Polderjongens van Brits-Columbia De bodem der zee biedt ongekende voedingsmiddelen Madurodam zal in 1952 zijn poorten openen V/cioriian efat/iVia Wn/Zanr/en Uanon ^-spoorlijneny,, -iiï Veertien stevige Hollandse knapen verrichten hier pionierswerk Komende zomer eerste oogst van Pitt-polder Puzzle-rubriek Men rekeni op ruim 120.000 bezoekers r 3 KRÜISfföORDPliZZLE De Kerstroos TAFELTJE DEK JE - ONDER WATER Zeewier dat rijk is aan vitaminen Vissen met radar en electrische harpoenen NU is echter ook het tafeltje dek je onder water niet onuitputtelijk. Om het uitsterven van bepaalde vissoorten te voorkomen, wordt het aantal wal vissen, dat per jaar gevangen mag wor den, reeds sinds jaren tot een bepaalde hoeveelheid beperkt. Hiermede alleen is het echter niet gedaan; ook de eisen van het onderzeese leven moeten on derzocht worden, teneinde dit leven zo veel mogelijk te bevorderen. Expeditie schepen op alle wereldzeeën onderzoe ken dan ook de zeebodem en het zoge naamde „zwevende water", waarin zich de kleine diertjes en planten bevinden, die de niet van roof levende vissen tot voedsel dienen. Dit is het plankton, dat direct of indirect het dagelijks brood is voor alle zeebewoners. Een vermin dering van het planktongehalte bete kent ongeveer dezelfde catastrophe als wanneer onze akkers plotseling zouden verkorsten. Evenals op de akkers heeft men daarom de laatste tijd ook onder water proeven genomen met kunstma tige bemesting, die opvallende resulta ten hebben opgeleverd. Langs de wate ren der Noord-Engelse kust worden sinds 1944 bepaalde baaien iedere maand met superfosfaat en kalium nitraat „bemest". Daardoor wordt het planktongehalte verhoogd, de vissen vermenigvuldigen zich sterker en groeien harder en bovendien moeten deze „sappige weidevelden" ook onder de vissen bekend zijn geworden! Het is gebleken, dat talrijke scholen van alle zijden kwamen aanzwemmen, om even eens van dit nieuwe dorado te profite ren. De vissers voeren er in ieder op zicht wel bij: de onkosten van deze kunstmatige bemesting vielen in het niet bij de opbrengst van hun grotere vangst. In deze zin is ook het fantas tisch schijnende, doch serieus bedoelde project van de Zweedse geleerde Tors ten Gislen op te vatten, die de gehele Oostzee wil „inzouten" en als gevolg daarvan een grotere visrijkdom en een zachter klimaat verwacht. Hersengymnastiek fS HET geen water naar de zee dragen om in Canada, waar duizenden hectares wachten op bebouwing, een polder aan te leggen?" Deze vraag heeft men meermalen voorgelegd aan de directeur van de Nederlands-Canadese Commer ciële Corporatie, mr. J. Blom uit Wassenaar, die na een maandenlang verblijf in Canada kort geleden in Nederland is teruggekeerd. Zoals wij eerder al eens meldden heeft deze maatschappij de drooglegging van de Pitt-polder in het uiterste Westen van Canada ter hand genomen. „Neen", luidde telkens weer het antwoord op bovengestelde vraag. „Vergeet niet, dat deze polder ligt in Brits- Columbia. een bergland, waar heus geen overvloed is aan land geschikt voor bebouwing. Alleen in de valleien vindt men goede cultuurgrond. En daar heeft men heel wat moeite met het water. De bevolking van deze provincie breidt zich snel uit; de Fraser Valley bijvoorbeeld telt reeds over het millioen mensen. Er kan hier werkelijk gesproken worden van een gebrek aan cultuurgrond. De prairies, waar inderdaad nog ruimte te over is, zijn duizend mijl van Vancouver, de hoofdstad van Brits-Columbia, verwijderd. 'ALDUS de heer Blom, met wie we dezer dagen een onderhoud hadden over de Pitt-polder. „In Mei zijn we begonnen met de inpolderingswerkzaamheden, zo vertel de hij verder. „We", dat wil zeggen een veertiental Hollandse jongelui uit de omgeving van Pitt Meadows, die zich spontaan voor dit werk kwamen melden. Sommigen van hen waren al een jaar of drie in Canada geweest, anderen waren er toen nog maar slechts drie maanden. Maar allemaal waren ze erg enthou siast. Ze verdienen een behoorlijk loon 50 dollar per week hetgeen meer is dan ze als boerenknecht kunnen ver dienen, maar ze werken ook hard. Met zijn veertienen verzetten ze ongeveer 1Ó00 kubieke meter grond per week! „De polder ligt op een kilometer of vijf van het dorp Pitt Meadows, dat een 2000 zielen telt. Aangezien er geen weg is naar het in het Noorden ervan gelegen werkterrein en alle vervoer over het water moet geschieden, stelde het Gouvernement een groot woonschip beschikbaar, waar de jongens nu in verblijven van 's Maandagsmorgens tot Vrijdagsavonds. Ze vermaken zich er best, koken zelf hun potje en hebben bij het werk een goede voorman, die in Holland opzichter bij de Ned. Heide Maatschappij is geweest. De technische leiding berust bij ir. Biezeveld, direc teur van het Technisch Adviesbureau van de Unie van Waterschapsbonden in Nederland, terwijl het geheel onder leiding staat van de heer T. Plomp, de vroegere secretaris van de Vereniging „Nederl.-Canada", die directeur is ge worden van de dochter-maatschappij van de N.C.C.C., de Pitt Polder Devel opment Limited". Export uit Holland „De idee welke achter dit alles zit, is de opbouw van de export uit Hol land. De Nederl.-Canadese Commercië le Corporatie heeft de vertegenwoor diging van tal van artikelen uit Ne derland en voor deze polder gaat ze gebruik maken van pompen voor het gemaal van Stork uit Hengelo en elec- tromotoren van Smit uit Slikkerveer. Op die wijze wordt dus in Canada een Nederlands artikel geïntroduceerd, waarvoor, naar men verwacht, veel be langstelling zal bestaan. Deze polder wordt dus een soort voorbeeldbedrijf en men zet daarom alles op alles om zo goed mogelijk voor de dag te ko men. Reeds nu wordt dit Nederlandse werk in Brits-Columbia druk bespro ken en de Canadese pers heeft er vele kolommen aan gewijd. Honderd boerderijen Hoe groot is deze polder, was onze vclgende vraag. „Zevenduizend acres dat is plm. 2850 hectare. Op den duur zullen hier 100 boerderijen gesticht worden. Dat be tekent, dat er ongeveer 400 mensen zul len wonen. Er zullen zich echter op langere termijn méér mensen vestigen: de smid, de bakker, de slager enz. We rekenen op een 1000 mensen. Met het oog daarop is reeds nu rekening ge houden met de aanleg van een dorps kern". De ligging van de Pitt-polder is uitermate gunstig: veertig kilometer van het stadscentrum van Vancouver, een stad van plm. 400.000 zielen. Een bitumenweg zal voor de verbin ding zorgen. Het land ligt 5 voet boven de zeespiegel en is mooi vlak. Echt Hol land zou je zeggen, als je niet lette op de bergen, die het dal omgeven. De twee pompen zullen elk 150 kub. meter water per minuut kunnen ver werken. Het gebied in het Zuiden komt het eerst aan de beurt; later volgt het Noordelijk deel van de polder. De dijken zullen heel wat te verdu ren hebben, omdat in Mei, Juni en Juli het smeltwater met kracht uit de ber gen komt opzetten. Gelukkig valt dit niet in de tijd van de grote regenval: de winter. De klei waarvan de dijken gemaakt worden, kan echter wel tegen een stootje. En wanneer denkt U de polder ge reed te hebben? „Dat valt nog niet te zeggen. We gaan stap voor stap verder. Het a.s. voorjaar beginnen we met het plaat sen van het eerste gemaal en zomer 1952 hopen we van de gereedgemaakte grond reeds de eerste oogst binnen te kunnen halen". Puzzle 218. Voor de cijferliefhebbers (Opl.). Eerst kwam de berekening van het vermenigvuldigtal aan de orde. Daar voor moest men het getal, dat aanwees hoeveel Piet te veel kreeg, delen door 19998000. Het antwoord was: 79983049586725. De som, die gemaakt moest worden was dus: 68872938475614 maal 79983049586723 en het antwoord van deze verm, was: 5508667653278494694190624150. Zeer vele oplossingen kwamen dit maal binnen, maar het bleek opnieuw, hoe moeilijk het nauwkeurig cijferen is, wanneer de getallen wat groter worden, dan gewoonlijk. Toch waren er tal van inzenders, die geheel correct gewerkt hadden. Ons compliment! Na loting onder de inzenders van een geheel correcte opl. is de wekelijkse prijs van f 5 ditmaal ten deel geval len aan: mevr. M. DE JONG, Korte Lyceumstraat 8, Akmaar. Gefeliciteerd! Deze prijs zal worden toegezonden. En nu onze nieuwe opgave. Puzzle 219. Een Eettergreep-puzzle. Hieronder vindt men in alphabetische volgde 63 lettergrepen, waarvan de 20 woorden gemaakt kunnen worden, die voldoen aan de verder gegeven om schrijvingen. Heeft men de juiste woorden in de aangegeven volgorde onder elkaar staan, dan geven de eer ste en vijfde verticale rij van boven naar beneden iets te lezen dat gauw gaat gebeuren. Welke zijn de bedoelde woorden en wat vormen de eerste en vijfde verti cale rij? Lettergrepen, a a a aar am an bla da dam dans dem den dig do e een el fel fen ge ge ha heer heid her ja kap la la land len man mes mir ne nees ni o on per po rem ri ring ro schuif sic ster sus ta ta tel tem ter to tuin ur ve ver vig vond wa zei. Omschrijvingen. 1. deel van N.-Holland. 2. deel van een winkel. 3. meubelstuk. 4. heeft vele dames tot klant. 5. deel van een locomotief. 6 doet ieder mens. 7. dokter. 8. grapje. 9. zijn bij lezers wel kom. 10. maakt de tuin mooi. 11. jongensnaam. 12 komt wel in een bal let voor. 13. meer of mindere snelheid 14. sterrebeeld. 15 persoon uit Quo Vadis. 16. bekende plant. 17. in zich zelf gekeerd. 18 bekende persoon uit gedichten van Staring. 19. grote stad in ons land. 20. meisjesnaam. Welke zijn de bedoelde woorden en wat leest men op de eerste en vijfde verticale rij van boven naar beneden? Oplossingen (per briefkaart! tot en met Donderdag 20 Dec. aan de R°da"- tie van dit blad. (Er wordt onder de inzenders van een vnede opl. weer een prijs van f 5.— verloot). De Pitt-polder bevindt zich aan de oevers van de Pitt-riviereen stroom ter breedte van de Waal. Honderden houtvlotten, komende uit de beboste her ben, komen de rivier afdrijven. In dit prachtige landschap, met aan weers zijden van de vallei hoge bergen, verrichten Hollanders hun pionierswerk. Ergens in de duinen tussen Den Haag en Scheveningen, nabij het grote KLM- gebouw, zal vermoedelijk in Juni 1952 de miniatuurstad „Madurodam" officieel worden geopend. Wij hebben daar reeds eerder over bericht en onze lezers weten dat de „Stichting tot Bij stand van het Nederlandsch Studenten Sanatorium", deze miniatuurstad ten bate van genoemd sanatorium wil ex ploiteren. Het deel der objecten, dat voor di recte uitvoering door de Stichting Bij stand in aanmerking komt, zal worden vervaardigd onder leiding van de ont werper, de heer S. J. Bouma, directeur van het Zuiderzee-Museum te Enkhui zen en oud-directeur van het Open lucht-Museum te Arnhem. Hierbij wor den enige kunstenaars ingeschakeld, die hun sporen op expositiegebied hebben verdiend. De ontwerper is uitgegaan van een situatie, waarin zoveel mogelijk ver schillende in ons land denkbare histori sche en hedendaagse stedebouwkun- dige elementen tot een logisch geheel kunnen worden verenigd; zo zullen er het polderland met zijn droogmakerijen, het rivierlandschap en het heuvelland te vinden zijn. Er komen industrie terreinen en recreatiegebieden. Er komt een groot havencomplex, een vliegveld, er komen stedelijke en landelijke ge deelten. Het stadsgedeelte wordt zoda nig geconcipieerd, dat daarin de na tuurlijke weg van stadsuitleg en de bouwstijlen uit verschillende perioden kunnen worden gedemonstreerd. Het landelijke deel heeft een dorpje en ver schillende boerderijtjes, benevens een volledige polderbemaling. De stations worden door spoorlijnen verbonden, waar de Nederlandse Spoorwegen haar bedrijf kunnen tonen. Verschillende soorten van schepen zullen in de ha vens liggen cn de industrie zal in veler lei vormen aanwezig zijn. Er worden een rooms-katholieke en twee verschil lende protestantse kerken opgenomen. Eén daarvan zal een kerkgebouw met historische waarde zijn. Er zal vooral naar worden gestreefd om alles zoveel mogelijk levend te hou den en in beweging te stellen, omdat vooral het dynamische element zijn grote bekoring heeft voor jong en oud. Verder ligt het in de bedoeling om het geheel later zo mogelijk aan te vullen met een nabootsing van de Zui derzeewerken. Een belangrijke factor bij de totstand koming van dit project is de financie ring. De stichtingskosten zijn geraamd op ruim f 180.000, waarvan f 50.000 ge dekt is door een gift voor dit doel be schikbaar gesteld door de heer en me vrouw Mad#roMaduro te Curacao, die hierdoor de nagedachtenis willen eren van hun zoon in 1939 student te Leiden, gedurende de vijf Meidagen van 1940 'n heldhaftig reserve-officier, die door de Duitsers werd weggevoerd, in Dachau zijn einde vond en na de oorlog posthuum met de Militaire Willemsorde werd geëerd. Daarnaast zijn van tal van zijden giften toegezegd. Het ont brekende bedrag kan van derden als geldlening worden verkregen. Men rekent op 120.000 bezoekers. z 3 f 6 7 s> 3 O z 3 3 6 O /Z /J 'V /s Horizontaal: 1. noodzakelijke voe dingsstof. schil; 2. land in Azie, lof spraak; 3. Nederl. munt, nummero (af korting), roeischip; 4. radio-ontvang- draad, bladader; 5. klinknageltje, zwemvogel, ontkenning; 6. dwingeland vogel; 7. denkbeeldig, deel van de dag (afkorting). 8. ooievaar, slede, echtge note; 9. uitstalkast, einde van een ge bed; 10. vloerbedekking, groet, kanaal, 11. vuikaan op Sicilië, arbeidsvermo gen; 12 hijswerktuig, heilige (afkor ting), onbep. voorn, woord; 13. platte vlakke steen, ondergrondse gang. 14. handelaar in wild, denkbeeld; 15. wan delplaats, advocaat (afkorting), dag blad. Verticaal: 1. vrije tijd, larf van de langpootmug, bij volmacht (afkorting); 2. godin van de vrede, namaak, onder andere (afkorting); 3. familielid, kor ting, kleurling; 4. hoofd van een kloos ter, verdieping, dorpsplein, ieder; 5, liefhebben, Turks keizerlijk decreet, schrander. 6. Europeaan, ontkenning, politieman, voorzetsel; 7. telwoord, wa gen, een ogenblik, voormalig eiland In het IJselmeer; 8. hertachtig dier, rook- I gerei, voorzetsel, universitaire titel; 9. Staat in Europa, publiek vervoermid del, notitieboekje; 10. zijrivier van de Elbe, gelijk, insgelijks (afkorting), tel woord; 11. dakbedekking, org. stof, ver laagde noot, bewoner van Letland. [Voor de oplossing zie men ons num mer van Dinsdag.l QVER de kerstroos doen talrijke le genden de ronde, doch we menen dat het hier niet de plaats is na te gaan of deze al dan niet juist geacht moeten worden. Waar ik het wel met u over hebben wil, is dit: Het is een ideale plant voor de tuin en als men het met overleg doet, kan men er bin nenshuis ook nog veel pleizier van hebben. Laat ik u direct vertellen: Alle Kerstrozen bloeien lang niet met Kerstmis. Er zijn verschillende soorten en sommige plegen eerst ver in het voorjaar te bloeien.-Bovendien zijn er soorten, die vrijwel nimmer bloeien. Helleborus maxima is de goede Kerst roos en dan komt er nog één of andere fantasienaam bü te pas, doch u kunt er dan toch wel van opaan, dat u de goede soort hebt. Echter, niet alle bloe misten zullen u de echte Kerstroos le veren omdat zij ook niet altijd weten of de kweker de goede soort wel heeft. Wat is namelijk de kwestie: Men kan ze heel goed zaaien en ónder die zaai lingen komen veel minderwaardige ty pen voor, die moeilijk of soms hele- IN het Oostelijke deel van de Middellandse Zee vaart sinds een paar weken een eigenaardig schip rond. Het is de „Hatsvi", een vijftig-tons scheepje van de Israëlische regering. Aan boord bevinden zich hydropraphen, chemici en biologen. Hun taak is de „onderzeese veeteelt" van Israel te rationaliseren. De „Hatsvi" werd in Denemarken gebouwd en is uitgerust met alle moderne toestellen, o.a, met een zogenaamde „Bendix-Marine Supersonic Depth Recorder", een toestel ter grootte van een gemiddeld radioapparaat, dat als echolood voor het eerst door het Duitse expeditieschip „Meteor" voor diepzeeonderzoek gebruikt werd. Thans dient het apparaat ter bepaling van de dichtheid van scholen vissen; door de uitgezonden geluidsgolven kan nauwkeurig diepte, positie en grootte van iedere school worden vastgesteld. Terwijl vroeger de vissers op goed geluk uit voeren, kunnen ze tegenwoordig met behulp van dergelijke toestellen regel rechte „drijfjachten" op touw zetten. Op het ogenblik worden van de tot nu toe als arm aan vis bekend staande Middellandse Zee visserijkaarten vervaardigd, waardoor de staat Israël zijn karige voedselvoorziening met grotere vangsten kan aanvullen. J^EEDS tijdens de oorlog is gebleken dat radarstralen door vissen terug gekaatst worden. Als de scholen boven dien in een electrische stroomketen kwamen, dan veranderden ze heel merkwaardig hun zwcmrichting. Enige onderzoekers constateerden, dat de vis sen als het ware magnetisch aangetrok ken op een aan een visserijvaartuig aan gebrachte electrode toezwemmen en ten slotte door zwakke stroomstoten ver doofd naar de oppervlakte drijven. Amerikaanse geleerden ontwikkelden nu een radar-inrichting, die met he- hulp van dit „electrische aas" hele scholen aanlokt en daarna door een zuigpomp direct aan boord haalt. De vangst kan hierdoor verdubbeld en ver- drievoudigd worden. Dierenvrienden in alle landen zijn ook voor het welzijn van hun bescher melingen onder water bezorgd. Als deze al moeten sterven, dan moet dat zo pijnloos mogelijk geschieden. Met deze eis nu houdt een nieuwe „humane har poen" rekening, in de punt waarvan in- plaats van de gebruikelijke explosieve stoffen electroden ingebouwd zijn, die 'n walvis binnen een .minuut kunnen do den. Een met een wisselstroomgenera tor verbonden harpoen van een Duits vaartuig werkt reeds bij een schamp schot verlammend op tonijnen, zodat deze van dichtbij als in narcose gedood kunnen worden. Om het wegdrijven van aangeschoten dieren te verhinderen, zijn in sommige harpoenen kleine korte golfzendertjes ingebouwd, die na het af schieten van de harpoen voortdurend roeptekens uitzenden. Daardoor is het uitgesloten, dat een aangeschoten dier in de diepte der zeeën verloren gaat, zoals dit tot nog toe dikwijls het geval was. gEHALVE de visrijkdom der wereld zeeën zijn er onder water ook nog andere mogelijkheden te vinden, waar van tot nog toe nauwelijks gebruik wordt gemaakt. Het Zuid-Afrikaanse ministerie van Handel is waarschijnlijk de eerste officiële instantie geweest,- die het begrip „zeefarmer" lanceerde. Hierbij werd voorgesteld bepaalde zee planten te kweken, die dan door de chemische industrie met geringe kos ten tot waardevolle voedingsmiddelen verwerkt zouden worden. Ook de Uni versiteit van Californie in Los Angeles houdt zich sinds jaren met dit pro bleem bezig, hoofdzakelijk met het te len van eetbare algen. De kleine één- cellige alge Chlorella levert aan voe dingsgrondstoffen, zoals uit de experi menten blijkt, op één hectare modder een veel grotere oogst op dan een even grote oppervlakte van de biste akker grond. Een modelbedrijf in Louisiana produceert op deze basis thans reeds 100.000 kg voedingsstoffen per dag, waarbij de algen in kunstmatige moe rassen geteeld worden. In West-Duits- land neemt men proeven met het pro duceren van eetbaar vet uit deze zelfde alge. Ook zeewier is een begeerd product geworden. De kustbewoners van Wales bereiden hiervan smakelijke spijzen en van de vitaminen C en B, waaraan het zeewier rijk is, worden geneesmidde len tegen scheurbuik en zenuwontste kingen gemaakt. De chemische indus trie gebruikt zeewier voor de vervaar diging van kunsthars, drukinkt, isola tiemateriaal en een prachtige, fijne wolsoort. Ook zijn er reeds kunstmatige kersen uit zeewier vervaardigd, met een schilletje zeewier; deze zijn door Engelse chemici geteeld. De vruchten zijn bovendien bestand tegen hitte en kunnen gebakken worden. Met bijzon der goed geslaagde „zeeappels" verras te verleden jaar een boer uit Waperer- siel aan de Jadebocht de mensheid hij legde een aardappelakker aan op de zeebodem! De Amerikaanse Geografi sche Vereniging hoopt zelfs binnenkort echte „planktonsandwiches" te kunnen aanbieden, waarbij het zeeplankton di rect voor de menselijke voeding ge schikt gemaakt zal worden. maal niet bloeien. Bestel dus de plan ten bij een solide firma. De Kerstroos heeft niets te maken met een gewone roos; ze behoort zelfs niet eens tot de familie van de roos- achtigen, doch tot de boterbloemach- tigen. Dit om misverstand te voorko men. De prachtige witte bloemen kun nen in het hartje van de winter tot volle ontwikkeling komen, doch dan moet de winter toch niet te vroeg in vallen. In zachte winters kan ze echter omstreeks Kerstmis heel goed bloeien en dan is het een lust voor het oog. Kerstrozen, die in volle bloei tijdens een strenge vorst-periode worden over vallen, hebben daarvan natuurlijk wel te lijden, doch de nog gesloten bloem knoppen zullen zich bij verandering van weer toch wel openen. Dat is dus weer een "oordeel. Kerstrozen zijn noga! kieskeurig ten opzichte van de hun toegedachte standplaats; ze vin den het prettig op een half schaduw plekje gepoot te worden, ze hebben een hekel aan de brandende zomerzon. Als de bloemknoppen in December tot ontwikkeling komen, kan men de plant met een kluit opsteken en dan in een matig verwarmde kamer in bloei kwe ken. Na de bloei kan men haar dan bij niet vriezend weer opnieuw in de tuin poten. Voor U de gebruikelijke vragen onder de loupe neemt, heb ik hier even een hartverpterkerlje voor U. De vraag is heus niet moeilijk, en het antwoord even min, alléén.,je moet er maar op komen. Hier is de vraafj: „Wan neer iemand 5 appels in een zak heeft en aan elk van 5 kinderen een appel wil geven, maar toch nog één appel in de zak wil over houden. hoe moet hij dat dan op lossen?" Zoals ik U al zei, het antwoord is zeer simpel: Hij geeft aan 4 kin deren een appel, laat de laatste appel in de zak en geeft zowel zak als appel aan het vijfde kind. Probeert U nu maar de antwoor den te vinden op de volgende vragen: 1. Wat is een Brave Hendrik?" 2. Is Kaap Breton een in zee uitlopend gebergte, een eiland of een schiereiland? Wat is een abonnent? Als een fietsband „achtehal- ve gulden" kost, hoeveel be taalt men er dan voor? Wat wordt met „ganzenwijn" bedoeld? Als men „bakkersbenen" heeft, heeft men dan O- of X-benen? Wat wil het zeggen, als men „op geen aap ziet, als men uit Oost-Tndïé komt?" In welk land staat het Moor se paleis „ALHAMBRA?" In welke Nederlandse provin cie zullen we de meeste „da- vianen" aantreffen? Wat is de hoofdstad van Peru? Voor de antwoorden zie men ons nummer van Dinsdag. 3. 4. 5. 6. 7. X. 10.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1951 | | pagina 10