieren de misdadigers, aldus de com
missie.
Na verslag te hebben uitgebracht aan
Truman heeft Harriman op een pers
conferentie verklaard, dat Tito hem
gezegd had, dat een wereldoorlog zou
kunnen ontbranden als gevolg van Sta
tins onderschatting van de waarschijn
lijke reactie van de niet-communistisrhe
wereld op een Russische aanval tegen
Joegoslavië. Tito geloofde echter niet
dat Stalin een wereldoorlog wenste
(Van onze correspondent te Londen)
na vele pogingen is het ons gelukt een Interview tot stand te brengen met
mevrouw X, die volgens Nederlandse berichten de ontsnapping geleid zou
hebben van de Britse diplomaten Burgess en Maclean. Onmiddellijk na het ont
vangen van de telefonische boodschap, dat zij binnen een uur tot spreken
bereid was, stoven wjj met een Engelse en een Nederlandse collega per radio
auto naar de door haar aangeduide plaats van ontmoeting, het ondergrondse
station te Hammersmith in West-Londen. Mevrouw X is een blonde, noncha
lant geklede, zeer intelligente vrouw, die er ondanks haar ruim 40 jaren op
merkelijk jong uitziet. Zij maakt een zeer energieke indruk en was de welwil
lendheid in eigen persoon. Nadat wy in een nabij gelegen café hadden plaats
genomen, vielen wij maar meteen met de deur in huis.
te hebben en ik hou zelf ook veel van
uitgaan".
„Heeft u enig idee, waarom dan juist
uw naam in verband gebracht wordt
met hun verdwijning?"
Het antwoord was opmerkelijk: „Als
zekere personen mischien iets tegen mij
hebben, zal er gemakkelijk gezegd kun
nen worden, dat ik tijdens de verdwij
ning inderdaad ook net op reis was. En
inderdaad zou ik dan ook wel in de ge
legenheid hebben kunnen zijn om de
diplomaten te helpen. Ik had dan bjj-
vorbeeld Burgess wel met zijn Frans
kunnen helpen".
„Maar u kent Burgess niet, zegt u.
Hoe weet u dan of hij hulp bij zijn
Frans nodig zou hebben?".
„Neen, ik ken hem niet, maar dat
zou toch gekund hebben?"
Vervolgens kwam het gesprek op
haar broer. Mevrouw X zei, dat deze
nu inderdaad in Oost-Duitsland woont
en dat de Franse politie hem zoekt en
een proces tegen hem heeft lopen,
„JS het u bekend", luidde onze eerste
vraag, „dat uw naam in verband ge
bracht wordt met de verdwijning van
Burgess en Maclean?"
Mevrouw X glimlachte en antwoord
de, dat zij wel zo iets gehoord had,
maar dat zij niet begreep, waar deze
berichten vandaan kwamen.
„In deze berichten wordt u beschre
ven als een Komintern-agente. Is u een
communiste?"
„Nee, ik ben geen communiste", was
het volkomen beheerste antwoord,
„maar ik ben wel progressief. Ik stu
deer sociale en politieke wetenschap
pen aan de London School of Econo
mics."
„Kent u de verdwenen diplmaten?"
„Neen, maar ik vind het eigenlijk
,ammer, dat ik hen niet ken, want 'zij
1 schijnen nogal een vrolijk leven geleid
Interview in Londen
„maar dat hindert niet, want hij zit nu
„toch veilig", voegde zij eraan toe. Zij
zei, dat hij van 1935 tot 1945 aldoor in
concentratiekampen had gezeten, omdat
hij anti-fascistisch was; terwijl hij
kampdokter was in Natzweiler „was
hij misschien een beetje ruw geweest
tegen andere geïnterneerden" en daar
om werd hij twee jaar geleden weer
gearresteerd door de Franse politie in
Metz. Mevrouw X had toen getracht
van uit Londen getuigenissen te ver
krijgen van ex-geïnterneerden om aan
te tonen, dat haar broer niets misdaan
had. De Franse politie had hem toen
weer vrijgelaten, maar zocht hem thans
weer opnieuw en het Franse Gerechts
hof zal binnenkort weer een proces te
gen haar broer beginnen, waarbij hij
uiteraard niet omwezig za' zijn.
(Zie verder elders in dit blad)
JN de schone stad San Francisco, de
geboorteplaats der Ver. Naties, be
gint op 4 September de conferentie,
waarop het vredesverdrag met Japan
gesloten zal worden. Dat betekent niet,
dat men uitgebreid zal gaan praten
over de bepalingen van een document,
dat een definitief einde moet maken
aan r'e staat van oorlog, die nog steeds
tussen Japan en zijn meer dan vijftig
oude tegenstanders bestaat. Integen
deel: het thans gereed liggende ont
werp. waarin onlangs nog enige wei
nig belangrijke wijzigingen zijn aange
bracht. is het resultaat van directe
diplomatieke onderhandelingen, die de
vader van het verdrag, de Amerikaan
John Foster Dulles, meer dan een jaar
lang in alle delen van de wereld met
de belanghebbende partijen de Sow
jetunie en Rood-China uitgezonderd
voerde.
De Amerikanen rekenen er daarom
op, dat de discussies beperkt zullen
blijven tot het afleggen van formele
verklaringen, waarin zeker van ver
schillende kanten critiek op het ont
werp zal worden uitgeoefend, maar
waarop toch de ondertekening van het
verdrag door de overgrote meerder
heid van de bijna 50 landen, die de
uitnodiging om naar San Francisco te
komen hebben aanvaard, zal volgen.
Het is, ten minste op het ogenblik,
moeilijk te zien, hoe zelfs de Russen
(wel genood maar niet verwacht) met
de grote delegatie, waarmee zii op de
conferentie zullen verschiinen. de door
de Amerikanen gewenste procedure
kunnen doorkruisen. De meerderheid,
door Washington geleid, is volkomen in
staat om de spreektijd voor elke dele
gatie bij voorbeeld tot een uur te be
perken. zodat er voor Russische ob
structie maar bitter weinig gelegenheid
zou zijn.
Een geheel andere kwestie is, of aan
het verdrag, aangenomen dat het vol
gens Amerika's verlangen tot stand
komt, een grote waarde moet worden
toegekend. Wij hebben daarbii niet het
oog op bezwaren, zoals deze onder an
dere van Nederlandse ziide tegen het
verdrag zijn aangevoerd. Deze ziin
bijna uitsluitend van economische en
financiële, niet echter van politieke
aard en tasten als zodanig de grond
principes van het verdrag, die neerko
men op een volledig herstel van de sou-
vereiniteit van Japan en de inschake
ling van dit land in het Westelijke
systeem van collectieve veiligheid, niet
aan. Inderdaad vormen zii daarom
ook geen hindernis voor de onderteke
ning van het verdrag.
Zelfs de zoveel principiëler bezwa
ren. die een land als India tot het be
sluit hebben gebracht, niet naar San
Francisco te gaan. raken, op korte ter
mijn gezien, niet de kern van de vraag
naar de waarde van het verdrag De
stelling van Nehroe. dat van een vrede
met Japan niet werkelijk sprake kan
zijn. indien deze niet ook aanvaardbaar
is voor de Sowjetunie en Rood-China,
snüdt ongetwiifeld hout.
Maar er is geen reden om aan te ne
men. dat dit in een verre toekomst,
onder veranderde omstandigheden, niet
toch nog zou kunnen gebeuren. In ieder
geval behoef* de weigering van Mos
kou en Peking om thans mee te doen.
de geallieerden er niet van te weerhou
den hun betrekkingen met Japan, ge
baseerd op een bezetting die zichzelf
al lang heeft overleefd, definitief te
herzien. Maar oDent het ontworpen
verdrag onder de huidige toestand
daartoe inderdaad de mogelijkheid?
Men is geneigd hierop „neen" te ant
woorden.
Er is één ding. dat men geen ogen
blik over het hoofd mag zien: zolang
er oorlog is in Korea, kan er wel een
papieren vredesverdrag met Japan be
staan. maar is er geen sprake van. •'lat
Amerika aan de feitelijke bezetting van
Japan een einde zou kunnen maken.
Waarom niet' Omdat Japan de mili
taire basis is. van waaruit de Koreaanse
oorlog gevoerd wordt. Met recht heeft
de Amerikaanse commentator Walter
Lippmann onlangs het volgende gezegd:
..Amerika zou er zelfs in de schoonste
droom niet aan kunnen denken, het
opperbestuur over Japan op te geven
(en een werkelijk vredesverdrag zou
deze uitwerking hebben), zolang Ja
panse havens, vliegvelden, spoorwegen,
wegen en een niet onaanzienliik deel
van de Japanse economie voor de oor
logvoering in Korea gebruikt moeten
worden" Met andere woorden, de wa
penstilstandsonderhandelingen in Kae
song vormen om zo te zeggen de sleutel
tot de „Gouden Poort" var. de vrede
van San Francisco. Het is echter Mos
kou. dat die sleutel in handen heeft.
Hoe Gromyk- hem zal hanteren en
dat hij het zal doen. bewijst het rekken
der wapenstilstandsconferentie door de
communisten zal op 4 September en
de volgend- dagen kunnen blijken.
UteeA^-eHcfit
Verwachting tot Zondagavond:
Half tot zwaar bewolkt met regen,
voornamelijk in de eerste helft
van de vewachtingsperiode. Ma
tige tot krachtige wind, aanvanke
lijk uit Oostelijke richtingen, later
tussen Zuid en West. Vrij koel.