Ernstige politieke crisis in de Unie
van Zuid-Afrika
Britse hongerrantsoenen een fabel
MIES
MUIS
Strijd gaat om de souvereiniteit van
het parlement-•
Uitspraak Hoge Raad
onaanvaardbaar?
Lijk gevonden in de Biesbos
Bacchus wint het van
Lucullus
M ia irk o "raio
110 KILOMETER
PER UUR
Zwart maken en
omzetten
5
m
SS
DE M
I
ZATERDAG 89 MAART J952
(Van onze correspondent ln Kaapstad).
UET Hooggerechtshof te Bloemfontein (de „Hooge Raad" van Zuid-Afrika)
heeft dezer dagen de kleswet-1951, waarbij de Kaapse kleurlingen op een
aparte klezersiyst werden geplaatst, onverbindend verklaard als zijnde in
itrjjd met de z.g.n. „verschanste rechten" in de 42 jaren geleden door het
Britse Parlement vastgestelde Zuid-Afrikawet. Deze rechterlijke beslissing,
die in opdracht van de Verenigde Partij (oppositie) door vier kleurlingen
was uitgelokt, heeft de Unie van Zuid-Afrika gestort in de ernstigste con
stitutionele crisis van haar bestaan sedert 1910. Immers: niet alleen ziet de
regering-Malan zich gesteld voor het faillissement van haar apartheidspoli
tiek, ook het parlement, dat bij het Statuut van Westminster in 1931 volledig
souvereln werd verklaard, ziet zjjn souvereiniteit thans beknot door artikelen
nit een wet, die ln Londen werd gemaakt ln de slotfase van het Britse kolo
niale bewind over de vier provincies Kaapland, Natal, Transvaal en Oranje-
Vrjlstaat.
Pyrrhus-overwlnning zal blijken te
zijn, nu de Nationale Partij voor de
blanke kiezers kan treden met de leuze:
„Wij wensen een politiek van apartheid
en blank leiderschap de Verenigde
Partij daarentegen houdt haar kleurlin-
genbeleid geheim en zet kleurlingen
en blanken op één kiezerslijst. „Denkt
om de toekomst van uw kinderen!
DR MALAN, wiens aftreden nog op
de dag van de uitspraak door de
I Verenigde Partij (van wijlen generaal
Smuts) geëist werd, heeft verklaard
dat de uitspraak van het Hooggerechts
hof onaanvaardbaar is omdat zij de
souvereiniteit van het parlement van
I een onafhankelijk land aantast. Op de
vraag van de leider der oppositie,
Strauss, welke in concreto de plannen
I der regering zijn. antwoordde de 77-
i jarige leider der Nationalisten, dat hij
dit wel zal mededelen, zodra de tijd
[daarvoor rijp is geworden.
Het behoeft wel geen betoog, dat dit
conflict tussen Hooggerechtshof en
j Parlement een situatie heeft gescha-
Ipen, die de mogelijkheid van grote
I moeilijkheden en zelfs van ernstige
onrust en openlijke conflicten in zich
draagt. Behalve de parlementaire op
positie, die uiterst fel tegen de rege
ring-Malan gekant is, heeft ook het
Torch-commando een bond van me-
rendeels Engels sprekende oudstrijders
aanvaarding van de rechterlijke uit
spraak en aftreden van het kabinet,
dat voor de kieswet verantwoordelijk
is, geëist.
Dr Malan, die tijdens de historische
Volksraad het enige voorbeeld van
kalmte was, heeft op de eis van af
treden zelfs niet met één woord ge
antwoord. „Wij zullen de souvereini
teit van het parlement en de onaan
tastbaarheid van zijn wetgevende ar
beid beschermen". Meer wilde hij niet
verklaren. En dus werd zijn redevoe
ring van nauwelijks vijf minuten een
ware anticlimax in de spanningen, die
gedurende de laatste weken waren op
gehoopt rond het ganse complex van
vraagstukken, die door dit rechtsge
ding aan de orde zijn gesteld.
Actie van Torch-
commando?
DEZE spanningen zijn door de uit-
spraak van het Hof en door de sum-
miere verklaring van dr Malan eerder
toe- dan afgenomen. Zij worden met
name in Kaapstad, waar het parlement
vergadert en waar op het ogenblik
vijftigduizend mensen uit alle delen
van het land bijeen zijn voor de vie
ring van de Van Riebeeckfeesten, sterk
gevoeld. Men heeft in sommige krin
gen zelfs rekening gehouden met de
mogelijkheid, dat het Torchcommando,
welke leiding zich in een sfeer van ge
heimzinnigheid hult, gewelddadig sou
kunnen optreden. Aan deze veronder
stelling ligt niet alleen de verklaring
van het Commando zelf, maar ook het
commentaar van de oppositiepers, die
een volksbeweging tegen de regering
aanbeveelt, ten grondslag. Mensen die
het weten kunnen geven echter onom
wonden te verstaan, dat het Torch-
commando, waartegen dr Malan op
grond van de z.g. anti-communisten-
wet nog dezer dagen ernstig heeft ge
waarschuwd. er zich wel voor wachten
zal ook maar één stnp naast de heir*
baan van de democratische middelen
te doen.
Dit wil intussen niet zeggen, dat de
constitutionele crisis, als regering en
oppositie haar niet benaderen met
wijsheid en voorzichtigheid, niet tot
de meest ernstigste gevolgen kan lei
den. Omdat het Hof zich beroepen
heeft op de Zuid-Afrikawet van 1909
en derhalve een Condense wet onaan
tastbaar voor latere wijzigingen in
Ziid-Afrik, bij eenvoudige meerder
heid van stemmen heeft verklaard, zet
ten de nationalisten alle stekels van
hun onafhankelijkh ?idszin overeind.
En omdat iedere uitspraak van het Hof
tot dusver als onaantastbaar heeft ge
golden, grijpen de volgelingen van
Strauss de gelegenheid dankbaar aan
om de regering alvast van recMsver
krarhtine en dictatoriaal optreden te
beschuldigen.
.Verschanste rechten"
HE „verschanste rechten" in de Afri-
kawet, die onder meer betrekking
hebben op de kiesrechten der kleur
lingen, kunnen volgens deze wet alleen
maar opgeheven worden met een
meerderheid van tweederde der stem
men van Volksraad dn Senaat samen.
Over zulk een meerderheid beschikt
het kabimt-Malan niet. Maar boven
dien, dr Malan en de zijnen stellen
zich op het standpui.., dat de bepalin
gen van de Afrikawet vervallen zijn
toen het Zuidafrikaanse parlement bij
het Statuut van Westminster in 193i
absolute so .vereiniteit verkreeg. Een
parlement, zo redeneren zij, dat tot de
jongste dag onderworpen blijft aan
bepalingen van een wetgever, die de
provincies van de Unie slechts als ko
loniaal gebied beheerde, is niet souve-
rem.
Wat gaat er nu gebeuren? Er is op
het ogenblik niemand, die hierop een
i zeker antwoord kan geven.- En zulks
te minder, omdat de politieke tegen-
I stellingen in de Unie, nu er weer al-
gemene verkiezingen in zicht zijn,
scherper zijn dan ooit. Het enige wat
met zekerheid gezegd kan worden is,
dat de Verenigde Partij door de uit
spraak van het Hooggerechtshof een
grote overwinning heeft behaald. Maar
het is nog de vraag of het niet een
Nog geen gelijkschakeling
RONDER twijfel zou een dergelijke
verkiezingsleuze, gezien tegen de
achtergrond van de actuele crisis, met
name op het platteland grote weer
klank vinden. Weliswaar heeft het
huidige conflict slechts betrekking op
een betrekkelijk kleine bevolkings
groep van gemengd ras, die zich
hoofdzakelijk rond Kaapstad en aan
de Oostelijke grens van de Kaappro
vincie heeft gevestigd, maar het prin
cipe van blank politiek leiderschap
is er in feite mee gemoeid.
En, hoezeer de blanke bevolking hier
ook door de politieke problemen ver
deeld moge zijn, over één ding is men
het ondanks alles toch in feite eens:
dat er van politieke gelijkschakeling
tussen de 2^ millioen blanken en de
tien millioen kleurlingen (die nog
grotendeels in stamverband en in eigen
beschavingssfeer leven), nog m geen
tientallen jaren sprake zal kunnen
zijn. Dr Malan en de zijnen die
streven naar een in de verre toekomst
te verwezenlijken federatieve samen
werking van bevolkingsgroepen met
souvereiniteit in eigen kring komen
daar rond voor uit. De „apartheid" is
het schibboleth van al hun politieke
daden en de thans onverbindend ver
klaarde kieswet-1951 was er het logi
sche gevolg van.
Maar de Verenigde Partij, die geen
duidelijk geformuleerd kleurlingenbeleid
heeft, maakte van de juridische gele
genheid gebruik om de aan de poli
tiek van de regeringspartij noodzake
lijke wettelijke basis te ontnemen en
het kabinet, zo mogelijk tot aftreden
te dwingen.
Malans uitweg
TNTUSSEN is er een nieuw element
aan de ontwikkeling toegevoegd. In
een nachtelijke zitting van de Volks
raad heeft dr Malan (die de tijd wel
zeer snel „rijp" geacht heeft!) mede
gedeeld, dat het kabinet een wetsvoor
stel zal indienen, waarbij aan de rech
terlijke macht de bevoegdheid wordt
ontnomen om een oordeel uit te spre
ken over de rechtsgeldigheid van wet
ten, die door het parlement worden
aangenomen. Deze nieuwe wet zal gel
den met terugwerkende kracht tot
1931, toen het parlement bij het Sta
tuut van Westminster souverein werd
verklaard.
Hoewel men algemeen toegeeft dat
Malan de enige uitweg, die er voor
hem open stond, ontdekt heeft, ver
wacht men toch dat zijn aangekondigd
wetsvoorstel eerst recht de poppen aan
het dansen zal brengen. Het Torch-
commando heeft tenminste alvast me
degedeeld, dat „het gehele land in staat
van alarm gebracht zal worden als Ma
lan de immoraliteit begaat de hand uit
te steken naar het Hooggerechtshof".
Daartegenover verklaart het hoofdkwar
tier van de Nationale partij, dat het
Hof zelf in 1937 vaststelde, dat het be
oordelen van de rechtsgeldigheid van
wetten buiten zijn bevoegdheid viel en
dat Malan het Hof thans aan die uit
spraak wil houden. Zulks is trouwens
ook in overeenstemming met de hou
ding van Smuts inzake de Indiërs en
wat van alles beslissende betekenis
is door deze nieuwe wetgeving kan
het parlement werkelijk souverein
worden.
Het gaat er nu maar om, of het wets
ontwerp van de regering dermate „wa
terdicht" zal zijn, dat het tegen een
nieuwe juridische krachtproef bestand
is. Want dat de parlementaire opposi
tie de komende nieuwe» wet aan het
Hooggerechtshof ter beoordeling zal
voorleggen, dat staat thans reeds vast.
Zuid-Afrika gaat nog vele weken van
spanning en politieke onrust tegemoet.
Nu ook toeristendeviezen
voor Joegoslavië
De reeks van landen, waarvoor toe
ristendeviezen beschikbaar worden ge
steld, is thans uitgebreid met Yoego-
Slavië. Voor toeristenreizen naar \dit
land kan men nu ook per persoon in
totaal een tegenwaarde van maximaal
f 400.per kalenderjaar opnemen. Per
dag mag per persoon ten hoogste over
een tegenwaarde van f 50.worden be
schikt. Voor kinderen, die op 1 Januari
1952 nog geen veertien jaar waren, zijn
deze bedragen respectievelijk f 200.
en f 25.
Afrika wel ts. Dat mën bijv. binnen de grenzen van deze staat treinreizen kan
maken van 36 uur en langer over geheel geëlectrificeerde lijnen, is maar aan
weinigen bekend. Uit bijgaand kaartje kan men zich een beeld vormen van de
grote uitgestrektheid van de Unie van Zuid-Afrika.
De Amerikaanse voorraad
atoombommen
De atoomgeleerde Louis Rtdenour
heeft op een bijeenkomst van leiders
van Amerikaanse verzekeringsmaat
schappijen medegedeeld dat de V. S.
over vijf jaar over voldoende atoom
bommen zuilen beschikken om ieder
levend schepsel ter wereld om het
leven te kunnen brengen. Hij zeide
dat, indien tienduizend atoombommen
tegelijkertijd tot ontploffing zouden
worden gebracht, de daardoor ontwik
kelde radio-aciviteit zo groot is, dat
een einde zou worden gemaakt aan
alle leven op aarde.
Rietsnijders hebben op de Beversluis
plaat, een rietgors in de Biesbos, het
lijk gevonden van een vrouw. Het
lichaam moet er reeds geruime tijd ge
legen hebben. De Rijkspolitie, die direc*
een onderzoek heeft ingesteld, heeft de
identiteit van het slachtoffer nog niet
kunnen vaststellen. Men schat, dat de
vrouw ongeveer veertig h vijftig jaar
oud is.
Zweedse communist verdween
Een vooraanstaand functionaris van
de Zweedse communistische partij uit
Göteborg heeft volgens „Svenska Dag-
bladet" met zijn in Polen geboren
vrouw. Zweden verlaten. Deze functio
naris zou in nauw contact hebben ge
staan met de spion Enbom, die onlangs
werd gearresteerd. Het echtpaar zou
zich thans in een der landen achter het
„ijzeren gordijn" bevinden. De reis was
grondig voorbereid.
Van onze correspondent te Londen)
UET beeld van de hongerende Engelsman, die voedselpakketten uit Amerika of
Duitsland ontvangt, moet met een korreltje, of beter nog: een baal zout
worden genomen. Geen enkele Brit behoeft met een rammelende maag naar
bed te gaan, hóe laag de rantsoenen ook in de ogen van buitenlanders mogen
zijn. Trouwens, we vragen ons af waar al die schrikkelijke hongersnood-ver
halen vandaan komen. Tot in de kleinste cafétaria's toe kan men altijd nog een
uitgebreide maaltijd krijgen, terwijl men op vrijwel alle menu's de woorden
.vlees", „vis", „konijn" en „kip" kan tegenkomen. En als men een keer net
genoegen smaakt als gast aan een Engelse huistafel te zitten, dan krijgt men
beslist niet de indruk dat schraalhans in de keuken heeft gestaan.
dan in Nederland en voor hazen en
OPPERVLAKKIG bezien is het En-
gelse- distributie-pakket nogal ka
rig. Per week ontvangt de Brit twee
ons boter en margarine, een half ons
bak- en braadvet, anderhalf ons spek
en ham, een ons kaas, een ons vlees,
iets meer dan een half pond suiker en
anderhalf ons chocolade- of suiker
werk. Maar hiertegenover staat, dat
worst en andere vleeswaren vrij zijn.
evenals buitenlandse kaassoorten, vis,
vlees-in-blik en wild. De redenering,
dat al deze bonloze levensmiddelen te
duur zijn voor de „gewone man" en
daarom alleen op de tafels der beter
gesitueerden te vinden zijn, gaat al
leen voor bepaalde vleessoorten op.
Edammer kaas b.v. is iets duurder
konijnen'betaalt men zelfs twee a drie
keer zo weinig....
In het buitenland wordt herhaalde
lijk de vraag gesteld, waarom het uit
de oorlog stammende distributie-stel
sel nog steeds niet is afgeschaft. Gaat
het Engeland slechter dan andere lan
den? wordt hier aarzelend aan toege
voegd. Ligt het misschien aan de om
standigheid, dat Groot-Brittannie ver
reweg het grootste gedeelte van zijn
voedselproducten moet invoeren?
Dat het Engeland ln economische
zin slechter zou gaan dan Nederland
of Frankrijk, is beslist onjuist. Eerder
is het omgekeerde het geval. Het feit
echter, dat Groot-BrMtannie wat de
bevrediging van zijn noodzakelijke le
vensbehoeften betreft niet autarkisch
is, heeft er wèl iets mee te maken. Het
afschaffen van het distributie-systeem
zou de binnenlandse consumptie van
ik je
zien".
de machine laten
Plots voelde Popie
Lachend
nist zijn
stak de machl-
hoofd uit het
twee_ sterke handen in zijn onder de indruk, dat ik des
avonds in bed alle krukken,
stangen en meters nog uit
Maak in onderstaand figuur
alle vakjes waar een punt
in staat zwart.
Er komen dan, naast el
kaar, drie tekeningen te
machinist op de locomotief voorschijn. Zet de namen
r iron rlo7ü
komen. Ik was er zo van
zij, hij zweefde door de
lucht en stond met een reu
zen zwaai boven aan het
laddertje. „Oh", riep de
van deze voorwerpen, van
links naar rechts in de vak
jes. Alle letters hebben nu
IO
i
<4
a
1
9
ii
a
2.
1
II
>3
1
1
11
6
1-14-8-3 13-8 1-14-8-3
raampje van de grote loco- jongen vol bewondering
motief.
„Mooi hè, Jan!", riep hij
naar beneden. De jongen op
het perron kreeg een kleur
van verlegenheid. „Ik heet
-de onderstaande cijfers in
Ik voelde mezelf al machi- letters en een kort
nist op zo'n grote Jumbo-lo
comotief. De machine
een nummer. Verander dan 9-13-4-2-4-8 12-13-4-7 3-4
rijmpje.
12-11-13-7 4-8
2-13-4-5-9-14-9-14 13-8
1-11—13-7
geen Jan, meneer!" zei hij. Zwarte Ko deed zijn best
„Ik heet Popie!" „Een om alles zo duidelijk moge-
prachtnaam", vervolgde de lijk uit te leggen. „Ja, jon-
machinist, terwijl hij het gen", zei hij tenslotte, „ik
kleine ijzeren deurtje open
deed en langs een ladder
tje naar beneden ging.
„Maar mijn naam moet je
ook niet uitpoetsen! Ze
noemen me Zwarte Ko en
waarom denk je?" „Ik denk
omdat U Uw gezicht nooit
wast!" antwoordde Popie
grinnikend. De machinist
moest zich aan een, koperen
stang van de maclfne vast
houden om niet te vallen
van het lachen. „Jij bent
me een mooie!" zei hij ten
slotte. „Maar toen ik jouw
leeftijd had, was ik ook niet
voor de poes. Ze konden me
altijd bij de locomotieven
vinden. Ja, ik wilde direct
al machinist worden". „Dat
wil ik ook!" zei Popie, die
door de gu'le lach van
Zwarte Ko zijn verlegen
heid te boven was gekomen.
„Ach meneer, gaan we een
stukje rijden en mag ik
dan sturen?!" „Poeh", grap
te de machinist, „jij wil al
toen hij al die meters, peil-
glazen, handles, stangen en stampte en we denderden
buizen zag, „hoe weet U door het holst van de nacht
daar allemaal wijs uit en met grote snelheid over de
rails. De kilometer-teller
wees 110 kilometer per uur
aan en de wind rukte aan
mijn petje dat echter muur
vast op mijn hoofd zat. Er
hoe gaat-ie nu rijden?"
kan me voorstellen dat je kwam een station in zicht
dit allemaal erg mooi vind.
Toen ik zo jong was als jij
mocht ik ook eens bij de
en langzaam drukte ik de
hefboom terug. Maar tot
mijn grote schrik consta
teerde ik dat de locomotief
geen vaart minderde. On
gerust keek ik de stoker
aan. We probeerden- alles,
maar de machine stoof
voort. Met onverminderde
snelheid passeerden we het
station. In -een flits zag ik
de stationschef nog met een
door!" schreeuwde ik boven voortrazenae
het lawaai uit tegen de sto- locomotief. De
onbemande
open brug
rode vlag zwaaien, maar ker. „Ga jij maar naar bin- kon niet ver weg zijn. In-
toen ijlden we weer verder,
de donkere nacht in. Alle
seinen stonden onveilig, de
machine stampte en schok
te, het was een wanhopige zaagd heb weet ik niet,
toestand. „De brug over de
grote rivier is open!" stot
terde de stoker, die totaal
nen!". Ik zette de zaag in eens klonk er zo'n ongeloof
de grote stalen schakel die lijke harde knal, dat ik uit
de verbinding met de trein mijn bed opveerde en met
dekens en al dwars door
mijn slaapkamer rolde. Mijn
moeder kwam verschrikt
toesnellen, maar moest toen
vormde. Hoelang ik ge-
maar plots schoot de scha
kel los van de trein en de
ze zette met nog grotere
overstuur was. Ik behield snelheid de dollemansrit verschrikkelijk hard lachen
Deze drie Chinezen
mogen er wel wezen.
Ze zingen; „Ping-pang Pie"
les in één keer. Nee, rijden van do-re-mi-fa-si,
gelukkig mijn kalmte. In
een kastje vond ik een
ijzerzaag. „Ga mee!", com
mandeerde ik. We klommen
samen over de kolenwagen
voort. Ook de stoomleiding,
die met de remmen van de
trein was verbonden, brak.
toen ze me met de span
ning nog op mijn gezicht
Plots schoten alle wielen half onder de tafel vond.
vast en gierend en piepend
heen en stapten, terwijl de kwamen de treinwagons tot
mag je nu niet. maar kom
maar eens boven, dar zal
van do-re-mi-sol-la.
teken ze nu maar na!
trein voortraasde, over op
het eerste personenrijtuig.
„Ik zaag de koppeling
stilstand. Met kloppend hart
luisterde ik naar het weg
stervende geluid van de
„De locomotief ligt in 't wa
ter!" hakkelde ik. „Malle
jongen!" antwoordde ze al
leen, „je hebt gedroomd!"
Een schilderijtje
klein en duur.
Moet Miesje aan
de muur.
Ze timmert flink, Verdraaid!" roept Mies,
het klinkt alom. „dat valt niet mee!"
Maar plots hangt daar Want de volgende spijker
de spijker krom. breekt in twee.
Ik wou dat ik dat
snappen kon!
Die muur lijkt me zowaar
van beton!
's Middags pas hangt
't schilderij,
Maar Mies is niet tevree.
En jij?
bepaalde voedselproducten enorm ver
hogen. Dit zou weer een vergroting
der import ten gevolge hebben, die op
haar beurt de handels-, i.e. de beta
lingsbalans in ongunstie mate zou be-
invloeden. En een nog verdere ver
slechtering van de betalingsbalans
kunnen de Britten zich onder de hui
dige omstandigheden niet veroorloven.
De gaten moeten gestopt worden; niet
vergroot.
De handhaving van het distributie
pakket is voorts een belangrijk onder
deel van de deflationnistische politiek
der Engelse regering geworden. Zij
hangt nauw samen met de voedselsub
sidies, welke door de Tories tot een
maximum van 2,6 milliard gulden zijn
teruggebracht en die de gerantsoeneer
de levensmiddelen op een betrekkelijk
laag prijzenpeil drukken. Wordt het
distributie-stelsel opgeheven, m.a.w.
wordt de binnenlandse consumptie
vergroot, dan zullen de prijzen als
raketten naar boven schieten. De be
ruchte inflatie-spiraal zal dan in wer
king treden en het einde zal zoek zijn.
Dure groenten
IAAAROM, dank zij het door voedsel
subsidies ondersteunde distributie
stelsel, zijn bepaalde, gerantsoeneerde
levensmiddelen aanzienlijk goedkoper
dan op het contingent. Boter b.v. kost
slechts 1,30 per Engels pond (circa
450 gram), margarine 0,60, vlee3
0,90 en suiker f 0.27. Bonloze pro
ducten daarentegen zijn tamelijk prij
zig. Eieren Cs winters gerantsoeneerd,
's zomers meestentijds vrij) doen 0.25
per stuk, terwijl melk 0.50 per liter
kost. Groenten .zijn wel bijzonder
duur, vergeleken met de Hollandse
prijzen. Voor een nietig kropie sla be
taalt men gauw 0.50 a 0,60 en vobr
een pond tomaten 0,75.
Terugkomend op ons uitgangspunt,
moet men dan ook tot de conclusie ko
men, dat de grootte van het Engelse
levensmiddelenpakket nog wel mee
valt. En ook wat de prijzen betreft, is
de Britse huisvrouw vaak beter af dan
vele mensen on het contingent wel
eens denken. Een andere zaak Js of
men van de Engelse keuken houdt.
Maar dat is een kwestie van smaak;
niet yan gebrek aan ingrediënten.
Wij kunnen ons levendig voorstel
len dat hei taaie Engelse meelworstje
geen genade in de ogen van verwende
Europeanen kan vinden. Ook de ge
kookte koffie, de zwart-geroosterde
boterham met witte bonen, het in
houdsloze vleespasteitje, de smakeloze
groenten en al die andere gerechten,
welke men in Groot-Brittannie krijgt
te slikken, zullen geen buitenlander
doen watertanden. De Britten, die
eerder op Bacchus dan op Lucullus
verliefd worden, houden er echter van.
En waarlijk, het zouden geen Britten
zijn, als ze hun kookkunst aan de
smaak van vreemdelingen zouden aan
passen.
Hoger levenspeil
yEN SLOTTE nog iets over de lonen.
Over het algemeen kan gezegd wor
den, dat het Engelse loonpeil hoger
ligt dan het Nederlandse. Een ge
schoolde arbeider, die negentig a hon
derd gulden per week verdient, be
hoort niet tot de uitzonderingen. Mijn
werkers en havenarbeiders gaan zelfs
wel met 120 gulden naar huis. Dit zijn
hele bedragen, temeer als men de be
lastingtabellen in aanmerking neemt.
Een gehuwd man met twee kinderen
en een inkomen van vijfduizend gul
den per jaar, staat slechts 12,50 aan
de fiscus af. Als hij zesduizend of ze
venduizend gulden verdient, eist de
staat respectievelijk 130 en 330 gulden
voor zich op. De belastingen gaan, zo
als men wel opgemerkt zal hebben,
progressief naar boven. Iemand met
een inkomen van vijftigduizend gul
den per jaar houdt ongeveer de helft
over, terwijl iemand die een millioen
verdient geen uitzondering in En
geland zestigduizend gulden in han
den houdt.
Tegenover deze betrekkelijk hoge
inkomens der arbeidersgroepen staan
abnormaal hoge huurprijzen, alsmede
uitzonderlijk hoge accijnzen op tabak
en gedistilleerd. De werkman, die geen
eigen woning bezit, of niet in een huis
woont, dat door huurwet beschermd
wordt (alle gemeubileerde woningen),
betaaU tien tot dertig gulden per week
aanzijn huisbaas. Het goedkoopste
pakje sigaretten kost 1,75, een pakje
tabak 4, een glaasje jenever f 1,25.
Ondanks deze abnormaal hoge prij
zen zien de Britten nog kans elk jaar
voor acht milliard gulden de lucht in
te blazen. Hun goklust komt ze jaar
lijks op zeven milliard gulden te staan,
terwijl ze respectievelijk vijf en één
milliard gulden aan biertjes en bios-
coopjes kwijtraken. Als men naast de-
ze fantastische bedragen het bedrag
van 14 milliard gulden zet dat Groot-
Brittannie dit jaar aan zijn bewape-
ning zal uitgeven, dan kan men beslist
niet zeggen dat de Engelsen, als natie,
het mes op de keel is gezet.
