Gezinsreductie op de schoolgelden
Nederlandse
triomfen in
energie
Turkije
viert haar
Overste liet zich omkopen
De Eerste Kamer aanvaardde het
wetsontwerp-nationaliteit
Minisier Rutien verdedigt zijn begroting
Binnenkort voor alle soorten scholen
Interpellatie-Wagenaar
aangehouden
Ook de VPRO op het
beeldscherm
Nederland - Frankrijk
gaat niet door
Mr. J. Linthorst Homan
voorzitter NOC
Tekort aan schoolruimte
in 1955 weggewerkt
Onenigheid tussen twee
Ambonese kampraden
O, (gesto'en) denneboom
Veroordeeld iot zes
maanden gevangenisstraf
Zwitserland wenst geen
besprekingen meer
Honderd millioen uit de
tegenwaarderekening
Voor 1952 100-millioen
dollarhulp uit de V.S.
Belangrijk havenproject in Zonguldak
vordert thans met rasse schreden
Het begon met een stuk
steenkool
Indonesische en Molukse
Christenen tot elkaar
De fabrieksdiefstallen te
Hengelo opgelost
Nog maar goed veertig -
en al zo stram als een plank.
Om nog niet te spreken
van die Rheumatische Pijn...
DONDERDAG 20 DECEMBER Ï951
(Van onze parlementaire redacteur)
Opnieuw kwamen Woensdagmiddag in de Tweede Kamer de kwesties van de
financiële gelijkstelling bij het onderwijs, de schoolgeld-regeling, de vernieuwing
van het onderwijs en de scholenbouw ter sprake. B« de algemene beschouwingen
over de begroting van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen hadden enige
afgevaardigden daarover Dinsdagmiddag het hunne gezegd. Woensdag gaf
minister Rutten zijn visie op deze problemen.
imiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Hei ambtenarenverbod
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer besloot in haar
vergadering van Woensdagmiddag de
aanvraag voor een interpellatie over
het Ambtenarenverbod door de com
munistische fractie-voorzitter, de heer
Wagenaar, aan te houden tot Vrijdag.
Zij kwam hiertoe, doordat mr. Burger
van de P. v. d. A. Vrijdagmiddag aan
de minister-president dr. Drees mon
delinge vragen over dit verbod zal
stellen. Wanneer Vrijdagmiddag blij
ken mocht, dat na de beantwoording
door dr. Drees toch nog behoefte aan
de interpellatie bestaat, dan zal zij die
middag eventueel nog gehouden kun
nen worden.
Een uitzendingavond per
kwartaal
Met ingang van 1 Januari a.s. zal ook
de V.P.R.O. gaan deelnemen aan de
televisie. Ten overstaan van notaris Y.
van Erp te Hilversum is de officiële
acte daarvoor gepasseerd. Twee leden
van de VPRO zijn in het bestuur der
Nederlandse Televisiestichting opgeno
men, namelijk mej. dr. N. A. Bruining
en drs. G. J. Ligthart. Het ligt in de
bedoeling, dat de VPRO eenmaal per
kwartaal een uitzendavond van ander
half uur zal verzorgen. De andere om
roepverenigingen zullen dan automa
tisch opschuiven.
(Advertentie, Ing. Med.)
K.N.V.B. acht ons elftal niet
sterk genoeg
De landenwedstrüd tussen Neder
land en Frankrijk, welke in het aan
staand seizoen zou worden gespeeld,
zal geen doorgang vinden. Het Neder
landse elftal is op 10 December 1950
naar Parijs geweest, waar Frankrijk
met 52 won. Thans was de beurt aan
Nederland om het Franse elftal te ont
vangen. Dit zou in October 1952 gebeu*
ren.
Het bestuur van de KNVB heeft een
brief geschreven, waarin verzocht
wordt de ontmoeting te annuleren,
aangezien het Nederlands elftal zich
niet met sterke prof-teams in officiële
landenwedstrijden kan meten.
Karei Lotsy wordt erelid
In de buitengewone algemene ver
gadering van het Nederlands Olym
pisch Comité is mr J. Linthorst Homan
benoemd tot voorzitter van het NOC in
de vacature van de heer C. F. Pahud
de Mortanges. Tot bestuurslid weraen
gekozen de heren H. J. Slingenberg en
ir. A. Paulen. Op voorstel van het be
stuur werd bij acclamatie het schel
dende bestuurslid, de heer K. J.
Lotsy, tot erelid benoemd.
De gedachte, dat de financiële ge
lijkstelling van het bijzonder en open
baar onderwijs zich allengs zal moeten
gaan uitstrekken over die takken van
onderwijs, waarvoor zij nog niet geldt,
maakte hij tot de zijne. Er zijn reeds
verschillende plannen voor gemaakt.
In 's ministers nota over onderwijs
voorzieningen, die een plan inhoudt
voor de stichting van verschillende
nieuwe schoolsoorten, zijn construc
tieve gedachten vastgelegd. Dat had
ook de heer Roosjen (AR) erkend, die
nu maar meteen de plannen wilde ver
wezenlijken.
Prof Rutten hield deze afgevaardigde
voor, dat de voorbereiding zorgvuldig
overleg eist, o.a. met de Onderwijsraad.
Een wet waarin alle op een uniforme
wijze geregelde schoolgelden zijn on
dergebracht, lachte de bewindsman wel
toe.
De gezinsreductie.
JJELANGRIJK was de mededeling,
dat de gezinsreductie binnenkort
voor alle takken van onderwijs zal wor
den ingevoerd. Alles ligt hiervoor ge
reed. Daarmede ontviel, zo meende hij,
aan de desbetreffende motie-Peters
(K.V.P.) de bestaansgrond.
Met de leden, die het rouleersysteem
's morgens de ene school les in een
bepaald gebouw en 's middags de an
dere principieel verwierpen, was
prof. Rutten het roerend eens. Maar de
practuk dwingt er toe. Er zijn in 1950
en 1951 2600 tot 3000 lokalen bijge
bouwd, waarin een zekere reserve voor
de jaren 1952 en 1953 is begrepen. Ver
wacht mag worden, dat we in 1955 de
achterstand aan schoollokalen ingelopen
zullen hebben, als er per jaar 1200 loka
len bijgebouwd worden. Verleden jaar
is dit aantal overschreden.
Twee moties.
Ten slotte gaf de bewindsman zijn
oordeel over twee moties, die bij de
replieken waren ingediend. Een motie-
Van Sleen (PvdA), sprak uit, dat het
onderwijs in beginsel kosteloos behoort
te zijn. Een een motie-Gortzak (CPN),
verzocht de minister het lesje, getiteld
„Van een Jodenjongetje", opgenomen
in het derde deeltje van het „Neder
lands Taalboekje", geschreven door B.
L. Maasland voor d* RK lager school,
uit het boekje te doen verwijderen, al
vorens het tot gebruik op de scholen
wordt toegelaten.
Beide moties noemde prof. Rutten
onaanvaardbaar. Hij was tegen het be
ginsel van kosteloos onderwijs en de
motie-Gortzak achtte hij in strijd met
de Grondwet, die in artikel 201 bepaalt,
dat de scholen vrij zijn in de keuze van
hun leermiddelen.
Bij de beraadslagingen over de afde
ling „Lager Onderwijs" van de begro
ting kwamen enige sprekers op voor
een eigen beheersvorm van de open
bare lagere school, voor voldoende
kleuterscholen en voor het onderwijs
aan schipperskinderen.
Economische Zaken
Nadat gisteravond minister Albregts
de heer Nederhorst nog had medege
deeld, dat hij het niet wenselijk acht,
om door de wetgever bedrijfschappen
te doen instellen, zijn de nota's over de
industrialisatie, de productiviteit, de
werkgelegenheidspoütiek, de elec-
triciteitspolitiek en het centraal eco
nomisch plan voor kennisgeving aan
genomen. Daarna is na een vrij breed
voerig debat de begroting voor het
mijnwezen aangenomen.
De avondzitting werd besloten met
de afwerking van verschillende afde
lingen van de Onderwijsbegroting.
175 millioen aan militaire voertuigen
De Eerste Kamer heeft gisteren de behandeling van het wetsontwerp inzake
nadere regelen voor nationaliteit en ingezetenschap voortgezet. Op een vraag
van mr. Kolff (C.H.U.) antwoordde de minister van Justitie, mr. Mulderije, dat
de wet niet een partij kiezen is in bet geschil tussen de Republiek Indonesië
en de Republiek der Zuid-Molukken. Evenmin meent de regering, dat de wet
een plechtige uitvaart van de Unie-gedachte is. Mr. Kolff bleef er van overtuigd,
dat de wet in strijd was met de R.T.C.-accoorden. Hij wees er op, dat de regering
geen cassatie heeft aangetekend tegen de uitspraak van het kort geding tussen
de Ambonezen en de K.P.M., waarbij immers de Republiek Zuid-Molukken als
rechts-opvolger van de Verenigde Staten van Indonesië werd erkend. Mr. Mul
derije zei, dat de regering destijds geen partij was en dat nog nooit is gezegd,
dat ze met de uitspraak accoord gaat. Met 21 tegen 11 stemmen (A.R., C.H.U. en
de heer Wendelaar (V.V.D.), werd het wetje aangenomen.
„Vaderlandse kring":
Behoudt nieuw Guinea
Het algemeen hoofdbestuur van de
Vaderlandse Kring heeft in een mani
fest aan het Nederlandse volk zijn on
gerustheid omtrent de toekomstige sta
tus van Nieuw-Guinea uitgesproken.
Het manifest vraagt al het mogelijke te
doen om de regering te bewegen het
zelfbeschikkingsrecht te handhaven
en de rechten van de mens, ook die van
de bewoners van Nieuw-Guinea, t e
respecteren. „Overlevering van de ons
goedgezinde bevolking van Nieuw-
Guinea, die ten volle op ons vertrouwt",
zo zegt het manifest, „zou een weerga
loze rechtsschending zijn, waarvoor het
Nederlandse volk de verantwoordelijk
heid niet kan en niet mag dragen".
Gistermorgen is onenigheid ontstaan
tussen de kampraden van de woon
oorden Oranje en Ybenheer, beide te
Fochteloo, onder Oosterwolde (Fr.). De
burgemeester van Ooststellingwerf, mr.
G. A. Bontekoe, begaf zich onmiddel
lijk naar de kampen, sprak de betrok
kenen toe, verbood een vergadering me
zij zouden houden en wist de kamp
raden tot een verzoenende houding te
brengen.
KERSTVIERING IN PALEIS OP DE
DAM WORDT UITGEZONDEN
De Kerstviering in het Paleis op de
Dam te Amsterdam zal in haar geheel
door de radio worden uitgezonden. Dit
geschiedt Zaterdag 22 December a.s. te
vijf uur via Hilversum I op golflengte
402 meter. Radio-Nederland Wereld
omroep zal een uitgebreide reportage
maken, welke Eerste Kerstdag zal wor
den uitgezonden.
LlU Amerikaanse geestelijke spreekt in een krijgsgevangenenkamp in Korea
een groot aantal rode krijgsgevangenen toe. De Uno legerleiding stelde voor
deze godsdienstoefeningen geestelijken aan, die vroeger in Korea werkten en
grote kennis van het Koreaans en Chinees bezitten
Tal van gezinnen hebben verle
den jaar Kerstfeest gevierd bij
een kerstboom, die gestolen was
uit de bossen langs de grote
verkeerswegen op de Veluwe
Hoe dit rijmt op „Vrede op aar
de en de mensen van goede
wille"
Ook nu houden de eigenaars van
bossen op de Veluwe het hart
vast. Boswachters en jachtopzie
ners hebben opdracht een oogje
in het zeil te houden, vooral als
auto's, die over de hoofdverkeers
wegen razen, even stoppen en
de bestuurders zich in het bos
begeven. Verleden jaar werden
honderden processen-verbaal op
gemaakt tegen personen uit Am
sterdam, Den Haag, Nijkerk,
Zeist, Zaandam Rotterdam en
Ede.. Maar daarmee is de eige
naar van het bos niet geholpen,
want door het on-oordeelkundige
kappen wordt vaak grote schade
toegebracht. De eigenaar van een
landgoed op de Veluwe heeft er
nu iets op trachten te vinden.
Langs de hoofdverkeersweg tus
sen Ede en Arnhem heeft hij bor
den laten plaatsen met het op
schrift: „Hebt uw bos lief; wordt
geen kerstboomdief'
De luitenant-kolonel b/d, ir. H. E.,
destijds hoofd van het bureau onder
scheidingen van het ministerie van
oorlog, heeft zich gisteren te verant
woorden gehad voor de krijgsraad te
velde te 's-Gravenhage wegens het aan
nemen van giften als ambtenaar, welke
de bedoeling hadden, hem in strijd met
zijn plicht te doen handelen.
Zo had hij van 'n maatschappij 10.000
gulden aangenomen om iemand anders
dan een beambte dier maatschappij, die
deze laatste liever niet miste, voor mili
taire dienst op te roepen. Dit geld zou
hij dan nodig hebben om degene, die
naar Indonesië zou gaan. te betalen. Hij
heeft dit geld bovendien nog te eigen
bate aangewend en nog een ander doen
oproepen, die blijkbaar niet behoefde
te worden betaald.
De auditeur-militair eiste 1 jaar
gevangenisstraf wegens het aannemen
van giften verduistering en oplichting.
De krijgsraad sprak hierop de overste
vrij van verduistering en oplichting en
sprak voor het aannemen van giften
een veroordeling uit tot 6 maanden ge
vangenisstraf.
In 1946 heeft Zwitserland 250 mil
lioen francs ter beschikking van de
geallieerden gesteld. Dezen zagen toen
af van alle aanspraken, welke zij op
de bondsregering of de Zwitserse na
tionale bank hadden wegens het goud,
dat dit land tijdens de oorlog van Duits
land had verkregen. Dit gold ook voor
Nederland.
In 1948 heeft Nederland besprekin
gen over deze kwestie aangevraagd.
Dat is door Bern van de hand gewe
zen. Kortelings heeft onze regering
voorgesteld, de kwestie door een
scheidsgerecht te laten beslissen. Ook
hierop is afwijzend geantwoord.
Toen het wetsontwerp betreffende
de productie van militaire voertuigen
bij de „D.A.F." te Eindhoven, tot een
bedrag van 175 millioen onder het mes
kwam. was er van alle kanten critiek.
De heren Van Santen (CPN), Wende-
laar (VVD) en mr. Pollema (CHU),
protesteerden op verschillende gronden
tegen de omstandigheid, dat er met dit
ontwerp zo'n spoed was gemaakt. Het
Departement van Oorlog was er zeven
weken mee bezig geweest en de Kamer
moest de koek in één dag zien te ver
werken.
Mr. Pollema verklaarde Dovendien
bezwaar te hebben tegen de aanwen
ding van de tegenwaardegelden van de
Marshall-hulp voor de aankoop van
militaire voertuigen.
De heer Van der Kieft (Arb.) vroeg
of het ontwerp soms een onelegante
manier voorstelde om de defensiekos-
ten van 1500 millioen gulden per iaar
omhoog te werken
Geen inflatie
Minister-president dr. Drees betoog
de, dat met 1500 millioen defensie
guldens niet alles kan worden betaald
wat voor de verdediging nodig is. Men
moet het de V.S. niet kwalijk nemen,
dat ze van ons verlangen van de tegen
waardegelden een deel te bestemmen
voor de opvoering der eigen productie
Inflatoire werking vreesde de heet
Drees niet, daar ervoor 1952 voor 100
millioen aan dollarhulp is toegezegd.
De V.S. stellen het op prijs, dat Van
Doorne de voor de productie benodige
machines in Europa bestelt, evenals de
onderdelen.
Met 28 stemmen voor en één (die
van de heer Van Santen) tegen, wera
het voorstel ten slotte aangenomen.
Boete voor het houden van
kistkalveren
De Amsterdamse politierechter heeft
een schillenboer uit Duivendrecht ver
oordeeld tot vijf .en twintig gulden
boete. De man had vier kistkalveren in
een donkere, slecht geventileerde
schuur aangehouden. De dieren waren
met korte kettingen in kleine houten
boxen vastgemaakt en konden zich
vrijwel niet bewegen. Ze kregen geen
stro en stonden in hun eigen mest.
(Speciale correspondentie)
AMSTREEKS 1880 vond een Turkse matroos in de omgeving van zijn woon
plaats, in het district Zonguldak aan de Zuidkust van de verraderlijke Zwarte
Zee, steenkool. Het bezorgde hem een grote beloning van de Sultan. Maar de
landheer van zijn ouders was zo vertoornd, dat de jongeman ging strijken met
de glorie en de beloning voor een vondst, op zijn gebied gedaan en dus in feite
aan hem behorend, dat hij de knaap liet vermoorden. Met de ontginning is een
begin gemaakt. Maar de omstandigheden waren toen nog te ongunstig, om haar
lonend te maken. Het gebied werd „vergeten" en men keerde tot de orde van
de dag terug. Kemal Ataturk probeerde het opnieuw, met weinig meer succes.
Want buitenlandse belangen werkten hem hierin tegen. Men wilde geen nieuwe
concurrent. Deze ervaring leidde er toe, dat de Turkse regering in 1942 dc mijnen
van Zonguldak en tal van andere industrieën nationaliseerde.
INTUSSEN heeft de buitenwereld de
strategische betekenis van Turk je
ontdekt en de waarde van steunver
lening aan dit land leren inzien. Onder
leiding van de EC A is men begonnen
met uitvoering van een groot program
ma voor de exploitatie van de mijnen
van Zonguldak. Daarvoor was eerst ne
aanleg van een haven nodig Hierbij
zijn de Nederlandse waterbouwkundi
gen ingeschakeld, voor wier bekwaam
heid de Turken het grootste respect
hebben. In Augustus 1949 heeft oe Ne
derlandse Maatschappij voor Haven
werken opdracht voor de aanleg van
haven gekregen. Hiermee is een bedrag
van negen millioen dollar gemoeid De
capaciteit van de bestaande haven zal
daardoor meer dan verdubbeld wor
den. Niet alleen, dat men er vijfhon
derd ton kolen per uur in twee scne-
pen zal kunnen laden, bovendien zal
de haven het gehele iaar door bruik
baar zijn Tot dusverre was dat ten
minste drie maanden van het iaar met
het geval door de zware stormen, die
een zware golfslag op de kust deden
ontstaan.
In het contract schuilt nog een aan
trekkelijke prikkel voor hard sterken.
He haven moet op 31 Jul' 1953 klaai
zijn. Voor elke dag. die het werk te
laat wordt opgeleverd, verbeurt de
maatschappij een bedrag van t 2700.
Elke dag, die het werk eerder dan de
vastgestelde datum gereed komt brengt
haar een gelijk bedrag op De verwach-
ting is, dat de Nederlanders met de
premie zullen gaan strijken. Voor de
Turken overigens niettemin een voor
deel! Zij kunnen immers zoveel eerder
de haven gebruiken.
In Zonguldak leeft thans een Nede*-
landse kolonie van 130 zielen. De reeds
aanzienlijk geverderde werkzaamhe
den staan er onder leiding van Ir. Jans-
ma. De aanwezigl-eid der Nederlanders
wordt zo zeer op prijs gesteld, dat de
Turkse regering er menige overtreding
van haar wetten voor door de vingers
ziet. Er is een Nederlandse onderwij
zeres werkzaam hetgeen eigenlijk
verboden is maar ook gaan er kin
deren op Turkse scholen. „Zij spreken
uitmuntend Turks, maar erg gek Ne
derlands"
De Nederlandse kolonie werkt nard.
Dat is van veel belang. Niet alleen dat
de Maatschappij voor Havenwerken
nog een ploeg van 38 man aan het
werk heeft bij de aanleg van een ma
rinebasis in Golcuk. ook hoopt men te
worden ingeschakeld bij de aanleg van
een grote tunnel ondei de zeer diepe
Bosporus tussen Istambul en Klein-
Azie. Daarmee zal 150 millioen dollar
gemoeid zijn, althans, wanneer de Ne
derlandse maatschappij dit werk weet
te krijgen
„Vrede door Recht"
Heden is het eerste nummer versche
nen van het officieel orgaan van de
groep Nederland der Internationale
Christelijke vredesbeweging. Het or
gaan draagt de naam „Vrede door
Recht". Prinses Wilhelmina heeft dit
nummer ingeleid. Ze spoort de leden
van de beweging aan de stichtings
gedachte te zien in het Licht van Chris
tus' woord: „Zalig zijn de vreedzamen".
Het bestuur van de Nederlandse
groep is er onlangs in geslaagd een be
langrijke stap nader te komen tot over
brugging van de r -litieke controverse
tussen bepaalde groepen Indonesische
en Ambonese Christenen in Nederland.
Het resultaat is, dat op 23 December
een kanselboodschap in alle Christe
lijke kerken der Zuid-Molukken en in
de Indonesische kerken zal worden
voorgelezen, waarin wordt herinnerd
aan de liefde tot de naaste om Chris
tus' wil.
Betrekkelijk door een toeval is de
politie te Oldenzaal en te Hengelo op
het spoor gekomen van een uitgebreide
diefstal van fraisen en kogellagers ten
nadele van 'n apparatenfabriek te Hen
gelo. Een diefstal bij een andere fabriek
leidde n.l. tot een huiszoeking bij twee
inwoners van Oldenzaal. Daar vond
men een hoeveelheid kogellagers van
het Hengelose bedrijf. De Oldenzalers
werden gearresteerd en bekenden, on
geveer twee tot drie duizend lagers en
fraisen te hebben gestolen. De buit
werd als afkomstig zijnde van smok
kel aan drie opkopers verkocht. Deze
zijn eveneens opgesloten.
Vrouw en kind door kokend
wafer getroffen
Te Drunen zijn een vrouw en een
kind het slachtoffer geworden van een
bus met kokend water, welke onver
wachts uit elkaar vloog. Een vrouw had
voor de slacht warm water nodig en
zette een afgesloten melkbus vol water
te vuur. Toen deze kookte, riep ze de
hulp van een buurvrouw in, om de bus
af te zetten. Buurvrouw nam haar vijf
jarig dochtertje mee. Op het moment,
dat de vrouwen de bus aangrepen, vloog
deze met een zware slag uit elkaar.
Een der vrouwen en het kind kregen
zodanige brandwonden, dat zij naar een
ziekenhuis in Den Bosch moesten wor
den overgebracht.
Teneinde de werkzaamheden te Zonguldak te kunnen verrichten moest de
Ned. Mij. voor Havenwerken eerst een noodhaven bouwen voor de bagger
molens en sleepboten, die bij operatie-Zonguldak waren betrokken. Ver
volgens werd een steengroeve gemaakt, vanwaar men de stukken rots kon
betrekken die de golfbrekers moesten vormen. Kadewallen werden tevens
aangelegd, waar een houtwerf en een steenkoolwerf zullen worden geves
tigd. Overzicht van de vordering der werkzaamheden.
NOG STEEDS OORLOGSTUIG IN DE
GROND TE OVERLOON
Te Overloon is men weer eens op ge
vaarlijke projectielen gestoten. Een
landbouwer, bezig met het graven van
een kuil, haalde een pantservuist op.
Bij nader onderzoek waren er nog zes.
Elders in het dorp vond men bij het
bouwen van een huis een aantal gra
naten en mortieren.
Eigenlijk moesten alle mensen en zeker
op die leeftijd Kruschen nemen. En
dan iedere dag, regelmatig, 't Is zo'a
kleine moeite en 't kost nog geen l'/j cent
per dag. In ruil daarvoor: altijd puur
zuiver bloed, blijmoedig in circulatie ge
houden door jeugdig-vitale bloedzuiverende
organen, zelfs by lieden die weinig bewe
ging nemen, of een zittend leven leiden.
Laat Kruschen ook Uw organen die aan
sporende werking geven, opdat ze Uw
bloed vrd houden van de onzuiverheden
die straks - zo niet nü al - oorzaak zyn
van die ondragelijke, alles ondermijnende
Rheumatische pijn.
(Advertentie, Ing. Med.)
