VAN
HOUTENS
CACAO
Stad en Omgeving
AGENDA
EXPOSITITIS
■ieffirig van vermakelijkheidsbelasting
Braderie moet Alkmaar maken
tot Noord-Hollands centrum
In de zesde eeuw bezat Alkmaar
reeds een tempel
ioscoopfarief van 35 pCi blijff gehandhaafd
!;^iergant-vlieger Kohier
verongelukt
Middenstand toont reeds zeer grote interesse
Doorgaan is definitief
DE KAASMARKT
LANGESTRAAT 61 - ALKMAAR
Alkmaarse schaakclub
V.V.V.
Burgerlijke Stand
Zomervacantie vastgesteld
Klokken beierden over
onze stad
Zakkendieven gegrepen
mn
de beste
de geurigste
wimimmiiwiawiwiamtwiaM
de zuinigste
thanr 45 cu per 10® itam
Geestgrond bood woonplaats tussen de moerassen
Romeinen vonden ook de
weg naar deze streken
Oude stadsmuur zal
gerestaureerd worden
Voorwedsfrijden kampioenschap
van Nederland 2e klas 38-2
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1952
Bioscoopexploitanten hebben de ach-
ruitgang van hun recettes geweten
in de op 1 April 1948 ingevoerde ver-
>ging der vermakelijkheidsbelasting.
en W. menen evenwel, dat uit een
>or hen overgelegde tabel blijkt dat
in 1947 tle.m. 1950 het bioscoopbezoek
a-minderde hoewel het publiek daar-
.n gemiddeld nauwelijks meer per
.egangsbewijs ten koste legde dan te-
l>ren. De teruggang is dan ook meer
l'roovzaakt doordat het uitgaand pu-
|iek na het abnormale topjaar 1946 ge
ldelijk minder besteedde aan bios-
jiopbezoek. Uit de cijfers van 1951
jijkt een kentering. Zelfs na de in dat
iar ingevoerde tariefsverhoging valt
n verhoogd bioscoopbezoek te con-
iateren.
•De lasten der exploitanten zijn
■enals op zo veel ander gebied sterk
stegen. Het ligt allereerst op de weg
in adressanten zelf de voorwaarden
scheppen waaronder hun bedrijven
i vensvatbaar blijven. Het is te billijken,
1 tt zij een tafiefsverhoging hebben
1 lorgevoerd, vooral daar de Alkmaarse
rieven tot de laagste in den lande
I ihoren.
jlAdressanten willen de verhoging on
tdaan zien gemaakt, temeer omdat
loor andere publieke vermakelijkheden
'|-n lager tarief geldt, maar de onder-
I,miers op het terrein der levende
binst moeten naar verhouding veel
l.eer kosten naken en meer risico dra-
l,;n dan de bioscoopondernemers, die
ilinnen volstaan met het reproduceren
,5 in elders beoefende kunst.
Het belastingtarief
j Het belastingtarief is thans 35 procent
t m de bruto opbrengst en was vóór 1
t pril 1948 20 procent. Terugvallen op
«,!t oude tarief zou de gemeente f 40.000
|j»r jaar kosten en voor de gemiddelde
t oscoopbezocker betekent het slechts
3i.m. 8 cent per keer. Iedere belasting-
djsrmindering zou door verhoging van
v idere inkomstenbronnen of beperking
fcVn uitgaven gecompenseerd moeten
/orden, wat niet aanbevelenswaardig
ijl,
b'De regering zag destijds af van een
Veeldebelasting als de gemeentebestu-
js n de vermakelijkheidsbelasting zou-
iTai verhogen. Zou de gemeente het ta
li ef van 35 procent niet hebben inge-
i >crd dan waren de bioscooponderne-
;V ers in 1948 verplicht geworden hun
li rieven te verlagen. B. en IV. achten
Si ch in elk geval aan een tarief van 35
S -ocent gebonden zolang de regering
i !cn andere maatstaf aanlegt,
i Slechts Ede (boven 10.000 zielen)
;eft minder belasting dan Alkmaar.
■I
Culturele of artistieke films
Adressanten verzoeken tevens ver-
i indering tot op 14 deel van het nor-
ale tarief voor de programma's met
j lofdzakelijk culturele films,
'i Teneinde de vertoning daarvan te be-
ij irderen willen B. en W. adressanten
j gemoet komen door het tarief van 35
4 -ocent tot 20 procent te verlagen. Een
j >rdergaande verlaging wijzen B. en W.
daar er geen aanleiding bestaat deze
,:rtoningen lager te belasten dan ande-
'y vermakelijkheden van culturele aard.
v idien 1/10 deel der voorstellingen on-
;r het verlaagde tarief zou vallen zou
y jaaropbrengst met f 4000.dalen,
i', B. en W. kunnen er niet toe overgaan
'Iressanten hun gewaarmerkte toe-
j.lingsbewijzen kosteloos te verstrekken.
'7|lan twintig gemeenten waarbij men
a- formeerde nen.en slechts 4 de be-
bukte toegangsbewijzen voor eigen re-
jning. Ware het hier anders dan zou
f.'jarmee voor de gemeente een bedrag
J'tti f 1800.per jaar zijn gemoeid.
belasting op andere vermakelijkheden
LjDe exploitant van Het Wapen van
ieemskerk verzocht vermindering van
|3t tarief voor dansen. B. en W. verkla-
1 f -n zich bereid hiervoor het percentage
l m 50 procent tot 35 procent te verla-
>n. Zij zijn tevens bereid 50 procent
li-ductie te verlenen voor door kerke-
jike instellingen te vertonen films (val-
r nde onder le lid 2 2e van de bios-
ili.
IV
>opwet)
Daarentegen willen B. en B. de be-
Isting op motorraces van 25 pro-
g-snt op 35 procent verhogen. De huur-
'j 'argoeding aan het sportparkbedrijf
'f ordt dan met een gelijk bedrag als de
lUbbrengst van deze verhoging wordt,
'Jsrminderd. Ze zijn ook van mening dat
tzendingen van televisievertoningen
'"I slastbaar moeten «zijn.
H
"i|l -
II
Zoals elders in dit blad reeds wordt
e-Jmeld, is gistermiddag onze stadge
noot de res. sergeant-vlieger C. W.
j u'.öhler tijdens een oefening nabij het
a liegveld Leeuwarden neergestort en
.o n het leven gekomen. Nader verne
igen wij, dat het ongeluk gebeurde bij
»i,;n achtervolging, welke deel uit-
p aakte van een schijngevecht. Kohier
■mloog even vóór half vier laag over
l'et dorp Marssum in de richting van
o'ït vliegveld. Korte tijd later boorde
jjn toestel zich met een snelheid van
i'aizend kilometer in de grond en ex
plodeerde. De slag was in de gehele
ij;.ad Leeuwarden duidelijk te horen
,3(,i direct steeg een zwarte rookwolk
;.t'b. In verband met dit tragisch onge-
e; ik heeft de Alkmaarse Mixed Hockey-
ir; ub, waarvan sergeant Kohier lid
•sjas, de wedstrijden voor Zondag af-
1 nplast. Ook de feestavond van morgen-
;vond gaat niet door. Verwacht wordt,
Ut -it het stoffelijk overschot van de
j(l lkmaarse piloot hier ter stede met
'lohiUtaire eer ter aarde zal worden be-
eld.
B. en W. willen vrijstelling verlenen
voor alle uitvoeringen en vertoningen
met een paedagogisch doel, wanneer ze
uitsluitend voor de jeugd tegen niet
meer dan f 0.75 per persoon worden ge
geven.
Voor kinderfestiviteiten geldt de vrij
stelling al bij een toegangsprijs van
f 0.50. De totaalkosten der gemeente
werden daarvoor op f 7400.geraamd.
Wij komen op één en ander nader
terug.
MEDEWERKING AAN BOUWPLAN
B. en W. stellen nu voor medewerking
te verlenen aan de gevraagde bouw
van 73 woningen en 2 winkels van de
R.K. woningbouwvereniging „Goed
Wonen".
(Ontleeend aan onze adv.-rubrlek)
VRIJDAG
Cinema Americain, 8 uur: De man die
terugkwam (18 jaar); Victoria Theater,
8 uur: Ontwrichte jeugd (14 jaar);
Rex Theater, 2.30 en 8 uur: Californie
(18 jaar); Harmonie Theater, 8 uur:
Simson en Delila (14 jaar).
Nachtdienst Apotheek: „De Bever",
Emmastraat 36.
ZATERDAG
Bioscopen als Vrijdag. Aanvang 7 en
9.30 uur. Rex Theater 2.30, 7 en 9.30 u.
Harmonie Theater 7 en 9.45 uur.
Wapen van Heemskerk, 8 uur: Feest
avond bedrijfsvoetbalvereniging.
Gulden Vlies, 7.30 uur: Uitvoering
„Turnlust".
HOOG WATER TE BERGEN AAN ZEE
Vrijdag 8 Februari 14.36 2.53
Zaterdag 9 Februari 15.23 3.35
TE CAMPERDUIN
Hoog Laag
Vrijdag 14.41 2.58 8.41 20.58
Zaterdag 15.28 3.40 9.29 21.40
Dezer dagen hadden wij een vraaggesprek met het dagelijks bestuur van de
eerste Alkmaarse Braderie, waarhij verscheidene aspecten van het grote verkoop-
feest duidelijk naar voren kwamen. Met nadruk wees het bestuur er hierbij °P.
dat deze Braderie geen actie Is van één of ander reclamebureau, maar een
poging van een zo uitgebreid mogelijk comité om de stad tot middelpunt te
maken van de gehele kop van Noord-Holland. In het bestuur zijn vertegenwoor
digd de contactcommissie van de middenstand, de voorzitters van de verschil
lende middenstandsverenigingen, de voorzitters van de winkelstraatverenigin
gen, vertegenwoordigers van het gemeentebestuur, van grootwinkelbedrijven,
cafébedrijven, landbouworganisaties etc. Ere-voorzitter is burgemeester Wytema,
Het is een poging welke de volle sympathie verdient, niet alleen van winkel
stand, handel en industrie, maar van elke rechtgeaarde Alkmaardcr.
Het is niet de bedoeling, aldus het
bestuur, van de Braderie alleen een
winkelactie te maken. „Het comité be
reidt geweldige attracties voor, die de
gehele kop van Noord-Holland in be
wegingzullen brengen", zo werd ons
medegedeeld. Verschillende deelnemers
zullen voorts met originele, attractieve
stands uitkomen.
Ook in de avonduren wordt een ge
weldige drukte verwacht. Voor de be
langhebbenden zal dan ook ontheffing
van de winkelsluiting worden aange
vraagd. Als alle plannen, die men heeft,
verwezenlijkt kunnen worden, ver
wacht het bestuur dat geheel Noord-
Holland boven het Noordzeekanaal naar
Alkmaar zal komen. Voor de acht com
missies, die ten dele nog geïnstalleerd
moeten worden, zal nog zeer veel werk
te doen zijn. Op 15 Februari, als de in
schrijving voor eigen perceel wordt
gesloten, zal men eerst goed aan de slag
kunnen gaan. Op het Bradèriekantoor,
dat is gevestigd in de Nederlandse Mid-
denstandsbank, komt nog steeds een
stroom van inschrijvingen binnen,
waarbij er verrassend veel zijn uit de
buitenwijken. In dit kantoor zijn cok
het algemeen reglement en de inschrijf
formulieren te verkrijgen.
Het staat definitief vast, zo deelde
het bestuur ons mede, dat de Braderie
doorgaat. Er is reeds een dusdanig
aantal inschrijvingen binnengekomen,
dat hierover geen twijfel meer bestaat.
Er wordt met zeer veel enthousiasme
aan de actie deelgenomen, temeer daar
er van de Almelose Braderie cijfers
bekend zijn, welke bijna ongelofelijk
zijn.
Tot op heden kwam vijftig procent
van de inschrijvingen uit de Braderie-
straten en vijftig procent uit de andere
delen van de stad. Daar de inschrijving
voor eigen perceel eerst volgende week
sluit, is dit percentage nog niet geheel
juist. Het is de bedoeling de Nieuwe-
sloot voor de landbouw te bestemmen.
Van de Laat zal slechts het gedeelte
tussen de Huigbrouwerstraat en de
Koorstraat bij de Braderie worden be
trokken. Of nog van andere straten ge
bruik moet worden gemaakt, zal pas
kunnen worden nagegaan als de in
schrijving is gesloten.
Acht u het juist, vroegen wij het be
stuur, dat de ruimte vóór de winkels
welke niet deelnemen, door een andere
zaak wordt ingenomen? Het bestuur
zeide, nooit de bedoeling te hebben ge
had iemand lastig te vallen. Men was
van het begin af aan overtuigd, dat
iedere vooruitstrevende zakenman
deze actie op hoge prijs zou stellen. In
de enkele gevallen dat er bezwaren
zouden bestaan, zullen deze zeker kun
nen worden opgelost.
De organisatie van de Braderie hier
ter stede zal geheel in Alkmaarse han
den worden gehouden. De heer Pesie,
de promotor van Almelo en Zaandam,
is verzocht van advies te dienen, het
geen deze in overweging heeft geno
men.
Op de heden gehouden kaasmarkt
waren aangevoerd 1 stapel boeren
kaas, wegend 550 kg. De prijs was
f 2.20. De handel was! matig.
Dinsdag waren er te Bodegraven 49
partijen aangevoerd: le soort f 2.35—
f 2.42, 2e soort f 2.30f 2.34, extra tot
f 2.621/2, De handel was goed.
Op de markt in Woerden waren er
Woensdag 42 partijen. De prijzen wa
ren: le soort f 2.36f 2.42, 2e soort
f 2.30f 2.35, zware tot f 2.60, met een
goede handel.
In Gouda waren gisteren 49 partijen
aangevoerd: le kwal. f 2.38f 2.42, 2e
kwal. f 2.35f 2.37. De handel was
goed.
Uófiïede.
(Advertentie, Ing Med.i
b.
Gisteravond werden op de clubavond
van WV de volgende resultaten be
haald in de onderlinge wintercompetitie:
Hoofdklasse; drs. P. VreekenA.
Beemsterboer 01, P. Deugddrs. P.
Vreeken 01, R. PijningJ. Veis 10,
E. G. KayserW. Kwak afgebr., ir. G.
F. CoolA. Beemsterboer afgebr.
Eerste klasse: R. LeddyJ. C. de Rui
ter 10, P. v. d. StruysJ. Maats 10,
J. C. de RuiterJ. de Waal 01, J.
MartsR. Leddy 01.
Tweede klasse: G. GroenewoudF:
Bosch 10, A. KirkenierG. Groene
woud 01, L. NijmanP. Groenen-
berg afgebr., A. v. d. TakD. Oudes
afgebr., J. SchuurmanP. Groenen-
berg 10.
Derde klasse: C. v. OorschotW. Pij
ning 1—0, P. Holzmann—A. Benard
Vimej. C. BouwmanJ. v. Ekeren
I. Wortel—J. Meiboom 1—0, W.
Pijning—J. de Wolf Vz—Vs, C. v. Oor
schotP. Genee 10, J. Bastiaansep.
Ooyevaar 10.
Vierde klasse: F. Schutz—N. Bree-
baard 10, F. FaberM. Wolters 10,
J. Bakker— mevrouw Veis 10,
mevrouw de JongP. Dekker 10.
Maandag a.s. zal VW III een belang
rijke competitiewedstrijd thuis spelen
tegen KTV (Kan tegen verlies) uit
Enkhuizen. Dan zal de beslissing val
len of VW III of KTV kampioen zal
zijn van hun afdeling.
Geboren: Gerarda, d. van C, G.
Wilbrink en M. C. Ilbrink.
Ondertrouwd: Gerke Swerlz en Aal
tje van der Haag; Willem Staasen en
Bertha J. Helderman; Gerardus A.
Broekhuijzen en Dirkje Boonacker; Jo
hannes W. Out en Aaltje H. Vierwin-
den; Nicolaas J. S. Korn en Helena
Klljbroek; Pieter Langedijk en Maartje
Visser.
Overleden: Neeltje Blankendaal, 66
iaar, wed. van S. Hoedjes; Berrerdina
C. Verhoeve, 72 jaar, wed. van R. van
der Meer; Jacoba de Ruijtcr, 66 jaar,
wed. van J. Horio.
De zomervacantie voor de leerlingen
van onderstaande gemeentelijke inrich
tingen voor dagonderwijs is dit jaar
als volgt:
a. voor de scholen voor gewoon lager
onderwijs (niet-opleidingsscholen)
van en met Zaterdag 12 Juli tot
en met 12 Augustus;
voor de scholen voor gewoon lager
onderwijs (opleidingsscholen) van
en met Zaterdag 12 Juli tot en met
19 Augustus;
voor de school voor voortgezet ge
woon lager onderwijs van en met
Zaterdag 12 Juli tot en met 19
Augustus.
voor de school voor buitengewoon
lager onderwijs van en met Maan
dag 14 Juli tot en met 17 Augustus,
voor de U. L. School van en met
Maandag 14 Juli tot en met
24 Augustus;
voor de middelbare handelsdag
school van en met Zaterdag 12'
Juli tot en met 1 September;
voor het Murmellius-Gymnasium
van en met Zaterdag 12 Juli tot en
met 1 September.
Bim-bam, blm-ham, zo werden gis
termiddag onze stadgenoten opgewekt
om te komen luisteren naar de bood
schap van het actie-comité „Klokken
voor Amerika". Een boodschap, die
een opwekking inhield aan het Neder
landse volk om zijn medewerking te
verlenen aan de collecte op 16 Febru
ari ten bate van een carillon voor
Amerika.
Zoals men weet, zal de koningin bij
haar aanstaande bezoek aan Amerika
namens het gehele Nederlandse volk
een carillon aanbieden aan de presi
dent der Verenigde Staten als sym
bool van dankbaarheid.
Om het geschenk inderdaad van het
gehele Nederlandse volk te doen zijn
wordt er op 16 Februari een landelijke
collecte gehouden.
Hiervoor wordt op buitengewoon
originele wijze door het comité „Klok
ken voor Amerika" propaganda ge
maakt met drie grote trailers, waarop
evenzoveel kleine, doch complete ca
rillons zijn geplaatst. Deze reizende
klokkenspelen zijn onlangs gestart uit
de plaatsen Den Haag, 's-Hertogen-
bosch en Groningen en nemen ieder
enkele provincies voor hun rekening
Zo werd onze stad gisteren met een
bezoek vereerd. De grote wagen was
versierd met Amerikaanse en Holland
se vlaggen en trok natuurlijk aller
wegen grote belangstelling. Op ver
schillende plaatsen in de stad stopte
het gevaarte om met klokgelui en
klokkenspel door de stadsbeiaardier
van Rotterdam, de heer F. Timmer
mans, Alkmaarse inwoners op te wek
ken naar de boodschap te komen luis
teren.
Buiten het carillon, dat ter beschik
king was gesteld door de 'firma Petit
en Fritsen te Aarle Rixtel (N.-B.) en
dat was opgehangen in een ijzeren
klokkenstoel, bevond zich op de trai
ler een 500 kg wegende kolk, bestemd
voor een kerk in het plaatsje Hincin-
nati in de staat Ohio.
Eén dezer dagen werden 's avonds
lr.at op de Achterweg twee personen
aangehouden, die een partij jute-zakken
bij zich hadden. Zij konden de herkomst
van de zakken niet voldoende verkla
ren, waarop een nader onderzoek werd
ingesteld. Er bleek, dat zij met nog twee
andere mannen, die inmiddels ook zijn
aangehouden, een aantal zakken bij een
zakkenhandel alhier hadden ontvreemd.
Zij zijn ter beschikking gesteld van de
officier van Justitie.
UITSLAG VEILING
bij opbod gehouden op Woensdag 6
Februari 1952 ten overstaan van nota
ris mr. Joh. G. C. Zijnen te Alkmaar,
Oude Gracht 295, van het herenhuis met
voor- en achtertuin te Alkmaar aan de
Emmastraat 97, groot 2.10 are
f 16.000.De afslag blijft bepaald op
Woensdag 13 Februari 1951 des namid
dags 3 uur precies in het café 't Gulden
Vlies te Alkmaar.
(Advertentie, Ing. Med.)
De grote zaal van hotel Victory was gisteravond geheel gevuld met belangstel
lenden, toen de voorzitter van de vereniging Oud Alkmaar, de heer H. Ringers,
daar een lezing hield welke was getiteld: „Hoe is en kon een plaats als Alkmaar
ontstaan". De tijd vóór de pauze gebruikte de heer Ringers voor de inleiding tot
de kern van zijn betoog. Hö gaf hierbij een overzicht van de wordingsgeschie
denis van ons land en hoewel dit voor het merendeel van de toehoorders wel
min of meer bekend zal zijn geweest, wist de heer Ringers de leden van Oud
Alkmaar toch met zön voordracht te boeien.
De heer Ringers begon zijn speur
tocht door de eeuwen bij de Germa
nen, die zich ook in deze streken ves
tigden. Zij kregen hier de naam van
Kaninefaten, konijneneters. Vóór deze
tijd moeten in ons land ook reeds men
sen hebben gewoond, doch over deze
oerbewoners is practisch niets bekend.
Spreker behandelde hierna de komst
van de Romeinen, de tijd van de Fran
ken en de eeuwen die daarop volgden.
Zeer belangrijk voor de ontwikkeling
van ons land noemde hij de uitvinding
van het haringkaken, die een sterke
toeneming van de handel ten gevolge
had. Hierdoor kon ook de scheepvaart
zich ontwikkelen en nam de industrie
sterk toe.
Geestgrond.
In het gedeelte na de pauze bepaalde
de heer Ringers zich tot deze gewesten.
Dat in dit gebied van water en moe
rassen een plaats kon worden gesticht,
was te danken aan de rug van geest
grond die van Vrone (St. Pancras) via
Alkmaar, Heiloo en Limmen naar Uit
geest liep. In de naam van deze plaats
ligt reeds opgesloten dat.de geestgrond
daar ophield. ~n het begin van onze
jaartelling moet het rond Alkmaar
reeds goed bevolkt zijn geweest, maar
verder is er van de eerste vijf-en-een-
halve eeuw practisch niets bekend. Met
vrij grote zekerheid kan worden aan
genomen, dat omstreeks het jaar 550
vele bewoners van Vrone zich in Alk
maar hebben gevestigd en er ook een
tempel hebben gebouwd. De vele scher
ven van Romeins aardewerk welke men
heeft gevonden, wijzen er op dat waar
schijnlijk ook onze voorouders niet zijn
ontkomen aan de schatplicht ten be
hoeve van een bezetter. In de tiende
eeuw was Alkmaar zo groot, dat men
er in een kwartier omheen kon lopen.
De route die men toen kon volgen was:
Gulden Vlies, Brillesteeg, Krebbesteeg,
Nieuwesloot, Geest en Koorstraat. Of
Alkmaar tot West-Friesland of tot
Kennemerland behoort, is heel moeilijk
vast te stellen. Zeker is echter, dat de
stad vele malen als stootkussen heeft
gediend bij oorlogen tussen Hollanders
en Westfriezen en de keren dat deze
plaats door onze kwade Noorderburen
werd platgebrand waren vele.
In 1254 kreeg Alkmaar stadsrechten
als dank voor de steun die aan de graaf
van Holland was verleend en hoewel
de voorrechten later weer enige tijd
werden afgenomen, werd de stad lang
zamerhand een bloeiend centrum. In
dustrie is hier nooit veel geweest. In
de zeventiende en achttiende eeuw
waren er in Alkmaar verscheidene
gortmolens en ook de bierbrouwerijen,
zoutziederijen en lijnbarfen waren van
enige betekenis.
Aan het einde van zijn rede zei de
heer Ringers het eigenlijk niet juist
te vinden, dat in 1954 het zevenhon
derd-jarig bestaan van de stad wordt
gevierd. Alkmaar moet immers in het
jaar 550 al hebben bestaan.
Bij het graafwerk voor de Friese-
brug kwam een deel der oude stads
muur te voorschijn. B. en W. willen
die in het Victoriepark bloot leggen
en restaureren en ter plaatse een pis
sende beplanting aanbrengen, opdat de
muur van de Achterweg af hier en
daar in 't zicht zal komen. Door zijn
scheve stand kan hij niet tot grote
hoogte zichtbaar gemaakt worden.
Aan de parkzijde xan men een voet
pad aanleggen, aansluitend op het
voetpad dat op de oprit van de Friese
brug wordt aangelegd, waardoor dus
*-en verbinding in de richting van de
Vlotbrug ontstaat.
B. en W. menen hierdoor een resul
taat te krijgen dat een historische
plaats waardig is. De Achterweg kar,
dan twee meter verbreed worden en
een wegbreedte van twaalf meter krij
gen. De kosten van een en ander wor
den op 9200 geraamd.
QROOT is de verwarring des geestes
van de eenvoudige bourgeois met zijn
van nature ietwat behoudende aard,
die een volkomen argeloos bezoek
brengt aan de expositie van experi
mentele Kunst, welke thans reeds ge
durende enige tijd in ons geliefd Stede
lijk Museum heerst. Vi or hem, die is
opgevoed bij plaatjesboeken, poëzie
albums en stillevens met fruit en fa
zanten, was het bezoek aan de onlangs
gehouden tentoonstelling van werken
van de grote Vincent reeds een schok
kend gebeuren, hoewel deze zonne-
zoeker hem toch geen onbekende meer
was en zijn althans figuratieve kunst
hem enig houvast gaf. Doch de huidige
expositie, welke gewijd schijnt aan het
experimentalisme een richting,
waarbij het middel het doei is gewor
den, indien zij zich tenminste blijft
handhaven slaat de op niets bedach
te en licht voor Indrukken ontvanke
lijke bezoeker volkomen van zijn voet
stuk, dat is opgebouwd uit allerlei tra
dities, overtuigingen en zekerheden,
alle keurig op volgorde.
Onmiddellijk na het betreden van de
zaal via de eenvoudige ingang 'wordt
de ongelukkige, die het waagt hier zijn
nieuwsgierigheid te komen trachten te
bevredigen, uit zijn zelfverzekerde ba
lans gezwiept door een wilde en luide
storm van verblindende kleuren en
roekeloze vlakken- en lijnenschema's.
Vier wanden behangen met voor deze
eenvoudige kijker te enenmale onbe
vattelijke, uitdagend abstracte doeken,
alsmede onontkoombare, Moriaanse
beeldhouwwerken, waarvan men zelfs
niet de verste verwantschap met de
klassieke beauty contest-wlnnares,
Aphrodite van Melos, zou durven ver
moeden.
Verbijsterd en wat duizelig staart de
simpele beschouwer hier om zich heen,
als bezoeken hem Freudiaanse angst
dromen. Hoewel hij van goeden wille
is, komt hij er niet uit, hij weet niet
wat hij er mee aan moet. Er schijnen
geen normen te zijn voor deze uitingen
van Kunst, en het woord „Kunst" heeft
voor hem hierbij een klank als was het
een angstwekkende ziekte. Wat hij hier
ziet, is in strijd met alles, wat hij kent,
met wat hij haat en lief heeft, met zijn
tradities, zijn opvoeding zijn levens
beschouwing, zijn dagelijkse sleur, zijn
gemak- en behoudzucht en al wat dies
meer zij. Hij zoekt naar harmonie op
deze cxppsitic en vindt deze heel zel
den, en welk een vreemde harmonie
dan nog. Hij zoekt naar figuren en
voorstellingen, die hem vertrouwd zijn,
maar vindt slechts voor hèm warrige
vlakken en lijnen en een wonderlijk
coloriet. Hij verstaat deze kunstenaars
niet, want zij schilderen en houwen 'n
gans andere taal en daarom weet hij
ook geen antwoord. Hij is verstomd. En
ook wanneer ribfluwelen heren ver
standelijk spreken over gapende leeg-
ten, die achter de volmaakte klassieke
vormen kunnen schuilen, over de
plicht van de kunstenaar om eerlijk te
zijn, en over de krakende botsingen
tussen de eigen emoties en de gebrek
kigheid van het medium, ook dan nog
vindt die gewone bezoeker het geëxpo
seerde over het algemeen gewoonweg
afschuwelijk lelijk, en in plaats van dat
dëze Kunst hem een gevoel van bevrij
ding en harmonie geeft, wordt hij er
door beangstigd en verward.
Misschien is hij wat achter bij zijn
tijd, denkt hij, misschien zijn die kun
stenaars 'wei vóór, of mischien is het
allemaal een ziektesymptoon van die
lijd zelf. Hy is echter zo uit zVn even
wicht, dat hij nu toch geen diagnosis
zou kunnen stellen.
Maar dan krijgt hij een boekwerkje
in de handen gedrukt en verheugd
hoopt hij, dat nu de sluiers van het
benauwende mysterie zullen worden
weggerukt. En dan leest hij:
uw naam europa worde ontmaagde
geheiligd is er veel
gebroken gebroken gebroken
en
Lont ruiken, zwavel en centen ruiken,
in de boom. opgezet, in de boom
een aceoord vogels
een octaaf, ik heb
niets te vertellen
Wei goed, die laatste regel, vindt hij.
Maar dan baant hij zich met wankele
schreden en starre ogen een weg naar
de uitgang en de frisse lucht. Hij
schijnt wel iets te stamelen. Misschien,
misschien gaat hij wel een borrel
kopen nuB.D.
Gisteren zijn hier de eerste partijen
gespeeld in hotel „De Nachtegaal" in de
serie voorwedstrijden kampioen van Ned.
2e klas 38-2,
Wessels en Peetoom traden met Van
Lingen op de voorgrond.
Wessels won twee partijen resp. met
10.en 20.gem.
Peetoom speelde twee mooie partijen
met 21.35 en 13.50 gem., maar verloor
met 10.33 spelend van Wessels.
Van Lingen speelde met 12.50 tegen
Broerse.
De gedetailleerde uitslagen van de eer
ste dagen waren: gem.
Peetoom 300 22 13.50
Van Lingen 190 22 8.50
Peetoom 300 14 21.35
Broerse 107 14 8.15
Wessels 300 30 10.00
Van Lingen 178 30 5.98
Wessels 300 15 20.00
Peetoom 155 15 10.33
Van Lingen 300 24 12.50
Broerse 243 24 10.12
Heden en morgen worden de wedstrij
den voortgezet.