Lord Ismay, tot secretaris-generaal
van de NAVO benoemd
mm
Senator Kefauver versloeg Truman
BUITENSPEL
f Toekomstig schip naar de maan
Spoedig een Amerikaans-Spaanse
conferentie over bases voor de VS
Roofovervallen baren de juweliers
grote zorgen
J
Koning Leopold onderbreekt zijn
reis naar onrustig Cuba
Republikeinen gaven de voorkeur
aan Eisenhower boven Taft
i
Donderdag 13 Maart 1952 VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
149e Jaargang No. 63
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Veertien landen kozen een Brit
De Markies van Salisbury wordi nu
minister van Gemenebest-zaken
Ismay volgende maand
naar Parijs
Hei wachien is nog op
ambassadeur McVeagh
Ruim 73 millioen op
woningbouwleningen
Bracht sabeldier de pest
in Noord-Korea
Vorstelijk gezelschap vertoeft thans op Aruba
De studenten in verzet
tegen Batista
Gaitskell valt Butler aan
DE VOORVERKIEZINGEN IN NEW HAMPSHIRE
Geen immigranten in de
Argentijnse steden
Stassen en MacArthur
waren kansloos
33
Doden bij botsing
in Brazilië
Twee superforten neergestort
De verkiezingen in Amerika
LENING VAN DE E.B.U.
AAN FRANKRIJK
7.00
do
do
11.00
15.15
16.00
17.00
19.40
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur
H. M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES en
ABONNEMENTEN:
Voordam 11» Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. per m.m.
Familieberichten 20 ct. p.m.m.
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den 1.-, elk woord meer 5 ct.
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, ƒ2.02 p. mnd.,
ƒ6.05 per kwartaal, plus
incassokosten.
Weekabonnementen 0.49
I ORD ISMAY, de Britse minister voor Gemenebest-betrekkingen is benoemd
tot secretaris-generaal van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie en tot
vice-voorzitter van de permanente N.A.V.O.-raad. Nadat de regeringen van alle
bij de N.A.V.O, aangesloten landen, alsmede de voorzitter van de Atlantische
Raad, de Canadese minister van buitenlandse zaken, Lester Pearson, de benoe
ming hadden goedgekeurd, werd officieel bekend gemaakt, dat Lord Ismay de
benoeming heeft aanvaard. Lord Ismay zal als Brits minister voor Gemenebest-
betrekkingen worden opgevolgd door de Markies van Salisbury, sedert Chur
chill in October aan de regering kwam, lord-grootzegelbewaarder en leider van
de conservatieve fractie in het Hogerhuis.
VERWACHT wordt, dat Lord Ismay
Hp vnl.opnrlp msanH. vóór de ffeorsa-
de volgende maand, vóór de georga
niseerde raad het permanente hoofd
kwartier in Parijs zal betrekken, zijn
nieuwe functie zal aanvaarden.
De secretaris-generaal van de NAVO
is 64 jaar. In de afgelopen oorlog -was
hij stafchef van het Britse leger, plaats
vervangend secretaris van het Britse
kabinet en stafchef van Churchill.
Dit is in de fantasie van een kun
stenaar het toekomstige schip
naar de maan, zwevend op tweehon
derd mijl boven de oppervlakte van
die planeet. De kunstenaar maakte zijn
tekening naar aanleiding van artike
len over de mogelijkheid van toekom
stige reizen naar de maan in het Ame
rikaanse tijdschrift „Colliers". Op het
„maanschip" zijn fotografen bezig
„close-up"-opnamen te maken van de
maan, het schip keert daarna terug
naar zijn basis, welke de geleerden
ontworpen hebben op duizend mijl
boven de aarde. Dr. Werner von Braun,
de bouwer van de V-2 raket, heeft
verklaard, dat deze basis in het lucht
ruim in tien jaar gebouwd kan worden
en dat de kosten vier millioen dollar
zullen bedragen. Het „maanschip" zou
in vijf dagen de afstand Van 239.000
mijlen tussen deze basis en de maan
kunnen afleggen.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Acheson heeft giste
ren op zijn wekelijkse persconferentie
medegedeeld dat spoedig besprekingen
tussen dc Amerikaanse en Spaanse re
geringen beginnen over het gebruik
van militaire bases in Spanje door de
Verenigde Staten.
Alarmeringsysteem in Noord-
Holland boven hei IJ
JUWELIERS uit het gebied benoor
den 't IJ hebben tijdens een in Zaan
dam gehouden vergadering besloten een
alarmsysteem in het leven te roepen
omdat het aantal overvallen op juwe
lierszaken steeds meer toeneemt. Een
belangrijke rol In dit systeen. zal de
heer W. van Geelcn in Schagen vervui
len: wanneer er namelijk hier of daar
een overval wordt gepleegd, zal hij er
voor moeten zorgen, dat alle juweliers
onmiddellijk worden gewaarschuwd op
dat beveiligingsmaatregelen kunnen
worden genomen.
Omdat goud- en zilversmeden en hor
logemakers dikwijls in één zaak hun
bedrijf uitoefenen zal worden gepoogd
de vakgroepen samen te smelten, waar
door Wordt voorkomen, dat men aan
twee organisaties contributie moet be
talen. Er werden protesten gehoord, te
gen de weeldebelasting op gouden en
zilveren voorwerpen; deze belasting
moet door de juwelier vooruit worden
betaald, doch als het voorwerp onver
koopbaar is en de in de smeltkroes i er-
dwijnt, krijgt hij de belasting niet te
rug. Binnenkort zullen alle gouden,
platina en zilveren voorwerpen van
nieuwe keurtekens-worden voorzien. In
de nieuwe Waarborgwet wordt niet
meer gesproken van 14, 18 en 20 Krt.
goud, doch van 585, 750 en 833-duizend-
sten goud. Acht 1 araats goud en het
z.g. buitenlandse zilver behoeven voort
aan niet meer te worden gestempeld.
Van keurtekens voorzien goud en zil
ver uit Belgie en Luxemburg kan in de
nabije toekomst direct worden verkocht
en behoeft niet te worden overgestem-
peld.
Minister Acheson las een vooraf op
gestelde verklaring voor, waarin werd
medegedeeld, dat de Amerikaanse re
gering een grondige studie had ge
maakt van de rapporten, ingediend
door-de Amerikaanse militaire en eco
nomische groepen, die Spanje in de
afgelopen acht maanden hebben be
zocht.
De Spaans-Amerikaanse onderhande
lingen zullen te Madrid worden ge
voerd. Zij beginnen, zodra de nieuwe
Amerikaanse ambassadeur bij de
Spaanse regering, Lincoln MacVeagh.
te Madrid „is aangekomen. MacVeagh
wordt 23 Maart a.s. in de Spaanse
hoofdstad verwacht. Gespróken zal
worden over het gebruik van militai
re bases in Spanje door de Verenigde
Staten en de besteding van honderd
millioen dollar voor hulpverlening aan
Spanje. Het congres heeft dit bedrag
toegestaan.
Ambassadeur MacVeagh zal worden
bijgestaan door een groep militaire
raadgevers, die zal worden geleid door
generaal-majoor August Kissner van
de Amerikaanse luchtmacht.
In Tetoean is een decreet uitge
vaardigd, waarbij het optreden van
politieke partijen in de Spaanse zone
van Marokko wordt goedgekeurd.
Op de beide nationale woningbouw
leningen is voor een totaal-bedrag van
f 73.100.000 ingeschreven, t.w. 69 mil
lioen gulden voor de 25-jarige 4'/»
procent lening en 4.100.000 gulden
voor de 22-jarige 0510 procent le
ning, Alle inschrijvingen worden ten-
volle toegewezen.
Met de totale opbrengst van 73.10C.000
guldon is het beroep op de beleggers
volledig geslaagd. -Zodra de voorkeur,
welke voor de gemeenten is uitgespro
ken, is vastgesteld - dat zal begin
April zijn - zal het mogeiijk ;ijn deze
voorkeursgelden aan de gemeenten toe
te wijzen, waarna met de bouw begon
nen kan worden.
Nu deze twee leningen zijn afge
sloten, blijft de remespaarbrieflening
over. Ook hiervoor bestaat een ver
heugende belangstelling. Van dag tot
dag stijgt de totaalopbrengst.
I
LORD ISMAY
In het orgaan van de werkgemeen
schap van Westduitse artsenkamers,
„De medische persdienst", wordt de
mening geuit, dat het in Siberië voor
komende sabeldier, dat het kostbare
sabelbont oplevert, de in Noord-Korea
uitgesproken pestepidemie heeft ver
oorzaakt. In het blad wordt vastgesteld,
dat dit dier in Noord-Siberië een blij
vende pesthaard is, daar men niet heeft
kunnen besluiten tot uitroeiing er van
over te gatin.
Koning Leopold, die Woensdag op
zijn reis naar Cuba, in de hoofdplaats
van Aruba is aangekomen, heeft be
sloten voorlopig niet naar Cuba door
tc reizen, in verband met de revolte,
die daar Maandag heeft plaats gevon
den. Hij en zijn gevolg verblijven in
het logeergebouw van de Amerikaanse
„Lago Oil Company" te Oranjestad.
De koning wacht thans de berichten
Briise begroting irelt armen
hei zwaarst
Hugh Gaitskell, de voormalige Brit
se minister van financiën in het La-
bourkabinet, heeft in het Lagerhuis
over de begoting verklaard, dat deze
inflatie in de hand zou werken en de
productie ernstig in gevaar zou bren
gen. Door de vermindering van de
voedselsubsidies zouden degenen met
lagere inkomens die hoegenaamd niet
profiteren van de verlaging der inkoms
tenbelastingen. het meest gedupeerd
worden, aldus Gaitskell. Hij vroeg zich
af of de regering hoopte, het vraag
stuk van de stijgende lonen en prijzen
te kunnen oplossen door voldoende
werkloosheid te scheppen teneinde
loonsverhogingen onmogelijk te ma
ken.
Verwachting tot Vrijdagavond:
ENKELE OPKLARINGEN
Overwegend droog weer met
enkele opklaringen. Matige Noor
delijke tot Noordoostelijke wind.
Ongeveer dezelfde temperatuur.
VRIJDAG: Zon op 6 56, onder
18.43. Maan op 22.29. onder 7.23
DIJ de in de staat New Hampshire gehouden verkiezingen van afgevaardigden
D voor (]c jn juii te houden nationale conventies der republikeinse en demo
cratische partij in de V.S. zijn de meeste republikeinse stemmen uitgebracht op
Eisenhower, terwijl de democraten in deze staat de voorkeur gaven aan senator
Kefauver boven de huidige president Harry Truman. Het resultaat van de ver
kiezing is, dat alle veertien republikeinse afgevaardigden naar de conventie
liun stem zullen uitbrengen op generaal Eisenhower; de twaalf democraten zullen
hun steun geven aan de candidatuur van Kefauver.
ESTES KEFAUVER
...reden tot lachen....
Platteland wordt ontvolkt
In Argentinië is een decreet uitge
vaardigd, dat immigranten, die het
land met een frequentie van 200.000
man per jaar binnenkomen, verbiedt
zich binnen een straal van 100 km var.
Buenos Aires te vestigen. Men hoopt
door deze bepaling de betrekkelijke
ontvolking van het platteland tegen te
gaan. De oppositie meent, dat deze
maatregel een schending is van de on
der Perons regering in 1949 tot stand
gekomen grondwet, die „alle inwoners
het recht geeft te gaan en te staan,
waar zij willen." Door het nieuwe de
creet zuilen in hoofdzaak de Italiaanse
emigranten worden getroffen, die zich
gewoonlijk in groten getale in de ste
den vestigden.
r\E uitslagen van de verkiezingen
waren: Republikeinen: Eisenhower
46.497 stemmen; Taft 35.820 stemmen;
Stassen 6.549 stemmen; McArthur 2.974
stemmen. Overigen 385 stemmen.
Democraten: Kefauver 20 147 stem
men; Truman 16.298 stemmen. Overi
gen 321 stemmen.
Ike verheugd.
DIJ aankomst in Parijs uit Frankfort
D heeft generaal Eisenhower gister
avond verklaard „diep onder de indruk
te zijn" - van het voor hem gunstige
resultaat van de voorverkiezingen in
New Hampshire. „Iedere Amerikaan
zou trots zijn als bleek, dat zijn mede
burgers zo'n gunstige mening over hem
hadden", aldus Eisenhower.
Op de vraag van een verslaggever
of hij, als gevolg van de gunstige uit
slag, langer in Europa zou blijven,
antwoordde Eisenhower, „die kwestie
hangt niet van mij af. Men kan slechts
gissen".
DAUL HOFFMAN, oud-administrateur
van de ECA, heeft verklaard, dat
Eisenhowers overwinning de candi-
daatstelling en verkiezing voorspelde
van „een man, die de wereld langs de
weg naar de vrede kan voeren". In
sommige kringen is Hoffman voorge
steld als algemeen leider van de cam
pagne voor Eisenhower.
De senaatscommissie voor buiten
landse betrekkingen heeft gisteren
een beslissing over de vraag of Eisen
hower uit Europa moet worden terug
geroepen om gehoord te worden over
het program voor buitenlandse steun
voor onbepaalde tijd opgeschort.
af over het verdere verloop van de re
volutie, waarna hü met zjjn jacht der
waarts zal vertrekken.
Volgens reiziger-s, die vanuit Havan
na in Mexico zijn aangekomen, is het
in de Cubaanse hoofdstad rustig. In
de universiteitswijlc zouden echter
studenten zich verschanst hebben in
verschillende gebouwen. Ze zouden
gezworen hebben er niet uit te ko
men, „zelfs niet onder bedreiging van
wapens".
Er worden plannen gemaakt voor
de aftocht naar Mexico van de afge
zette president, Carlos Prio Socarras
en diens gezin. Socarras had met een
aantal leden van zijn regering asyl
gevraagd in de Mexicaanse ambassade
te Havanna. De nieuwe president, ge
neraal Batista, had de ambassadeur
van zijn land in de V.S. verzocht het
'and bij de Amerikaanse regering te
blijven vertegenwoordigen. De ambas
sadeur heeft dit aanbod echter van de
hand gewezen.
Een vrachtauto met voormalige in
woners van Noord-Oost-Brazilie, die
uit dit gebied wegtrokken, is in de
buurt van Bahia in botsing gekomen
met een bus van een lijndienst
tussen twee steden in de Braziliaanse
staat Bahia. 33 inzittenden van beide
motorvoertuigen zijn om het leven ge
komen en veertig gewond. De autobus
is in brand gevlogen.
In Texas zijn twee superforten neer
gestort na met elkaar in botsing te
zijn gekomen. Alle vijftien inzittenden
zijn om het leven gekomen.
Als voorloper van de komende presidentsverkiezing in de Verenigde Staten
c/elden de zogenaamde primaries. Dit zVn feitelijk voorverkiezingen. Hier
worden de candidaten voor liet Witte Huis, maar ook de leden van het Huis
van Afgevaardigden gekozen. De eerste van deze verkiezingen was 11 Maart
ui. New Hampshire. Op 13 Maart volgt Minnesota en in de loop van April
nog zeven andere staten. In acht staten worden deze verkiezingen in Mei en
'itni gehouden. Het merendeel van de staten wijst de candidaten aan in
zogenaamde Conventions, bijeenkomsten van afgevaardigden van de partijen
Ten slotte worden in een viertal staten de candidaten door de partijen
aangewezen.
HE Utrechtse Universiteit heeft een
hoogleraar, „De Telegraaf" een poli
tiek medewerker en de Christelijk
Historische Unie een Eerste Kamer
lid, die prof. Gerretson heet. Wij ken
nen deze Gerretson als een historicus
van grote faam, als een dichter van
bijzondere zeggingskracht (onder het
pseudoniem Geerten Gossaert) en als
een uitermate beminnelijk mens. Wij
zouden hem ook graag waarderen als
politicus van hoge klasse en een jour
nalist met sterk verantwoordelijkheids
gevoel. Tot nu toe hadden wij aan
deze eigenschappen zelfs niet getwij
feld. De laatste tijd evenwel schijnt
prof. Gerretson zichzelf te vergeten in
een slecht dienaarschap van de belan
gen van ons land.
De Utrechtse hoogleraar heeft ten
tijde van de Indische kwestie 'n ultra
rechts standount ingenomen. Dat was
zijn goed recht. Jn veel van zijn waar
schuwingen konden wij hem volgen.
Indien wij thans nagaan in hoeverre
de voorstanders van de souvereini-
teitsoverdracht gelijk hebben gekre
gen, dan blijkt, dat zij op vrijwel all»
punten het spel hebben verloren. Van
Indonesie's positie is niets over en van
een samenwerking met Nederland kan
nauwelijks worden gesproken. Dat
weten we. Wij wezen er meermalen op.
Wij zijn genoopt met deze dingen vre
de te hebben, al scheurt de zaak Nieuw
Cninea vele oude wonden open. Dat is
alles begrijpelijk.
Niet begrijpelijk is. dat een man van
de allure van Gerretson blijk geeft zijn
zelfbeheersing volkomen tg hebben
verloren. Enkele weken geleden had
hij een scherpe aanval van de heer
Van de Kieft (P.v.d A.) in de Eerste
Kamer te verduren. Van de Kieft ver
weet hem ondemocratische artikelen in
de Nieuwe Rotterdamse Courant in
1941. Het verweer van prof. Gerretson
was niet bijzonder afdoende. Van veel
gewicht was deze kwestie overigens
niet. Zij scheen van voorbijgaande
aard. Verband tussen 1941 en 1952 was
niet aan te geven.
I „De Telegraaf" van 8 Maart even
wel heeft de Utrechtse hoogleraar een
artikel geschreven, waaruit ten duide
lijkste blijkt, dat de oude „fascistische"
Gerretson nog lang niet dood is. Da
heer Van de Kieft construeerde des
tijds een verschil tussen „democratisch
en autoritair denken".
Wat moeten we nu aan met het vol
gende citaat uit het Telegraafartikel:
„Maar de feitelijke ontwikkeling
holt in de richting van de geheime dic
tatuur. En deze ontwikkeling schijnt
zo onweerstaanbaar, word!/ ook van
regeringszijde zó vaak als onvermijde
lijk voorgesteld, dat men zich angstig
afvraagt, of de in Europa usantiële
politieke organisatie van de vrijheid
nog wel het geschikte middel is, om
haar naar binnen en naar buiten te
verdedigen.
De formele democratie, zoals deze in
het parlementaire stelsel vorm heeft
gekregenstaat en valt met enkele
trekken die tot haar wezen behoren.
Kunen wij deze trekken niet hand
haven, dan is het oneindig veel beter
tot een ander stelsel over te gaan.
Want terwijl een echt parlement, dat
zijn karakter en zijn rechten kent en
handhaaft, een wezenlijke kracht is,
wordt een ontkracht parlement een
poel van verderf. Een machteloos par
lement is de kweekplaats voor de dic
tatuur, en een zuivere, échte dictatuur
is nog verre verkieselijk boven een
crypto-dictatuur, die omzwachteld is
met parlementaire vormen.
Slechts dit, dat het C.H.U.-Eerste
Kamerlid prof. Gerretson een zuivere
dictatuur dus verre verkieselijk acht
boven fln ontaarde democratie. Wat
ons, prof. Gerretson persoonlijk ken
nende, zo ontzaglijk jammerlijk voor
komt, is, dat zijn denken, zijn hele ge-
dachtenwereld dichter bij die zuivere
dictatuur liggen dan bij de democra
tie; dichter bij de klem op iedere
vrijheid, dan bij het systeem zonder
welk die vrijheid onbestaanbaar is.
Ons is alle democratische rim-ram
liever dan een dictatoriale orde.
In deze historie begrijpen wij be
halve prof. Gerretson de hoofdredac
tie van „De Telegraaf" niet, die haar
medewerker op de hooggeleerde vin
gers had moeten tikken. In de C.H.-
Unie vertegenwoordigt Gerretson met
zijn Telegraaf-pennebroeder Lunshof
de oppositie tegen Tilanus. Is hij, zo
vragen wij, na deze misstap te hand
haven als Kamer-candidaat?
Als om het nog bonter te maken
heeft Gerretson eergisteren in de Eer
ste Kamer bij de behandeling van de
begroting van buitenlandse zaken een
rede gehouden, die alle perken van
parlementaire gewoonten te buiten
ging. Dat hij minister Stikker scherp
aanviel, moet hij weten. Stikkers waar-
degang aan buitenlandse zaken is ons
evenmin sympathiek, nademaal de be
windsman, uit V.V.D.-kringen afkom
stig, zaken heeft helpen verdedigen,
die hem tot de rose kant van de P.
v. d. A. brachten. Overigens een pro
bleem apart.
Dit gaf prof. Gerretson evenwel
geenszins het recht een defaitisme ten
toon te spreiden dat deze figuur niet
past. Wij moeten zeggen, dat de
Utrechtse hoogleraar zich nu wel defi
nitief onmogelijk heeft gemaakt. Het
geen ons vanwege de kleur in ons po
litieke leven het is al te vaak dor
en weinig beeldend meer spijt dan
onder woorden is te brengen. „De
Telegraaf" is hiermee in een vreemde
hoek terecht gekomen. De C.H.U. niet
minder! Gerretson staat buiten spel.
De bestuurscommissie van de Euro
pese betalingsunie is het gisteren in
principe eens geworden over een le
ning van de E B.U. aan Frankrijk,
welke lening 100 millioen dollars groot
zou zijn.